CroALa & LatTy: nodus

Nodus 1862098 in documento kunic-r-ilias-libri.xml

LIBER VICESIMUS TERTIUS Sic Troës gemitu complebant moenia. Graji Parte alia postquam laetum paeana canentes Venere ad naves, et fluctisonum Hellespontum, Sparsi quisque suas alii petiere carinas: Solos at spargi nequaquam est passus Achilles Myrmidonas; pubemque inter stans talia fatur Belligeram: O socii dulces, bello inclyta pubes, Myrmidones, ne quis mihi nunc de more volucres Curru solvat equos. sic ut sumus, ocyus alto Curru invecti omnes Patrocli ad triste cadaver 10 Fundamus lacrimas, is quando est lumine cassis Unus honor. tristi satiati denique luctu Solvemus bijugos, atque heic coenabimus omnes. Sic ait: illi aegro ploratus corde frequentes Dant jussos: luctumque viamque praeibat Achilles. Ter circa exanimum bijugos egere comantes Luctifico moesti gemitu. Thetis alma dolore Atque gravi cunctis incendit pectora luctu. Terra madet lacrimis, lacrimis maduere profusis Arma virūm. talem plorabant, morte cruenta 20 Absumptum bellique ducem pugnaeque magistrum Princeps ante alios plorat Peleïus heros;  Caede virūm horrendas et supra pectus amici Imponens palmas, haec moesto ex ore profatur: Salve, dulce ipso caput o Patrocle sub Orco. Cuncta equidem actutum solvam, quaecunque perempto  Sum tibi pollicitus: pertractum huc Hectora saevis Crudum epulas canibus tristes dare; deinde flagrantem Ante pyram, ipse manu ferro mactare corusco Bissenos claro juvenes de sanguine Troum, 30 Efferus, et furiis te ob caesum immanibus ardens. Sic ait; ac rursus foeda atque indigna cadaver Saevus in Hectoreum molitur. nanque jacentis Ante Menoetiadae lectum tellure locavit In gelida pronum, porrectum pulvere in atro. Interea circum socii pulchra aere corusco Arma solo exuti ponunt: altumque frementes Abjungunt curru alipedes: tum deinde carinam Juxta Pelidae, turba ingens, ordine longo Consedere. epulo ferali dius Achilles 40 Accepit cunctos, mensa et solatus amica est. Multa boum passim sternuntur pinguia ferro Corpora; multae et oves, balatuque omnia moesto Complentes caprae; multi albis dentibus apri, Denso florentes pingui, torrentur in igne, Vulcani extenti per flammas; sanguis obibat Plurimus at medium rivo spumante cadaver. Tum primi Danaūm proceres tentoria ad alta Atridae coetu Aeaciden duxere frequenti, Vix longis victum precibus, magnosque sodalem 50 Ob caesum irarum volventem pectore fluctus. Hi postquam regis venere ad limen amici, Continuo multa ingentem circundare flamma Vocales tripodem praecones jussit Atrides; Orando Aeaciden possint si flectere, lymphis Abluat ut tabo squallentia membra cruento. Abnegat; atque, Jovem testatus, talia fatur: Haud faciam, testis mihi Jupiter, ille deorum Maximus atque idem longe optimus, ante liquentem Non opus huic capiti, non fas, affundere lympham, 60 Patroclum extremos quam ponam tristis in ignes, Et statuam tumulum, sectamque a vertice donem Rite comam. huic alius nunquam dolor ingruet ullus Nam similis, misero infelix dum vita manebit. Nunc tamen ingratae reddamus tempora mensae. Mane novo silvam, rex, caedi et secta jubeto Robora conferri, praeberi et plurima; habentem Quanta virum par est nigras hinc ire sub umbras; Ocyus ex oculis hunc ut longe auferat ignis Indomitus: redeant sua quisque ad munia Graji. 70 Haec ille. haud quisquam dictis non paruit. ergo Omnes considunt pariter, raptimque paratis Vescuntur dapibus festini, et vina coronant. Postquam epulis sese explerunt, dulcique Lyaeo Quisque suas abeunt ad sedes, fessaque suavi Corpora dant somno septa intra Martia. curvo Pelides posuit defessa in litore membra, Stratus humo in pura, fluctus qua rauca sonantes Allabi soliti. plorans heic ille frequentes Inter Myrmidonas jacuit. cui protinus omnes 80 Dissolvitque animi curas, et corpora circum Se blandus fudit somnus: lassaverat artus Namque viro pulchros durus labor, Hectora longo Dum sequitur cursu ventosae ad moenia Trojae. Huic infelicis Patrocli flebilis umbra Advenit, vivo similis parque omnia, corpus Mole ingens, pulchrosque oculos, vocemque sonoram, Induta et, quales nuper gestarat amictus. Sic stetit Aeacidae supra caput; atque ita fatur: Dormis, heu dormis, nostri securus, Achille? 90 Curabas vivum certe: nunc negligis idem Exstinctum. tumulo conde oсуus, ostia Ditis Ut subeam; manes nunc me, simulacra carentum Luce, abigunt, arcentque aditu, nec flumina me trans Ire sinunt, umbramque aliis miscerier umbris; Sed latas vagor ante fores, et limen ad Orci, Frustra. Nunc flenti dextram da, obtestor; ab alto Nunquam Erebo huc reducem adspicies post justa soluta Extremumque ignem; nobis nec, ut ante, licebit Secretis turba, castrorum in parte remota 100 Consulere, alternoque diem sermone morantem Condere; fatum hausit quando me triste, quod olim Obtigerat dias venienti lucis in oras. Et tibi, quem superis virtus exaequat, Achille, Fatum est Iliacae perdi sub moenibus urbis. Hoc tibi praeterea dico mandoque, sodali Si caro parere velis: fac ne mea seorsum Ossa tuis, simul at jaceant; simul aedibus olim Ut sumus in vestris alti ambo, tempore quo me Impubem pater ipse Menoetius ex Opoënte 110 Deduxit vestras ad sedes caede fugatum Patrata, leto qua imprudens Amphidamantis Luce dedi gnatum, ob talos male percitus ira. Cum bonus excepitque suo me limine Peleus, Atque aluit laetus, fidumque ad praelia jussit Esse tibi famulum comitemque. haec propter utrunque Idem habeat locus exstinctus, urna aurea, munus Eximium tibi quam dedit olim diva creatrix. Haec ubi sic fatus, Pelides dicta vicissim,  Pauca refert: Curnam, carum caput, huc mihi noctu 120 Venisti; atque istaec mandas mihi singula? nil non Exsequar actutum peragens tua jussa: sed adsta Me propius, quaeso, complexi ut moesta parumper Corda gravi gemitu, luctu et pascamus amaro. Haec ait, ac palmas collo protendit; inanem Nec tamen est umbram complexus. fumus ut, altam Illa abiit stridens sub terram: dius Achilles Excitus attonito similis consurgit, et, inter Se plausis manibus, lugubri haec voce profatur: Sunt certe obscuri caecis in sedibus Orci, 130 Sunt animae tenues hominum, simulacraque vana. Nam mihi Patrocli superadstitit umbra gemensque Et plorans tota, quam longa est, nocte; deditque Multa orans mandata, ipsi vultuque habituque Patroclo similis. Pelides talia fatus Incendit luctu socios. hi triste cadaver Dum circa plorant, Aurora incessit ab ortu, Et roseis lucem digitis pulchra extulit almam. Continuo Atrides totis jumenta virosque Excitat e castris, multam et jubet undique silvam 140 Convehere. Idomenei ante omnes it belliger ipse Mariones famulus, sociosque hortatur et urget Strenuus; in saltus fert se ingens turba, bipenne Et gerit in manibus ferrum, contortaque lino Vincula: praecedunt oneri jumenta ferendo. Jamque iter emensi per prona atque ardua, longos Transgressi et flexus, tandem subiere virentis Irriguos Idae saltus. heic omnis acuto Aggressa est ferro proceras caedere quercus Continuo pubes. vasto illae pondere terram 150 Plangebant sonitu ingenti; quas deinde jacentes Findebant Graji, constrictaque robora magnos In fasces valido mulorum imponere dorso Certabant: agiles illi celeri pede terram Carpebant, densis per lustra horrentia dumis Quamprimum optantes noto se reddere campo. At juvenes truncos ingenti mole ferebant, Quisque suum (Idomenei sic regis jusserat acer Meriones famulus): quos, ut venere, virenti Abjecere solo defessi, et rite locarunt 160 Litore in undisono structos, ubi jussit Achilles Patroclo atque sibi fieri commune sepulcrum. Hi, postquam reduces ingentem in litore silvam Deposuere, illic densi assedere frequenti Coetu omnes: pubem at Peleïus imperat heros Myrmidonum cingique armis, et jungere curru Cornipedes. parent omnes, atque aere corusco Inclusere artus, pulchrisque in curribus adsunt Aurigaeque et heri. praeit ostro insignis et auro Turma equitum; peditum subit ingens nimbus: at ipsum 170 In medio socii Patroclum rite ferentes Incedunt, sectamque comam de vertice flavo Injiciunt, totumque insternunt crine cadaver. Pone caput manibus gelidum sustentat Achilles Moerens, nigra Orci mittens in regna sodalem. Hi, postquam venere locum, quo jusserat ire Pelides; corpusque toro posuere pyramque Confestim ingentem struxerunt robore secto. Heic aliud caro designat munus amico Aeacides. busto secedens nanque parato, 180 Ipse comam ferro secuit sibi, pulchra nitentem, Sperchio sacram fluvio quam intonsus alebat. Dehinc pontum adspectans moerenti haec pectore fatur: Sperchie, incassum Peleus pater, hanc, tibi vovit, Me patrias reducem ad sedes post bella, daturum Sectam rite comam, magnorum et pinguia centum Sacra boum; atque mares nivei dehinc velleris agnos Quinquaginta ipsos mactantem ex, ordine puros Jacturum in fontes, ubi multo fragrat odore Ara tibi, atque sacer multa viret arbore lucus. Haec senior vovit: votum sed fugit inanes Neglectum in ventos. dulcem nunc tristia quando Fata negant reditum, decisum hunc vertice crinem Patroclo extremos praestat dare munus in ignes. Sic ait; atque comam caris deponit amici In manibus, luctuque omnes incendit Achivos. Ante, modus fieret quam fletu, conderet almam Sol pelago praeceps lucem: sed dius Achilles Majorem petit Atriden ac talia fatur. Atride (Grajūm populus te nanque jubentem Audiet ante omnes); mentem satiare licebit Tristi alias etiam luctu: secedere Grajos Hinc alios, oro, coenamque parare jubeto. Nos, propius tangit quos hic dolor, omnia rite, Quae restant, soli curabimus. heic tamen opto Nobiscum reges maneant. Haec fatus Achilles. Ille autem dicto confestim paret, Achivos Et curvas jubet ad naves coetu ire soluto. Queis curae funus, manserunt. nec mora, magnam Certatim struxere pyram, quae se ardua partem 210 In centum porrecta pedes tendebat in omnem. Hac moesti in summa posuere exsangue cadaver. Ante pyram taurosque immanes, atque bidentes Lanigeras mactant: direpto et tergore costis Rite parant curantque. adipem queis dius Achilles Omnibus exemptum sumpsitque, et corpus amici A capite usque pedes totum contexit ad imos. Tum nudata boum congessit corpora circum Atque ovium, accumulans; mellisque, et pinguis olivi Urnas, acclinans feretro, locat; inde superba 220 Eximios cervice pyram conjecit in amplam Bis duo cornipedes festinus: pectore moestos Interea plorans gemitus fundebat ab alto. Ille novem mensae adsuetos regalia habebat Intra septa canes. horum duo caedit acuto Ense, pyrae injiciens; bissenos denique Troum Egregios mactat juvenes male percitus ira, Immisitque ferum, cuncta ut depasceret, ignem. Post haec suspirans dulcem his compellat amicum: Salve ipsis nigri, Patrocle, in sedibus Orci. 230 Cuncta tibi solvi, fueram quaecunque perempto Pollicitus: bis sex juvenes de sanguine claro Trojugenum, ferro mactatos, en vorat ignis Tecum omnes. dare nanque vorandum non placet igni Hectora, sed canibus. saeva furiatus ab ira Tales ille minas jactabat: nec tamen artus Hectoreos tetigere canes. Venus aurea, magni Nata Jovis, longe ipsa canes noctesque diesque Arcebat; liquidoque virum perduxit olivo Ambrosiis fragrante rosis; ne per sola terrae 240 Aspera Pelides posset lacerare trahendo. Phoebus at obscuram caelo demisit ab alto In campos nebulam, nigra et caligine texit Nil aliud, praeter spatium quo exsangue cadaver Stratum erat; igniferi ne Solis flammeus ardor Siccaret nudosque artus nervosque jacenti. Patrocli interea segni succensa nequibat Igne pyra absumi, in cineres et vertier atros. Ergo aliud secum tacitus molitur Achilles. Quippe rogo paullum secessit; flamina supplex 250 Et duo, Threïcium Boream Zephyrumque, vocabat, Sacraque pollicitus, pateraque liquentia libans Vina, iterumque iterumque obtestans blandus, adessent Confestim ut faciles, igni congestaque silva Ut celeri arderet, gliscens et flamma cremaret Continuo positum suprema in parte cadaver. Talibus orantem pernix e nubibus Iris Audiit; atque tulit ventis pia vota duobus. Illo forte die graviter spirantis in aede Aeria Zephyri convivia laeta frequentes. 260 Ducebant venti: celeres cum lapsa per auras Venit, marmoreoque in limine constitit Iris. Hanc simul atque oculis venti videre, relictis Surrexere alacres dapibus, divamque vocabant Ad se quisque ultro. mensae considere at illa Abnuit; ac roseo stans haec tantum edidit ore. Non vacat heic, venti, considere: quippe revertor Oceani ad fluvium longe, sedesque remotas Aethiopum; faciunt nam dīs solemnia sacra; Ipsa etiam in partem ut veniam: verum ocyus ire 270 Pelides orat Boream, Zephyrumque sonorum; Sacraque promittit, vestro si munere gliscat Flamma rogi, positus jacet in quo scilicet olli Patroclus, plorat quem nunc gens omnis Achivūm. Haec effata, leves abiit dea lapsa per auras: Illi autem magnoque ruunt stridore frementes, Aëriasque urgent nubes. jam caerula ponti Alta super flantes volitant, surguntque sonori Vi flatus undae ad caelum; jam litora Trojae Prima tenent, vastoque pyram se murmure in ipsam 280 Intulerunt: stridunt flammae, furit aestus ad auras. Hi flammam tota jactabant nocte furentem Ingenti huc illuc fremitu: perstabat Achilles Nocte vigil tota; cratere et moestus ab aureo Vina cavo hauribat cyatho; fundebat et usque Multa solo, terramque rigans, miserique sodalis Dulcem voce vocans animam. pater, ossa supremo Igne urens nati, ut plorat, qui morte hymenaeos Mutavit, mersitque suos moerore parentes: Ossa urens cari sic tum plorabat amici 290 Pelides, juxtaque pyram reptabat, et altas Rumpebat lacrimans fera sub nocte querelas. Lucifer at postquam Solis praenuncius almi Venit, quem crocea fulgens in veste secuta Aequoreas late fundit se Aurora per undas; Languit igne rogus collapso, et flamma quievit. At Boreas, Zephyrusque abeunt, sua tecta petentes, Per mare Threïcium; vasto quod murmure subter Ingemuit, fluctuque fremens immane tumebat. Tunc et Pelides paullum digressus ab igni 300 Procubuit; dulcisque viro languentia membra Irrigat, ac toto fundit se corpore somnus. Interea Atriden circa procerum manus ingens Affluit. horum una gradientum densus Achillem Excitat e somno strepitus. sese erigit ergo, Hisque sedens visos compellat vocibus ultro: Atridae, atque alii primores gentis Achaeae;   Ante pyram affuso mihi totam exstinguite baccho, Qua se cunque ignis fudit vis: deinde legamus   Ossa Menoetiadae seorsum. Internoscere magnus 310  Nec labor: in media solus nam rite jacebat Ille pyra: extremis congesti in partibus una Cornipedesque virique ardebant. ossa reperta, Lectaque, moerentes phiala ponemus in aurea, Atque adipe in duplici: donec mea fata sub Orcum Me quoque condiderint. nec magna mole sepulcrum Nunc fieri, at modicum quiddam, placet: edite in auras Quod celsum, lateque ingens extendite, post me Exstinctum fuerit quicunque superstes, Achivi. Sic ait: hi celeres Pelidae jussa capessunt: 320 Purpureoque pyram primum exstinxere Lyaeo, Qua vis flammae ierat. cinis altus corruit: illi Ossa legunt mitis socii candentia, flentes Aurata et condunt phiala, pinguemque superne Atque inferne adipem sternunt: tentoria in alta Inde ferunt, niveoque tegunt velamine, lino E tenui. post haec sulcoque includere bustum Festinant, circaque pyram monstrata sepulcro Fundamenta locant, collatoque aggere, structo Et tumulo, redeunt. Coetum heic non passus Achilles 330 Dissolvi; at populos tenuit, magnoque frequentes. In circo jussit considere. puppibus ipse Continuo e celsis profert ingentia dona, Victori pretium, tripodas, fulvosque lebetas, Et mulos, et equos, valida et cervice juvencos, Captivasque, aurumque, incani et robora ferri Principio rapidis praestantia munera ponit  Aurigis. primo captivam ducere forma Insignem, atque operum doctam; latumque, tumentemque, Instructumque ansis tripodem. tum deinde secundo 340 Ponit equam, indomitae cui sextus fluxerat annus, Quaeque notham gravida prolem, gestabat in alvo. Eximium statuit dehinc, tertia dona, lebetem Intactumque igni, niveo et candore nitentem. Quarto auri ponit duo magna talenta; recentem At phialam quinto duplicem. tum surgit, Achivūm Et medius placido tales dat pectore voces: Atridae, Grajique omnes, Mavortia pubes, Haec circo stant in viridi jam dona, manentque Aurigas. alium si quem nunc propter Achivi 350 Certarent, ferrem celsa ad tentoria munus Primum ego. nanque mei quam cunctos robore vincant Scitis equi; leti expertes maris arbiter alti Quos Peleo patri Neptunus tradidit, ille Deinde mihi senio fessus concessit habendos. Ipse tamen maneo, caelesti et semine creti Alipedes; moerent saeva qui morte perempto Auriga miti atque bono, qui scilicet illis Curabatque jubas oleo, puraque lavabat Corpus aqua, haec propter lugent, terraeque profuso 360 Crine, gemunt alto perfixi corda dolore. Verum agite, et rapido vos laeti accingite cursu, Quisquis equis fidit levibus curruque volucri. Haec ubi sic fatus Pelides, haud mora, surgunt Aurigae. princeps, Admeti regia proles, Eumelus celerum solers agitator equorum. Post hunc magnanimi Diomedes inclyta Tydei Proles ostendit sese, Phrygiosque sonanti Curru jungit equos, magno quos abstulit heros Aeneae, ast ipsum leto subduxit Apollo. 370 Post hunc Atrides surgens flavus Menelaus Sub juga cogit equos celeres Aethenque Podargumque Illam Agamemnoniam, proprium hunc. Aethen Echepolus Olim Anchisiades majori munus Atridae Praebuit, Iliacas iret ne miles ad arces, Segnis at in patria vitam oblectaret inertem Sede manens. magnas dederat nam Jupiter olli Divitias, laetusque amplam Siciona colebat. Hanc junxit, rapido ardentem se immittere cursu. Quartus equos parat Antilochus, Mavortia proles 380 Magnanimi Nelidae. olli currum duo ducunt Cornipedes Pylii. cui tum pater adstitit, et sic Sponte sua doctum monuit, quod profore posset. Antiloche, florentem aevo te Jupiter altus, Neptunusque pater magno dilexit amore, Atque ambo docuere artes artusque regendis Curribus omnigenos. haec propter voce doceri Nil opus est nostra doctum ultro. flectere metas Nam bene scis circa. sed equi tibi currere non tam Sunt, quam aliis, celeres, hoc ne obsit, gnate, timendum est. 390 Hi rapidos agitant bijugos, molirier ipsi Plura tamen quam tu solerti mente nequibunt. Ergo age, consilia atque artes nunc injice menti Omne genus, palmae ne spes te ludat inanis. Arte faber melior, quam viribus; arte magister Jactatam ventis puppim regit aequore in alto; Arte bonus vincitque alios palmamque capessit Auriga. est agili qui curru fretus equisque, Huc atque huc lato metam circumvolat orbe, Nec bijugos retinet campo sine more vagantes: 400 At sapiens qui versat equos auriga volucri Non adeo cursu celeres, metam usque tuetur, Et gyrum flectit propior; nec tendere nescit Lora apte, intentusque animi praeeuntibus instat, Nunc metam, facile ut possis pernoscere, dicam. Aridus attollit se campo stipes in ulnam, Aut piceae aut quercus, nullo et putrescit ab imbri. Hinc atque hinc lapides duo stant candore nivali, Trita ubi se angustis arctat via faucibus: ampla Circum planities cursu patet omnis in orbem: 410 Seu prisci monumenta viri, seu meta priori, Haec fuerit saeclo: cursu nunc dius Achilles Hoc statuit signum postremo; proximus huc tu Flecte rotas, bijugos juxta et compelle sinistram Acclinis paullum in partem curru super: urge Saevus equum interea dextrum clamore, volanti Et manibus da lora: sinister se magis usque, Atque magis metae admoveat sic, axis ut ipsam Praeteriens metam possit strinxisse videri. At saxum interea ne attingas, nate, caveto; 420 Ne laedantur equi, currus frangantur et ipsi, Laetenturque alii, doleas tu irrisus ademptum Omne decus: cladem hanc solers vitare memento. Nam propior metae si praelabere, sequentum Non erit ut quisquam te praevolet, aut tibi sese Par ferat; a tergo non si vel Ariona dium Pellat, equum Adrasti, divino e semine cretum, Vel quos Laomedon olim his nutrivit in oris Eximios. Postquam sic gnato singula Nestor Praecepit, viridi rediens consedit in herba. 430 Quintus Meriones insignes crine comanti Egit equos. scandunt currus, cursuque parati Conjiciunt fortes, conjectas dius Achilles Quassabat. fors Nestoridae prima exit in auras Antilochi. dehinc Eumelo sors obtigit: inde Belligero Menelao: hunc fortis deinde secutus Meriones. post hunc postremus prodiit, omnes Optimus ante alios bello, Tydeïus heros. Ergo alacres capiuntque locum, stantque ordine. plano Tum longe in campo metas ostendit Achilles; 440 Atque bonum apposuit Phoenicem, qui comes olim, Armiger et fuerat Peleo; jussitque notare Cursum oculis, memorique animo, quae gesta, referre. Hi, signo audito, simul omnes ecce flagellum Extollunt, flagrisque invadunt terga frementum Alipedum, varioque instant clamore. carinas Hi fugiunt cursu rapido, longeque patentes Transmittunt campos celeri pede: pulvis ad auras Subter pectoribus volat excitus, ille procellae Aut nigrae similis nebulae. quatit usque volantum 450 Aura jubas: currus nunc terram tangit, in auram Nunc vacuam fertur subsultans: corpore stantes Aurigae prono pendent, trepidantque micanti Corda sinu palmae cupidis, blandique minacesque Exhortantur equos: illi Zephyrumque Notumque Antevolant, fulvae se tollit nimbus arenae. Postremo sedenim cursus in fine, retrorsum Cum sese ad litus verterunt, quisque valeret Quid virtute sua perspectum est denique, equorum Et fuga se intendit magis et magis usque. volabant 460 Tum Pheretiadae prae cunctis, turbinis atri Instar, equae. post has Trojani deinde feruntur Tydidae Diomedis equi: nec longius absunt, Sed prope jam tangunt currum, scandentibus usque Assimiles. terga Eumeli latique calebant Flatu humeri, capite instantes quem pone volabant. Jamque virum vel praetereat prior ipse, vel aequet, Ambiguam et faciat laudem: sed Phoebus Apollo Iratusque olli est subito, excussitque flagellum E manibus. doluit Diomedes; atque tepentes 470 Ex oculis fudit lacrimas, fugisse volantes Eumeli quod vidit equas: sibi lentius ire At bijugos, nullo et monitos languere flagello. Tydiden sedenim fallax qui laesit Apollo Fraude mala, magnam haud latuit Tritonida, caro Quae subito regi occurrens dedit ipsa flagellum; Vique dea inspirans complevit pectus equorum. Dehinc adit Admeti natum, diffringit ahenum Atque jugum ipsa manu misero. fugere solutae Cornipedes, temoque solo gravis incidit: ille, 480 Ante rotas curru excussus, cubitumque cruentat, Osque simul naresque et frontem allidit; obortis Complentur lacrimis oculi; vox faucibus haeret. Tydides laxas dat praeter laetus habenas, Et longe ante omnes victor volat, acre Minerva Quando et equis robur facilis dedit, et decus ipsi. Tydiden spatio sequitur post deinde relicto Atrides; hunc Antilochus; notaque paternos Hortans voce monet bijugos: Incumbite; cursum Nunc o, nunc celeres intendite. non ego equorum 490 Esse pares jubeo Tydidae, praebuit ipsa. Queis celerem Pallas vim praesens, et decus olli Eximium. Atridae bijugos pertingite, cursu Haud passi vinci rapido; ne foemina vobis Aethe ingens probrum offundat. cur, viribus omnes Ante alios validi, languetis? sic ego dico, Sic et erit: non vos Nestor, velut ante, benigne Accipiet curans reduces: at saevus acuto Mactabit ferro actutum, si forte remisso Praemia nunc segnes animo pejora feramus. 500 Ite igitur, cursuque alacres celerate volucri. Haec mihi erit curae interea molirier, astu: Tramite ut elabar (ratio nec fallet) in arcto. Dixerat: hi, dominum veriti tam dura minantem Intendere acres non longo tempore cursum. Continuo Antilocho visa est via faucibus arctis, Atque cavo non aeque sinu, qua turbidus imber Tellurem ingenti sulco prosciderat, amplae Atque viae partem rumpens, effoderat omnem Amne locum hiberno. currum hac Menelaus agebat, 510 Concursus celerum devitans ille rotarum. Nec minus Antilochus flectitque ac devius urget Alipedes, cursumque sequax obliquat eodem. Atrides timuitque, et clamans: Quo ruis, inquit, Quo demens? currus inhibe: nimis arcta duobus Est via. mox, expers spatio in majore pericli, Praeterages: currus nunc curru impactus utrunque Laeserit evertens. Menelaus talia frustra Dicta dabat. stimulat magis et magis ille volantes Acer equos, vox nulla velut venisset ad aures 520 Quam longus disci jactus, quem torsit in auras Vir valido experiens robur juvenile lacerto, Tam longe Antilochi bijugi effugere: retrorsum Traxit equos retinens Atrides. sponte remisit Ille sua cursum, metuens ne offensus equorum Mutuus et currus utrique everteret, ipsos Sterneret excussos et foedo in pulvere, pulchrae Dum nimium celerant succensi laudis amore. Isque adeo Antilochum tumido sic increpat ore: Antiloche, o hominum, quotquot sunt, pessime, dī te, 530 Ut meritus, perdant; falso quem dicere Graji Prudentem soliti. sed certe praemia victor Haud referes, fraudem ni ejures. talia fatus, Hortatur bijugos alacri sic voce morantes: Ne mihi, ne segnes consistite: cura dolentes Ne teneat. genua ante illos defessa pedesque Deficient, quam vos. ambo illi nanque juventae Expertes, longum nec gnavi ferre laborem. Dixerat: hi regem veriti fugere volucri Praecipites cursu, et Pyliis, mora nulla, propinquant 540 Rursus equis, tergoque instant, juxtaque feruntur. Interea Danai circo, ingens turba, sedebant In viridi, ac volucres sublato in pulvere currus Spectabant longe defixi lumina. primus Idomeneus Cretum ductor caligine densa Offusos agnovit equos, ut forte sedebat Turbam extra, terrae sublimis in aggere. vocem Ille hortantis equos vel longe agnovit amici Ante alios, et equum vidit, cui, corpore toto Spadici, mediam frontem macula alba notabat, 550 Luna velut, candens, omnique ex parte rotunda. Ergo alacer subito exsiluit, laetusque profatur: O socii, Argivae gentis regesque ducesque, Solus equos cernens nosco? novistis an una Vos quoque? certe alii bijuges, aliusque videtur Nunc auriga prior. medio sunt, ut reor, illae Passae aliquid campo, primae quae praepete cursu Advenere illuc; quas circumflectere metam Vidi equidem primas. oculis nunc omnia lustrans Haud usquam video. miserum fluitantia lora 560 Aurigam fugere, feros retinere jugales Nec potuit, metamque rota vitare volucri, Sicut opus. curru excussus, credo, excidit illic Diffracto infelix, et equae in diversa solutae Diffugere, furor cum dirus pectora cepit. State, aciem arrecti contendite vos quoque: non sat Dispicio ipse quidem: ast, alios qui nunc volat ante Omnes, Aetolus vir gente videtur et Argis Regna tenens, Tydei proles, fortis Diomedes. Haec fantem increpuit celer Ajax natus Oileo: 570 Idomeneu, properas cur fari haud nota? patentem Illae at equae longe campum volucri pede tranant. Nec tanto in Danais natu es minor omnibus; acres Nec tibi, quae Danaūm nemo videt, ex capite uni Prospiciunt oculi: sed stultus inania garris, Usque loquax, contra quam te decet, heic ubi multi Sunt alii, qui te regnoque et robore vincunt. Eumeli Pheretiadae nam, quae prius, et nunc Ante feruntur equae, lora et victor tenet ille. Idomeneus contra objurgans: Nugator, Achivum 580 Optime rixari et maledicere, caetera nullo Non pejor, saevusque animis et moribus asper, En age vel tripodem, vel, si vis forte, lebetem Ponamus; litemque ut judicet, esto Agamemnon Arbiter ambobus, videatque et dicat equorum Utri utros praeeant, damno ut rem denique noscas Ipse tuo. haec fudit Cretum rex percitus ira. At celer exsiluit rursum Ajax, aspera verbis Verba parans contra: lis et magis ac magis atrox Glisceret; at surgens Pelides talia fatur: 590 Parcite, nec saevis ultra contendite verbis, Ajax, Idomeneu: non vos decet; at foret aequum Irasci, si forte alius quis talia peccet. Verum ambo in circo taciti considite, equorum Et cursum spectate. ipsi huc ad praemia gressu Festino venient; cunctis et nosse licebit Argivis, quisnam sit primus, quisve secundus. Sic ait: at spatio sese propiore ferebat Tydides urgens bijugos ac terga flagello Usque gravi pulsans. cursu pernice volabant 600 Alipedes, alteque elato corpore campum Carpebant agiles; sublatus pectora pulvis 502. Aurigae petit usque; auro stannoque coruscans Currus equos raptim sequitur; vix pressa rotarum In tenui linquit vestigia canthus arena. Tum circo stetit in medio, (manabat ab alta Sudor equis cervice, amploque a pectore, spargens Multus humum) curruque e pulchro desilit heros Ad terram, atque jugo fulgenti accline flagellum Deponit: Sthenelus nec fortis multa moratur; 610 Verum alacer pugnae pretium capit, atque puellam Ducere, et auratum tripodem dat ferre vocatis Continuo sociis; curru celer ipse calentes Solvit equos, vinclisque levat fumantia colla. Post hunc Antilochus Nelides acer agebat Cornipedes, flavum vafro praegressus Atriden Astu, non celeri curru: Menelaus adurget Quem tamen, atque viro magis et magis usque propinquat. Quam parvo distat spatio volventis ab aereo Orbe rotae sonipes, rectorem qui vehit, acri 620 Contendens alacer nisu, currumque sonantem: (Nanque extrema pilo contingit cauda comante Huic canthum, juxta qui volvitur, atque pusillo Tractu abstat, pernix campo dum currit aperto) Tam prope Neliden fertur Menelaus, et urget Usque virum; ille prius longe post terga relictus, Quanto per vacuum tractu volat aëra discus; Antilochum at juxta venit cito, pulchra comantis Aethes dum cursu gliscit vis auctior ipso. Quin, spatium si majus adhuc restaret utrique, 630 Ambiguum nedum linquat, sed provolet ante. Meriones, magni fidus comes Idomeneos, Atriden sequitur longe, quantum levis hasta Missa volat; quod equos segnes magis omnibus egit; Certare et curru norat minus omnibus ipse. Extremus pulchros moerenti corde trahebat Filius Admeti currus; curruque revinctas Rursus equas, aegre pellebat. dius Achilles Quem miserans visum, in mediis haec fatur Achivis: Postremus redit hic longe optimus. ergo secundum, 640 Ut par est, olli tribuamus munus Achivi: Prima sibi victor Tydeïus auferat heros. Sic ait: hi laeto dictum clamore probarunt. Munus equam Eumelo sed ne daret, obstitit acer Antilochus, clamans laedi sua jura, fidemque Polliciti: magnum qui sic affatur Achillem: Istud si facies, tibi certe irascar, Achille. Donum adimis mihi nempe meum, quod laeserit olli Fors currus et equas celeres fortique bonoque.  Debuerat magnos at rite in vota vocare 650 Ille deos; non tunc extremus nanque redisset. Quod si te miseret, si fert ita corde voluntas, Est auri tibi multa intra tentoria et aeris Copia, sunt pecudes, famulaeque, armentaque equorum. Horum aliquid tollens, olli da postmodo munus, Continuo vel nunc, coram ut lauderis Achivis. Hanc ego equam haud ulli dedero: mecum illius ergo, Si quis vult, sumptis pugnet licet ocyus armis. Sic ait: arrisit, gavisus mente, sodali Pelides caro ante alios; dehinc talia fatur: 660 Antiloche, Eumelo munus me promere quando Vis aliud; promam, tibi nec parere negabo. Munus erit thorax, quem magnanimo Asteropaeo Detraxi aere gravem solido, cui fulgida stanno Candenti vario flexu circum nitet ora, Mirum opus, et magni quod, credo, fecerit heros. Dixerat; et fidum jubet ocyus Automedonta Ire, et loricam penetrali e sede nitentem Ferre. citus volat ille; atque aerea texta reversus Eumelo in manibus posuit, quae pectore laeto 670 Accepit juvenis, duri solatia casus. Heic Grajūm in medio surgit Menelaus, acerbo Ille dolens animo, flagranti et fervidus ira. Neliden contra Antilochum. regale paranti Dicere tum praeco sceptrum dedit; atque loquentis Verba audire omnes, ac voci parcere jussit. Heros dehinc tales prompsit de pectore voces: Antiloche, o prudens dudum et cordate, repente Nunc alius, quidnam patrasti? meque pudore Indecorem afficiens, et equos mihi fraude volucres 680 Impediens cursu in medio, pejoribus actis Ante tuis; victor non tu virtute, sed astu? Verum agite, Argivūm quotquot regesque ducesque, Aequum heic ambobus jus dicite, gratia neutri Prosit; ne Grajūm quis dicat: vicit Atrides Antilochum vana fingens mendacia lingua, Et sibi equam ducens abiit; non curribus, at vi  Atque opibus melior magnis: vel, si placet, aequum Ipse ego jus dicam, quisquam reprehendere Grajūm Quod merito nequeat; quo nil pote rectius esse 690  Huc ades, Antiloche, atque manu, quo nuper agebas Laetus equos, stans pro curru sustolle flagellum; Tange et equos, jura et Neptuno teste, volentem Non tenuisse meos vafro molimine currus. Antilochus contra prudens cui talia fatur: Parce irae: multo mihi nanque infirmior aetas, Quam tibi, rex Menelaë. prior tu scilicet aevo es, Et melior. juvenum scis ut mens devia recto Saepe abeat calle, in praeceps ut saepe feratur, Consilio tenuisque ac futilis. ergo, quod actum, 700 Fer patiens: at equam tibi sum nunc ipse daturus Sponte mea, cursu quam cepi. quin, tibi poscas Rerum aliud si quid, quae sunt mihi cunque, libenti Cuncta animo dederim potius, quam tempus in omne Exciderim, rex, corde tibi, magnisque scelestus Displiceam divis. Dehinc, fatus talia, pulchram Duxit equam, tradens Menelao. protinus illi Mens risit. ceu laeta seges horrentibus arvis Ros ubi crescentes perfudit multus aristas: Sic tibi mens risit gaudens, Menelae, sub alto 710 Pectore. Tum juveni dictis haec fatur amicis. Ultro equidem tibi nunc cedam, Nelida, vel ira Incensus. nec enim certe levis esse solebas Ante hac ventosusque animi; nunc stulta juventa Incauto vicit mentem. non nectere fraudem Majori, meliusque et cautius. alter Achivūm Nec quisquam e facili me nunc flexisset: at ipse Me propter passus multa es; durosque tulistis, Tuque, paterque tuus pro me, fraterque labores. Idcirco et precibus flectar; curruque volucri 720 Quam merui, tibi equam donabo; sentiat omnis Ut Danaūm pubes, non me saevo atque superbo Esse animo. Haec fatus dedit ipse Noëmoni pulchram Ducere equam, Antilochi socio: sibi tertia dona Accepit, multo clarum fulgore lebetem. Meriones auri quartus duo magna talenta Abstulit, ad palmam quo venerat ordine. quintum Restabat munus, phiala ingens: parte ab utraque Hanc habilem donat Pelides Nestori Achivūm Confessu in medio portans, et constitit ultro 730 Ante senem, ac tales expromit pectore voces: Sume, pater, servaque domi quod tempus in omne Te Patrocli admoneat, donum ferale, sepulti; Quem raptum heu nusquam, velut ante, videre licebit In Danais. munus do gratis. nam neque caestu, Nec lucta, aut jaculo certabis, nec pede curres Impiger: urget enim tibi tristis membra senectus. Sic ait; inque manus tradit: laetatus at ille Accepitque datum, dulcique haec ore profatur: Vera istaec, venerande puer, quaecunque locutus. 740 Non mihi firmi artus, non pes, non brachia utroque Ex humero, atque manus agiles, o amice, moventur. Atque utinam nunc membra, aevo florente, vigerem! Qualis eram, tumulo intulerunt Amaryncea Epei, Buprasio in magno, quo regem tempore; gnati Et regis posuere viris certamina. nemo Par mihi vel similis venit; non gentis Epeae Quisquam, non Pylius, non, quos Aetolia misit, Praestantum quisquam juvenum. nam caestibus audax Enopiden vici Clytomedea, deinde profectum 750 Pleurone Ancaeum lucta; rapidisque praeivi Iphiclum pedibus celerem; tum Phylea missa Et Polydorum hasta. duo me vicere sed unum Actoridae curru. qui, ne pulcherrima ferrem Victor, quae cursu restabant praemia equestri, Conscendere axem gemini; tractabat et alter Lora, alter bijugis caedebat terga flagello. Talis eram: juvenes at nunc juvenilia tractent; Ipse, olim heroum in numero qui clarus habebar, Jam tristi enervis cogor parere senectae. 760 Verum age, quae restant, indic certamina, totum Funeris et munus caro persolve sodali. Hoc mihi ego accipioque lubens, et laetor amantem Quod redamas, memor usque mei, nec te latet, inter Grajugenas quanto Nestor sit dignus honore. Haec propter tibi dī faciles dent omnia, quae vis Sic ait: ille, senis laudem postquam audiit omnem, Rursus abit, Grajūm ingrediens ante ora frequentum; Ac tristis pugnae, si quis decernere duro Forte velit caestu, duo ponit praemia. mulam 770 Sexennem, longos aptam durare labores, Indomitam sed adhuc, multa et vix arte domandam, Ipse manu adductam statuit, circoque revinxit In medio, pretium victori. deinde rotundo Orbe cavum ponit calicem, solatia victo. Tum medios inter stans haec effatur Achivos: Atridae, Grajique omnes, Mavortia pubes, Horum ergo duram nunc caestu invadere pugnam Praestantes virtute duos, atque arte jubemus. Annuerit Phoebus cui laudem, et victor Achaeo 780 Agnitus a coetu fuerit, sibi laetus ad altas Hanc agito naves mulam, validamque, laborem Et quae ferre queat longum. qui victus abibit, Hunc referet calicem duri solatia casus. Dixerat. ast acerque animis, et corpore vasto Ingens, immani caestu et pugnare peritus, Continuo, proles Panopeïa, surgit Epeus; Injecitque manum mulae; dehinc talia fatur. Huc veniat, calicem qui vult sibi tollere: mulam Non etenim, credo, quisquam hinc sibi ducet Achivūm, 790 Me victo, caestu qui glorior optimus esse. Non satis, inferior quod sum, Mavortia quando Praelia miscemus? cunctis excellere eidem Non licet in rebus, nusquam nec ferre secundas. Quippe hoc edico, re quod praestabitur ipsa: Discindamque artus feriens, atque intima frangam Ossa. adsint propius, queis cura est cunque, sodales; Ocyus atque meis properent efferre subactum Hinc manibus. tales jactabat pectore voces, Dira minans. Graji circum obstupuere silentes; 800 Nec quisquam contra se tanto ex agmine tollit, Euryalum praeter, Talaionides Mecisteus Quem genuit similem praestanti corpore divis; Mecisteus Talaionides, qui se tulit olim Oedipodae ad funus Thebas, prostravit et omnes Cadmeos, quicunque ausi confligere caestu. Hunc studio ingenti curabat maximus armis Tydides, acuens dictis; corpusque revinxit Campestri medium velans, dehinc taurea lora Induxit manibus. Jam, pugnae accinctus uterque, 810 Procedunt circum in medium, validosque lacertos, Brachiaque extollunt pariter, pugnamque furentes Invadunt, miscentque manus. sub vulnere malae Horrendum crepitant; magnis fluit undique sudor Artubus exundans. subito cum dius Epeus Irruit, Euryali et, trepidas dum lumina volvit, Vestigatque oculis feriat qua parte, sonore Perculit ingenti malam: nec tempore longo: Ille stetit; planxit collapso at corpore terram. Turbidus ut Boreas valido cum flamine pontum 820 Horrificans, piscem subito projecit in actam, Inde iterum algoso tegit idem ab litore sorbens: Sic plagaque virum dejecit, rursus et idem, Magnanimus dextra dejectum attollit Epeus. Ast olli fidi adstiterunt hinc inde sodales,  Confessu et medio ducunt; aegrosque trahentem   Pone pedes, caput et jactantem, atque ore cruorem Crassum ejectantem, confusum et mente suique Ignarum densi exportant; calicemque reversi Accipiunt, tristi moerentes corde, relictum. 830 Tertia tum Danais certamina ponit Achilles, Et pulchra ostendit praedurae praemia luctae. Igni aptum tripodem victori, amploque locavit Ventre, boves pretio bis sex qui posse mereri Est visus Grajis: at victo serva locata est In medio mulier, multorum docta Minervae Illa operum, pretio bubus par visa quaternis. Tum coetu in Danaūm stetit heros, atque ita fatur: Surgite, et hoc conferte gravem de munere luctam. Haec ait. exsurgunt ingens Telamonius Ajax, 840 Ac rerum sapiens, fraudum et consultus Ulysses Praecinctique ambo, ante oculos, atque ora virorum Procedunt circum in medium, validisque vicissim Implicuere artus manibus, vinxitque virum vir: Hinc atque hinc arrecta duo ceu tigna domorum, Quae faber aptavit ventorum flamina contra. Terga, crepant firmis amborum attracta lacertis; Humidus ad terram sudor fluit; atque rubentes Apparent passim vibices per latera ampla, Perque humeros: instant longo certamine anheli, 850 Quis tripodem referat, primos et victor honores. Non Laërtiades magnum subvertere quibat Ajacem: contra obnixum non sternere Ulyssem Vi Telamoniades ulla duroque labore. Inde, ubi spectantes ceperunt taedia Grajos, Sic Ithacum prior alloquitur Telamonius Ajax: Progenies divum, solerti pectore, Ulysse, En age sublimem vel tu me tolle, vel alte Tollam ego te; dederit quem finem cunque supremus Jupiter alterutri; cui coeptum cunque secundet. 860 Sic ait; ac terra sublimem attollit: at artes Atque dolum solers non est oblitus Ulysses; Poplitis et flexum percussit pone: supinus Ille, genu, cecidit confestim in terga, soluto: Ast Laertiades olli super incidit amplum In pectus: populos circum stupor altus habebat, Spectaclo attonitos ingenti, ac densa frementes. Inde iterum recti steterunt; magnumque vicissim Ajacem Laërtiades tollebat: at alte Tollere conatus frustra, vix denique terra 870 Dimovit paullum; atque genu subsedit; et ambo Tellurem planxere una, et jacuere propinqui, Strataque foedabant simul atro in pulvere membra. Tertia quin etiam instaurent certamina rursus Erecti: sedenim consurgens dius Achilles Continuit cupidos, placidoque haec pectore fatur: Parcite jam; durum nec frustra urgete laborem; Victor uterque, pari donati munere, abite; Ut jam alii certent aliud certamen Achivi. Sic ait: illi ambo parentque, et pulvere foedos 880 Abstergunt sumptisque involvunt vestibus artus. Pelides cursu confestim dona pedestri. Collocat ante oculos, magnum cratera nitenti Perfectum argento, forma quo pulchrius usquam Nil erat. eximia caelarant Sidones arte Mirum, opus: hinc vectum Phoenices trans vada ponti, Et portu in Lemni expositum, regale Thoanti Obtulerant munus; tum deinde, Lycaone capto Priamida, pretium juvenis dedit esse redempti Patroclo heroi Iasonides Euneus. 890 Hunc quoque Pelides, dum solvit justa sodali, Constituit circo in magno, memorabile donum Primo, qui celeri fugiens pede praevolet omnes. Ingentem taurum posuit multaque secundo Victori praepinguem adipe, extremoque talentum Auri dimidium. tum sic stans ore profatur: Surgite, queis cordi est certando haec dona referre. Sic ait Aeacides. Ajax tum surgit Oilei, Et prudens Laërtiades, et Nestore natus Antilochus, juvenum ante alios pernicior omnes. 900 Nulla mora est; cepere locum, stantque ordine. Achilles Dehinc metam ostendit: vento simul ocyus illi Corripiunt spatium, primoque ab limite longe Praecipites fugere. ante omnes concitus Ajax Emicuit. sequitur confestim dius Ulysses Tergo instans, propiorque viam secat alite planta. Quam prope habet radium textrix operata Minervae, Inter longa manu transversum stamina ducens Subtemen; solers nec pectore dimovet unquam: Tam prope sese Ithacus cursu fert usque volucri, 910 Atque viri, positis pedibus, vestigia pulsat, Ante, levis quam se fundat circum aëre pulvis. Nec mora, nec requies; afflat caput acer et udae Cervici Laërtiades incumbit, anhelam Ore animam adspirans. magno clamore sequentem Instigant; palmaeque avidum, plausuque secundo, Vocibus et laetis omnes hortantur Achivi. Jamque adeo extremo in spatio, jam fine sub ipso Currebant: subito satus at Laërte vocavit Sub tacita secum, nec frustra, mente Minervam: 920 Audi, et opem pedibus facili fer numine, diva.  Haec ait: orantem caelo Tritonia Pallas Audiit; atque habilem fudit per membra vigorem, Ipsa levans subterque pedes, palmasque superne. Ac, prope confecto dum cursu praemia uterque Involat, ecce Ajax, magna impellente Minerva, Labitur, inque fimum taurorum, dius Achilles Quos modo mactarat Patrocli ad funera, pronus Concidit, ac nares infelix oraque turpat. Ergo abit, et pulchrum craterem tollit Ulysses: 930 Posterior taurum sibi moerens accipit Ajax. Quem cornu arreptum dextra tenet, atque ita fatur, Ore fimum postquam multo expuit haud sine risu; Pro superi! dea magna pedes mihi laesit, Ulyssem Quae juvat, atque viro propior stat, ceu bona mater Haec ait: ingenti sonuerunt cuncta cachinno. Tertia Nestorides cepit sibi dona, virorum Et medio in coetu subridens talibus infit: Dicam equidem, socii, quae vobis nota: deorum Cura viros natu majores auctat honore. 940 Ajax nam paullo est aevo me grandior: iste Natus at est aetate alia secloque parentum; Cui tamen esse ajunt viridem crudamque senectam, Ut pedibus nullum non vincat, praeter Achillem. Sic ait Antilochus, celerem et laudavit Achillem. Pelides contra: Non isthaec irrita, dixit,  Laus erit, Antiloche: integrum, pro parte, talentum Auri nanque feres. Haec dicens, munus adauctum In manibus posuit: laeta mente ille recepit. Post haec Aeacides praelongam collocat hastam, Ipse ferens, circo in medio, clypeumque nitentem Et galeam, queis Patroclus Sarpedona dium Exuerat: stans in mediis dehinc talia fatur: Haec ut dona ferant sibi nunc virtute, jubemus Reges Marte duo praestantes cingier armis, Vulnificumque manu adversos attollere ferrum Heic Grajūm ante oculos. tum, qui prior aerea texta Pervadet, summum degustans cuspide corpus Sic, eat ut sanguis, proprium sibi munus habebit Threïcium hunc ensem; multo quem pulchra nitentem 960 Argento cepi, vidi spolium Asteropaei: Ast haec arma ferant ambo communia; et ambos Accipiam dapibus intra tentoria opimis. Hae ubi dicta, ingens surgit Telamonius Ajax, Et proles Tidei surgit fortis Diomedes. Hi, simul atque artus ferro inclusere corusco Secreti a turba diversa in parte, theatro Intulerunt sese medio, tentare periclum. Ardentes, torvumque tuentes. at stupor omnes Spectaclo ingenti attonitos defixit Achivos. 970 Atque illi, ut propius venerunt, mutua ter sunt Congressi, ter se petierunt cominus hastis. Tunc Ajax clypeum fulgenti ex aere rotundum Perfodit: sedenim corpus contingere ferro Haud valuit, medius nam thorax obstitit hastae. At, scutum supra crassam Tydeius heros Cuspide cervicem tentabat figere acuta, Usque obiens lambensque hasta. tum vulgus Achaeum Omne, bono metuens Ajaci, parcere pugnae Jussit, et aequa ducem sibi praemia tollere utrumque 980 At pulchrum Tydidae ensem donavit Achilles, Vagina inclusum, loro et fulgente revinctum. Inde rudem statuit vesano pondere discum, Eetion valido quondam jactare lacerto Quem solitus: regem sed laeto stravit Achilles, Cumque alia curvis avexit puppibus orbem Hunc etiam immanem gaza. quem rite locavit Ante oculos: Grajūmque acuit sic pectora dictis: Surgite; et hoc aliquis certet de munere. quisquis Nam tulerit; quamvis ingentia devius arva 990 Possideat; vel quinque habeat volventibus annis, Quod sat erit, ne ferri unquam cogatur arator Indigus, aut pastor campis discedere ad urbem. Sic ait. exsurgunt bello clarus Polypoetes, Et Telamonïades Ajax, magnumque Leontei Robur, et immiti caestu modo victor Epeus. Utque pari spatio steterunt ex ordine, Epeus Sustulit atque rotans projecit in aëra discum. Post hunc fulmineo prognatus Marte Leonteus. Tertius inde manu valida Telamonius Ajax 1000 Contorsit, finemque amborum propulit ultra. Magnum ubi sed fortis discum cepit Polypoetes; Aura quam longe baculum stridente bubulcus Projicit; armentum supra volat ille rotatus: Tam longe omne ultra spatium projecit. Achivūm Clamore, et magno sonuerunt omnia plausu. Consurgunt alacres socii fortis Polypoetae, Ac laeti regale ferunt ad litora munus. Tum qui forte velint missa certare sagitta, Bis quinas posuit ferro nigrante bipennes, 1010 Dimidias. totidem forma breviore secures. Inde procul malum fulva defixit arena, Et pavidam tenui suspendit fune columbam, Tendere quo jussit ferrum. qui fixerit acto Primus avem calamo, cunctas sibi ferre bipennes; Attigerit quod si misso: quis vincula ferro Laude minor, sibi dimidias hunc ferre secures. Haec ubi sic fatus, Teucer bonus, Idomeneos Et famulus magno Grajūm se murmure tollunt. Nulla mora est, geminas aerata in casside fortes 1020 Concussere: prior Teucro locus exiit: ille Ocyus adducto telum vi misit ab arcu; Nec grege de intacto vovit solemnia Phoebo Munera, primitias agnorum. rite sagitta Ergo ipsam haud potuit (laudem hanc invidit Apollo) Figere avem: fixit, queis nexa volabat, ad ipsum Linea vincla pedem, ferroque abrupit acuto. Illa levis fugit superas exterrita in auras: Vincla infra cecidere solo delapsa: virorum Laetifico circum sonuerunt litora plausu. 1030 Meriones Teucri e manibus capit ocyus arcum, Et calamum celer imponit, quem jam ante pararat; Dehinc grege de intacto vovit solemnia Phoebo Munera, primitias agnorum; et nube sub alta Ut sese curvos flectentem vidit in orbes, Stridentique petit calamo, mediamque sub ala Figit avem; rapido telum quam trajicit ictu, Et redit, atque pedes lapsum defigitur ante Merionae, terra in viridi. trajecta columba Insedit malo rursus; tum languida collum 1040 Demisit: fluxere alae, membrisque soluta Fugit vita levis: malo at delapsa volucris Subter planxit humum: Graji obstupuere tuentes. Meriones denas victor tulit ergo bipennes: At parvas Teucer, non laeta mente, secures. Hastam dehinc longam statuit, pulchrumque lebetem In medio Aeacides, intactumque igne, mereri Atque bovem pretio qui posset. nec mora, surgunt Ambo hastam jactare boni, regnator Achivūm Atrides, magni et comes impiger Idomeneos 1050 Meriones. quibus exsurgens haec fatur Achilles: Atride, scimus valido quam robore, et hastae Missu omnes vincas. quare hoc tibi munus habeto Victor et i celsas ad puppes: demus at hastam Merionae heroi, tibi si placet, optime regum, Talia Pelides: hortanti paruit ille. Meriones hastam bonus abstulit: ast Agamemnon Talthybio pulchrum ad naves dat ferre lebetem.