CroALa, 2024-05-22+02:00. Nodus ZUPPARDO.alfo-08.xml in collectione pdill0.
Functio nominatur: /documentum/pdill0/ZUPPARDO.alfo-08.xml.
Hec ego dum parvis posuissem scripta libellis Tutaque sub plano consisteret anchora portu, Letus ad occasum properabat Phebus et ipsos A curru flectebat equos stimuloque fugabat Ad requiem, pelagoque ruens sua lumina tandem Clausit et obscura fecere crepuscula noctem. Tunc mea mens, curis calamisque oppressa diurnis, Convocat in thalamos ad mutua munera corpus. Non poteram vigilare mihi aut dormire videri, Quamvis fessa suam caperent mea membra quietem: Sic vigiles oculos, clausos sic somnus habebat. Tunc mesta in thalamis mulier, percussa superbum Pectus et ora manu digitisque avulsa capillos, Cui sua vix humeros vestis dimissa tegebat, Sistere cum lacrimis oculisque fluentibus ante Visa michi, sicque ore loqui: "Sum Genua", dixit, "Urbs hodie infelix et nulli proxima sorti, Quae conspecta meos possit lenire dolores: Tanta meo capiti coniecta pericula vidi. Non michi sunt animo, vates, nec corpore vires, Nec possum ulterius fortes sufferre falanges, Nec classem Alfonsi vicino expellere ponto Sufficio. Cecidi, nulla est in pectore virtus, Victa mari fugio, terris ego victa recedo. Nil mihi cum sceptris, pacem pro munere, quaeso, Hanc olim studio studeas componere secum, Hanc lacrimis, miseranda, dari michi postulo, et aurum Accipe, da Alfonso concam, concede piaclum Caesaris antiqum, votis atque omnia pone, Quae tu longa autem pro consuetudine menti Credideris libuisse suae. Da, perfice, comple Omniaque augendis describe futura triumphis! Polliceor quodcumque ratum tu gesseris: addas Argentum, concas, aurum, servile tributum Et tua quod dignum tulerit sapientia sceptris. Cuncta meis credam votis ventura secundis, Dum me sub solio securam vivere, vates, Efficias: requies haec est firmissima nostris Ossibus, et nostre medicina inventa saluti". Dixerat et thalami conscendens ultima nostri, Sanguineos latices stillantia lumina duxit Pectoribus vicina meis lacrimisque precatur Auxilium tantoque modum requiemque labori. Tunc ego: "Quando tuos defles, urbs optima, casus Hocque ingens mihi ponis onus, verissima paucis Pauca tibi expediam, paci quae maxima nostrae Fundamenta reor; dehinc proxima caetera pandam. Tu cura quodcumque tibi praedixero ceptis Perpetuare tuis atque alta in mente tenere: Nam non vana tibi, non inperfecta resolvam Consilia, aut aegrae non proficientia menti, Verum sana quidem et quae sunt firmissima ponam, Ut sua cum primis conferrent vota Lucullis Perque inter Fabios irent fortissima nostros. Inclita Navarre soboles spesque optima regum, Cui tot leta olim debentur sceptra futuri Imperii, Ausoniae princeps devectus ad oras Germanum Alfonsum magni genitoris adivit. De se leta magis sperat sibi praemia mundus Pluraque continuis pulcerrima dona triumphis, Quam de te quondam tua, Romule, Roma, priusquam Tam crudele tuum tulerit sors impia fatum Et tam mesta tuis tua funera civibus: ante Menibus ornatam te extinctum secula Romam Non videre tuam, sic te Fortuna repente Cepit et in magno posuit tua sidera caelo. Non ita magnanimi proles generosa Philippi Imperio exundans, nec tam secura Catonis Consilia in terris et magni Caesaris arma Profectura forent, si iuncta potentia sceptrum Efficeret quantum scaevis promittit in armis Principis unius felix sapientia, quantum Consiliis quantumque piis clementia rebus. Ne te multa morer dicendo et multa revolvam, Quae magis imperium, vires et pectora magni Principis edoceant belloque ingentia Martis Arma dei largasque manus et munera rursus, Alfonso similis patruo per sceptra videtur Ire suo magnosque animi rapuisse favores, Tanta suo capiti constat sententia, tanta Consilia atque animo robur, victoria, virtus. Longa tibi, mulier, recitarem carmina, longos Sermones variosque vie per iugera cursus, Si quanto Alfonsus mentis suscepit honore Magnanimum carumque sibi per sceptra nepotem Quantaque in Apulia dederit sibi gaudia seu quae Munera, vel quanto magnum praefecit amori; Reddere te cautam stetero, dum currere totum Seu tibi rite velim rerum depromere partem. Non sic, devicta forti Cartagine bello Abiectisque suis per terram menibus, olim Letitia plenos fecit tibi Roma triumphos, Scipio, non tantos animo signavit honores Nec tam leta tibi cesserunt gaudia nec tam Pectoribus concessa tuis sunt caetera, quanta Vel quae magnanimo maiestas regia primo Navarre gessit genito; non secula tantos Reddere Pompeio quondam potuere favores, Nec tibi devictis, Caesar, per proelia Gallis, Quamvis magnifice gestis tunc undique rebus Sat genero soceroque olim per menia et urbem Prestiterint dignos Capitolia leta triumphos. Praetereo Actilium, victo Iherone superbum Lictore trinacrio, qui post ad menia missus Imperiumque suum, rediens ad funera laetus, Servavit patriam Poenosque ad Tartara iunxit Morte sua, fama felix per secula consul. Praetereo Scaurum, Marium Sillamque sodalem, Fabritios Fabiosque omnes omnesque Metellos Et quos magna tulit quondam sibi Roma Quirites Magnanimosque duces, qui victis hostibus et tot Quaesitis spoliis per mille pericula numquam Hunc talem videre diem. Michi proxima mentem Ferque tuos oculos et toto pectore siste! Namque tibi Apulia princeps invictus ad ipsam Parthenopem rediens quo gestu intraverit urbem Quaeve suo dederit merito condigna nepoti Gaudia describam, calamis non debita nostris Caetera praeteream: cantu maiore videntur Digna. Sed haec nostra pro consuetudine ponam, Quo tibi nota magis pia mens sit principis et quo Res tua fixa loco melius dignoscere possis. Principio regum et sceptri pater optimus unus, Cui celsa imperio parent tot regna patentque Sidera et ingentes famulantur in equore fluctus, Principibus caram veniens Alfonsus in urbem Parthenopem, fervent laetis cui viscera rebus, In medio heroum graditur cum laude duorum: Scilicet hic dextrum princeps latus occupat, alter, Dux Calabrum, signo genitore iubente sinistrum. Inter cara duos prius est ostensa voluntas Deque animo sincerus amor vel lis pia, dum se Invitant reges et dum meliore videtur Quisque loco properasse suo sociumque benigno Cedendo superasse animo gestuque priore Vicisse et pulchro dudum hoc certasse duello. Non tam leta olim vidit sua gaudia Phebus Architenens faretramque gerens avidusque capelle Ideo sub monte ruens, dum cursitat ardens Ad praedam et preda demum cum laude retenta, Quantum hic Alfonsus, cari dum clara nepotis Ora videt magnique sui pia pectora nati, Leticia ingenti letus sua lumina pascit: Nunc oculos nato, nunc ora decentia volvit Navarre genito primo, proceresque ducesque Stant ante et retro omnes pulchro ordine iuncti. Hic musae cithareque sonant, genus omne tubarum Prosequitur cantusque ingens ingentia pulsat Sidera et ethereo complentur carmine silvae. Non Priamus quondam tantum sua gaudia letus Inter tot natos atque inter Pergama felix Duxit, et ornatos non tantum Roma triumphos Dum vicere hostes, sua castra et menia, cives, Quantum hodie Alfonsus; postquam hic insignia vidit Regia et extensos multa dulcedine ludos, Inclitus optatam princeps defertur in urbem Inque sua tandem comitatus saede quievit. Quanta hic Alfonsus fecit convivia magnus, Quosve dedit sumptus et quos per menia ludos, Quosve neoptolomos tribuit quaeve optima rursus Praemia militibus, longum esset scribere, longum Dicere; ut haec habeas, extremis omnia duxit Rebus et ad summum complevit gaudia finem, Ut iam si vellet posset Fortuna minari, Quae raro letis mansit secura triumphis. Non locus absque suo, non sunt sine moenia ludo, Omnia festa patent, felicia quaeque nitescunt Principis ante oculos, proceres ante ora recurrunt. Quisque studet servire animo et servire labore Obsequioque placere suo primusque videri Servitio et primus sub cara mente notari. Sic iubet Alfonsus, sic digerit omnia magnus, Caetera magna facit, magno placitura nepoti. O quam clara tuis laus laudibus addita, quantum Ornarunt primos animi spetiosa favores Et quantum antiquos nova gesta, Alfonse, triumphos! Hic multum Siculos rebusque animoque iuvabat Navarre princeps magnus, quia vel tulit illum Magnanimum sors laeta virum fortemque piumque Ut quoscumque pius clemensque videret, amaret, Vel quia stirps regum felix atque inclita quondam Trinacriae regina fuit genitrix sua Blanca, Coniuge Martino Sardorum bella sequente, Sceptra gerens regnique sui pia iura tenebat. Non vult sceva viros longis Fortuna diebus Tranquilla in terris aut leta vivere pace, Sed repetit quodcumque suum concessaque dudum Munera restitui scevis exclamat in armis. Hic mos ante Urbem, mos hic ante ardua Troie Menia et imperium Priami sceptrumque parentum Antiquum et demum quae sunt ante omnia terris Fortune instabili semper fuit: omnia tollit Quae dederat, ludensque iterum sublata parumper Concedit, facilesque suos ostendit ocellos Ad multos male fida iocos rursusque volutat Mentem, oculos, vultum, fugiens, firmissima nulli, Mille venit gladiis et centum obiecta ruinis. Magnus apud Sardos quae sunt rex optima bello Fert secum puppesque armis et milite complet; Sed postquam infausto veniens sub sidere princeps Ardentes equitum turmas peditumque catervas Explicat in terris traxitque a navibus omnes Contra hostem vires, scevique insignia Martis Ac ferrum et clipeos posuitque in monte canoras Bellantesque tubas septasque in milite letas Fulgentesque aquilas et demum flebile vicit Structis ordinibus bellum Sardosque fugavit, Heu, heu, non merita clausit sua lumina morte Et ruit ante diem fatisque urgentibus ipsis, Bellicus a nostra victor tellure recessit Diviciasque orbis caecas sceptrumque reliquit, In caelum aspiciens inque aurea sidera currens, Unde pedem tulerat, terrarum obscura subintrans. Non parcunt ducibus, non regibus impia parcunt Funera, sorte pari veniunt ad quaeque sorores Stamina, nec magnos horrent extinguere vultus. Sic visum placitumque Deo: manet ultima nostros Scripta dies gressus, hora implacabilis omnes Contrahit incursus et certo fine cohercet. At percussa suum postquam regina maritum Flevit et exequias sollemni carmine dixit Cumque piis flammis consumpsit caerea centum Terque iterum centum niveis hastilia villis, Complevitque sacro tociens altaria fumo Et cum magnanimo sollemnia caetera sumptu, Qualia funeribus regum prestanda videntur, Incepit populis subito dare iura sicanis Et sanctam studiis meritisque ostendere pacem; Se struit in leges et leges optima condit, Quales Romanis dedit olim Graecia nudis Aut quondam quales calami posuere Ligurgi. Non sunt in terris firmae cum sidere sortes, Protinus adverso turbantur prospera vento Dulciaque apposito miscentur queque veneno; Non statuas uno pingit Fortuna colore, A non constanti didicit se volvere luna, Ocia nostra suo veniunt obiecta labori Et firmam nulli concedunt fata quietem. Namque alter veniens regni iurisque magister Non maiestatem domine, non principis horret Iussa sue sceptrumque pari vult iure tenere; Inter magna duos orta est discordia et ingens Congeritur terris crudeli funere bellum: Alter se populis, ducibus fovet altera sceptrum. Hunc tandem evictum princeps per proelia cepit Et captum in vinclis fido custode tuetur. Non tibi plebeias tribuit victoria laudes, Nec parvos habuit tua virtus leta triumphos, O morum spetiosa parens, o cognita terris Virtutum preciosa fides, regumque ducumque Laus, decus et splendor, nostrae regina salutis, Nomine, Blanca, tuo, fausto clarissima partu, O felix mater, felix o principis una, Una iterum felix! Quae terris femina tantas Pectore concepit vires? Quae femina laurus Apposuit capiti tantas? Non Caesar in armis Consul apud Gallos tantos accepit honores, Nec Marius tantos. Alto dignissima sceptro, Armorum praestans studiis, dux optima belli, Dux gentis generosa tuae, comitumque ducumque Imperiique decus magni, par sola Camille, Qua non italicis melior fuit altera terris, Unde tibi tantos tribuit sapientia mores, Unde animos tantos? Lustrat prudentia corpus Undique magna tuum; belli nil defuit armis Nilque pudicitiae, soli sunt omnia menti Munera magna tuae, quae vix concessa videntur Principibus raroque aliis per secula centum. Interea a populis magno conscriptus honore Victor aragoneus princeps Fernandus habetur: Hunc leges et iura vocant ad sceptra suumque Imperium et firmum valido sub pectore robur. At regina suo quamvis genitore vocante Navarram peteret, Siculos per bella fideles Non parvo secum semper servavit amore: Hos colere officiis rebusque opibusque iuvare Nititur atque absens absentes mente tenere. Hac igitur merita potuit ratione Sicanos Filius a tanta veniens genitrice fovere, Quos quondam rigidi per mille pericula Martis In bello pendens sapiens sua mater amavit. Hic pius, hic clemens, omni hic virtute refulget Inclitus et secum magnus gerit omnia regum Munera, quem multa dicunt cum laude misertum. Haec virtus animos ad caeli sidera et ipsas Concessas nobis divino munere sedes Ducit et ethereos haec dat sperare triumphos Et rigidos populos firma sub lege teneri In terris: quocumque trahas, quocumque repellas, Lumine mentis eunt et quae sunt optima complent. Quo te mira magis moveant, quo munera nulli Magno concessa Deo tua pectora pungant Dentque fidem nostris maioraque pondera verbis, Huc oculos, aures verte, urbs, huc, optima, mentem Et que spiritibus tantum sunt danda beatis Accipe et, o felix, sub tanto principe gaude! Francorum princeps quondam Lodovicus, honestam Dum vitam in terris ageret sceptrumque teneret, Hoc est divino donatus munere sanctus, Ut qui stirpe sua recta ratione niteret Regalique domo, qui non medicabilis ulla Arte viget morbus colloque et gutture crescit, Hunc posset sacro curare in carmine morbum Et testudineam penitus dissolvere carnem Fecundam in partu sobolemque abolere futuram, Ne cum tabe sua rursus viciata tumescat. Navarre princeps, Francorum a sanguine currens, Hac inter reges prisca virtute nitescit Et tulit auxilium multis multisque salutem Hosque omnes sanat digitis et carmine morbos. Quantum hic auxilio, quantum hic pietate refulget Audisti, supraque nihil super esse videtur, Nec locus alter adest, ultra quo tendere possis. Hic poterit tantos solus curare dolores Mestitiamque tua penitus depellere mente Et morbos curare omnes luctusque levare; Hunc adeas regem lacrimis, hunc, optima, poscas Carminibus precibusque piis et pectora tandem Da pedibus tua fixa suis, requiemque modumque Vulneribus pete, mesta, tuis: post tempore parvo Venturum aspicies quodcumque poposceris, omnem Leticiamque animo, nervis membrisque salutem. Hunc cole perpetuis meritis, hunc leta triumphis Accipe, mutandis sit nulla occasio rebus, Quin tu materiam tollas causamque repellas Servitio et grata teneas cum mente favorem. Haec tua summa quies, haec est medicina dolori Certa tuo! Accelera, tua res firmissima voto Fertur et in tuto felix latet anchora portu".