CroALa, 2024-05-21+02:00. Nodus VERINO.libr-10.xml in collectione pdill0.
Functio nominatur: /documentum/pdill0/VERINO.libr-10.xml.
Labitur interea Lombarda per agmina rumor Attonitasque replet vanis terroribus urbes. Tunc forte Heridani iuxta Desiderius undas, Qua posita est latis herbosa Placentia campis, Indomitos agitabat equos durisque lupatis Compescens celeres ductabat in aequore currus. Spicula pars lentis torquebant acta lacertis, Pars gladio ancipiti Martis simulachra ciebant, Tentabant alii nando superare biremes. Dum sic instruitur ludis Lombarda iuventus, Ecce atrox implet certantum nuntius aures Advectos hostes totamque sub arma coisse Aetruriam Latiique urbes populumque Quiritum. Maioremque metum rumor duplicabat acerbus Magnanimum venisse ducem heroasque tremendos, Quorum perdomitus dextris pareret Eous. Haec postquam accepit furiata mente tyrannus, Concilium propere accersit solioque paterno Sublimis residens, postquam precone iubente Suspensi tacitis fecere silentia linguis, Talibus alloquitur seva inflammatus ab ira: "Francorum, audistis, quantis exercitus armis In nos armetur, quantoque in bella furore Ausonii insurgant. Descivit Etruscus et Umber Flaminieque ferox populus, coit omnis in unum Hesperia, ut procul Oenotriae trudamur ab oris, Si velut attoniti vertamus terga pavore! Quin capite arma cito, et turbam sternamus inertem Assuetamque iugo et nostras perferre catenas? Quam vestri extremis venientes finibus orbis Vicerunt proavi et patriam posuere perennem, Que iam bis centum vobis captiva per annos Vectigal solvit, nostris occurrere telis Nunc audet! Quae tanta illos insania cepit? Arma parate, precor! Sceleratam excindite gentem, Ut nostri aeterna vivant in pace nepotes, Italiae ut toti victores nomina demus. Dicatur posthac Latium "Lombardia tellus"! Ne formidetis Gallos levitate furentes: Foedera terribili sunt nobis iuncta Tibaldo, Qui Francos ferro terra insectetur et undis. Quin et Athlanteo socios a littore Mauros Accersam veteremque hostem post terga ciebo Germanum, ut vacuas Celtarum diruat urbes. Et celer a Lybicis Garamas advectus arenis Appula diripiet crebris incursibus arva, Invadet Calabros montes Romanaque tecta Mox petet et Gallos prosternet Marte secundo." Dixit et ex primo legatos ordine legit Confestim, qui dicta ferant et munera portent. Edoceant, quanto Belgarum milite rector Bella paret, totum ut Latium se iunxerit hosti. Ni propere occurrant primas extinguere flammas, Cum nondum validas cepere incendia vires, Omnia mox auctus late populabitur ignis. Otrius ire ibet navim, quae forte parata Adriaci curvam stabat prope littoris urbem. Conscendunt iussasque petunt Hamonis arenas. Pars rapidis altas perreptat passibus Alpes, Quaque fluit dubio per saxa Druentia cursu. Occulte ignota per silvas veste feruntur , Dum iuga Pyrhenes tranant et flumen Iberum Marsiliumque petunt, clarus qui Bethios oris Rex erat, argenti et fulvi ditissimus auri. Huic germana fuit Carli pulcherrima coniux, Quam fratre invito sacris detersit in undis. Hinc causae irarum, Carloque acerrimus hostis Cristicolas omnes terra exturbavit Ibera. Ergo avidus pugnae subiit lachrymabile bellum. Nec Pyreneo contentus milite Calpem Traiecit Maurosque petens combustaque sole Oppida Massilum et Getulas improbus urbes Commovit bellique omnes accendit amore. Nec minus infensus Carlo iam bella parabat Sponte feros populos inflammans gentis Eoe Dux Arabum, Syrie solvit de littore classem, Ut Calabros montes structis invaderet armis. Nec non extremis Aquilonis Dacus ab oris Impiger ad pugnam Germanos impulit acres, Ne iuga Francorum cessarent cardine tanto Demere, quin rumpant non aequo foedere leges Impositas: "Nec enim fas est parere superbis! In libertatem vos vindicet arbiter ensis!" Interea Latii propiore urgente periclo Ingentes urgebat opes et milite fido Nomine presidii dubias Desiderius urbes Implebat. Multaque vafer rex barbarus arte Primores iuvenum populo accersebat ab omni, Quis praefecturas atque omnis Martis honores Spondebat, quibus obsidibus firmaverat arces. Ast ubi Bebriacas Francorum orator ad urbes Venit et ante trucis Namus stetit ora tyranni Copiaque affandi coram data, vertice cano Assurgens placido haec Bavarius ore locutus: "Si sua pontifici summo, rex, iura dedisses, Si promissa pio Francorum foedera regi Inviolata forent, nullis Oenotria bellis Nunc vexaretur, nec iustam Carlus in iram Te contra incensus nunc arma tremenda moveret. Non regni causa, sed relligionis amore Irruit in Martem Francorum Martia proles. Eoae gentes testes Dacique subacti Atque alii, tantum quibus est erepta nocendi Copia. Sublato populis concessa tyranno Libertas. Nullisque bonis bella impia movit; Fulminat in sevos hostes Pipinius heros. Proinde metum belli ponas; si ablata Quirino Oppida pontifici reddas neve arma rebellis Ausoniis posthac moveas. Lombardaque tellus Imperii sit meta tui, ritusque nefandos Mactandi capras magicamque abolere memento E templis labem, Romanaque sacra capessas. Bella sinu pacemque gero. Datur optio; utrumvis Elige, rex, donec res integra nec ferus ensem Destrinxit Mavors! Scis, quanta potentia Carli, Cui Babylon paret, cui cessit Parthus et Indus. Ne te tanta pii moveat clementia regis, Quodque gener fuerit: Christo parere necesse est. Si nunc oblate contemnis foedera pacis, Arbitrio victoris eris, iustamque reposcet Vindictam antistes, ponesque in carcere vitam, Si tibi, quod nolim, bellum persuaserit ira." Dixerat haec Namus. Paulum Desiderius hesit; Incertum, quidnam respondeat, ira furorque Precipitem in bellum, metus in contraria raptat. Exarsere feri postquam ignea corda tyranni Vultus et intumuit, rubicundum versus in ignem T alia dicta ferox flammanti reddidit ore: "Infert arma gener socero mortemque minatur, Ni parere velim dictis, si iussa recusem! Pretendit causam sevae pietatis inanem: Imperium ut querat, Christi se iactat amore Bella sequi; et socerum patriis expellere terris, Haec pia Francorum fertur clementia regis, Et sacrosancte fidei sibi quaerit honorem. Proximus ut quisque est opulentus, protinus hostis Exoritur Carlo. Manicheus et Arrius, ille, est Delendum ferro et rapido, pronuntiat, igne! At te, ne domini patiaris, nata, superbi Gallorum fastum, mors opportuna peremit. Nunc ruit infensus soceri violenter in urbes Et nondum victo demens confinia ponit Imperii et leges describit. Quae mihi victor Plura iubere queat? Quae bellis oppida coepi, Pontifici ut reddam, mandat, neve arma rebellis Ausoniis posthac moveam! Regnisque paternis, Quae nostri sparso pepererunt sanguine reges Bis centum et longa serie tenuere per annos, Pellit et angusto terre nos limite claudit. At noscet Carlus robur virtutis avitae Lombardis restare acremque ad prelia gentem Sentiet et nullo vertentem terga pavore, Quae dare consuevit leges et foedera victis! Quin Longobardo sermone et iure Quirites Utuntur, Latiique omnes mea iussa verentur? Nunc regum extremus genero parere superbo Cogar, et Ausoniae Gallus dominabitur oris? Nondum Scandaviis cessit victoria castris! Excute bella sinu gremioque effunde refuso, Quid nobis portas! Pax nulla et foedera sunto Cum Carlo! Francos, dum vivam, persequar hostis! I cito, nostra tuo defer mandata tyranno! Aspice sed primum, quantis exercitus armis Stet meus instructus Ticini ad fluminis undam, Invictasque equitum nobis superesse phalanges, Quas ego, Tartareis redeat si Caesar ab umbris Et generi coniungat opes, opponere victor Auderem! Satis est turmis Lombardus utrisque. Non opus est, properet Carlus; veniam otior Euro Obvius. Haud illi cum Syro et pube Canobi Res erit imbelli." Nec plura locutus abire Legatum et regi iubet haec responsa referre. Christe, potens rerum, summi sapientia patris, Affer opem vati et divinum infunde furorem, Ut Longobardas valeam numerare cohortes Magnanimosque duces et fortia facta virorum! Te sine nil possem. Extremum concede laborem! Tu mihi principium, tu nostri carminis auctor, Tu mihi finis eris! Per te celestia regna Tartareosque lacus cecini penasque malorum. Da latices haurire sacros, nova carmina dictes, Quorum venturi possint meminisse nepotes! Princeps Bebriaca populum Desiderius urbe Duxit in arma ferum, occeani qui victor ab oris Presserat Italiam bis centum immaniter annos. Impius humano placabat sanguine divos More Thoanteae gentis rituque Dianae Infandasque sacri servans Busiridis aras Hospitibus caesis manes Acheronte vocabat Infando tandem ritu monstrisque relictis Virgigenae sacros Christo devovit honores. Coniunxit socias herbosa Placentia vires Millia bis septem lectorum in bella virorum Ductans, qui vitam duris agitare sub armis Assuerant galeamque pati canente capillo. His fuerat Theias ductor, fortissimus heros. Unus hic innumeri pugnando militis instar Compulit audaces solus dare terga maniplos. Trux erat aspectus, vox horrida, pronus in iram, Torvaque sanguineis ardebant lumina flammis. Aereaque insuto portabat robora plumbo: Vix ea tres nostro robusti tempore ferrent Connixi iuvenes humeris. His ille solebat Odrisias acies Martemque lacessere bello. Nulla fides pietasque viro nullusque deorum Cultus erat. Credas Capanei e semine cretum. Parma, ferax pecorum longeque uberrima lactis, Millia sex equitum misit, quibus ensis et arcus Ferreus ex humeris pendet, tinctasque veneno Parthorum torquent fugiendo more sagictas. Praefuit his Rossus, generosi sanguinis auctor; Pannoniae proavus quondam de finibus exul Venerat, Etruscas frater secessit ad oras, Unde genus duplex diviso stemmate Rossis. Quique bibunt Athesim, mediam que intersecat urbem Veronae, caecis rapiunt penetralibus arma, Ceu rabie stimulante novem armavere cohortes. Preterea urgebat ductor Canis impius, Afra De stirpe. Hoc monstrum nulli feritate secundum Christicolis Gallisque odium exitiale ferebat. Ter centumque equites ductore Vicentia Lusco Misit et exiguum numerum virtute rependit. Quinque equitum turmas, peditum ter millia misit Mantua, divino per secula carmine foelix, Sub duce Gonzaga, victo qui Saxone furtim In Latium elapsus magno cum pondere venit Argenti, unde ducum fluxit generosa propago. Qui colit Euganeas Troiani Antenoris arces, In Carlum hostiles tecum, Lombarde, catervas Bis septem iunxit, Phrygius quis prefuit Hector Pollydamasque simul frater, qui stemmate longo Dardanios tangebat avos (si credere fame Tam tenui volumus), quo non robustior alter Et, quod contingit raro, prudentia velox. Sidoniique inerant astus, bellique magister Portabat fulvas proavorum nomina pictas Vexillis aquilas puerumque ad sydera raptum. Quin et Vercellis septem venere cohortes, Quis supra galeas septenis anguibus idra Stabat liventes eruptans faucibus ignes. Prefuit his saevus Lombardae stirpis Alastor, Quem regi Eropo peperit formosa Voopis, Scandavii germana ducis, cum Gallicus ensis Sub duce Martello Heridani prosterneret arces. Et qui Bergameos proscindunt vomere colles, Instructis galeis omnes, toracibus omnes -Nam ferri locus ille ferax -venere minantes Exitium caedemque Italis Gallisque catenas. Pollentesque undis Veneti longeque superbi In Gallos frustra denas misere phalangas, Quos Morusus rexit, generosi sanguinis auctor, Donateque auctor sobolis, tum barbarus heros. Marcicolas rexere manus, domus utraque Musis Egregia, unde pii nomen traxere nepotes. Nec tu cessasti, misere vexata Cremona, Hostili predae totiens exposta Gilulfo, Eruta Lombardis, demens atque immemor ire Nunc socias adiungis opes Carlumque lacessis. Nondum Cremmaticas Federicus struxerat arces, Ut sceleratus opes vicinae deleat urbis. Quin vetus armavit Pompei Lauda colonos, Quam pyrata Cilix tenuit, cum cederet undis. Luceique equites iussu venere tyranni Lombardi, in quorum fuerat fera vipera signis, Quae medium infantem longa absorbebat in alvo. Nec mora, sublimi venerunt vertice Bosi Monticolae pedites succincti pellibus ursae, Insertamque tegit levam ficulnea parma. Hi pedibus nudis glaciali Aquilone per altas Ire nives soliti et longum venatibus aevum Efferre et duras Parcarum evincere metas. Mille viros ductor Blemida traxit Amilcar, Poenorum quem fama refert de prole creatum (Cum Mago Insubribus Romanos pelleret arvis, Bebriacam agnovit Teudam, de semine cuius Blemidae cretus longo post tempore ductor, Qui nunc invicto indixit fera proelia Carlo). Belligerique gregis domitrix Eporedia denas Romano instruxit ritu pilisque cohortes. (Hanc monitu Aeneadas referunt posuisse Sybillae: Tabida cum pestis populos, armenta gregesque Perderet Ausoniae caderentque ex arbore poma Putria et infecti fluerent a fonte liquores, Montibus hanc condi monuit consultus Apollo, Perpetuisque illic celebrari Pythia ludis.) Quique aprica colunt Taurini rura sub Alpes, Qui fontem Heridani iuxta sublime Revellum, Quique tenent Clitium caeloque minantia saxa (Que nisi tosta ferox rupisset Poenus aceto, Ausonia externis floreret tuta periclis). Dumque Cisalpinas vacuat Desiderius urbes, Innumeras dum cogit opes et congregat arma, Impiger Alnulfus Spoleti a sede profectus Ad genitorem equitum duxit bis quinque maniplos. Dexter utraque manu gladio sive eminus hasta Terribilis solersque astus patiensque laborum, Maiestasque inerat taurinae regia fronti. Has ducis aequabant virtutes crimina multa: Nulla fides divumque metus, tum tigride peior Hannibal alter erat per montes lapsus Aetruscos. Per medios hostes agmen deduxit equestre. Tu quoque, germano non concessure, Gilulfe, Egregias peditum Samnitum ex urbe catervas Duxisti ad patrem Beneventi moenia linquens. Ecce Ravennati profugus Rosimundus ab arce Nudus opum ad regnum vix clam remeare paternum Hoste tenente vias potuit, sed veste gregali Labitur ignotus medios per tela, per hostes. Hic quondam in cives diras exercuit iras Naturaque ferox et amore incensus habendi Templa domosque omnes manibus spoliavit avaris. Hic postquam ad patriam venit miserabilis aulam, Flammato ad proceres frendens sic ore locutus: "Ille ego, Flamminiae rector, Tuscosque potentes Qui domui ac totiens pulsavi moenia Romae, Foedere nunc rupto gentem vitare rebellem Vix potui. Arreptis meme circumstetit armis Vestraque combussit sceleratis atria flammis. Immane heu facinus! Lombardos funditus omnes Truncavit. Lambunt proiecta cadavera pisces. Tantum odii nostri est. Gallos accersit et una Mixta phalanx regnis vos pellere tentat avitis. Et faciet, vestras iam Carlus possidet arces, Ni propere imbelles populos Gallosque superbos Sternamus, vel nos potius moriamur in armis." Talibus accensi furiis ad bella parantur. Interea Ligurum ductor Lotharius omnes Accersit cogitque rates Genuaeque morando Navibus infestis littus populatur Etruscum Marsiliaeque oras vastat Rhodanique bicornis Ostia predatur. Tantumque licentia crevit, Longius in terras ut praedatoria classis Auderet transferre manum subitoque timore Oppida bracati caperet munita coloni. Quin saepe expositis Pisano in littore turmis Undique congressus per ceca silentia noctis Castra repentinis Francorum terruit armis. Provida magnanimi arcebat sapientia Carli Insidias hostisque dolos, lectasque cohortes Castrorum in ponis semper vigilare iubebat. Dum sic alternis demens Discordia telis Ausoniam inflammat, velox penetravit Iberum Scandavii orator regis cum pondere magno Argenti invitatque acres ad proelia donis Hispanos ditesque urbes opulentaque regna Ostentat predam expositam victoribus esse Italiae, restare nihil virtutis avite Ausoniis, sed enim suetos perferre catenas Externas. Properent tantum coniungere vires Crescentemque hostem perimant communibus armis, Occiduos populos caesis qui victor Eois Iam sibi despondit, turget cognomine Magni. Nec mora fit, raptis telis in bella feruntur. Est genus acre virum belloque assueta iuventus, Prodiga gens animae placidaeque inimica quietis. Diva, Tagi populos memora regesque potentes Et, quot ab Herculeis puppes solvere columnis! Non est fama recens, tenuis sed rumor oberrat, Et rudis illius scriptorum incuria secli Fortia facta virum Letheo in flumine mersit. Tu, Clio, memorare potes numerumque ducesque. Urbs Nova Carthago occidui prope littoris oras Condita rostratas bis denas aequore puppes Hispano armavit, ter centum queque vehebant Haud belli ignaros, ducit quos fortis Himilco. Et totidem eduxit naves Alfonsus, origo Arragonum regumque caput; clarique nepotes Nunc magnam Latii partem ditione gubernant. Hispalis et denas implevit milite naves, Herculeique decem Gades misere carinas. Ter quinas Rutilo instruxit sub rege Tolosa, Cui Ferro cognomen erat de semine Thali Cretensis genito. Non illo fortior alter Extitit heroum, fataliaque arma gerebat. Findit Athlantiadas bis senis puppibus undas Zita ferox, Carli longe immanissimus hostis, Demens qui patrias sedes opulentaque regna Auriferumque Tagum et lachrymosae coniugis ora Et qui sustinuit plorantes linquere natos Credereque est ausus crucifixi templa Tonantis Destruere et sacros Christi subvertere ritus, Delebit quos nulla dies; nullaeque procellae Vexatam Petri submergent aequore navim. Quin Serpentinus Lusitanis duxit ab oris Triginta plenas rubusto milite pinus, Impius ante omnes, solum qui caedis amore Pugnabat, tantum cui dextera numen et ensis, Armaque Tartareis gestabat tincta lacunis. Quin illum ut perhibent (si verum est credere famae) Tartareos latices et nigrae stagna paludis Cocytique adiisse lacus matremque Megeram Marmoreoque cutem teneram durasse rigore, Cerbereumque atro stillabat ab ore venenum. Huic cibus idra nocens incoctaque terga draconis Extitit, ut diri nomen serpentis haberet, Cerberus ut pater et mater dicatur Erynnis. Ne quaeras, quae forma viro, quae lumina fronti Sanguineae ignescant, dirae quae sibila vocis Cruraque semiferi villosaque pectora monstri. Haec omnis classis primo Balearibus undis Constitit, ac monitis Mambrini in littore vatis Egressi multis venerantur numina donis. Purpurei reges proiectos demones astris Placavere deos et tauri sanguine fuso Seva quater magicis dixerunt carmina verbis. Neptunno indomitum taurum Mambrinus aruspex Iussit et egregium caedi tibi, Phoebe, iuvencum. Velleribusque atris manes accersit Averni, Prescius ut sciret venturi temporis horas. Quin etiam humano Lusitanus sanguine vates De ritu Scythicae foedavit virginis aras. Surgebant geminae Baleari in littore turres, Neptunno Phoeboque sacre, quas condidit olim Asdrubal, in Latium migrans cum solvit Ibero. Hic postquam nullis potuere litare iuvencis, Mambrino retinente duces frustraque monente, Bis centum solvere rates pelagique sonantis Proscindunt fluctus; velis remisque feruntur, Ut Genuae appulsos Mauros lux nona videret. Mox hinc Marsilius, terrae regnator Iberae, Bebriacos petiit selecto milite campos Cum Serpentino et Rutilo cognomine Ferro Cumque aliis ducibus, cum turma egressus equestri, Ut sua Lombardis immanibus agmina iungat. Aequorei vero Martis traduntur habenae Asdrubali, cui summa maris concessa potestas, Qui ventos omnes, caeli qui sydera norat, Quodque quiescendi, quod sit magis utile pugnae Tempus, et ista sagax longo perspexerat aevo. Ergo huic summa datur, cum quo Lotharius omnes Adiunxit naves, totoque expellere ponto Confidunt Gallos Italosque invadere portus. Hinc urget Ligurum ductor, Carthaginis inde Rector, et infestis Tyrrhena per aequora rostris Discurrunt servantque vices et temporis horas, Siqua procul navis portu discedat in undas, Ingentemque abigunt hostili a littore praedam. Ut gemini Iovis armigeri speculantur ab alto Aethere veloces dammas leporemque latentem, Ut pullis alimenta ferant, sic ductor uterque Tyrrhenis undis inhiabat classe parata. Talia dum fieri cernit Pipinius heros Commotumque videt collectis viribus orbem In se perfurere et reges instare tremendos, Somnifugas vigili versat sub pectore curas Attollitque animos dictis et fronte serena Spem sociis auget divino munere laetus Promissisque Dei castrorum ex aggere fatur: "Fidite, magnanimi proceres, curramus ad hostem Transapenninum celeres! Victoria nostra est. Nobiscum Deus est. Coeat licet omnis in unum Orbis et aerate circumstent mille phalanges, Fulminei omnipotens teret omnis dextra Tonantis!" Nec plura effatus, linquit post terga Mugellum, Etruriae pingues campos, mox turbinis instar Hostiles populatur agros scinditque nivalis Saxa Apennini, sequitur quem protinus omnis Auxiliaris eques telis animisque paratus Vincere vel pulchrum moriendo acquirere nomen. Vix apicem longi montis transcenderat agmen, Cum subito ante oculos tempestas horrida caelo Insonuit, nigraeque diem rapuere tenebrae. Nec poterant pedites clivoso insistere dorso, Precipitique iugo miseranda strage ruebant Cum domino sonipes. Tum densa grandine nimbus Contudit ora virum. Gelidum post vellus aquarum Concreta de nube ruens simul arma virosque Obruit. Et stupidum sub divo constitit agmen, Nam disiecta procul rapidae torsere procellae Turbine terribili in rigidas tentoria cautes. Prevaluit tandem Boreas caelumque serenum Reddidit, et nitido rutilans iubar axe refulsit, Tollere sed frustra -visu miserabile- tentant Membra pruinoso pedites concreta rigore. At mens Gallorum vigilantis provida regis Undique conquiri nodosae robora quercus Incidique iubet fagos et quicquid in illis Montibus occurrit lignorum. Caeditur ilex, Castanee pinusque ruunt, tremit icta securi Fraxinus, et crebris ingens cadit ictibus ornus, Roboraque aggestis tollunt ad sydera ramis. Mox iubet immensos per castra accendier ignes Et cunctis rex vina dari, quin corpus olivo Perfundi. Credas flammis ardescere caelum, Si procul in celsis videas incendia saxis. Extimuere chori Driadum, Faunique fugati Antiquas liquere domos lucisque relictis Vicinos petiere lacus. Phaetontidos ignes Extimuit rursus combusta cacumina tellus. Vix tandem nervi vires habuere priores, Ac demum rediit calefacto in corpore virtus. Protinus ut credas alios, sic omnis ab alto Monte ruit miles, ceu preceps vertice saxum Horrendo strepitu vallem defertur in imam. Et primum celsa montis cervice Fananum Impositum expugnant, unde est in vertice trames Angustus, per quem Tyrrhenos itur in agros. Hunc custodiri Lombardus milite saltum Iusserat imposito, Gallis ne pervius esset. Presidio expulso cepit Pipinius arcem. Iam procul Heridanum cernunt camposque virentes Pascentemque gregem pinguesque in gramine vaccas Atque casas humiles paleis et harundine tectas. Nunc ubi sublimi stat pulchra Feraria muro, Tunc herbosa palus fuerat, tunc obsita dumis Squalebant arva et longis infesta chelidris, In delta quanquam moles Labiena putatur Iacta prius: sed tunc vestigia nulla manebant. Diruta parte alia Mutinae monumenta vetustae Vix tunc extabant nondum recidiva propinquae, Estius unde ducum fluxit generosa propago. Sicut nunc Mutina est, fabricarat moenia princeps, Dum reparat fessas brumali frigore vires Gramineo in campo sonipes. Connectere quercus Populeasque rates rex imperat. Otius omnes Incumbunt operi, paucis ut castra diebus Heridanum possint cymbis tranare paratis Et, quocunque velint, hostilem invadere terram. Post Lepidi expugnant urbem Tannetiaque arva Diripiunt Lotharemque ducem, qui primus in hostem Incidit, obtruncant. Campis quin fertur in illis Occubuisse Gothos, Totilam cecidisse superbum, Quando Bucellinum Lombardo milite Narses Devicit regisque evertit castra Metensis. Nicia vix equitum primum tardaverat agmen, Cum subito flueret violentior imbribus amnis. Immisit primus tumidis Amonius undis Quadrupedem. Volucer ceu summa per aequora delphin Susceptum curvo portavit Ariona dorso, Sic illum sonipes per turbida flumina vexit. Et socios celso ulterioris ab aggere ripae Cunctantesque metu compellans voce cohortes Increpat: "Audaces nunquam fortuna reliquit!" Nec mora, destricto solus trepidantia castra Invadit gladio. Primumque Antenore cretum Pollidamanta, ducem Patavi, confodit et ingens Abstulit a cervice caput. Drodumque rapacem Predonemque maris coniecta perforat hasta. Cuspide letali fixit tibi, Foscare, pectus. Non lorica triplex manibus fabricata Cyclopum, Non calibe ex duro torax, non ferreus umbo Letalem arcebat penetrantis cuspidis ictum. Obstupuit cessitque retro conterritus hostis, Nec conferre manum propiusque accedere quisquam Audebat. Iaculis volucrique ferire sagicta Tentabat, Lybicis ceu quondam Romula campis Immensum telis confixit turba draconem. Acrius hoc ipso instabat Mavortius heros. Non aliter stimulante fame per ovilia tigris Discurrit laceratque pecus pastore perempto. Non tulit immanis procero corpore Theias, Theias ante omnes longe fortissimus heros, Cuius avus Scythicis venit procul exul ab oris, Cum primum infestum destrinxit Alaricus ensem In Latium et miserae caepit Capitolia Romae. "Quo timidi fugitis? Non vos pudet", inquit, "ut unus Inclusus vestris aedat tot funera castris? Sistite!" clamabat, "Latis occurrere campis Vis erit, et plures, cum nunc non vincitis unum, Vincetis, clausum?" Nec plura effatus, in hostem Irruit et validam furiali turbine cornum Contorsit summumque apicem cristasque rubentes Abstulit et longe galee asportavit honorem. Letiferumque ensem vagina extraxit eburna. Cominus inde alacer victorem heroa petendo Nequicquam gladio clipeum percussit aenum, Nam calibe e duro fatalia Lemnius arma Fecerat Eoliis quondam haec Vulcanus in antris Pelide iuveni Stygiaque immerserat unda. Incassum crebros armis fatalibus ictus Ingeminat Theias, stupet; et furialibus iris Efferus ingenti gladium conamine vibrat, Quo duras cautes solidoque ex aere columnas Fregisset. Sonuit tantum Vulcania cassis. Non tot ferventes agitato sulphure candens Aethna vomit flammas, si quando fulmina tundit In vasta irato Steropes fornace tonanti, Quot tunc scintillas effudit aeneus umbo. Quanvis mille premant dextrae, quin turbidus aer Noctescit telis, tamen imperterritus heros Francorum perfert omnes Amonius hostes. Circum tela ruit flectitque rotatque volantem Quadrupedem et cuneos et gyros dissipat ense. Instat atrox Theias collatisque impiger armis Bella movet. Crebris reboat tinnitibus aer. Hinc Theias, hinc turba premit, nec sufficit umbo Ictibus, et salsus per membra madentia sudor Magnanimo Aiaci decurrit fluminis instar, Sanguinis et rivus fracto e torace fluebat. Barbarus inde ferox dictis insultat amaris: "Quo periture ruis? Quae te vecordia cepit? Quis deus eripiet nostris te, perfide, dextris? Non hic imbelles Parthos Arabasque fugaces Invenies! Dabitur tellus, quam stulte petisti! Alitibus sevisque lupis hic preda iacebis!" Ille nihil contra, sed stricto fulminat ense. Non ita prorumpit densas bombarda cohortes Fulmineo crepitu, cum denso emissa metallo Sulphure flagranti longe volat ignea moles. Sed iam fessus erat, crebraeque utrinque phalanges Ceu validam turrim densa cinxere corona. Non fugere ira sinit, non ultra tendere virtus Iam potis. Et nostrum Titan demersus Olympu:m Trans Calpem occiduo ponto fumantia plaustra Mergebat, terramque umbris nox atra tegebat. Instabat Lombarda phalanx telisque minisque Terribilis nec abire sinit mortemque minatur. Quod nisi Bucephalus celeri super agmina saltu Christicolam retro fessum vexisset et amnem Tranasset pernix per mille sequacia tela, Confossus vitam castris posuisset in illis. Saepeque respectans torsit minitantia frena Infrendens gladio remeaturumque minatur.