CroALa, 2024-05-12+02:00. Nodus VERINO.libr-04.xml in collectione pdill0.
Functio nominatur: /documentum/pdill0/VERINO.libr-04.xml.
Noctis erat medium, curis cum fessa diurnis Corpora Laetheo demulcet vimine Somnus. Protinus armati proceres omnisque iuventus Aere nitet radiisque ferit fulgentibus astra. Praemoniti rursus gladios flammamque ferentes Invadunt nullo clamore hostilia castra Ardentesque animo (tanta est fiducia palmae) Insiliunt vallum, certatim irrumpere cuncti Festinant primique hostem reperire laborant. At dux Orlandus sopitas primus in alas Irruit et fossas et vallum transvolat altum Castrorum primumque ducem confodit Amintam, Alconis fratrem, qui tunc vigilabat in ipso Aggeris ingressu custos, aliosque repente Interimit vigiles et lato limite portas Evellit nudoque viam mucrone recludit. Thersitemque Arabem, cui tristia iurgia cordi Semper erant, cui lingua potens, cui debilis armis Dextera, distortis membris gibboque recurvo Latrantem longe proiectat calce supinum. Efflantesque merum numerosa caede catervas Dilacerat. Reges querens ipsumque Tibaldum Interiora petit castrorum sanguine rorans. Mox proceres alii ingressi trepidantia castra Prosternunt late innumeram sine nomine plebem. Haud aliter, Lybici siquando mane leones Dilaniant imbelle pecus pastore fugato Et tetro horrentes deturpant sanguine villos. Proxima quaeque ruunt, sternuntur inertia passim Agmina Marmaridum. Caelum sonat omne tumultu. Dux Chechebas Iudeus erat -crudelior alter Non fuit et Christi sacris infestior hostis -, Cui tanquam fido custodia credita regum. Stertentes clamore duces in bella vocabat: "Surgite, Francus adest! Castris pugnatur in ipsis!" Haec dicens stricto contra nos fulminat ense Mille trahens equites. Hac heros impiger ala Stipatus, quacunque fugam stragemque suorum Senserat, occurrit reficitque in prelia pulsos Restaurans pugnam. Nostrum iam tardius agmen Primum ibat retroque pedem formidine noctis Vertebat. Cecam geminabant nubila noctem, Confususque sonus, strepitus clangorque tubarum Omnia turbabat. Facinus miserabile forsan Galli admisissent per mutua vulnera caesi, Ni propere ardentes thedas Milonia turma Inter bellantes equites per castra tulisset. Tunc Chechebam nudo vidit mucrone per umbram Horrendumque globum montani fluminis instar Perfurere et solos Iudeos castra tuentes, Intonat Orlandus: "Sceleratam sternite gentem! Patrati in Christum sceleris luat impia poenas! Vos manus imbellis recutitaque turba, tot hostes, Vos," inquit, "dominos terrarum sustinet orbis?" Nec plura, adversum proscindit turbidus agmen. At procul a leva castrorum in parte Rinaldus Una equitum tantum suffulctus perfurit ala, Invadit Libycas acies et Marte secundo Prostratos somno pedibus proculcat equorum Ruptantesque merum Parthos Albanaque mactat Agmina fidentesque arcu disrumpit Iberos. Ut longa stimulata fame foetuque relicto Mane leena fremens Massilis prodit ab antris, Rugit et obiectas prorumpit fulmine caulas, Congestas prosternit oves partesque per omnes Sevit et horrendae furit ardentissima caedis, Haud minus in densas acies Amonius heros Fertur et innumeram expingens in Tartara turbam Strimoniae regem gentis detruncat Acastum De patre Thracensi, Argiva de matre creatum, Cui Mulus cognomen erat, fratremque Tibaldi Arsinoum tota, quam longa est, perforat hasta. Ipse faces Ganus plena ad tentoria iactans, Torquebatque atras soboles Ponteria flammas. Stramineasque casas paleis et harundine tectas Corripit ignis edax, et lambunt astra favillae. Haud secus, ingentem silvam cum flamma sonora Invasit, strident frondes, fugiuntque volucres, Et iuga cum sonitu superat Vulcania pestis, Talis erat species camporum nocte sub atra. Ipse inter primos Bavarius agmine ductor Natorum fulctus torpentes ense catervas Aggreditur magnisque suos accendit in hostem Vocibus: "Incassum tam dextram amittere noctem Quis vestrum patietur?" ait, "Descendit ab alto Angelus et laete denuntiat omina pugnae! O nati, o socii! Madidas prosternite turmas!" Sic Phrigias quondam rector Neleius alas Frangebat senior iuvenili robore canos Ostentans Sceae Teucros ad limina pellens; Haud aliter Namus medios defertur in hostes. At nos invicta stipati utrinque cohorte, Quo belli moles maiorque fremebat Erynis, Deferimur latamque viam consternimus ense. Bovius et Claron, fortissima pectora, fratres, Quis fuerat nostri custodia credita valli, Ut videre fugam et turpi formidine captos Senserunt hostes palantiaque agmina totis Turbari castris -monstrant incendia campos, Et late crepitant claris tentoria flammis-, Protinus erumpunt statione et calce volantes Ferrata alipedes fodiunt et prelia tentant. Torpentesque metu cedunt somnoque gravatos Excipiunt, frangunt, lacerant, tota agmina pellunt. Ut quondam Alpinis nivibus sive imbribus auctus Stridore ingenti Rhenus per Gallica fertur Aequora, vel preceps Latii Padus aggere rupto Obvia quaeque trahit: segetes, armenta virosque, Sic Maumettanae gemino discrimine turbae Oppressae intereunt. Complures perculit ensis, Curribus elisi multi, lectisque sub ipsis Marcentes vino torsit Vulcanius ardor. Maxima fit strages, fusi ceduntur ubique Hircani Mardusque ferox et Bactrus et Indus. Ipsi etiam Parthi, quis formidabile robur Et rabies fera Martis erat nostrique cruoris Sevus amor, nigrae confisi munere noctis Arripuere fugam et notas labuntur ad oras. Sed frustra: velox proiecta Bovius hasta Instat et electos equites demittit in hostem. Excitus insidiis instructo milite Cyrrhus Palantes clamore premit retroque ruentes Impellit. Totisque oritur trepidatio castris. Innumere quamvis opplerent aequora turmae, Nos tamen ingenti distrinximus arma furore. Interea reges, Solimannus et ipse Tibaldus Burratusque gigas et rector Porus Idaspis Ductoresque alii, quos turpis somnus habebat, Commoti tandem arma ferunt pugnamque capessunt. Sed strepitus clamorque virum noctisque tenebrae Incertos reddunt; trepidant; geminantque pavorem Tot variis linguis gentes animisque deisque Dissimiles. Tanto commorant bella tumultu, Quo prius occurrant dubii, ne fraude suorum Circumventa acies flammis ferroque necetur, Ebria neu multo calefactaque pectora vino Has temere ediderint turbas, hostesne suosne Esse putent: tantis reboat clamoribus aether. Preterea obscurus picea caligine fumus Densabat tenebras noctis caelumque tegebat. Dum trepidant, Sciticae ecce volat regina caterve Ingenti clamore vocans in proelia pulsos: "Sistite! Quo fugitis? Pedibus sperare salutem Nemo ausit! Gladio medios frangenda per hostes Est via! Cuique suum propulset dextra periclum! Saepe sub extremis vires spes ultima rebus Suscitat, et victis rediit Fortuna secunda. Christicola in nostris edet tot funera castris Impune? Heu, nostre torpent ad prelia dextrae!" Nec plura. In medios hostes furibunda volantem Torsit equum et fortem transverberat ense Griphonem. Inde Maganteos incendia dira ferentes Invadit palmamque hosti moritura cruentam Liquit victori, cui Malpe et fortis Aello Heserunt comites pharetrataque turba puellae. Iamque loco paulum Ponteria cesserat ala; Successuque ferox clipeo post terga remisso Scindebat densas acies Thermessa securi. Sola fugam vetuit, tanto commorat Amazon Bellatrix terrore viros certeque sagictae. Confixe periere omnes. Vix una superstes Servatur nostro Malpe captiva triumpho. Parte furens alia metuendo robore quercus Normannos Bassosque retro Burratus agebat, Bellovagos Remosque premens Celtasque potentes Plurima per campos edebat funera victor. Ipsi omnes reges audita caede suorum Conveniunt; qua tela vident densissima, tendunt: In primisque ferox Alcon et corniger Amon Lisimacusque Tracis protectus pelle leonis Arsacidumque acer clara de stirpe Phraartes Evolat et curru princeps Solimannus in alto. Per densasque ruunt acies facto agmine reges Victoresque retro pellunt perimuntque Simungos, Succonos Phrisosque. Alia nam parte Rinaldus Bactrorum turmas Indorumque impiger agmen Scindebat Martemque ipso cum rege gerebat. Et quamvis ingens procerum belua Porum Ferret, et horrendis prosterneret omnia pilis Pectoraque horrifero gereret protecta dracone, Non tamen Albanum potuit depellere telum, Quin scissis squamis proscinderet inguina cuspis. Sed nudo ante omnes sevus furit ense Tibaldus, Exclamat revocatque suos precibusque minisque, Sistit hanelantes trepida formidine turmas. Interea Gigius deletam nuntiat alam Albanumque omnem populum cecidisse Rinaldo Adversosque duces pugna insultare secunda. Hoc ubi flammato accepit Mavortius heros Pectore, festinat per tela horrentia caesos Ulcisci: Insanum virtus, dolor, ira furorque Praecipitant. Catulis ut belua Caspia raptis Hircanos lustrat montes et percita cursu Praedatoris iter vestigat lumine torvo Absentemque hostem rictu truculenta minaci Insequitur: talis bellantis imago Rinaldi. Vicino interea pallebant sidera Phoebo, Purpureumque diem roseis Aurora quadrigis Vectabat; diros licuit tunc nosse furores Cernereque infectis prostrata cadavera campis. Tunc nostri incubuere magis, ne praemia palmae Iam partae amittant. Illos spes nulla salutis Concitat, et vite labentis prodiga virtus In sua fata rapit. Firmantur et agmine denso Invadunt circumque premunt arctaque corona Mucronum expugnant. Stat contra interritus heros Burratus: magnis pregrandem viribus ornum Torsit in Albanum. Volat illa per aera sevo Stridore et galeae longe asportavit honorem, Terribilem cristam, Libyci caput acre leonis. Inde alii reges dextra levaque minantur Infesti: Primusque Alcon thoracis aeni Nequicquam tegmen cantato perforat ense, Antiochique gener fatalibus Hasdrubal armis Terga premit, levumque latus Polynestor et Hector Urgent; ora ferox Petreius impetit heros. Iam quasso thorace cruor manabat ab omni Vulnere, et exhausto ceciderunt sanguine vires, Stat tamen intrepidus caelesti numine fretus, Sustinuit solus pugnantum fulmina regum. Huc ego pugnacem direxi forte cohortem, Et, me quae circum volitabat, regia turma Distrinxit gladios clavaque immane minantem Circumfusa premit magno clamore gigantem. Ille, velut turris celso super edita saxo Ventorum spernit flatus tormentaque temnit Bellantumque minas, sic vasta mole superbus Spernit tela gigas et dura murice tectus Irridet frendensque instantes despicit hostes. Mox actus furiis rabidasque accensus in iras Immanes caestus, ingentia pondera plumbi Serpentum coriis multisque insuta iuvencis, Torquebat pluresque ictu lacerabat eodem. Ut vidi, ingemui casum miseratus amici, Inter confertas stricto mucrone catervas Meme conieci telisque instare tremendis Non timui, quem tota cohors equitesque secuti: Bovius et Claron et Narbonensis Alardus, Martellus Namusque duces Asturque Britannus. Collatis dextris reges cum regibus omnes Conseruere manus. Tonat arduus ictibus aether. Quid referam validam laetalis turbinis hastam, Viribus Herculeis Phrygius quam torserit Alcon; Fulmineo ut galeas disiecerit ense Tibaldus Martius et partes una pugnarit in omnes? Mille putes gladios dextra levaque micare! Quis comitem egregium narret Pallanta Tibaldi? Quot sua dextra viros una sub nocte peremit! Lampallesque ferox et Achillas, accola Nili, Astaropi ignoto Meroe quo fonte rigatur, Excidium nostre gentis, qui tela veneno Illita torquebat, quo non presentius ullum est. Hunc tamen Albertus, Gani generosus alumnus, Prevenit iacta tendentem spicula corno Traiecitque simul dextramque arcumque sonantem Fixit, et excusse telis sonuere pharetrae. Iam medium caeli ascendens sol igneus axem Assyrios torrebat agros, tunc Martius ardor Pugnantum multo sudore rigaverat ora. Pene omnes Fortuna loco glomerarat in uno Ductores, ancepsque diu certamine Mavors Erravit dubio. Pro vita et sanguine utrinque Pugnarunt reges. Nunquam certamine tanto Concurrere duces odiis et viribus aequis: Tantae molis erat gentes superare feroces! Turrigeri dorso barri Solimannus in atro Eversas acies profligatasque phalanges Victoresque hostes caede insultare superba Ut vidit, subito furialibus intonat iris: "O magni reges, revocate in pectora vires Sacrorum memores, regni patrieque meique, Ne sociis hodie caesis moriamur inulti! Ecce omnis Christi proceres Carlumque videtis Pugnantem atque in nos stricto mucrone ruentem! Nun dextre torpent validae? Sine viribus ictus Sunt vobis? Ipsum nunc nunc prosternite Carlum, Ne quis ab extremis Christi dux audeat oris Assyrias turbare domos ac gentis Eoae Opida formidet tentare impune lacessens!" Dixit et horrendo proiecit turbine quercum, Quae galee conum nostre cristamque comantem Abstulit. Ac rursus clipeum terebravit acuto Nequicquam telo et strictum clamans rotat ensem. Interea Orlandus bis denis millibus heros, Quos equites numero electos sibi sumpsit ab omni, Suffulctus magna volitabat caede per hostes Palantes agitans Psillos Parthosque fugaces. Peucestam Hircanum obtruncat Cypsumque Sabeum Praefectumque Phari fugientem apprehendit Achillam, Emisso telo dominum volucremque Podarcem Transfixit, fulvaque ambos extendit arena. Corruit ipse Triphon dextra linguaque recisa, In superum regem scelerata volumina Christum Qui vomuit: sensit bello, quem pace negarat. Haud secus occisis canibus pastore fugato Ethiopum sevi lacerant armenta leones. In vilem puduit gladios distringere plebem Tedebatque equites servorum in sanguine ferrum Tingere; maiori laudem quaerebat ab hoste Orlandus regesque dari cupiebat et ipsum Burratum aut acrem in pugna reperire Tibaldum. Tandem ubi submoto nigrescere pulvere caelum Vidit et horrentes strepitus audivit equorum, Credidit infestos, ut erat, concurrere reges. Precipiti cursu medios delatus in hostes Sanguineo annexam fregit mucrone phalangem, Qua subito irrupit nimbosus turbo volantum Alipedum et densis tempestas horrida telis Exoritur. Regesque cadunt, vix ipse Tibaldus Emonio dilapsus equo est, quem Thracius Alcon Labenti dederat regi. Sed vulnere tardus Vix fugit Martem incusans et numina divum Sevaque in auctorem legis convitia torsit: "Perfide Maumette! Haec, haec sunt tua premia? Clades? Exilium? Luctus? Das haec tua sacra colenti? Sed, te demissum, mentitur, quisquis Olympo Asserit et frustra dat thura calentibus aris!" Talia vociferans summo in discrimine rerum Burratum ac socios turbataque castra reliquit. Continuo irruimus foelici Marte calentes Cedendo obstantes: Fuga, terror, mortis imago Ceperat hostiles acies. Iam sanguine campi Undabant, passimque natantia viscera tabo Impediente fugam: caesorum tantus acervus Extitit. Hoc nostras paulum compescuit alas. At postquam Herculea Burratus origine cretus Sese desertum nec posse evadere cernit, Porrexit clavam et nobis se tradidit ultro, Pollicitus Christi divino in fonte renasci Ac supra Aethiopas crucifixi extendere nomen. His veniam dictis tribui clavamque rependi. Diffugiunt hostes et dilabuntur inermes Amissis castris sine spe ducibusque peremptis, Quales confracta medio sub gurgite ponti Navi herent scopulis nautae, circumque sonora Unda fremit, salsaque madent aspergine cautes. Iamque Aurora diem tulerat, votisque peractis Caelicolum regi decoramus honore sepulchri Gallorum proceres et corpora caesa virorum, Felicem peperere suo qui sanguine vitam. Tempora velati post haec florentis olivae Legati Babylonae aderant pacemque rogabant. Obsidibusque datis, vellem quaecumque, paratos Se dixere mihi, nec posthac seva rebelles Arma inferre piis, sed equos, frumenta, carinas Prebere et comites se gnaros esse locorum, Seu peterem Aethiopes vel pinguia culta Sabeum, Seu matutinis vicinos solibus Indos, Vel Bactra et Scythiae torpentes frigore montes. Ast ego, discessum nostrum mora ne qua retardet, Indixi leges et certo foedere pacem. Ipse Artabanus, post funera fratris Hirodis Parthorum princeps, fraudem comentus et astum Ad me oratores, auri quoque magna talenta Misit et, ut peterem campos, hortatur, apertos Vitaremque altas rupes atque invia saxa, Causatus nullos arenti in vertice fontes, Planitie ut lata volucri turbare sagicta Gens infida queat nostrasque invadere turmas Tutius et missis fugiens eludere telis. Sed nos Romani docuerunt funera Crassi: Frenatis instructus equis statione vicissim Mutata pariter tergum cum fronte tuendo Ibat eques, ne sors aliquos inopina tumultus Gigneret in castris et nos turbaret euntes. Quid referam, quotiens mediis in saltibus hostis Insidias struxit, quotiens erupit apertum In campum et versis ficta formidine habenis Terga dedit? Gallos decurrere longius ausos Conversis urgebat equis densissimus hostis. Non tamen audebat paribus concurrere signis Nec propius conferre manum, sed Marte fugaci Undique rarus eques volitabat in aequore Parthus. Non impune tamen: dumosis abdita silvis Francorum legio Medos excepit et arcta Alipedum turmas inclusas valle peremit. Preterea tristi fluvius cognomine Charon Sole sub ardenti nos unda accepit amara, Quae subito infandos gignebat pota dolores Cogebatque mori. Sola huic medicina Lyaeus. Nec minus horrendis cocodrillis plena lacuna Intercepit iter. Sed -formidabile visu! - Valle sub obscura vastum reptare draconem Vidimus. En huius testentur tergora pellis, Belua quanta foret!" -Iussitque afferre tremenda Serpentis spolia. -"Hunc, o rex, potuere cohortes Vix superare decem. Strepitus ut sensit equorum, Ut sonuere tubae, caput alta in nubila tollens Intonuit sevo frendens stridore per auras Tabificam immensis saniem de faucibus efflans! Mox invadit equos trepidantesque ore trisulci Frangit hians totosque horrendam condit in alvum. Inde alios hostes furiali percitus ira Aggreditur supraque urget cervice minanti, Sibilat infrendens flammantiaque ora veneno Torquet et afflatu necat hos et conterit illos Squamosi elisos vasto sub pondere ventris. Belua iam victrix totum converterat agmen. At proceres lecto cum robore protinus illuc Accurrunt missisque obscurant aera telis. Victricisque caput primum Milonia cuspis Fixit et undanti rubicunda cruore pependit. Me autem ferri impatiens stridore cohortes Percutit horrisono, mandit laceratque voratque Nequicquam excutiens herentia tela cerebro. Acrius hoc omnes magnis clamoribus urgent Coniectantque hastas; unique sonantia saxa Evomit et grandes stridens balista molares. Haud secus excelsam stat circum exercitus urbem Et quatit aethereas ferrato robore turres. Vix tandem durum contorta phalarica tergus Rupit, et ardentes oculos Cretensis harundo Abstulit, et solito labefacta est spina rigore. Tunc demum in multo porrectus iugere serpens Concidit infectas exhalans virus in auras. Horrori prostratus erat, nec tangere quisquam Audebat: tantum serpens terroris habebat. Hunc quondam solitum nobis dixere coloni Ad vada deprehensos tortae curvamine caudae Silvestres tauros vivosque haurire leones. Multaque preterea variis animantia formis Occurrunt, raros dum iuxta tendimus amnis, Eoe dum lustra plagae saltusque pererro Parthorum, intactos Arabas sine flumine lustro. At mihi celatos retegebat transfuga fontes. Hic Satyros vidi cornu pedibusque caprinis Et celeres, quondam silvestria numina, Faunos Depictumque chaum aspexi cephamque nocentem Et crocotam duris frangentem dentibus aera. Vidi leucrocotem nostris occurrere turmis, Altera nec peior Nabatheo est belua saltu. Contra formose geminae nabuta figurae, Terga notis pardi dorsumque imitata cameli Aethiopum errabat calidos mansueta per agros. Quid referam picea tinctos caligine fambros Milleque preterea variarum monstra ferarum? Vallis arenosa Egypti disterminat arva Cyrenemque urbem. Tandem post mille pericla Huc veni, infidi deceptus fraude Sylei, Qui breviora vie facilis compendia monstrans In magna adduxit nostras discrimina turmas. Perfidiae demum penas dedit ille nefandae: Nam dum per siccas exercitus errat arenas Serpentesque premit flava tellure latentes, Fervidus antevolat turmas Amonius Aiax Atraque ductorem basilisci obiecit in ora. Hic necat afflatu frutices aliosque colubros; Dum fremit et recto per arenam corpore sevit, Interimit, quicquid flammato lumine cernit: Africa non gignit monstrum damnosius illo. Illic heu nostras morbi afflixere cohortes Atque atrox grassata lues, seu tabidus aer, Seu gravis autumnus violento incanduit aestu, Seu, quod pestiferis exhausta paludibus unda Sicca venenato corrupit corpora tabo. Heu, plures pestis quam pugna adversa peremit! Amissis illic multis Mareotica tellus Accepit fessos rerum, portuque Canopi Pisanus dudum structa cum classe Nearchus Nos expectabat, Rhodiusque Euphranor ab oris Persidis et rubris aderat dux impiger undis, Quem spectatorem Occeani Nilique tepentis Premisi fontis; nobisque exacta referret, Quid regio diversa ferat, montesque lacusque Inspiciat, que sit toto insula maxima ponto, Taprobani an terra divisa Britannia cedat, Presertim extremi videat miracula Gangis Ethiopumque feros mores, ut flammeus illos Seiungat vertex aeternis ignibus ardens. Nam iuga trans Scythiam gelidis concreta pruinis Saxonibus domitis glacialem victor ad Albim Architam senis iussi explorare carinis, Scire homini quantum liceat, mihi visa referret. Sed te quid teneo? Ter centum navibus illinc Discessi et Tyrias primum delabor ad oras. Mox dextram Euphranor proram detorsit ad undam; Et portum solis flumenque intramus et aedem Isidis et Paphyae eruimus monumenta nefandae. Eiectisque dedi priscis cultoribus urbem Christicolae ritusque novos, nova sacra colonis Indixi. Et geminas discedens aequore Clidas, Uberis in morem seu saxa minantia Cypro, Aspexi. Inde ferum deieci Acamanta tyrannum Praedonemque maris, cuius sub postibus altis Ora virum semper pendebant pallida tabo. Inde Iovis lucum Arsinoemque allabimur urbem, Victricique Paphon confestim classe subegi. Hanc quoque lustrari deiecto Agapenore iussi. Hospitio nos sola Rhodos suscepit amico. Rex illic Clitarcus erat, Pipinius hospes, Qui subito ut classem appulsam veterisque sodalis Me natum longe venientem in littore sensit, Quamvis Nestoreis gressum tardantibus annis, Accurrit tamen et meme complexus inhesit Letitia illachrymans et sic deduxit in urbem. Illic, ventosis dum frigida bruma procellis Horret et aerei subvertunt aequora venti, Mansimus atque novas iterum subtexere pinus Iussimus et putres ferro explorare carinas. Ac requie alterna renovato in corpore vires Amissae redeant, animusque valentior armis Gliscat. Vere novo positis ceu lubricus anguis Exuviis viridique minax exultat in herba, Vivida sic posito pubes langore nitescit. Tendimus inde iter occiduum spirantibus Euris. Veliferae postquam pontum tenuere carinae, Terra procul solusque aer spectatur et unda, Ex oculis est rapta dies, subitoque sereni Mutata est facies; noctescit nubibus aether, Transversaeque Notus picea caligine tinctus Sibilat, et crebri scissis e nubibus ignes Horrendo terrore micant, et fluctuat imo Convulsum pelagus nigrasque eruptat arenas. Nunc sonitu ingenti sese sub valle resorbet Albentesque iterum fluctus eiectat in auras. Euphranorque viam nigra sub nocte fatetur Nescire et, quoniam vexant contraria classem Flamina nec possunt remis evincere pontum, Invitus clavum gelidas detorsit ad Arctos. Septima vix tandem cum sole Aurora reluxit, Et facta venti cum ponto pace quierunt, Tunc iubeo rursus validis incumbere remis Linquereque infidos Cilicas sulcataque rursus Aequora certatim ferratis scindere proris. Atque iterum pelagi dictas perlabimur oras Pamphilii Liciique sinus et inhospita Glauci Littora, turgebat saxo procul Imbrus in alto. Protinus ut virides aspexi e classe Britannos, Non adeunda, tuum vitavi, Caunia, portum. Nec procul aethereus sublimi vertice Phoenix Apparet, sed iam valide spirantibus Euris Post tergum portus Asiae littusque relinquo Et loca Graiorum quondam celebrata colonis. Gnosiaci iam Thera maris Iosque videri Coeperat, aeternum claudunt ubi saxa poetam. Iam Iovis Idei medio clarissima ponto Creta patet, Cimarusque prius se tollit in altum, Mons Licti extensus gelidas Aquilonis ad arces. Hunc primum appello portum Gnosumque requiro, Haud sane hospitium fidum. Salaninus habebat Pidneus falso Curetum e sanguine cretus Imperium. Veteres ritus et sacra tonanti Me -Betarmones Corybantiaque aera- crearat Idaeoque Iovi templum de more vetusto Fecerat ambrosiasque comas regaliaque ora, Torva supercilia et iaculantem fulmina dextram. (Archetypum solido finxit Lisippus in auro.) Mox populis Crete Idaeo testatur in antro Se vidisse Iovem torva cum fronte minantem Neglectum natale solum subversaque templa. Quod nisi divinas sibi pubes erigat aras, Gnosia confestim tumidis mergetur ab undis. His vafer insidiis Gortinia regna recepit. Unde Cidonaeus cum me venisse tyrannus Sensit et appulsam Cymari de vertice classem Despexit, ficta cum pace Philetora misit Dona ferens ad nos urbisque invitat ad arces. Clam struit insidias faucesque intercipit arctas, Electos pedites nemorosa in valle recondit. Post montem occultis exercitus alter in armis Stabat. At ipse dolos et Cretica dona verebar, Nam mihi sacrilegi Clitargus inhospita tecta Curetisque immane nefas praedixit et astus; Quin etiam armipotens Dorilaus finibus exul Gortine accessit nobis scelus omne retexens, Ut fraudes vitem et structo cum milite circum Perlustrem declive iugum faucesque relinquam, Et volucres equites celeri per littora cursu Transvolitent tuto sub nigra silentia noctis. Trans Cymarum a tergo invadam nil tale verentes Dindimeos hostes, aditum reditumque patere. Unde tripartitas deduxi in proelia turmas, Confestimque alacer superato vertice miles Interimit clypeatum agmen. Caeduntur ad unum Peltati, quamvis Gortinia tela per auras Crebra procellosae striderent grandinis instar, Nec gens laetiferas post Parthos ulla sagictas Certius emittit (discunt puerilibus annis Tela Cidoneo torquere sonantia cornu). Premissique aderant equites et terga premebant Curetum. Celso nos autem e colle ruentes Aggredimur trepidos, ac primum rege perempto Agmina Dicteis premimus palantia campis Antiquasque Iovis sedes et Plausia templa Priscaque diruimus veterum ludibria regum Glaucippique libros et Scepsi grande volumen. Legati interea cum fronde virentis olivae Ad nos venerunt veniam pacemque petentes. Clenus erat princeps; fraudes et dira tyranni Acta recensebat, ne plebs innoxia poenas Solveret, orabat, subiectis parcere vellem. Se, quaecunque velim, facturos iussa libenter Spondet et extergens lachrymantia lumina flevit. Tunc genua amplectens orator Gnosius Andron: "Libera si paribus vinclis, rex, iura darentur, Gnosia te nunquam pubes contra arma tulisset Nec sacra mutasset. Pinnei dira potentis Improbitas utrunque nefas patrare coegit. Parce, precor. Quid enim populi meruere malorum?" Nec mora, concessi veniam. Tum legibus aequis Dicteos populos sub libertate reliqui. Sic demum rebus Cretensi a littore classem Compositis solvo. Tum vela ferentibus Euris Pandimus et Sporadum saxosa cacumina circum Tendimus et sparsas Aegeis Cicladas undis Radimus. Occurrit nobis Phoebeia Delos. Tunc fera tempestas permiscens aethera ponto Amissis paucis vestras me iecit in oras." Conticuit tandem Carlus; letoque tumultu Atria mirantum et plausu sonuere secundo.