1217 aut alioqui aliquid contra ius ac fas ordinemus.

Oblato itaque testamento, in primis quaerere solemus, num testator idoneus sit: id est, an testamenti factionem habuerit. Quod autem Christus testamenti factionem habuerit, hoc est ius testamentum faciendi, passim testificatur Scriptura: maxime generale hoc mandatum patris de caelo sonans, Hic est filius meus dilectus, hunc audite, etc. Item: Omnis potestas mihi data est. Eôdem facit, quod illi traditum est regnum usque ad fines terrae: quodque passim affirmat, se non alia, aut aliter loqui, quam prout pater sibi mandaverit ac praescripserit. Quod Christus tempore facti testamenti sui integrae mentis fuerit, nemo nisi blasphemans negabit. De voluntate, quae in testamento sola regnat (nam a voluntate testatoris omnia pendent) nemo hominum dubitare potest: ipse enim Christus exclamat, Venite ad me omnes qui laboratis, etc. Non est autem satis, testatorem esse idoneum: id est, posse facere testamentum: sed necessum est, etiam haeredem institutum esse capacem haereditatis. quod Iurisprudentes (ut supra attigimus) dicunt aliquem testamenti factionem passive habere: id est, posse institui in haeredem. nam haeredis institutio caput et fundamentum testamenti est. Ait enim Iustinianus, Ante haeredis institutionem inutiliter antea legabatur: scilicet, quia testamenta vim ex instituione haeredis accipiunt, et ob id veluti caput atque fundamentum intelligitur totius testamenti haeredis institutio. Ut ergo homo institutus servum suum, intelligitur ei simul etiam libertatem donare, et ita eum capacem haereditatis facere: ita quoque Christus suos haeredes a servitute irae Dei ac diaboli liberat, et nuptiali induit veste: hoc est, a peccato et aeterna morte liberat, vera fide ornat, novumque hominem facit, atque vita aeterna donat, et in ius filiale assumit, iuxta haec dicta: Si enim filii Dei, hoc est cohaere des Christi sunt, qui spiritu Dei ducuntur. Et: Si quis spiritum Christi non habet, non est eius. Item: Si filius nos liberaverit, vere liberi eritis. Siquidem animalis homo non percipit ea quae sunt spiritus Dei. Haeres itaque Christi ex aqua et spiritu, ac ex Deo ipso renatus fit oportet, alias non potest intrare regnum Dei: quia caro et sanguis non possidebit regnum Dei. Porto institutio verbis facienda est, voluntatem testatoris indicantibus: puta, Lucius Titius mihi haeres esto, aut id genus aliis verbis. L. 1. de haered. instit. Sic Christus ait: Pater, quos dedisti mihi, volo ut ubi sum ego; et illi sint mecum. Item: Ego dispono aut lego vobis; sicut et pater legavit mihi regnum, ut edatis et bibatis super mensam meam in regno meo, et sedeatis super duodecim thronos, iudicantes duodecim tribus Israel. Solet etiam ratione iuris cautio haeredibus in diem praestari, quo veniente die, de haereditate debita certi sint. Iuxta hanc iuris generalissimam regulam in omnibus bonae fidei iudiciis, cum nondum dies praestandae pecuniae venit, si agat aliquis ad interponendam cautionem exiusta causa, condemnatio fit. Ea cautio sufficiens et idonea fit aut fideiussoribus, qui solvendo sunt: aut pignoribus. Et fideiussionis quidem cautio omnium certissima, nobis exhibita per verbum et iuramentum, quo credentibus vita aeterna promissa est; ab eo qui tum verax est, tum solvendo largissimus: Ac cedit et altera cautio, nimirum pignoraticia, cui securi incumbimus: videlicet coena Christi, qua verum corpus et sanguinem suum, quibus haereditarium ius nobis nequisivit, usque ad plenam executionem testamenti sui, in novissimo die faciendam, subinde edendum et bibendum instituit. quo pignore quid ad excitandam et confirmandam fidem et securitatem potest esse efficacius? Est et hoc certi iuris, quod haeres etiam legitime institutus, possit tamen haereditatem amittere, et non acquirere. Potest etiam haeres indignum se facere haereditate, ita ut etiam ab invito auferri possit. Quod omnibus usu venit, qui a fide deficiunt, et contra conscientiam peccant, sicque Spiritum sanctum excutiunt. Denique, quo magis testamentum certam ac plenam sortiatur suo tempore exequutionem: consuetum etiam est, designari exequutores testamentarios a testatoribus. At noster testator Christus dicit: In domo patris mei mansiones multae sunt. Sin minus, dixissem vobis. Vado parare vobis locum, iterum venio, et accipiam vos ad meipsum, ut ubi sum ego, et vos sitis. Est etiam exequutor hic in terris Spiritus sanctus et ministri Christi: qui sunt legati eius ad urgendam reconciliationem hominum cum patre, quique sunt oeconomi Christi, et ius habent ligandi ac solvendi, claudendi et aperiendi.

THESAURUS, per synecdochen saepe omnis generis opes, potentiam ac gloriam significat. Sic dicitur Moises pluris fecisse probrum Christi, quam thesauros Aegypti: Hebr. 11. Sic Isa. 2, Repleta est terra eius auro et argento, nec est finis thesauris eius. Secundo per metaphoram significat quarumvis bonarum rerum copiam. Deut. 28, Aperiet tibi Dominus thesaurum suum bonum: nempe caelum, ut tribuat pluviam terrae in tempore suo, et ut benedicat universo operi manus tuae. Deut. 33, Nam abundantiam aquarum sugent, et thesauros absconditos harenae. i. varia maximaque commoda ex mari percipient. Sic Christus dicit: Nolite vobis parare thesauros in terris, sed in caelo. Et, Ubi est thesaurus tuus, ibi et cor tuum. Isa. 33. Timor Domini ipse erit thesaurus eius: .i. causa ingentis felicitatis. Unde liquet, thesurum saepe in genere indicare quicquid eximium, praeclarum aut utile homines iudicant, quod vehementer amant; unde dependent, ac cui innituntur, et in quo fiduciam suam collocare solent. Aliquando thesauri vocantur promptuaria aut cellae quarumcunque rerum bonarum, aut etiam malarum, una cum suis reb. repositis. Sic valde saepe dicitur, Deum depromere ventos ex thesauris suis.

Hiere. 10. et Psal. 135. Sic quoque in thesauris grandines habere dicitur, Iob 38. Et abyssos ponere in thesauris suis, Ps. 32. Sic et Magi Christo offerentes, dicuntur aperuisse thesauros suos: i. vascula continentia res bonas ac preciosas. Sic Christus vocat thesaurum bonum cordis, pietatem ac sapientiam: et malum, impietatem et ignorantiam Dei. Matth. 12. ac dicit bonum hominem promere de suo bono thesauro bonum et malum: contra de malo thesauro, malas sententias aut sermonem. Thesaurus impietatis, est thesaurus impiorum, aut per impietatem acquisitus. Prov. 10, Nihil proderunt thesauri impietatis: iustitia autem liberat â morte. Sic Christus dicit, mammona iniquitatis. Sensus autem est, quod nec opes nec potentia aut opulentia, vel etiam astutia poterit malos liberare ex suis calamitatib. ac poenis, ad quas eos Deus rapiet. Paulus 2 Cor. 4 vocat thesaurum illam cognitionem Dei, eiusque religionis, quam gentib, annunciabat. inter alia. n. inquit: Habemus autem thesaurum hunc in testaceis vasculls, ut eius virtutis excellentia sit Dei et non ex nobis: i. nos tantarum rerum organa admodum sumus imbecilla, ut tanto magis virtus Dei in hac nostra infirmitate elucescat, qui ore infantium et imperitorum res tantas peragit in mundo. Aliquando thesaurus, sicut et divitiae, simpliciter ingentem copiam, praesertim rerum bonarum denotat: Col. 2, In Christo sunt omnes thesauri sapientiae ac cognitionis absconditi aut reconditi. i. ex Christo, ac per Christum tantum potest haberi profundissima cognitio Dei, eiusque voluntatis, religionis, et omnium ad summam hominis felicitatem pertinentium. Thesaurizare iniquitatem: Amos 3 Non noverunt facere rectum, dicit Dominus, thesaurizantes violentiam et vastationem in palatiis suis. i. cumulantes opes per violentiam partas, vel etiam cumulantes ipsa peccata. Vicinum ferme est illud Paulinum

Vade retro

Vade porro