dum vicinari sibi imperatores viderunt, et dum in metu esse amittendorum universorum debebant, in talium perpetuitate sunt confirmati. Nescio, quis aut quo anno et quali ex circumstantia Aquilejensium illorum patriarcharum Udinam se recepit, subditusque Venetorum effectus est. Re hac Venetae praetendentes et supradescripta veteri illa Paulini episcopi historia et successorum ejus, rem ad apparentiam obumbrantes, sicuti episcopum ab olim ad rempublicam spectasse, sic etiam ea, quae illius erant jurisdictionis. Et quamvis hac de re graves persaepe habuerint cum imperatoribus Austriae quaestiones, et praecipue sub Ferdinando II., uti in historia nostra ecclesiae Zagrabiensis suo loco retulimus has et alias, tamen ita fuere providi, ut, vix nominato uno Aquilejensi patriarcha, alium ei coadjutoris darent titulo, protegente | 329 eos semper Roma, quin et in pactis cum Austria publicis favorabilis sibi eatenus quidpiam perpetuo obtinerent, quod eo facilius assecuti sunt, quia Austria haereditarium non habens imperium, nec illud tam facile semet obtinere posse providens, de augendis haereditariis sibi provinciis, consequenter subjuganda Hungaria,quae pars imperii occidentalis non esset, fuit semper magis solicita, ut ratione hac facilius et imperii habenas teneret, Adriatici maris imperium cessum Venetis. Immo quia Venetae, partes has occidentalis imperii non esse, docerent, Austria ad has sibi asserendas privativo haereditario jure fuit semper sollicita, et praecipue sub Maximiliano, Ferdinando etc. Sub quibus Venetae et insulis potiti sunt, et dominatum suum extenderunt per Istriam et Croatiae partes. Mortuo Carolo VI. cum ei Carolus VII., Bavariae elector, successor in imperatoria dignitate datus fuisset, et haeres Caroli VI. Maria Theresia tot bellis fuisset implicita, Venetae occasione hac plus quam in mari piscati sunt. Equidem metu armorum Carolo VII. alleatorum, quae ad Viennam usque excurrerant, vetus totum Bojoariae regnum restaurandum, et insinuabant Venetae et Austria metuebat, et vel maxime, si Venetae semet alleatis illis adjungerent, aut Carolus VII. ea, quae antiqui erant Longobardici regni, Venetis adjiceret. Qua re Austria ipsa, tam metu rei hujus quam et necessitatis pecuniae, Venetis, quoad limites difficultates insinuantibus, semet insinuare et promittere incepit, quod res eas accomodatura foret. Venetae etiam observantes res Caroli VII. inclinari et post secutam ejusdem mortem, datumque imperium Francisco I. Lotharingiae, marito Mariae Theresiae, oportunitatem videntes augendarum suarum rerum, re cum Romana curia praevie communicata et concertata, submissoque suo Viennam legato domino Cornero, qui, humanitate sua diversisque modis gratiam aulae Viennensis nactus, commissionem ad effectum antea sponsorum promissorumque adursit obtinuitque.