1093 SARDIUS: Deus comparatur Sardio, Apoc. 4: Et qui sedebat super thronum, similis erat aspectu lapidi [?: -spidi ] et Sardio. In quem locum sic scribit Aretas Caesariensis: Sardius ob terrorem confertur Deo. Habet enim Sardius, ignis speciem. Quando quidem ferri non posset Deus, si rigido uti vellet iustitiae iudicio: merito clementis et boni praebet argumentum Sardius, quippe cum et terrens, et ignis speciem prae se ferens (ut aiunt) lapis sit: quem non solum timori esse ferunt beluis atque monstris, sed etiam vim habere curandi dolores ac molestias, quae nostris corporibus innascuntur. Ait enim magnus Epiphanius, ipsum, si applicetur, moderi tumoribus, ferroque illatis vulneribus. Notandum vero est, assumptos hic esse lapides non precii causa, sed ob eam quam ex colore obtinebant, significationem.

SATAN, vide supra ADVERSARIUS, et DIABOLUS.

SATIS vobis est habitasse: Deut. 1. id est, nimis diu habitastis Aliâs significat, Contenti esse deberetis: vel potius, Nimium vobis sumitis, quod soli Ecclesiae Dei imperitare vultis. Num. 16.

SATUM: Matthaei et Lucae 13, dicitur de tribus satis farinae. Est autem vox Hebraea, sive Syra, significans mensurae genus. quod (autore Hieronymo) iuxta morem provinciae Palaestinae, sesqui modium capit. Mutuatus autem est id haud dubie Hieronymus a Iosepho, qui lib. 9 Antiquitatum, cap. 4 inquit: Satum fert modium unum et semis Italicum. Alii annotant, satum continere sextarios vigintiquatuor: tria autem sata, esse [?: me---mnum ] , seu Epha, ein scheffelmels.

SATURARI, transfertur etiam ad aliam omnem commodorum, aut rerum utilium gratarumque sufficientem perfruitionem: sicut apud Latinos verbum Satiari. Psal 103. Qui satiat bonis maxillas tuas, renovat sicut aquilae iuventutem tuam. Quam metaphoram etiam aliis verbis alius quidam Psalmus exprimit, dicente Deo ad Israelem: Dilata os tuum, et replebo illud. Sic Psalm. 17: Ego in iustitia videbo faciem tuam, satiabor cum evigilavero ad imaginem tuam. id est, cum resurrexero plene restitutus ad tuam imaginem, tum demum plene omnibus bonis perfruar et explebor, ut nihil amplius desiderem. Sic pro omnibus huius vitae commodis accipit Paulus, cum Phil. 4 inquit: Edoctus sum saturari et esurire, abundare et egere, Lucae 6 est metaphora saturitatis et esuriei spiritualis. inquit enim Christus Beati qui esuritis nunc, quia saturabimini. scilicet, in altera vita. Et contra mox ait: Vae vobis qui impleti aut saturati estis, quoniam esurietis, scilicet, in altera vita. Sic diva Virgo canit: Esurientes implevit bonis, et divites dimisit inanes. Quod autem hic dicitur de esurtione significat, eos qui sentiunt suam spiritualem esuriem: id est agnoscunt sua peccata, et ab eis liberari cupiunt. Contra autem plenos et divites vocat securos, qui sua opinione sunt divites, abundant iustitia et [?: me-tis ] . In hoc sensu acerbe obiurgat Corinthios Paulus, inquiens: Iam saturati estis, iam ditati estis, iam regnabis sine nobis. id est: Vos putatis, vobisque persuadetis, nos vestramque Ecclesiam ac religionem in optimo [?: sta- ] ac flore esse, nec ulla vestra peccata ac defectus senti [?: ] Talem opinatam, aut (ut ita dicam) somniatam saturitatem, obiicit Deus angelo aut Ecclesiae Laodicensi, Apoc. 3: Dicis, dives sum, et ditatus sum, et nullius indigeo: neque nosti, te esse caecum, pauperem, nudum, etc. Suadeo, ut accipias a me aurum purissimum, ut dives [?: ] . Talis metaphora est Psal. 16: Satietas laeticiarum est cum vultu tuo. id est, tua facies ac favor replet summis suavissimisque bonis omnes in te sperantes. Talis vis locationes est etiam, Satur dierum: id est, qui non cupiebat divitius vivere. Sic Psal. 107: Satiavit animam famelicam, et inanem replevit bonis. Prov. 13: De fructu oris quisque saturabitur bono. id est, prout bene loquutus fuerit, ac se gesserit, ita etiam vicissim audiet, aut accipiet. Edere ac bibere, et non satiari, Hag. 1, et Amos 4, est, non habere aut percipere benedictionem Dei in suis rebus, non frui eis cum benedictione Domini. Qui colit agrum suum, satiabitur: est aliquoties in Proverbiis. nulla autem explicatione indiget, cum sit perspicuum per se.

SAUL INTER PROPHETAS: Proverbium est, de iis qui subito docti aut clari fiunt. 1. Sam. 10. Vide et Erasmum in Chiliadibus qui hoc proverbium tractat.

SCABELLUM, seu parvum scamnum solemus pedibus subiicere, cum sedemus, ut non solum reliquum corpus, sed et pedes sint in sublimiore loco ab infimo pavimento. Per metaphoram porro transfertur primum ad arcam foederis, quia Deus promiserat se in ea sessurum ac habitaturum. 1. Paral. 28: Ego cogitavi cum corde meo aedificare domum quietis arcae foederis Iehovae, et scabello pedum eius. Psal. 99: Adorate scabellum pedum eius. pro, in templo isto, et coram arca ubi Deus sedet inter Cherubim. Versu ultimo eiusdem Psalmi pro eodem ait, Adorate montem sanctitatis eius. Sensus autem est: Agnoscite nusquam alibi gentium esse verum cultum, et Deum propitium ac praesentem. Quare hic eum, secundum eius verbum ac promissiones quaerite. Sic Psal. 132, Adorabimus scabello pedum eius. Tametsi possit videri locutio quaedam summae ac extremae reverentiae: sicut illa in Isaia, Pulverem pedum lingent. quasi diceret: Non tantum ipsum Deum colemus, sed etiam infima eius opera mirabimur, et maximi faciemus. Poni aliquem alicut scabellum pedum, est, illi penitus subiici. Psal. 110: Sede a dextris meis, donec ponam inimicos tuos scabellum pedum tuorum. Haec metaphora omnibus linguis est notissima. Sic Psal. 8, et Heb. 10 ait: Omnia subiecisti sub pedes eius. Similis vox est Latinis, Subsellium, et in subselliis alicui sedere: tametsi Hebraea sit adhuc multo significantior. quasi diceret, Ita prorsus subiecisti inimicos illi, ut utatur eis pro subselliis. Similes locutiones sunt in omnibus linguis. Sic rex Persarum abutebatur Valeriano Caesare, summo persecutore. pro scabello, equum conscensurus, postquam eum caepisset. Quod supra diximus de phrasi Adorare scabellum pedum: id patres de carne Christi exponunt, quod etiam humanitas eius iam glorificata et ad dexteram patris sedens sit adoranda: quod licet pie dicatur, non tamen est verbis et textui proprium.

SCANDALUM deducunt a Graeco σκάζω , quod claudico significat: aut etiam ab Hebraeo כשל , quod cadere aut ruere significat. Declarat autem proprie aliquid in via positum, in quod ambulans impingat et corruat. Idem etiam est Offendiculum. Porro per metaphoram duo potissimum significata habet: nempe notat tum damnum, incommodum aut calamitatem quamvis, qui eius vocis usus plerunque in Veteri testamento reperitur: tum etiam occasionem spiritualis lapsus, aut ruinae. Primum exempla prioris significationis proponam. Exod. 10 dicunt servi Pharaonis: Quousque patiemur hoc scandalum? id est, haec damna et calamitates. Proverb. 22: Ne forte discas vias eius, et accipias offendiculum in anima tua. id est, tibi tuaeque vitae exitium accersas. Psal. 119, Pax multa diligentibus nomen tuum, et non est eis offendiculum aut scandalum. id est, nulla calamitas. Sic Ezech. 17: Scandalum iniquitatis eorum erit. pro, incident in talem calamitatem aut poenas propter suas iniquitates. Iudicum secundo: Dii eorum erunt nobis in scandalum. id est, causa perniciei ac exitii. Sic 1. Sam. 25 ait Abigail ad Davidem: Ne sit tibi hoc in offendiculum et offensionem cordis, quod effuderis sanguinem. id est, ne sit tibi haec caedes Israelitarum gravissima laesio conscientiae et famae. Secundo, scandalum est occasio cadendi ac ruendi spiritualiter,

Vade retro

Vade porro