CroALa, 2024-05-21+02:00. Nodus ZUPPARDO.alfo-05.xml in collectione pdill0.
Functio nominatur: /documentum/pdill0/ZUPPARDO.alfo-05.xml.
At pius Alfonsus, postquam res ordine gestas Accepit, quamquam ingenti mens arserit ira, Perque ierit fluctus ceu motus ab aggere ventus Cum redit in girum et denso cum pulvere caelum Eripit, huc illucque fluens medicante dolores Letitia exultat mestisque haec gaudia rebus Miscet et actonitos gaudet per proelia Troes Atque acri Siculos animi virtute peremptos; Verum odia in Teucros et magnas aggregat iras Incenditque animum bello, classique futurae Pervigilat noctes et toto pectore fervet. Maxima cum quondam properaret Graetia Troiam Perdere et ultores totoque exquireret orbe Fortia per campos heroum corpora et omnes Insignes animos ad leta pericula duci, Quo possent armis gentem superare superbam Amissamque Helenam lugenti afferre marito, Cauta Thetis natum Liconidi adduxit Achillem Virgineumque tulit vultum formamque virilem Lusit et extensa clausit genitalia veste. Tunc ait: "O regum Liconides norma ducumque, Rex equi cultor, rex prudentissime terris, Cui pater omnipotens summam concessit honesti Totque dedit natas sub virginitate pudicas, Hanc, tibi si libeat, crudelia saepe minantem Proelia et in gestus tendentem saepe viriles, Addo tuis, Liconide, atque unam tempore parvo Committo donec rediens ego pauca revisam, Quae regnis illata meis mea sceptra requirunt. Quae peto, redde, precor, timide da munera matri Virgineoque iube tecum hanc consurgere coetu". Dixit et incluse iunxit sua labia linguae. Tunc senior Thetidi rex hac est voce loqutus: "O Thetis, antiquo veniens a sanguine regum, Cui decus omne fuit, rerum cui gloria cessit, Non labor est longus mecum impetrare quod optas Et tua vota sequi, quamvis orbata marito Nuper ab extincto, sua stat reverentia mecum. Gratulor atque iterum laribus succedere nostris Virgineoque meo conduci hoc agmine doctam Materna virtute tuam summo ordine natam". Accipit anguineum placido cum pectore donum Hocque inter castas senior iubet ire puellas Regalesque suas occluso crimine natas. O quanta est animis hodie comperta malignis Fraus invisa bonis sed non odiosa tirannis! Non laus, non virtus, nec res sine labe videtur Utile ni sanctum cum laude sequatur honestum. Virginibus virgo datus est sed tempore parvo Virgo nec inventus, non altera virgo reperta est. Tunc scelus omne subit, tunc laxis undique habenis Fit via criminibus, facies cum credita honesti Non suspecta oculis animisque altissima cunctis, Propter pallentem tenui de cortice fumum Fallentemque habitum et fictae contraria vitae, Praebet saecuros ad crimina quaeque lacertos. Illa ingens virtus et magno digna Catone Nobilitas animi, cum nulli credita fraudi Propter firmatos a consuetudine mores Antiquamque fidem et veteris vestigia veri, Fallere dum posset, vulgi cessante querela, Omnibus illesum semper servavit honestum; Non Phedra Ipolitum potuit corrumpere castum Virgineamque auro romanus flectere quondam Appius, offitio insignis sed pectore fedus. O quam grata Deo, quantum est gratissima mundo Virginitas animi! Non tu, Lucretia, mentem Fedasti, quamvis corpus mortale tulisset Gaudia vaesani subito fugientia furti! Illa ubi nunc probitas? Ubi nunc firmissima mentis Turris ab antiquis non expugnata tirannis? Non potuit quondam nisi creditus ante Diana Iupiter optatos ad se deflectere vultus Virginis et precibus mentem violare pudicam, Nec pedibus celerem Phebus comprendere laurum; Inache, habes caram turpi sine crimine natam, Non sua lesa fides, potuit mens casta videri Atque opere a tanto magno dignissima caelo, Vim licet intulerit lati pater optimus orbis Iupiter et castum compraesserit inguine pectus. Dum mens firma operi, tua sit tibi cara voluntas, Exitus in partes sine labe revolvitur omnes. Magnanimum interea bello querebat Achillem Graetia dardanio contra ardua menia Phebi Et Priami imperium; lecti facundus Ulixes Titidesque comes totum cepere per orbem Currere et ardenti siciunt cum pectore magnum Eaciden, clausum tectis pannisque latentem. Non secus ammissam nuper sub montibus altis Luminibus praedam quaerit venator acutis Per campos et prata, ruens huc anxius illuc, Nunc canibus fidens, positis nunc retibus, ardens Ante oculos illam per leta cacumina poni. Huc illucque fluit socio contentus Ulixes Exitioque urbis magnum speculatur Achillem; Cumque peragrassent vasti loca devia mundi, Per mare perque urbes, campos, magalia, turres Currentes, quaesita ullis est reddita numquam Praeda oculis. Tandem Liconidis regia poscunt Tecta, ubi magnanimus scevusque latebat Achilles: Deianira illum, senioris filia regis, Appraehensum mediis vinctumque tenebat in ulnis. Hos inter dulci Venus est dea cognita furto Et gravida amplexu tandem reperitur Achillis Virgo, olim tali non umquam craedita mostro. Nulla animis virtus, nulla est fidentia rebus, Omnia criminibus, viciis prona omnia, quaeque In duros abeunt hominum commertia morbos. Haec tu casta pio poteras patefacta parenti Reddere et in tutos procedere, filia, gressus, Cum primum est oculis tibi vir manifestus Achilles. Femina quae vires hominum, quae femina laudes Substinet et pectus quae servat casta pudicum? Vix inter centum vixque inter milia centum Una colit terras sapiens aut femina fortis. Spina latens herbis lectique domestica serpens Fonsque vetus scelerum radixque intensa malorum Femina, quae extinctos ad proelia suscitat ignes Estque malum terris geminans zizania semen, Lingua expers pacis diraque Thesiphone peior. Belli causa fuit quondam tibi femina, Troia, Bellum ingens homini crudeliaque arma minatur Femina et in festos confert sua tela penates. Omnis causa mali, fel dulce et dulce venenum Femina, quae lites secum tenebrosaque secum Argumenta gerit, lacrimas odiosaque portat Iurgia et incertas certo dat vulnere mortes. Femina cum primum viciasset prima parentem Nostraque perpetuis posuisset corpora flammis, Una iter in caelum nobis tulit, una salutem Perpetuosque lares, cuius reverentia tantum Me tenet, ut vestros repetentes carmina morbos Praeteream taceamque omnes in lite libellos. Ergo, ubi cum socio regalia cautus Ulixes Tecta simul subeunt, ducibus vicina pelasgis, Rege salutato, dextras iunxere vicissim Accepitque duces animo rex letus amico. Hic est, Troia, tuis flammis inventus Achilles, Menibus exicium sacrisque penatibus ingens, Et via longa armis multisque petenda periclis Terrarum et pelagi; tanti tibi causa doloris Penarumque fuit tanteque occasio cladis In castris cautus causisque disertus Ulixes. Nam simul adduci sua post convivia natas, Rerum harum ignarus, Liconides iussit et omnis Ante oculos veniens patuit chorus: inclita proles Altior est Thetidis cunctis manifesta puellis, Quae non femineo posset fore credita vultu, Quamquam habitum veniens moremque tulisset eundem. Non possunt aliena diu simulataque longis Vivere sideribus; moritur fraus tempore parvo Et perit in niveis fucata nigredo ligustris. Non latuit longo factus bos Iupiter olim Tempore nec fratris natus deus ipse Cupido, Cum regina illum, troiano munere gaudens Amplexuque ardens, placido sub pectore cepit. Extemplo fraudem et mentite virginis ora Ardentesque oculos et brachia novit Achillis Qui linguam atque artes aliis largitur, Ulixes, Et tandem, appositis coram Liconide suisque Muneribus, clipeus manibus cum motus Achillis Illarumque forent teneris gestanda puellis, Post multas laudes et docte praemia linguae Dulichie populo ingenti ducibusque pelasgis, Qui vitam exponunt hostes et Pergama contra, Arsit achilleum tanta dulcedine pectus Verborum, famam et laudes pariterque triumphos Mente subit; comiti tacitus subridet Ulixes. Illum autem ardentem ferroque animoque ruentem Ad bellum (rapte tanta est iniuria praede Tantaque troiani capiundi gloria belli) Deianira oculis, vultu lacrimisque moratur, Quin etiam nutus centum manifestaque centum Signa dedit, castis non convenientia nimphis. Quid faciat dubitat: numquam est sententia nostri Firma animi, gemina illi quando occasio surgit. Hinc amor, hinc rerum gestarum gloria pugnat. Telamachi hunc tandem placido pater increpat ore: "Eacide, o divum, et veterum stirps inclita regum, Unde trahis clarum toto super ethere nomen, Quid facis hoc dudum vili sub tegmine tectus, Quidve studes Grais ascondere nomen Achillis Teque tibi adversum tanto praebere timore? Non sedet in plano sublimis et inclita virtus, Praecipiti est affixa loco, frustraque timemus Proxima quae nostrae sunt nostra pericula laudi. Non opus est requie ducibus, non hospite, longos Qui bene det somnos, posita nec divite mensa Deliciisque novis; castris inimica virorum Ocia dant animos molles mentemque resolvunt Enervantque omnes solido de corpore vires Et demum mala quaeque docent. Requiescit in aula Femina, magnanimus dux sub fervore geluque, Imbribus et timidam luna faciente quietem; Nunc hos, nunc illos festinat linquere campos Itque hospes quocumque novus, dat castra movetque Uno saepe die; domino sub Marte ministrat, Qui vigiles iubet esse suos, servitque saluti Et cum vulneribus virtutum praemia querit Perpetuumque sibi per mille pericula nomen. Exue femineos ad mundi praemia vultus Signatumque tibi propter tua proelia caelum, Et corpus mihi redde tuum! Te Graetia regem, Te regem expectat Graie est quae proxima terre Tellus et totus properans ad Pergama mundus!". Ille autem, abiecta longa de corpore veste, Quantus erat patuit mundo manifestus Achilles. Mirantur tergum, mirantur brachia, vultum Cruraque cum manibus natumque ad vulnera corpus, Exiciumque urbis Troie Priamique sepulchrum. Conscendunt puppes patriaeque ad litora leti Remorum auxilio placata per equora currunt. Quid mea scripta sonent? Ne tu me vana loquentem, Troia, putes, mea non nudis cape carmina verbis. Ingenti bello subito es peritura sub armis Principis invicti; non est querendus Achilles, Non tibi cum socio sapiens occurret Ulixes Aiacesque duo geminique ad proelia fratres Totque duces quondam: pro tot tibi regibus unus Sufficit Alfonsus. Veterum sapientia regum, Consilia, arma, decus pecorumque ingentia gestis Terga data atque operi magno cecidere: triumphat Alfonsus sepelitque duces pater optimus omnes, Cuius ab imperio caelo sublimis ab alto Orta est pax terris Martisque ingentia tectis Arma latent Italique colunt arbusta viasque. Firma animi requies illo populique patresque Nutantesque aquile legesque urbesque tenentur; Hunc velut antiqum numen, velut orbis adorant Unum omnes lumen populi, genus omne latinum Vicinumque sibi sola hac spe et munere vivit. Quod si fata meis tribuissent serta libellis Et quondam siculis quae concessere poetis Maioresque animo vires et Apollinis antrum, Divinum redolens carmen, mentemque Sibille, Maius opus calamis maioraque gesta, tuisque Victa foret semper mea felix musa triumphis! Ergo potest merito tua scaeva potentia, Teucer, In castris trepidare tuis et bella timere, Quae vicina tuae diversa per aequora morti Adveniunt properantque tuos delere penates. Non tibi cum ducibus sunt arma adeunda pelasgis, Nec cum dardanio festis in sanguine Penis Extinctam propter crudeli vulnere Didon; Non tibi Palladium celsa de Palladis arce Cum Titide suo manibus violentus Ulixes Sanguineis rapiet; non rursus ficta Sinonem Audentem aspicies nec tractam ad nubila molem Decipientis equi, quem tu per menia ductum Funeribus miseranda tuis et fletibus olim Cepisti, quamvis Phebi tua pectora contra Ardens Lacaon dederit sua vota sacerdos. Altera castra tibi maioraque bella parantur Armaque cum populis nunc altera et altera rursus Pectoribus tormenta tuis, que maximus ipse Digerit Alfonsus Martis per prelia secum: Illa tuae subito venient dimissa ruine Et morti coniecta tuae. Nunc ultima Teucros Fata trahunt miserosque urgent discedere terris. Ut leo cum gradiens animalia punicus inter Cuncta subesse sibi gaudet spoliosus et unus Per medium rugiens securus obambulat agmen, Supposita cauda illa scilent terraque quiescunt Ostenduntque oculis habeant quem mente timorem; Sic inter reges, sic inter castra patresque Militat Alfonsus sicque inter menia Troie Aspicitur solusque omni ratione timetur. Si quondam audisset iudex sua proelia Minos Et toti manifesta orbi sua gesta ducesque Devictos et regna sibi quaesita, dedisset Iudicium Alfonso, sociis lis nulla fuisset Orta tribus, foret haec sententia nulli Suspecta et laetos caperet memoranda triumphos. Quare, age, qui terras atque inclita sceptra gubernas Neptuni celosque omnes et sidera noscis Infectumque oculis solem atque absconsa sororis Cornua bina suae, longas noctesque diesque Et rerum causas, doctorum et scripta priorum, Perfice quod ceptum est letumque adducito finem! Hic labor, hic laudes, hic sunt sua praemia gestis Rebus et optatos hic dat tua Roma triumphos!