CroALa & LatTy: nodus

Nodus 1825609 in documento kunic-r-ilias-libri.xml

HOMERI ILIADOS LIBER DUODECIMUS Sic Danaūm in castris proles invicta Menoetī Eurypylo vulnus curabat. Troïa pubes, Atque Argiva gravi interea certamine durum Martem exercebant conferti; fossaque, et altus Nequidquam obstabat murus, quem Graja tuendis Navibus ingentem fuerat molita juventus; Centum nec tauros mactaverat auspicibus dīs, Inclusas intus naves, gazamque coactam Undique ut ille diu servaret. numine structa Moles magna deūm non aequo, tempore parvo 10 Mansit, dum vixitque Hector, vitavit et arma Iratus Danais Pelides, et stetit alta Urbs Priami, nondum Grajorum subruta ferro. At, postquam Troum quisquis praestabat in armis Absumptus leto est, Grajūm et pars triste subivit Fatum, pars tota sospes de gente relicta est, Ac decimo urbs tandem Priameïa concidit anno, Et Danai patrios petierunt classe Penates; Consilium cepere una rector maris alti Neptunus, Phoebusque, omnem de sedibus imis 20 Eruere extemplo murum, rapidamque frementum Subjectam in molem subito vim mittere aquarum, In mare silvosa quotquot volvuntur ab Ida; Rhesumque, Heptaporumque, Caresumque, Rhodiumque Aesepumque, et Granicum, diumque Scamandrum, Et clarum Simoënta; ubi scuta ingentia, multae Et galeae, atque virūm jacuit sub gurgite pubes Inclyta semideūm. spumantia Phoebus Apollo Horum cuncta simul convertitque ora, novenos Perque dies muro laxis immisit habenis. 30 Interea caelo mittebat Jupiter imbrem Perpetuum, eluvie magna demersa periret Ocyus ut moles; sublatumque ipse tridentem Neptunus dextra gestans ducebat aquosum Agmen, cuncta solo et vellens disjecit in undas. Fundamenta, labor quae Grajūm jecerat ingens, Stipitibusque altis, saxoque exstructa molari; Omnia et aequavit late ad rapidum Hellespontum. Inde, ubi disjecti nusquam vestigia muri Restabant, multa litus complevit arena, 40 Dimisitque amnes, rursum se ut conderet alveo Quisque suo, puras ubi suerat volvere lymphas. Sic murum Neptunus erat Phoebusque daturus Exitio, tum circa ingens clamorque virorum Pugnaque fervebat; celsa et tabulata sonabant, Aeriae et densa telorum grandine turres. Ad naves Danai pressique, Jovisque flagello Edomiti, saevi metuebant Hectoris iras, Horrendam et faciem. nigrae par ille procellae Ut prius exercet Martem, et ruit acer in hostem. 50 Qualis aper, leo vel torvus, juvenumque canumque Venantum in turbam dat sese robore multo Efferus: hi densantque agmen, contraque resistunt Crebra manu valida torquentes tela: movetur Ille nihil, nec corde pavet, nec tuta capessit Digrediens, mortem nec vitat; seque cruentus Versatque, immittitque viris. quacumque furens se Intulit, ingentem pubes dat versa tumultum. Sic Hector partes sese convertit in omnes Dira fremens; Troasque hortatur primus ovantes, Pellere trans fossam bijugos: cui non tamen ipsi Audebant proferre pedem, sed margine acutum In summo aeripedes hinnibant; lataque fossa Terrebat, trans quam nec saltu evadere, cursu Nec facili quibant transire. abruptus utrinque Nam margo, et praeceps descensus; desuper alti Et valli horrebant, duro quos robore, acutos, Ingentes, densos magno fixere labore Certatim Graji, saevos munimen ad hostes. Nullus equo, valida currum cervice trahenti, 70 Hac aditus; pediti magnus labor, obvia siqua Perrumpat, murumque furens evadat ad altum. Tum prope stans tali compellat voce superbum Hectora Polydamas: Hector, regesque ducesque Trojugenae, sociique omnes, impellimus acres In fossam stulte bijugos: transmittere durus Quam labor est; circum vallis nanque horret acutis, Statque ingens juxta murus: quo nulla potestas Sese inferre equiti, pugnamve capessere in arctum Concluso, haud, equidem credo, sine vulnere, multo 80 Et lapsu. Ac, siquidem Grajis mala nunc struit, altum Aethera qui tonitru miscet, pater, hoc ego vellem Ocyus heic fieri, atque omnes, ex ordine ad unum Indecores perdi Trojano in litore Achivos Argolica procul a terra, patrioque sepulcro. At, subito si forte animis Argiva refectis Convertat sese pubes, Troasque fugatos Navibus a celsis iterum premat, inque profundam Pulsus eques fossam incurrat; non ullus, opinor, Effugiat, vivus cladem qui nunciet urbi. Quare agite, atque meis cuncti parete volentes Consiliis: vacuos heic currus, atque retentos Fidi habeant bijugos aurigae: fortibus armis Induti pedites peditem nos Hectora denso Agmine, quo ducit, Grajorum in septa sequamur. Non erit ut maneantque loco, longumque resistant, Exitii ad metam si jam venere supremi. Talia Polydamas: tutum bonus approbat Hector Consilium. Ergo, armis tectus fulgentibus, alto Desilit e curru; regisque exempla secuti 100 Desiluere alii pariter. tum quisque relicto Aurigae mandata dedit, jussitque manere Ad fossam, bigas retinere inque ordine: quinas Ipsi agmen totum in turmas tribuere, suosque, Instructi bello, ductores pone sequuntur. His Hector praeit eximio cum Polydamante, Qui, plures numero, praestantes robore, scisso Optabant muro primi oppugnare carinas. Priamidis etiam comes ibat tertius audax Cebriones: alius curru est auriga relictus. 110 Partem aliam ducit Paris, Alcathousque, et Agenor. Tertia turma Helenum post, Deïphobumque secuta est, Priamidas; horumque ibat comes Asius heros; Asius Hyrtacides, patriae qui moenia Arisbae Liquit, vectus equis ingenti mole, rubente Et tergo rutilis a flumine Selleente. Dux Anchisiades Aeneas inde cohortem Ducebat quartam, claroque Antenore nati Archelochusque, Acamasque, bonus bellator uterque. Sarpedon socios tandem postremus agebat; 120 Atque sibi Glaucumque, et magnanimum Asteropaeum Addiderat comites; visi quod robore cunctos Sunt praestare alios, se dempto scilicet uno, Cui nemo primae certabat laudis honore. Hi, postquam densi junxerunt mutua sese Tergoribus duris taurorum, cominus ibant In Danaos incensi animis; nec posse teneri Sperabant, rapido inciderent quin puppibus actu. Sic Troësque animis, sociique, volentibus ultro Consilio parent, dederat quod mente sagaci 130 Polydamas. monitus sprevit praeceptaque solus Asius Hyrtacides; voluit nec linquere ibidem Aurigamque et equos: curru sed vectus in alto Ad naves ibat: demens! quem triste manebat Fatum illic; nec erat, sibi quod promisit, ovanti Curru Dardanias rediturus victor ad arces. Parca virum tristes misit nanque ante sub umbras, Deucalidae magni perfossum pectora telo. Egit enim currum laeva ad navalia, pubes Qua Grajūm, e campo rediens tremefacta, ruebat. 140 Nec valvas nactus clausas, atque objice fultas, (Portarum nam claustra viri patefacta fugaci Praebebant turbae; siquis de clade superstes Adveniat, seque ad naves in tuta receptet) Turbidus huc advertit equos, mora nulla, frementes Clamore at socii post terga sequuntur acuto, Freti armis; nec posse putant consistere Grajos, In curvas trepido quin se dent pectore puppes. Pro stulti, ac vana tumidi spe! limine in ipso Invenere virūm par nobile, bellipotentum 150 Progeniem Lapithum, Polypoeten patre creatum Pirithoo, atque parem Marti virtute Leontea. Hi duo pro portis, fulgentes aere corusco, Stabant. Aëriis procero vertice densae Montibus ut geminae stant quercus, vastaque totos Flabra dies, pluviasque ferunt, longisque sub altam Defixis terram immotae radicibus haerent: Sic illi manibusque, invicto et robore freti Nusquam absistebant portis, magnumque manebant Hyrtaciden; quicum pubes condensa ruebat 160 Ad murum, laeva parmas, arentia tollens Terga boum, altum ululans post Iamenumque, et Oresten, Asiadenque Acamanta, Thoonaque, Oenomaumque. Interea Grajos variis hortatibus ambo Illi urgent pugnare alacres pro navibus. at, cum Densa phalanx propius venit, formidine capti Versa fugae dant terga alii: bellator uterque Sed citus occurritque hosti, pugnamque capessit. Agrestes ceu cum juvenumque, canumque tumultum Excipiunt apri venientum in montibus altis; 170 Atque ruunt cursu obliquo: virgulta fragore Ingenti prostrata cadunt, quacunque furentes Convertere viam: frendent immania saevis Dentibus ora; gravi cuspis dum missa lacerto Transfossis multo eripiat cum sanguine vitam: Sic horum circa pectus fulgentia densis Ictibus aera sonant, acri dum Marte resistunt, Vique sua freti, et saxis, quae crebra superne Intorquent socii celsis de turribus, hostem Atque sibi atque suis arcentes navibus, omni 180 Et, quae inerat vicina intra tentoria, gazae. Densa nivis virides ceu late vellera campos Consternunt, valido spargit quae turbine ventus Caeruleas agitans nubes: sic densa cadebant Hinc effusa, atque hinc manibus stridentia tela Grajugenum, Troumque. imbri galeaeque sonabant Saxorum horrifico, clypeique umbone tumentes, Asius at cernens haec, spe deceptus inani, Ingemuit, dextraque femur percussit, et alto Suspirans gemitu, haec effudit pectore dicta: 190 Tune etiam es mendax, o Jupiter? en ego, fretus Te, pater, Argivos dicebam terga daturos; Nec fore, Trojanae qui sese opponere turmae Auderet. nunc hi; latebroso in tramite vespae Ut sibi quae fodere larem, patriumve tuentes Limen apes, densae pro gnatis praelia miscent, Nec tecto abscedunt quoquam, cupidoque manentes Raptori sese objiciunt; sic dira frementes Soli pro portis forti stant pectore, quoquam Nec cedunt cuiquam, certi vel sternere duro 200 Dardaniam leto pubem, vel sternier ipsi. Sic ait; ille Jovem nec fatus talia flexit. Uni nanque decus genitor, laudemque parabat Priamidae; auspicio solus Jovis iverat Hector. Uno pugna loco nec servet. praelia portas Ante alias alii miscent: sed facta profari Fortia quaeque, deum veluti, me sanguine cretum Mortali, durum est, nec fas. pugna undique ad omnes Nanque atrox portas gliscebat, flammaque murum Circa ingens ibat caelo: pro navibus (urget 210 Aspera fors quando miseros) pugnabat Achivūm, Quamvis fracta malis, et moerens corda, juventus. Dī quoque moerebant ipsi, quicunque juvare Suerant magnanimos prius inter praelia Grajos. At gemini Lapithae pugnam invasere. trabali, Pirithoi proles, Polypoetes turbidus hasta Per galeam, solido quae malas aere tegebat, Percussit Damasum. perque aes, perque ossa cerebro Infixa est medio cuspis, domuitque furentem. Protinus inde neci dedit Ormenon, atque Pylona. 220 Antimachi at prolem praestans virtute Leonteus Trajicit Hippomachum, teritur qua balteus alvo. Inde cava ferrum vagina eduxit acutum; Et primum Antiphaten, adversum ingressus in agmen, Cominus invadit ferro, terraeque supinum Dejicit; inde Menona, inde Iamenumque, et Oresten Sternit, et ingentem dat victor caedis acervum. Hos illi stratos dum nudant fortibus armis, Lecta manus juvenum, Trojanae robora pubis, Ante alios cupidi murum perrumpere, et igni 230 Conjecto Argivas actutum exurere puppes, Hectora Priamiden, et Polydamanta sequuntur. Qui tamen ad fossam, suspensa mente, manebant Ancipites, visam, dum gressum inferre parabant, Propter avem. altivolans laeva de parte ministra Nam Jovis ingenti conterruit omine ituros. Unguibus implicitum quae vasta mole draconem Puniceis clarum squamis gestabat: at ille Saucius, aegre animam ducens, convertit in hostem Ora tamen, supra et pectus prope colla, tenentem, 240 Convolvens sese flexa cervice, cruento Dente ferox petiit: volucris tum victa dolore Demisit pedibus praedam, quae decidit agmen In medium: clangens in ventos illa recessit. At Teucris micuere metu praecordia, monstrum Ut Jovis aegisoni dirum videre, jacentem Ante pedes varia maculosum pelle draconem. Nec mora, Polydamas turbato haec pectore fatur: Hector, saepe mihi succenses vera loquenti Trojugenum in coetu: nec enim civem decet unquam 250 Mente loqui falsa quidquam bellive, domive, Blandirique tibi, atque tuas extollere laudes. Nunc etiam, quod opus, veraci pectore dicam. Parcamus Grajis, oro, arma inferre carinis. Quippe etenim, ut dicam, sic nobis grandia tandem Orsa cadent. quando fossam transire paratis Augurium dedit altivolans de parte sinistra Dirum aquila, ungue ferens ingenti mole draconem Sanguineum, nondum exanimem; praedamque remisit Ante, cito nidum quam nisu tangeret, et quam 260 Dulcem praeberet pullis immitibus escam: Sic itidem, quamvis nobis perfringere portas, Obstantem et murum contingat robore nixis Invicto, et cedant pulsi tantisper Achivi; Attamen indecores gressum referemus eadem Inde via; et multos Troum linquemus, ad ipsas Grajorum stratos immani caede carinas. Sic erit: hoc quicunque bonus responderit augur, Doctus monstra deūm, populi quem vera monentem Observent. Haec Polydamas: cristatus at Hector 270 Fratrem torva tuens affatur voce superba: Polydama, ista, mihi quae scis ingrata, profare; Quamvis non desit melior, quem promere possis, Sermo alius. quod vera istaec si rere, monesque Ex animo, nае sanam aliquod male numen amicum Exemit misero tibi mentem. Jupiter ipse Annuit altitonans mihi quae promissa, jubere Non pudet oblita dimittam ut mente; volantum Utque velim parere alis? quas nil moror omnes, Quot sunt, nec curo, seu dextra Solis ad ortum, 280 Solis ad occasum seu laeva parte ferantur. Nos magno parere Jovi nunc addecet, omnes Qui nutu regit omnipotens hominesque, deosque. Primum hoc augurium, cunctis et pulchrius, urbe Pro patria pugnare. Quid hostem? praelia quid tu Saeva times? cuncti ut pereant, sternantur Achaeas Et leto ad naves, mortem vitabis, inersque, Nec pugnax. sedenim si te cessare vel ipsum, Vel timidis videam verbis avertere ab armis Quenquam alium; mora nulla, mea confossus ab hasta 290 Indecorem fundes multo cum sanguine vitam. Dixit; et antetulit gressum, quem pone secuti Immensum socii clamorem ad sidera tollunt. Tunc adeo tonitru gaudens et fulmine, celsis Montibus ex Idae subitam pater ipse procellam Impulit in naves recta, quae pulveris atri Vim subitam, vento dirum stridente, ferebat. Idem Grajūm animos enervans fregit, et ingens Addidit Hectoreo capiti decus. ergo suoque Robore, prodigiis et freti, evertere murum 300 Ingentem Danaūm certantes, vellere vallum Instabant, pinnasque; et propugnacula magnis Vectibus, ac pilas ingenti mole ruebant Prima olim positas fundamina turribus altis. Has ferro aggressi sperant subvertere posse Emotas, densique everso irrumpere muro. Stant Graji contra obnixi, clypeosque sinistris Objiciunt. hosti, spargunt tela omnia dextris, Ac densa muro subeuntes grandine pulsant. Nunc huc, nunc illuc per turres cursat uterque 310 Ajax, et socios animis audacibus implet, Hunc placidis hortans verbis, hunc voce minaci Increpitans; si forte aliquem cessare videret: O socii, o quisquis praestanti est robore, quisquis Deterior, quisquis medius; non contigit omnes Esse pares quoniam bello; pro parte virili Nunc opus o vestrum, nunc quisque urgete. videtis Ipsi etiam quid res, quid tempus poscat. eodem State loco: ne quis vasto clamore, minisque Territus ad naves fugiat. quin pergite fortes 320 Ulterius, sociumque hortetur quisque: repulso Hoste, dabit nobis magni fors rector Olympi Usque sequi Phrygiam Trojana ad moenia pubem. Hoc ambo exacuunt clamore in praelia Grajos. Ac velut, hibernis densas ubi Jupiter horis Depromit, sua tela, nives; tacet aura: profundit Ille manu magna vellus glaciale, supremos Jamque tegit montes, camposque, et pinguia culta, Litoraque, et portus late omnes; una coërcet Unda imbrem fluctu gelidum; circum omnia candent: 330  Sic lapidum hinc atque hinc nimbus ruit horridus, et quos In Teucros Graji, quos et Trojana juventus In Grajos contra torquet: circum sonat omnis Assiduo murus flictu; fragor aethera complet. Nec vero portas, nec duros objice postes Agmina vel Troum, vel rumperet inclytus Hector: Jupiter ipse, suam prolem, Sarpedona Grajos Ni contra, magnum ceu contra armenta leonem, Excitet, indomito succendens corda furore. Ille gravem clypeum prae se gerit. arte rotundum 340 Quem multa solers duxit faber; aesque superne Obduxit late fulgens, taurinaque terga Insuit inferne densans, virgisque per orbem Extremum fulvi longis ornaverat auri. Hunc prae se gestans laeva, dextraque coruscans Bina manu longo praefixa hastilia ferro, Ingreditur; silva qualis leo fulvus ab alta: Suadet enim vesana fames, magnique superba Vis animi, tentare pecus vel tuta domorum Intra septa; viros nec si venabula dextra 350 Vibrantes juxta invenit, saevamque canum vim, Territus absistit coepto; sed vel stabula alta Insilit, ac praedam fert victor; vel cadit ipse Ante, gravi medium transfixus cuspide pectus: Sic animus dium Sarpedona fortis agebat, Irruere, atque ingens muri perrumpere septum. Nec mora, compellans Glaucum sic farier orsus: Glauce, quid eximios nacti laetamur honores Sedem, epulas, grato nunquam non plena Lyaeo Pocula? cur similes divūm nos cetera turba 360 Suspicit in Lycia? partemque tenemus amoenas Ad Xanti ripas magnam agri, vitibus almis, Frumento et pingui felicia rura? virorum Nos decet in primis haec propter stare, caputque Objectare ultro, Mavors ubi plurimus ardet Dicat ut hoc aliquis Lycia de gente sodali Bellator: Nostri reges non dulcia tantum Vina bibunt, ovium nec pinguia viscera tantum Vescuntur, laudem obliti; sed robore praestant, Ac primos inter stant laeti, hostemque lacessunt. 370 Hoc etenim si post belli discrimen, amice, Vitatum ambobus, senio, letoque carendum Jam foret; haud equidem primis ego mixtus in arma Sic ruerem, nec te verbis in pulchra cierem Praelia. nunc, quando mortis fata undique durae Instant, quot nequeas numero comprendere, nulli Quae fugere, aut vitare homini licet omnia; in hostem Perge alacer mecum, nostro ut vel sanguine magnam Laudem aliquis referat, laudem vel praebeat ipse Ut nobis. Haec Sarpedon sic fatus; at acer 380 Haud renuit caro Glaucus parere sodali. Ergo ibant Lycium ducentes agmen uterque. Hos ubi prospexit venientes clara Menestheus Progenies Petei, perculsus corda periclo Horruit. ad turrim nanque illius aere coruscans Ibat densa phalanx, clademque infesta ferebat. Nec mora, circum oculis perlustrans omnia, siquem Forte ducum videat, dirum qui, robore praestans, Exitium posset sociis defendere; vidit Stare simul geminos Ajaces, pectora bello 390 Haud expleta unquam, ac Teucrum tentoria celsa Linquentem, haud longe. verum exaudire vocati Haud poterant: aures tantus percellit ab omni Parte fragor, caelumque sonus ferit, icta remittunt Quem scuta, et galeae, praeduro et robore postes. Nanque omnes sese ad portas admoverat hostis, Atque furens omnes omni tendebat opum vi Rumpere. praeconem jubet ocyus ergo Thooten Ire; citis trepidus mandat cui talia verbis: I celer, Ajacesque voca mihi, die Thoota, 400 Ambos; id satius multo atque optatius; ingens Instat enim heic Grajis clades, dirumque propinquat Exitium: Lyciis pubes cum regibus huc se Nam fert, illa ferox animi, spectataque bello: Sin illic etiam labor ipsis, pugnaque fervet, At veniat saltem fortis Telamonius Ajax Atque bonus volucri Teucer pugnare sagitta. Sic ait: ille citus confestim jussa capessit;  Atque viam celerans it murum praeter Achaeum; Et prope stans geminos Ajaces, talia fatur: Belligeri Ajaces, ductores pubis Achivae, Magnanimi proles Petei vos dia, Menesteus, Ire citos jubet ad sese, partemque laboris Ferre aliquam secum, quod multo optatius, ambos; Ingens instat enim clades, dirumque propinquat Exitium. Lyciis pubes cum regibus illuc Nam ruit, illa ferox animi, spectataque bello: Sin istic etiam vobis labor, ortaque pugna est, At veniat saltem fortis Telamonius Ajax, Atque bonus volucri Teucer pugnare sagitta. 420 Sic ait: at dictis paret Telamonius Ajax; Nec mora, Oiliden compellans, talia fatur: Ajax, heic stantes tuque, et fortis Lycomedes Hortari ad pugnam Danaos ne parcite: visam Ipse illuc, belloque occurram; rursus eodem Huc referar, postquam socios praesente levaro Auxilio. haec effatus, abit Telamonius heros. It comes huic Teucer germanus, cretus eodem Ille patre. hos sequitur Pandion, atque pharetram Fert Teucri flexosque manu, bonus armiger, arcus. 430 Jamque adeo fortis turrim advenere Menesthei, Septa inter muri gradientes tuta, labore Ingenti pressum nacti. nam, turbinis atri More, duces Lycii jam propugnacula in alta Scandebant nisu rapido: pugna aspera gliscit Jam propior; magnusque virūm ferit aethera clamor. Primus ibi ante omnes Ajax dejecit Epiclem Magnanimum, dii socium Sarpedonis, ingens Ille manu jaciens saxum, quod forte jacebat Murum intra juxta pinnas; quod tollere nemo 440 Ambabus posset manibus vir, firma juventa Membra vigens valida, quali nunc corpore gignit Terra viros: alto correptum ex aggere misit Ajax, et conis insignem quatuor ictu Infregit galeam, capitisque latentia subter Ossa, gravi: summa exanimis de turre per auras Decidit, ut celsa qui se de puppe natator Corpore subjectas inverso mittit in undas Ima petens. Glaucum Hippolochi, dum fortis in altum Evadit murum, Teucer stridente sagitta 450 Fixit, qua extremum vidit nudasse lacertum. Ille dolens, pugnae nec jam aptus, ab aggere furtim Descendit retro cedens, ne vulnus Achivūm Forte videns aliquis verbis se jactet amaris. Sarpedon Glauci digressu moestus, abire Ut sensit, pugnae tamen instat fervidus acri. Nec mora, Thestoriden Alcmaona cuspide acuta Transadigit, ferrumque trahens eduxit: at hastam Ille sequens, prono collapsus corpore duram Planxit humum, circumque aera insonuere jacentem. 460 Tunc ingens pinnam arripuit, validisque trahebat Ad sese manibus Sarpedon: tota secuta est Illa manus, magnoque ruens avulsa fragore, Amplum liquit iter, qua multi irrumpere possent. Protinus huic magnusque Ajax, Teucerque furentes Adversi occurrunt. Teucer strindente sagitta Ingentis clypei lorum ferit ocyor ipsum Ad pectus: gnato sed fatum Jupiter altus Arcuit, ad puppes Danaūm ne morte periret: Ast Ajax clypeum assiliens percussit; et hasta 470 Defixa est aere in medio, dirumque frementem Repulit. immani retro conterritus ictu Cessit enim paullum; muro nec fugit ab alto Ille tamen, laudis speratae incensus amore; Versus et ad Lyciam clamavit talia pubem: Quae mora nunc, Lycii? quid statis? promite vires, Atque animos. durum, quantumvis robore praestem, Est soli et murum rupisse, et longius altas Sternere iter Danaūm ad puppes. incurrite fortes, Ite simul mecum. turba unum viribus anteit. 480 Talia Sarpedon: hi, regis jussa verentes, Incubuere omnes operi, densique feruntur Stant Graji contra obnixi, firmantque phalanges Murum intra; genti durus labor ortus utrique est. Nam neque vi Lycii fortes irrumpere murum, Atque viam ad Grajas tandem sibi pandere puppes; Martia nec Danaūm pubes avertere muro, Ut semel institerunt, Lycios, ac pellere quibat, Ceu commune duo aggressi partirier arvum Agricolae, inter se certant de finibus; ambo 490 Mensuram et manibus gestantes, multa vicissim Jurgantur, parvi cui cedat limes agelli: Sic illi ad pinnas magno certamine pugnant Hinc, atque hinc, caeduntque boum praetenta virorum Tergora pectoribus, clypeos, parmasque moveri Alarum in speciem celeres; multique cadebant Saevis fixi hastis, et si quis verterat hosti Pulsus terga, locum et servans confossa per ipsum Maxima pars clypeum. turres pinnaeque madebant Purpureo sparsae Danaūm, Troumque cruore. 500 Usque urgent Lycii; manet usque Argiva juventus. Foemina ceu, tolerare colo tenuique Minerva Vitam sueta, duas aequato examine lances Attollit, pondusque et lanam pensitat aequans, Justa, suisque parans mercedem sedula gnatis Exiguam: sic pugna anceps pendebat utrinque Ante, decus magno quam Jupiter annuit ipse Priamidae; muri primus qui claustra refregit. Ille suos altum clamans hortarier infit: Ite alacres; murum, Troës, perrumpite, Grajis Puppibus et rapidam certatim immittite flammam. Sic ait, incendens animos ad fortia. late Audivere omnes clamorem, atque agmine denso Incurruntque acres, scanduntque ad culmina magno Celsa gradu, aeratas quatientes cominus hastas. Ipse autem ingenti dextra celer extulit alte Saxum ingens, imaque tumens in parte, superne Ac sese in conum tenuans, quod forte jacebat Haud longe a porta. non illud, fortia quamvis, Bina virūm, quae nunc producit corpora tellus, 520 Sublatum possent stridenti imponere plaustro; Solus at ille manu raptum torquebat: Olympi Nam leve tollenti regnator fecerat ipse. Ac veluti caeso cum pastor ab ariete vellus Dereptum portatque manu, nec pondere ab ullo Urgetur: valvas contra sic ille ferebat  Sublatum duras lapidem; quas, robore firmo Compactas, bifores, munibant objice vectes Transverso gemini, clavis jungebat et una. Ipsum inde ad limen veniens, stetit arduus; olli 530 Et ne plaga foret forte irrita, cruraque late Diduxit, toto et connixus corpore, valvas Percussit medias. cardo est infractus uterque, Turbine et immani missus lapis, incidit intro. Argutum valvae crepuerunt, vectis et ictum Haud tenuit geminus, sectoque e robore postes Dissiluere: atrae nocti par, turbidus Hector Irruit. horrendum fulgebant aerea circum Arma; duas manibus quassabat fervidus hastas. Nec quisquam auderet, portae cum se intulit altae, 540 Obvius ire, deos praeter, nec sistere posset. Acres igne micant oculi: tum, versus ad agmen Iliacum, clamans hortatur scandere murum. Nec mora festinant jussi. pars ardua septa Transgreditur, portae pars magna infusa patenti Irrumpit. Danai trepida formidine curvas Diffugiunt versi ad naves, et litora cursu Prima petunt: magno miscentur castra tumultu.