376 ut aboleatur corpus peccati. et Gal. 5 affirmat, pios crucifixisse carnem cum concupiscentiis suis.

Porro Ephes. 4 eas nefarias dominas, clare ac suis nominibus nominat, nempe vanam mentem, obtenebratam intelligentiam, et induratum cor: et diva Virgo mentem cordis, cum inquit: Superbos mente cordis sui. Hasce dominas dicit ille regnare in non renatis, et dicit esse effectrices omnium malarum actionum aut peccatorum actualium. hasce etiam ibidem et Coloss. 3 nominat veterem hominem. Quare Paulus indubitanter sentit ac docet, naturale illud peccatum ac radicem omnium actualium peccatorum, esse ipsammet malam mentem, malum animum, et perversum lapideumque cor.

Ipsa experientia docet impios, quod in eis proprie praedictae potentiae regnent, eosque ad suas pravas actiones dirigant. Eadem docet etiam pios, quod in suis internis certaminibus nihil aliud perinde pugnet cum Spiritu sancto novoque homine et fide, ac ipsamet ratio humana et appetitiva vis aut anima, varias cupiditates et affectus ciens. Hoc ipsum prolixe Luth. super Gal. 3 asserit, ut supra audivimus. Ea igitur ipsa domina regnans in impiis, et resistens novo homini in piis, est originale malum, disertissime et prolixissime id testante Paulo, Rom. 6, 7, et Ephes. 4. Qui vult credere verbo Dei, credat: qui non vult, sequatur suas Dialecticas argutias ac ratio cinationes.

Quid vero aliud tandem in homine est, praeter corpus et animam corruptiss. Num etiam aliquid tertium illis assidet, quod etiam sit in homine? Non credo sane quenquam esse tam vecordem, qui id asserat. Cum igitur tantum istae duae pessimae et depravatissimae partes in homine sint, necesse est eas ipsas esse illud nativum malum, quod cum Deo pugnet, et quod Deus condemnat, quodque illam originalem pestem vocamus. Qui hoc non concedunt, illi monstrent aliquam tertiam partem hominis, aut in homine existentem, et quae insuper sit tam potens ac operosa, ut est istud originarium malum. Sed fingunt nunc quidam duas potentias intellectivas, et duas voluntatis. Unam, quae sit substantialis: alteram, quae dicatur naturalis, et sit accidens. Illam primam seu substantialem dicunt permanere, hasce potentiales et naturales aiunt in primo lapsu amissas esse. Unde vero istam suam novam philosophiam de 4 rationalibus potentiis, deque duplici intellectu ac duplici voluntate probant? Quas tandem vel demonstrationes vel authoritates fide dignorum proferent? Scilicet oportet fingere terram moveri, ut nostra phenomena, et eorum pathemata excusari ac concordari possint. Sic videmus non cedentes verbo Dei, etiam in suam philosophiam turpiter impingere.

Si illa originalis pestis aut lerna malorum non est substantia hominis, sed tantum quoddam accidens in homine, sequetur hominis actiones sanas et sanctas esse. Nam illae progrediuntur potissimum a rationali et appetitiva anima, quas omnes docti dicunt esse substantiam hominis. Sequetur etiam illud, originale peccatum ociosum esse: nam actiones, ut dixi, ab anima rationali, quae est substantia primaria, oriuntur, non ab aliquibus accidentibus. Sequetur etiam, ipsum hominem per se malum non esse, sed tantûm quoddam malum accidens adhaerere ei: ut (sicut meus adversarius somniabat) si quis magneti allium alliniat. Sequetur etiam, non esse necesse veterem hominem mori, exui ac sepeliri, et novum condi, generari, aut creari: sed tantum illud pravum accidens elui, tolli, mutari et alterari, ac veluti illud lutum quo homo contaminatus est, ab eo removeri extergendo aut eluendo: quod Sophistae dicunt purgari cor. At Luth. eos accusans super Psal. 51, dicit, non purgari, sed creari novum cor oportere: sicut et Spiritus S. passim in Scripturis loquitur.

Dicebat Victorinus in Vinariensi disputatione, declarans originalem corruptionem: Magnes cum natura ferrum attrahat, illa allii contaminatione ita debilitatur, ut id efficere amplius non possit: sed si hircino sanguine illa infectio eluatur, denuo suam nativam vim exercet. Sic igitur secundum istos, homo in primo lapsu non est mortuus, multo minus substantialiter transformatus ex imagine Dei in imaginem satanae: sed tantûm malo quodam accidente conspurcatus. Si igitur illud accidens extergatur, homo illas primas vires exercebit perfecte, sicut initio Adamus. Non ergo indigebit resuscitatione ex mortuis, regeneratione, creatione novi cordis, et ut in novam creaturam condatur: sed illa prima suas nativas vires exeret, et feliciter exercebit.

Scriptura satis indicat, illam innatam malitiam esse substantiam, cum semper ipsum cor, non aliquid aliud in homine tantopere accusat: idque esse illum hostem Dei, cum quo pugna est, pronunciat.

Sed age, monstrabo tibi veluti coram ac digito, quid sit originale peccatum: Originale peccatum est illa ipsa pessima radix aut arbor, ex qua prodeunt isti pessimi fructus peccatorum actualium, quod nemo sanae mentis Theologus negabit. At isti pestilentissimi, Deoque extreme exosi fructus non aliunde magis proveniunt, quam ex ipsamet pessima nostra ratione, aut venenatissimo thesauro scelestissimi cordis: sicut Christus testatur, et Luth. clamat, rationem esse fontem fontium omnium malorum: et Bucerus ait, naturam nostram esse feram indomitam contra Deum grassantem. Quare ille ipse, veluti pater aut mater actualium peccatorum, illaque pessima arbor, nempe nosipsi aut perditiss. rationalis anima, est illud originale malum aut peccatum, non aliquod accidens in homine. Paulus Gal. 5, illis verbis clare ostendit peccatum originale, dicens: Qui sunt Christi, crucifixerunt carnem cum affectibus et concupiscentiis suis. quid quaeso ibi illa mater malorum affectuum et concupiscentiarum aliud est, quam ipsamet nostra pessima natura?

Comparamur a Christo cum pessima arbore. Sicut igitur in mala arbore illa nativa malitia non est accidens quoddam, sed ipsamet eius pessima substantia: sic et nostra originalis pravitas est ipsa pessima substantia, praesertim in nobilissima parte.

Obiiciunt porro Synergistae contra expressum Dei verbum, asserens hominem esse mortuum: Atqui (aiunt) homo adhuc adest, non est abolita species hominis, adhuc ad est animal rationale, habens corpus et animam: igitur non est verum quod sit facta substantiae ipsius corruptio. Nam corruptio substantialis, est totalis interitus rei: quare sola accidentia sunt corrupta, et originale malum est quoddam accidens in homine, non essentia. Quibus respondi in libello edito cum disputatione Vinariensi, in quo

Vade retro

Vade porro