1231 sicut illae causulae post vindemiam, et post ablatos fructus desertae relinquuntur et negliguntur, ut quarum nullus est amplius usus.

TUMULTUS aut strepitus crebro reperitur in Sacris literis: sed perspicua vox est. Isa. 25, Sicut aestus in arido loco, sic tumultum aut strepitum alienorum humiliabis. Aestus in umbra nubis, propago alienorum humiliabitur: id est, Sicut aestus in locis aridis citissime omnia germina facit flaccida, aut etiam arida: sic Deus totam illam tumultuofam frequentiam ac potentiam impiorum et hostium languefacit et perdit. Et sicut contra intensus aestus densa nube subito reprimitur et frangitur: sic propago potentum aut tyrannorum affligitur et humiliatur. Sunt duae similitudines, quasi a contrariis rebus sumptae, et ad eundem finem directae.

TUMULUS, crebro in hac loquutione reperitur, Ponere civitatem in tumulum: ubi Vulgata corrupta est, in tumultum, Ios. 8. Isa. 9. Ier. 51. Idem est, esse aut fieri civitatem in tumulem: id est, in acervum ruderum, quod fit, cum prorsus devastatur ac evertitur, incensis et subrutis aedificiis.

TUNICA, vestis Rom. interior. Christus Matth. 5 dicit, Volenti auferre tunicam, relinquendum esse etiam pallium: id est, multa ferenda ac patienda esse propter Christum, neque facile de corporalibus rebus cum quoquam acerbius contendendum. Idem vetat Matth. 10, ne duas tunicas circumferamus: hoc est, ne nos nimis studiose opibus aut aliis huius vitae praesidiis oneremus potius, quam ornemus aut muniamus. Quod si etiam habeamus duas tunicas. id est, aliquam divitiarum copiam vel abundantiam, aliquam partem esse indigentibus donandam: Luc. 3. Denique Luc. 22 dicit, tunicam quoque vendendam esse, ut emas tibi gladium: id est, praeparare nos debere spiritualibus armis ad imminens nobis certamen ac persecutionem, sicut Christus ibi praedicit imminere gravissimum certamen, periculumque.

TURBA, multitudo hominum est. et quia in magna multitudine plerunque strepitus, lites, contentiones et confusiones sunt: ideo et talia turbarum nomine indicantur. Inde porro fit verbum Turbo, quod significat omnem quietis, pacis, aliorumque commodorum violationem. Achabus obiicit Heliae, quod turbaverit Israelem: quia et certamina de doctrina dissidiaque excitaverit, et sua impietate ac haeresi Deum toti illi populo infensum fecerit, ac poenas illas tristissimae siccitatis attraxerit. At ille verius in ipsum id crimen regerit. Sic Paulus accusabatur, quod turbaret populum Dei, dum docet peccatorem sola fide, ac prorsus sine operibus iustificari, salvarique. At ille ostendit, id pseudapostolos facere sua causa sine qua non, seu operum necessitate ad salutem: Galat. 1. Quod et Apostoli Actorum 15 confirmant. Sic valde significanter hoc verbum accipitur Iehosuae septimo, Turbasti nos, ideo turbet te Deus die hac: id est, Quia gravissime laesisti populum Dei, ideo nunc Deus te punit hac praesenti lapidatione.

TUREO, ventus subitus, vehemens, et vorticosus, qua voce non raro praesertim similitudinis gratia, utitur Scriptura. Ierem. 4, Veluti turbo currus eius: id est magno impetu ac velocitate venit Babylonius exercitus. Psalm. 58. Sic ira, ut turbo, perdat eos. Isa. 25. Tegmen a turbine fuisti. Paulo aliter eius rei similitudo adhibetur Proverb. 10, Ut transit turbo, non erit impius. subintell. sic: id est, sicut turbo videtur omnia eversurus, omnibus animalibus terribilis est, et tamen mox pertransit et evanescit: sic etiam impii et tyranni. Et turbinabit contra eum rex Aquilonis: Dan. 11. pro, instar turbinis ruet maximo impetu, celeritate ac successu. Sic Romani quendam suum ducem aut tribunum vocaverant Martium Turbonem, virum mire audiens ac strenuum.

TURPITUDO ערוח eruach, idem quod [?: ] , praesertim pudendorum, ac potissimum muliebrium. Exod. 28, Praecipit Deus, ut fiant Aaroni femoralia, ad tegendam carnem turpitudinis. Nahum 3. per metaphoram accipitur. Ostendam gentibus turpitudinem tui, et regnis ignominiam tuam. id est, reddam te ignominiosam et infamem, sicut si quis honestam virginem denudaret coram tota multitudine. Turpitudinem alicuius revelare, est alias cum ipso, aut eius coniuge rem habere. Turpitudinem neptis tuae non revelabis, quia turpitudo tua est. Eadem phrasis de sorore etiam ibidem usurpatur. Levit. 18, id est, caro ex te progenita, Porro de coniuge eius eadem phrasis accipitur, ibidem: Turpitudinem patrui tui non revelabis, ad uxorem eius non accedes. Sequentia sensum praecedentium declarant. Sic ibidem et Ezek. 22 dicitur is turpitu dinem patris revelare, qui eius uxorem accessit. Permetaphoram turpitudo aut nuditas terrae, est eius pars aut loca minus munita, qua facile expugnari et occupati potest. Gen. 42, Ad videndam turpitudinem aut nuditatem terrae venistis.

TURRIS aliquando synecdochice ponitur procivitatibus ipsis. Psal. 122, Fiat pax in muris tuis, et abundantia in turribus tuis. Turris custodum est quasi vilissimum, aut certe maxime solitarium aedificium ex publicis. 2. Reg. 17, Percussit Philistaeos a turre custodum usque ad civitatem munitam. id est, omnia loca aut habitacula ab incultissimis usque ad cultissima et frequentissima Deus, aut eius nomen dicitur esse turris fidelibus: id est, certum praesidium aut defensio, quia tutissimos praestat suos. Prov. 18, Ut turris fortis est nomen Iehovae. et Ps. 61, Fuisti turris fortitudinis a facie inimici. Turres quando reges ac satrapas denotant per metaphoram, ut Isa. 30 de mirabili illa caede Assyrii exercitus per angelum facta legitur: In die interfectionis magnae cum ceciderint turres. Memorabilis historia, et ad celebrationem providentiae ac iudicii Dei est, quod anno 1552 per totam Saxoniam et Misniam ingens violentissimusque [?: ] bo ferme integra nocte sequentem diem Dominicam, qua Evangelium, in quo Dominus, praedicit destructionem Hierosolymorum legitur, grassatus est. ita ut passim multae validissimae arbores, multa etiam aedificia everterentur, atque adeo etiam duarum turrium pinnacula [?: Bru-gae ] , et duarum Magdeburgae conciderent. Memini agitur sequenti die, me cum super intendente M. Nic. Gallo fratre meo considerantem ruinam turris templi ad S. Huldricum, ac de illa prodigiosa tempestate colloquentem dicere: Turres significare in Scriptura principes ac potentes gubernatores: tum, porro pridie esse auditas minas Dei contra persecutores: veri simile igitur esse, significari exitium aliquorum potentum persequutorum. Quam coniecturam eventus comprobavit. Nam ante circumactum annum duo principes Brunsuicenses, et duo Magdeburgenses interfecti sunt: nempe Absalon et episcopus Fridericus, qui ei prodigio vix tres menses supervixit. In quo illud quoque etiam mirabilius est, quod iis ipsis diebus, quibus maximo cum apparatu in eam civitatem, ubi iam erat hostile praesidium, intrare volebat, nihil non mali metuentibus sibi ab eo civibus, exultantibusque Papistis, et aliis persequutoribus, cum quidem optime [?: ] subito, et proculdubio divinitus intus alicubi intra pactus ita percussus est, ut inciperet evomere sanguinem nec sanari posset, donec tandem una etiam purpuream animam Halberstadii effunderet. Quod eo recito, ac Dei iudicium et providentia considerentur: utque omnes sciant Christum fore austerum persequutorum castigatorem,

Vade retro

Vade porro