CroALa & LatTy: nodus

Nodus 478787 in documento benesa-d-dmc.xml

Damiani Benessę De morte Christi liber secundus 2 Porticibus iuncti pariter gradiuntur in amplis: Hic hospes primum sese tulit obuius olli, Tendentem saluere iubet, dehinc oscula libant. Vestibulum ingressos spaciosa per atria ducit Accensę qua clara faces dant lumina nocti. Picta sacris stabat series hic eruta libris, Argumentum operumque Dei gentisque uetustę. Hic gemini positus, res nulla imitabilis arte, Concipiunt longe uariarum exordia rerum Quo corpus mentemque aptat pictura fidelis. Namque instar numeri spaciumque situmque sequestrat Congruus angelicis ascriptus sedibus ordo, Statque uorago sinu contra spaciosa capaci. Hęc

Hęc . . . 25 imum] Lucr. I, 988-998

sedes certa et solidę fundamina molis, Nulli hic migratus, nusquam se dimouet illinc. Insistit quocunque loco, nil nam excutit inde, Allicit aut alio, sed ibidem immota recumbit: Non quid sit leuitas regio, non pondera nouit. Mundus in immenso primum hoc concrescit inani, Cui propriis natura locis ingentia menbra Constituit, clauso constat respectibus ordo. Cęlum summa tulit, sed terra resedit in imo. Cętera se medio cohibent, rursusque refertur Ad totum uertex, contraque refertur ad imum, Atque pari uultu reuocat se funditus imum. Hęc prorsus

prorsus] suprascr. pro frustra

ratio iam

iam frustra] suprascr. pro genti [...]

frustra quęritur extra. Inde igitur nostris accedunt pondera rebus, Et motus uaria qui se uertigine uoluit. Recta namque meat, seu circumcurrit in orbem, Quam semel obtinuit nusquam de sede recedens. Alterius gremio complexa recumbit amico Altera pars, fundo medio stant omnia nixa. Porro in mole locus quicumque ascribitur ista, Hęc requies, quantumque recesserit inde remotum, Sponte sua rursus natura reducit eodem. Quicquid at in propria motu iam sede cietur, Exterior nitens impellit labile causa Mota Dei posito digestu fine creantis. Atque ita, quo passim uariantur corpora, motus, Quę moli inseritur, pręscripta lege periret, Exemptumque globo, ni mundo uita fouenti Debita deficeret, sedem pressisset eandem. Sed pars nulla adamat fieri mundana seorsum, Congerie quę fota locum secernit in aluo Et nomen uiresque agitandi uiuida cępit. Vtque uices uarias hęrentia menbra ministrant, Quę decisa cadunt natiuo cassa uigore, Sic quę inserta ualent, pereunt semota repente. Iccirco externi nihil indiga machina quantum Occupat, hic momenta sua est

est] suprascr.

partita subinde. Hęc uaria ingenium formauerat arte figurans, Naturę duplici ut liquidis Deus incubat undis. Materies partu torpebat pigra recenti, Concilians nondum sociis se uiribus expers, Hęc habilis toto uacuo considere sparsa. At menti contra incumbit caligo profundę, Quę conuersa Deo formari debuit insons. Primum concipitur certantis factio uulgi: Hinc abeunt medio et geminum referuntur in agmen Seditioque animos studia in diuersa trahebat. Altera pars nitido euasit pulcherrima uultu, Arripitur penna sublimis prępete coelo. Diuina penitus de luce recondit amorem, Incussamque accensa fouet sub pectore flammam. Instruit hęc acies et digerit agmina Diuum: Terna phalanx triplici discriminat ordine turmas. Diuino intuitu de lumine pendula plebes Lustrandique operata sacris sibi dedita prębet Hanc operam, nusquamque Deo diuertit ocellos. Tota oculus facies coelestum, addictaque partes In geminas aciem, duplicem uim concipit inde, Immensam exhaurit qua lucem, et numine sese Proluit illapso radios iaculata nitentes, Quaque creatarum rerum mens proficit usu, Inde uacat collecta Deo tenditque uoluntas In finem, propria ueluti ui pondera sidunt. Alituum stipata cohors uolat agmine, Sanctus Spiritus unde ciet, clamor meat aethere magno, Et placitura Deo meditantur carmina semper. Hinc circumduci uideas examina ludo, Agglomerantque Deo una omnes ineuntque choręas, Et seruant orbes, ac uergunt semper eodem, Quam densas, liquido cum tranant aere lapsę, Tempus agit seu uere grues longo ordine tracto, Siue aestate, petunt cum pabula dulcia, sturnos, Dum sedes mutant, rumpunt clamoribus auras, Exercent proprios sic agmina sacra uolatus. Namque obeunt, reuocant gyros, et prępete penna Tollunt se uolucres sublime Deoque reducunt. Quęcunque ore ferunt, mirantur sidera nec mens Attingit: subter gaudent elementa canore. Diuersa reprobum genus hinc stat parte repulsum Sedibus aethereis Diuum statione beata, Deformis genti facies inimicaque uisu. Attamen obscoeno lux quędam internitet ori, Heu infoelices mira quę fallit ab arte. Hic quantum furuo Furiarum est cernitur Orco, Et longe pictus sistit formidine terror. Consilii arcani princeps decreta superbus Improbat, et faciem, coelum tanquam execret, alto Deturbatus habet; ruit una turba fauentum, Telluremque petunt coelesti sede relicta. Mutantur cultus, mutantur et ora cadentum, Naturę legem

legem] leges A

peruertunt, seruaque plebes Quęrit regna sibi, miseramque insania miscet, Auertitque oculos ueri qua lumine certo Lux radiat, nimiumque placens sibi perfida credi Plus uero et nimium censeri insana peroptat. Aspernata Deum et legem nihil abdita curat, Solum adamat speciem et mendax in imagine uadit. Hinc animos sumit fastuque tumescit inani, Delegit sedem imperio seque ingerit orbi, Mole recens uacuo immenso qui constitit ampla, Tantum error miseris et fraudis amica uoluptas. Sub specie falsa nam se mirantibus infert, Exitioque suo deceptus fallere gaudet. Sed uanum gentis studium incassumque labores Suscepti, robur lassum uirtusque fathiscit. Nam semel auersos renuentia lumina lucem Calcat humi reprobos et desuper arbiter urget. Pressa grauis cępit tellus immania monstra: Hinc pugnas Herebus superi ciet immemor aeui, Aut nequit aut aciem refugit obuertere luci Diuinę, recta radiis simul obuius, unde Et coelo et terra producitur omne quod usquam est. At qua materies formatur tarda parumper, Ingenium superabat opus: stat machina mundi Ingens, inde suis depingit facta diebus. Caligat primum sterilis sine germine moles; Vtque polo illuxit, coecę fugere tenebrę. Ecce Horas secum sparsis in terga capillis Ortum tempus agit: tunc

tunc . . . 136 currunt] Gn 1, 3-5

protinus emicat orbi Prima dies, coeli tenduntur tegmina circum, Debitaque interitu compescuit ambitus una, Condita miscebat uaria uertigine nutans Vnius rationis opus; noua tempora currunt. Altera

Altera . . . 143 ortus] Gn 1, 6-13

lux oritur, rebus cum luce colores Mox redeunt, canis refugit cum fluctibus aequor, Littora cinguntur, tellus educitur undis. Concipiunt glebę imperio partuque tumescunt. Inde uenit foecunda seges, tum semina gestant Arbutei foetus nuper quis nata seruntur. Tempora deproperant et tertius occidit ortus. Accendit

Accendit . . . 157 Vesper] Gn 1, 14-19

solem et primum tunc Cynthia bigas Aptauit, trito signatur semita calle, Qua contexta poli fulsere micantibus astris, Atque nouis tellus radiis lustrata nitescit, Solque recens lucem roseo quassabat Olympo. Hic ardet plena maturus lampade; at illic Mane suo iam nata iugis Aurora ruborem Spargit, et excitos auium per guttura cantus Euocat, hincque faces diuersis Hesperus oris Accendit, lucet genialis flamma per agros, Nec procul incumbunt uacuis insomnia terris. Inde simul metas annis et mensibus addit, Qua tempestates uariant regionibus orbis. Tunc quartus claudit labentia tempora Vesper. Constitit

Constitit . . . 162 fuere] Gn 1, 20-23

Constitit . . . mundi] e marg. in loco versus deleti Constitit ut mundus perfectis partibus ipse

at simulac perfecti machina mundi, Mox

Mox rutilo] in loco deleti quam primum

rutilo manauit aquis uis germina coelo. Aetherię generantur aues, quęque aequora

aequora] aethera A

uerrunt, Iam passim nigro undabant animalia ponto. Finit quinta dies, suaque hęc momenta fuere. Parturit

Parturit . . . 173 horas] Gn 1, 24-31

et coelo dudum foecunda nitenti Gignit humus, uultus formantur et ora ferarum. Hinc uarias species uiderunt protinus astra, Persultant campis et noto compare gaudent. Incubuit terrę uirtus diuina liquenti Foeturęque dedit maioris munera dotis. Effinxit uultus, diuina euasit imago. Huic late imperium in terras et in aequora cessit, Aerięque simul timuerunt iussa uolucres. Gaudebat consorte thori nouus incola mundi Atque suas iam sexta dies sic terminat horas. Vt

Vt . . . 178 luce] Gn 2, 1-4

Vt . . . rerum] e marg. in loco versus deleti Tantarum perfecta stetit cum machina rerum

perfecta stetit tantarum machina rerum Septima lux oritur coelo fere picta sereno In longum uotis placidę seruanda quieti. Aerii tractus, canentiaque aequora ponti, Ac tellus illa tenuerunt ocia luce. Nulli

Nulli . . . 183 auras] Gn 2, 5-6

tunc imbres, sed iuxta flumine terram Fons uiuo humectans uenientia gramina sponte Potabat, uisus uolui de ualle remota Arua tenet late spaciosius, protinus inde Permeat et nostras multo capite exit in auras. Foelix hinc pecori tellus alimenta ministrat, Et pingui rimantur aues sua pabula prato. Hic prope perpetuo rident uiridaria uere, Seposita nimium foelix regione recessus. Quo

Quo . . . 190 primus] Gn 3, 8

ductus mirans specioso uertitur aruo Tam fortunatos lucos terramque beatam Ipse pater primus: dolet

dolet . . . 193 ambo] Gn 3, 24

hinc male cognita mala, Pellitur et terris uagabundus cernitur exul. Causa mali coniunx tunc, quo diuertit, adhęret, Dantque simul poenas incauti pectoris ambo. Fortuna coniunctus amor meliore locoque Durat in aduersis, erumna haud frangitur ulla. Ponitur hinc uitę stricto custodia ferro, Et longe siluis terror cohibebat amoenis. Erronesque

Erronesque . . . 203 Abelem] Gn 4, 1-2

nouis caluerunt ignibus, atque Oscula complexi iungunt, perque ossa uoluptas Emicuit, risit iunctos Hymenęus amantes. Post iterum repetit curasque requirit easdem, Atque pater loeto tollit sua pignora uultu, Maioremque Chain, aliumque uocauit Abelem. Hos traxit facilis studia in diuersa uoluntas, Exercetque Chain tellurem ac iugera uersat, Alter oues sequitur, latis amat ocia campis. Huic tantum cantus et dulcia carmina cordi, Solaturque fugam et casus sic uoce paternos. Sępe oculos tollit coelo et suspiria ducit: Commendat uitę superis hic usus Abelem. Nascitur

Nascitur . . . cruore] Gn 4, 5-8

Nascitur . . . cędes] e marg. in loco versus deleti Nascitur inde odium fraterna et cędes in agro

inde odium, tum mox fraternaque cędes: Cognati sceleris maculatur terra cruore. Protinus

Protinus . . . apertum] Gn 4, 16

in deserta fugit sedesque remotas Infoelix, facinus diis quando sensit apertum. Huc

Huc . . . 226 uitę] Gn 4, 17-24

prope longa quidem series ueniebat auorum: Primus Enoch; muri iuxta cernuntur et artes. Irad, Mauiael, huic ordine proximus astat Matusael, curisque Lamech partitus amorem Insequitur, lateri coniunx hęrebat utrique: Adda comesque puer geminus, mouet organa Iubal Vocalesque agili percurrit pectine chordas. Ast alter mediis ponit tentoria campis, Et pariter gemino gaudebat pignore Sella. His ardens iuxta candebat in incude 1 ferrum: Ipse pater medio tristis similisque dolenti, Haud gens grata Deo curisque exercita uitę. Sed

Sed . . . 229 Enos] Gn 4, 25-26

melior longo soboles uenit altera tractu. Seth bonus et patri luctum qui soluit Abelis: Altius humanas spes tollit filius Enos. Hunc

Hunc . . . 233 huius] Gn 5, 6-29

iuxta Caynan, natus Malalechel huius. Insequitur Iared, post Enoch in aethera raptus, Matusalem, gaudensque bona cum prole Lamechus: Ipse pater Nochus uenit ultimus ordinis huius. Iamque hominum passim turbę populique frequentes, Non rarus cultor uacui non amplius agri, Cernere mixta uirum totis erat agmina terris. Tunc

Tunc . . . 244 miscet] Gn 6, 1-2

Herebus superis inimicum fudit Amorem Armauitque deum docuitque impellere uulnus. Acer lunato mox arcu constitit ales, Tela uolant, lęsis linquunt sine morte uenenum. Illicet hinnit amans uisa fere

fere] suprascr. pro prope

uirgine captus. Oscula pressabant uulgo rapiuntque puellas, Confunduntque genus male suasi, et coniuge iustus Seth capta de stirpe Chain connubia miscet. Tunc tellus hominum scelere est imbuta profano, Offenduntque Deum prauę facta impia gentis. Illa,

Illa . . . montes] Ov. Met. I, 151-153

sic perhibent, nam tempestate Gigantes Admorunt superinstructos in sidera montes. Fama

Fama . . . tollit] Gn 6, 4

uiros, fama hinc ingentia robora tollit, Queis

Queis . . . fugatur] Ov. Met. I, 150

placida et mitis terris Astręa fugatur. Ille

Ille . . . 258 Chami] Gn 6, 5-10

dolor tetigit uehemens et cura Tonantem. Damnato spectat qua uindex irruat orbi: Impuros inter miseratur et excipit unum. Hic pius et superos sceleris placauerat expers, Secernit fruges cumulatque altaria donis, Annua sic referens partita munera messe. Huius tergemini, soboles pulcherrima, creti, Sem pius et Iaphet, robustaque pectora Chami. Texitur

Texitur . . . 261 ruinam] Gn 6, 13-17

illatis ingens fere machina tignis: Expectat perfecta minas casuraque coelo Fulgura, promissamque hiemem mundique ruinam. Voce

Voce . . . 270 iras] Gn 7, 13-16

Dei huc species animantum cogitur omnis: Turmatim primum campis armenta iugantur, Diuersum genus et pecoris, lapsęque secabant Aetherię uolucres alis pernicibus auras. Ingressę sese spaciosa mole recondunt, Orbis qua tandem perituri turba superstes Sementi seruata feros euaderet imbres. Postremo ingreditur senior scelera impia multum Ante hominum increpitans, superum testatus et iras. Vt

Vt . . . 283 umbras] Gn 7, 16-23

mouit uectes posuitque repagula ualuis, Naufragiumque Deus tribuit contemnere tutos. Tunc primum picea caligine cogitur aer, Atque meant toto clamosa tonitrua coelo. Accensus passim assiduis micat ignibus aether. Tempestas subitas tunc sese exhaurit in undas, Descendit coelum, pluuiis absorbitur aer. Non pelagi discrimen aquis, stant aequora late Et terras rapiunt, facies hinc redditur una. Merguntur campi, pereunt crescentibus undis Colles, et tumidę latuere cacumina terrę. Quicquid [...], quicquid carpebat et auras, Extinctum est, mortis species tulit una sub umbras. Iam

Iam . . . 289 summo] Gn 8, 1-5

pulsę nubes, iam lux sua reddita mundo est, Inque sinus refluit decrescens unda reductos. Relliquię, nabat, uiuentum, machina ponto. Hęsit et aeria sublimis rupe resedit, Armeniam qua Taurus adit, conditque sub astra Excelsum caput, et superat se uertice summo. Hinc egressa manus supplex altaria ponit Atque adolet: gratus superis init aethera fumus. Sarcula

Sarcula . . . 294 liquorem] Gn 9, 20

tunc genitor repetit solitumque laborem. Distinguit scrobibus sarmenta et uinea surgit, Vuaque inexperto fudit calcata liquorem. Ignotam

Ignotam . . . pudorem] Gn 9, 21-23

sensit uim: uersi in terga cubanti Iniiciunt uestem pueri uellantque pudorem. Continuo

Continuo . . . 300 orbem] Gn 10

gentis reparabant damna peremptę: Miratur proprio genitor de sanguine prolem. Vsque adeo sarcita breui est iactura, nouusque Quęrebat populus quem se diffundat in orbem. Cernere

Cernere . . . 310 terris] Gn 11

erat turrim et non intellecta loquentum Verba, uagasque acies diuersa in regna ruentes. Arctoas petit illa plagas Scythiamque rigentem, Hęc Syriam ingreditur, flantes et pergit ad Austros: Sunt Euros tendunt qui contra et lumen Eoum, Atque alii post solis iter mundumque cadentem. Peruentum quocunque, homines regionibus illis Continuo superant, prolatos iungere fines Ambitio magnumque decus, lateque colendo Tendere et intactis populos inducere terris. Hactenus imperium stabat tunc temporis orbi, Instruere et uitam cultu, quę gloria regum Sola diu, gentesque iugis assuescere Ninus Cępit, et arbitrium ius sumptis fecit in armis. Iam genus humanum toto deducitur orbe, Nec superest quo non accessum, multus abundat Iam passim populus: surgunt certamina Martis, Atque iuuat fuso uictoria parta cruore, Et scelus et crescit uiolenta iniuria regum. Vir

Vir . . . 326 defunctus] Gn 11, 27-31

Chaldęus erat genitus de stirpe uetusta Sem patris quondam, Thares de nomine dictus, Inueterata sui damnabat tempora secli: Inde solo patris discedit, pignora iuxta Incedunt, Abram cara cum coniuge gnatus, Lothque nepos, subeunt uenientes oppida. Thares Cernitur hic tolli defunctus. Signa

Signa . . . 329 tenebant] Gn 12, 1-9

secutus Impiger e coelo iussis iter arripit Abram, Lothque comes graditur, qua pingia pascua Sidon Explicat, herbosa pecudes in ualle tenebant. Hinc

Hinc . . . 333 relinquens] Gn 13, 5-12

pręculta legit, regio dum iam una reuersos Non capit et pugnas pastorum rixa ciebat. Et qua Iordanus pręlabitur amne, recedit Loth patruo campos et pabula nota relinquens. Exuuias

Exuuias . . . hoste] Gn 14, 14-16

uictor pulso referebat ab hoste, Atque

Atque . . . docetur] Gn 15

suę gentis senior uentura docetur. Iuxta

Iuxta . . . agros] Gn 16

Agar puerumque sinu gestabat in agros: Hic

Hic . . . promittitur] Gn 17

percussa uiro recutitę foedera carnis, Certaque iam proles promittitur, ac

ac . . . umbras] Gn 19, 1-29

prope tellus Procumbit, nigrasque ruens subsedit ad umbras. Cernitur

Cernitur . . . soporis] Gn 20, 2-3

Abimelech et iurgia nota : Ludit

Ludit . . . puer] Gn 21, 2

anus gremio matris puer, inde

inde . . . ducesque] Gn 21, 9

fugatur Serua, ducesque

ducesque . . . foedus] Gn 21, 27

inter percussit Bersaba . Hic

Hic . . . 346 aras] Gn 22, 1-18

strue lignorum stat patris uictima gnatus: Heu

Heu . . . 346 aras] tres versus additi e marg.

dolor optatę postrema in tempora prolis! Attamen et sic stat iussis parere supernis. Accinctus ferro puerum mox sistit ad aras: Non

Non . . . pecunia] Gn 23

desunt lachrimę, non carę flebile funus Coniugis, in tumulum non pensa pecunia; lectum Est iter ac reditus, Bathuelis filia uenit Optato; hęc lachrimas matris desiccat amanti. Sunt

Sunt . . . 354 gemello] Gn 25

noua Cethurę connubia, longus et ordo Stirpis, et annosi sublimia funera patris. Ismael hic multa circum se prole tuetur, Ventrem alibi foetu soluit Rebeccha gemello. Versatur

Versatur . . . gnatus] Gn 26

Geraris, fugit et noua regibus Isach Pacta ferit: gemina stabat cum coniuge gnatus. Venator

Venator . . . 361 reuerso] Gn 27; 33

quicquid lassanti lustra ferasque Offerret sese iaculo percellere doctus, Emicat in siluas, plangunt per terga pharetrę. Iunior

Iunior . . . epulas] e marg. pro ast epulas iunior

ast epulas matris prior obtulit arte: Venatu genitor turbatur fratre reuerso. Longe abit et fratrem maternum inuisit Iacob. Hic

Hic . . . labores] Gn 29, 15-30

partus quęsitus amor, fraudataque sępe Immensos merces compensat digna labores, Adque

Adque . . . agro] Gn 33, 19

solum patrium post multa exhausta redibat, Depositique lares empto statuuntur in agro. Huc

Huc iuxta] e marg. pro et prope sunt

iuxta raptus, et sunt certamina fratrum. Secessit

Secessit . . . primum] Gn 35, 6-8

Luzam, elata est hic Debbora primum, Dehinc

Dehinc . . . luctum] Gn 35, 16-20

alios obitus, alium audiit Euphrata luctum. Et

Et . . . nepotum] Gn 35, 27-29

clarum ostentat genitoris Manbra pheretrum: Stant nati circum flentes, stat turba nepotum. Parte

Parte . . . 375 Esaus] Gn 36

alia regio nemoris horrebat opaci Diues auis, diues populorum pinguis Idume. Gens olli duplex, diuisaque sceptra regentum: Hac late excurrit uenatu exercitus Esaus. Accedit diuersa uirum fortuna, Iosippus

Iosippus . . . 378 habenis] Gn 41, 39-41

Per uarios casus et multa pericula rerum Cernitur Aegypti tandem pręfectus habenis. Hęc

Hęc . . . noctis] Gn 46, 2

uia fatorum, et uerę pręsagia noctis. Emigrant,

Emigrant . . . 383 omnis] Gn 47, 1-4

Phariis traducitur Israel oris, Quantaque cogit amor Iudam perferre legebant. Ballatus ouium resonant per pinguia culta, Atque uago pecori Arsinois discurritur omnis. Hinc

Hinc . . . auito] Gn 50, 6-9

clara exequias comitatur pompa: sepulcro Ossa patris longum per iter portantur auito. Occubuitque

Occubuitque . . . Iosippus] Gn 50, 26

ingens iam grandi aetate Iosippus. Ambages longę ueniunt prope; tollitur

tollitur . . . 389 aulam] Ex 2, 10

undis Moses et exemptum matri mandabat alendum Insignisque puer forma reuocatur in aulam. Fugit

Fugit . . . exilium] Ex 2, 15

in exilium; uisu

uisu . . . 392 dabat] Ex 3

mirabile uocem Misit flamma rubo: "Procul hinc uestigia siste", Et deinceps mandata dabat rursusque reuisit Aegyptum. Fratri

Fratri . . . Aaron] Ex 4, 27

redeunti occurrit Aaron, Hinc

Hinc . . . Crudelis] Ex 5

adeunt regem et referunt mandata; recusat Crudelis, monstris

monstris . . . 397 clades] Ex 7 - 10

illi coelestibus instant, Duraturque malis Pharao. Bacchatur in omnem Aegyptum clades; permissi

permissi . . . 399 Diripiunt] Ex 12, 31-36

tollere tandem Signa duces abeunt et gentis tecta nephandę Diripiunt: mens

mens . . . uulgo] Ex 12, 28

una uiris, cadit hostia uulgo. Egressis

Egressis . . . coelo] Ex 13, 21-22

monstrabat iter lux pręuia coelo; Incedunt,

Incedunt . . . hostis] Ex 14, 5-9

subitus tergo quibus imminet hostis. "Este

Este . . . 404 malo] Ex 14, 13-14

uiri, durate, bonam spem pectore cuncti Pręripite", ingeminat Moses, "Deus eximet omni, Neu dubitate, malo", gressumque

gressumque . . . 406 natabat] Ex, 14, 22-29

tulere per undas. Ecce instat Pharao, pelagus superingruit hosti. Passim equites, currus, opulentaque gaza natabat. Aequore transmisso exultans iam concutit arma Israel; hinc

hinc . . . 411 Deus] Ex 16, 13

rapido gradiuntur in auia cursu, Perque sitim et siluas et per deserta feruntur,

feruntur] e marg. pro meabant

Quis coelo uenere dapes, populumque cibauit Ipse Deus; quintis

quintis . . . 415 Consulitur] Ex 17-18

castris exercitus intrat In Rhaphidon, scatuitque latex de rupe perennis. Esaidem infestis hic perculit obuius armis, Quo socer excitus de Madianitide terra Consulitur; nitidum

nitidum . . . 419 atra] Ex 19, 16-20

hinc iussus subit aethera Moses. Incubuit nubes circumque incendia fumant, Mons mugire solo et sonitu strepere alta tubarum: Horribili audiri uoces clangore per omnem Hinc populum: nebula tunc sese condidit atra. Ingressus

Ingressus . . . ritus] Ex 20-31

uitę et iuris pręcepta docetur, Quaque Deum placent sacri misteria ritus. Longe

Longe . . . 426 uirum] Ex 32

alia interea castris sub monte geruntur. Sistra sonant, thyasi celeres uertuntur in orbes, Statque Apis medio, recolunt portenta deorum, It ferro Leuita metens,

metens] nitens A

cui multa cadebat Turba uirum. Compacta

Compacta . . . arca] Ex 37, 1-9

stetit prope foederis arca: Illinc

Illinc . . . 429 noxę] Ex 40, 34-38

signa capi solitum, seu castra moueri, Sistere seu potius, uotiuaque uictima duci, Et stabant uarię descripta piacula noxę. Initiata

Initiata . . . amictus] Lv 8, 1-10

sacris gens additur, infula, uittę 2 Et proprii de more uiris gestantur amictus. Dumque

Dumque . . . 435 litandi] Lv 10, 1-10

prophanata non rite litatur acerra, Accensus fratres inuasit coelitus ignis. Quo terrore illo raro accedebat Aaron, Obseruans ritum feriarum et iura litandi. Excubias

Excubias . . . 450 Calculus] Nm 2

statuunt tunc demum et forma redacta est Castrorum, iussum turbas ad signa referri Sub duce quemque suo, medioque recepta locatur Arca Dei, ualidę numerus dehinc plebis initur. Bisseni proceres stabant, suaque agmina cuique Et bissena omnis in castra exercitus ibat. Tunc terno commissa duci custodia, seruat Quisque latus propriasque uices, ut tessera turmis Sortito ascripsit, quadrato tenditur, atque Omne latus sobolis delectę robora cingunt. Seruato pariter incedunt ordine cuncti Quattuor in partes positi, triaque agmina cędunt Cuilibet; unus enim assideat qui peruigil arcę Exemptus, populi numero nec miscuit illum Calculus; hoc

hoc . . . 452 cultu] Nm 3

triplicem sed turmam continet agmen, Officio discreta suo gens subdita magno Pontifici, simili cuius stant pignora cultu. Hinc

Hinc . . . 456 circum] Nm 10, 11-12

motum, noto quam primum classica signo Insonuere uiris; Synai mons milite tandem Deseritur, nubes progressa recumbit in agro Pharanio; circum

circum . . . ignis] Nm 11, 1-3

exurens hic

hic] suprascr.

uisitur ignis. Egressi

Egressi . . . campo] Nm 11, 35

castra effodiunt Asarothide campo, Atque

Atque . . . culpę] Nm 12, 10

luit poenas confictę fęmina culpę. Metantur

Metantur . . . 462 gentis] Nm 13

posthac qua iam

iam] suprascr.

plaga terminat illa. Hinc missi qui certa ferant, fando agmina terrent: "Vidimus Enachidas aequalia robora coelo, Et fortem Esaidem, ualidissimaque oppida gentis." Hinc

Hinc . . . 465 surgunt] Nm 16

questus hominum et diuortia longa uiarum, Ac coedes populi, diruptoque haustus hiatu Interiit Choreas, incendiaque altera surgunt. Cernitur

Cernitur . . . uirgę] Nm 17, 20

examen uirgę, desertaque

desertaque . . . bibebant] Nm 20, 11

rursus Ingressi latices icta de rupe bibebant.

bibebant] e marg. pro potabant

Iuxta

Iuxta . . . Horo] Nm 20, 22

obitus picti, natusque Eleazarus Horo. Vestibus

Vestibus . . . defuncti] Nm 20, 28

induitur defuncti: hic

hic . . . medetur] Nm 21, 1-9

contudit hostem Israel, et lęsis prope uipera uisa medetur. Inde

Inde . . . 475 potitur] Nm 21, 24-35

pererratis regionibus obuia primum Pertulit arma Sei percussoque oppida cępit, Vsque ad Ieboeum quę sunt a finibus Arni. His terris quondam Moabitas expulit ille, Cumque Ogo cernit pariter regnoque potitur. Exagitat

Exagitat . . . 478 auctus] Nm 22, 1-7

populos metus et uictoria circum; Accersit Balaccus opemque et carminis artem, Balaccus regno nuper Moabitidis auctus. Et

Et . . . ense] Nm 25, 1-8

iuxta turpis descripta patibula noxę Cernuntur: Phinees męchos ulciscitur ense. Fit

Fit . . . capitum] Nm 26

census capitum, iaciundę

iaciundę . . . sorores] Nm 27, 1-11

sortis initur Tunc ratio, exposcunt fraudatę iura sorores. Delectus

Delectus . . . recepit] Nm 27, 12-23

Iosue regimenque et sceptra recepit, Conuehitur

Conuehitur . . . auri] Nm 31, 9

terra de Madianitide pręda Plurima, qua populus pecoris ditatur et auri, Concessęque

Concessęque . . . terram] Nm 32

tribus parto consistere tractu, Promissam pactę pugnando uincere terram. Progressus

Progressus . . . Moses] Dt 5, 1-21

medio populo intra septa coacto Commendat mandata iterum cęlestia Moses. Tunc

Tunc . . . 493 ocellos] Dt 34

Abari demum conscenso uertice Phasga Prospicit; hinc multum quęsitę regna tuetur Telluris, quantum spacii latissima pandunt, Ac sic in mortem placidus componit . Tantarum

Tantarum . . . successor] Ios 1, 1-9

rerum molem pondusque subiuit Ipse gubernacli Iosue successor, et arcam Protinus inuexit fluuio deductaque retro Aegit aquas, uacuo cui restitit alueus amne Inferior, tutumque exhausta hac parte meatum Concessit, feruet properando exercitus omnis. Hęc pressit medio et uenientem sustinet undam. Transmissere omnes: imo

imo . . . locantur] Ios 4, 3

de flumine sumptos Bissenos lapides statuunt ubi castra locantur. Tunc

Tunc . . . uidit] Ios 5, 2

circumcidi populum iam Galgala . Hinc

Hinc . . . 512 coęquans] Ios 6 - 19

strauit gentes incussi fama pauoris. Iam primam Hyericon post oppida cętera coepit: Marte alacer fertur, potis est obsistere nulla Vis hominum; passim strages rerumque uirorumque. Obtentum quodcunque iacet procul inter Amanum Et qua tam leni subit aequora flumine Nilus: Ora Syro prętenta mari, porrecta sub axem Vsque Arabum regio, quam limite linea certo Partitur tribubus cunctis segmenta coęquans. Concilium

Concilium . . . una] Ios 24

populi cernunt Sidone coactum: Effertur iuxta Iosue atque Eleazarus una. Hic

Hic . . . 518 omneis] Idc 2, 11-16

alius rerum et fortunę nascitur ordo, Congressasque acies inter uictoria nutat, Oppressę quoties adolent altaria gentis, Poenituit quoties rursus, dominantur in omneis. Longa ducum series sęuis crudescit in armis, Stant pugnata uiris obnixo pręlia Marte. Othoniel

Othoniel . . . riget] Idc 3, 7-11

hic aere riget, stat

stat . . . Aioth] Idc 3, 12-30

ferreus Aioth, Vomere

Vomere . . . spem] Idc 3, 31

bella gerit Sangar; spem

spem . . . 524 paruaque] Idc 4 - 5

Debbora tollit Hic populo, laudumque in partem foemina uenit Barachi; paruaque

paruaque . . . uideres] Idc 7, 1-8

manu Gedeona uideres. Res

Res . . . defit] Idc 7, 16-22

geritur facibus, nec clangens buccina defit. Impius

Impius . . . regnum] Idc 9, 1-6

Abimelech fratrum de coede cruentum Inuasit regnum. Potuit

Potuit . . . 529 preces] Idc 9, 50-57

qua, ulciscitur illum Ioathan: perimunt collisos pręlia, nec iam Euentu caruere preces. Dehinc

Dehinc . . . Iair] Idc 10, 1-5

Tolla secutus, Atque Iair: moestum

moestum . . . peragrans] Idc 11, 34-38

uictoria fecit Ieptam, Filia cui questu replet nemora alta peragrans, Hęc miserę concessa feri solatia luctus. Abessa,

Abessa . . . Abdon] Idc 12, 8-13

Achialon, statque ordine tertius Abdon, Et

Et . . . ulna] Idc 16, 19

peregrinus amor cui non foeliciter exit: Deposuit Sanson crinem meretricis in ulna. Supplicia

Supplicia . . . arca] I Sm 4, 16-17

exhauris hic, Heli, fusaque campis Agmina coeduntur, captiua et ducitur arca. Rexque caput Saul diademate cingitur aureo. Castra

Castra . . . 541 ense] I Sm 14, 1-13

cadunt coram modo quo penetrauit adortus Ionatas solus: sed qui comitatur euntem, Demetit et lęto dat multos armiger ense, Atque

Atque . . . refutet] I Sm 14, 36-45

hic ob meritum in mortem deposcitur insons. Stat contra populus, obstent uel fata, refutet. Accitus

Accitus . . . 546 loquenti] I Sm 16, 14-23

pastor medicę non inscius artis. Dum rapitur, regi furiata mente medetur, Et iungit cytharę carmen prędulce loquenti. Hic

Hic . . . 549 ingens] I Sm 17, 48-51

tortę repetens excusso uerbere fundę Ictus incursu

incursu] incussu A

celeri referebat eodem, Et populi terror Golias mox

mox] suprascr. pro prope

concidit ingens. Ac

Ac . . . iuxta] I Sm 19, 8-10

depicta necis spectant discrimina iuxta, Et

Et . . . uiro] I Sm 20, 18-23

demum misso latitanti simbola telo Iacta uiro effusamque

effusamque . . . coactam] I Sm 22, 1-2

fugam turmamque coactam Atque

Atque . . . necatos] I Sm 22, 17-19

sacerdotes non ullo iure necatos, Nec

Nec . . . aequo] I Sm 31

non uindictam tandem de rege receptam, Marte Palestinis dum non concurritur aequo. Ille

Ille . . . montes] II Sm 1, 17-27

dolor uatis,

uatis] s in uatis suprascr

mortes qui fleuit amaras, Et uos, Gelboi, damnauit carmine, montes. Successus

Successus . . . 560 gentes] II Sm 8

regni faustos pugnataque bella Cernere erat, circumque hostes franguntur et usque Victor ad Euphratem reuocauit sub iuga gentes. Sed dulcis non longa dies mortalibus aeui: Turbatur fortuna domus, statque ultio coedis,

coedis . . . tuę] II Sm 11

Infoelix Aethęe, tuę, sed sola uoluntas, Haud negat esse ream quę se sibi conscia culpę, Eualuit superare Deum solioque

solioque . . . habenas] II Sm 19, 15

locatur Redditus et regni rursus suscepit habenas. Omnibus interea huc acies uertuntur ad unum. Aureus

Aureus . . . eburna] III Rg 10, 14-25

et quo non alter speciosior oris

oris] suprascr. pro ullus

Pro solio residet, spondaque accumbit eburna, Hunc iuxta genitrix, diues pictura superbit. Stabant templa Dei, sublimiaque atria regis, Intentę

Intentę . . . serit] III Rg 5, 9-14

obseruant extremo a cardine gentes Quęcunque ore serit. Sed non mortalibus ulla Res tuta est, meliusque ferunt aduersa secundis. Scinditur

Scinditur . . . 577 paternum] III Rg 12, 9; 12, 28-30

in partes regnum direptaque templi Auexit spolia Aegyptus: proh dedecus, ecce Prostituit se gens ritum auersata paternum. Sed

Sed . . . Assa] III Rg 15, 9-22

Iudę columen populi scelus expulit Assa, Et

Et . . . 584 sacri] III Rg 16

quamuis seras, incesto a sanguine poscit Poenas Bassa, ferox minus, haud innoxius, ipse Insidiis Zambri luiturus crimina, quando Israel in geminas partes diuisus abiuit. Surgit uulgati meretrix ceu corporis Achab, Sub quo cessauit placabilis hostia sacri. Euersi cultus diuini huic, notus in agro Ictus dat poenas; fatoque

fatoque . . . 588 Iudę] IV Rg 9, 22-29

occumbit eodem Qui se participem sceleris coniunxerat olli Rex Iudę: in

in . . . origo] IV Rg 10, 6-7

prolem clades grassata uagatur, Mandatoque die una omnis iugulatur origo. Fatidicę falli nequeunt oracula mentis: Nam fore sic dudum uatum responsa canebant. Tunc,

Tunc . . . 596 Ioas] IV Rg 11, 1-3

qualem in tragico non uidit scęna cothurno, Exoritur casus, faciesque miserrima cędis. Heu regni crudelis amor! Athalia sęuit, Nec pueris fera quod mater, quod foemina parcit. Effugit insanam de strage

strage] e marg. pro peste

ereptus Ioas, Nec

Nec . . . cruentas] IV Rg 14, 5; 14, 19

scelere occisum non tanto Amasias ultus Euasisse manus potuit pietate cruentas. Delituit

Delituit . . . 604 amens] IV Rg 15, 4-6; II Par 26

nato commisso Azaria regno, Elatus frustra uiolata id rettulit ara. Et qui sępe ferox certamine contudit hostem Ac fines circum sumptis deterruit armis, Ille suos animos haud pertulit irrita ponens Thura Deo subitisque notis eluditur amens. Zachariam

Zachariam . . . trucidauit] IV Rg 15, 10

Sellis trucidauit, Manache

Manache Sellim] IV Rg 15, 14

Sellim, Romelides

Romelides . . . interficit] IV Rg 15, 27

natum huic interficit, Oseas

Oseas illum] IV Rg 15, 30

illum. Et sic imperiis agitatus fluctuat usque Israel, inuexitque

inuexitque . . . 614 fouebat] IV Rg 26; II Par 28

scelus cultumque profanum Rex Achaz Iudę; Assyria implorauit ab usque Auxilia, et gemino sic est defensus ab hoste. Non tamen id paruo stetit illi; pręda tyranno Conuehitur raptum templi penetralibus aurum, Gentilesque deos aris male credulus ambit, Quaque perit demens facinus pestemque . Stabat

Stabat . . . 617 ualuas] II Par 29, 1-3

pro templo Ezechias legemque tenebat, Commendatque uiris patrii libamina ritus, Ac clausas moto reserauit cardine . Pontifices populi hic de more piacula mactant: Non

Non . . . 621 cannis] II Par 29, 25-28

desunt cytharę, sonitu non tibia claro, Quęque aperit latum fundo tuba flexilis oram Cimbalaque et uariis resonabant organa . His

His . . . 624 furorem] II Par 30, 6-9

carmen patulo iuuenum chorus accinit ore, Atque iubet fieri populis hortamina circum, Diuinum ut reuocent precibus pia uota furorem. Parte

Parte . . . 630 uinctus] IV Rg 17, 1-6

alia Assyrium migrat captiuus in orbem Israel et patrii traducitur aeris exul, Illorumque larem ignoti tenuere coloni, Qui male commixtis tribuunt exordia sacris, In terra qua cultus erat lectissimus olim. Sed ueterum peccata luit suaque Ossia uinctus. At

At . . . 635 illo] II Par 32, 20-23

pro rege pio Deus ipse accingitur armis Cęlestumque ruunt accensę in pręlia turmę. Res geritur Iudę proprii sine militis usu, Strata uirum cęsis dum spectat corpora castris, Sennacheris campo uix territus aufugit illo. Sacrilegi

Sacrilegi . . . 639 aris] II Par 33

accedit scelus huc insigne Manassę. Templa prophanantur rursus, peregrinus in aedem Ascitur cultus, natusque exempla secutus Non de more patrum uetitis adolebat in aris. Occasum populi cecinere oracula uatum. Interea

Interea . . . 643 templa] II Par 34, 1-13

exitium tenuit aduersaque fata Rex Iosias, ueterum nulli pietate secundus, Instauratque aedem collapsam ac diruta templa. Ecce

Ecce . . . urbem] II Par 34, 14

autem sacris inuenta uolumina legis Vulgantur: metus attonitam mox permeat urbem. Consultis

Consultis . . . 649 usum] II Par 34, 22-28

proceres referunt responsa; futurum Vrbis ut excidio gentis delicta luantur. Interea regis pietati parcitur, irę Subtrahitur meritę populi breue tempus in usum. Aegyptus

Aegyptus . . . 652 satelles] II Par 35, 20-24

iuxta pernix in bella ruebat, Vrget, regi obstet, Iosias festinus; at illum De subita raptum referebat cęde satelles; Quemque

Quemque . . . 655 regem] II Par 36, 1-4

creat populus, pharao illum in uincla petiuit Et secum ducit, solio pro fratre relinquit Eliachim, Ioachim mutato nomine, regem. Ille

Ille . . . 660 auito] II Par 36, 5-10

suis auxit sceleratus crimina patrum, Atque ea maturę processit culpa ruinę, Assyriumque iugum expertus desciuit et hostis Vicini sensit prędas pugnamque rebellis, Accumulat sceleri cui filius hęres auito. Ecce

Ecce . . . 672 pręfecit] IV Rg 24, 10-17

Palestinis sonipes persultat in aruis Assyrius, circumque obsessam permicat urbem Miles et excusso perterret cuspide muros. Tunc rex egreditur magna comitante caterua. Stat paries męstus tam grandi suplice, ceu qui Iactet: "Et ipse fui, cui nunc fortuna repente Succubuit, secumque trahens iam deuehit Orco." Nil contra ille tamen cautes ceu dura mouetur. 3 Protinus efferri thesauros pręcipit

pręcipit inde] suprascr. pro imperat illo

inde Captiuumque agitur uulgus, longo ordine feruent: Imperium inuitos Babilonem tendere cogit. Sedechiam solio pręfecit; sed

sed . . . 677 cathenę] IV Rg 25, 1-7

mala uertit Mens regem populis exemplum triste futurum, Captiuus coram iugulari pignora cernit. Neue fore misero spectaclum lętius ullum, Sic fortuna uices mutauit, lumen utrumque Eruitur, nectuntque manus post terga cathenę. Nec

Nec . . . 696 coibat] IV Rg 25, 8-21

procul inuoluens flammam caligine fumus Tollitur, increpitant dispersa incendia late, Sublatasque faces iaculantur in aethera circum, Obscuram uero per noctem urbs tota relucet. Accensus media templi furit aestus in aede, Saxa ruunt muri penitus compage soluta. Inde ignis superans summam dominatur in arcem, Compręhensoque cadunt subito regalia tecta. Tunc passim serpit uictor, longique laboris Vna dies hauribat opus: carpenta uehuntur, Aedibus huc educta honeratur gaza superbis. Quod reliquum fuerat formę seu roboris urbi, Nominis aut demum, captiuum ducitur, atque Lictores procerum cędebant colla securi. Exultat

Exultat . . . cernens] duo versus add. e marg.

tota uictor tibi miles in urbe, Aediderat longum quae tempus, diruta cernens. Posthac longinquis regionibus exul agebat A patria tellure procul coeloque sueto, Atque una populus non amplius aede coibat. Post

Post . . . 704 censu] II Par 36, 21-23; I Esr 1, 1-4

longum exilium tandem multosque labores Iam fatis aderat promissum tempus, et orbi Eripit

Eripit] e marg. pro abstulit

Assyrii

Assyrii] Assyrio A

imperium, Mędosque subegit Rex Persa ac solio trabeatus cernitur aureo. Affulsit miseris libertas; uisere terram Antiquam patriumque solum permissa potestas, Edictumque urbis tunc diruta tollere templa, Et de regali suscepta pecunia censu. Alter

Alter . . . 707 secuti] I Esr 2

tunc Iosue populum Babilone reuexit, Ascriptique duces acies rexere; manipli Incedunt campis raptim sua signa secuti, Et

Et . . . 715 templi] I Esr 3

multum optata tandem consistere terra Cernuntur. Medio tuba perstrepit agmine clangens, Et ritu ueteri populus tentoria ponit, Ac statuunt altare Deo. Tum protinus aedem Vrgent instaurare; duces capita ardua iungunt Zorobabel cętuque suo comitatus Iesus. Crescit opus: feruent omnes instantque labori, Et perfecta stetit recidiui fabrica templi. Exciti

Exciti . . . 721 potestas] I Esr 7

Assyriam quo facto linquere certant, Lęta manus tandem patrios inuisere fines. Namque hominum coetus uenit alter, et altera castra; Pręsidet his, quid ius quid sit phas, unicus autor Noscere et in populum documenta edicere legis Dux Esdras, rerum cui facta est ampla potestas. At

At . . . 726 talenta] I Esr 8

quos certa fides iras auertere diuum, Quęruntur, sic ritus auis a Mose uetusto, Sic longa serie seruato more iubetur. Adducti parent mandatis, deinde legebant Expositos lebetes argenti aurique talenta. 4 Quęsita

Quęsita . . . initum] I Esr 10

multum tandem uersantur in urbe: Hic poenę ratio turmis et foedus initum. 5 Egregius

Egregius . . . ] II Esr 1, 11

iuuenis non defuit:

defuit] suprascr. pro deerat

aureus olli Circundat humeros uirgato clauus amictu, Qui

Qui . . . tollant] II Esr 2, 11-20

gestu facilis medio stans ordine pangit, Quam partem muri proceres, quę moenia tollant. Vna

Vna . . . ferrum] II Esr 4, 10-12

operi est intenta manus, tenet altera ferrum, Obstrictamque

Obstrictamque . . . plebem] II Esr 5

leuat periniquo foenore plebem. Hinc

Hinc . . . ] II Esr 7

agitur census: congesta pecunia crescit. Cogitur

Cogitur . . . 738 Mirantur] II Esr 8, 1-3

huc populus tota collectus ab urbe, Intentique oculos legis pręcepta docentem Mirantur, iuxta

iuxta . . . 741 plebes] II Esr 10 - 11

iurati in uerba seorsum Quisque suam latę in partem regionis abibat. Rhachelides cum fratre sacram pulcherrimus urbem Incoluit, circum diffusa est cętera plebes. Diuersa hinc series et rerum nascitur ordo, Surgentesque noua cernunt de stirpe nepotes, Atque uices regni uarias bellique tumultus. Stat

Stat . . . 749 sacerdos] J. AJ 11, 298-312

templi in medio fratris de cęde cruentus, Moxque luit poenas post impia facta Ioannes. Pręficitur Iadus, de more hunc infula uestit. Exulat at frater, peregrino et seruit amori Colle Garizeno ponens altare sacerdos, Defunctoque

Defunctoque . . . Onias] J. AJ 11, 347, 2

puer patri succedit Onias. Impune

Impune . . . abactos] J. AJ 12, 2-7

ciues, dum uitant Sabbata, miles Mactabat, secumque trahit Ptolomęus abactos. Affulsit

Affulsit . . . amore] J. AJ 12, 11

tandem miseris spes unica: legem Doctrinę quęrit captus Philadelphus amore. Auctus

Auctus . . . crescit] J. AJ 12, 98

honor populo mandante Nicanore crescit: Certa fides tantum et studii meruere labores. Heu

Heu . . . 761 Procubuit] J. AJ 12, 157-185

quantum semper nocet imprudentia rebus! Interitu gentis pene nam

nam] suprascr. pro hoc

delirat auarus Princeps, ni iuuenis iam cladi obsisteret acer. Mirantur reditum, tunc omnis terra Iosippo Procubuit, fratrumque legunt examen et actis Germanum

Germanum . . . retundit] J. AJ 12, 222

Hircano uictoria lęta retundit. Inde

Inde . . . urbem] I Mcc 1, 29-64

ferox saltus obsedit, sacra prophanat Antiochus iuxta, totam uastarat et urbem. Iussa

Iussa . . . armis] I Mcc 2, 15-28

refellebat sumptis Mathathias armis: Crudescunt

Crudescunt . . . fratrum] I Mcc 3, 25-26

pugnę, stabant et pręlia fratrum, Optatumque

Optatumque . . . festum] I Mcc 4, 36-59

diu celebrant per lumina festum. Sed

Sed . . . 770 cadentis] I Mcc 5 - 9, 18

non bella domi miseris, non extera desunt. Marte uigil passim Iudas occurrit aperto, Atque adeo sęuit mors uultu accensa cadentis. Fata

Fata . . . 774 sensit] I Mcc 10 - 12, 50

ducis luxere diu, molemque subiuit Ionatas rerum, quas impiger euehit armis, Insidias donec fraudemque expertus iniquam Vsque suos cęsos 6 iniectaque uincula sensit. Spem

Spem . . . 780 fraudi] I Mcc 13 - 16

populi Simon moerentis sustinet; illum Sed frangit pietas, iterumque eluditur astu. Hic paries: "Ne crede fidem contemnere suetis." 7 Tandem post hostes externaque pręlia spectant Ecce, scelus 8 , generum soceri de cęde madentem; Heu uitę exitio est probitas obnoxia fraudi! Illinc

Illinc . . . 788 uallum] J. AJ 13, 228 - 248

elapsus studio defenditur urbis Hircanus: subito fortuna ut uertitur, hostem Persequitur uindex patris iam sede recepta. Matris uisa tamen pro muro flagra retardant. Et sic hortatu quamuis reuocantis in arma Antiochi hic acies, admotaque machina, nec non Apparent artes populi nitentis ab urbe, Et mox sublatum percusso foedere uallum. Mutauit

Mutauit . . . 795 mussat] J. AJ 13, 249-300

fortuna uices aurumque sepulcro Eggeritur: passim fert circum signa domando Finitimos, foelix res aeque et fortis adauxit, Ac uastata solo Samaria cernitur omnis. Ciuilis subito discordia miscuit urbem, Saducęa de parte stetit legesque refellit Hircanus, Pharisęe, tuas: plebs dissona mussat. Ponit

Ponit . . . ] J. AJ 13, 301-319

Aristobolus capiti diadema cruentum, Et scelere infoelix male regia sceptra resumit. Pręficitur

Pręficitur . . . 807 uereri] J. AJ 13, 320-404

solio eductus de carcere frater, Et fortuna uiro contra pugnauit eunti. Sensit opem appulsa Aegypti de littore classe, Ac rursus uires reficit, uictorque patenti Euehitur campo: sed uirtuti aemula gentis Seditio transit medios obnixa per enses. Aggessit numerosę odio suspendia plebis: Extorres fugiunt ausi iam obsistere nuper, Testatusque tibi acceptum id, Pharisęe, referri Occubuit suadens uestrum consulta . Consilio

Consilio . . . 816 urbe] J. AJ 13, 405-14, 79

mulier tunc regnum inuasit inito 9 Inque aulam reuocat Pharisęos, gentis honores Restituit dudum non uano crimine demptos. Pellit Aristobolus fratrem rerumque potitur Solus, et exiguam passus uix credere partem, Ad quem spectabant patrii moderamina sceptri. Externę quęruntur opes, Romanaque signa Tunc cępta inferri primum regionibus illis. Ingressus trepida lucet Pompeius in urbe. Qua tantas rerum scripturas explicat aequor, 10 Circundat radios iaculanti limbus acantho, In quibus ingenium non ductu defuit artis: Namque aurum fundunt et multa luce coruscant Qua se diuellunt lambentes orbe coronam. In nubes abeunt orę, quibus insidet ampla Lux tenuem uisum picea caligine condens. Ibat ut

ut] suprascr. pro hic

attonitus uisu per singula Thomas, Dumque leui fixus pictura pascitur, olli Ambages retegens arcanaque mystica Christi Cuncta quidem repetit per longa exorsa Ioannes: "Ipse Deus uires", inquit, "pertingere mentis Quo nequeunt, res summa quidem, rem dicere si phas, Et non sit supra quod uox compellat et omnis Mens capit; ipse sibi et sese intellectus abunde Atque capax apprima sui, res unica certe, 11 Haud quaquam res sola tamen; namque undique amusim Secum correspondet, et alter nascitur idem. Pullulat aeque iterum concors sibi mutuo, et uno Productus riuo subsistit tertius idem. Naturę hęc retinet sese radice propago. Vna tamen natura manet, deluditur illic Quę mentes agitat ratio, geminata potestas Quod ualeat fieri nunquam sic aequa uel una: Namque sua quod non aliunde propagine maius Atque illo, per se quod constat, cuncta resolui Nec posse id

id] suprascr. pro hoc

numero diduci protinus unquam. Nam quantum est, quodcunque ualet, sic pondera lance Stant iusta: namque una trium natura, deique Non plures. Et quod naturę competit, illud Notio fit Patris, quod non descendit ab ullo Principio, fons ipse, et quod transmittitur, idem Quatenus ipse Deus constat, non quatenus alter Filius est, cui porro nihil detraxit origo. Omnis nam transfusa sibi est natura, Deumque Non fors ipsa tulit, ceu rerum cętera uis hęc Naturę: sine Patre nequit nam Filius esse, Et sine prole Pater. Quin quanta potentia summi Est proles mensura Dei! Infinita potestas Manca foret, si par sibi non subsisteret alter: Cuncta resoluuntur sed quo, res unica debet. Sic res una Deus, sed res non sola probatur: Cumque alia excedat, nec par sibi repperit usquam Quo mensus sese cognosceret, alma propago Idem sit quantus, proprio pręscripsit ab ortu Mentis ab aeterno Verbum dicentis origo, In quo iam genitor liquido cognoscitur ipse. Namque sui latuit nil illum; protulit ergo Quicquid concepit de se sua dictio Verbum. Hinc quod detrahitur Verbo, de robore demit Primęuę Patris naturę protinus illud. Quamlibet et magnus fuerit, non optimus esset Summus amor tali sibi ni manauerit actu, Virtutem ut semper sequitur comes ipsa uoluptas, Quam citra sine laude operam consumit inanem. Sancta Dei iccirco manat pax illa secundo, In qua complacuit sine tempore Filius olli. Quantus et ipse Pater, quantusque est Filius, esse Tantus debet amor, qui tali prodiit ortu. Quantumque huic adimis, subito subducitur illud De bonitate Patris uel de propagine Nati. Si non aequalis, sin ipso haud impare compar Non respondet amor, genitor nempe inuidus esset. Ast illis uitium de finibus exulat omne, Atque ea produci demum perfecta necesse est: Sic producta ideo personas dicimus esse. Cętera nam referunt quo se, substantia prima est, Esse quidem rebus iam cunctis pullulat unde. Cumque adeo longe genus intellectile pręstet, 12 Hinc

Hinc . . . iam] e marg. pro Illo atomos cuius signamus nomine nobis

atomos ipsos signamus nomine quo iam 13 Impositum stirpi diuinę rite uidetur. Esse ipsum, porro cui iam substantia uera est, Viribus immensis et grandi robore degit. Promicat hinc, summaque Deus numeratur in aethra, Dum tot personas aspectus mutuus alto Constituit, foetuque Deus dum germinat ultro. Quodque bonum summum simplex est illud et unum, Sic natura Dei numero haud diducitur

diducitur] e marg. pro pręhenditur

illo, Seque aliquo non illa refert, omnino sibi una, Summa sibi atque eadem sese complexa, triformem Sed seruat uultum, facieque relucet in illa, Mutua quę secum collatuque lumina iungit. Altior at captu, nec dictu effabilis ulli, Quę uita hęc, uerę ratio tamen unica uitę, Nilque aliud nisi uita, simul mortalia nanque Cętera cuncta manent educta in luminis oras, Cum prius haud essent penitus, quantumque propinquant, Percipiunt uegeto diffundi lumine uitę. Huic demum uotis humana silentia libant, Cum mens fessa redit captatis sensibus impos Conatus, rerum dum non respondet imago, Vnde sibi construxit iter gressumque parauit. Attamen hac itur, quo mens pertingit et ipsum Nominibus sibi mille uocat, qui dicitur unus, Et uere est unus, quoue est nil certius uno: Qualis luscus adhuc incertum hac conicit umbra Lucem impartitam partito lumine cernens, Hinc nouit primo quantum declinat ab ortu, Dum minus attingit simplex primum illud et unum. Quęque etenim proprio uirtus pensatur ab actu, Diuisim tantum quę simplex fertur in unum, Iuxta animę nobis dispar notescit origo. At Deus omne bonum perfecti quicquid et usquam est, Is uero est illud, pariter diciue meretur. Cum duo sint uirtus, atque hinc qui prouenit actus, Longe actus pręstat, uocemque accommodat olli: Huius sed uirtus ceu radix, protinus inde Actus distinguit natura libensque uoluntas. Nil fluxum peperit natura potensque moueri, Processus

Processus] e marg. pro productus

illo referuntur, origine manant Qui prima, diuersa quidem naturaque duplex Non uenit hinc, eademque manens substantia segnis Haud torpet, genita sed sese luce tuetur, Atque aeternus amor tali spectamine prodit. Magni hęc ipsa Dei, si fas est dicere, uita Perpetua, et motu nunquam uariabilis ullo. Sed quodcunque iubet fieri diuina uoluntas, Haud quaquam subito certum immensumque necesse est, Arbitrio cuius limes pręscribitur ille. Quantumcunque tamen distabit origine prima, Vt quod fortuitum ac aliter contingit haberi, Atque ratum et nullis agitabile casibus unquam. Ergo illo reuoca, quę passim condita cernis: Vt libuit construxit opus, queis scilicet ipsum Se prodat, uoluit uarios effingere uultus. Serua ministerio tunc primum turba refulsit Spirituum, atque acies duxerunt ordine iussi. Dehinc hominem mox tollit humo, cui foedere certo Extendit coelos, intusque elementa ligauit, Diuersis ferri et iussit circum actibus orbes. Atque ita prouisum, uitę succurrat egenti, Et mundus foueat largo uelut ubere parta. Ast hominem coelo spes altior euehit, ultra Ingenii proprias cui dotes addidit, ipso Auro nobilius diuinum munus opemque, Qua degat foelix, et coelum possit adire. Neu quis tot rerum causas quęsiuerit extra, Diuinique operis finem putet esse caducum Et mortale, uetus sacri hęc sententia uoti. Filius asseruit non se sublimis in arce, Cui par, cuique et numen idem similisque potestas, Nec uelut inuasit regalia sceptra tyrannus. Ingens arcanum - quid dictis demoror, o mens! - En famulum exhibuit sese, uilemque figuram, Sic placitum est, deuota Patri uelut hostia legit: Consilio Deus ergo huc rettulit omnia condens. Hic caput et primum fuit albo nomen in illo, Index et ueluti totius lemma libelli. Hunc hominem uiles hodie nos cernimus ipsi." Vt dixit, lachrimisque genas simul implet obortis, Pręclusitque dolor fauces, non hiscere quiuit Amplius: o pietas ac aeui pectora primi! Quę lux tunc fuerat, quis lectę gentis et ardor? Sed quia nunc coepto decurrens orbita flexit Ingenio monstrante uiam, iam tempus habenas Tendere pręscripto reuocantes tramite cursum. Hęc satis, ut facilem capiat doctrina tenorem. Finit liber secundus