853/854 pro peccato. Exod. 32, Peccastis peccatum maximum. Exod. 34. Offerat pro peccato suo. Levit. 16, Offeret iuvencam pro peccato suo. Num. 5, Peccatum hominis. Num. 12, Ne imponas nobis peccatum hoc, quod stulte commisimus. Num. 32, Peccatum vestrum apprehendet vos. Deuteronom. 24, Unusquisque pro peccato suo interficiatur. 2. Regum 12, Dominus transtulit peccatum tuum. 4. Reg. 3, Ioram mansit in peccatis Ieroboam. 2. Paral. 28, Non introducetis huc captivos, ne peccemus Domino. Quare vultis adiicere super peccata nostra, et vetera cumulare delicta? Grande quippe peccatum est, et ira furoris Domini imminet super Israel. Esaiae tertio, Peccatum suum sicut Sodoma praedicaverunt. Esaiae trigesimo, Addunt peccatum peccato Zach. 14, Hoc peccatum omnium gentium. Variae quoque appellationes peccati actualis in Scriptura occurrunt: ut sunt, Opera mala: 1. Ioan. 3, Opera Cain mala erant. Opera infrugifera tenebrarum. Ephes. 5 Roman. 13. Inquinamenta mundi, Corruptiones, quae sunt in mundo, 2. Pet. 2. Carnales concupiscentiae, 1. Pet. 2. Opera carnis, Gal. quin 10, etc. Per excellentiam quoque Peccare et Peccatum de atroci aliquo scelere, aut alio qui singulari pravo facto dicitur: ut Mat. 18 Quoties peccabit in me frater meus et remittam ei? Luc. 15. Pater peccavi in caelum, et coram te Ioann. 9. Quis peccavit, hic aut parentes eius? Respondit Iesus: Neque hic, neque parentes eius. Sic Iudas desperans ait: Peccavi, tradens iustum sanguinem. Sic accipi potest et illud Pauli Act 25, Neque in Caesarem peccavi: quo modo et Daniel loquitur. Sic et illud Pauli: Si nupseris, non peccasti: scilicet, in eo facto nihil mali fecisti. Sic 1 Petr. 2: Si peccantes et caesi patienter fertis. id est, singularia aliqua scelera patrantes. Eodem modo de uno primo angelorum lapsu dicitur 2. Pet 2. Si Deus angelis peccantibus non pepercit. 1. Timoth. quinto, Peccantes coram omnibus argue: id est, aliqua tetra facinora admittentes. Hinc et eodem modo Peccator κατ' ἐξοχὴν , pro scelerato accipitur. Sic Genes decimooctavo, Sodomitae dicuntur fuisse peccatores. Et 1. Sam. 15 Amalechitae. De talibus peccatoribus saepissime, ac plerunque sane Psalmi loquuntur: ut Psal. [?: ] In via peccatorum non stetit. Item, Peccatores non consistent in coetu iustorum. Psalmo 3, Dentes peccatorum contrivisti. Psalm. 18, Ne trades me cum peccatoribus. Psalm. 37, Adhuc pusillum et non erit peccator. Psalm. 50, Peccatori autem dixit Deus, quare tu assumis legem meam? Psalm. 73, Pacem peccatorum vidi. Denique plerunque in Psalmis et prophetis hoc sensu vox Peccatoris accipitur. Sic et in Novo testamento: ut Matth. 9 et 11 Christus dicitur accubuisse cum publicanis et peccatoribus: id est. cum hominibus flagitiosae vitae. Matth. 26 et Mar. 14 dicitur Christus tradi in manus peccatorum. Luc. 6, Nam et peccatores eos a quibus diliguntur, diligunt. Et ibidem, Si quidem et peccatores hoc faciunt: id est, nequam et scelerati homines. Luc. 7. Et ecce mulier in civitate, quae erat peccatrix, Quo in loco, ne quis putaret mulierem illam adhuc fuisse peccatricem, Erasmus pro imperfecto plusquam praeteritum tempus convertit. Sed et a textu (in quo est tempus imperfectum) et a genuino sensu discessit. Voluit enim notare Lucas, qualis esset mulieris conditio, et quid de ea homines vulgo [?: senti- ] Erat ergo communi hominum iudicio peccatrix: hoc est, sceleratae et probrosae vitae. Sic Ioan. 9 Pharisaei dicunt Christum esse peccatorem: id est, hominem sceleratum ac impium, utpote qui violet sabbatum et legem. Contra vero caecus natus negat eum esse peccatorum: quia deus peccatores non exaudiat. id est, scelratos ac impios, dataque opera peccantes. Sic accipiendum videtur Peccatoris vocabulum et in illo Romanorum quinto, Cum adhuc peccatores essemus. Christus pro nobis mortuus est: id est, cum toti vitiosi ac in peccatis submersi essemus. Sic Galat. secundo, Nos natura Iudaei, et non ex gentibus peccatores. id est profani, perditi, et a Deo alienati. Sic 1. Timoth. 1, Sciens quod iusto non sit lex posita, sed iniustis et impiis, peccatoribus, homicidis, etc. Sic Iac. 4, Appropinquate Deo, mundate manus peccatores. 1. Pet 4. Si iustus vix servatur, impius et peccator ubi apparebunt? ¶ Hactenus de peccato actuali in genere: nunc et species explicabimus. Est autem multiplex distinctio. 1. Est peccatum omissionis, et commissionis. Omissionis peccatum est, cum id omittimus facere, quod Deus praecepit. Thomas sub distinguit hoc modo: Unum est, quando quis omittit bonum facere: aliud, omittendo mala, et adversa tolerando. Commissionis peccatum est, cum id patramus quod Deus severiter prohibuit. II. Est Internum pravorum motuum, affectuum et cogitationum: et Externum, sermonis, pravorum conatuum, et denique operum. III. Est peccatum Tabulae primae et secundae. IV. Est occultum, et notum seu manifestum. Psalmo decimonono. Delicta quis intelligit? ab occultis meis munda me, etc. Nominantur et eadem peccata praecedentia et subsequentia. 1. Timoth. quinto, Quorundam hominum peccata ante manifesta sunt, praecedentia ad iudicium: quosdam vero et subsequuntur. Dicuntur autem praeeuntia, quia mature patefiunt: ut Simonis Magi, ante manuum impositionem. Subsequentia sunt quae sero, et plerunque post mortem innotescunt: ut Iudae, Saulis, et aliorum, qui diu visi sunt viri boni, oculosque Ecclesiae fefellerunt, veluti zizania in medio tritici. quales illi quoque sunt, qui in extrema die dicent, Domine domine non'ne in nomine tuo praedicavimus?

V. Est proaereseos seu voluntarium, quod ipsum est et contra conscientiam: et ignorantiae. Voluntarium est, quod scienter et ex proposito perpetratur: de quo sunt sequentia testimonia Scripturae. Num. 15, Anima quae per suberbiam aliquid commiserit, etc. delebitur. Ioan. 5 et 8 inquit Christus: Vade, et noli amplius peccare. Rom. 6, Peccabimus ne, quia sub gratia non sub lege sumus? id est, sponte ac volentes peccatis indulgebimus? Heb. 10, Voluntarie peccantibus nobis post acceptam cognitionem veritatis. Tit. 3, Peccat suo iudicio damnatus. id est, sciens ac volens peccat. Sic accipiendum est de voluntariis et contra conscientiam patratis peccatis, quod est 1. Ioan. 3, Quisquis manet in Christo, non peccat: quisquis peccat, non videt eum, nec novit eum. Et mox: Qui committit peccatum, ex diabolo est, quia diabolus a principio peccat. Quisquis natus est ex Deo, non peccat, quoniam semen ipsius manet in eo, nec potest peccare, etc. Ubi observandum est, quod Ioannes ibi peccare, aut peccatum facere, exponit per Non facere iustiaciam: et contra Non peccare, per facere iustitiam. Haec significatio diligenter observanda est, ne quis intelligens de peccatis piorum per imbecillitatem admissis, desperandi occasionem accipiat. Ignorantiae peccata sunt. quae per imbecillitatem admittuntur: quale est quod Genes. 20 Abimelech Saram accersit Leu. 4, Anima quae peccaverit per ignorantiam 1. Reg 8, Salomon negat ullum esse hominem qui non peccet. 1. Reg. 14, Ionathas non audiens cum adiuraret pater eius populum, extendit summitatem virgae, quam habebat in manu, et itinxit in favum mellis, et convertit manum suam ad os suum, et illuminati sunt oculi eius Num. 35. Peccata voluntaria et non voluntaria tum i sacrificiis, tum etiam in asylis discernuntur. Act. 3 Fratres scio quod pro ignoratiam fecistis, sicut et pricipes vestri. Act. 13. Qui habitabant Hierosolymis, et pricipes eorum cum ignorarent illum, et voces Prophetarum, etc. condemnato eo impleverunt, etc. 1. Tim 1. Sed misericordiam adeptus sum, quod ignorans feceram, pro icredulitatem. De hoc peccato loquitur et 1. Io. 1. Si dixerimus nos non peccasse, mendacem facimus eum. VI. Est peccatum

Vade retro

Vade porro