CroALa, 2024-04-29+02:00. Nodus 853331 in collectione croala.
Functio nominatur: /node/croala/853331.
10 Reflexiones.
1 Primo: ex his materiis aliae sunt1mae frequentes et operosae,2ae aliaerarae sed operosae,3ae frequentes sed faciles,4ae et rarae et faciles,5ae tabellares, quae tantum tunc referenti laborem praebent quando generalis tabella conficitur, si referens (quod pauci faciunt) eam reflexionibus suis velit comitari, denique6ae materiae quae tantum publicatione indigent, et quae nullum referenti laborem causant; ad quae cum in distributione materiarum reflectere oporteat, singulae materiae numerus, ad quam classem pertinet, additus est.10,1 pro
rarae correxit aliquid manus altera, sed legi non potest | 5ae] 5o | 6ae] 6o | et quae] etcorr. ex ad | ad quae cum] adpostea adscriptum
2 Secundo: universa agendorum obiecta efferunt numerum rubricarum250; nimirum et frequentia et operosa 23, rara sed operosa 47, frequentia Sed facilia 77, et rara et facilia 92, tabellaria 15, tantum publicabilia 3. 10,2 rubricarum
addidit manus altera 3 RubricaEcclesiastica de frequentibus et operosis continet materias 9, de raris sed operosis 23, de frequentibus sed facilibus 11.4 RubricaCommissariatica habet de frequentibus et operosis 4, de raris sed operosis 6, de frequentibus sed facilibus 13, de raris et facilibus 26, de tabellaribus 4.5 RubricaPolitica habet de frequentibus et operosis 8, de raris sed operosis 10, de frequentibus sed facilibus 39, de raris et facilibus 28, de tabellaribus 4, quae tantum publicatione egent 3.6 RubricaOeconomica habet de frequentibus et operosis 3, de raris sed operosis 8, de frequentibus sed facilibus 14, de raris et facilibus 18, de tabellaribus 5.
7 Tertio: saepe una materia est voluminosa et operosa aliquo tempore, quae postea fit aut rara aut facilis laboris; vel vero vicissim.8 Quare ut recta servetur proportio, distributio materiarum frequentius rectificari debet.
9 Quarto: pleraeque omnes hae materiae et planae et intricatae sunt, id est possunt aliquando in pleno referri, aliquando debent ad commissionem relegari.10 Utrum expediat, in pleno semper determinandum videtur; si ea, quae tantum pro informatione invianda sunt, aut secus passum pure praeparatorium efficiunt, ad currens protocollum invientur, remanebit adhuc sufficiens tempus pro omnibus reliquis obiectis in duabus per hebdomadam consilii sessionibus pertractandis.10,10 pertractandis] pertractantis
11 Quinto: id si inducatur, cum omnes materiae ad quattuor generales classes referantur, commissiones nonnisi totidem stabiliendas esse apparet.
12 Sexto: in singula harum quattuor classium sunt materiae quae mixtae evadere possunt, nimirum si cumaerario camerali, cassa domestica civitatum, et cumre vectigalis, aut aliis obiectis nexum habeant , et vastius habeantsubstratum quam ut per in- et reinsinuata celerius possit expediri. 10,12 habeant
bis ex habeatcorrexit manus altera 13 Quare ultra superiores quinta adhuc, seu politico-camerali commissione opus esse apparet.
14 Septimo: cum praesidium commissionisecclesiasticae eminentissimus primas,oeconomicae comes Georgius Csaky iam obtineat,commissariaticae praesidium Directori Provincialis Commissariatus natura sua competere videtur, si commissionipoliticae praesidium Comiti Tavernico,politico- vero cameralis Comiti Thesaurarioqua gremiali excelsi Consilii consiliario attribuatur, omnibus commissionibus provisum erit. 10,14
post Tavernicodeleta sequentia: qua gremiali excelsi Consilii consiliario | qua… consiliario]in margine adscriptum manu altera
15 Octavo: singula haec commissio unum secretarium et concipistam exigere et protocolla per secretarios conficienda; e converso conceptus tam commissionales quam e pleno, demptis momentosioribus, per concipistas apponendi videntur.
16 Nono: protocolla exhibitorum domestica, prouti in supplemento benignae instructionis praescripta sunt, per commissionum praesides accurate servariet praesidi Consilii cum fine singuli mensis accurate exhiberi deberent. 10,16 servari
corr. ex servanda17 Secus precarius praesidumcommissionis status et negotiorum commissionalium inantiquatio nunquam antevertetur. 10,17 praesidum] praesidium
18 Decimo: urbarialia in moderna adhuc providentia et negotia investigationis nobilium adhuc adeo vasta sunt ut unius referentis vires excedant.19 Quare haec porro quoque inter omnes repartienda censentur.
20 Undecimo: restat tantum finalis quaestio: an 18 referentes consiliarios, Primate videlicet, Iudice Curiae, Tavernico, et Thesaurario exceptis, secundum generales quattuor materiarum classes ita stabiliter distribui expediat ut proecclesiasticis quinque, totidem pro politicis, veluti vastioribus, pro oeconomicis quattuor, et commissariaticis totidem ita deligantur ut hi deinde stabilem etiam semper respectivam commissionem 10,20 ut pro] ut
corr. ex etconstituant, vel vero opportunius videatur materias omnes inter consiliarios, uti hactenus, promiscue, servata tamen proportione, ita distribuere ut prouti assignata alicui materia ad commissionem relegata fuerit, ita eandem in concernente commissione referre debeat? 21 Contra primam opinionem obstare videtur quod hac ratione consiliarii in unica tantum administrationis parte formarentur.22 Contra secundam pugnat quod consiliarii in uno semper obiecto versati longe solidius negotia tractarent, promptius expedirent, et se mutuo facilius supplerent.23 Quare cum motivum contra primam opinionem allatum ea ratione satis enervetur, si tantum voluminosiora negotia ad commissiones relegentur, reliqua in pleno pertractentur, ipsae commissionum elucubrationes in pleno meritorie referantur, ego priori sententiae adstipulandum puto.
24 Duodecimo: iam vero qui ad quas commissiones destinandi, quomodo negotia inter eos subdividenda, altiori determinationi substerno.25 Superest ut adhuc subiciatur