CroALa, 2025-04-20+02:00. Nodus ZUPPARDO.alfo-03.xml in collectione pdill0.
Functio nominatur: /documentum/pdill0/ZUPPARDO.alfo-03.xml.
Inclita perpetuis tellus atque alta triumphis Totque tuis gestis totque ausis splendida rebus Et ducibus tot clara tuis totque ampla superbis Principibus bellique armis metuenda secundis, Angusto nunc secta freto, prius unica, gaude Terque iterum gaude tanto, pulcerrima, rege Alfonso, partas ferro cui reddere laudes Atque animi studio magni repetenda Maronis Musa foret; gaudeque iterum, dignissima, nato Principe Fernando, cui magna per ocia fixa est Imperii spes firma tui, cui leta per omnes Fama fluens populos atque altos candida reges Sparsa per immensum sola est atque optima mundum. Tuque sub anguigeri degens fortissima dudum Imperio, gens galla, ducis, multum inclita tellus Totque amplis fecunda viris victrixque minaxque Totque tuis felix spoliis, pulcerrima, dives, Sub duce magnanimo gradiens, caput erige et altum Leta Deum specta, cantu moveare secundo Et tantis letere bonis! Gaude, optima, gaude Acque animi da signa tui daque omnia plausus Inditia et festis venias placidissima rebus! Non satis est nostris gentem hanc succedere letis, Verum omni a latere et quacumque ex parte favillas Italia in celum, iocunde insignia mentis, Expediat tantique boni latissima partem Europa accipiat, totus tot gaudia mundus Sentiat et festis occurrant omnia votis. Cum pridem italica sub relligione quieta Cuncta essent coleretque omnis gens itala fedus Pacatisque animis belli fera signa tacerent, Nescio quid gentes, vario sub carmine mentem Fallentes, belli sperabant arma futuri; Dumque ita se gererent, dum sic sua vota foverent, Hanc totam evulsit penitus de pectore litem Quod modo felici gestum est sub sidere nostris Principibus. Nunc cuncta patent, sine nube nitescunt Ambigua, ammotis sunt omnia prospera bellis, Hocque prius dubium, claro plus sole refulgens, Sincerum firmumque manet: namque optima pridem Undique perpetue firmarunt vincula pacis Coniugia acque animi divino federe iuncti. Adsint huic cepto sol, celum, sidera, luna Atque hec auspiciis foveant meliora secundis Accipiantque suis! Sunt hec sponsalia certe Perpetuo placitura Deo, celestia gaudent Numina et eterno celebrant hec gaudia cantu. Hoc agit ingentem qui ducit in equore classem Barbarus in Graios securus et impius hostis, Qui pridem effuso lavit cum sanguine terram Et tulit horrendos ad templi limina fluctus Ut sua sit posito devicta potentia bello. Inclita principibus iuncta hec sunt federa nostris Et populis patefacta quies, cepitque videri Rege sub Alfonso gens itala habere triumphos. Unde igitur prius est nostra hec res ordine cepta, Hinc sanctum repetamus opus. Lux candida regni Prima fuit spesque alta omni firmissima genti Cum sua Fernandus tecum connubia iunxit, O decus et splendor, lux o clarissima terris, Isabella, ducum et veterum stirps inclita regum. De te pauca prius, Calabrum dux optima, dicam; Post sequar inceptum. Taceo tot regna parentum Et generis tot sceptra tui: satis ipsa superque Materiam mihi sola facis. Sub sydere fausto Nata, trahis lucem, quae totum verberat orbem Et radiis magni scandit fastigia celi, Spemque fidem tribuens animis. Unde est tibi tantum Pectoris ingenium, virtus gravitasque modusque Et menti tot dona tue? Tibi suggerit unde Has Dea virtutes celebri sub imagine Pallas Hosque animos fortes? Non hec sine numine celi Tanta homini concessa putem. Pietate refulges Pauperibus, medicina egris, medicina salutis, Quod donum in primis sub eodem sidere natum Principibus Natura dedit, quo munere magnus Placatur coliturque Deus; clementia regum Et pietas animi celi placuere Magistro. Has tu plus aliis, dux prestantissima, menti, Virtutum regina, colis; tu sola videris Pax, decus et populis requies concessa futuris: Horrida perpetui clausisti vincula belli, Tu pacis, tu stella boni; multum inclita, quae te Circuit, immensum regeret sapientia mundum. Si laudes sequar ipse tuas et ab ordine totam Virtutum effigiem, cum non manifesta supersint Plura intus vincantque tuam tua pectora famam, Phebus ad occasum rursusque meabit ad ortum, Et non plena ibunt facili tua carmina cantu Et calamis non scripta meis tua magnus Apollo Reddita codicibus sub carmine gesta notaret Perpetuo et claros describeret ordine versus. Firmato hoc igitur sancte sub federe legis Coniugio, celi tandem sub numine magnus Nascitur Alfonsus, qui vultu, nomine, gestu Inclita magnanimi promictit pectora genti Principis Alfonsi, vitam requiemque, salutem, Totus avo similis, siculos sperare colonos Perficit atque animos letis incumbere rebus. Prosequitur partu post Elianora secundo, Fronte gerens habitum, possit quem quisque vereri Et colere intentus magnoque extollere cultu In celum, numen tanquam, fertque omnia secum Signa pudicicie venerabile sidus et omnem Splendorem, reddique sue reverentia forme Maxima cum posset, magis imperiosa videtur Sistere et in magnis collata aptissima rebus. Ad te nunc vertam, dux invictissime, carmen, Dux Ligurum, sancteque huius dux optime pacis, Dux belli extincti et nostre dux maxime gentis, Quem merito Alfonsus magni pater optimus orbis Prepositum ducibus magno suscepit amore Inque animi partem fausto sub federe cepit Consiliisque armisque fovet, cui dextera semper Et vigilans forti prudentia pectore fecit Agmina per campos inimicaque prelia vinci Et sceptro parere tuo, cui maxima coniunx Blanca, thoro veniens, produxit semina lete Pacis et immensi coniunxit federa mundi, Blanca, gerens aptum nomen virtutibus, ut iam Nota foret magnum felix sua fama per orbem. Sfortia, cum mundi concepit lumina primum Natus et est ortum sidus venerabile terris, Omnibus imperium sceptrumque ostendere vultu Cepit et a populis magnos, iam parvus, amores Atque animos fortes secum contraxit, ut omnis Subdita gens illi nedum, sed et altera longe Undique perpetui signum monstraret honoris. Maxima post oritur gentis spes leta future Ipolita in terris, dotes cui contulit omnes Ingenio Natura suo tribuitque decentem Corporis et mentis speciem vultumque serenum. Grata Deo soboles, toti gratissima mundo, Alfonso de rege fluens atque a duce tanto, Quanta tuis populis dederis bona, quanta propinquis Et quanta ausoniis tandem ventura colonis, Non est posse meum describere: scilicet hec sunt Perpetui monumenta boni, fortissima iugis Vincula letitie, vallati atque anchora amoris. Principio adveniens orator maximus usque Regem Albericus, magno comitatus honore, Nomine dimissus sub carta et iuribus amplis Principis anguigeri, mentes acque optima poscit Federa per tedas et vincla iugalia iungi, Hoc pacto incipiens et scripto hoc ordine, quod sit Ipolite Alfonsus dandus, quod Sfortia possit Esse tibi, Elianora, tuus, dignissima, coniux; Plurima dum suadet dumque ingerit ore diserto Coniugiis causas: "Rex invictissime", dixit, "Quanta tuis magnis iungetur gloria regnis Et sceptris vis quanta tuis, cum nobile toto Imperium sit in orbe tuum, cum prelia reges Et metuant tua castra duces! Nunc sanguine iuncta Arma armis vicina tuis, totque addita tantis Efficient bello non expugnabile robur, Robur inauditum nec longo a tempore visum, Quanvis iuncta tibi regum tot sceptra ducumque, Augusti imperium, comitum tot castra, cohortes Et sint multa tuis demum coeuntia votis. Hec disiuncta loco veniunt spaciisque remota, At vicina tibi et primo occurrentia nutu, Obsequio stant arma tuo, fortissime princeps. Eia, age, da requiem populis, da federa genti, Ocia militibus, campos cereremque colonis Expedias, tandemque pio tua pectora celo Confer et etatis da nobis tempora prime! Qua poteris breviore via et meliore paratu In Teucros aciem destringere, vel quibus armis Romanum imperium tibi querere et inclita regna, Que tibi victa tuis subito ventura videbis? Adde quod invictis Ligures ferre arma Sicanis Et signis parere suis bellisque favere, Non minus auxilium nec lege minore tenendum est, Quam que constituit Sanctum vox ultima Patrem. Quare, age, da leges, vires et federa iunge, Nosque animo connecte tuo, fortissime Cesar, Letus ut imperio totus tibi pareat orbis Perpetuamque sibi teneat gens itala pacem!" Hactenus orator. Tandem pater optimus illi Pauca hec Alfonsus, gaudere his omnibus acque Letitie adventum esse sue sanctumque videri, Omnia consiliis gerere et sub tempore certo, Discussa bene re praestanti atque ordine ducta, Tandem oratori sua se responsa daturum, Que meliora Deus nostrisque fluentia rebus Reddat et oppresso monstret nova gaudia mundo. Cunque igitur totam hanc, animi moderamine fretus, Maximus Alfonsus rem prospexisset et omnem Materiam splendore suo et pia vota suorum Audisset visumque foret laudabile firma Connecti ratione duces et federa iungi, Firmavit tandem romano federe princeps Coniugia acque animos vinclis nexuque ligavit Perpetuis, faustoque datur sub sidere primum Inclitus Ipolite Alfonsus; tua, Sfortia, coniunx Elianora tibi divino numine iuncta est. Si cantare velim felicia gaudia magne Parthenopes leteque sue solatia sortis, Queve urbem festis tenuere insignia ludis, Maior erat nostris virtus tribuenda libellis Cumque magis longo scribenda poemata cantu. Sed tandem expediam paucis hec omnia. Magnus Principio Alfonsus Capue dignissimus ipse Efficitur princeps certoque sub ordine dantur Premia militibus, suntque optima munera suntque Pro meritis pia dona, suis atque omnia demum Que potuere diem rebus conducere letum. Inde neoptolomos longo dedit ordine centum Inclitus Alfonsus, quos, laute ut vivere possint, Muneribus cumulat, dat vasa argentea magnus, Datque aurum, vestes et magno principe digna Cetera constituit; mihi sunt mea praemia vati, Qualia das claris, princeps invicte, poetis. Post hec ingenti procerum maiore caterva Ipse Alfonsides atque Elianora per urbem Ducuntur leti festam: sunt cerea tectis Lumina cum tedis, sunt undique leta fenestris Suntque via permixta iocis, suntque omnia plena Fervida letitia; civem devincere civis Nititur atque animo pergit meliore videri, Pro studio stat quisque suo cum carmine, ludos Hic alios, aliusque suos superare laborat. Preterea vario celum clamore tubarum Undique concutitur, leto tibicina cornu Personat atque animos placido sub carmine mulcet; Sunt hic et cithare, sunt hic et qualia quondam Orpheus, ammissa mestus bis coniuge, nunquam Instrumenta tulit. Sunt omnibus omnia leta, Leta animis oculisque simul: tot gaudia celum Accipit et vultu ostendit sua signa sereno. Regia post statuit magno convivia sumptu Maximus Alfonsus claroque extensa paratu. Ad cenam ut veniunt et regia pocula tandem Ipsi oratores, per non sibi subdita regi Imperia adducti, regio quos altera nutrit, Insigni sedere loco cum principe leti; Hinc quoque, servata regali lege, sequntur Et cum principibus comites equitesque ducesque Postque alii proceres; fuit urbs hic inclita tota, Matrone domineque omnes: tibicina, cantus Et genus omne soni per prandia leta fuere. Repleti tandem varia sua lumina cena Regalique cibo, comites, equites proceresque, Matrone iuvenesque omnes compteque puelle Surgunt a mensa celeres aulamque patentem Intrant inque vicem festas coluere choreas. Iam sol, dilabens medio de vertice celi, Prospicit occasum, stimulis et calcare fessos Ducit equos certoque regit moderamine currus, Cum pater Alfonsus ludos pugnamque per urbem Constituit proceresque omnes ad munera magnus Convocat et festis ostendit gaudia rebus: Optima victori statuit sua premia, legem Dicit et arbitrium sub certo iudice ponit, Tum tres in medium pugne tabuleque magistri Prosiliunt orbesque gerunt, quorum unus in armis Fortis et adversas solitus prosternere turmas, Cura ingens regum, prior est Curegula Iohannes, Post baro prosequitur Muro qui sceptra ducesque Ante omnes ornat clarus, sed tertius alter Andreas Gulielmus erat, qui matre sicana Externo est siculus genitus genitore fuitque Consilio regum virtute fideque receptus; Ipsa ducis Calabrum domus hos tres inclita nutrit Consiliisque armisque fovet rebusque tuetur. Hi tres magnanimi subeuntes arma vicissim Armatos contra leto tenuere favore. Magno hec ornatu et magno spectacula sumptu Perficit Alfonsus: sunt hic insignia queque Ornamenta, auro et vario contexta colore Et miris preclara modis, regesque tubeque Adsunt et proceres festa ad certamina ducunt. Ad pugnam ut veniunt equites et fortia iungunt Corpora per campos, studio quicumque laborat Currere praestanti acque ictu meliore videri Nititur in socium. Pater hec sublimis ab alto Aspicit Alfonsus letumque ante ora duellum Apponi frangique hastas in premia gaudet; Ipsa iuvant proceres regum pia lumina et alte Impellunt animos maiori incumbere pugne Intrepidosque urgent contempnere vulnera et ipsam Crudelem necis effigiem. Succurritur hosti. Cum fers ante oculos ventura pericula Martis Et statuis fugienda tuos, laus ultima rursus Hec erit, ut reges videant tua proelia et ipsa Leta per aethereos credant itura triumphos. Matrone a muris, domine placideque puelle Spectant et pavide fractis terrentur ab hastis; Sunt et que celo faciunt sua vota precesque Prestant et lachrimis risuque iocoque tenentur. Quatuor hic hastas forti sub pectore rumpit, Ille alius totidem, numerum nec alter eundem Complet et a posito scribuntur singula pugne Iudice, victori ut recte sua laurea reddi Possit et a certa procedant praemia lege. Hic seu sorte sua, sive hoc evenerit arte, Bis septem Andreas Gulielmus ruperat hastas Impiger atque operi vigilans firmusque manebat, Ante nec explevit festos fortissimus orbes, Quam totidem totidemque iterum consumpserit et se Perpetue dederit fame laudique perennem. Arduus ut tenero residens in gramine pastor Post iemem, prima subeunte estate, vagantes Huc illucque suas per ameni pascua campi Sub cantu demulcet oves, foetumque patentem Lanigerique gregis vestigia certa sequentem Prospicit atque animo gaudens sua lumina pascit Letaturque suo tranquilla per ocia fetu; Haud aliter pugnam proceresque et cetera magnus Aspicit Alfonsus iocundaque pectora letus Sub placido arridens vultu et sub fronte serena Explicat et feste demonstrat gaudia mentis. Fecerat officium lucis pater optimus orbi Phebus et optatam duxere crepuscula noctem Invigilantque armis proceres; tunc inclitus ipse Imperat Alfonsus poni certamina et alte Prestanti sub voce legi cui laurea pugne Et cui magnanimi debentur premia regis. Tunc tuba confestim, vento sufflata canoro, Incipit et cunctis placido dat carmine signum; Fit requies linguis, tenuerunt ora Quirites Atque equites populusque omnis, stat quisque paratus Iudicio et claras venturo porrigit aures. Hinc praeco tales mictit de pectore voces: "Accipite, o proceres, quae sit sententia magni Iudicis ad pugnam cum totos viderit orbes Atque omnem recto descripserit ordine circum Preclarosque ictus signarit: laurea pugne Est merito Andree Gulielmo reddita tandem". Post hec Alfonsus, tanto satiatus honore, Turba equitum multa laetus comitante recessit.