CroALa, 2024-04-29+02:00. Nodus 1552507 in collectione croala.
Functio nominatur: /node/croala/1552507.
§ 23 Exemplum suburbani ad conditionem iobagionis S. Regis elevati?
1 Cumiobagionum S. Regis ea fuerit characteristica nota quod familia talis non ab aliquo posteriore rege, sed ab ipso S. Stephano militiae alicuius castri adscripta fuerit, pronum esset existimare quod ad conditionem hanc nemo per privilegium posterioris alicuius regis evehi potuerit; et tamen protulit Belius diploma StephaniIII de 1165. ex authographo a se descriptum, quo ille quosdam suburbanos castri Posoniensis ad gradumiobagionum S. Regis evehit.2 Verum unicum hoc contra rei naturam editum exemplum proephemero reputandum esse existimo; caeterum vetustissimum istud ex hactenus de hoc argumento prolatis diploma, quia obscure admodum etimproprie conceptum est, mirum in modum torsit Belium, Schierium, et KatonamHist. Crit. tom 4, pag. 141, quibus necdum innotuerat haec conditionariorum graduatio et genuinumcastrensium a iobagionibus castri , et horuma iobagionibus S. Regis discrimen:Istos (sunt verba diplomatis)homines suburbanos ... a servitio castrensi subtraxi, eo tamen tenore, ut inter proceres eiusdem castri proceres filii, scilicet Stephani, existant.
3 Ut appareat quodimpropria hac phrasisuburbanos illos ad gradumiobagionum S. Regis elevare voluerit, meminisse opportet eius, quod § 18 insinuavimus, nimirum quod ex iis, qui ad castra regia confluxerunt,liberis hominibus aliqui terras sub conditionario aliquo servitio assumpserint; tales enim debuerunt essesuburbani illi, pro quibus diploma hoc emanavit, et ideo rex dicit:eos a servitio castri subtraxi; deinde quodiobagiones S. Regis prae aliiscastri iobagionibus praeeminentiae praerogativa gavisi fuerint, uti id e 304, 360 pluribusqueRit. Expl. Verit. §-phis apparet, et ideo eos rexproceres castri appellat.4 Denique quod ante voculamStephani litteramS. vel vetustate erosam, vel scriptoris oscitantia exmissam fuisse admodum probabile sit.
5 Iam si restituta hac littera ita legamus:ut inter proceres eiusdem castri proceres filii scilicet S. Stephani existant , facile apparebit quod perimpropriam licet clausulam illamfilii S. Stephani , non nisi commemorati in tot aliis posterioribus chartisiobagiones S. Regis , id est descendentes eorum intelligantur, quos ipse S. Stephanus militiae alicuius castri adscripsit.6 Forte non esset nimium audax coniectura si dicatur quod vocula etiamiobagionum emanserit, et tunc totus textus ad naturalem hunc sensum rediret:ut inter proceres eiusdem castri, proceres filii scilicet iobagionum S. Stephani existant.