CroALa & LatTy: nodus

Nodus 1495560 in documento krcelic-b-ann.xml

Praeambula ex processu ad casum memorabilem. Religiosorum subtilitates per tabulam judiciariam detectae et praejudiciis eorundem obviatum.

In tabula judiciaria districtuali conclusus fuit mense Decembri processus, ab executoribus Naisich et Paulinis promotus contra baronessam viduam Sermage, natam Julianam de Moscon, item suum fllium comitem Petrum Troillum Sermage, intuitu substantiae deficientis comitis Joannis Francisci Csikulini, eruendamque fati comitis aquisitionalem massam, subtractis praevie redintegrari debentibus. Anno 1746. obiit in Konschina die 17. Junii praedictus comes Csikulini sepultusque est Lepoglavae | apud Paulinos. Naisichius, testamentis condendis divitum valde intentus, intellecta comitis lucta, Konschinam advolat, arreptaque cartha scribit testamentum breve ac brevissimum, videlicet: Ratihabere comitem testamentum Vayneczianae, ac ut illi satisfiat; secundo, Suae Majestati legare semet 4000 fl., Naisichio ob fidelia servitia bona sua Kallinovecz; in reliquo, ut universa sua substantia in partes tres dividatur: pars una sit pro successoribus sibi in bonis successuris, alia pro anima, tertia pro religiosorum conventibus juxta arbitrium executorum, qui expensas, si quae forent, et fatigium suum juxta Naisichianum arbitrium sibi accipiant, parata autem pecunia sua sit pro altaria illi ecclesiae, ubi sepelietur. Executores scripsit Adamum Naisich et priorem Lepoglaviensem hujusque in perpetuum successores. Comes manu directa per alium subscripsit: comes Cicuciculin.

Mortuo comite, quadriernnio integro inventatio substantiae neglecta, pluresque promoti processus tam quoad successionem intra successores, quam et a fisco regio intuitu testamenti. Naisichius qua executor Juliannae a Moscon viduae Sermage semet conjunxit et validitatem testamenti sustinuit, ipsam enim timebat magis quam fiscum, cum illa a medico Carlegg, chirurgis aliisque praeclaris viris attestationes juratas collegisset, tum, dum testamentum scriberetur a Naisichio, defunctum comitem extra sensus fuisse, neque vel commisisse scribendum testamentum, vel sibi praelectum ratificavisse, immo, dum manus per alium arrepta et ducta est, jam fuisse mortuum. His igitur testimoniis territus Naisichius eo facilius movit foeminam, ut contra suorum amicorum opinionem de transigendo quoad substantiam mobilem cum fisco regio non ageret praedictaque testimonia fisco cellaret, quod Naisichio qua protonotario regni in banali tabula ad aquirendam in bonis successionem contra Herberstein ac Viczay indigeret. Itaque ne ob minora majoribus privetur, quamvis fiscus regius 14 duntaxat fl. milia una cum reginae legatis praetendisset, ipsa a Naisichio informata vigore tot missilium ad se scriptarum litterarum et in processu productarum, substantiam Csikulinianam neque sex milia fl. effectuaturam, non solum testamentum defendit, sed universa et quaelibet litteralia instrumenta Naisichio credidit, eodemque judice et directore intuitu successionis bonorum usa est. Immo Konschinam eidem cessit pro 24 milibus fl., sumptusque dedit, quos voluit. In tabula banali stabilita Sermagianae successio, stabilitum defuncti testamentum, et pro confirmatione harum sententiarum Naisichius ipse Pesthinum profectus est erga 1000 fl. a Sermagiana receptos, ubi stabilitis tabulae banalis sententiis et ex Sermagianae revisis instrumentis annotatisque, quae ad scopum Naisichii servire poterant, dissoluto item amicitiae hactenus simulatae vinculo, Naisichius qua executor eandem ad testamenti implementum attraxit. Et quia tam revelandorum revelatio, quam producendorum productio necessaria fuissent, ipsa a juramento semet absolvi voluit; tam factis | post quadriennium inventariis , quam credita revisione suorum litteralium instrumentorum, et ad juramenti depositionem postquam fuisset adstricta, tabula regia id ipsum approbante, ipsamet aeque juramentum ab executoribus praestandum exegit, tum ob sibi competentem ex testamento partem, tum ad eruendam sincere aquisitionalem massam; quando quidem protonotarius Naisich bona Kallinovecz et Konschina cum universa apprehendisset substantia sine quopiam hactenus inventario, patres autem Paulini illico a comitis Chikulini morte claves apprehendissent, argentum quoddam donassent variis foeminis, quoddam abstulissent. Naisichius videns haec, conscribi res per assessorem Magdich curat in Konschina hasque taxari abjectissime, et a juramento semet non eximit. Patres Paulini, religiosos ex paparum privilegiis et bulla Coenae Domini stringi ad juramentum coram saeculari foro atque ab eodem nequire, allegabant. Et cum Sermagianae procurator Paulinos quosdam jam demortuos allegative raptores et dispensatores substantiae Chikulinianae dixisset, quasi mortuos in jus vocaret, poenam ex eodem postularunt. Ipse autem ad impediendos futuros labirinthos, cum, quis monachorum vivat, scire non posset, (quamvis defunctos non evocavisset, sed facta eorum allegative deduxisset, adeoque narrando), pro sequenti termino evocat provincialem cum toto definitorio ad respondendum pro sibi subjectis monachis deponendasque, in quibus convincentur, summas. Mirabantur universi hoc procuratoris factum, illudque ridebant. Consultusque per eosdem patres Naisich svasit, ut semet sinant ex contumacia convinci, cum fundus executionis non sit futurus. Adhaesere consilio monachi et quaesitam contumaciae poenam accepêre. Advocato Sermagianae monachorum furta ad 72 milia extendente, atque illico summas provinciae, per regnum apud diversos elocatas et specifice nominatas, pro executione denominante, submissoque ad executionem domino assessore Bedekovich, cum Paulini haec rescivissent, Zagrabiam advolant, assessores circumeunt sibique dari ingressum postulant, se a Naisichio deceptos, privatim assessoribus narrantes, allegative autem viarum incommoditatem accusantes. Dato igitur ex consensu modo partis arteritis illis ad processum accessu, provincialis cum definitorio semet ab obligatione deponendi juramenti tuebantur tam novitate inauditi exempli, quam paritate civium, ubi pro singulis civibus magistratus nec in jus vocaretur, nec respondere deberet. Sed Benedictus Krajachich, Sermagianae procurator, inaudito Paulinorum facto inauditam sententiam competere reposuit, tum statuto Paulinis et judicio libro quodam patris Malechich Paulinorum quondam generalis ex eodem monstravit: monachum omnem, quidquid aquirit, non sibi sed monachis aquirere, atque in hoc salvari paupertatis votum, posseque jurare semper, nil se possidere vel aquirere aut habere, cum nil sibi aquirat; neque monachorum valere testimonia sine superiorum consensu, quia, cum mundo videantur mortui, pro mortuis imputantur. Pluraque similia: ac demum in casum litis respondere obligari provincialem cum definitorio dominium repraesentantes et neutiquam monachos, totumque esse invalidum, quod per hos ageretur, ac ipso jure nullum, nisi monachus jussu provincialis ageret, quo in casu haberet ille obedientiae meritum et secundum provincialis mandata eum agere debere. Provincialis autem facilis esse debet, ut privative per monachos agatur, | quia revocare semper poterit annulareque monachi factum, si sibi non probaretur aut esset religioni contrarium; esseque hoc magnum arcanum religiosorum saecularibus impenetrabile, qui nunquam probabunt, monachum talem scitu et jussu provincialis egisse. Quo ex autore, dicebat Krajachich, ruit a civibus petita paritas, qui actione privata conveniri possunt, adductisque variis sequellis ac monachorum elusionibus, prouti et praeallegata commemoratorum allegative monachorum morte, quam ipse non crederet, probari autem nequiret, nisi per interessatos monachos variisque sophismatibus et restrictionibus asvetos, ideo actoratum suum stabiliri petiit, et provincialem cum definitorio ad juramenti depositionem stringi; qui suos examinent, videant judicentque monachos, si vivunt, ut volunt, si mortui sunt qua successores vel potius aquisitores, cum monachus nil sibi sed provinciae aquirat.

In effectu per sententiam ad corporale juramentum praestandum erga formulam judicialiter elaboratam satisque restrictionibus obviantem convicti provincialis cum definitorio.