CroALa & LatTy: nodus

Nodus 1066 in documento reydax-i-epitome.xml

XIV (1) Sub idem ferè tempus Archimandrita Taugusanus, tùm temporis cùm Serenissima Matre, per Achillem propriis laribus expulsâ: Pontipoli degens, equo verédo ad inspiciendum quid rerum ageretur, spontè Rotamontium advolat, undè sub vesperum redux retulit, nunciato hostium adventu Damones se protinùs subduxisse, dato ex Arce tormenti signo, apparentem Obiorum turmam prodente, funesto simul nuntio superveniente, Saxopolim, ubi nostri contiguis quibusdam aedibus ignem intempestivè subjecêre, grassante et propagato ope venti in Arcem incendio, correptam, hostique traditam.

(2) Quô tristi sed incerto, ut credebatur, nuntio non absterritum Pontopolis Athenaeum tres è selectissima juventute collectas spontaneas Cohortes submisit. tam generosos nempè ex Juvenibus viros repentè amor Patriae effecit, quos eodem die sub crepusculum Pons Volaterranus excepit;

(3) At increbescente famâ de Saxopoli in hostium potestatem redactâ, et Rotamontio pariter subacto, visum est Pontopolitanae Supremae Curiae Proceribus ad servandam reliquam Oënovallensis districtûs et Provinciae partem Acygniorum Praesidem procurandi salvi conductûs gratiâ ad Achillem ablegare, quippe teste S. AugustinoDe Civit. Dei. Lib. 18. omnibus fere gentibus vox naturae quodammodo personuit, ut subjugari victoribus mallent, quàm omnifariâ bellicâ vastatione deleri?

(4) Ei tamen in mandatis datum, ne priùs ad illius alloquium admitti peteret, quam Rotamontium deditum, et aggeres ad Pontem Lyzeranum extructos, â defensoribus desertos cerneret, ità ut nullus omninò inhibendo hostium furori et omnimodae devastationi locus, vel spes superesset.

(5) Is itaque secundo flumine nave vectus descendit [: iter relegentibus Athenaei armatis, quos litterae Pontopolitanae revocaverant :] inter mille conviciorum plaustra, et horrenda probra tam in mittentes, quam in missum eructata; Hoc enim familiare imperitis, ac rudi populo vitium est, ut qui coortam inter seditionem temerè proclamatur, illicò reus habeatur, nec admissis in consilium rationum momentis indictâ omninò causâ condemnetur, furore pariter in Magnates verso, quos leviuscula suspicio solidae argumentorum basi non innixa apud vulgus ad deteriora semper credenda pronum, statim proditionis reos facit, adeò ut mendax fama, quae vires acquirit eundo, per varias Provinciarum plagas,

(6) ac demùm ad AEneae Regiam penetravit, ubi pro diverso audientium studio rumor iste excipiebatur, aliis tam atrox facinus innocuis affingi asserentibus, aliis si non auctores tanti sceleris, saltem in latissimâ culpâ constitutos, cujus ipsi fortasse meliùs insimulari poterant, non absque mentis intus reclamantis formidine palàm affirmantibus, ut causam mali in alios rejicerent: cujus se reos tacitè agnoscebant; et cui sanae mentis homini prudenter in mentem venire potuit, vel proceres Pontopolitanos, vel Acygnios aut tacitae collusionis cùm hoste, aut voluntariae deditionis in suspicionem vocare, quorum fidem et insignia Lotyri praestita servitia, ac in hac ipsa crysi testatam sollicitudinem, impensosque labores, nec non innatum Lotyrensibus odium versús Obios (prout communis esse solet vicinis coloniis invidia & aemulatio.)Tacit. Lib. 2. Histor. nemo erat, qui ignoraret, quique negare posset, semetipsum illo rerum articulo constitutum, necessitati pariter cessurum, et eadem consilia amplexurum fuisse.

(7) Verè fama malum, quo non velociùs ullum! scintillae non absimilis, quae aridum fomitem ignis capacem nacta cùm sui quidem propagatione, sed non absque complurium aliorum laesione longiùs evagatur, ità fama si in malevolum ora eam deferri contingat, ocyùs arrepta in aliorum perniciem latissimè diffunditur. Gratum erat permultis é famelicâ Ganeonum turbâ, si sacra profanis miscerentur, et omnia susque dèque verterentur, utpotè qui cùm rebus vel lusu, aut potu perditis, è suo haberent nihil, ex insidiis ad aliena rapienda prompti vigilabant; Undè minae, expilationes, ac domuum eversiones intentatae, proindeque scelus fuit, locupletem esse, et qui dives erat: apud ejusmodi raptores, et fecem populi statim proditor, et Obius audiebat, qui, cùm omnia perdidissent perdita appellabant prodita, ut sub fucato proditionis nomine perderent, quos opes prodidissent; undè Trucimontanae Arci é solâ reconditi ibidem Thesauri famâ, grave periculum imminebat, cui vitando etiam post hostium discessum longo tempore praesidiario milite contrà suarum partium asseclas, et ejusdem Patriae inquilinos, praedae inhiantes opus erat, qui eó temeritatis processêre, ut super redimendâ direptione secum pacisci postularent, et quod mireris, nemo erat, qui coërcendis ejusmodi insolentijs remedium quaereret, cùm tamen teste Fam: StradaDe Bell. Belg. Decad. 1. Lib. 2. nihil in regno tam periculosum sit, quàm si Populus addiscat in Superiores palàm obniti, et non modò impunè sed et feliciter dissentire.

(8) Verùm ad narrationem hâc digressione non nihil interruptam redeundo, silentio haud praetermittendum est, quod dubio adhuc rerum statu Parisinus Drolonius conspicuam Catapultariorum turmam cùm venatoribus suis eleganti sanè apparatu spectabilem duxerit, laboranti Rotamontio suppetias laturus, quòd etiamnum haud exiguo hostium damno fortiter rem agere spargebatur, quo etiam mille Wichevalensium pergebant, quibus tamen altero manè Parisini milites spe citiùs reversi, obviam facti Rotamontium se dedisse nunciant, ubi pridiè sub horam secundam ultrò citròque datis, acceptísque conditionibus pactum, ut miles nationalis positis armis, & tercenti stipendiarij Celerinae Legionis usitato militiae more Arce decederent;

(9) Paulò post Ipse Celerinus redierat cùm reliquo praesidio, et exigui popularium numero trans flumen Vallesiam praetereundo, qui, ubi validiori militum manu stipatus non venisset, iter perquàm difficile habiturus fuisset, suspicione contrà ipsum indies apud plebem magis magísque invalescente.

(10) Vallum autem ad Pontem Lyzeranum tumultuario opere structum, sola et inani adventûs hostium famâ, tantâ praecipitatione ab Amyntis in fugam effusis derelictum, ut etiam claudi per invia et devia citato cursu se proripere, et omnem in pedibus spem ponere conspicerentur.