CroALa & LatTy: nodus

Nodus 968610 in documento boskovic-r-dsld.xml

LIBER SEXTUS Nunc age1 cur multo turpatos sanguine vultus Inficiat, tristem dum Cynthia permeat umbram, Quid radios fuco saturet lucemque coloret Aeriis deflexam auris et fila retexat, 5 Jam canere atque operi supremam impendere curam Aggredior. Non hic Pindi pater atque sororum Docta cohors, non Pegasus aliger et mendacis Numina Parnassi veniant in carmina. Grande Tu decus Angligenum atque humanae gloria gentis, 10 Tu majus mihi numen eris, Newtone, repostos Cui primo penetrare aditus penitusque latentes Sponte dedit vires Natura arcanaque jura Discere et attonitum late vulgare per orbem. Tu vacuas2 nosti primus qua lege per auras 15 Attracta arcano se foedere sydera ducant Inflectantque3 viam mediumque immobile circum Aeternos renovent gyros, per inane4 Cometae Quo fugiant, longo donec post tempore tristem Restituant terris vultum crinesque cruentos. 20 Nosti etiam5 , coeli cum parte feruntur eadem Jupiter et multo genitor jam tardus ab aevo, Cur turbent motusque suos comitumque catervas. Non illi irarum memores, sed amore novato, Quo rursum amplexus, rursum oscula mutua poscunt. E Fata vetant conferre globos, jubet ire per auras Impetus et rursum oppositas discedere ad oras, Dum se iterum juncti quatuor post lustra revisant. Nequidquam6 incertos dubiis erroribus orbes Implicuit curasque diu delusit inanes 30 Cynthia: tu retegis, tu certis legibus arctas. Quid memorem7 alternos motus, quibus alta tumenti Objicibus ruptis consurgunt aequora fluctu, Tum redeunt retro rursumque in se ipsa residunt? Quid pressam8 Terrae formam, circum undique dorso Quae tumet in medio atque polo subsidit utroque? Diversis diversa9 locis quid pondera vel quid Vim10 cuncta Eoas urgentem sydera in oras Annuaque imbriferi celerantem exordia veris? Omnibus haec11 ignota olim mortalibus acri Vidisti ingenio primus. Nunc te duce molles Jam pueri in ludis primoque docentur ab aevo. Nec minus illa12 quidem vel quondam incognita vel nunc Per te jam pueris, teneris et nota puellis Aeternum peperere tibi nomenque decusque. Scilicet13 in prima nascentis origine mundi Quae niveis Charites digitis tenuissima lucis Fila colorato duxerunt stamine et aureo Texuerunt fulvam nectentes pectine telam, Inspiciens oculo dispescis primus acuto Filaque dissocias atque acri singula sistis Obtutu contemplanda et14 quem quodque colorem Exbibeat quantumque, doces, de tramine recto Intortum deflectat iter vel15 quanta requirat Intervalla viae, ut certa vice, si nova sese Corporis objiciat facies, aut pergere porro Aptius aut retro fiat resilire repulsum. Tum sit16 plura simul coeant, quem mixta colorem Component vel quo percellent lumina nisu. His ita perspectis prono jam caetera victor Persequeris cursu et campo expatiaris aperto. Nani quodvis filum17 quae lamina materiai Transmittat reddatve, magis prout crassa minusve. Deinde doces, pleno radius cum venerit albens Lumine, quae coeptum producant stamina cursum, Quae redeant, qui deinde color seu transpiciatur Sive oculis sese reflexo lumine sistat. Hinc formas18 rerum externas et particularum Deprendis variam molem textumque et opaco Quae sint caeca sinu, quae corpora pervia luci, Quae certum servent et quae variata colorem Pro vario positu mutent oculique suique. Cur tenerae viridi frondes velentur amictu, At nimio exustae flavescant Solis ab igne; Unde rosis ardens vultu rubor; unde nigrantes Purpura quae violas tristi circumsidet umbra Canaque cur puro niteant candore ligustra. At contra tenerae cur laevia colla columbae Et bullae pueris lusus tenuesque capilli Filaque, quae molli deducit aranea succo Et gemmae et pluvio pendentes aere guttae Mille trahant varios adverso sole colores. Haec primus comperta vides, simul abdita19 pandis Mille alia atque alia accumulans totumque per orbem Diffundis late. Stupet alta mente volutans Attonitum mortale genus tam multa repente Educta atque adeo brevibus concredita chartis Plus unum vidisse hominem, quam viderit omne Naturam inquirens sapientum turba per aevum. Ergo novum coelo delapsum ut numen ab alto Te supplex unum veneratur Apollinis ara Posthabita, tua scripta terit noctuque diuque Evolvens, te in vota vocat, te oracula poscit, Dona tibi, tibi thura parat studiosa juventus Altaque marmoreis meditatur templa columnis. Huc ades o igitur vatemque inventa canentem, Magne, tua atque almae tua tenvia stamina lucis Tu praesens moderare, incertos tu rege gressus, Da facilem venam et cantum versusque sonantes. Principio20 albenti radius qui lumine fulget Candidus, ille quidem quamquam tenuissimus atque In speciem prorsus simplex, quamplurima caeco Juncta inter sese nexu mage tenvia fila Continet atque oculos collatis viribus urget. His autem, quamquam numero sunt innumerali Omnibus est dispar filis natura nec una Pergendi recto vis tramite nec color unus. Namque dedit filo ingenitum natura colorem Cuique suum, nulla quem vi, non flectibus ullis Exuat atque oculos mutato ludat amictu. Nec minus et vires et recti callis amorem Cuique suum natura dedit, quem singula fila Aeternum servant nullas mutata per artes. Atque ea21 si penitus libeat cognoscere, primum Huc iterum revoca atque animo tibi siste sagaci 115 Luminis ingenium recolens. Dum corpore ab uno Scilicet egressa alterius lux aurea frontem Corporis inclinata subit, nisi forte trahenti (Eveniet quod vix) aequa vi pollet utrumque, Torquet iter rectoque infracta a calle recedit. 120 Ergo ubi22 cum filis radius devenerit albens Omnibus atque viam mutaverit, hoc magis, illud Torquetur minus atque minus nexuque soluto Omnia diversas distracta feruntur in oras, Sive quod haud aequo contendant incita cursu, 125 Viribus atque adeo haud aeque inflectantur iisdem Sive23 quod et moles et textus particularum Sint aliis alii, ducantur et impare nisu. Quidquid id est, fugiunt sese in diversaque tendunt. Tum vero24 sociis si singula fila relictis 130 Adveniant feriantque acrem longo ordine visum, Protinus exoritur series tibi certa colorum Et varia pulchras depingit imagine formas. Nec vero25 sejuncta semel rutilantia fila Ingenium mutant et mores. Corpore ab uno 132 Quod semel intortum magis est, id semper ab omni Corpore torquetur pariter magis atque colorem, Quem semel exhibuit, semper, quocumque feratur, Exhibet, et quovis (dictu mirabile!) fuco Illita se objiciant venienti corpora, semper 140 Nativum servat filum quodcumque colorem. Haec autem26 quamquam sua sint discrimina filis Omnibus et numero careant, ceu diximus ante, Nominibus tantum septem complectimur atque Dissimiles minus in classem conducimus unam. 145 Atque age jam seriemque et nomina disce colorum Quae minus a recto discedunt tramite fila, His rubeus color est, quali cum prima sereno Urget equos Aurora die Solemque sequentem Nunciat aut quali se celsa papavera jactant Sanguineusque ardet venis turgentibus humor. Proximus huic, fulvo nomen qui duxit ab auro. Immitis color! Heu quantis mortalia corda Exagitat curis acuens! Quae dira per orbem Bella movet turpesque dolos atque impia furta! Pone subit fessis solamen dulce colonis, Qui falcem vocat et maturas flavus aristas Ostentat late campis finemque laborum. Infert se medium viridis, quo vere novato Luxuriat natura et frondes montibus altis Et teneras pratis herbas convestit apricis Quove nitent multo commixti adamante smaragdi Sive coronati stent alta fronte tyranni, Mollia seu tenerae ludant per colla puellae. Insequitur viridem, vasti per caerula ponti Qui placido regnat fluctu, cum forte furentem Conclusit caeco turbam rex Aeolus antro Nec fervent fractae spumis albentibus undae; vel quem, cum nullae texerunt aera nubes, Sed rigidus purum Boreas reclusit Olympum, Suspiciens coelo saturum miraris in alto. Caeruleo vultum assimilis subit ilicet alter Pone sequens; tellus olli dedit Indica nomen. Postremus, violae qui tristia lumina nigrae, Lumina sordentesque artus confundit et inde Nomen habet: fusco sordescit turbidus ore Ille quidem noctemque refert tenebrasque nigrantes Ac demum in caecam paulatim desinit umbram. Fors etenim lento tardus pede; luce maligna Vix urget spectantum oculos viresque trahentes Ante alios sentit rectoque a tramite flexus Torquetur magis et magis omnibus unus aberrat. Atque27 hos, adveniunt cum dissociata, colores Fila ferunt, quae si rursum simul omnia in unum Conveniant, rursum candens tibi nascitur albor, Obruit et nimio perculsos lumine visus. Quod si plura quidem, sed non simul omnia fila Junxeris, exoritur mixtus color isque vel uni Simplicium assimilis vel qui discedat ab illis Omnibus atque nova percellat lumina forma. Caeruleus flavusque color si partibus aequis Conveniant, viridem cernes exsurgere. At ipse Restituit flavum viridis, si jungitur olli Aureus et vena foecundum divite spargit. Mille novos generat, violae si fusca nigrantis Purpura cum roseo coeat permixta rubore. Cunctorumque idem sunt fons et origo colorum Unica, distractae coeuntia stamina lucis. Neve28 haec arbitrio mentis conficta feracis Esse putes! Fuit illa dies, qua quisque latentis Naturae arcanas meditando extundere leges Speraret caecam per noctem. Nunc aliter jam Res agitur. Procul a doctis commenta lyceis, Ingeniosa licet, caecus procul exulat ardor Naturam fingendi animo secretaque jura Edendi tamquam ex tripode atque ab Apollinis ara. Scrutamur naturam ipsam, quaeque objicit ultro Illa suos peragens cursus noctuque diuque Servamus vigiles aciesque intendimus ambas Instantes operi et longas producimus horas. Nec satis hoc: varias mille instrumenta per artes Tractamus facili dextra densisque domamus Vulneribus confossam arcanaque pandere jura Cogimus et rerum causas aperire repostas Torquentes. Neque enim ferro neque parcimus igni Solventes compagem abscissaque membra secantes. Ergo oculis lustrare tuis, quae diximus, atque Singula non dubias poteris tentare per artes, Si libeat. Primum sed quae satis apta videndo Instrumenta, canam; tu mentem adverte canenti. Principio29 e pura vitrum tibi selige massa, Intima cui sparsae non turbent viscera bullae Nec vario undantes sinuentur tramite venae. Proli quantum sinuatae undae, quantum obfuit olim Dispersis clausum bullis vel inane vel aer! Ipsum autem in ternas facies procurrat. At illas Attritu exaequa multo tenuique subactae Pulvere fac niteant, qualis nitet alta quieti Fontis aqua atque imas pellucida monstrat arenas. Usus erit30 vitreae lentis quoque, quae tibi massa E parili tumeat laevissima parte ab utraque Ac radios medium compellere possit ad axem; Qualem sublimi defixam in vertice coelo Erigit, aethereos qui terris admovet ignes Nocte tubus tacita vel qualem instante senecta Ante oculos mos est suspendere caligantes. Jam vero31 occlusis amplum conclave fenestris Fac tibi nigrescat. Tantum per tenve foramen Irrumpat radius tenuis parvaque rotundum Exhibeat32 rite exceptus sub imagine Solem. Protinus oblongo venientem intercipe vitro Obliquam objiciens faciem: flectetur in ipso Ingressu primo distractaque fila recedent Diversas molita vias ac mi-sus ad auras Regressa aerias, rursus non flexibus aequis Ad calles detorta novos magis avia tendent Ac demum opposito secreta in parjete sistent. Tum vero manifesta fides: nam Solis imago Non niveo candore nitens, non orbe rotundo, Verum septenis distincta coloribus atque Longior excurret. Cernes e pluribus illam Solis imaginibus coalescere: prima rubebit, Sordenti violae postrema nigrescet amictu, At mediae medios referent ex ordine fucos. Hinc summae incurvos frontes flectentur in orbes. Ast illos recto conjunget tramite et oram Hinc atque hinc dorsumque leget revolubile limes Arcubus innumeris, rutilam qui lampada Solis Quisque suo pictam concludet in orbe colorans. Non tamen33 hac penitus disjuncta in imagine fila Aspicies et secretos fulgere colores. Purus erit curvis in frontibus hinc rubor, inde Purpureus violae nigror ac genus omne colorum Limitibus purum in rectis. Sed lumen in isdem Tenve locis acies vix quidquam impellet acutas. Collectum in medio jubar et densata coibunt Multa quidem, at varios miscentia stamina fucos. Namque superpositi vicinis orbibus orbes Parte sui implexique simul contermina, jungent Fucorum genera et variorum fila colorum. Ergo adhibent34 lentem: similes lens vitrea fucos Colligit et flexum densat jubar absimilesque Disjungit radios simul et variantia fila. Illa etenim vitro amoto, quod triplice fronte Procurrit forma triquetrum, si forte nitentem Sat procul a tenui disjuncta foramine Phoebum Excipiat, flectit torquens fugientia sese Fila decussatae lucis formamque rotundam Crescentemque fuga punctum compingit in unum Quoque magis radiorum aditu removetur ab arcto, Hoc citius medium inflexos conducit ad axem. Illi iterum fugiunt sese rutilique rotunda Syderis ingentem pingunt sub imagine formam. Ergo, qua coeunt, candentem oppone papyrum Excipiens Phoebi radios punctumque coruscans; Dein triquetrum lenti vitrum adjice. Protinus omnes Diffugient fuci longe textuque soluto Punctorum in seriem tenui se tendet imago Tramite multicolor purosque ex ordine fucos Objiciet contemplanti. Variantia fila Disjunget triquetri frons vitri, at contrahet alto Assimiles circum dorso curvata colores Undique lens totidemque in puncta nitentia coget, Quot diversa latent in plena stamina luce. Hic age35 jam tenuique acie pertunde papyrum, Ut liceat, quoscumque libet, transmittere fucos, Sive rubescentes malis viridesve vel atram, Languentes tristi violam qui lumine tingunt. Hos iterum atque iterum triquetris intercipe vitris, Mille viis agitans versa partesque per omnes Contorque inflectens: nunquam se distrahet unus In plures color aut laeso mutabitur ore. Attactu viridis fuci viridantia cernes Cana ligustra, rosas et purpureos hyacinthos; Igne novas frondes rubeo violasque nigrantes Liliaque aspicies ardescere; coccina tristi Sylvarumque comas involvet purpura velo, Quidquid et attigerit, fusco foedabit amictu. Qualis36 cum sero fumantes vespere fessus Urget equos Titan radiosque extinxit in undis, Lurida nigrantes coelo Nox explicat alas Omniaque horrificis confundit foeda tenebris. Jamque suus periit rebus color: aequoris undae Caerulei, virides per summa cacumina frondes Et picti pratis flores pictaeque volucres Mille genus pecudesque feraeque et celsa domorum Culmina marmoreisque alte suffulta columnis Templa deum aurataeque trabes auroque supellex Illita et aggestis cumulata altaria donis, Indiscreta latent simul omnia: nox tegit atro Involvens pariter velo et discrimina tollit. Quod si plura37 simul diversae stamina formae Trajicias tenuis per plura foramina chartae, Lente alia rursum conjungere compositosque Quotlibet e puris dabitur spectare colores. His animadversis38 unam cognoscere binis Jam licet e causis, caeca Telluris in umbra Quae mersam ardenti perfundunt sanguine Phoeben Luminaque aerias tingunt transmissa per auras. Nam radii aetheriis subeuntes aera ab oris Dum flectunt iter et medium torquentur ad axem, Distracta in varios dissolvunt fila colores. Quae violas, quae coerulei placida aequora ponti Languida nigranti confundunt stamina fuco, Flexa magis, magis ima petunt; referentia contra Ardentesque rosas et fusi sanguinis undam, Divitis et venam quae tingunt fulva metalli, Vi retinent majore viam ac de tramite recto Discedunt miniis et minus inclinantur in umbram. Illa igitur spatium diffusa per amplius atque Languida distractu tanto et tenuata, minore Percellunt oculos nisu, haec mage densa minusque Dissociata magis pollent servantque vigorem. Ergo qua penitus nigrantis stamina coni Dorsum prima legunt, sola atrae partibus illis Fila ineant violae atque unum quamquam igne colorem Pertenui inveniat, qui primum emergat ab umbra Attollens coelo sese terrasque relinquens. Indica dein violae fuco permixta videret Stamina progrediens, tum quae vada caerula pingunt Quaeque novas frondes, tum flava atque aurea sese Miscerent sensim ac demum, qua Cynthia tristes Fusca regit bijugos, mixtum genus omne colorum Pervolat et tenui conspergit lumine divam. Ast ibi cum distracta minus, quae sanguine fervent, Fila magis vigeant, Phoeben quoque sanguine tinctam Ostentant oculis et caetera robore vincunt. Ne tamen39 hanc solamve putes primamve coloris Sanguinei causam imprudens: perturbat et illa Languentis Phoebes vultum affunditque ruborem, Sed tenuem. Neque enim spatii discrimina tanta Purpureus violae poscit rubeusque cruoris, Dum se distractus fundit color: ille rubenti Vix addit novies ternis de partibus unam. Ergo quid aerias tingat delata per auras Fila magis turpique aspergat sanguine divam, Accipe! Nunc almae lucis natura sub imis Occultata diu latebris penitusque reposti Nunc demum pandendi aditus frangendaque claustra Et reseranda sacris ignota sororibus antra. Nunc rerum externas dabitur cognoscere formas Quaeque quibus pleno perfusis lumine fila Pulsa retro redeant, quae per cava viscera serpant. Principio40 tenues lucis quocumque ferantur Particulae, spatio dum progrediuntur eodem, Alternis geminas permutant disposituras, Quae vicibus redeunt certis post temporis atque Post paria intervalla viae. Sive41 aetheris auram Concitet alternasque ipsum jubar excitet undas, Quarum pars olli faveat cursumque secundet, Pars contra adverso pugnet contraria fluctu; Sive ipsae42 in vacuis dum gressum anfractibus urgent Particulae, variis cieantur motibus atque Aut positum aut formam mutent rursumque receptent. Fors etenim43 in gyrum jactati turbinis instar Contorquent sese jamque hac, jam fronte feruntur Aversa; fors44 et motu trepidante coruscant Jamque magis rapido properant per inane volatu, Jam celerem cohibent cursum et minus incita tendunt. Fors etiam45 laxae jam pandunt atque tumenti Distendunt sese gremio, jam mole minori Adstringunt pressae alternis variante figura. Quidquid id est46 , certa mutant vice conditionem. Et si forte novum positu se corpus in uno Objiciat, reditus fit promptior atque repulsus, Quo relegant iter et motum in contraria flectant. Dat faciles aditus alter frontemque secundo Ire per objectam gressu et protendere cursum Adjuvat atque novi superare obstacula callis. Nec tamen47 haec cunctis eadem intervalla viarum Particulis, eadem parti nec semper eidem: Exposcit producta magis quaecumque colorem Particula exhibeat, dum seu mage pinguia sive Densa magis cursum tendit per corpora, dumque Inclinata magis faciem subit. At nihil istud Discrimen nostris est aptum hic usibus; illud, Quod varia exposcunt variorum fila colorum, Pertinet huc, illud memori sub pectore conde. Scilicet intervalla petunt breviora, nigrantem Stamina quae violam, quam quae vada caerula tingunt. In reliquis eadem crescunt ex ordine quaeque Sanguineam inficiunt undam vultusque decoros Pura verecundo suffundunt fila rubore, Permutant geminas post omnia disposituras, Dumque vices renovant, spatio majore feruntur. Illa quidem ante alios celeri mage concita cursu Forsitan antevolant fucos positusque vicesque Permutant spatiis majoribus, inter utramque Una licet mensura vicem sit temporis, et fors Est sua differitas in tempore, quaeque hyacinthos Et violam fucant, citius quoque restituuntur Et citius formamque suam sortemque resumunt. quin etiam, quoniam diversae stamina formae, Quae septem in classes conducimus, agmine longo Se excipiunt numeroque carent, illa ipsa coloris Quae fila ejusdem nomen traxere, viai Parva quidem, vicibus sua sed discrimina poscunt. At quibus indiciis48 olim, quibus artibus usus Extudit haec, qui naturae tam sancta latentis Audacem primus tulit in penetralia gressum? Ille quidem multa observans, tentamina multa Instituens rursumque iterans et pectore versans Singula componensque inter se plurima, demum Irrupit verumque adytis extraxit ab imis Victor et immenso vulgatum prodidit orbi. Ipse tibi hic pandam delectum ex omnibus unum, Quod facile instituas et rem quod conficit omnem. Accipe49 quae tantum praegrandibus apta tuborum Molibus, ingenti distantes aetheris ignes Augmine demittit coelo lens vitrea terrisque Admovet adducens, cui dorsum hinc scilicet atque hinc Vix tumeat? plana vix quidquam a fronte recedat. Huic aliam assimilem lenti conjungere lentem Ne pigeat planove excurrens aequore vitrum Et frontem fronti componere: tanget in arcto Haec illam puncto et dabit oscula pressa. Sed inde Undique discedent per gyrum atque inter utrumque Ore tumens patulo circum se tendet hiatus. Aeris hic velum conclusi atque ampla patebit Lamina, quae medio tenuissima, quo mage ad oras Marginis extremas accesserit, hoc mage crasso Se pandet laxans gremio et pinguescet eundo. Nec vero50 , quacumque libet, quo pandat hiatu Parte sui sese, quod vitra interjacet inter, Aerii spatium veli et quam crassa patescat Lamina, mensuram capias si rite, latebit. Nam lentes aequum vitreae curvantur in orbem, Cui tantum medio sese ardua tollit ab imo Extima frons, quantum aerias consurgit in auras Ille tubus celsusque alti petit aetheris ignes. Ast aequam incurvus qua vertice sustinet orbis Planitiem et puncto sinuatus tangit in uno, Mensuras spatiorum animo tibi concipe ternas. Prima sit, integrum medio quae ducta sub imo Linea descensu recto pertunderet orbem; Altera, contactu, signet, quam distet ab alto Discedens dorsi punctum quodcumque recurvi; Tertia sit spatii, planae quod ab aequore frontis Illud idem removet punctum et designat hiatum. Aequet uti primam, quoties mensura secunda est, Aequet ut hanc, toties repetenda est tertia, pandent Quam numeri, geminas liceat si nosse priores. At facili ratione licet deprendere primam: Namque tubo sese tendit bis longior illo, Vertice qui vitream sublimi ad sydera lentem Tolleret et deducta polo demitteret astra. Ipse oculis lustrare potes digitisque secundam Prendere et inciso admotam metirier aere. Ergo etiam ratione inita, mensura patescet Tertia, qua curvum discedit ab aequore dorsum. Quod51 si se binae contingant vertice lentes In medio, tantum frons curva a fronte recedit, Discedat quantum simul utraque ab aequore plano, Quod simul utramque in puncto contingat eodem. Inde autem52 disces illud quoque: crescere hiatum Non isdem gradibus, queis se mensura secunda Protendit crescens, toties repetendus at idem Est olli graduum numerus, quot continet ipsa, Connumeratque gradus. Si duplo excreverit aut si Haec fuerit triplo magis ampla, bis ille duobus Teive tribus spatiis se pandit latior isdem. Cum fuerit decies major mensura secunda, Producet spatiis decies se tertia denis. Hinc etiam vitris quod sese interserit aurae Aeriae velum, quam crassum qualibet extet Parte sui, nosces mensuraque certa patebit. Quare53 age jam, puri filum sat tenve coloris Excipiens, dorso geminati intercipe vitri. Ac primum, pressae qua mutua in oscula frontes Effundunt sese, fac decidat; inde retracta In latus a medio paulatim abducito vitra. Principio, qua se tenuissima lamina clausi Aeris adstringit, purum jubar illius auras Tranabit tenues; dein crassior aura secundi Exceptum primas vitri deducet ad oras. Tum vero geminae sortes viciumque regressus, jamque aditus luci facilis mage jamque repulsus Promptior atque viae certa intervalla patebunt. Primum etenim, dum sat tenuis transcurritur aurae Lamina, transmissum jubar aere in ulterioris Objectam vitri massam pervadet. At aucto Aerii spatio veli jam rursus in ipsum Aera reflexo cursu remeabit et ima Objecti primo vitri se in viscera merget Jani vice mutata posituque et sorte novatis. Scilicet ingrediens auras processerat atque Transgressu facili cursum produxerat, at jam Sorte nova posituque alio progressus eunti Clauditur ac reditus fit promptior atque repulsus. Sed rursum aeriae spatiis crescentibus aurae, Bis vice mutata, vitro ulteriore feretur Progrediens iterumque retro post augmina veli Aerii majora (vicem nani tertia reddet Jam spatii mensura novam et transire vetabit) Aerios releget tractus cursumque reflectet. Atque ita mutatis vicibus dum lamina clausae Aurai sensim se laxat, corpore crasso Pinguescens magis atque magis, lux incita cursum Protrahet admissa alternis vel pulsa redibit. Quod si etiam54 loca certa notes, queis pergere porro Fas fuerit vel queis aditus prohibebitur atque Aerias iterum cursus referetur in auras, Invenies post aucta aequalibus incrementis Emensae intervalla viae mutarier ipsas Usque vices positusque novos sortemque redire. Haec tibi55 , si filum certi quodcumque coloris Junctis excipias vitris atque aere clauso, Provenient. Quod si frontem deflexeris ipsam Vitrorum obliquans, variis ut flexibus auram Lux subeat, vel si vitris concluseris undam Aut oleae succum aut alios aliosque liquores, Mutatis semper vicibus reditumque aditumque Post paria intervalla viae succedere cernes Alternis. Ast haec ipsa intervalla redibunt Majora obliquis in flexibus atque ubi vitris Corpora clauduntur mage pinguia vel mage densa, Intervalla vices pariter magis ampla requirent. Sed56 quoniam nostris non haec sunt usibus apta, Ut monui, potius variorum fila colorum Fac subeant punctae transmissa foramine chartae Ordine quaeque suo. Cernes, ut quodque minori Mutat iter flexu, obliquo nova corpora motu Cum subit ingrediens, contra majoribus usque Intervallorum spatiis gaudere viai Maximaque in roseo, in violae tenuissima fuco. His ita tentatis multo57 jam plura, licebit Addere nec varias cernentem exurgere formas Invadet stupor ignarum, quae singula longus Scrutari labor et Latiis celebrare Camoenis. De genere58 hoc illud: non tantum tenve coloris Si filum admittas, ast ampla aspergine primam Vitrorum frontem perfuderis atque papyro Transmissumve jubar sistas retrove repulsum, Aspicies subito enatas fulgere corollas Et circumductos radiantibus orbibus orbes. Queis tamen unus erit color omnibus, ille, per arctum Admissae lucis tulerant quem fila foramen. At nigra se rutilis interseret orbibus umbra Et circumductos distinguet fusca colores. Quaque sui nitidas transmittent parte corollas Hac umbram retro vitra irradiata remittent; Qua retro rutilos orbes regione reflectent, Transmittent illa tenebras orbesque nigrantes. Non ita59 si plenum vitris jubar atque colorum immittas simul omne genus: nascentur et orbes Fucati circum, insertae nascentur et umbrae. Sed non unus erit cunctis color: ille rubebit, Ille novas referet frondes, violam ille nigrantem. Atque aliqua e multis rutilabit fascia fucis Iridis in morem et quaedam genus omne colorum Miscebit simul albescens ac lilia vincet. Perspicuae tenuis quoties nam lamina massae Excipit illaesum jubar et conjuncta colorum Stamina, transmittit partem partemque repellit Atque alio tinctam fuco rutilare videbis Transpiciens, alio si fronte inspexeris illa, Qua radius subit atque affusam lumine clarat. Ac varii varia surgent pro mole colores, Transmissive ultra retrove redire coacti, Dum tenuis pressa gracilescit lamina mole. Quamquam eadem60 , fuerit si crassior, omne colorum Transmittet genus et retro genus omne repellet. Id vero si, quae paulo memoravimus ante, Rursum animo repetas mentemque ad singula flectas, Per te ipse invenies, facili et ratione notabis. Scilicet, ejusdem cum tam sint multa coloris Stamina staminibusque suum discrimen, iniqua Et vicium spatia, haec quamquam tenuissima in una Est vice differitas vel ternis sive quaternis, Pluribus illa tamen vicium in regressibus aucta Excrescit magis atque magis. Jamque omnibus unam Jamque vices geminas, jam centum aut denique mille Unius ejusdemque addunt postrema coloris Stamina primorum vicibus. Viridantia fila Hinc aliis, simili vernant quae laeta colore, In vicium praestant numero et satis ampla viarum Post spatia adjiciunt jam centum et mille, novatos Queis plus alternant positus formamque resumunt. Quod simul in rubeoque rosae ditisque metalli Evenit in fulvo reliquisque ex ordine fucis. Ergo, perspicuae fuerit si lamina massae Crassa satis, filis ex ingredientibus una Atque uno tinctis fuco sub margine demum Opposito paribus sortem formamque resumptam Plurima signabunt numeris ac plurima contra, Et totidem ferme, imparibus. Proinde illa priori Quam tenuere vicem positumque in fronte tenebunt Tum quoque, jam toties amissam ac deinde receptam Atque adeo transmissa iterum procedere possunt Promptius et cursum producere; caetera contra Oppositam sortita vicem, reflectere gressum Apta magis massamque iterum pervadere eandem, Promptius emensas retro referentur ad oras. Scilicet hinc, per corpus idem si tramite longo Lux progressa novam ad frontem devenerit, illam Continuo ferme in geminos discedere cernes Hinc atque hinc similes radios, quorum alter easdem Reflexus repetet sedes, procurret at alter Victor et objecti per viscera corporis ibit: Omne genus junctos miscebit uterque colores. Ast61 ubi trananda est tenuis lamella vicesque Vix geminae positus seu ternae sive quaternae Alternis referunt mutatos, altera rerum Spectanti exurgit facies. Namque illita fuco Quae simili, pariter per primam stamina frontem Se tulerint progressa, eadem sub fronte secunda Unam itidem sortita vicem ferme omnia, sive Progressum facilem seu sunt habitura regressum. Sed quoniam, vario distant quae fila colore, Magna etiam in vicium spatiis discrimine poscunt, Illa pari numero mutant, haec impare, et illa Procurrunt potius, retro haec reflexa recurrunt. Dividit ac fucos* tenuis lamella coloresque Ostentat varios varia de parte tuenti. Nec vero62 , quos transmissu rutilare colores, Quos fas lamella in quavis remeare, latebit, Si, quae quisque color quaeve intervalla requirat Corporis inclusi ingenium, quae luminis ipso Flexus in ingressu, servata notaveris atque Singula per numeros certa versaveris arte. Praestitit haec, primus qui tot tam mira reperta Prodidit educens. Tenuis dum lamina crescit Sensim perque gradus series prodire notavit Ille quidem varias longo ordine, scilicet illas Interclusa vitris praebent quae corpora quasque Et tenues bullae, dorso dum defluit humor, Atque cutis sensim gracilescit, vertice ab alto Exortas tergo demittunt. Orbibus orbes Nam sese inserti excipiunt pulchrasque corollas Alternant, alios et prospectantibus intro Transmissos tergo ostentant aliosque repulsos Convexa dorsi praebent de parte colores. Hinc etiam63 , quae perspicuo, quae corpora opaco Sint gremio, variis varia de parte tuentem Quae ludant incerta coloribus et quibus idem Curque aliis alius constet color, omnia ab uno Hausit felici cursu manantia fonte. Nulla etenim64 rectis viduata meatibus atque Sunt penitus densa et venienti impervia luci Corpora: materiem permixtum rebus inane Vincit in immensum ac radiis via libera semper, In quamcumque plagam sit opus producere cursum, Panditur. In tenues quaevis, quae maxime opaca, Nam si lamellas concideris, omnia lucem Admittunt coeptoque sinunt procedere cursu. Exiguas vitreis qui moles orbibus usi Scrutantur contemplantes, satis omnia norunt Per genera herbarum, per tigna et membra animantum Ire jubar perque et lapides et dura metalla. Progressum anfractus nimii nimiique meatus Impediunt luci potius disjunctaque iniquis Materies spatiis, diversae et fragmina massae Intermixta simul pariter mage densa minusque Et facies scabrae aut incurvae particularum. Particulam ingrediens quamvis jubar egrediensve Parte sui retro pulsum nam flectitur atque Parte alia producit iter. Proin dum nova quaeque Pergenti objicitur mage densa ac crassa minusve Pars nova detrahitur de lumine progressuro Oppositamque nihil jam ferme appellit ad oram. omne jubar variis jam tractum janique repulsum Viribus hac, illac vacuis anfractibus errat Imaque perpetuo serpit per viscera flexu. Adjuvat et positus facierum obliquus et asper Mille viis torquens radios longoque viarum Circuitu cogit demum consistere fessos. Nonne65 vides, puri quam sit pellucida vitri Lamina, qua patulas mos est amare fenestras Contra imbrem gelidasque nives nimbosque sonantes? Pulveris in tumulum fractam contunde nec ullos Transmittet radios jam corpore pulvis opaco. Frons tantum crispata potest, insertus et aer. quin etiam laevi si plurima lamina fronte Consistat frontesque ipsas conjunxeris, oram Qui radius primam subiens transcurrerit, omnem Per massam externas vitri pervadet ad oras Atque una e multis constabit lamina vitris Prospectumque dabit pellucida transpicienti. Subduc alternas, demptis succedat ut aer Seque vitris medium illabens interserat idem Flexibus innumeris radius se distrahet atque Per vitra, insertum per et aera serpet oberrans Nec jam ultra positas res transpectare licebit. Contra si tenui, quam linea texta papyrum Contusa ad lympham doctis dant usibus, undam Affundas, succum potius vel pinguis olivae, Continuo plures radios transmittet, opaco Sistebat quos ante sinu. Namque aere pulso Tenvia fila inter sese liquor insinuabit Ac magis aeriis pinguedine distat ab auris Linea materies, liquidis quam distet ab undis, Distet et a succo semper frondentis olivae. Ergo ubi mixta simul fuerit mage densa minusque Materies, vacui nimia vel mole meatus Sese inter fibras distendant, corpus opaco Nigrantes tenebras gremio fovet. Ast ubi eodem Materies densata gradu se fuderit aeque Per spatium, latebris alte pellucet in imis. Namque illic vario pulsu varioque repulsu Mille locis inflexa viam detorquet et alto Distrahitur lux alma sinu; circum undique contra Viribus hic aequis agitur neque flectitur usquam. Jam vero66 varios varia de parte tuenti Saepe oculo praebent quaevis pellucida fucos Corpora, seu crassa fuerint seu mole minuta, Illa quidem incurvis vel frontibus inclinatis Si jubar excipiant reddantque et fila retexant. Sic vitrum triquetrum, sic gemmae et roscidus humor Mille nitent variis distracto lumine fucis. Sic fors et tenues fucantur saepe capilli Staminaque, incautam queis captat aranea praedam. At vario67 ludant quae corpora opaca tuentem, Quae servent certum et quem servent quaeque colorem, A mole et textu res pendet particularum. Nam si materies mage densa aut pinguior imo Lamellam gremio tenuem circum undique claudat, Incertus color est; certus, si densior aut si Pinguior in tenui contra concluditur Illam Dum subit obliquo radius nam tramite, cursum Inclinat magis atque magis frontique propinquat; Dum subit hanc contra, erigitur frontemque relinquit. Quare ibi pro vario radii flexu advenientis, Flexus et ingressi prima cum Fronte, terendae Et mensura viae ac vicium intervalla colorque Mutantur grandi discrimine; singula contra Hic ferme constant fermeque brevissima frontes Oppositas inter teritur via, semper iidem Et vicium numeri redeunt idemque colores. Scilicet hinc68 Junonis aves, qua syrmate longo Expandunt caudam ad solem et vernantia prata Aethereosque ignes tumidae in certamina poscunt, Matris et Idaliae volucres per mollia colla Nam ludunt mulcentque oculos variante colore, Includunt spatia in spatiis mage tenvia densis. At contra arboreae frondes maturaque poma Et teneri flores pictisque undantia venis Marmora, viventum cutis et genus omne metalla Totque aliae rerum species, quae certa remittunt Stamina constantique impellunt lumina forma, Tenvibus in spatiis mage densa aut pinguia claudunt. Quod reliquum, toto69 fundit se corpore constans Ille color, tenuis quem lamina particularum Exhibet, ut fuerit mage crassa ac densa minusve. Lamina nam tenuis, licet usque amplissima vastam Distendat late frontem, ut memoravimus ante, Si spatio minus in denso conclusa minusve Materie in pingui jaceat, sua certa repellit Filorum genera et certum tibi tota colorem Reflexu ostentat, quavis de parte, tuenti. Contunde infringens: et si non tenvior inde Prodeat, illum ipsum per singula frusta colorem Aspicies pariter pariterque in corpore nexis Compacto e frustis idem color ille manebit. At si70 particulae admisso pinguescere succo Incipiant vel si contra, expirante liquore Ad solem, incipiant gracilescere, jam nova fuci Succedet species. Sic et matura trahentes Poma novo affundunt vultus radiantia succo Et vario picti flores ornantur amictu. Sic contra virides olim flavescere primum Sive rubere etiam, nimio si Solis ab aestu Torrentur, prima frondes aestate videbis, Tum saepe et flavum nigro mutare colorem. Sic etiam affrictu et pulvis contusus et ipsa Cana ligustra manu nimium compressa nigrescunt. Unde71 tamen rubeus Phoebes squalentis in umbra Exurgat color et sordescat sanguine vultus, Non haec una satis lucis natura docebit. Perge age et aerios animo tibi siste vapores. Illi equidem, Libycis si fors exortus arenis Africus Aethiopumve Notus de litore adusto Advolet, ignitis et concitet aera pennis Vel si commixto fervescant sulphure vel si Jungantur, varii miscent dum praelia venti, Aucta mole tumentjamque omnia flectere possunt Mutatis vicibus variorum fila colorum. Hinc tumidae surgunt massae coeloque feruntur; Scilicet hic nebulis et nubibus ortus opacis. Ast ubi jam paulatim aestus deferbuit atque Sese iterum adstringunt tenuata mole vapores, Prima vicem, quoniam rubeis longissima filis Intervalla vices referunt sortemque novatam, Ut monui, retinent rubicundo tincta colore Stamina, prima globos perrumpunt libera nec jam Parte sui emensas retro pelluntur ad oras Aut vario hac illac flexu distracta feruntur. Caetera adhuc mutantque vices cursumque reflectunt. Si moles pergat tenuarier, aurea cursum Libera cum rubeis producunt, tum quoque flava; Dein fugiunt virides reliquique ex ordine fuci, Purus et amotis pellucet nubibus aer. Non tamen72 usque adeo tenui se mole vapores Adstringunt penitus cuncti, ut genus omne colorum Possit inoffenso totum procedere gressu. Tenvibus admixti semper majore supersunt Mole aliqui torquentque jubar perque aera spargunt. Tum vero multi flectentes omnia lucis Stamina si superant, pallet circum undique coelum, Pallent vicini colles disjunctaque longe Culmina mersa latent penitus caligine tristi. Ast ubi sordentem Zephyri levis aura serenat Aera, jam rubeus color effugit eque reflexis Caeruleus filis oritur coelumque colorat: Transmissae contra flavescunt stamina lucis. Densatur magis atque magis violaeque nigranti Fit color assimilis, Boreae de parte nivalis Si gelida errantes adstrinxerit aura vapores Et minimae molis globuli dispergere dorso Jam violae tantum possint nigrantia fila. Praeterea73 globulus, rubicundae stamina lucis Flectere qui medium evaleat delata per axem, Obliquis illapssa viis reliqua omnia flectet. Majora haec etenim vicium intervalla requirunt Perque globum obliquo tendit quae semita calle, Est brevior, medio quam qui traducitur axis. At contra medium globulus deducta per axem Vix potis est violae qui languida flectere fila, Nulla parte sui reliquos inflectere fucos Et circum aeriis poterit dispergere campis. Corporis hinc74 radius liquidi per viscera si se Tramite perspicuo tulerit, cui mole minuti Occurrant varia globuli partemque reflectant, Semper plura viam mutabunt tristia fila, Quae referunt violam, ardenti quam tincta rubore Caeruleique adeo praebebit forma coloris Se tibi reflexo spectandam in lumine; contra Transmissum lumen sensim flavescet eundo. quin et longa satis post intervalla viarum Stamina jam violae quondam jamque Indica ferme Deficiunt, magna distracta e parte, viretque Reflexum jubar ac transmissum sanguine fervet. Est alta75 aequoreas quam mos demittere in undas Machina: conclusas gremio premit aeris auras Nequicquam inferne conata irrumpere lympha. Hinc inde insertis crystallus pura fenestris Admittit Phoebi radios pontumque coercet. Ipsa suo moles stat pondere tuta; sub imo Piscator genio sedet ac vitalibus auris Vescitur et conchas seu dura corallia carpit Sive rates fundo mersas rimatur et aurum Extrahit ac vectas peregrino e littore merces. Hac olim, Angligenum qui maximus astra tueri Sive opus et varios numeris supponere motus Seu ponto et dubiis vitam concredere ventis Naturamque alio servare sub orbe latentem, Aeternum Hallejae gentis decus, ima profundi Scrutatus pelagi sese demiserat alte Mersus aquis: steterant venti supremaque ponti Se facies laevi constraverat aequore. Solis Irrupit radius, transmissae et spicula lucis Impetiere manum, quae protinus igne rubenti Emicuit, sparso ceu sanguine tincta maderet. Reflexis contra radiis circum alta colorem Unda dabat viridem rutilos imitata smaragdos. Plura quidem76 aequoreis radio se obstacula in undis Objiciunt violaeque bibunt nigrantia fila Quam, qua perspicuus nitet ac sine nubibus aer. Hinc nunquam aeriis reflexum lumen ab auris Aspicies verni formam praebere viroris. Seu pallent seu caeruleo dant illita fuco Stamina. Transmissi at radii, cum celsus in alto Axe nitet Titan, flavescunt saepe, metallo Ac saepe assimiles fulvo tinguntur et idem Mane novo liquidis cum nondum emersit ab undis Seu fessos cum solvit equos jam vespere sero, Suspectans altas nubes aspergine pingit Irrorans rubea rubeoque Aurora colore Pura micat coeloque rosas effundit ab alto. Namque jubar Solis demissum a lampade, ad imas Quo magis obliquo tulerit se tramite terras, Hoc etiam aerias tractu majore per auras Se feret et rubeus post plura obstacula fucus Usque magis reliquos transmisso in lumine vincet. His animadversis77 longi jam meta laboris Arripienda venit: rubet jam prima coloris Causa patet, Phoeben quae densa inflammat in umbra Et turpi foedat squalentes sanguine vultus. Scilicet ad mediam, quae lux demittitur umbram Aeriis deflexa auris, trans aera longo Tendit iter cursu: violae proin plura nigrantis Dispersa intereunt rubei quam fila coloris Transmissumque rubet lumen, rubet ipsa rubenti Squalentes perfusa genas dea lumine: fuso Credideris foedos sordescere sanguine vultus. Quamquam78 etiam multo quondam, si credere dignum est, Sanguine perfundi perhibent frontemque genasque Squalentis divae et laniatos unguibus artus. Quippe ferunt, medio cum jam coeuntia mense Cornua complevere orbem similisque nitenti Ora soror fratri radios diffundit ab alto Aethere nocturnasque aspectu discutit umbras, Foemineo elatam fastu formaque superbam Ostentare jubar coelo ac solemnia festa Saepe agere et cum solemnes ducere pompas. Mille igitur Dryadas sylvis et Oreadas altis Montibus impavido secum per inane volatu Avehit. Illae agitant choreas ac voce sonanti Concelebrant divae laudes et carmine certant: Ut sola edenti Phoebum vix edita matri Adstiterit, teneris et fratrem exceperit ulnis; Ut primis arcu sylvas agitarit ab annis Cervorumque greges nunquam fallente sagitta Fixerit; ut patri jam grandior aetheris arcem Servarit geminosque immania corpora fratres Telorum obruerit nimbo. "Tu surripis Orco Distractum curru juvenem rursumque sub auras Evehis aethereas ac nymphae tradis alendum Egeriae et luco protectum condis opaco; Tu regem sacrae turpatum sanguine cervae Devotamque premis classem ac turgentibus undis Et lue pestifera fumantes cogis ad aras Sistere regalem gnatam; mox eripis atque Mactandam innocua statuis pro virgine cervam; Illa tuas avecta procul jam sancta sacerdos Excubat ante aras sacrisque ministrat, Orestem Illa suum servat duce te caesoque tyranno Illa rudi sub fasce tuos referentia vultus Aufugiens simulacra rapit nemorisque beato Condit Aricini clivo; Caledonia (sic!) regna, Immisso tu plectis apro; tu ventre tumenti 950 Eurynomae, tu Phoenicae pro crimine turpi Humanos adimis vultus: agit altera pennas Jam volucris, rictu ursino fremit altera. At illi Restituis formam miserata, hanc inseris astris. Te Metabus regno pulsus, te virgo potenti 955 Praesentem auxilio sensit vix orta Camilla Ultricemque habuit moriens: volat hasta tumentem Trans fluvium et duro infantem sub cortice portat; Aruntem caesa fugientem virgine telo Assequitur Stygiasque Opis detrudit ad umbras. 960 Nec te secreto nudam, licet inscius, antro Impune Actaeon vidit morsuque suorum Ipse canum lacer interiit comitumque sagittis. Salve Erebo coeloque potens, salve, alta Tonantis Progenies, terras late venerata per omnes, 965 Nympharum comes et nemorum Latonia cultrix! Da faciles sylvis succos, da montibus altis Ardua frugifera vestire cacumina fronde!" Haec celebrant cantu: super omnia frontis honorem Adjiciunt plenumque jubar noctemque fugatam. 970 Alta sedet cum Latonia, virgo suasque Excipit et tacito versat sub pectore laudes Exultans plauditque sibi frontemque procacem Circumfert late et formae in certamina quidquid Axe nitet, pulchri matrem quoque poscit Amoris. 975 Ac Vestam in primis obscura in nocte jacentem Sordentemque artus dictis compellat amaris Insultans caecamque vocat fumoque nigrantem. Ilia deae fastu justoque agitata dolore: "Usque adeo furis atque aliena luce superbos 980 Ostentans," inquit, "vultus male cauta quietam Sollicitas nec me majore effulgere nuper Lumine, te densis meministi horrere tenebris, Cum tacita invidia et caeco succensa furore Praeripere objecto Phoebeos corpore vultus Tentasti et subita radiantem immergere in umbra, Nequidquam. Insanis moles nam tantula coeptis Obstitit: immodicos pallor mihi fronte venustus Repressit Solis radios tenuisque nitentem Distinxit naevus vultum et decus addidit ori. At non et tenui tantum pallore protervos, Non naevo inficiam vultus ego. Disce, age, dictis Impetere immeritam et tanto te tollere fastu!" Haec effata locum capit et qua pompa superbo Progreditur cum, nigrantem corpore vasto Protendit conum ac tenebras affundit opacas. Continuo Dryadesque deas, namque ordine longo Antevolant ducuntque choros, et Oreadas umbra Occupat attonitas tristis pallentiaque ora Inficit et densis confundit foeda tenebris. Prospicit et casu comitum turbatur acerbo Cynthia, cum subitus trepidae radiantia pallor Ora notat vultuque omnis decor ille venustus Deperit atque atra primus jam se imbuit umbra Frontis apex, toto squalet jam corpore diva, Atrati squalent bijugi subitasque tenebras Incertumque horrent callem currumque ruentem Arrectis cervice comis per devia raptant. Heu, quid agat jam sola? metu nam protinus omnes Montanae nemorumque deae se praepete cursu Proripuere. Atra currum quo flectat in umbra? "Frater, ades," clamat, "miserae succurre sorori! Frater, ades! Toto nuper pulcherrima coelo Astriferumque altis late regina per axem Vecta rotis, tanta comitum plaudente corona, Obruor, heu, misera et mersi caligine tristi Sordescunt vultus. Jam sola, irrisa per umbram Raptor et assuetas cumis non sentit habenas." Frater abest longeque alia regione vagatur immemor. Aspectum tanti interjecta doloris Hostis dura negat questusque eludit inanes. Ergo ira succensa gravi et furibunda nigrantes Impetit ungue genas, teneros petit ungue lacertos Ungue sinus: denso exundans e vulnere sanguis Promicat et toto late se corpore fundit.

Adduntur hic quae ipsius auctoris manu conscripta invenimus in exemplari Londinensi in laudem Ageni, praestantissimi viri, reipublicae Genuensis ad aulam Londinensem legati.

1025 Haec super astrorum positu Lunaeque labore, Defectu et Solis vario congesta canebam Ausonia in magna, Latio dum subdita lustro Regna patri et montes camposque urbesque pererro Ac coeli positus atque intervalla locorum 1030 Mensuris late captis inquiro, tumorem Telluris vastae, Hesperiis quo turget in oris, (Namque aliter tumet illa alibi variante figura) Ut liceat multam deducere posse per artem Oppidaque atque vias montesque amnesque lacusque 1035 In tabula atque omnem certo ordine pingere tractum. Nunc eadem immensum dimitto impressa per orbem Hinc, ubi regalem ad Thamesim me, dulcis Agene, Excipis hospitio pingui immensamque per urbem Deducis late et curru circumvehis alto. 1040 Ipse quidem cesso ac tenues exerceo curas Musarum cultor rudis: aut male cusa retracto Carmina ad incudem aut mendosa exempla typorum Lustro iterum atque iterum et studio consumor inani. Te graviora premunt: commissa negocia tractas 1045 Regalis patriae Britonum legatus in aula, Ingentis patriae, aequoreis quae tollit ab undis Augustum caput et montes consurgit in altos Despectans humilem turrito vertice pontum, Corsorum Ligurumque potens regina per oras. 1050 Illa quidem, ut vidit duro exardescere bello Usque magis terrarum orbem et Neptunia regna, Tot campos armis membrisque horrere recisis Quadrupedumque virumque, effusi sanguinis amnes Ire novos, totum consterni classibus aequor 1055 Horrisonis fractasque undis fluitare carinas, Libera, sed tanti non et secura pericli Prospexit longe. Quid magna Britania possit, Seu bellum urgendum, posito seu foedera bello Nectenda et longos nova pax victura per annos, Vidit et huc animum, huc oculos intendit acutos. Scilicet huc mittendus erat, qui mente sagaci Consuleret patriae et casus vigilaret in omnes. Mille aderant longoque senes exercita ab usu Pectora consilioque viri praestante, vigore Et juvenes fervente animi, mille. Omnibus unum Illa tamen paribusque tibi senibusque virisque Antetulit primae vernantem flore juventae. Usque adeo norat, cui fidere posset, et alti Virtutes animi mentemque notarat acutam. Nec vero vana spe fallitur: aula frequentem Excipit hic omnesque videt te impendere curas; Illa procul placida fruitur tranquilla quiete. Si tamen officiis superest brevis hora peractis Et quidquam cessare licet, precor; adjice mentem Huc etiam ac tenuem ne dedignare Camoenam Ipse quoque assuetus plectro fidibusque canoris. Saepe etenim tumidis Nereus erupit ab undis, Nympharum comitante choro, vicinaque quotquot Flumina Nayades habitant et Oreades altae Et Dryades Faunique et cornipedes Satyrisci Littora complerunt circum ac lusere choreis, Dum canis ad cytharam et procul alta cacumina et imae Valles et nemora et responsant aequoris undae. Quin etiam auratis sculpsere excepta tabellis Carmina, quae Ligures late vulgata per oras Aeratis impressa notis nunc denique prostant Et servant docti monumentum insigne laboris.