CroALa & LatTy: nodus

Nodus 333078 in documento modr-n-cons.xml

II 2 De tempore consolandi

Haec uero cuncta quo pacto sigillatim fieri queant, dicere incipiemus, si prius hoc unum consolatorem praemonebimus: in consolando curet more optimorum medicorum temporis habere rationem ac primum iuxta illius poetae sapientissimum consilium, si dabitur facultas, uenienti occurrat morbo:

Sero nam medicina paratur

Cum mala per longas inualuere moras.

Deinde, si antecapere non est concessum, saltem tempestiuam adhibeat medicinam, ut Prometheum illum Aeschyli monuisse Cicero scribit,

cui cum dictum esset:

"Atqui, Prometheu, te haec tenere existimo

mederi posse ratione iracundiae,"

respondit:

Siquidem qui tempestiuam medicinam admouens

Non aggrauescens uulnus illidat manus.

– etenim quid aliud faciet sero ueniens medicus et sanitatem desperans quam plangere aut collidere manus?

In quibusdam tamen languoribus, sicut in apostemate, mora et quidem utilis est, non modo non periculosa; unde in talibus necesse est tempus maturationis praestolari, ne crudis ulceribus nondum conuenientia medicamenta frustra apponas. Quo consilio Cicero in consolando Ligario aptissime est usus:

Etsi tali tuo tempore me aut consolandi aut iuuandi tui causa scribere ad te aliquid pro amicitia nostra oportebat, tamen adhuc id non feceram, quia neque lenire uidebar oratione neque leuare posse dolorem tuum. Postea uero quam magnam spem habere coepi fore ut te breui tempore incolumem haberem, facere non potui quin tibi et uoluntatem declarem meam.

– et ad Sestium P. filium:

Non obliuione amicitiae nostrae neque intermissione consuetudinis meae superioribus temporibus ad te nullas litteras misi, sed quod priora tempora in ruinis rei publicae nostrisque iacuerunt, posteriora autem me a scribendo tuis iniustissimis atque acerbissimis incommodis retardarunt. Cum uero et interuallum iam satis longum fuisset et tuam uirtutem animique magnitudinem diligentius essem mecum recordatus, non putaui esse alienum institutis meis haec ad te scribere.

Sic dicit Scriptura et amicos Iob septem diebus ac noctibus, qui ad consolandum uenerant, cum eo in terra et in puluere iacuisse, "et nemo", inquit "loquebatur ei uerbum. Videbant enim dolorem esse uehementem."

Vnde intelligi datur hanc rationem consolandi semper habendam esse in grauioribus aegritudinibus aut maeroribus, utpote qui ita perturbant uehementia sua animum, ut nullatenus prae acerbitate aut uoluntati deliberare aut menti uerum, uel honestum uel utile cernere concedatur. Qui ergo, obsecro, illum consolare poteris cum omnis euellendi morbi uis, ut mox docebimus, in ratione consistat, quam aeger animus ne agnoscere quidem ualet? Itaque tali in negotio utendum est sapientissimo ille Ouidii consilio:

Dum furor in cursu est, currenti cede furori,

Difficiles aditus impetus omnis habet;

Stultus, ab obliquo qui cum discedere possit,

Pugnat in aduersas ire natator aquas.

Impatiens animus sic adhuc tractabilis arte

Respuit, atque odio uerba monentis habet

Aggrediar melius tunc cum sua uulnera tangi

Iam sinet et ueris uocibus aptus erit

Quis matrem nisi mentis inops in funere nati

Flere uetet? Non hoc illa monenda loco est;

Cum dederit lacrimas animumque impleuerit aegrum

Ille dolor uerbis emoderandus erit.

Temporibus medicina ualet, data tempore prosunt

Et data non apto tempore uina nocent.

Quin etiam accendis uitia irritasque uetando

Temporibus si non aggrediare suis.

Captandum est ergo consolatori idoneum tempus, quod nobis est necessario prudentiae eius relinquendum.