CroALa & LatTy: nodus

Nodus 35622 in documento engerd-j-madrucias.xml

Poema paraeneticum ad inclytum atque tum antiquissima domus nobilitate, tum illustri omnium virtutum splendore generosum dominum Carolum Gaudentium, liberum baronem Madrucium, dominum in Avi et Brentoni etc. catholicae florentissimaeque Ingolstadiensis academiae rectorem vere magnificum et honoris et observantiae ergo scriptum, autore Iacobo Fischero Hirspergensi Silesio Et iam purpurei florebant tempora veris et deformis hiems canisque hirsuta capillis transierat Zephyrisque solum spirantibus herbas fundebat virides; me tam tractabile caelum linquere tunc portas iubet urbis et otia latis grata sequi campis; ego solum nactus apricum mox silvam ingredior, quam praeterlabitur Ister, non procul Anglipoli, raucum per saxa strepebat murmur ubi et volucres mulcebant aëra cantu littoreae; passim suaves viridantia odores gramina spirabant, adeo dulcedine molli victus ut herbosa fuerim requiescere in umbra, et iuveni, heroum qui claro a sanguine cretus, Boiarici gestat sceptrum fascesque Lycaei, iam tum propositum penitus deducere carmen, sed divum afflatus (nisi me sententia fallit) aut undae somnum suadebat inire susurrus. Ecce sed incepti, cuius me cura fatigat, in somnis etiam ante oculos versatur imago. Nam tres accinctos ferro clypeosque gerenteis grandaevumque patrem, vestis cui fluxit ad imos rubra pedes, video; iuvenis quos inter honore effulgens ibat laudumque incensus amore. Aut locus optatus, ni fallor, causa morandi his erat, aut aderant huc forte ab Apolline missi. Nec mora, dulcis ubi nostros sopor irruit artus, figebantque gradum et lucem sermone trahebant tam pulchro, ut quamvis generosa haec auribus hausi colloquia, haud possint a me tamen omnia dici. Principio sat erat iuvenis mihi cognitus ante, rectoris quoniam magni gestamen honoris ex humeris sceptrumque manu gestabat, Athenas Boiugenum moderans magna cum laude virenteis; qui secum portans animo nova gaudia, tali voce senem alloquitur: „Salve, o maturior aevo et venerande senex! Dignas persolvere grates quas tibi pro meritis potero? qui suscipis ultro tantum onus, invisens iuvenem me.“ at plura volentem dicere sic dictis mox interfatur amicis. Salve Gaudenti, stirpis lux maxima, salve Carole, Madruciae, non umquam indignus avorum, inclyta qui sequeris vestigia sponte parentum, dum iuveni solidae stant pulchro in corpore vires, ut tua se tantum tollat super aethera virtus, quantam hiemem superat culmis Cerealibus aestas. Non sed enim credas meritum nomenque decusque ignotum superis, quibus est ea sola potestas, innumeris cumulare bonis sine crimine vitam degentes, contra Stygias demittere ad undas, si quis in hac vita damno laetatus inani, differat in seram commissa piacula mortem. Verum age, quo melius, qui sim, cognoscere possis et mea facta sequi, paucis, adverte, docebo. Ioannes ego sum Gaudentius, inclytus heros gentis Madruciae et proavus tuus, integer aevi dum mihi sanguis erat, multo e certamine victor evasi, fureret cum Mars toto impius orbe. liligeros vici duros fretusque iuventa et ducibus magnis, quorum fortissimus unus Fronspergerus erat, forti quem milite dives Suevia progenuit, Germanis maior in oris quo neque dux belli vixit, dum bella gerebat. Unde meum magnas fert nomen fama per urbes Madruciumque genus claris virtutibus auctum, Carolus evexit Caesar, discrimina rerum quod mea non fugeret proles, sed fortibus ausis patris ad exemplum magna vi sterneret hostem. Iustitia moto gentes frenare superbas, imperium contra qui bella infanda ciebant, haec mihi cura fuit; constans regique fidelis dum miles vitam in terris bellisque trahebam, Romulidum mansi semperque utrumque paratus, seu fieri victor, seu certae occumbere morti. Nec tamen interea verae pietatis amorem deposui; nunc sunt ideo mihi praemia vitae Elysium fortunatum sedesque beatae. Quare age, virtutes ex me dignumque laborem disce iuventutis; restant sua certa labori munera, iamque vale!“ Dixit laetusque revisit felices animas caelo regnoque perenni. Haec dum Madrucio iuveni miranda videntur, dum stupet aspectuque haeret defixus in omneis, quaerit et absentem; placido sic pectore coepit proximus: „Et nostros sit fas audire labores. Hic erat ille meus praeclari sanguinis auctor Marte gravis, primum cuius nunc ora videbas. Ast ego Nicoleos pulchro sum nomine felix, namque (fatebor enim) memini me plurima passum pugnando ob patriam, veram laudem inde tulisse atque triumphalem palmam et meminisse iuvabit, ut merito iam nunc populi victoria dicar. Immo etiam vidi haec fortis nemora avia miles, dum iuxta Anglipolin Caroleïa castra secutus pugnavi contra Smalcaldo foedere iunctos. Postquam autem tristes Aliprandi stamina fratris ruperunt Parcae, quo dux ingentior alter nec pietate fuit nec factis maior et armis; unam et bis senas credit mihi sponte phalanges Carolus, haud ulli veterum virtute secundus Romani regum imperii, imperterritus heros. Applaudit Germana cohors et in omne parata Martis opus, cupidi, quae do, mandata capessunt. His ego militibus cum Caesare principis oras Saxonis invasi Federici, hic Marte secundo cum superaretur flaventis ad Albidos undas. At vero cum iam tandem devicta fuisset Saxonia, ex iussu victoris Caesaris alto Vindelicae Augustae lapsis succurrere rebus, convenere duces regni totusque senatus. Tunc comes adiunctus semper tutabar eundem praesidio, donec sese victricibus armis ad fines alios iterum conferret et arva. Nec minus et summum numero delegit ab omni ipse ducem belli me Carolus, aspera quando ante Senas dura bella obsidione gerebat; qui Mediolanum et fidei committere nostrae, sed merito, voluit, longo quod munus agebam tempore. Summa tamen sequar ut fastigia rerum, Fernandi auspiciis regis magnique monarchae cum Turco horribili, nulla formidine captus, congredior. Multis quid dicam cetera bella, Sub Carolo quinto et magno sub rege Philippo? Canitiem et longos mihi cum concesserat annos sex decies ultra magni regnator Olympi, noluit a ferro subitae me occubere morti, sed potius vitae placidum hic imponere finem. Felix prole fui, cari vestigia patris dum sequitur, lethi quam nescia gloria movit. Nunc quamquam haud flagres insani Martis amore, sed tamen hoc ex me quondam didicisse iuvabit: Namque ego ceu priscae sum religionis honores tutatus semper, patiens operum atque laborum, duravi pariter; clemens unaque severus in mihi commissos, regeret cum spiritus artus. Parcere subiectis et debellare rebelles, tu non disce aliter. Nec te malus auferat error, quo res cumque cadent; tu contra audentior ito, et tibi religio sit cordi. Sic tua passim virtus se attollet, vitae tibi gaudia donec aethereae donet, rerum cui summa postestas, Omnipotens, postquam fuerit tibi cana senectus.“ Haec ubi dicta dedit, mirantem et plura volentem dicere deseruit superasque recessit in auras. At iuvenis tali fugientem est voce secutus: „Siste gradum! Quo deinde ruis? Quo proripis ultra? Ne vero effugias, sed dexterae iungere dextram sit mihi fas iterumque audire et reddere voces.“ Postquam conticuit, tunc sic est tertius orsus: aevis maturus, cuius caput infula texit et qui pontifiale pedum sceptrumque tenebat. Intentus cupio voces audire loquentis: „Desine, nate, precor, nimium admirarier“, inquit, „quod patriae pater eximius divumque sacerdos magnus ego, ingenti coram te digner amore affari, paucisque tibi detexere verbis, qua fuerim magnos ratione aggressus honores. Qui prior insignem galeam clipeumque ferebat, heros me vitae sub luminis edidit oras? et frater fuit ipse meus fortissimus alter. At mihi Christophori nomen legere Parentes, nec frustra: Quoniam sacris incumbere rebus mens mihi semper erat iam inde a puerilibus annis. Qualis enim puerum, rapidas per fluminis undas, Christum Christophorusque cunctis altior ibat, gessit in excelsis humeris, sic robore mentis illum iam gessi, toto mihi corde repostum. Brixina me, canones sacros et vota sequentem suscepit primo; dehinc urbs antiqua, Tridentum, et synodum propter longos celebranda per annos, praefecitque aliis, qui me dixere decanum. Vindelicum simul Augusta hoc me affecit honore, a canonis sumptum imponens mihi nomine nomen. Mox ubi iam firmata virum me fecerat aetas, munere pontificis decorant sacrumque tiaram crinibus imponunt, libantes sacra Tridenti. Insuper ad parile elegit me Brixina munus. et quoniam vere mihi erat divinitus altum ingenium sollersque animo prudentia rerum, hinc pater ille potens, cui terra et sidera parent, infernique lacus atque altae moenia Romae, purpureos inter patres sanctumque senatum, tertius esse locum Paulus mihi papa volebat. Post ubi concilium imperii de rebus habebant Carolus Augustus Caesar gnatusque Philippus, hi semper, lapsis quaesitum oracula rebus, me scitabantur. Romae qui praesidet urbi, saepe oratorem diversa ad moenia regum ac procerum, magno rerum in discrimine misit. Quadraginta annis digna me laude Tridentum vidit pontificem. Sed non sine numine divum, sex et triginta totos regnasse per annos Brixina laetatur, sedes notissima fama. Concilium ad magnum qui convenere Tridenti, multorum impensis operum auxilioque iuvabam. Ex variis etiam legatos undique terris ad me delatos, animo vultuque sereno suscepi et regum mox ad tecta ampla remisi. Caesaris auspiciis cum Maximus Aemilianus, qui tandem imperii est summas moderatus habenas, Hispalidum peteret fines; comes additus illi connubii vinclo praestanti corpore nympham, Caroliden iunxi Mariam propriamque dicavi, quem fecit pulchra felicem prole parentem. Hinc iterum liqui magno cum rege Philippo pontificis summi factus legatus Iberos et patriae fines et nostra revisimus arva. Rex mihi post urbem, suis a cognomine dictam lanigerae, et circum quae sub ditione tenentur illius, imperio subdit laetante Senatu. Hic ego tot volvi casus, discrimina rerum tot subii, ut, quamvis nil quam crudelis ubique luctus, ubique pavor, mortisque ipsius imago ardeat Europa in tota (miserabile dictu), at nostro tamen aspiret fortuna labori. His usus ducibus, bello quorum inclita fama omnia iam late loca pervolitaverat orbis. Iunximus hospitio dextras, qui moribus artes coniunxere bonas: etenim sors ista senectae debita erat nostrae, ut nostri post funera mortis tandem etiam possint seri meminisse nepotes. Pauperiem et duros si quos tolerare labores conspexi, quantum sat erat, nos iuvimus omnes. Sedis romanae patres, dum fata sinebant, non ullum sine me quaerebant rebus honorem. Seu pacem sedenim, seu tristia bella gerebant, (luce palam certum est) semper mihi maxima rerum, verborumque fides curae, pietasque vetusta. Sic vixi, ut fuerit mihi tunc effoeta senectus, cum nostri magnas sub terras ibat imago. Ergo age disce simul tantos perferre labores et, si sacra deo est mens forte offerre Tonanti, nostra exempla sequi et non praemia parva mereri, imprimis venerare deum, venerare parentes, et veteris cordi sint religionis honores. Si tecum exploras, quo nam sis certus eundi, ut virtute sequi possis decora alta parentum, invigila studiis: Etenim nunc ipsa vocat res, et ne forte bonis umquam communibus obstes. Qui tantum inventas vitam excoluere per artes, hos solos comites casus complectere in omnei. Pauperibus facilis sis, dictu affabilis omni: Munus commissum longas ne differ in horas, Utere sorte tua. Nam sic volitare per ora multa virum poteris. Quem vera Ecclesia verum et summum in terris caput agnoscit colitque, ille ad concilium summum primosque suorum imperio accitos propria intra tecta vocabit. Immo et Rudolphus Caesar mundique Monarcha postquam digna viro et matura adoleverit aetas, delectos inter proceres te sponte locabit. Haec breviter nostra placuit te voce moveri. Tu sequere et felix insiste ingentibus ausus, et sic Madruciam factis fer ad aethera gentem.“ Haec ubi dicta dedit, „Dii tanta incepta secundent“, tandem laetus ait generosi sanguinis heres: „Dum mihi vita manet, grates tibi reddere dignas num potero, meriti tanti non immemor umquam? O decus aethereum, dum spiritus hos reget artus, semper honore meo, semper celebrabere dictis.“ Vix ea fatus erat, mortalia regna relinquit Tunc senior, rursusque petit dilapsus in auras semper florentes hortos et amoena vireta. Nunc super unus erat iuvenis, fortissimus Heros, auro squallentem gestans nitidoque Orichalco loricam ex humeris laterique aptaverat ensem fulmineum. Pulchrum signisque bellisque ferebat in manibus clipeum: Me Pelidae ora tueri coram Magnanimi credebam; tantus in armis miles erat, quamvis vernaret in ore iuventus. Adveniens propius, collo dat fortia circum bracchia Madrucii iuvenis. dehinc talia fatur: „Si de consilio forsan mirabere nostro, quod dare proposui, quoniam non maximus aevo sim, quales alii: Mirari desine, quando saepe etiam iuvenes norunt, quid discere possit quidve sequi cupiens virtute extendere nomen. In terris, fateor, non longo tempore vixi, sed bene, qui volucrem cursum vitamque peregi, tempore sat longo vixi vereque beatus. Alprandi si fama tuas pervenit ad aures, clarae Madrucium decus et lux maxima gentis, hic ego sum praestanti animo et virtutibus altis. Germanos inter fugi tela horrida numquam, sed potius lethum volui pro laude pacisci. Militiam, grave Martis opus, tolerare magister Vastius imprimis, heros acerrimus armis, me docuit, summas populi qui flexit habenas, Francigenas contra quando aspera bella gerebat Allobrogumque ducem defendit milite forti. In Pedemontanis regionibus improbus hostis cum fureret, gradior bellum ad crudele paratus arma iterum merito sumens crepitantia miles. At vero cum iam spatia in sua cessit uterque, instructus ferro et variis exercitus armis, sanguineam extra aciem Molae concurrere soli exopto, infensi nobis pars maxima belli, qui solus mecum audebat contendere ferro. Sed quia tum socii vertebant undique retro terga duces, bello nihil isto vivida iuvit nos virtus: etenim numero nec viribus aequi cum Gallo essemus, multo superamur ab hoste, cogimur et capti dominis parere superbis: Verum ob virtutem et iuveniles corporis artus. evasi liber tuto ad mea tecta remissus. Quam tamen ob causam pactum cum Caesare foedus deserere haud volui, rursum sequor illius aulam. Ast hic pro meritis, animi non immemor alti, gratatur primum reduci. dehinc munere donat, scilicet ut contra tumidos Gallosque rebelles Vitriacum servem, bellum ne forte minentur, devictis quando redit in praecordia virtus. Quod facio summoque volens spolia ampla labore defendo, fatis semper melioribus actus. Postquam autem inter se posito certamine reges, hos inter motus mediis conatibus aegri, congressi dextras iunxerunt pace sequestra, Caesaris, ut voluit, miles sum castra secutus, a quo tunc summus belli dux sponte creabar, cum Saxo opprimere imperium, cum vellet et Hessus. Mescia mens procerum fati sortisque futurae, dum nequit observare modum, in discrimina rerum vitaeque incurrit. Veluti iam contigit illis, quos comitesque alios post spes mentita fefellit. Tandem cum multos dederat mea dextera letho haereticos, stabili divorum numine Parcae rumpunt fila mihi, magno gemitu atque dolore Romulidum et populi per regna, per arva, per urbes. Non aliter quondam quam flebant morte peremptum Hectora Troiani et raptatum Pergama circum. Caesar enim Carolus spem iam conceperat illam me fore ductorem populi, frenare superbas ut posset gentes totum et regnare per orbem. Sed quoniam domino curis imponere finem aethereo placuit, monitis parere iubentis promptus eram; tales sed enim me nuper in usus condiderat: Certus cunctorum hic terminus haeret. Quod superest, me perge sequi, seu miles in armis, seu sacer, ut tibi sit Petrina ecclesia cordi, quam mea defendit per totam dextera vitam. Sic tua laus quondam seros durabit in annos, atque etiam nostrae tantum se tollet in altum gentis honos, quantum, passim quod gramen in agris serpit humo, exuperant candentia lilia veris: Sic et post vitam te non vixisse pigebit.” Haec ait et repetit, quae gaudia liquerat ante. At iuvenis tantae vocis dulcedine motus, obstupuit primo obtutu et vox faucibus haesit. Ut primum fari potuit, sic incipit ore supirans imoque trahens e pectore vocem: „O tibi praeteritos referat si conditor annos, ut tecum vitam, mea magna, at sera voluptas, transigerem! Sed nunc aeternum vive valeque!” Dixerat, in tenues et mox evanuit auras. His ita digressis, avibus fluvioque sonanti excutior somno et tacito sub pectore volvo, quae fuerant audita mihi, quae denique visa. Sed ne consilii teneant oblivia mentem, haec animis figo, quantum meminisse licebat. Vertitur interea coelum, et se tingere Titan Oceano properat; nos et properamus ad aedes. Hic ubi mox rapiunt mentem in contraria curae, namque haerent nobis infixi pectore vultus verbaque Madrucidum, sacris bellisque potentum. Postquam exempta fames epulis librique remoti, fervida non membris placidam dat cura quietem, omnia dum meditor digno comprendere versu. Atque ubi iam fessos somnus complectitur artus, tunc eadem rursus suspensum insomnia terrent: Nam velut in silvis, dum post carecta latebam, magnanimos vidi heroes et eos similes diis. Haud secus in somnis sum coram agnoscere vultus mox iuvenis visus praesentiaque ora tueri, qui, dum Phoebus adhuc lustrabat lampade terras heroum intentus pendebat ab ore loquentum. Quem tres invisunt, velatae fronde puellae nec formam indecores. Sed qualis mane videtur Lucifer, illarum facies fulgebat amoena. Obstupui, et rigidi stabant horrore capilli, divinumque meo fugiebam corpore lumen, sed frustra, quoniam fugientem voce sequuntur unanimes tali: „Iuvenis, ne subtrahe vultu te nostro: Quin siste gradum, iuvet usque morari et dignas breviter veniendi discere causas, illas ut patulum possis vulgare per orbem. Hoc volumus, nostrae est fixa haec sententia menti. Nec mora, sistendi passum mandata capesso, atque asto propius. Tunc sic dea prima locuta est, quae veste in viridi suaves reddebat odores: „Haud nos, o animo iuvenis gratissime nostro, dicta latere putes, tibi queis sua facta priores ante oculos posuere tui, quos regia coeli nunc habet, et lumen rutili mirantur Olympi. Quare etiam breviter generosi exempla parentis dicere iam pergam. Sed fors, quo sanguine cretus, me cupis, et quae deinde agitet fortuna, fateri. Expediam paucis: Dea sum, Prudentia dicor, cuius et auxilio multum nostra indiget aetas hos inter motus tanto flagrante tumultu. Sum dea, quam genitor primis dilexit ab annis et per quam summos etiam suscepit honores. O quam vere igitur divino nomine gaudet Joannis, qui te vitae produxit in auras! Cum Papa Gregorius magno hunc dignetur amore et Caesar pariter Rudolphus rexque Philippus Hispalidum, quo non regum praestantior alter, quin etiam merito est Federici nomine felix, quandoquidem miles non tantum acerrimus armis, sed quoque pacis amans, fandi et doctissimus heros usque adeo excellit divinae Palladis arte, ingenio et bellis quae praesidet innuba virgo: Nam postquam iuveni matura adoleverat aetas, mox belli voluit duros perferre labores. Est inter Mauros dudum notissima fama insula, dives opum studiisque asperrima belli, semper Menyngis servato nomine dicta. Hanc versus (fidei sanctae saevissimus hostis, Turcus atrox rursus cum bella nefanda moveret) is tendit, Cerdae proregis castra secutus Trinacriae et Mahometigenum demittit ad umbras ex gente innumeros Diti sua semina reddens. Causa ego sum, cur hunc Romani patris ad oras miserit Allobrogum dux Emmanuel Philibertus. dehinc sum causa etiam, cur hunc delegerit unum, imperii lati penes est quem summa potestas, Rudolphus Caesar, legati ut munere Romae fungatur, populo et toti gratissimus urbi. Non autem solum patre nos regnamus in uno, verum in Matre etiam, comitis quae filia magni est Chialandiadum et fato prudentia rerum cui tanta est, populum ut composta pace gubernet, absens dum peragit regis mandata maritus. Felices igitur nimium nimiumque beati sunt merito, sobolem qui progenuere parentes; noctes atque dies quam tantum haec cura remordet, ne fors degeneret, proavos oblita priores, sed magis atque magis tollat super aethera nomen. Et quis enim nescit, quanta cum laude Renatus Emmanuel frater modo debellare rebelles regis qui imperio fortes tutatur Iberos, sub duce Farnesio discat ceu Troilus alter: Tantus amor laudum, tantae est victoria curae. deinde quis ignorat, quanta puer indole dignum det specimen frater Gabriel Fernandus in aula Caesaris? Est minimus natu, virtutibus anteit ast multos, queis sunt effoetae in corpore vires. Sed mihi prae reliquis tu non indictus abibis, Carole Gaudenti, mea spes et maxima cura. Namque tui magno teneor perculsus amore, qui geris ante annos animum curamque virilem, ut te non visam tantum, verum omnibus horis sim tecum, pariter tempus mansura per omne. Dux tibi semper ero, modo sint vestigia cordi, quae tibi monstrabo: Duce me rectoris honores hos geris atque tuus fama super aethera notus surgit honos, iuvenis semper carissime nobis. Haec sunt, quae breviter volui tibi pandere dicta: Cetera nostra soror verbis adiunget amicis, religio, cuius magnum decus enitet ore. Omnis in hac quoniam stat cura regis supremi.” Haec ait. Extemplo vultum submissa decorum Religio, superum virgo de sede profecta, incipit et tales effundit e pectore voces: „Sum dea Religio, cui nunc succedere regnis haud datur aut etiam propria consistere terra, quandoquidem mea regna tenet, sanctissima quondam, impius haereticus. Miseros discordia cives en quo perduxit? Templis indixit honorem plebs ubi coelituum regi, dum prisca regebam religio, ponunt sua iam praesepia reges. Immo etiam mihi Turca ferox et barbarus hostis, intentans odium, vix non extrema minatur. Sunt tamen interea proceres, fortissima corda, qui nostro pariter doluerunt saepe dolore, et contra Turcam et furiatum mente Lutherum me defenderunt: Defendunt insuper omnes pontifices, reges, illustri sanguine creti, et qui divorum pandunt oracula vates. Ex numero quorum gens est clarissima mundo Madrucidum, quae sic nostros tutatur honores, ut superemineat multas et magna voluptas solamenque sit nostri, et tale manebit. Namque, ut praeteream, gratum caelestibus ipsis, Christophorum, quo non dignus Lodovicus honore est, qui sacris duce me primis se addixit ab annis atque urbs pontificem legit quem clara Tridentum, denique purpureos inter patresque sacratos cui Pius locum esse voluit, cognomine Quartus? Me duce, Fernando coram totoque senatu imperii, pulchro Caroli sermone canebat bella exhausta patris patriae verique Monarchae Vindelicae Augustae, sanctis ubi iusta ferebant manibus. At postquam Caesar successit Olympo summi Pontifices duce me considere terris hunc voluere suis, ut posset, si qua vocatis iura darent populis, fessis succurrere rebus. Dehinc sum causa etiam, cur nuper Maximus ille Atlas romanae sedis praefecit eundem orbi Teutonico, multum quo praeside gaudet. Nec minus et sum causa eadem, cur missus ad urbem Augustam fuerit magna comitante caterva, cum scindebat agros Phoebeis ignibus aestas conciliumque sacri summis de rebus habebant imperii proceres divo praesente Rodulpho, hic ubi me princeps defendit fortibus ausis haereticos contra rapidos, quibus pectus anhelum et rabie immiti tantum fera corda tumebant. Suavis enim alloquio, patiens operum atque laborum est et sapiens, priscaeque ingens pietatis amator. Quin et Maecenas non denegat illi volenti esse, fovens multos praestantes arte clientes. Tanto erga doctos vir doctus amore tenetur. Incolumem o igitur fervet deus optimus illum! Quod superest, sin ulla tibi fors cura salutis et cordi est patriae lapsam sarcire ruinam, Sperne voluptates et vana haec otia mundi, ac me disce sequi, nec te fecisse pigebit.” Haec ubi fatus erat, tunc forti pectore virgo in destra lancem gestans gladiumque sinistra sic ait: „O iuvenis, curarum haud fluctuet aestu mens tua, quod veniam, me iam velut aspera Martis pugna vocet, loricam humeris ensemque ferendo. Sum dea, nata polo, merito quae nomine dicor iustitia et ius cuique suum, sua praemia, reddo. Si quis pacem exosus, eum mea sub iuga remitto armis. Sunt bello sed enim fortissima nobis pectora, sunt animi et rebus spectata iuventus, ex quibus est tua gens, quem claro a sanguine ducit Madrucidum nomen, quoniam me tempore pacis Astraeam semper coluit, defendit in armis me pariter, si quis forsan contemneret aequum. Namque patris cui non frater Georgius ille cognitus est heros, sese qui credere duris saepius audebat pugnis, dum vita manebat? Heroi non laudis amor, nec gloria cessit pulsa metu, tanto magis ardescebat amore, ut contra Turcas pugnaret Marte secundo. Nec iuvenem Martis terrebant proelia dura. Deinde quis Aliprandum, thalami qui foederis expers vivit adhuc, nullo belli perculsus amore, sed sibi subiectos placida sub pace gubernans, Madruciamque habitans arcem, genus ordine ducit unde suum longo, non alto carmine dicat. Ante alios vero, coelo quis laudibus aequem magnanimum heroem, summo cui numine divum obtigit hoc nomen, quo vere est nomine felix? Et Fortunatum quis enim fors esse negabit? Cui genus immortale datum est, multosque per annos stat fortuna domus et avi celebrantur avorum. Qui pariter saevo voluit se credere Marti, non rerum ignarus, quantam laudem ille reportet, Fortunae qui non aut vitae gaudia quaerit, sed duros voluit casus variosque labores. Nec minus est fortunatus, cui sanguine iunctam papa Pius quartus sociam dedit esse cubilis, unde genus vestrum commixtum sanguine multis surgit principibus claraque a stirpe profectis: Sitticus inter quos Marcus, non ultimus inter purpureos patres, amplae dignissimus urbis praesul, Podmanidum cui dat Constantia nomen. Borrhomaeus item, qui rubro adopertus amictu et pietatis amans et servantissimus aequi est. Immo et dux belli, quo non praestantior alter, Hannibal, egregius comes ille Altaempsius heros. Est fortunatus (neque me sententia fallit) ob gnatum, quondam Boias qui invisit Athenas, et gnatam, quae nunc vinclo sociata iugali est magnae Fuggaridum stirpi. Quid cetera dicam? Divitias quid opesque viri? Namque ubere cornu sese totam effudit in hunc fortuna secunda. Quare age, maiorum tibi si vestigia curae, iustitiam monitus sequere et non temnere divos.” Dixit, et aspectus facto sermone relinquunt pulchra cohors pulchrum iuvenem exhortata dearum. Dum vero iuvenem mihi mens ardebat amore compellare, animique altos expromere sensus, en subito expellit somnum iam noctis abactae curriculum. Surgo et pulcher mihi Cynthius aurem vellit et admonuit: „Clarii tu nequa potentis iusssa time neu mandatis parere recus, cum tibi sufficiam largas in carmina vires. Tu modo carminibus tibi visa audita diemque et noctem enumera, finemque impone labori.” Quod superest igitur, Gaudenti Carole, nuper Boiara cui summos rectori Academia fasces commisit merito, facili precor accipe vultu, haec, in honore tuo cecini quae carmina, laetus atque adeo tandem (mihi si praesaga boni mens) haec exempla legens priscorum indignus avorum numquam gnatus eris. Sic, dum tibi vita manebit, te quoque fama manet, si quid mea carmina possunt. Et cum morte obita summo redderis Olympo, semper honos nomenque tuum laudesque manebunt.