CroALa & LatTy: nodus

Nodus 1712696 in documento zamagna-b-odyssea.xml

LIBER NONUS. Talia quaerenti contra Laërtius heros Orsa refert. inter magnos o maxime reges Alcinoë, hunc vatem simili dis voce canentem Dulce audire mihi est. neque enim magis ulla voluptas Grata venit, quam quum populum diffusa per omnem Laetitiae vis alma viget, cantuque fruuntur Ordine dispositi convivae, ubi mensa renidet Plena epulis, puerique suos fragrantia circum In cyathos magno vina e cratere ministrant: Ab Jove nil equidem melius nec pulcrius optem. 10 Tu vero casusque meos, et tristia quaerens Supplicia, infandum cogis renovare dolorem. Quem primum? quem deinde tibi? referamque supremum Casibus e tantis, quos me fortuna subegit Ferre diu? primum dicam tibi nomen; ut icti, Longa licet nostras via dividat aequore terras, Hospitii maneant semper rata foedera nobis. Sum Laërtiades late celebratus Ulysses Ingenioque dolisque, et fama ad sidera notus, Apricamque Ithacam teneo, qua vertice ad auras 20 Neriton aetherias surgit, circumque coluntur Ioniis crebrae sese inter Echinades undis, Dulichiumque Sameque et silvis alta Zacynthus. Haec propior terris longo stat in aequore ad Arctos Opposita, illae autem versae resonantibus austris: Asperа, sed juvenum nutrix bona: non ego quidquam Dulcius optarim, patriae quam visere fines: Me tenuit sub rupe cava formosa Calypso, Auricomi pariter Solis me filia Circe Insula in Aeaea tenuit, conjungier ardens 30 Utraque connubio stabili justisque hymenaeis; Nec tamen ulla meos inflexit pectore sensus. Nil adeo dulci patriae telluris amore Suavius est. nec regna placent, ditissima quamvis Auroque argentoque fluant, si nota suorum Pectora, si cari longe cessere parentes. Sed jam age, poscenti referens iter omne retexam, Triste quod a Troja reduci Jovis adnuit ira. Principio Ciconum vexit me ventus ad alta Ismara, ubi ferro gentem populatus et urbes 40 Ingentem praedam sociis captivaque matrum Corpora divisi, ne quis non laetus abiret. Hinc subito celerare fugam, terrasque jubebam Linquere nequidquam nautas, at jussa morantes, Consiliisque acti stultis non secius illi Pocula siccabant laeti, multasque bidentes, Flexipedesque udo mactabant litore tauros. Interea Cicones fugientes undique cogunt Auxilia, et late vicinis agmina terris Conclamant, genus acre virum, et concurrere ad arma 50 Aut ab equo assuetum, aut pedibus, quum tempora poscunt. Ergo aderant, quot vere novo se frondibus arbos Induit, et vario flores nascuntur in horto Mane sub auroram. nobis tum nigra repente Ab Jove tempestas et inhorruit aspera clades. Nec mora: consistunt acies, ratibusque sub ipsis Pugnam ineunt, longisque ruunt in vulnera telis. Nos vero, radiis sub primae lucis, et axem Dum medium caeli sol scanderet, agmine raro Excipimus belli nubem et defendimur armis. 60 Sed prono quum sole boum juga solvit arator, Tum domitos saevi Cicones vertere Pelasgos, Et seni jaculis confossi e quaque carina Procubuere viri. fugimus nos cetera turba, Ingressique rates vehimur per caerula ponti Moerentes dira sociorum caede peracta. Nec tamen ante cavae poterant procedere pinus, Ingenti quam quisque viros ter voce vocasset, Quos rapuit Ciconum miseros mors invida campis. Juppiter extemplo boream cum turbine magno 70 Exciit, ac nebulis horrentibus abdidit omnem Telluremque fretumque: polo intempesta ruit nox. In latus obliquant se naves, velaque venti In diversa trahunt validi, discissaque frangunt. Nos trepidi legimusque sinus, letumque paventes; In terram e rabido subducimus aequore classem. Heic geminas noctes totidemque ex ordine luces Egimus et curis et fracti corda labore Assiduo. dein pulcra comis ubi tertia caelo, Extulit os aurora, iterum sustollere malos, 80 Carbasaque instamus ratibus per transtra locati, Provehimurque salo. classis cita labitur undis, Qua cursum ventusque gubernatorque vocabant. Atque ego fors patriae tetigissem litora sospes, Ni Malean circum dum flecto carbasa, ab aestu Praecipiti abreptus boreaeque ferentibus auris Avius errassem praeter vada nota Cytherum. Jamque novem luces ventis feror undique vastum Per mare: conspectas decimo vix lumine ad oras Lotophagum, gustant qui florea germina, veni. 90 Egredimur cuncti, lymphisque a fonte petitis Instruimusque toros, navesque epulamur ad altas. Mox ubi pulsa fames, socios ex agmine lectos Ire duos jubeo, praeconemque insuper addo, Qui loca vestigent, et gentis nomina quaerant. Haud secus ac jussi faciunt, subitoque profecti Lotophagos adeunt. non illis triste minantur Indigenae, clademque parant, at florea loti Germina dant ultro. sed enim data munera quisquis Attigit ambrosio ceu mellis dulcia succo, 100 Nuncius ad naves negat ire, iterumque sodales Visere: Lotophagis commixti pascier ardent Flore dato patriamque obliti atque ora suorum. At non ipse quidem cupidos consistere longum Passus ibi: invitos animis lacrimasque cientes Vi dura abduxi, tabulataque ad alta revinxi. Hinc alios moneo juvenes conscendere classem Pontibus ingressos, ne quis contingeret ore Floriferas mihi forte dapes, redituque careret. Continuo parent, positique ex ordine transtris 110 Purpureum feriunt remis mare, et aequora verrunt. Sic etiam hinc fugimus tristes, proramque Cyclopum Vertimus ad terras, haud est affabilis ulli Effera gens, fastuque tumens; quae freta deorum Munere nec frangit glebas neque conserit arva. Illis proveniunt ullo sine semine cuncta Sponte sua, variae segetes, expressaque vina Ingenti de vite, auctis Jovis imbre racemis. Non populi coetus agitant, nec jura, nec ulla Foedera: in aërio praerupti vertice montis 120 Antra tenent; sua quisque regit, legesque ministrat Conjugibus gnatisque, et mutua commoda spernit. Insula Cyclopum terris obversa Lachea Parva jacet pelago, nec longo tramite distans, Nec portu vicina; et silvis horret opacis Frondea. caprigeni pecoris silvestria passim Agmina pascuntur; neque enim vestigia campis Trita hominum terrent, latebrosaque lustra peragrans Rumpit iter durum venator et avia scandit. Non ovibus colitur, nec vomere scinditur ullo, 120 Seminaque exceptat, desertis hispida glebis, Cultorumque expers: tantum dat pascua capris. Nam neque fluctisono Cyclopum in litore naves Stant minio pictae proras, nec texta per аrtem Pinea qui jungat curvatae tigna carinae Ullus adest, quibus illi undosa per aequora vecti Turrigeras adeant urbes, ceu saepe videmus Ire redire viam nautas alterna meantes Per freta, et auxilium varia de gente petentes. Sic etenim parto pubesceret insula cultu 130 Haud sterilis, passimque suo daret omnia mense. Prata virent late per litus mollia rivis Uberibus, baccho fecunda et vitibus olim Aeternis; campique patent, ubi messor aristas Carperet ingentes; nigranti uligine circum Quippe solum praepingue subest. latet aptus in illa Portus, ubi fessas retinent non vincula naves, Anchora nec morsu cohibet, nullusque rudentum Usus adest, miseris statio tutissima nautis, Dum repetant cursus, atque increpet aura morantes. 140 Pura sub umbroso clivosi tramitis antro Unda fluit, ramisque virent frondentibus alni. Huc nos, credo equidem, divis auctoribus acti Venimus obscuram per noctem atrasque tenebras: Umbrarum densa circum caligine tecta Classis erat; non astra jubar, non fulgida caelo Luna dabat nebulis atque atro condita nimbo. Haud oculis quisquam (urgentem ex aequore terram Viderat, aut magnos provolvi ad litora fluctus, Ante cavae steterunt quam tuta in sede carinae. 150 Carbasa tum demum legimus tellure potiti; Egressique altis a pontibus, aegra sopore Corpora curamus, dum lux optantibus alma Se referat. primo quae postquam fulsit Eoo Purpureo rutilans caelo, nos undique campis Fundimur, et cupido lustramus lumine terras. Ecce autem a nymphis excitae ad litora caprae Decurrere jugis, sociis jucunda futurae Praeda meis epulaeque, maris post longa pericla. Continuo curvosque arcus celeresque sagittas 160 Cepimus e ratibus: triplici mox agmine fusi Irruimus circum telis, multasque per agros Sternimus, et praedam numerum partimur in omnem. Bissenae naves aderant, et cuique carinae Sorte novem cessere; decem mihi corpora lecta. Sic totam per lucem occasum solis ad ipsum Instamus dapibus strati, pinguique ferina Vescimur, haurimusque cadis fumantia vina Nondum absumpta mari: magnam vim scilicet omnes Extulimus, Ciconum sacras quum cepimus arces. 170 Atque hinc vicinos Cyclopum lumine campos Prospicimus, fumumque videmus in aëra volvi, Audimusque ipsos, pecudumque sonantia magno Culmina balatu. sed jam caligine terras Sparserat occiduo sol mersus in aequore, et atris Admonuit tenebris placido dare membra sopori. Ut vero effulsit roseo dea pulcra cubili, Omnibus in coetum sociis ego rite vocatis Haec tum dicta dedi. vos heic o fida manete Pectora, dilecti cives: ego vectus abibo 180 Cum sociis navique mea visurus in illis Quinam homines terris habitant? an barbara degit Gens sine lege; diis an cara, et mutua servans Hospitia? haec fatus conscendo in litore navim, Meque sequi jubeo socios et solvere funem. Extemplo jussi parent, perque alta locati Transtra citis verrunt spumantia caerula remis. Inde ubi pulsa ratis tenuit loca proxima cursu, Litore in extremo resoni prope marmoris undas Antrum ingens lauris frondentibus undique opacum 190 Vidimus, intus oves multae, strataeque jacebant Caprigeni pecoris matres, obseptaque saxo Et piceis quercuque alte praesepia stabant. Hoc metuenda viri facies habitabat in antro, Qui deserta procul pecudes in pascua solus Ducebat, fugiensque suae commercia gentis Impia sub tacito volvebat pectore facta: Monstrum horrendum ingens, homini nec corpore vasto Assimile, at celsae frondoso in vertice rupi, Quum stat, et aërias consurgit sola sub auras. 200 Ergo ibi tunc aliis secreta in parte relictis Ad navim, bissex sociis comitantibus omni E numero lectis processi, munera bacchi Mecum nigra ferens, dederat quae dulcia proles Evanthei generosa Maron longe Ismara propter Templa colens arae custos Phoebique sacerdos. Hunc etenim quondam veriti servavimus una Conjuge cum cara gnatisque ad Apollinis aram Inventum viridi in luco. servatus at ille Septem caelati dedit auri ferre talenta, 210 Et solido argento totum cratera rigentem, Implevitque cados bissenos flore Lyaei Ambrosio, divum potu, quem rite repostum Non ullus famulantum aut mas aut femina vidit; Solus at ipse, uxorque, penus et provida custos. Ex illo quoties fragrantem in pocula partem, Ceu mel dulce, sibi fundebant, pocula quaeque Hausta fontis aqua cyathis miscere solebant Bisdenis; craterque tamen spirabat odorem Nectareum; suavi quisquam nec temperet haustu. 220 Hujus dona ferens magno securus in utre, In peraque dapes ibam. mens ardet adire Cominus ingenti membrorum robore fretum, Agrestemque virum, nec fas, nec jura verentem. Ingredimur taciti sinuosae in rupis hiatum, Cunctaque deserto (pingues namque ille per agros Duxerat ad pastum pecudes) miramur in antro. In calathis aderat pressi vis maxima lactis, Stipatique agni stabulis haedique sonabant Quique suo clausi septo: seorsum ubere pulsi 230 Jam grandes, mediique, et nati nuper in auras. Omnia vasa sero nabant: mulctralia juxta, Cymbiaque adstabant mulgendo accommoda lacti. Heic primum socii monuere coagula pressa Surripere, ac subito retro vestigia ferre Ad navem abductis gregibus: tum solvere ventis Carbasa, et undisoni remeare per aequora ponti. Fecissemque utinam! sed sperans munera, et ardens Nosse virum, monitis demens parere negavi, Exitio pubi quamvis erat ille futurus. 240 Interea positas superis incendimus aras, Inventisque epulis fruimur, dum redditus agris Duceret e pastu pecudes. jamque ibat onustus Fasce gravi referens arentia robora silvis Nutrimenta igni dapibusque in nocte parandis. Adstitit ut propior stabulis, dejecit ab alto Ligna humero: gemuit magno sub pondere tellus, Nosque metu trepidi latebroso condimur antro. Ille autem ingrediens simul egit corpora matrum Speluncam in vastam pressurus turgida lacte 250 Ubera; at hirsutos villis male olentibus hircos, Lanigerosque duces ovium sedem ante reliquit. Dein scopulum in sublime levans emuniit alta Ostia: non illum campo bisdena movere Atque duo juga celsa rotis simul acta quaternis Sustineant: tanto praetendit pondere montem. Tum medius residens lac mulget, et ubera foetum Ad sua quemque vocat; plexisque e vimine qualis Lactis partem aliam cogit, partemque reservat Spumantem in cyathis, sibi grata in pocula pasto. 260 Omnia quae properans demum sic rite peregit, Accenditque ignem, nos curvo ut vidit in antro, Turbidus affatur. qui vos, atque unde profecti Stagna per alta maris? pontone inquirere merces, Praedonum an ritu caput objectare periclis Errantes juvat usque, et tristia damna ferentes? Dixerat: extemplo gelida formidine sanguis Diriguit nobis sonitumque timentibus oris, Adspectumque trucem: tandem sic pauca repono. Nos procul a Troja diversa per aequora ventis 270 Jactati, patrias Danai dum tendimus ora, Venimus huc nutuque Jovis fatoque coacti. Gentes dura vides Agamemnonis arma sequutas Atridae, cujus caelo nunc maxima fama Tollitur, evertit postquam Priameïa regna, Felicesque Asiae populos. nos ad tua contra Litora devecti tibi vota en tendimus ultro Haerentes genibus, facilis dare munera forte Si qua velis, laetosque tua dimittere sede, Hospitii ceu jura ferunt atque exigit usus. 280 Tu vero divos veritus miserere precantum: Juppiter hospitibus laesis precibusque repulsis Ultor adest, sequiturque pios et numine servat. Haec ubi dicta dedi, torvo me lumine cernens Reddidit iratus. vel te dementia versat, Longa vel hinc pelagi via dividit, alta vereri Qui me forte putas, curare aut numina caeli. Nulla mihi superique Jovis reverentia; curo Nec divos: cedunt nobis praestantibus orsis Caelicolae. proin mitte Jovis praetendere vires 290 Atque odia: haud alius coget me parcere quisquam Nempe tibi sociisque tuis, ni certa voluntas Jusserit, ipsa mihi sola inviolabile numen. Verum age dic, navis qua terrae in parte relicta est Huc tibi subvecto; vicino an condita portu, Anne procul? dic: nosse juvat. cui talia fanti Contra ego (sensi etenim simulata mente loquutum) Subjicio sic arte. mihi regnator aquarum Cautibus illidens heic vestro in litore navem Praecipiti borea ex alto disjecit adactam: 300 Hisque ego cum sociis vix fugi elapsus ab aestu. Tantum effatus: ad haec nil contra turbidus ille, Sed ruit, et numero de nostro corpora bina Corripiens manibus, catulos velut ubere raptos, Impulit ad saxum: sanie sparisoque cerebro Terra natat. tum secta atro manantia tabo Membra vorat, manditque, leo ceu torvus in altis Montibus assequitur quum praedam: haud exta relinquit, Aut armos, aut dura erosis artubus ossa. Haec nos cernentes cum fletu ad sidera palmas 310 Tendimus, et certi media jam morte teneri Infandum horremus. postquam ille at lacte recenti, Visceribusque atris miserorum impleverat alvum, Lanigeras inter pecudes resupinus in antro Sternitur immenso. me crudum, cominus ense Educto, monet ira jacentis in ilia ferrum. Condere: fecissemque, animo ni cura subisset, Nos quoque, si caderet, perituros funere secum. Haud etenim manibus conando, ullaque moveri, Quam primum ingressus foribus praetenderat altis, 320 Vi poterat rupes. inter suspiria noctem Egimus ergo illam insomnes trepidique pavore. Postera quum roseo perfudit lumine terras Orta dies, iterum sopitos excitat ignes, Et vocat ad mulctram pecudes, mulsisque recentes Submittit foetus, raptim queis rite peractis, Prensa manu valida rursum duo corpora nostro Corripit e numero, dapibusque accingitur atris. Deinde fatur vasto pecudes eduxit ab antro Immensam attollens molem, facileque reponens 330 Ostia ad alta, velut pharetram si tegmine claudat, Et magno stridore ruens juga celsa petivit Cum pecore. ipse autem vacua sub rupe relictus Mecum agito, si qua possimque ulciscier arte, Victorque auxilio divae armipotentis abire: Dumque agito, haec animo melior sententia visa est. Forte olea e viridi clava ingens pingue jacebat Ad stabulum, quam ferre manu post ille volebat Duratam, malo bisdenis ordine remis Sulcantis freta lata ratis non mole minorem: 340 Talis erat visu, tantum surgebat in auras. Partem ego ab hac ferro longam non amplius ulna Abscidi, sociisque dedi, jussique polire Undique: supremum laevata in parte cacumen Ipse acui flammis subdens nigraque favilla: Deinde fimo, late foedo qui sparsus in antro Multus erat, posui candentem, atque aggere texi, Ne pateat. socios jubeo tum protinus omnes Sortiri, mecum auderent qui lumen acuto Torre cavum terebrare, ubi somno sterneret artus. 350 Illi sorte legunt, ultro quos ipse vocassem, Quattuor; his quintus comitem me audentibus addo. Interea, sero pecudes sub vespere Cyclops Venit agens, curvasque redux pecus omne coegit Speluncae in latebras nil toto ex agmine linquens. Seu laevum quid forte ratus, seu numine jussus. Nec minus immanes emuniit objice postes, Uberaque acclinis pressare tumentia coepit Caprarumque oviumque, suos atque ordine foetus Submisit. celeri quae postquam exegerat arte, 360 Ecce duos iterum scelerata in pabula caenae Arripit, et vivos vorat horridus ore cruento. Atque ego tunc adstans et nigro pocula baccho Plena tenens. en vina tibi, quae dulcia potes Artubus humanis pastus; cape pocula Cyclops: Experiere, olim quo potu navis onusta Nostra fuit, rursum libanti talia ferrem Dona quidem, sineres hinc si miseratus abire Incolumem. sed te contra vis effera raptat; Crudelis! quis te posthac visurus adibit 370 Huc hominum, dira miserorum caede peracta? Sic ego: at ille manu capiens se proluit almo Munere, et insueti captus dulcedine potus; Da facilis mihi rursus, ait; dic nomen et una Ipse tuum, referes jam nunc digna hospite dona; Et nobis nam terra parit felicibus uvas Sponte sua, tumidasque mero Jovis educat imber: Hoc tamen ambrosia ut dulcis, vel nectaris haustus Liquitur. haec Cyclops: subitoque ardentia rursum Vina dedi ter sponte ferens, terque impiger hausit 380 Ille bibens. jamque ut sensi praecordia circum Fervere, sic coepi simulato pectore fari. Quaeris tunc meum Cyclops cognoscere nomen? Dicam equidem; promissa tamen sint munera praesto: Nemo dicor ego; sic pectora fida sodales, Sic tenerum dici cari voluere parentes. Vix ego finieram, quum saeva fervidus ira: Ultimus ergo, inquit, tu Nemo vorabere caros Post socios, dignumque feres hoc hospite munus. Dixit, et immenso jacuit resupinus in antro 390 Inflexa cervice solo; tum pectora somno Victa dedit, patuloque eructans gutture fructa Evomuit vino et sanie commixta cruenta. Ast ego ferventi vectem candescere feci Sub cinere, et dictis socios hortatus amicis Ultro animos acui, ne quis mihi cederet auso Territus. hinc viridis jam jamque arsurus in igne Supposito quum vectis erat, circumque rubebat Torridus, eripui flammis crepitantibus: una Stant socii, ingentemque animum deus ipse ministrat. 400 Jamque illi arreptum fixere in lumine torrem Cuspide candenti; super ipse at rectus acutum Undique versabam telum. ceu robora navis Quum terebrant, alius premit instans vertice summo, Hinc atque hinc alii torquent utrinque tenentes Lora manu adnixi subter, circumque rotatu Volvitur assiduo trepidatque volubile ferrum: Haud secus ardentem defixo in lumine torrem Versamus. calido sanguis de vulnere manat, Hirsutumque supercilium, setosaque lucis 410 Urit claustra vapor media ardescente corusci Sede oculi; crepitat flammis jamque intima radix. Ac veluti magnam properans quum forte bipennem Rore faber gelido candentem tingit, et undis Durat (sic etenim vires rigor accipit aeris;) Mersa sonat stridetque lacu: non segnius olli Stridet acuta sonans oculus so Sol? robore acuto. Infremit horrendum subito; rupesque fragore Intonuit; retroque timor nos egit: at ille Extrahit ex oculo foedatum sanguine telum, 420 Correptumque dolens ab se procul abjicit, acres Ingenti clamore vocans e rupe Cyclopas, Qui cava vicinis habitabant montibus antra. Continuo auditum celeres unde undique currunt Ad sonitum, densoque specum stant agmine circum; Et subito. quidnam voces Polypheme per umbram Horrendas adeo jactas, trepidisque soporem Excutis: invito pecudes mortalis an ullus Surripit? insidiis, aut vi congressus aperta Te perimit? queis ille furens: me perdidit, inquit, 430 O socii, insidiis Nemo, non viribus ausus. Cui mox Cyclopes: te sola in rupe morantem, Quandoquidem Nemo laedit, morbosa fatigat Ab Jove missa lues, nec fas contendere contra. Supplex Neptuni numen tu patris adora, Quod superest, precibusque voca. nec plura loquuti Discessere; mihi risus contra occupat ora Quum sensi pariterque dolis et nomine captos. Ille autem gemitusque trahens actusque dolore Caeca regit manibus palpans vestigia, et altum 440 Abmovet a foribus montem; tum brachia tendens Limine considit, si quem comprendere possit Inter oves tacito tentantem evadere gressu; Sic me adeo stultum vesana mente putabat! Contra ego defixus volvebam pectore mecum, Qua potius certamque mihi sociisque salutem Arte parem, fraudesque omnes atque omnia rerum Consilia expendens tanto in discrimine vitae, (Quippe aderat vis dura,) heic certus denique sisto. Stabant ductores ovium pinguedine laeti, 450 Ingentesque, nigro violae suffusa colore Vellera gestantes: direpto fune Cyclopis E thalamo hos tacitus ternos per vincula junxi Nexa pares cohibens. medius mihi quisque gerebat Unum de sociis, reliqui duo corpore euntis Cingebant utrinque latus: sic ordine terni Ibant quemque virum servantes, hinc ego demum Arjetis (ille etenim superabat maximus omnes) Arripui tergum, villoso et ventre volutus Delitui subter, manibusque in vellere denso 460 Implicitis fidens animo, nec territus haesi, Usque sub aurorae croceum Titanidis ortum. Quae simul ac rutilo suffudit lumine montes, Cornigeros e rupe mares in pascua Cyclops Exigit; haud mulctae stabulis atque ubera multo Lacte graves agnae pariter mollesque capellae Balabant dominum circa; qui corda dolore Percitus, extensis venientum terga superne Palpabat manibus, demens; latitare revinctos Nec juvenes subter villosam sensit ad alvum. 470 Jamque adeo super unus erat, portisque propinquans Ille aries, villis et me gravis, ultimus ibat. Hunc placide mulcens sic tum Polyphemus euntem Alloquitur. miserande aries, quae tanta morantem Caussa tenet, graderis cur nunc postremus in antro? At non sic ovibus quondam disjunctus amatis Ibas, ante quidem solitus florentibus agris Primus inire viam, gelidoque exstinguere primus Fonte sitim, primusque e pastu tecta subire Vespere: nunc vero cunctis ignavior exis. 480 An domini luges oculum, quem perdidit una Cum sociis malus hospes, ubi praecordia vino Edomuit mea, Nemo? haud ille hinc vivus abiret, Si modo vocalis factus tu dicere posses, Eludit qua parte meam nunc improbus iram. Ipsius haec certe fluerent aspersa cerebro Limina diffracto ad cautes, levioraque menti Damna forent, nihili quae vir malus intulit hostis. Haec ubi dicta dedit, lentum dimisit in arva E foribus. longe sat vix excessimus antro, 490 Primus ego exsilio pedibus, nexuque sodales Implicitos solvo; nec non simul undique fusi Innumeras agimus pecudes, et litora cursu Tendimus ad navim properantes. nec mora visos Excipiunt plausu socii, partimque reductis Laetantur, tristi flent partim funere mersos. Sed non passus ego gemitus extollere nutans Lumine, et abductos navis, tabulata sub ima Jussi inferre greges, rapidisque incumbere remis. Illi conscendunt alacres, atque ordine transtris 500 Dispositi feriunt certatim marmora palmis. Utque aberant terris, quantum clamantis ab ore Audiri vox missa potest, illudere coepi Sic prior increpitans Polуphemum. in rupe vorasti Non ignava viri gestantis corda sodales, O Cyclops; dignas solvisti at crimine poenas, Improbe, nil veritus sacrum corrumpere caede Hospitium: idcirco sic dis plaudentibus ultus Juppiter est. nec plura: olli furor arsit in imo Pectore, et abruptam montis de vertice molem 510 Arripiens valido contorsit turbine nigram Ante ratem, rostrumque parum quin frangeret ictu Abfuit. impulso exundant freta spumea saxo, Ad terramque trahunt navim refluentibus alto Fluctibus e pelago, rapiuntque ad litus adactam. Tunc ego corripui longum de robore contum, Detrusique ratem campis, simul aequora remis Admonui juvenes certatim findere nutans Vertice; nec segnes illi fugere periclum Viribus adnixi totis. bis longius illo, 520 At spatio postquam provecti cessimus arvis, Me rursum inclamare juvat; trepidique timore Contra instant socii blanda sic voce vetantes. Desine: cur dictis horrendum incessere monstrum, Improbe, vis? misso modo nos ad litora telo Impulit adducens, et vix non funere mersit. Quod si clamantem te magna et voce sonantem Audierit, jacto cervicem ipsemque carinam Disrumpat scopulo: tanto jacit impete telum. Haec socii. sed non animo deterritus ipse 530 Abstinui, rursumque Cyclopem affatus ab ore Sic coepi. si quis rapto de lumine quondam Te poscat, Polypheme; tibi dic illud Ulyssem Eripuisse satum Laërta, Ithacesque tenentem Regna procul, bello populatum Pergama Trojae. Sic ego. contra autem cum luctisono ululatu Ille refert: heu prisca tenent me oracula vatum, Credo equidem: fuerat divino heic numine plenus Telemus Eurymedes, venturi et praescius aevi Inter Cyclopas volventia fata canebat; 540 Omnia qui docuit me quondam, atque adfore, dixit, Eripiat qui dulce ferus mihi lumen, Ulyssem. Hunc ego sed pulcrumque aliquem rebarque futurum Ingentem, nec non praeclaro robore fretum Forte virum: nunc me parvusque et viribus expers Nescio qui misere captum domitumque Lyaeo Perdidit. huc adsis tamen o, cape munus, Ulysseu: Ipse tibi reditum Neptuno a rege precabor, Cujus ego soboles, nec se negat ipse parentem Esse meum. potis autem idem me reddere solus 550 Incolumem, nullusque alius seu forte deorum Sive hominum. dixit: subito cui talia reddo: Sic utinam possimque anima vitaque carentem Te jacere exstinctum nigras Plutonis ad umbras, Ut reddet non ipse oculum vel rector aquarum. Quae quum fatus eram, supplex ad sidera palmas Sustulit affatus Neptunum hac voce parentem. O genitor saevoque potens Neptune tridenti, Si tua sum proles, si tu mihi sanguinis auctor, Da, pater, in patriam redeat ne victor Ulysses 560 Laërta genitus procul hinc Ithacensia ponto Regna colens. vel si reducem contraria votis Fata meis poscunt, certusque hic terminus haeret, At sero veniat, sociorum et funere tristis, Nec patria in puppi, videatque indigna domorum Excidia, et misera turbatos clade penates. Talibus orabat; genitor nec vota precantis Respuit: inde aliam majori pondere molem Contorquens vacuas caeli projecit in auras, Immisitque ratem post curvam turbinis actam 570 In morem, clavo propius. furit aestus aquarum Praecipiti sub monte, ultraque impulsa carina Fluctibus a tumidis contraria litora tangit. Ergo exoptata tandem tellure potiti, Qua reliquae stabant naves, sociique sedentes Lugebant nostro concussi pectora casu, Subductam in sicca navim religamus arena, Egredimurque ipsi, pecudesque educimus omnem In numerum praedam sortiti partibus aequis: Maximus atque aries cessit mihi munere soli 580 Sponte datus. viridis quem celsa in litoris ora Rite Jovi magno, caelum qui numine torquet, Mactavi femora incendens. respexit ad ignes At non ille sacros, irata mente volutans Excidium classis, miseranda et fata meorum. Sic igitur totam per lucem in gramine strati Solis ad occasum dapibus vinoque fruentes Vescimur; et postquam nigras nox attulit umbras, Sternimur in placido carpentes litore somnum. Inde ubi clara diem stellis aurora fugatis. 590 Extulit, hortatus nautas conscendere jussi Protinus, et tortos campis laxare rudentes. Nulla mora est: dictis parent, cunctique locati Considunt transtris, et remis spumea volvunt Aequora. jam fugiunt terrae, vehimurque per undas Solliciti ac duro sociorum funere tristes.