multa addit, susdeque vertit omnia. Itaque volo in interprete judicium acre, atque eximiam in ea facultate scientiam; volo maximam et ejus linguae, qua usus est auctor, et ejus, in qua ipse scribit, peritiam; volo denique non festinationem in illo, sed obstinati quamdam animi perseverantiam: potissimum vero haec duo generatim caveat, nihil ut addat, nisi quod lucem aliquam afferre possit; nihil ut praetermittat, nisi quod satis jam dictum sit. Haec opinor qui adjumenta attulerit, et in poëtarum lectione fuerit exercitatus, nае ille ad hunc laborem paratus accedet, optimamque litteris navabit operam, ac tandem illud Euripideum apud Ciceronem sibi crebro repetet:
Suavis laborum est praeteritorum memoria.

Ain vero? Pergin tu tantum studii, tantum diligentiae, tantum facultatis in interprete requirere? Ego vero omnia haec debere illi inesse, et multo etiam plura censeo, ob eamque caussam jam me ipsum ferme imprudentiae ac temeritatis condemno. Age vero, ipsum Odysseae initium contemplare: facilene tibi esse negotium videtur, primos illos graecos versus latinis aeque elegantibus exprimere? At si stilum ad scribendum advertas, profecto longe majorem, quam suspicaris, difficultatem experiere. Herculi clavam facilius extorqueas, quam Homero versum, ajunt solitum fuisse dicere suis Virgilium obtrectatoribus: quod quam verum sit, tute ipse per te videas, volo. En primos Odysseae versus:
῎Ανδρα μοι ἔννεπε, Μοῦσα, πολύτροπον, ὃς μάλα πολλὰ
πλάγχθη, ἐπεὶ Τροίης ἱερὸν πτολίεθρον ἔπερσε·
Virum mihi dic musa versutum, qui admodum multum
Jactatus est, postquam Trojae sacram urbem evertit.

Heic graeca verba latinis singula respondent: quid dubitas? manum admove atque experire. Ego vero, inquit, me et facile expediam et sine vitio: ita enim dicam cum Horatio.

Praeclare vero dixeris ita, si ad id, quod eo loci Horatius facere instituerat, animum advertas; si autem Homeri verba acutius introspicias, fortasse non recte. Dii boni! tantamne etiam feremus arrogantiam? arrogantiamne dicam an impudentiam singularem? Tu ut Horatium illum Flaccum, quem et quantum poëtam, sancte Juppiter ac Minerva! non probes; tu ut illius versus reprehendas, tu ut respuas? At ego nihil istorum; et qui hosce versus ex libro XII. de Sirenarum cantu a M. Tullio ita conversos:
. . . Nemo haec transvectus caerula navi est,
Quin prius adstiterit vocum dulcedine captus;
Post variis avido satiatus pectore musis
Doctior ad patrias lapsus pervenerit oras.
Nos grave certamen belli clademque tenemus,
Graecia quam Trojae divino numine vexit,
Omniaque e latis rerum vestigia terris etc. ex ejus libro V. De Finibus vel furari vel rapere non dubitavi, ut me alienis, tamquam illa vetus cornicula, coloribus ornarem; multo minus duos versiculos a tanto poëta mutuos accipere dubitassem. Dicam clarius: illos ego versus et vehementer probo, et omni laude ac commendatione dignos existimo; tamen justa caussa est, cur illorum mihi usum interdixerim. Quid enim, rogo, tum agebat Horatius? Objurgabat nempe ineptum quemdam scriptorem Cyclicum, qui quum turgidius esset poëma ita auspicatus:
Fortunam Priami cantabo et nobile bellum etc. ingens nescio quid ac magnificum, quum meras ageret nugas, sibi dixisse videbatur: illi proinde sic Horatius subjungit:
Quid dignum tanto feret bis promissor hiatu?
Parturient montes, nascetur ridiculus mus.
deinde ait continuo:
Quanto rectius hic, qui nil molitur inepte:
Dic mihi musa virum, captae post tempora Trojae
Qui mores hominum multorum vidit et urbes.
Non fumum ex fulgore, sed ex fumo dare lucem
Cogitat, ut speciosa dehinc miracula promat
Antiphatem Scyllamque et cum Cyclope Carybdim.

Videsne hunc optimum ac sapientissimum et effectorem artis poëticae et magistrum hoc loco non Homeri Odysseam ea, qua par erat, diligentia interpretari, sed ampullas et sesquipedalia verba fundentem illum Cyclicum coarguere exemplo ab initio Odysseae desumpto? Huc illa spectant: Non fumum ex fulgore etc. Imo mihi dedita opera ipsum illud principium,

Vade retro

Vade porro