152 11 Aliquando plures tales constructiones connectunt, sicut Latini. Psal. 77, Armatorum iaculantium arcus. Aliquando in tali constructione deest nomen regens: Dan. 9, Desideriorum, subintellige, Vir desideriorum. Psal. 108, Et ego orationis, scilicet Vir. Aliquando contra nomen rectum deest. Isai. 51, Ebria non vini. iebria doloris ac moeroris. Psal. 74, Ne tradas bestiae, scilicet agri: neque coetui, scilicet hostium.

12 Inversae locutiones, ita ut nomen rectum regatur, et regens in genitivo ponatur, aliquande idem valent: ut Moyses dicit, Regnum sacerdotale, Exod. 19. et contra Petrus primae 2, Regale sacerdotium, sanguis Testamenti, et Testamentum in sanguine. Hic est sanguis Testamenti, id est, sanguis sanciens et confirmans hoc Testamentum aut foedus. Porro, Hoc est Testamentum in sanguine, significat, Hoc est foedus aut Testamentum hoc praesenti vobisque distributo sanguine sancitum. Electio sepulchrorum, et sepulchra electionum. Lenticula olei non deficiet, pro, oleum lenticulae. Vide hac dere quandam regulam initio Troporum.

13 Nec tantum in singulari genitivo ponunt nomen significans accidens, sed etiam in Plurali. Testis veritatum, Proverb. 14. Calix salutum, Psal. 116. pro, calix salutis vel salutaris. 1. Sam. 1, Si dederis mihi semen virorum, id est, semen virile seu filium. 2 Sam. 22. A viro iniuriarum liberabis me. Proverb. 5, Cerva amorum, et caprea gratiae uxor tua. i Psal. [126,] Panem dolorum, id est, panem dolorosum seu dolore et labore quaesitum. Item: Uxor et filius iuventutum vel senectutum: pro, qui in iuventute vel senectute contigerunt. Sic igitur locus Psal. 127. vertendus esset: Filii in iuventute nati, et non iuvenes. Esa. 1, Semen malignorum, id est, malignum: tametsi illud sit significantius, indicat enim eos natos esse malos ex malis.

14 Aliquando quoque nomen significans accidens iungunt Hebraei subiecto, seu substantiae per praepositionem Beth, In: ut Psal. 51, Ecce enim dilexisti veritatem in occultis, et in abscondito sapientiam docuisti me: id est, veritatem occultam, et sapientiam absconditam. Ibidem: Ecce in iniquitate formatus sum, et in peccatis concepit me mater mea: id est, Ecce iniquus formatus sum, et peccatorem concepit me mater mea. Ioan. 9, Tu in peccatis totus natus es: id est, Tu natus es penitus sceleratus et peccator, non tantum prava consuetudine es malus ut alii: ideoque te Deus caecitate notavit, ut omnes pessimam tuam naturam agnoscerent. Exod. 32, Tu scis populum hunc, quod est in malo ipse, id est, malus. Sic Ioan. 5, Totus mundus in maligno positus est. Psal. 33. Quoniam rectum verbum eius, et omne opus eius in veritate vel fide, id est verum, fidele. 1 Pet. 3, Ubi spectarint conversationem vestram casti in timore: id est, vitam vestram castam, et timentem Deum ac virum et 2 Pet. 2, Sodomitarum conversatio in luxuria aut libidine, id est libidinosa. Matth. 22, Viam Dei in veritate doces: id est, veram viam Dei, vel vere. 1 Tim. 2, Mulier seducta fuit, vel facta est in transgressione, id est transgrestrix, peccatrix. Ibidem mulierem esse in silentio, id est, silentem. Esa. 21, Dabo opus eorum in veritate: id est, verum, firmum. Ephes. 6, Mandatum primum in promissione. Rom. 1, Definiti filii Dei in potentia per Spiritum sanctificationis: id est, filii Dei potentis. Priori Corinth. 2, Loquimur sapientiam inter perfectos, id est, perfectam. Ibidem: Sapientiam in mysterio, id est sapientiam mysticam. In onere esse. 1 Thess. 2. pro onerosum. Habere liberos in obedientia, 1 Tim. 3. pro obedientes. Seminatur in corruptione et ignominia ac imbecillitate, surget autem in incorruptibilitate, gloria et potentia, pro corruptibile, imbecillum, gloriosum ac potens, 1 Cor. 15.

15 Aliquando et alia nomina sic adiunguntur substantivis. Marc. 5, Homo in spiritu immundo occurrit Christo: id est, habens spiritum immundum: Mulier in fluxu sanguinis.

16 Sic et per praepositionem Cum. Psal. 89. Tibi est brachium cum fortitudine, id est forte.

17 Saepe per praepositionem Ex aut De, annectunt accidens suo subiecto: ut Psal. 10, Homo de terra, pro terrenus. Psal. 72, Florebunt exurbe, sicuti gramen, id est cives. Item apud Paulum: Qui ex fide, lege, praeputio, circumcisione, qui ex contentione: id est, fideles, operarii, praeputiati, circumcisi: quanquam aliqui ad Graecismum haec pertinere arbitrentur, ut οἱ ἐκ τῆς στόας . Germani quoque eadem phrasi utuntur. Die von Andorf / die von Augspurg.

18 Saepe nomen substantivum, quod accidens significat seu nomen abstractum, ponitur et pro accidente simul, et pro eius subiecto: ut Praeputium, pro gente praeputiata: Circumcisio, pro gente circumcisa. Gen. 12, Eris benedictio, id est, homo benedictus. Sic Ios. 6. et saepe alias anathema ponitur, pro re anathemati addicta: Canicies, pro cano homine, Gen. 42. et 1 Regum 2. Si credideris, videbis gloriam Dei, Iohan. 11. id est, gloriosa facta aut opera Dei. Desertio rami, Esa. 17. pro desertis fructibus in extre, mitate ramorum. 1 Sam. 10, Et iverunt cum eo virtus, id est, viri virtute praestantes. Esa. 5, Gloriam eius pro Gloriosi, magnates eius. Ierem. 2, Populus meus commutavit gloriam suam, id est, gloriosum coltum suum. Gen. 31, Et ex bonis nostri patris fecit hanc totam gloriam, id est, has gloriosas opes, gloriosam potentiam. Psal. 17, Exaudi Domine iustitiam meam, id est iustam causam, querelam ac preces. Sic abominatio, pro cultibus, et in universum rebus abominabilibus, passim in Sacris literis frequenter legitur, item Veritas, pro vero cultu: Mendacium, pro mendaci et falso cultu: ut Romanor. 1, Veritatem commutaverunt in mendacium.

19 Nec tantum in singulari, sed et in plurali hoc Hebraismo utuntur: ut, Auribus percipe lachrymas meas, pro, lachrymabilem vel lugubrem supplicationem. Item Psal. 39, Misericordiae Domini, pro misericorditer factis. Sic paces, pro pacificis. Psal. 55. 59, Omnes iustitiae nostrae sicut pannus menstruatae, pro iuste factis. Psal. 49, Os meum loquetur sapientias, et cor meum intelligentias, pro, sapienter et intelligenter dicta. Talis Hebraismus plerunque est significantior: ut cum Latini scelus, pro scelerato homine dicunt: sterquilinium, pro turpi: mastigia, pro digno flagellis: Germani Strikt .

20 Non tantum abstracta efficiunt hunc Hebraismum, sed etiam nomina actionum: ut observatio abominatio, et verbalia, aliaque substantiva. Abominatio, pro re abominabili: emptio argenti, Gen. 17. pro emptis argento: rapina, pro re rapta: eleemosyna, pro misericorditer data: caro, pro carnalibus: spiritus,

Vade retro

Vade porro