389/390 ac plenius exponit Baptista Ioh. 3, cum inquit: Qui e supernis venit, super omnes est: qui a terra profectus est, terrenus est, et de terra loquitur: qui e caelo venit, supra omnes est: et quod vidit et audivit, hoc testatur, et testimonium eius nemo accipit. Item Ioh. 8. Vos de infernis estis, ego de supernis sum: vos de hoc mundo estis, ego non sum de hoc mundo. Solet porro Scriptura in tres partes principales hominem partiri: in Spiritum, Animam, et Carnem. Spiritus vocatur, ipse Spiritus sanctus in homine existens, una cum eius donis ac virtutibus, et toto novo homine, seu corde spirituali, quod in nobis Deus exciso vetere ac lapideo corde creavit: quae etiam est nova creatura, ad bona opera condita. Anima vocatur potissimum ipsa rationalis anima, quae post lapsum ac corruptionem in rebus divinis quavis talpa caecior est, atque adeo etiam contemptrix et inimica Dei. Atque hic est proprie ille animalis, carnalis et terrenus homo, qui tantopere a Scriptura accusatur. Denique est corpus et tota bruta pars, quo veluti instrumento utraque prior pars utitur: quam etiam ipsam partem vult Paulus sanctificari, inquiens 1. Thess. 4: Haec enim est voluntas Dei, sanctificatio vestra, ut abstineatis a scortatione, et sciat unusquisque suum vas possidere in sanctificatione et honore, non cum affectu concupiscentiae, quemadmodum gentes, quae non noverunt Deum. Sic et Rom. 6 dicitur, Praestate membra vestra serva iustitiae ad sanctificationem. De hisce tribus partibus simul pronunciat Paulus 1. Thess. 5, inquiens: Ipse autem Deus pacis sanctificet vos totos: et integer vester Spiritus et anima et corpus, ita ut in nullo possitis culpari in adventu Domini nostri IESU CHRISTI, servetur. Fidelis est qui vocavit vos, qui idem efficiet. Habet et alioqui vox Homo varias acceptiones. Primum enim simpliciter idem valet quod aliquis, unusquisque, quidam, quispiam, quilibet. ut 1 Cor 4: Sic nos reputet homo, ut ministros Christi. id est, unus quisque. Matth. 10: Veni separare hominem contra patrem suum. id est, unumquemque. 1. Cor. 11. Probet homo semetipsum, et sic de pane illo comedat. id est, unusquisque. Gal 2: Non iustificatur homo ex operibus legis. id est, quisquam. Sic et in Veteri testamento passim. ut Levit. 1: Homo cum obtulerit. id est cum quis obtulerit Aliquando reduplicatur in eodem sensu: Levit. 17, Ezec. 14, Homo et homo de domo Israel. id est. Quicunque Israelita. Aliquando de certo quopiam dicitur, idemque valet ac Quidam. ut Fuit homo missus a Deo. id est, quidam fuit a Deo missus. Secundo, haec dictio in sua nativa significatione proprie hominem notat: de qua significatione supra plenius disserui. Tertio, aliquando cum quodam contemptu vilitatis ac fragilitatis humanae accipitur: ut etiam apud Ethnicos proverbia testantur, Homo bulla: Omnem calamitatem dixeris, cum hominem dixeris, etc. Sic igitur accipitur Psal 8. et Hebr. 13 Quid est homo, quod memor es eius, et filius hominis quod visitas eum? Sic et Psal. 118. et Hebr. 13, dicente quovis pio: Dominus est adiutor mihi, non timebo quid faciet mihi homo: aut (ut alibi est) caro. Psal. 82, Sicut homines moriemini. Psal. 60: Vana salus hominis. Sic illud: Pone eis doctorem, ut sciant se homines esse. 1. Cor. 3. Nemo glorietur in hominibus 1. Cor. 7, Precio redempti estis, nolite fieri servi hominum. Quarto, non solum cum contemptu, sed etiam odio quodam, veluti tyrannicae crudelitatis audaciaeque usurpatur, ut sit cum quodam odio aut fastidio vox Homo pronuncianda. ut Psal. 10: Exurge Domine ne invalescat homo. Non raro et in malam partem accipitur, perinde ferme ut si dicas mendax vel impostor, quando quidem homo talis est natura. ut Eph. 4. Per imposturam hominum. Iacobi 2: Vis scire homo vane. Col. 2. Secundum mandata ac doctrinas hominum. Sic et Tit. 1. Aliquando et ipsum cacodaemonem indicat. ut Matth. 13, Inimicus autem homo supersevit zizania. Homo aut Vir Dei, alias significat summos ac praestantissimos doctores, ut Prophetas, Patriarchas et Apostolos: ut Deut. 33. et 2. Reg. 4. de Helia saepius. 2. Pet. 1. Locuti sunt sancti Dei viri. et 1 Timoth. 6, Tu vero homo Dei fuge haec. Alias etiam quemvis vere pium ac renatum quatenus est renatus. ut 2 Timoth. 2. Ut sit integer homo Dei. Homo terra est, qui est deditus agriculturae. Gen. 9, Coepit Noach esse vir terrae. Gen. 25. Esau fuit vir agri. Homines pecoris, Gen. 47. pro pastoribus. Sic homines virtutis, aut belli: pro, militaribus, aut etiam fortibus bellatoribus. Vir dexterae tuae: id est, quem tu confirmasti, aut (ut alii volunt) quem tu tibi puniendum servasti. Homo pacis meae Psal. 41. id est, cum quo erat mihi pax. Vir foederis, cum quo est foedus. vir litis, cum quo est alicui lis. Sic homo peccati, 2. Thess. 2. pro homine dedito peccato, imo et singulari studio ac arte et profectu serviente peccato. is est Antichristus. De huiusmodi locutionibus dicetur infra prolixius in voce VIR. Secundum hominem dicere, alias significat humana quapiam locutione aut similitudine uti, seu ex communi more loquendi aliquam formulam aut sententiam sumere: seu ita loqui, ut solent communiter homines loqui. Rom. 6. Humanum quiddam dico, propter infirmitatem carnis vestrae. id est, loquar crasse et ruditer, ut etiam imperiti me percipiant. Gal 3 Fratres, secundum hominem dico. id est, do exemplum aut similitudinem, sumptam ex rebus humanis. Alias secundum hominem loqui significat, ita loqui ut impii solent. Rom. 3. Quod si iniustitia nostra Dei iustitiam commendat, num iniustus est Deus, qui inducit iram? humano more loquor: Absit. Sic et Secundum hominem ambulare, ponitur in malam partem: nempe, ut carnales homines, carnalia consilia cupiditatesque sequentes, et quae sua sunt quaerentes. 1. Cor. 3. An non secundum hominem ambulatis? id est, carnalibus rixis vacatis? Ab homine, aut per hominem aliquando aliquid fit, ita ut homo sit tantum minister ac organon, aut medium, per quod Deus aliquid agit: et tunc in bonam partem accipitur, quia ea potestas est illi data a Deo: ut de omni gubernatione ac functionem politica Paulus Rom. 13 disserit. et Gen. 8 dicitur: Per hominem sanguis eius fundetur. Sic Paulus saepe dicit, Non per hominem, aut ab homine: ostendens suam immediatam vocationem, non propterea damnans functiones aut vocationes mediate factas, quales sunt inferiorum doctorum: sed tantum illam supremam, nempe Propheticam et Apostolicam amplificans. Saepe autem phrasis, aliquid esse ex hominibus aut ab homine, in malam partem accipitur, de humanae audaciae ac impietatis, aliquid sine Deo audentis ac conantis, instituto ut Christus quaerit Matthaei 21, a Iudaeis, an Baptismus Iohannis sit a Deo aut ab hominibus? id est, an veniat ex Dei mandato, an vero Baptista sua quadam audacia ex ambitione tantam rem sibi sumpserit? Sic Gamaliel dicit in Actis, futurum ut si collectio Ecclesiae et propagatio doctrinae de Christo, sit humanum inventum, brevi corruat. sin sit ex Deo, invictum consistat, et frustra Pharisaei ac Pontifices Deo repugnent. Ab homine ad pecus. alias omnia includit, si oratio sit affirmativa: alias contra omnia includit, si oratio sit affirmativa: alias contra omnia excludit, si oratio sit negativa. Hierem. 50: Non erit qui habitet in ea, ab homine usque ad animal. omnia excludit. Sic Gen. 6: Delebo omnia ab homine usque ad iumentum. ¶ Epitheton Humanus, a, um, varia habet significata. ut 1. Cor. 4. Non curo humanam diem. i. iudicium censuras, carnalium hominum. Dies enim ei dicitur, de quo iudicandum est: et celebri controversiae diiudicandae certa dies constituitur. Hier. 17 quidam vertunt, dies humanus: cum proprie significetur dies afflictionis, Cum enim insultarent ei Iudaei, quod poenae ab eo praedictae non venerint: orat et protestatur coram Deo, quod nunquam optaverit maturari poenas a se Iudaeis praedictas, sed potius contra oraverit. 1. Cor. 10. Tentatio humana vos coepit. i. qualis solet hominibus crebro accidere.

Vade retro

Vade porro