CroALa & LatTy: nodus

Nodus 1748763 in documento zamagna-b-odyssea.xml

LIBER VICESIMUS QUARTUS Parte alia genitus Maja Cyllenius ales Caesorum juvenum simulacra excita vocabat: Aurea virga manu rutilat, qua lumina mulcet, Quum vult, atque adimit somnos. hac fretus agebat Ille levem turbam magno stridore sequentem. Ac veluti volucres, queis vesper nomina fecit, Lucifugae ingentis latebroso rupis in antro Hac illac stridunt; si qua vi protinus actae Excessere, cavi connexae ad limina saxi, Haerentes seseque inter; sic illa per umbras 10 Stridebat glomerata volans magno agmine turba, Mercurius qua monstrat iter per opaca locorum. Jamque ubi et oceani fluxus, et Leucada rupem, Ac solis liquere fores, et somnia nigra, Continuo subiere virentia gramine prata, Queis volitant manes simulacra carentia vita. Heic tenuem solido formam sine corpore Achillei Inveniunt, carique etiam post fata Patrocli, Antilochi, Ajacisque, omnes qui magnus Achivos, Pelida excepto, formae superabat honore. 20 Ibant affusi circum: queis cominus ingens Atridae veniens Agamemnonis adstitit umbra Triste dolens. fremitu denso comitantur euntem Quotquot in Aegisthi perierunt sedibus una. Cui prior Aeacides: Atrida o maxime regum, Heroas quondam ante alios magis esse putabam Te superum regi, gaudet qui fulmine, carum, Imperiis quod multa tuis fortissima bello Agmina parebant Xanthum Simoëntaque propter Dardanium, duros passa est ubi Graecia casus. 30 Tene etiam saevo Parcarum ferrea leto Vis domuit, nullus valuit quam fallere in oras Editus aetherias? o primo insignis honore Stratus apud validae cecidisses moenia Trojae! Ingens staret ibi moles aggesta sepulcri Omnibus a Danais, natumque ea fama maneret Inclita: nunc tristis sors funere mersit acerbo. Dixerat. Atrides contra: ipsis o superis par, Felix sorte tua, Pelei sate sanguine, Achilleu, Cui procul a patria tellure sub Ilio alto 40 Oppetiisse datum. de te late undique magni Certantes Danaique simul Troësque cadebant; Dum tu ingens spatio ingenti sub nube jacebas Pulverea stratus volucrumque oblitus equorum. Totam per lucem stetit aspera pugna, nec ante Martius armorum cecidit furor, horrida nigro Ab Jove tempestas acies quam terruit ambas. Post ubi digressi bello te ad litora nota Detulimus, positum stratis et rore tepenti Corpus et unguentis lustravimus. agmine denso 50 Maerentes circum Danai calida ora rigabant Fletibus, et longos tondebant vertice crines. Venit et aequoreis mater comitata deabus, Ut vitreo sensit famam sub gurgite: pontus Insonuit clamore alto, subitoque Pelasgi Intremuere metu concussi. et jam cava gressu Robora scandebant; longo quum doctus ab aevo Plurima, continuit trepidos Neleïus heros Consiliis habitus semper fidissimus auctor. Qui tum sollicitos sic interfatus amicos: 60 State viri, nec terga fugae convertite, dixit; Caeruleo e pelago nymphis sociata marinis Mater adest gnati funus visura supremum. Haec ille, et pulsa cessit formidine terror. At circum adstiterunt glauco genitore creatae Nereïdes maestum flentes ac vestibus artus Ambrosiis niveos cinctae; quas inter et ipsae Alternos tum voce novem coepere sorores Dulcisona questus. tristi rorantia Achivum, Quotquot erant circum, vidisses lumina fletu: 70 Tale deae querulo fundebant carmen ab ore! Bis septem trinasque super noctesque diesque Flevimus immixti divis: octava ubi fulsit Post decimam lux orta, rogo supponere flammas, Lanigerumque gregem et nigros mactare juvencos Institimus. tu pulcro humeros velatus amictu Ardebas dulci in melle et beneolenti unguento. Flammantem circa heroës, Argiva juventus, Decurrere pyram cincti fulgentibus armis Certatim peditesque equitesque; ululatus ad auras 80 Ibat, et ingenti resonabant cuncta fragore. At postquam in cinerem vis te Vulcania vertit, Mane novo puro candentia legimus ossa Sparsa mero et pingui succo. portaverat urnam Ipsa tibi ex auro genitrix, praestantia Bacchi Munera, quae multa caelarat Mulciber arte. Hac tua, Pelide, recubant, immixtaque cari Ossa Menetiadae Patrocli; distincta peremptum Antilochum tegit urna, aliis magis omnibus unum Quem Patrocli post fata tuo dignatus honore es. 90 Litore in aërio, qua panditur Hellespontus, Aggesta tellure Argivum exercitus omnis Heic tumulum late magnum, molemque superbam Struximus eductam caelo, quam navita longe Adveniens pelago semper miretur ab alto. Tum genitrix in vota deos ubi blanda vocavit, In medio Graiis posuit certamina circo Maxima. vidi equidem multorum funera praesens Heroum, exstincto quondam quum rege juventus Cingitur, ac variis exercet corpora ludis; 100 Sed non ulla magis miratus dona palaestrae Obstupui, quam quae niveis argentea plantis Alma Thetis posuit; magno dilectus amore Quippe deis fueras. exstincti gloria, et ingens Haud periit nomen, quin fama aeterna manebit. At mihi quid prodest gessisse horrentia bella, Juppiter exitium reduci quum triste parabat Aegisthi manibus, scelerato et conjugis auso? Talibus inter se dictis curisque morantur, Quum propius caesi domitor deus adstitit Argi 110 Agmen agens juvenum, quos funere stravit Ulysses. Ut videre illos, subito venientibus ardent Mirati conferre gradum, primusque Melanhteo Amphimedonta satum cernens agnovit Atrides, Hospes erat namque olli Ithacae dilectus in oris. Quem sic Atrides prior est affatus ab ore: Quae vos, Amphimedon, sors dira subire coëgit Haec nigro loca senta situ? par omnibus aetas, Lectaque vis: claram fortissima pectora pubem Non aliam plena quisquam legisset in urbe. 120 Obruit an pelago Neptunus, flamina saeva Ventorum longosque ciens ad litora fluctus? An domuere viri vos arva aliena prementes Vastantesque armenta boum raptasque bidentes? Saevane pro patria pugnando vulnera passi Conjugibusque? age fare; tibi sum foedere junctus Hospitii, servasque memor, me sedibus olim Successisse tuis flavo cum fratre vocantem, Iliacas Ithacum pelagi per caerula ad arces. Aequoreum permensus iter semel orbe peracto 130 Fulgentis lunae veni, vix ad mea vota Impulso Laërtiada. sic dixit Atrides; Atque olli Amphimedon referens: o ductor Achivum Optime, ait, memori cuncta haec in pectore servo Scilicet, et duri caussam nunc funeris addam. Connubio Icarii natae, thalamoque potiri Institimus longum nequidquam absentis Ulyssei Nos omnes, quos cernis acerbo turbine stratos. Illa quidem invisos nec dedignata hymenaeos, Nostra sequens nec vota, horrenda fata parabat 140 Omnibus, ac talem meditata est pectore fraudem. Tenvia subnectens immensae licia telae Institit ordiri, simulata et mente loquuta: O juvenes mea cura proci, jam vir meus, inquit, Quandoquidem periit, spatii ad connubia tantum Certa peto, donec valeam pertexere textum Nempe meum, (pereant ne fila exorsa) quod aegro Laërtae in funus propero. quum tristia fata Ipsius urgebunt aeterna lumina nocte, Ne qua mihi in populo mulier convicia dicat 150 Increpitans, nudum, vivus qui divite gaza Floruit, abjectum terra ac sine honore jacere. Sic illa, et facile ignaris res credita nobis. Interea arguto percurrens pectine telam Luce operi instabat, mox sera ad lumina nocte Stamina dissolvens totos tres vafra per annos Distulit in longum speratae gaudia taedae. Verum ubi jam quartum venit labentibus horis Annus, et ignaros mulier bene conscia fraudis Admonuit, nos et demum deprendimus ipsi 160 Texta retexentem, jussa est invita laborem Perficere, ostenditque palam. manus ultima postquam Imposita est, puroque abluta in gurgite palla, Splenduit assimilis Triviae Solisque nitori, Tunc Ithacum in patriam duxit male numen amicum Dissita ad arva procul, senior quae fidus habebat Setigeri pecoris custos. devectus eodem Contulerat sese Nelea natus ab urbe. Heic ubi perniciem nobis, clademque pararunt, Composito subeunt urbem: tardatus Ulysses 170 Posterior, gnatusque prior se moenibus infert. Illum autem lacero sordentem corpus amictu Ipse suum custos inopi seclisque gravato Assimilem, ac baculo vestigia tarda regentem Duxit agens. miseros foedatum turpiter artus Non juvenis potuit venientem agnoscere quisquam, Non senior: coram sic sese ante ora repente Obtulit, et curam spectantum elusit inanem. Nos caeci instamus dictis incessere spretum, Et jaculis pariter; nullis contra ille movetur 180 Vulneribus patiens, aut verba minacia curat. At simul ac tacitum monuit pater ipse deorum, Telemachi auxilio fulgentia sustulit arma In thalamum, versosque emuniit objice postes. Mox etiam jussit tecti e penetralibus arcum Penelopen efferre; et leti ponere caussam, Principiumque necis, duri certamina ferri. Haud ullus valuit forti contendere nervo Spicula; deficiunt vano conamine vires Infractae, voti longe dum meta recedit. 190 Heic Ithacus juvenum cupiens tractare laborem Cepit et ipse arcum: nos contra insurgere dictis, Et prohibere omnes optantem et multa rogantem; Nequidquam: namque ipse animos ultro addidit olli Telemachus sumpta hortatus certare sagitta. Ergo habilem dextra rapiens multo sine nisu Intenditque arcum, misitque volatile ferrum Per medias ictu nusquam fallente secures. Tum stetit adverso sublimis limine, et omnes E pharetra effudit calamos ardentia volvens 200 Lumina, et Antinoum jaculatus vulnere stravit. Hinc alios contra spargit volitantia certa Tela manu, figitque ardens: cadit icta juventus Plurima, et aggesta densantur funera caede. Nec dubium, major quin vis excita deorum Auxilio steterit: namque omnibus undique tectis, Qua ducit furor intus agens, trepidantia passim Corpora procumbunt. morientum it luctus ad auras Excitus, et fractis cervicibus alta resultant Atria, tum sparso natat omnis sanguine tellus. 310 Haec nos fata neci dederunt, inhumataque longe Membra jacent Ithaci in domibus sine honore relicta. Necdum etenim luctus fidis auditus amicis, Qui sanie ac tristi nigrantia vulnera tabo Rore lavent lacrimas inter, decorentque supremis Muneribus, qui dignus honos Acheronte sub imo est. Talia finierat referens. miratus Atrides Exclamat, gemitumque imo de pectore ducens: Fortunate, inquit, proles Laërtia, Ulysseu, Macte tuae magna virtute o conjugis! uni 220 Di dederunt talem diro sine crimine mentem Penelopi, in solo flagrans quae semper Ulysse Certa fidem tenuit. dignae virtutis imago Numquam tanta cadet, nec fama oblita peribit Dis etiam celebranda ipsis, qui carmina condent Illius in laudem tardos mansura nepotes. Non ita Tyndaridi placitum: scelus ausa nefandum Ipsa virum exstinxit, letoque in Tartara misit Insontem. tanti semper monumenta vigebunt Flagitii, quin et nomen muliebre per omne 230 Fama eadem indignae labis contagia sparget, Si qua etiam exstiterit studiis praestantibus apta. Talia jactabant nigris in sedibus Orci Suppositi tellure alta; per moenia gressu Dum celeres illi properant. jamque arva tenebant Laërtae, multo senior quae culta labore Ipse sibi, pressus curarum a mole, pararat. In medio domus alta fuit, circumque patebant Atria, queis epulas celebrare et carpere somnos Per noctem assuerat famulantum operosa juventus. 240 Heic etiam, quae fida senem curabat in agris Urbe procul, stabat Siculis anus edita terris. Atque ibi tum sociis natoque ita fatus Ulysses: Ite, ait, o properi in sedes, epulasque parate Mactantes de more suem, qui pinguior errat: Experiar, memori perculsus imagine noscat Mene pater, subito cernens adsistere coram; An multo absentis jam tempore nesciat ora? Sic dixit, famulisque dedit ferre arma vocatis Martia: jamque illi properant ad limina; at heros 250 Si quos inveniat, viridem descendit in hortum. Non Dolium reperit loca late consita lustrans Non gnatos Dolii, vernasque: una avia longe Vellebant dumeta omnes vepresque futuris Sepibus, ipse suum senior dux egerat agmen. Solum ibi Laërten aerata falce prementem Arboris eductae ramos invenit. amictus Sordidus ex humeris pendet, taurinaque suris Vincula dant ocreas et sentes tegmina in aspros Hinc apta atque illinc manibus, ne vulnera laesus 260 Accipiat; capitis tum summo in vertice squallet Horridus heu miseri caprina e pelle galerus. Sic ubi cognovit senio curisque gravatum Ingenti subito perculsus corda dolore Sub celsa stetit ille piro lacrimasque profudit. Dein tacita secum defixus mente volutat, Amplexusne petat, circumfususque repente Expediat casusque suos reditumque parenti? An prius exploret sensus, ac singula tentet Ingressus vario sermone? haec exigit heros 270 Dum secum, satius visum est illudere primum, Paullatimque senem gnati succendere amore. Jamque illum sic certus adit, dum vertice prono Curvatus senior stirpes tegit arboris altae Effossa tellure; et sic effatur ab ore Stans propior. te nulla fugit sollertia foetus Vitigenos curare, senex; heic omnia late Culta nitent. non stirps, non dulci ficus abundans Nectare, non Bacchi vites, non Palladis arbos, Non pirus, ulla tibi non est neglecta per hortum 280 Areola. hoc tantum dicam, tu parce moveri: Te cultus non iste decet; simul aegra senectus Sollicitat fessum, simul horres turpiter artus Nudus inops. nec te cessantem durus, opinor, Spernit herus, nec forma tuo servilis in ore, Inque habili membrorum habitu: par omnia regi es; Et jam tarda senem lotumque epulisque refectum. Ad placidos poscunt tranquilla per otia somnos Tempora, defunctum curis, operumque labore. Quin age, fare mihi, cuinam famularis in agro, 290 Florentesque hortos curas? dein insuper adde, Haecne Ithacae tellus; venienti ut cominus adstans Nescio quis nuper dixit, nec pectore fido, Nec sat mente valens. neque enim mihi certa ferebat, Audibatque meas voces, dum plurima quaero Hospite de caro; superis num vescitur auris, An leto domitus crudelibus occubat umbris? Quondam, fabor enim (tu corde audita repone Dicta memor) patriae devectum ad limina sedis Excepisse virum memini, quum finibus illis 300 Nondum alius nostris successerat advena tectis: Sese Ithaca e patria multa cum laude ferebat Laërtisque Arcisiadae de stirpe creatum. Illum ego suscepique volens, blandoque receptum Hospitio fovi, divesque et rebus abundans Dona dedi, nostri monumentum ac pignus amoris, Ex auro septem caelato ferre talenta, Argentoque gravem et signis cratera coruscum, Bissenasque super laenas, totidemque tapetas, Ac totidem chlamydas, tunicasque auro intertextas. 310 Praeterea quatuor praestanti corpore servas Haud operum ignaras, sibi quas delegerat omni E numero exsortes. vix haec tum fatus Ulysses Quum genitor lacrimans: Ithacam quam poscis, adisti, Hospes, ait, gentes habitant, immania corda. Quae vero memoras data quondam, heu perdita frustra Dona abiere tibi. namque ille heic vivus adesset Si patrio in regno, meritis dimitteret auctum Muneribus, ceu jura petunt, nec parva maneret Gratia apud memorem. nunc autem effare vicissim, 320 Quot magni revoluti orbes labentibus annis, Ex quo initum hospitium, ac primum tibi dextera amico Juncta tuo est, caro quondam, sed non mihi vivo Nunc etiam gnato: patrio quem litore longe Heu miserum saevi raptant aut gurgite pisces, Aut lanianda feris latos data praeda per agros, Alitibusque jacet. non mater flevit ademptum Veste tegens, non ipse pater, non optima conjux Penelope in viduo ploravit funera lecto, Exstinctique manu languentia lumina clausit 330 Justa ferens de more atro solatia leto. Verum age sis, verax etiam haec ne mitte docere; Quisve, vel unde hominum, qua te genuere parentes Urbe satum, qua parte ratis, fidique sodales Constiterunt? puppine aliena advectus adisti Haec loca, teque procul nautae cessere relicto? Talia Laërtes, at contra filius orsus. Sum patria ex Alybante, ubi tecta ingentia servo, Regis Aphidantis Polypemonidae genus altum Egregii, sed nomen Eperitus. appulit oris 340 His deus invitum Lylibeïa regna petentem; Stat ratis aversi procul urbe in litoris acta. Ast Ithacus, fugiens jam quintus volvitur annus, Ex quo nos adiit, nostrisque abscessit ab arvis Infelix. dextrae spondebant fausta volucres Omina, queis firmans animos solabar euntem, Laetus et ipse ibat: spes ingens ceperat ambos Hospitio misceri iterum, donisque potiri. Dixerat: ast illi nigra caligine ludus Incubuit, sparsamque ardenti pulvere foedans 350 Canitiem gemitu mixto suspiria traxit. Non tulit hanc heros speciem, naresque per ipsas Vis animi prorupit, iter molita sub auras, Affususque interque amplexus dulcia libans Oscula sic dictis genitorem affatur amicis. En quem poscis, ego post annos denique veni Bisdenos patrias, genitor, tibi salvus ad arces; Parce pio fletu, tristemque heu comprime luctum. Magna fero, celerare juvat: jacet aedibus altis Strata omnis jam turba procum, clademque piavi 360 Luctificam, exstinxique nefas crudele domorum. Cui genitor: si sanguis ades meus, inquit, Ulysses Redditus huc, da signa, quibus confidere tuto, Ac valeam certam dictis adjungere mentem. Tantum effatus, et ille: haec vulneris aspice primum Nota tibi, dixit, vestigia, quae ferus olim Saevo dente ruens in verticibus Parnassi Liquit aper. tua jussa sequens caraeque parentis Autolycum visurus avum, promissaque dona Capturus juvenis quondam hoc de litore cessi. 370 Quin age et enumerans nunc dicam ex ordine plantas, Quas mihi tu puero dederas. ego nomina quaeque Parvulus ardebam tua post vestigia reptans Discere; tu vero gradiens per amoena vireta Singula monstrabas, et me tua dona docebas. Bissenas mihi sponte piros unamque dedisti Praeterea, malosque decem, ficosque feraces Quadraginta, aequo plures tum limite sulcos. Quinquaginta ipsi, si rite recordor, et omnes Frugiferi: varioque illic in palmite turgent, 380 Quum Jovis incumbit tempestas laeta, racemi. Vix ea. Laërtae, dum certa in mente volutans Signa recognoscit, collapsi protinus artus Diriguere omnes trepido, resolutaque virtus, Ac nati collo circum dat brachia: at ille Excipit exanimem, labentemque erigit ultro. Ut voci via facta, animusque in pectore venit, Continuo has rupit voces: o Juppiter alme, Et vos caelicolae magni regnatis in arce Siderea; jamjam credo, cogorque fateri, 390 Si meritas tandem poenas dedit effera pubes. Id vero graviter metuo, ne concita contra Irruat huc Ithacae manus omnis, et improba longe Fama Cephallenum rumoribus impleat urbes. At natus: fide, o genitor, nec talibus, inquit, Sollicites curis animum: quin tecta petamus, Telemachus praemissus ubi geminique sequuti Pastores properant jussis convivia mensis. Talia ubi dixit, gressus ad limina torquent, Atque introgressi penetrali in parte domorum 400 Telemachum sociosque vident in frusta secantes Ingentes armos, miscentesque humida vina. Magnanimum interea Laërtem in sedibus altis Lavit anus Sicula, et pingui perduxit olivo Injiciens chlamydem fulgentem. at candida Pallas Adveniens propior tersit squallentia regis Membra auctans, pulcrumque magis magnumque videri Jussit, et ambrosios cervici afflavit honores. Nec mora, processit solio: miratur Ulysses Aspiciens pulcro similem caelestibus ore, 410 Et subito: o genitor, quis te deus aethere lapsus Mutat, et eximiis clarum decus artubus addit? Cui tum Laërtes palmas ad sidera tollens Voce refert: o rerum hominumque aeterna potestas, О Jove nata, o Phoebe, utinam jam munere vestro Qualis eram quondam, cepi quum Nericon altum Litore in adverso ducens victricia bello Signa Cephallenūm, nostris hesternus adessem Talis ego in domibus, pugnamque aggressus Achivūm Issem per medios cinctus fulgentibus armis. 420 Multorum haec ardens stravisset corpora leto Dextera; tuque tua sensisses gaudia mente Miratus tum, nate, ingentem caedis acervum. Haec illi alternis dum jactant vocibus; omnis Perfectusque labor, mensaeque ante ora paratae Jam dapibus stabant: ergo discumbere pictis Festinantque toris omnes, epulisque parant se. Nec minus et senior Dolius stipante corona Gnatorum advenit, multo defessa labore Membra trahens. illum properans exciverat agro 430 Sueta anus et vernas curare et fida fovere Omnibus officiis longaevum in sede parentem. Hi simul ac Ithacum mensa videre cubantem, Attoniti stupuere animo. quos mollibus heros Compellat dictis, atque haec mirantibus infit. О senior, vosque o juvenes accumbite mecum Una omnes jamnunc, mirari et parcite. namque Heic nos jampridem cupidos habet ardor edendi, Cessamusque tamen, reduces dum tecta petatis. Dixerat; ac Dolius palmas utrasque tetendit 440 Ad regem, amplexusque manus et dulcia libans Oscula conclamat. spes o fidissima nostrum, Venisti tandem, tuaque exoptata tueri Ecce datur, nobis nil tale putantibus, ora. Incolumis quando, dīs te huc ducentibus, adstas, O salve, aeternumque mihi, rex optime, gaude, Multa tibi superi faustae dent praemia vitae. Quin et fare precor, num laetae conscia sortis Penelope sensit reducem te numine divum; Nuncius anne jubes, ferat haec praemissus ad aures? 450 Cui Laërtiades: quidnam haec te cura fatigat, O senior? jam nota, inquit, sunt omnia, meque Adspexit regina. haec tantum effatus, et ille Paruit haud quidquam referens solioque resedit. Heic etiam proles Dolio generata salutat Circumfusa ducem, dextramque attingere gaudet Laeta animis. omnes quo tandem munere functi Hinc atque hinc patrem circa de more recumbunt. Interea hi celebrant structis dum gaudia mensis, Nuncia fama volans totam rumoribus urbem 460 Excierat spargens horrentia fata procorum. Queis dictis cives turbati huc protinus atque huc Cum gemitu strepituque ruunt ad limina Ulissei, Corporaque exportant tectis, et fleta suorum Pro se quisque viri condunt frigentia membra: Ast alios alias properant deducere ad oras In patriam celeri vectos per caerula cursu Luctum infelicem lacrimasque parentibus orbis. Ipsi in concilium perculsi pectora curis Processere; ingens stimulat dolor ossibus ardens, 470 Praecipitatque moras. postquam venere frequentes Surgit ibi Eupithes; namque huic praecordia luctus Acrior intus habet dilecti ob funera gnati Antinoi, primum quem vulnere stravit Ulysses: Isque ibi tum lacrimans ita voce silentia rupit. Horrendum exitium, cives, et funus acerbum Unius a furiis tulimus, qui Dardana primum Classe cita juvenum multos ad Pergama duxit, Amisitque rates, sociosque in gurgite mersit; Dein alios rapuit veniens, et lumina saevus 480 Prima Cephallenūm Stygias detrusit ad umbras. Ergo agite, atque prius Pylias quam tendat in oras, Elidis aut urbes, regnataque litora Epaeis, Festinemus. an et tristes et semper inertes Sic erimus? quae fama, viri, nos deinde sequetur, Natorum fratrumque, ulti ni dira piemus Funera? jam caeli superis haud vescier auris Dulce mihi; praestat manes descendere ad imos. Sed celerare juvat, ne quam fortuna salutem Ocius ostendat fugientibus. atque ita fatus 490 Demisit lacrimas, luctuque incendit Achivos. Hos inter motus, medio flagrante tumultu, Ecce super linquunt Ithaci penetralia celsa Servatusque Medon, et clarus carmine vates. Succedunt ambo propius: stupor omnibus ora Occupat, ut densa stantes videre corona. Queis prudens haec voce Medon tum farier orsus: Magnanimi audite, o cives: non ista vel ausus Vel potuit, sancto divum sine numine, Ulysses. Ipse ego Mentorea vidi sub imagine juxsta Sic; nije uvršteno u Errata 500 Stare deum, regis nunc saevo in pectore robur Ultro incendentem, nunc tecta per alta cientem, Turbantemque procos. infelix luctus ubique Insuetusque pavor, confertaque turba cadebat. Haec dederat vix dicta Medon; exterrita pallor Omnibus extemplo trepidantibus ora notavit. Atque his tum senior pavidis heros Halitherses Mastorides, unus sollerti pectore gnarus Cernere, quae fuerunt, quae mox ventura subibant, Incipit, ac verbis animos permulcet amicis, 510 Haec fatus. dictis adhibete o pectora, cives; Omnia contigerunt vitio haec et crimine vestro, Vos caussa exitii; vos olim multa monentem Mentora non passi meque ipsum audire jubentem, Actutum insanos juvenum conpescere motus, Qui scelus aggressi dirum res vertere fundo Institerant omnes, thalamoque abducere sponsam Ipsius heu regis sperabant: funere raptum Scilicet haud umquam rediturum in tecta putabant. At contra evenere: ergo parete volentes, 520 Nec properate viri, ne quis det sanguine poenas Sponte ruens. vix fatus erat; pars maxima vulgi Exsiluit magnas tollens adsidere Sic; i u venecijanskom izdanjuvoces: Atque alii e populo mansere in sedibus isdem Condensi. neque enim sub pectore dicta probarant, Eupithei sed jussa timent, parentque coacti. Saevit amor ferri subito; capit arma juventus Impia, et ardescens inimica in praelia fertur. Atque ubi fulgenti se quisque incluserat aere, Una omnes campo ante urbem coïere patenti 530 Agmine conferto. dux ipse hortatur ovantes Eupithes, gnati funus qui triste minatus Ulcisci demens, reditu cariturus abibat Jam Stygiae aeternum nocti damnatus et Orco. Haec cernens tali affatur Tritonia virgo Voce Jovem: summis o qui regis omnia solus Imperiis, genitor, quae nunc sententia surgit? Num patiere prius duro concurrere Marte Hos atque hos placido quam jungas foedere dextras? Cui tum nimborum rector sic ore vicissim 540 Orsa refert: quid, nata, iterum me talia poscis? Non tibi jamdudum nota haec mea certa voluntas Scilicet est, Ithacus rediens ut triste rependat Caede nefas? quidquid placitum super, ipsa sequare Sola licet: dicam tantum quae fata manebunt. Quandoquidem diros juvenes est ultus Ulysses, Ille diu patria laetus dominetur in urbe Pace regens stabili populos; nos numine nostro, Ne qua fuat rursum trepido discordia motu, Natorum fratrumque peractae oblivia caedis 550 Ducamus. cessent illi velut ante quieti Legibus inter se justis, tum copia semper Fundat opes, roseoque adsit pax candida vultu. Sic fatus stimulos accenso in corde Minervae Subdidit. illa volat rapido per inania lapsu Vertice descendens niveo stellantis olympi. Ast heros, postquam mensarum expleta voluptas, Hortatus socios: jam nunc e sedibus, inquit, Prosiliens aliquis videat, ne cominus hostes Improvisi adsint. nec plura his dixerat, unus 560 Natorum Dolii surgens mandata capessit. Isque ubi contigerat limen, venientia cernit Agmina, et inclamans fatur dein talia regi: Arma manu, capite arma omnes, jam jamque propinquant. Dixerat: assurgunt celeres, atque aere coruscant Induti fidi quatuor cum rege sodales, Ac seni juvenes Dolii genus; ipse senecta Jam gravis heu multa, quando vis ultima cogit, Cum Dolio sumptis Laërtes ardet in armis. Hinc ubi cinxerunt rutilanti corpora ferro, 570 Postibus emotis procedunt: agmen Ulysses Ducit agens, laterique Jovis de vertice nata Mentoris os vocemque gerens stat bellica virgo. Quam simul adstantem vidit Laërtius heros, Telemacho sic laetus ait: nunc vivida bello Pectora, nunc vires, o gnate, ostendere tempus, Spectat ubi Mars quemque virum. neu magna tuorum Facta genusque patrum, quos ingens gloria tollit Per terras late claros praestantibus orsis Degener heu patiare tua sordescere culpa. 580 Tum natus: jam tu genitor, tu maximus ipse Testis eris, generi si tanto hoc dedecus addam, Quod metuis, patiarque tuum vilescere nomen. Vix ea; quum senior tollens ad sidera palmas: Di magni, exclamat laetus, quae candida fulget Lux haec orta mihi, quae mentem gaudia tanta Sollicitant? una certant natusque neposque Succensi alterno pulcrae virtutis honore. Talia Laërtes, Tritonia cominus adstans: O Arcisiade, sociis magis omnibus, inquit, 590 Care mihi, fer vota Jovi, innuptaeque Minervae Protinus, ac validis intorque hastile lacertis. Haec dea, et inspirat magnum acri in pectore robur. Ille Jovem natamque Jovis per vota precatus Ingentem totis contorquet viribus hastam, Ac ferit Eupithen galeae per ahenea texta. Dissiluere ictu perfossa, et cuspis adacta Transiit adversi per tempora: volvitur ille Frigidus, horrendumque super dant arma fragorem. Contra autem primis pugnantibus incidit heros 600 Cum gnato immixtus, telisque atque ensibus ambo Obvia utrinque metunt, et late corpora sternunt. Et jam omnes tristi domuissent funere mersos, Armipotens ni diva inclamans voce per auras Jussisset subito totum consistere vulgus. Quo miseri ruitis cives? jam ponite bellum, Et properate fugam, duraque abscedite pugna Sanguinis expertes. haec diva; et pallida tinxit Omnibus ora metus, trepidisque excussa repente Arma fluunt manibus, tellure et cuncta residunt, 610 Horrendum clamante dea; tum moenia cursu Fida petunt, gaudentque fuga reperire salutem. Terrifico clamore Ithacus fugientibus instat, Attollitque leves saltus, ceu praepete penna Insequitur caelo praedam Jovis ales aperto. At pater omnipotens contorsit fulmen ab arce Flammata, ceciditque deae Tritonidis ipsos Ante pedes, regem quae tunc affata furentem est. O Laërtiade sate clara e stirpe deorum, Desine; neu saevas procedere longius iras 620 Indomito sic Marte sinas, ne rector Olympi Saeviat horrifica molitus fulmina dextra. Dixerat. ille deae paret jam victor, et imo Pectore laetatur gaudens: tum foedera certa Inter utrosque ferit Jove nata ipsa inclita Pallas Mentoream referens et voce et corpore formam.