CroALa & LatTy: nodus

Nodus 1847972 in documento kunic-r-ilias-libri.xml

HOMERI ILIADOS LIBER DECIMUS OCTAVUS. Sic illi ardentum pugnae certamina ritu Flammarum exercent: Pelidae nuncius at se Obtulit Antilochus, procurvo in litore, celsas Ante rates, nactus, turbata mente sedentem, Et quod erat secum tristi sub corde putantem. Quippe gemens tales volvebat pectore curas: Me miserum! quianam dant huc ad litora Graji Curva fugam, totisque ruunt verso agmine campis? Heu metuo adversi ne laevo numine divi Re mihi complerint misero, quos caerula mater 10 Portendit quondam luctus; dixitque futurum, Myrmidonum ut primus virtute ac fortibus armis, Me vivo, solis jucundum lumen, et auras Linqueret, Iliaco prostratus Marte. Menoetī Occidit heu proles bello fortissima! leto Patroclus jacet infelix! Ast, igne repulso Hostili, ad curvas jussi remeare carinas, Priamida nec cum saevo decernere pugna. Ille suo tales versat dum pectore curas,  Nestoris eximii germen sese obtulit ecce 20 Antilochus; lacrimas fundens perque ora tepentes, Atque trahens imo gemitum de corde, profatur: Hei mihi, Pelide, magnae tibi nuncius adsum Infelix cladis. quam cur non arcuit aequus Divūm aliquis? jacet heu Patroclus. pugna cadaver Fit gravis ad nudum: ferus Hector nanque habet arma. Sic ait: huic subitus tristi caligine moeror Nubem animo densam offudit. putrem rapit amens Ambabus cinerem palmis, vultuque decoro, Et capiti superinfundit; fuligine turpi 30 Spirans nectareum foedata est vestis odorem. Ipse, ingens spatio ingenti porrectus, in atro Pulvere procubuit, manibus turpabat et auream Caesariem iratis vellens. Tum, quotquot Achilles Atque Menoetiades bello cepere, dolore Fixae acri, accurrunt famulae, circumque jacenti Affusae, moestumque ululant, et pectora plangunt Ingenti attonitae, labefacto corpore, luctu: Antilochus parte ex alia turbatus, obortis Ora udus lacrimis plorat; validisque retentat 40 Pelidae usque manus manibus; ne forte corusco Ipse sibi jugulum ferro secet. alta gemebat Nanque amens luctu, moesto circum omnia complens Clamore, horrendum exululans. Procul audiit imis In specubus gnati questus Nereïa, patris Intra tecta, Thetis; vocemque agnovit, et almo Ore graves fudit gemitus, lamentaque, luctu Indulgens. coetu divam cinxere frequenti, Caeruleae quaecunque maris Nereïdes imi Stagna colunt, Glauceque, Thaliaque, Cymodoceque, 50 Nesaee, Spioque, Thoëque, Halieque decora, Cymothoë, Actaeeque, et candida Limnoria;  Amphithoë, Meliteque, et Agave pulchra, et Iaera Dotoque, Protoque, Pherusaque, Dynameneque, Dexamene, Amphinomeque, et florens Callianira, Dorisque et Panope; ante alias Galatea sorores, Inclyta, Nemertes, Apseudes, Callianassa, Et Clymene formosa, Ianiraque, tuque Ianassa, Et Macra, atque Orithyia, atque comas Amathea Formoso cohibens plexu, centumque, sub alto 60 Queis domus est ponto, Nereïdes. omne frequenti Hae coetu implerunt vitreum specus, et simul omnes Plangebant niveis moerentia pectora palmis. Queis Thetis in mediis orsa est hos anxia questus: Audite, atque meos cunctae cognoscite luctus, Nereïdes, mecum flentes mea damna, sorores. Heu misera! heu partu eximio male functa! vigentem Artubus atque animo, heroum quo fortior usquam Nemo fuit, gnatum peperique aluique. sub auras Arbor uti pingui e sulco se attollit, et auctu 70 Usque novo ad caelum surgit, succreverat ille Sic, validusque artus, formaeque insignis honore. Hunc ego Trojugenum sacras ad bella sub arces Tristia misi olim; tecta in Peleïa mater Nec reducem excipiam; dulci et dum vescitur aura, Atque videt solis pulchrum jubar, angitur usque Infelix; pressoque malis nil ferre salutis Adveniens possum genitrix: tamen ocyus ibo Ut carumque caput videam, noscamque dolorem Quem doleat tantum, bello secretus ab omni. 80 Haec effata cavum linquit specus. omnis euntem Nympharum sequitur juxta chorus, arvaque, largo Perfusae fletu, Neptunia pectore findunt. Inde, ubi jam Trojae pingues ad fertilis oras Advenere, actam scandunt longo ordine, fluctu Caeruleo egressae, celsas qua parte carinas Myrmidones circa Peliden rite locarant. Huic, imo gemitus rumpenti e pectore, mater Adstitit, ac tollens ploratum, dulce prehendit Gnati diva caput manibus; dehinc talia fatur 90  Quid fles, nate? angit quis te dolor? en age matri Dic; ne cela animo quidquam. facta omnia summo Ab Jove sunt certe, manibus quaecunque supinis Orasti supplex; ad curvas omnis Achivūm Ut pubes compulsa rates, et pressa malorum Mole gravi, angustis te nempe in rebus egeret. Huic, gemitum ducens alto de pectore, contra Pelides: Mater, mihi Jupiter ista secundus Annuit, indulgens precibus votoque: sed, eheu, Esse queat rapto quid nunc mihi dulce sodali 100 Patroclo? colui quem semper, semper amavi Ut caput ipse meum, misero mihi raptus acerbo est Funere. qui vitam eripuit ferus Hector, ademit Arma idem spolians, ingentia, pulchra, tuentum Mira oculis; dederunt ipsi, dona inclyta, quondam Quae Peleo divi, qua te, dea, luce cubili, Injecere viri mortalis. degere vitam Aequoreas inter nymphas te morte carentem Aequius at fuerat: thalamo sibi jungere Peleum Mortali de gente aliquam. non, diva, doleres 110 Multa gemens nati ob letum, quem bella secutum Tristia, non reducem excipies in tecta, laremque Ad patrium. vitaeque piget lucisque, virorum Esse nec in numero patiar me, fata sub hasta Primus dura mea subeat ni perditus Hector, Patroclo et meritas fuso det sanguine poenas. Cui mater lacrimis haec rursus moesta profusis: Ergo, gnate, tibi veniet cita funeris hora; Mors tibi confestim post Hectora nanque parata est. Ille refert, graviter suspirans pectore ab alto: 120 Dispeream vel nunc, cui fata juvare sodalem Egregium misero suprema in morte negarunt. Heu nimis, heu, longe patria ab tellure domoque Occidit, ille meum frustra, desertus, amici Auxilium, infelix, tam duro in tempore poscens. Nunc quoniam ad patrios nec me remeare penates Fata sinunt, nec opem dilecto ferreus ullam Patroclo, sociisve tuli, quos tot mihi dirus Hector demisit leto; verum usque carinas Ad curvas sedeo, telluris inutile pondus, 130 Talis ego, fortes qualis nemo inter Achivos Bellator: fantem in coetu qui vincere possint Eloquio, haud desunt alii. Proh Jupiter, absit Discors ira deūmque hominumque a pectore, quamvis Cordatos saevire tamen quae cogit, et atro Assimilis fumo gliscit praecordia circum, Perque means animum, stillanti dulcior ipso Melle, sinu in medio capit auctus major in horas. Ceu mihi totum ira pectus complevit Atrides. Sed quae facta, licet dolor angat, mittere praestat; 140 Ac durae mentem domitos vi subdere sorti. Nunc abeo, capitis cari si caede superbum Hectora nanciscar; nigraeque occumbere morti Haud renuo, volet ille alti cum rector Olympi, Dīque alii, quorumcunque est sub numine vita Morsque virūm. mortis postremae fata nec ipsa Invicti fugit vis Herculis, ille Tonanti Ante alios fuerit quamvis acceptior omnes: Sed domitus fatoque gravi, Junonis et ira est. Sic et ego, me dura premet si Parca, jacebo 150 Mortuus; at meritae referam nunc praemia laudis; Troiadumque aliquam, sinuosa et veste nitentum Dardanidum, ambabus tergentem mollia palmis Ora, gravi cogam gemitu jactare querelas. Norint me cessasse diu certamine belli A duro. nunc arma, parens, in saeva ruentem Ne retine incassum: precibus nec flectere blandis, Nec verbis poteris mihi mentem vertere amicis. Huic Thetis: ista quidem, quae fatus, vera negare Haud ausim. fessis pulchrum est avertere praesens 160 Exitium sociis, claramque affundere lucem. Sed tua Trojugenae potiuntur pulchra corusco Aere arma; indutus quae nunc gerit Hector, inani Laetitia exsultans: longum at laetarier ille, Ut reor, haud quibit; cui mors jam dura propinquat. Ergo ne te armis audax immitte prius, quam; Me reducem huc videas. prima cum luce revertar Nanque ferens, faciet solers quae Mulciber, arma. Sic ait; atque viam celerat festina; sed ante Aequoreas abiens sic est affata sorores: 170 Vos nunc ite, maris gremium vos condite in alti, Caeruleumque senem visurae, aedesque paternas; Et, quae facta, patri narrate: micantis Olympi Ipsa hinc ad sedes abeo, Vulcania tecta: Egregius si forte faber caelestia gnato Arma meo donare velit, quorum indiget usu. Sic ait: illae undas moestae subiere. supremi Pulchra Thetis longe ad sedes tendebat Olympi, Ferret ut arma parens gnato. dum pergit ad altas Illa domos divūm; magno clamore cruentum 180 Priamidem interea fugiens Argiva juventus Venerat ad naves, et fluctisonum Hellespontum. Necdum etiam media telorum e nube sodalem Aeacidae extulerant Graji. post terga secuti Troes enim densi instabant, currusque virūmque Turba ingens, igni et similis Priameïus Hector, Ter pedibus retro apprendens exsangue cadaver Priamides traxit, socios et voce vocatos Horrisona increpuit; ter magnis viribus ambo Ajaces gelido aspulerunt a corpore; fretus 190 Ille suo contra perstabat robore; turbam Acer et in mediam nunc se, mediumque tumultum Injicit; immotus nunc stat, magnaque suorum Voce animos firmat, nusquam decedit et hosti. Ac velut impastum flammato corde leonem Pastorum nequeunt vigiles arcere catervae: Sic gemini Ajaces, Mavortia corda, furentem Hectora ab exanimi Patroclo arcere nequibant. Jamque adeo abreptum rapuisset victor, et ingens Cepisset decus et speratae praemia laudis; 200 Iris ni subito venisset nuncia forti Pelidae, illa jubens armari ad praelia. caelo Clam Jove, clamque aliis quam dīs Saturnia misit. Haec juveni stetit ante oculos, ac talibus infit: Surge age, Pelide armipotens, omnesque tremende Ante viros; fer opem Patroclo. nanque carinas Stat gravis ad curvas dudum pugna illius ergo, Seque acies caedunt hinc atque hinc: pugnat Achiva Exsangui pubes pro corpore; Troia certat Arreptum Iliacas at pubes tollere ad arces. 210 Inclytus ante omnes Hector furit; atque potiri Exstincto, atque caput molli a cervice resectum Figere avet summo in vallo. Consurge, jacere Desine; jam subeat mentem pudor, optime Achilleu, Te vivo, Iliacis Patrocli membra relinqui Ludibrium infelix canibus. tibi turpe sodalis Si veniat lacerumve tui foedumve cadaver. Sic dea. sic contra Pelides: Iri ferentem  Ista deum quis te celso huc demisit Olympo? Illa refert: Magni conjux Jovis, inclyta Juno; 220 Nec missam summus scit Juppiter ipse, deorum Nec quisquam e numero, caeli qui tecta frequentant. Tum sic Aeacides: nam qui nunc, diva, tumultum Ire virum in medium possum, cui scilicet arma Hostis habet; mater vetuit quem bella subire Et prius, huc rediens quam venerit ipsa? Spopondit Vulcani nam facta manu, quibus induar arma Laturam caelo. Nec fortes inter Achivos, Quod norim, est quisquam, cujus sint artubus arma Apta meis, magnum Ajacis Telamone creati 230 Si clypeum excipias. Sed et Ajax nunc, reor, inter Primores pugnat Patroclum propter, et hasta Ut solet hostiles turbat, caeditque phalanges. Haec ille: haec roseo contra Thaumantias ore: Pulchra tibi in mediis nunc hostibus arma teneri Ipsi etiam scimus: primam tamen i vel inermis Ad fossam; Teucrisque offer, metuende, videndum Os modo; si gelida capti formidine tandem Absistant pugna; longo si fessa labore Gens Danaum paullum respiret. saepe salutem 240 Parva quies tulit in medio discrimine belli. Haec effata levi nisu dea fugit in auras. At carus regi superum consurgit Achilles; Cui fortes dedit horrificam Tritonia Pallas Aegida circum humeros, aurata et nube decorum Ipsa caput cinxit, summoque a vertice late Fulgentem incendit praeclaro lumine flammam. Ac velut aerias quondam se attollit in auras Fumus, litoreae surgens a moenibus urbis; Quam, fluctu septam circum pontoque locatam 250 In medio, admotis oppugnant molibus hostes: At cives tota quam longa est luce cruento Haud cessant trepidi e muris decernere Marte; Inde ubi se occiduas tandem sol mersit in undas, Densae igni flagrantque faces, et fulgor ad altas It nubes, signum sociis, si forte carinis Advecti auxilio veniant, finemque laborum Ferre aliquem, ac duram possint avertere cladem: Haud aliter clarum flammae jubar emicat alte Ad caelum dio e capite, horrendumque refulget 260 Ille quidem muro est ingenti egressus, et altam Constitit ad fossam, turbae sed mixtus Achivūm Haud tamen est; carae occursant nam jussa parentis. Illic stans, altum clamavit. Pallas at una Vocem divino claram de pectore misit Horrendum exclamans, tremefactaque pectora Troum, Atque omnes late implevit terrore phalanges. Ac veluti clarum tuba clangens insonat, hostis Densus ubi obsessae cladem fert cominus urbi: Sic magni Aeacidae late vox clara sonabat. 270 Turbatae mentes Teucrorum; pulchra comantes Convertere viam bijugi, stragemque futuram Horrescunt; pavidi perculsis mentibus haerent Aurigae, horrenda specie ut videre coruscam Pelidae celso diffundi e vertice flammam, Quam saeva indomito succenderat igne Minerva. Ter latam stans ad fossam clamavit Achilles: Ter magno Teucri ac socii fugere tumultu. Tunc adeo bis sex Troum, Mavortia pubes, Celso dejecti curru, jacuere, suisque 280 Pectora confossi, visu miserabile, telis: Hostibus at Graji depulsis, corpus ovantes Patrocli e pugna extulerunt, mollique feretro Imposuere: udi fletu funduntur amici Cui circum; sequitur Pelides, pulchra profusis Ora madens lacrimis, postquam conspexit amicum Porrectumque toro, confossumque ilia ferro; Ad pugnam curru imponens quem miserat ipse, Nec reducem rursus pugna ex ardente recepit. Heic indefessum Juno Saturnia Solem 290 Invitum Oceani subter vada caerula misit: Ille mari latuit mersus; certamine ab omni Grajugenae at fessi nigra sub nocte quierunt. Parte alia, pugna postquam excessere cruenta, Abjunctos curru Teucri solvere jugales: Continuo et, nondum potu dapibusque refecti, In coetum coeunt. heic recto corpore cuncti Stabant; nemo ausus considere. Corda tremebant Namque metu, Aeacides fuerat quod visus, Atridae Iratus postquam longum cessarat ab armis. 300 Pantoides quibus in mediis ita farier infit Polydamas, veri prudens, transactaque rerum Qui solus norat, rerum et ventura, sodalis Hectoris, ac partu vitales fusus in auras, Hectora Cisseis Priamo qua nocte creavit. Sed longe melior lingua hic fuit: Hector at hasta. Is tunc has prompsit facundo e pectore voces: Consulite, o socii, magnaque expendite cura Quid fieri praestet. muros hinc ire sub urbis Hortor ego, Aurorae medio nec velle manere 310 Adventum in campo, non longe a navibus. Hostis Si veniat, nimium tuta distamus ab urbe. Ille vir iratus quando cessabat Atridae, Argivus levior Mavors fuit, et mihi Grajas Dulce erat ad puppes longam producere noctem, Speranti ratibusque insigni et laude potiri. Nunc dium timeo Peliden. nanque, superbis Ut furit usque animis, non campis ille manebit In mediis, vario passim contendere Marte Troës ubi et Graji fuerunt: at moenia bello 320 Incursans, rerum trepidos certamine tristi Deque urbe et de conjugibus decernere coget. Quare agite, o socii, longe bine cedamus in urbem. Consiliis parete meis. nam sic erit ipse Ut dico: Pugna Aeaciden absterruit alma Nox veniens: quod si nos, huc progressus in armis, Mane novo inveniat, qui sit noscemus. in altum Ilion evadet fugiens hinc nanque libenti Pars animo: longe pars major strata jacebit, Vulturibus dulces epulas canibusque datura 330 Iliacis. talem, dī, longe avertite cladem. At, parere mihi si vultis vera monenti, Nocte quidem clausis, vel moesto corde, licebit Consilio firmare animos, belloque parari; Atque urbem poterunt turres, portaeque, superbi Et postes, vectesque arcta compage tueri. Dehinc, instructi armis primo surgentis in ortu Aurorae, densa turres et celsa corona Moenia cingemus. labor olli curaque major Tum fuerit muros circa pugnare; carinas 340 Et repetet vana spe lusus, moenia circum Postquam agitans cursu frustra satiarit inani Efferus alipedes alta cervice superbos. Nanque urbi nec sese immittet quamlibet audax; Nec vastam dabit: ante suo nam corpore pascet, Ipse canes. Haec Polydamas: quem Martius Hector Torva tuens, dictis contra sic fatur acerbis: Polydama, istorum laudo nil prorsus; et odi Futile consilium. Concludi rursus in urbe Meque jubes, Troum et pubem? nondum satis intra 350 Cessastis turres et propugnacula clausi? Nondum animus vobis otī satur, atque morarum est? Clara urbem Priami per gentes fama ferebat Olim auri atque aeris ditem, aggestisque beatam Divitiis: nunc exhaustis pretiosa supellex Jam domibus periit. Nam venum plurima gaza Maeonias abiit longe, Phrygiasque per urbes, Intumuit magna in Teucros cum Jupiter ira. Nunc idem quando ad naves mihi ferre secundus Annuit eximiam laudem, Grajūmque phalanges 360 Admovisse mari pulsas, ne talia demens In populis consulta effer: queis non erit ullus Pareat ut Troum; patiar parere nec ipse. Nunc age quae dicam concordi mente facessat Quisque alacer. victu primum revocate labore Exhaustas longo vires, per castra frequentes Divisi in turmas; dehinc sic custodia cordi, Nec pigeat somni expertem producere noctem. Quod si quem nimius dolor angit, curaque rerum, Quas habet aggestas dives, simul omnia caris 370 Civibus apponat large. nam praestat amicos Hisce frui, Grajos quam vi pugnaque potiri. Cras iterum, aurorae prima sub luce, carinas Ad Danaum ferro Martem instauremus acuto. Aeacides quod si vere surrexit in arma, Ipse sibi exitium arcesset. per bella ruentem Haud ego nanque virum fugiam, verum obvius ultro Consistam, sive ille decus laudemque reportet, Sive ego. communis Mavors, versaque superbum Saepe vice abjecto victorem sternit ab hoste. 380 Haec ille: acclamant vecordi pectore Troës.  Quippe viris mentem exemit Tritonia Pallas. Hectora laudarunt suadentem prava, monentem Recta sed haud quisquam laudavit Polydamanta. Tum victu revocant vires, et corpora curant. Interea tota Patroclum nocte frequentes Plorabant Graji, luctum quibus orsus Achilles: Ingentem in mediis, palmas tot caede virorum Horribiles super imponens frigentia leto Pectora, dans gemitus crebros, moestaque sodalem 390 Voce vocans. Qualis fulvus leo, durus ademit Cui catulos silva raptos venator in alta, Absenti; rediens luctu furit ille, profundos Et cursu lustrat saltus, vestigia cernat Sicubi pressa viri; cor tristi exaestuat ira: Talis moesta alto suspiria pectore ducens Myrmidonum in medio luctum est exorsus Achilles: Proh superi! ut vanis fudi verba irrita ventis, Qua te luce, Menoeti, animo confidere jussi. Quippe tibi patrias promisi Opoëntis ad oras 400 Ducturum incolumem gnatum post eruta bello Pergama, victorem praedaque et laude superbum. Ast optata viris non perficit omnia summus Jupiter. hoc nobis nam fatum instabat, utrumque Purpureo terram perfundere sanguine eandem Litore in Iliaco, nec me Thetis inclyta, Peleus Nec pater excipiet reducem, sed nigra tenebit Exstinctum heic tellus. at nunc, Patrocle, subibo Posterior quando terram, non ante sepulcro Te condam, arma caputque tua quam caede superbi 410 Hectoris tulero, bis sex et corpora pubis Iliacae ante pyram, secta cervice, corusco Mactarim ferro, te ob caesum percitus ira. Interea ad naves, caput o mihi dulce, jacebis Sic ut es: affusae circum noctesque diesque Dardanides cultae sinuosa veste, decorae Troades et positum flebunt, quas cepimus ipsi Vique hastaque urbes cum vastabamus opimas. Haec ait, atque jubet socios circumdare flammas Magno confestim tripodi; corpusque, cruento 420 Foedatum tabo, tepida perfundere lympha. Haud mora jussa viri faciunt, aptumque lavacris Imponunt igni tripodem, purosque superne Infundunt latices, subterque arentia flammae Pabula subjiciunt. costas ingentis aheni Ignis obit; liquor interea calet almus aquai. Fumidus at resono cum ferbuit humor in aere, Frigentes lavere undis, oleoque liquenti Perduxere artus, unguento et lata novenni Vulnera complerunt. dehinc lecto molle cadaver 430 Impositum, lino tenui texere supremo A capite ad talos, quam longe tenditur, imos; Et vestem stravere super candore nivali. Post haec Myrmidones, cum magnanimo Pelida Moerentes, noctem luctu, quam longa, trahebant. Junonem interea conjux fraterque, sedentem Ad latus, aetherei compellat rector Olympi: O Juno veneranda, animi laetare: peractum est Jam tibi opus. fremit arma citus, pugnaeque parat se Aeacides; Danaos ut jam te suspicer esse 440 Progenitos; tantam impendis queis sedula curam. Illa sub haec: Quid ais, Saturnie? quod tibi verbum Excidit ore? viro quod vir mortalis, inopsque Mentis, totque astu moliri nescius orsa, Fecerit; hoc nequeam, quae glorior esse deorum Prima, genus vel quod majus mihi, vel tibi jungor Quod thalamo, in superos regnum cui contigit omnes? Talem me irasci frustra, nullasque decebat Iliacae clades moliri ac funera genti? Haec inter sese divūm rex, magnaque Juno. 450 Vulcani Thetis interea pervenit in aedes Astriferas, late fulgentes aere corusco, Eximias inter divūm tecta omnia, claudus Ignipotens olim sibi quas construxerat ipse. Hunc operi intentum, largo et sudore madentem, Invenit circa folles. nam tempore solers Bisdenos uno tripodas properabat, in aede Regali ut starent pariter, pulchris decus ingens Parietibus; fundoque auratos cuique rotarum Subdiderat lapsus, in coetum ut sponte deorum 460 Irent ipsa sua, rursusque in tecta redirent Nulla ducta manu, visu mirabile monstrum. Jamque opus ingenti cura perfecerat ingens. Restabant pulchrae, quas nondum aptaverat, aures: Rite sed aptandis clavos cudebat ahenos. Haec dum solerti festinat Mulciber arte, Ecce fores intra veniens sese intulit altas Pulchra Thetis, niveis fulgens quam candida vittis Excepit Charis occurrens, Vulcania conjux; Et dextram dextrae jungit, dehinc talia fatur: 470 O Theti pulchra, pedem nam cur ad nostra tulisti Limina; diva, soles raro quae visere, quamvis Cara mihi ante alias, venerandaque? verum age mecum Huc ades, hospitibus quae par, ut fercula ponam. Haec effata, ultro media in penetralia ducit Diva deam, pulchraque libens in sede locavit, Argenti clara bullis, varioque decenter Picta opere, extremae suberat cui rite scabellum. Post haec, voce vocans Vulcanum, talia fatur: Huc ades, o Vulcane; Thetis nam caerula te vult. 480 Huc modo quae nostras, vetus hospita, venit in aedes. Sic Charis: at contra Vulcanus: Magna, colenda Et merito mihi diva domi est. quae multa dolentem Servavit quondam, caelo prolapsus ab alto Cum cecidi saevae propter crudele parentis Consilium, quae me claudum occultare volebat. Tunc miser ingentes luctus, clademque subissem, Excepsent gremio ni me Thetis inclyta, et alma Eurynome, Oceani proles immane fluentis. Harum ego et in specubus tum feci multa labore 490 Daedaleo, amne novem sub ponti conditus annos, Armillas, calycesque, et pulchra monilia collo, Omnigenas, et acus vesti retinacula. magni Me circum Oceani spumans immensa fluebat Unda, ruens vasto cum murmure: quaque laterem Parte deum nemo norat, nemoque virorum, Ni, quae servarant lapsum, Thetis, Eurynomeque. Nunc igitur, nostras quoniam dea venit in aedes, Me Thetidi pretium acceptae persolvere vitae Addecet. ergo dapes tu rite apponere opimas 500 Festina interea, dum folles armaque pono. Sic fatus, durae incudis consurgit ab atro Stipite, mole ingens vasta deus, oraque flamma Torridus assidua, claudus pede, tenuia magno Crura trahens nisu; follesque amovit ab igne Seponens; dehinc arma locat fabrilia puro Fulgentem argento, fuerat queis usus, in arcam. Post haec osque deo, atque manus, hirsutaque tersit Pectora, cervicem et validam purae indita lymphae Spongia. dehinc tunicam induitur, dextraque capessit 510 Sceptrum ingens; proditque foras gressu male claudus Alterno. hinc atque hinc regem comitantur euntem, Sustentantque manu famulae, quas fecerat auro, Vivis persimiles florenti aetate puellis; Queis et mens inerat formoso in corpore, voxque Et vigor, atque artes variae, quas scilicet ipsi Caelicolae docuere. hae regi utrinque meabant Ad latus: ille autem, figens vestigia gressu Incerto, sedi se admovit, pulchra sedebat Qua Thetis, ac dextrae dextram conjunxit: amico 520 Dehinc laetus tales prompsit de pectore voces: O formosa Theti, o merito mihi cultaque semper Caraque, cur nostras venisti haud sueta sub aedes? Quid tibi opus? quodcunque optas effare, jubebis Quidquid enim, actutum faciam, dea; sit modo, possim Quod facere, atque mea praestari quod queat arte. Haec ille: haec lacrimis contra dea fatur obortis: Vulcane, an, caelum colimus quaecunque, dearum Totque ac tam duros perpessa est ulla dolores, Quot gravis attribuit miserae mihi Jupiter uni? 530 Solam Nereïdum mortali nanque jugavit Ille viro, Aeacidae Peleo; subiique cubile Diva hominis moerens invita mente; senecta Qui tristi jacet exhaustis nunc viribus intra Tecta miser. luctus alios mihi Jupiter idem Aggerat. eduxi nam postquam sedula gnatum, Eximium heroum; postquam succreverat, ingens Arbos foecundo veluti succrescit in arvo, Navibus in curvis Trojae sub moenia misi, Vastaret bello ut Teucros: at rursus eundem 540 Haud reducem excipiam tecta in Peleia mater. Quin etiam mihi dum vivitque ac lumina solis Cernit adhuc, dolet usque animo; nec ferre levamen Possum aliquod flenti, curisque ingentibus aegro. Namque, illi eximium dederant quam munus Achivi, Formosam ante alias florenti aetate puellam, Hanc rursum eripuit vi abducens major Atrides. Ille autem, saevo tabescens ima dolore Pectora, fervebatque ira, et cessabat ab armis. Interea Grajos procurvo in litore Teucri 550 Conclusere cavas ad puppes, arma sinebant Nec proferre usquam, septisque erumpere ab arctis. Tum primi Argivum proceres venere, meumque Suppliciter gnatum orabant, ingentia dona Polliciti: cladem Grajis arcere sed ipse Abnuit. inde suis carum Patroclon at armis Induit, ac saevae jussit se immittere pugnae, Myrmidonumque una densas inducere turmas. Hi tota, quam longa, die prope limina Scaeae Pugnarunt portae, cepissentque Ilion altam, 560 Ipse Menoetiaden veniens ni Phoebus Apollo, Pugnantem primos inter, multaque superbum Caede virum, subita stravisset morte, decusque Priamidae saevo eximium laudemque dedisset. Haec propter supplex, genibusque affusa tuis, te Obtestor genitrix pro gnato; quem premet eheu Parca gravis miserum primaevo in flore juventae, Pulchra viro si forte velis largirier arma, Scutumque, galeamque, et crurum tegmina nexu Multiplici, et thoraca. habuit nam quae prius, arma 570 Perdidit, a Teucris extincto rapta, sodalis. Ille solo jacet abjectus nunc corpore inermi. Sic Thetis; at contra Vulcanus: Fide, nec ista Angat cura tibi mentem, dea. sic ego nigrae Illum utinam celans possem subducere morti, Cum misero adveniet fatum grave, quae petis, arma Ut mox cuncta aderunt olli, pulchraque tuentum Percellent specie, fulgenti et lumine visus. Haec fatus, divam linquit: redit ipse relictos Ad folles, quos ut sopitum vertit ad ignem, 580 Jussit quenque deus fungi sua munia rite. Spirabant folles una in fornacibus altis Bisdeni, omnigenas ultro non segniter auras Fundentes; nunc, festino quae proforet, auram Nunc aliam, quamcunque faber sibi posceret, et quae cunque foret magis apta operi. mora nulla corusco Inde igni large imposuit genus omne metalla, Aurumque, argentumque, et stanni pondera, et aeris Indomiti; magnamque locans in robore duro Incudem ut statuit, forceps laevam, gravis aere 590 Malleus implevit dextram; nec multa moratus Daedaleum informat clypei quincuplicis orbem Ingentem, solidum, candentique ambiit ora Fulgentem versu triplici, mollique revinxit Argento, in lori faciem quod flexile duxit. Tum variis totum formis caelavit, et omnem Insculpens rerum speciem mira indidit arte. Illic telluremque almam, caelumque, liquentes Oceani et campos fecit, Solemque labore Perpetuo haud unquam fessum, plenamque coactis 600 Cornibus, et puro candentem lumine Lunam; Et caelum quaecunque ornant labentia circum Sidera, Pleiadasque, Hyadasque, et Oriona magnum, Immanemque ursam (plaustrum cognomine dicunt) Vertentem sese contraque Oriona tuentem, Oceani quae sola unquam non tingitur amni. Tum geminas pulchris praecinctas menibus urbes Fecit. in hac positaeque dapes, et laeta parantur Connubia. ante faces lucent longo ordine, sponsae Post, matrum e thalamis egressae, rite per urbem 610 Ducuntur; laeto circum sonat aura Hymenaeo; Exsultansque chorus juvenum se versat in orbem, Ac terram plaudit pedibus; quos inter et acris Tibia multifori buxo, jucunda sonantes Et citharae, matres sua quaeque ad limina primas Ante fores tacitae similes mirantibus adstant. At procul hinc coetu complerat magna frequenti Turba forum, ancipiti confestim lite coorta. Quippe viri duo certabant alterna vicissim Jurgia miscentes noxa super, ante patratam 620 Ob caedem. cives compellans, omnia sese Jam solvisse alter clamabat: se nihil unquam Accepisse alter jurabat. ponere finem Ergo ambo optabant docto sub judice liti. Huic pars acclamat vulgi: pars altera at illi Aequa favet; studiis gliscunt certamina. turbae Sedabant fremitum praecones. sedibus et jam Marmoreis sacro in circo consueta locarant Membra senes: juxta clamosi sceptra tenebant Praecones; accepta senes quae rite gerentes, 630 Post alios alii surgebant, et sua quisque Pandebant quae certa foret sententia. fulvi In mediis auri duo magna talenta jacebant, Danda olli, visus veri consultior omnes Qui foret ante alios, et qui servantior aequi. Urbem aliam hinc atque hinc, cinctae fulgentibus armis, Circumstant acies geminae. queis certa voluntas Vel dejecta solo dare moenia celsa, vel omnem Urbis partiri gazam cum civibus: illi Nondum animo fracti parebant; furtaque belli, 640 Clam pubem armantes, secreta in parte parabant. Tunc varia murum stantes cinxere corona Matres, atque nurus, puerique, ac debilis aevo Turba senum; juvenes abeunt; quos torvus euntes Praegreditur Mavors simul et Tritonia Pallas, Ambo auro excusi, auratis in vestibus ambo, Ingentes, pulchrique, armisque insignibus ambo Conspicui, ceu sancta deum par numina: substat Mole minor pubes mortali sanguine creta. Hi, sedem insidiis nacti aptam, fluminis alveum, 650 Quo saturum pecus omne ibat de more liquentis Ad potum lymphae, tecti fulgentibus armis Insedere locum: in speculis procul inde sedebant Queis duo delecti juvenes, oviumve boumve Flexipedum adventum servantes. nec mora longa In medio. pecus en prodit; duo pone sequuntur Pastores, inflantque leves alterna cicutas, Laeti animi, fraudum securi. protinus illi Ignaris densi incurrunt, armentaque sternunt Pulchraque, et oves rapiunt niveas, caeduntque magistros. 660 Ast alii longe belli de rebus habebant Consilium. hi subitum postquam audivere tumultum, Praedantum et voces, et rapta armenta, relictis Sedibus una omnes consurgunt, atque frementes Subjiciunt in equos pernici corpora saltu, Corripiuntque viam; jamque adsunt agmine magno, Consistuntque: altas gliscit pugna aspera utrinque Fluminis ad ripas. caedunt se mutua longis Hinc atque hinc hastis aerata cuspide; turbam Per mediam graditur Discordia saeva, Tumultus 670 Et demens; dirumque fremens male noxia Parca Hunc tenet integrum, transfixum hunc membra recenti Vulnere, duro alium leto furibunda jacentem Per mediam pedibus turbam trahit, illa cruore Sparsa manus, pallaque humeros induta cruenta. Spirantes pugnam credas miscere corusco Aere viros: caeduntque, ruuntque, et corpora vita Cassa trahunt, magno instantes certamine utrinque. Nec non cernere erat molli tellure novale Amplum, ter ducto proscissum vomere, tauros 680 Multus ubi stimulo increpitans versabat arator. Hos arvi reduces postremo in limite baccho Vir dulci excipiens omnes ex ordine obibat, Cuique manu cyathum de more: refecti Viribus ad sulcos vertebant quisque suos se, Extremum optantes camporum attingere finem. Arva secant illi, tellus post terga relicta. Aurea sit quamvis, curvo ceu vomere versa, Nigrescit verae similis, mirabile visu. Septa etiam agrorum densis horrentia spicis 690 Addidit, intentosque operi, falcemque tenentes Messores. jam fervet opus; flavique manipli, Par sulco in versum procumbunt: pone secuti Tres, qui operas urgent, partem vinxere; resecta Queis pueri frumenta legunt, praebentque, ferentes Assiduae sublata ulnis Cerealia dona. Hos inter dominus stat gestans sceptra, tuetur Et tacitus, complent laetum cui gaudia pectus. Praecones patula subter convivia quercu Sacra parant, caesoque epulas struxere juvenco. 700 Nec minus et longo fessis messoribus aestu Miscebant tritae Cereis dona alba puellae. Vinea non longe surgit, multa gravis uva, Aurea, pulchra, nigris passim variata racemis. Sustentat vites vallorum argenteus ordo: Circum fossa nigrans cyano, septumque nitenti Candens e stanno; quo tantum semita ducit Una, meant ultro per quam citroque ferentes Pondera, dum plenis spumat vindemia labris. At laeti juvenes, aevo et florente puellae 710 Uvam in textilibus dulcem gestant calathiscis. In mediis citharam pulsat puer, atque decorum Voce Linum molli simul accinit. hunc chorus omnis Cantuque et plausu sequitur fremituque canentem. Haud procul hinc armenta boum capita alte ferentum Fecerat, excudens auro stannoque. juvencae Linquebant stabulum sordens, et nota petebant Pascua, non longe ripis arguta sonantis, A fluvii, et cursu rapido per prona ruentis, Plurima cui virides ripas praetexit arundo. 720 Una ibant auro clari fulgente magistri Quatuor, atque novem celeri pede, fida magistris Turba, canes albis horrentes corpora villis. At duo prima inter metuendi armenta leones Unguibus ingentem taurum rictuque tenebant, Mugitus edentem altos, frustraque gementem Raptabant. trepidi juvenes et fida canum vis Accurrere: illi, jam tauri tergore scisso, Viscera purpureumque hauribant ore cruorem. nequidquam clamore instant, et voce molossos 730 Instigant crebra pastores; morsibus illi Appetere haud audent aversi, horrendaque vitant Ora; modo allatrant magis et magis usque propinqui Pascua praeterea multa faber inclytus arte Ampla ovium fecit pulchra in convalle, nitentum Eximio candore, et septa agrestia, et aptas Pastori sedes, tentoria, tectaque denso   Duram hyemem contra pluviasque mapalia culmo. Inde chorum varians apte distinxerat, illi Assimilem, Cnosso in lata quem Daedalus olim 740 Inventum instruxit flavae, ut perhibent, Ariadnae. Heic laeti juvenes, forma et praestante puellae Plaudebant choreas, manibus per mutua junctis. His tenui lino vestes: at membra nitentes Velabant illis tunicae, subtemine denso. Hae nivea pulchras gestabant fronte corollas: Illis ex humero pendebat fulgidus auro, Argento amplectens nectit quem balteus, ensis. Haec pedibus magnum doctis nunc turba per orbem Sese agili saltu versabat: fictor ut olim Ille rotam manibus tractans convertit, utrinque Experiens docili quam se ferat incita cursu; Nunc celeres variis miscebat mutua gressus Ordinibus. stabat spectantum laeta corona Pulchras densa tuens choreas; geminique rotabant In mediis sese juvenes, cantumque praeibant. Extremo clypei radiantis in orbe locavit Oceani vastis undantem fluctibus amnem. Fecit ubi ingentis clypei mirabile textum; Addidit et thoraca, ipso magis igne coruscum, 760 Temporibusque habilem galeam, solido aere nitentem Pulchram, daedaleam; cui summo in vertice crista Aurea nutabat, tum lento denique stanno Candentes ocreas, fulgentia tegmina crurum. Quae bonus ut mira perfecit Mulciber arte, Laetus Achillea coram locat omnia matre. Accipitri at rapido similis dea lapsa per auras, Fugit siderea de sede nivalis Olympi, Arma, dei munus, portans radiantia nato.