475/476 similitudo, dum subito excitatur veluti flamma quaedam: dumque instar ignis ruit, et nulli parcit: sive quia, ut Physici definiunt, ira sit inflammatio sanguinis, facta circa cor, ex cholera effusa.

IRRIGARE, notum verbum et significatio est. Deut. 11 negat Deus talem esse terram Canaan, ut Aegypti, quam irrigare queas ad pedem tuum. id est, in qua possis aquam irriguam ex Nilo deducere quocunque velis, ob planiciem, aut lenem declivitatem. Sequitur autem aquae rivus praeeuntem ac ducentem canalem: ideo dicitur irrigare ad pedem, quia aqua praeeunti pedi imminet. At terram Canaan dicit caelitus irrigari, eoque a Deo implorandam esse opem. Irriguae pecudes, propinguibus, Ezech. 45. De irriguo Israel in sacrificium: id est, de pinguibus aut succulentis. Transfertur aliquando hoc verbum ad potationem largiorem.

IRRUERE dicitur aliquis in hostes suos, quae significatio nota et perspicua est. Sic Salomon praecipit 1 Reg. 2. Irrue in eum, et sepeli eum: pro, interfice eum. Dicitur et spiritus Domini irruere in aliquem, cum subito veniens excitat eum ad aliqua. Iud. 14 . Et irruit in eum spiritus Domini: pro, subito adveniens spiritus Domini, fecit eum robustissimum. 1 Sam. 10. Et irruet in te spiritus Domini, et mutabit te.

ISRAEL nomen Iacobo esse impositum ab angelo, cum quo luctatus est, fide ac precibus eum expugnando, cum hac etymologiae explicatione, quia cum Deo princeps fuerit, ex Genes. 32 notum est. Porro hoc nomen postea omnibus posteris Iacobi tributum est, adeo ut tota illa gens Israel vocaretur. Caeterum post Salomonem, lacerato regno in duas partes, coepit proprie tantum pars decem tribuum regnum Israel vocari, maiore portione gentis nomen universale occupante reliquis duabus nomen Iuda obtinentibus. Nonnum quam tamen etiam post id tempus Israel regnum Iuda significat, ut praesertim 2 Paral. 21 et 28 plerique exponunt: Filii Iosaphat regis Israelis: id est, Iudae. Sic et Mich. 1, Domus Aechzib erunt in mendacium regno Israel: id est, Iudae. Inde factum est, ut sicut Iudaeus aliquo modo non tam ex ea gente progenitum, quam eius religionis hominem significat, sicut Paulus de interno et externo Iudaeo disserit: sic et Israelita aliquando simpliciter verum Dei cultorem significet. sicut Christus Iohannis 1, de Nathanaele inquit: Ecce verus Israelita, in quo dolus non est quod idem est ac si diceret, Ecce vere pius, aut Christianus. Saepe sane in prophetiis, Israel et Iudas novi Testamenti populum significant et denotant. Caeterum, ut de illis duobus regnis adhuc aliquid dicamus, sciendum est, quod regnum Israel et Iuda hoc inter se differunt, quod omnis populus prius appellabatur Israel: et postea regnante Davide super Iudam, et Roboam filio Salomonis super duabus tribus Iudam et Beniamin, ii qui erant in Samaria, hoc est, decem tribus vocabantur Israel: et qui regnabant de genere David, appellabantur Iuda. Item Israel saepe ponitur pro Iuda, quod saepiuscule occurrit: 2 Paralip. 29. Et Israelis similiter reges, non raro pro regibus Iuda accipiuntur: Micheae 1, in fine. Item, Israel videns Deum, vel visor et contemplator Dei vel directus Dei dicitur: hoc est, qui recto itinere a solo Deo ducitur. Aliquando populum Israeliticum carnalem, aliquando vero electos Dei, ut saepius in Prophetis: sicut Oseae 14. Nonnunquam etiam Christum ipsum figura quadam designat, Isa. 49, Ose. 11. de quo et supra in vocabulo EPHRAIM.

IUBILARE, alias laetiorem cantum significat, alias etiam alium clamorem gaudentium. Crebro admodum dicitur populus iubilare Domino, ubi non semper cantationem significat, sed et praedicationem ac invocationem veri Dei, Ioel 2, Iubilate in monte sancto eius. et Psalm. 118, Vox iubilationis et salutis in tabernaculis iustorum. i. celebrationis Dei, aut gratiarum actionis de donato beneficio liberationis. Sic Psal. 89, Beatus populus qui scit iubilationem. i. veram Dei celebrationem, invocationem et doctrinam. Sic et subditi cum gaudio suum regem excipientes, ad eum iubilare dicuntur. Ad me Philistea iubila: Psal. 60. Dicuntur etiam hostes victores iubilare super victis, ut Hiere. 51. Et iubilabunt super Babel caeli et terra: id est, angeli et homines gaudebunt, et tripudiabunt de ruina persecutricis Babyloniae. De Iubilaeo supra in Iobel dictum est.

IUCUNDARI, et IUCUNDITATES, aliquando significat summa ac suavissima bona, seu fruitionem illorum. Psal. 16, Iucunditates sunt in dextera tua in aeternum: id est, suavissimis deliciis satias perpetuo ac inaeternum tuos.

IUDAS, a confitendo ac celebrando beneficia Dei dictus, saepe significat totum populum Israeliticum propterea quod eius tribus celeberrima fuit, diu imperitavit, et promissiones tum de imperio, tum et de Meschia ex se orituro accepit. Habuit autem haec vox hunc usum etiam ante divisionem regni Israelitici. Nec raro Israeli, ut synonymon, coniungitur: ut 1 Reg. 4, et in Psal. 111 . In exitu Israel de Aegypto, etc. Facta est Iuda sanctificatio eius, et Israel potestas eius. Post distractionem autem, ut supra dixi, significavit illud Hierosolymitanum, et minus regnum duarum tribuum. Saepe alioqui vox haec ponitur pro verae fidei religioni sve hominibus, tum in Veteri, tum et in Novo testamento: sicutnunc nobis vox Christianus accipitur. Contra etiam, posteaquam reiecerunt, atque adeo crucifixerunt suum Meschiam, pro impiis, ut sunt, habentur: eoque haec vox quosvis impios denotat.

IUDICARE, valde varia significata habet, multiplicesque Hebraismos parit. Primum enim significat intelligere: ut 1 Cor. 2, Spiritualis omnia iudicat. i. potest iudicare, intelligit. In hac significatione crebro iudicium, ipsam dinoscendi aut discernendi facultate denotat. 1 Reg. 3. Da servo tuo cor audiens, ut iudice populum tuum, ut discernat inter bonum et malum: id est, ut recte omnia intelligere et discernere queat. Discernere res dubias, aut controversias: ut 1 Cor. 14. Vous aut duo loquantur, reliqui iudicent. Sic Psal. 26. Iudica me Domine, quoniam ego in sinceritate mea ambulavi, etc, Et mox idem ter repetit inquiens: Proba maDomine, et tenta me: examina renes meos, et cormeum. Aliquando etiam significat Carpere, arrodere. aut etiam alioqui sine omni officio ac necessitate aliena facta ac dicta malitiose in deteriorem partem interpretari ac vituperare, ut plurimum omnes in omni genere vitae solemus factitare. Est vero illud iudicare aliena dicta aut facta, non ut emendes ea, proximum aut teipsum, tibive caveas, aut alios moneas: sed ut infames, denigratoque proximo, tibi vel probitatis opinionem, vel pravi animi oblectationem concilies, explorare et censere. Oritur autem ex prava quadam curiositate: et habet fere comites invidentiam, et animi foedam perversitatem, ex alienis peccatis et ignominiae voluptatem percipientis. De tali malitioso iudicio dicit Dominus Matth. 7. Nolite iudicare, et non iudicabimini: id est, non puniemini a Deo, propterea quod alienam festucam adeo odiose exaggeratis, non cercentes in vestris oculis trabem: aut non permittet Deus, ut vicissim alius vestra ita livide pervertat, laceret, carpat, etc. De istis temerariis ac malitiosis iudiciis accusat Paulus Corinthios, 1 Cor. 4, qui Paulo pseudoapostolos, ut longe praestantiores viros, anteponebant. Iubet ergo eos non temere ac properanter iudicare: sed expectare iudicium Domini, qui illustraturus sit occulta tenebrarum. Vicina huic est illa significatio Rom. 14, Abstinens, vescentem non iudicet. i. condemnet, ut pari

Vade retro

Vade porro