673/674 [?: ] . Mors, sicut et Peccatum, pingitur in Sacris literis, tanquam praepotens quidam dominus, aut potius tyrannus, grassans horribiliter in genus humanum. ut hac quasi prosopopoeia tantum malum magis in sensus humanos incurrat, ac ab hominibus intelligi possit. Ideo toties repetit Paulus Roma. 5, quod mors pervaserit aut occupaverit omnes homines, quodque regnaverit et regnet super omnes homines. Et cap. 6, quod mors non amplius dominetur Christo. Et mox 7 et 8 , quod [?: si-us ] liberati a lege et imperio mortis. Item 1. Corint. [?: -5 ] , ex Osea: O'mors, ero mors tua: ubi tua ô mors victoria? Stimulus mortis est peccatum, et noviss. hostis mors abolebitur. Actor. 2. Impossibile erat Christum a morte detineri. Iob 28, Perditio et mors dicunt. Sicut autem mors quasi quidam tyrannus proponitur, ita etiam ei veluti quidam locus, ac quasi regnum adscribitur, et plerunque simul etiam vox Sepulchri aut [?: infer-i ] ponitur. Psalm. 6, Quoniam non est in morte qui [?: -emor ] sit tui, in inferno autem quis confitebitur tibi? Eadem locutio est Isaiae 38. De multiplici morte spirituali dixi supra. Eiusdem generis est, quod omnes impii ac increduli dicuntur mortui, ut 1. Ioann. 3. Qui non diligit fratrem, manet in morte. 1. Timoth. 5, Vidua in feliciis agens vivens mortua est: id est, licet corpore et corporali vita vivat, tamen anima et spiritualiter est mortua. Ioan. 5, Mortui audient vocem filii Dei, et qui [?: -dierint ] vivent: id est, impii et nondum conversi, qui severa spiritualiter mortui sunt, convertentur et vivent. Aliqui accipiunt de mortuis etiam corporaliter, sicut [?: -ox ] loquitur de iis qui in monumentis sunt. Lex dicitur administratio mortis, 2. Corinth 3. quia revera id tantum agit, ut hominibus peccatum, iram Dei, damnationem et mortem aeternam denunciet: atque ita veluti criminalis aut capitalis quispiam iudex eos carnifici [?: ] supplicia dedat. Accipitur igitur ibi mors spiritualiter propoena, praesertim aeterna, Contra, Evangelium est ministerium iustitiae et vitae, quam non tantum annunciat, sed et re ipsa affert, et offert quoque [?: omni- ] in Christum credentibus. Morte mori, est reduplicatio, quae tum vehementiam, tum et certitudinem [?: no-- ] , sicut et aliarum vocum reduplicatio: de quo [?: Hebra-o ] in Regulis generalibus. Sic accipitur de tempora in morte illa lex Moysis, vel Dei potius: Qui maledixe [?: ] patri aut matri, morte moriatur. id est, sine ulla excutione aut effugio, aut spe liberationis occidatur. Sic multo magis illud Dei dictum de tota aut spirituali morte accipiendum est: Quacumque die comederis, morte mo [?: -eris ] . Mortem videre, mortem gustare, Ioan. 8, significat pa mortem, aut mori: sicut et Videre vitam, Ioan. 3. Videre [?: -ona ] Hierusalem, est frui eis. Psalm. 89. Quis est homo [?: -i ] vivet et non videbit mortem, eruetque animam suam de potestate inferni. Luc. 2, Simeonem non esse visurum mortem, priusquam vidisset Christum Domini. Sic fer [?: ] Latini dicunt, Somnum videre. Sed de hac phrasi [?: ] verbo Videndi. Hac eadem locutione utitur Christus etiam, de spirituali morte, Ioann. 8, Amen amen dico nobis, si quis sermonem meum servaverit, mortem [?: ] videbit in aeternum. Funes mortis, et laqueos mortis, dicat David Psal. 18, et 2. Sam. 22, summa pericula, et [?: in- ] profectos terrores ac dolores. Psa. 116, clare dolores [?: ] significat haec phrasis. Porro dolores mortis Act. [?: ] Petrus ibi agat de Christi descensu ad inferos, ideo aliquid longe tristius et gravius significare, quam [?: -ta ] Davidis gratiarum actione, praesertim cum descendit Christi ad inferos pro quadam humiliatione et [?: affli- ] eius recenseatur. Posses tamen in Psal. 116, de ve [?: ] [?: -oribus ] ac doloribus inferni intelligere. inquit [?: ] Circumde derunt me dolores mortis, et angustiae [?: ] invenerunt me: tribulationem et moerorem invictam. Diabolum dicit Paulus mortis habere imperium, Hebr. 2, quia diabolus et primus autor et inventor est peccati, atque ita etiam mortis, et quotidie auget peccatum, quod est stimulus mortis: et denique ipse potiss. exercet mortem, poenas huius et alterius vite, permittente Deo, hominibus infligens. Hunc igitur autorem mortis, dicit Apost. per mortem (scilicet Christi) ab ipso inventam abolitum: quasi diceret, suo proprio gladio eum esse iugulatum. Ibid. adiungit, Christum hac ratione veluti extincto hoc tyranno, liberasse servitute eos qui perpetuo metu mortis excruciabantur: intellexit vero malam conscientiam, mortem istam temporariam, et praesertim damnationem aeternam: quae dum miseri infideles metuunt, vere intolerabilem servitutem serviunt: sed cognita efficacia mortis ac passionis Christi, hac intolerabili servitute liberantur. Mori peccato, duplicem ac plane contrariam habet significationem. Notat autem hic peccatum potiss. originalem corruptionem. Alias Mori peccato, in dativo casu, est idem quod renunciare peccato, et veluti ociosum ac infrugiferum esse peccato: et tunc metaphorice accipitur verbum Mori. Cui correspondet, vivere Deo et iustitiae: quod est optimum, sanctissimum, et maxime salutare genus mortis. Alias mortuum esse peccatis, in ablativo, significat idem quod spiritualiter mortuum ac perditum in vel ob peccata. Significat enim ibi peccato aut peccatis, causam efficientem, vel ferme instrumentalem. Peccato enim veluti quodam gladio Satan hominem iugulavit: quae mors vere mala est, et quidem aeterna simul. Prioris seu bonae mortis ac significationis exempla sunt Rom. 6. Quid igitur dicemus? permanebimus ne in peccato, ut gratia abundet? Absit. Qui mortui sumus peccato, quomodo adhuc vivemus in eo? saepius idem in eo capite, idque variis phrasibus repetit. ait enim, nos sepultos esse cum Christo per baptismum. Item, nostrum veterem hominem esse crucifixum cum Christo, ut aboleatur corpus peccati. Et mox, Reputate nos mortuos quidem esse peccato, vivere autem Christo. Item, Peccatum vobis non dominabitur. Item, Liberati a peccato, mancipati estis iustitiae. Et, Cum servi essetis peccati, liberi eratis iustitiae, seu a iustitia, et nunc liberati a peccatis. Hoc mori peccato, Petrus dicit pati in carne: 1. Pet. 4. et opponit ei, Indulgere cupiditatibus hominum. Idem ferme est quod Paulus alibi dicit, Crucifixum esse mundo. Idem est mori carni. Continet vero haec mors, aut mori peccato, seu liberari ab eo plura, de quibus mox in voce Mortificatio dicetur: nempe voluntariam abrenunciationem factam Satanae et peccato, veteris Adami debilitationem per spiritum inhabitantem, et perpetuum conatum ope Dei adiutum resistendi peccato. Porro alterius illius significationis huius locutionis habemus itidem passim non pauca exempla. ut in hoc eodem capite 5 Rom. Christus dicitur semel mortuus peccato: id est, per aut propter peccata totius mundi crucifixus. sicut praecedenti capite dixerat Apostolus, eum traditum propter peccata nostra. Plura exempla, quod homines fuerint mortui aut perditi in peccatis, habentur Ephes. secundo , et Colossens. secundo , quae supra citavi. Legi mori, aut ab ea esse liberum, in voce LEGIS prolixius exposuimus. Sed summarie hoc sentiendum: Legi mori est Primum, ab eius accusatione ac damnatione liberari, quandoquidem habemus qui illi pro nobis satisfecit. Secundo, legi mori est, eam non posse in nobis excitare pravas cupiditates, languefacto veteri Adamo. Tertio, legi mori est, non amplius esse sub eius paedagogia: quando quidem ea usque ad Iohannem regnavit, qui nos ad verum praeceptorem deduxit. Quarto, legi mori est, non quaerere ex ea iustitiam, cognito quod ea impossibilem iustitiam flagitando, nos salvare non possit. Sic Paulus per legem legi mortuus est. Quinto, mortuus est legi,

Vade retro

Vade porro