CroALa & LatTy: nodus

Nodus 1773112 in documento marul-mar-dauid.xml

Lib. VII Hactenus ipsa ducis Dauidis diximus acta, Inuocatio Nunc subeunt cantanda mihi quę gesserit idem Sceptra tenens regni. Meliori carmina nobis Digna lyra donate, deę! Non numina celsi Inuoco Parnasi lotasue Helicone sorores, Sed uos, diuinas Charites, quę culmine lapsę Ętherio colitis Iordanis fluminis undas Et loca nota piis. Saulis post fata tyranni Accepit responsa dei Iesseius heros Atque his admonitus Iudę migrauit in urbem Hebronem, quondam populis opibusque potentem, Adam, Abraham, Isaac et Iacob Quattuor et celebrem positis ibi forte sepulchris Primorum Hebrei generis gentisque parentum. Huc cum coniugibus se contulit ille duabus. Inde suos socios diuersa per oppida misit, Subdita tunc illi, modo quam memorauimus, urbi. Illuc Iuda tribus properans conuenit ad ipsum Dauid rex Iesseiden regemque uolens de more salutat In solioque locat sacroque perungit odore Purpureaque super contectum ueste coronat. Iamque auro radiare caput sublime sedentis Coeperat et molles aurum circumdare lumbos, Aurea de tereti pendere monilia collo Et splendere simul, totos diffusa per artus, Maiestas immensa uiri, quum uenit ad aures Facti fama pii, quod Saulis corpora regis Natorumque trium Iabitę rapta tulissent A pinnis, Bethsana, tuis ad prędia Iabis, Quod myrrha et casiis et odora perlita nardo Clausissent patrio pariter collata sepulchro. Continuo Dauid delectos tendere Iabim Imperat ipse uiros pacisque insignia dextra Ferre manu: ramos semper uiridantis oliuę. Qui mox emensi Galaadas passibus oras, Perueniunt Iabim. Suscepit curia lętos. Illi autem coram seniorum stante corona Talia maturo fuderunt pectore dicta: Dauidis legati ad Iabitas "Ab Dauide quidem modo missi aduenimus istam Vrbem, Iabitę. Quod uestro funera regi Pignoribusque simul digno curastis honore, Commendat multum laudansque ad sydera tollit. Inde deum poscit, uobis bona cuncta rependat Pro tanta in dominos uestra pietate fideque Seque simul meritas grates debere fatetur, Soluendas quum tempus erit pro talibus aptum. Vos iubet interea moestam deponere mentem Atque bono esse animo, quando ipse in sede locatus Saulis, odorifico perfusus unguine regnat, Sic Iuda curante tribu fatoque fauente Responsisque dei. Qui Iudę nominis estis, Vos gaudere decet. Regnandi facta potestas Perpetua est uobis, donec de sanguine uestro Saluator ueniens prisci maledicta reatus Tollat et ęternę condat noua sęcla salutis." Talibus auditis Iabitę gaudia plausu Dauid laudatur Testati referunt: tanti moderamina regni Apta magis nulli pręter Dauida fuisse. Conueniens etenim cunctis iustumque uideri, Vt pręsit populo, qui uincit uiribus omnes Et pietate uiros, qui magnum cęde Goliam Sustulit, hostilem qui uictor sępe phalangem Siue dedit letho seu uertere terga coegit Quique sibi infestum uoluit uitare tyrannum, Perdere quum posset, ueneratus regia sceptra Sacratumque caput. Post talia plurima dicta Legatis portanda nouo dant munera regi Haud temnenda quidem. Lęti rediere suoque Legati referunt, fuerant quę gesta, tyranno Ordine quęque suo largitaque munera promunt Regis liberalitas In medium. Socios ea rex partitur in omnes, Ex opibus nihil esse suum regnique bonorum, Hoc unum dicens, ut cunctis imperet unus, Velle sibi proprium, se cętera cędere plebi. Auaritia O quam dissimiles, quorum insaturata Caribdis Publica ubi exhausit, quęrit priuata uorare. Iudicio iniusto nitens, non legibus ęquis! Isbosethus Isbosethus erat Saulis clarissima proles. Hunc regnare uolens pręfectus militiai Abnerus, reliquis tribubus suadere solerti Conatus studio, pompis regalibus ornat. Ille quater denos uiuens impleuerat annos, Quum talis regni moderari coepit habenas Et regere imperio Galaadas Gessuriosque Et Beniaminas gentes et Iezrahelitas Israhelemque omnem. Domus unica Iuda fauebat Dauidi, magna qui tunc Hebronis in aula Sex menses septemque sui moderaminis annos Exegit, placidam fatis sibi flantibus auram. Pugna inter Ioabum et Abnerum duces Audax interea cuneos Abnerus agebat Per Gabaonis humum. Dauidis castra Ioabus Mouit in aduersum Gabaonis ad usque lacunas. Ambos exiguus paruo discrimine campus Separat et spacio diuersos diuidit arcto. Consedere loco. Leuibus procurrere primum Inter se pugnis, Abnero ad bella uocante, Incipiunt acies. Bis senos altera misit Turma uiros totidemque effuderat altera contra. Vi numeroque pares congressi tela feroces Vtrinque intorquent, mox iunctis comminus armis Vrgent obnixi, consertis uulnera scutis Iam breuibus siccis agitant, angustia longos Non patitur gladios. Pariter miscentur in unum Victores uictique globum spaciumque cadendi Defuit in medio cęsis, subsistere firmę Dum poterant uires circumnitentibus ultra. Inde fere aduersis ceciderunt ictibus omnes. Vsque adeo interimi potius quam cedere cunctis Mens simul una fuit. Tantę ne gloria cędis Ęuo fracta cadat, campum certaminis huius Campus robustorum Campum dixerunt tunc nomine robustorum, Nunc quoque seruantem pugnę monumenta uetusta. His ita confractis surgunt hinc inde repente Pręlia: totę acies, castris post terga relictis, Concurrunt pariter. Superat Dauidica turma Aduersosque fugat, fugientibus ingerit hastas Saxaque prensa manu aut fundę uertigine torta. Pars percussa cadit, celeri pars euolat ultra Lapsa fuga atque ipsos etiam metus urget inertes. Abnerum tunc forte ducem ducis ipse Ioabi Frater pone sequens, Asahel, premit, ille retorta Asahel cadit Post tergum facie clamat: "Diuerte uolatum Hunc alio atque alios, Asahel, comprendere cura. Quos modo despolies, ne te mea dextera telis Irritata tuis cogatur tradere letho Offendamque tua germanum cęde Ioabum!" Surdis hoc Asahel concludens auribus urget Cursu terga uiri. Conuersus protinus ille, Aduersa rapide uenientem perculit hasta Visceraque inguinibus fluxerunt cuspide apertis. Sic Asahel periit, cuius quoque cęde sequentes Turbati cursum sistebant atque dolore Affecti nimio lugebant funera noti Asahelis pernicitas Eximia uirtute uiri, qui cursibus ipsas Siluestres capreas uenando ęquare solebat Atque anteire canes. Nocuit tamen ecce misello Pernices habuisse pedes. Fortasse caueret Dirę tela necis, si corpore tardior esset. At post Abnerum properare Ioabus Abisasque Exurgunt pariter, fraternę cędis acerbi Vltores, nisi nox finisset bella, futuri. Tunc iuga tuta superscandens Abnerus, et illos, Qui reliqui fuerant, ad se collegit et inde Victorem alloquitur blando sermone Ioabum: Abnerus ad Ioabum "Quonam hic usque tuus perget sęuire, Ioabe, Districtus gladius? Nullumne relinquere uiuum Decernis penitus? Sed desperantibus una Velle mori fiet collato Marte uoluntas. Si uinces, uinces magna cum strage tuorum, Si uictus fueris, uictum te nonne pudebit A uictis? Desiste igitur reuocaque phalanges Iam cessent urgere suos certamine fratres Et tandem parcant cedentibus atque fugatis!" Ioabus respondet His placide auditis sedata mente Ioabus Respondit: "Si me rem talem, Abnere, petisses Principio pugnę, cognato nemo cruore, Me prohibente, manus foedasset. Criminis autor Quis fuerat nisi tu, qui uoce lacessere nostros Ausus es et primus ciuilia bella mouere? Nunc si forte piget te tales ędere pugnas, Et me, Abnere, piget." Dixit iussitque maniplos Ad sua dimisso certamine castra redire, Inspirans tumidis resonantia cornua buccis. Dux Abnerus iter Moabitica uertit in arua, Per campos sub nocte means peruenit ad amnem Iordanis facilisque uado caua flumina transit. Omnes lustrato properatis passibus agro, Cui nomen Bethoron erat, tentoria uelis, Isbosethe, tuis subierunt tecta dolentes, Sexaginta uiris amissis atque trecentis. Ex acie uictrice tamen bis corpora dena Cęsa modo, ipse Asahel si sit numerandus in istis, Quem ducis Abneri fugientis dextra peremit, Ante alios celerem et fraterno sanguine Abisę Coniunctum notoque simul uirtute Ioabo. Hunc illo extinctum bello studuere gementes Ad natale solum Bethlemaque tecta referre Et positum patrio digne decorare sepulchro. Nocte autem tota uictor ductorque Ioabus Quum fecisset iter, coepisset et aurea uultus Mane Ostentare suos tenebris Aurora fugatis Eoa de parte poli lucemque propinquam Solis puniceo iam pręmonstrare colore, Ipse cohorsque simul subierunt tecta superbę Hebronis gratesque deo laudesque canendo Dauidi, cui sacra suas Victoria palmas Porrigit et solio sublimem collocat alto. Acre autem certamen erat cum Saulis iniqua Stirpe diu, sed fata deo statuente secunda Iesseo generi, Dauid successibus usus Proficit inque dies magis amplum reddere regnum Festinat lateque suum diffundere nomen. Comparatio Ac ueluti Megaris in campis promere fructus Vere nouo foecunda suos cum cernitur arbor, Paulatim fluido descendunt corpore flores, Donec humi cuncti labendo linquere culmen Cogantur canoque tegant uelamine terram, Gaudet at illa suos pomorum crescere foetus, Sic Saulis labente domo Dauidica uirtus Altius exurgens se supra sydera tollit. Dauidis uxores cum liberis Pręterea sobolis generandę copia regi Larga datur, cunctis uni famulantibus astris. Achinoeque illi pariens Ammona profudit, Abigail Chelebum, Tholomai filia Macha Absalona comis insignem atque ore decorum. Ex Agita genitus quartus post hos Adonias, Saphacias quintus, proles noua matris Abithę, Sextus Hietramus, genitrix quem protulit Egla. Tot natos totidem Dauidi Hebrone dedere Vxores grauidam soluentes partubus aluum. Quumque alias transferre tribus rex magnus Olympi Ad pia Iesseidę Dauidis regna pararet, Abnerus Contigit, ut Veneris stimulis Abnerus adactus Iret in amplexum Resphę, charissima quondam Quę fuerat Sauli coniux. Indignius istud Isbosethus ad Abnerum Isbosethus habens inquit: "Talesne referre Curasti grates meritis ingentibus in te Officiisque mei multis, Abnere, parentis, Illius qui iura thori confuderis ultro Turpi concubitu foedęque libidinis usu?" Talibus Abneri irritantur pectora dictis. Obiectum purgare scelus nil curat et alte Erectum quassat caput indignataque uoluens Abnerus respondit Lumina turbato fertur sic ore locutus: "Isbosethe, nimis parui me pendis, ob istud Qui me damnandum facinus, quasi grande, putasti. Scilicet indignum est bellum pro rege gerenti De tot pellicibus regis si iungitur una? In me dona patris quum pensas, cur mea muto Ore pericla siles? Ductorem fecerat ille Si me militię, nunquid non rexerit idem Imperium uirtute mea protectus et armis Contemptuque meę uitę assiduoque labore Bellandi regnumque suum finesque tuendi? Te post fata patris super alta sede locaui Hęredem regni successoremque paterni. nota Officium tamen omne perit, quod fertur in illos, Quos acceptarum reddunt obliuia rerum Ingratos. Valeas tandem cum moribus istis Iamque alium tibi quęre ducem, me desine habere! Immo ego dispeream, nisi fata fauentia regi Dauidi totis animis opibusque iuuabo, Vt regnet, regnare deus quem iusserit ipse!" Isbosethus humi perceptis talibus ora Pallida deiecit linguaque silente recessit, Hiscere non audens Abneri territus ira. Ille autem misit pacem ab Dauide petitum Colloquiique fidem. Respondit Dauid amicum Se fore perpetuum, si secum forte Micholam Adducat ueniens, quę theda iuncta iugali Prima sibi fuerat, centum licitata resectis Inguinibus magnoque suę discrimine uitę. Abnerus transit ad Dauidem Exin Abnerus Saulis genus omne reliquit, Ad Dauida pium studiis conuersus amicis. Ergo fauens illi blandis affatibus omnes Solicitare tribus coepit mollique precatu, Sed Beniaminam cura maiore uocare Ad Iudę partes, diuino numine lectę, Israhelitani ut gestet diademata regni. Ex qua nunc primum Dauid decernitur unus, Sic dicente deo: "Sceptrum Dauide tenente Israhelitarum populum saluabo fidelem. Arma Palestinę non illum lędere gentis Nec uis ulla uirum poterit tectusque fauore Ille meo semper uincet, confinia regni Proferet ulterius, sumptis metuendus in armis." Consensere tribus, Dauidis fata sequendi Abnero dedidere fidem. Rebusque peractis Abnerus Dauida petit, translatus ad urbem Hebronem, latus illius comitante caterua Quinque quater iuuenum. Veniens nihil ante locutus Michola redditur Dauidi Quam Phalto ablatam, gratissima dona, Micholam Offerret regi. Phaltus seruare pudice Hanc studuit totos, quos secum exegerat, annos, Atrox esse sciens alienam tangere crimen Vxorem uiuente uiro. Quare ipsa marito Multum chara fuit Dauidi, amplectitur illam Iniectis collo manibus labrisque labella Insertans, optata diu sibi basia libat. Conuiuium Cumque suo Abnerum comitatu suscipit amplis Porticibus. Sedere hilares. Triclinia plenis Lancibus et pateris Baccho stipantur onustis Aggeriturque Ceres. Rebus pascuntur opimis Pro se quisque uiri, propinant pocula regi Certatimque illi dicunt felicia uota, Imperet ut populo saluis per sęcula rebus Et plebi semper charus, metuendus et hosti. Sic epulata diu sessorum turba, remotis Abnerus ad Dauidem Exurgunt mensis, sed adhuc Dauide sedente Incipit Abnerus: "Grates tibi soluere dignas Quis potis est, o rex? Porro, quod possumus, hoc est: Nos et nostra modo tibi subdimus. Insuper ibo Inducamque tribus tua iam sub sceptra fideles, Omnibus ut pręsis, superas qui uiribus omnes Corporis atque animi, cui cęlum sydere dextro Aspirat pręsensque deus quem numine complet." His dictis regi dat dextram et foedera sancit Teste deo iuratque fidem sine fraude perennem, Donec uitales uiuendo carperet auras. Iam discedentem Dauid deducit amici Officio fungens, pariter gradiuntur ad usque Valuarum spacium et extremę limina portę. Ille "Vale" dicto, turba comitante, recessit. Ecce autem uictor cęso latrone Ioabus Cum spoliis prędaque redit, delatus in urbem. Audiit Abnerum blande cum rege locutum Excessisse recens curaque accensus acerba Ioabus ad regem Exclamat: "Quęnam te, rex, fiducia fecit Incolumem sinere ire tuis ex ędibus hostem? Hanc Abnerus enim quare penetrauerat urbem? Nonne uolens dare uerba tibi? Tum discere, quicquid Ipse agites rerum, quantos concire paratus Moliris. Quibus inspectis ad tuta recessit." Hęc fatus regi, coepit secreta Ioabus Voluere consilia. Emisit, qui nomine regis Abnerum reuocet dicens superesse, quod illi Dicere secreto rex uellet. Nescius ergo Ille Ioabinę fraudis, regressus in urbem Abnerum perimit Ioabus Venit. At exceptum lęto satis ore salutat Seque arcana loqui simulauit uelle Ioabus Indeque semotum confodit. Corruit illic Accepto incautus transfixa per ilia ferro, Non uictus uirtute uiri, sed fraude nefanda Infidę mentis cordisque ad iniqua maligni. Hoc immane scelus quum rex audisset, iniqua Mente tulit gemituque graui de corde uoluto, Dauid maledicit Ioabum Moestus ait: "Testor diuumque hominumque parentem Me regnumque meum commissi criminis huius Non esse autorem, nec iniquę conscia cędis Corda tulisse unquam. Veniat uindicta Ioabum Infidum supra morbisque infecta nepotum Corpora conspiciat, corrupti sanguinis ęgra Profluuio et sanie squalentis putida leprę! Non desint illi, quos panis inopia uexet Consummatque fames aut bellicus hauriat ensis! Vt uero Abneri celebrari funera uidit, "Scindite" ait "uestes, lugubres sumite saccos, Tristibus Abneri mortem lugete querelis, O socii, fortisque uiri decorate gementes Funus et exequiis dignos pręstate dolores!" Sic dicens sequitur prona ceruice feretrum, Pulla ueste caput tectus, suspiria ducit Humentes tergens oculos. Hoc cętera plebes Ore habituque simul regem comitatur euntem. Atque ubi depositum tumulo texere cadauer, Plebs iterat fletum, lachrymis rex infit obortis: "Nunc, Abnere, iaces uultu seductus amico Infidaque fide. Tamen hoc solamen habeto: Non tibi uincla manus strinxerunt, ferrea suras Non tetigit compes. Pręstantis militis instar Occumbis liber, lethali saucius ictu. nota Capta dolis uirtus laudem non perdit et illum Indicat imbellem, libuit cui fraudibus uti." Quum conclamato remeassent corpore, Dauid, Sic uelut in procerum magnorum morte dolenda Mos erat, indixit, nequis sua pabula gustet Ore prius, quam Solis equos demergier undis Viderit Oceani et stabulis se condere in imis. Talibus indiciis patuit non rege uolente Abnerum gladio sęui periisse Ioabi. Et licet ipsius germanum sustulit ille, Sustulit in bello urgentem urgentique resistens. Ergo non ideo compostę tempore pacis Iam cum rege simul decuit sęuisse Ioabum Vindictamque dolis et turpi fraude petisse. Nuncius hunc rumor casum portauit ad aures, Isbosethe, tuas. Poteras gaudere repenti Cęde uiri, cuius metuebas territus iram Supremasque minas. At te doluisse uetusti Annales memorant. Sed forsan plebe dolente Tu tristem lęto fingebas corde dolorem. Nil iuuit finxisse tamen. Dauida parabat Israhelitarum gens omnis condere regem. Vnum omnes legere sibi primique cohortis Bannaas et Rechab perimunt Isbosethum Isbosethanę ductores, Rhemmone nati, Fugerunt Gethaim, Bannaas atque Rechabus. Inde rati gratam Dauidi Iesseidę rem Sese facturos, peregrina ueste latentes Intrarunt urbem Isbosethique penates Iam medio feruente die, super alta iacentem Stragula defixo perimunt intra inguina ferro Sublatumque caput secum sub ueste tulere Hebronem regi Dauidi. Protinus illo Conuento promunt manibus disecta cruentis Ora palam. Simul "Ecce" aiunt "caput Isbosethi Afferimus, nostro dudum mucrone recisum, Qui tuus hostis erat, cuius mens emula regni, O rex magne, tui te pellere sedibus istis Tentabat, nunc bella ciens, nunc fraudibus utens, Vt te sublato tribulum quoque sceptra tuorum Arriperet solus. Sed qui tibi regna parauit Tradere tota deus, Saulem iam sustulit ille Progeniemque omnem: tutus dominabere terris." nota O spes uana hominum, quorum mens impia credit Perfidia reperire fidem dominisque placere Posse aliis, quum fraude suos factisque malignis Prodiderint, nulli chari gratiue futuri! Isto igitur multum turbatus crimine Dauid Hęc responsa dedit, regali examine digna, Dauid ad parricidas Isbosethi Ęquo digna foro: "Nescitis, Saulica cędes Quanto illi exitio fuerit, qui primus ab altis Gelboę siluis properans uenit Sicelechum Ac simul ipsius miserandum rettulit ultro Ille mihi casum, se lęta et prospera credens Enarrare nouo tristi de morte relatu? Hic igitur sperans ex his se pręmia uerbis Laturum, meritę subiit supplicia mortis. Nonne magis talem mulctam persoluere digni, Innocuum qui cęde uirum sunt tollere adorti Hospitiumque eius penetrantes, forte cubantem Atque graui pressum somno uexare piumque Sunt ausi truncare caput truncumque prophana Contrectare manu atque oculis proponere nostris Spectandum? Veluti sceleris spectacula mentem Oblectare meam possint hominemque iuuare Impia facta pium! Pereant, qui perdere regem Non timuere suum, mortem pro crimine pendant! Poena affecti parricidę Extemplo cęsus uita priuatur uterque Amborumque simul palmas plantasque recisas Arbore suspendunt, Hebronis iuncta lacunę Quę fuit et late ramorum brachia pandens Vmbrabat uirides frondoso germine ripas. Isbosethi autem, ne mortis honore careret, Depositum tumulo condunt caput Abnerino. Post hęc quęque tribus primates mittere lectos Ad Dauida studet. Veniens Hebronis in urbem Tota cohors, coram Dauide sedente locuta est: Principes tribuum ad Dauidem "Salue, Iuda tribus quo nunc lętatur alumno, Cuius se uirtute effert! Nos cętera plebes Nonne simul tecum magni proles Iacobi Progeniesque sumus, cognato sanguine fratres Censendi pariter? Quare consensibus omnes Te paribus petimus poscentes, omnibus unus Vt pręsis regnique regas totius habenas. Israhelitarum tibi certe sceptra deum rex Decernit dicens: 'Bethlema natus in urbe, Ipse meum populum Dauid tueatur et ipse Pręsideat cunctis, ipsi mea dextra fauebit' Hinc tecum fidei stabilis modo foedus inimus Omnes uno animo, te tandem chrismate sacro Vngimus, ut dextro fatorum numine regnes." His dictis illum prompto diapasmate regem Exunxere palam, toto plaudente theatro. Insonuere tubis rauco clangore Leuitę. Cymbala cum cytharis, cum systris tibia cantus Multimodos fudere simul cecinitque sacratos Turba sacerdotum modulatis uocibus hymnos. Deduxere alii per compita lata choreas Saltibus et uario cursu uarioque recursu. Semita quęque iocis et lusu feruere lęto Cernitur, ipsa polo ridebant astra sereno. Ridebat placidis mitis Neptunus in undis, Risit humus uario florum depicta colore Vberiusque suo pascens animantia foetu. Inde tribus totis conuiuia facta diebus Dauidis magna magni iam regis in aula Ingenti semper potusque cibique paratu. Quę siquis narrare uolet per singula, certe Totum pene diem fando consumat oportet. Tot res tam uarię lauti rarique saporis Tunc illas regis mensas onerasse feruntur. Dauid totius sumpto diademate regni. Dauid de Hebrone ascendit Hierosolimam Cunctarum tribuum lectis comitantibus illum Principibusque uiris, gradiens Hebrone relicta Peruenit Solymas. Iebusei claudere portas Iebusei Ausi aiunt: "Te certa uetant responsa deorum Has intrare domos, quorum simulachra superbus Cęca et clauda uocas. Si nos modo uincis, et illa Te uicisse puta." Dauid conuersus ad arcem, Quę collis prouecta iugo supereminet urbi, Hanc superat primoque capit conamine. Dicta Arx Syon Ante Syon fuerat, tunc arx est coepta uocari Dauidis. Sanctam post hęc ingressus in urbem Iebusei pelluntur ab urbe Victos eiecit Iebuseos, signa deorum Sustulit euertens. Atque inde paroemia nata: Non intret claudus templum nec lumine captus. Vrbs fuerat tunc dicta Iebus de nomine plebis Ante Salem, demum coniuncta uocabula sanctam Hierusalem interpretatur Pacis uisio Hierusalem fecere simul. Quę nomina pacis Propterea sortita fuit, quia Christus in illam Sic uenturus erat, diuinam ut mitiget iram, Conferat et uitam mortalibus ipse perennem. Iesseides arcem muralibus undique septis Muniuit, sed parte magis consurgere fecit Saxorum molem, qua pronior hostibus esset Accessus facilisque magis subeuntibus illa. Hic posuit sedem, belli successibus usus, Auxit opes uiresque. Fouens deus affuit illi, Ipse deus Dauida suum tutatus et arcem, Cogebat uictas illius sub iuga gentes.