CroALa, 2024-05-21+02:00. Nodus VERINO.epig-04.xml in collectione pdill0.
Functio nominatur: /documentum/pdill0/VERINO.epig-04.xml.
1. ad dominum Franciscum, Ferdinandi regis filium Francisce, arragonum soboles pulcherrima regum, Romanos leta pellege fronte sales. Nostra licet veteres non aequent carmina vates, Moribus at cedit prisca Thalia meis. Nos sumus electae gentes, nos sancta propago: Non decet obscenis scribere sacra modis. Scripsi more novo, nullorum exempla secutus; Da veniam, haud mirum est siqua nitore carent. Magnanimo regi, qui Christi est cultor et ensis, Debuerant Christo carmina plena dari.
2. ad Angelum Politianum, poetam insignem Ad te, iure potes, dum mittimus, Angele, carmen, Dicere: "Pestano mittis, inepte, rosas", In Latium nobis magnum qui vertis Homerum, Emula dum fingis carmina Virgilio. Sed nos defessi tandem post tertia lustra, Carliadi optamus iam posuisse modum. Ipsa tamen negat ire foras, nisi senserit esse Iudicio tutam, Politiane, tuo.
3. ad Sassum mutinensem, iuvenem doctissimum Sasse, decus Mutinae, Musarum gloria, Sasse, Quo nemo celeri doctius ore canit Nec plura exacto scribit pede carmina vates, Seu tusca eloqueris, sive latina facis. Salsior es Burcho, nostrumque imitare Petrarcam, Et Mutinae cedit Bilbilis ipsa tuae. Et tibi bis denis unus vix additur annis: Quae facies, aetas quando virilis erit? Simplicii interea doctique enygma Boeti Et discis quicquid scripsit Aristoteles.
4. contra Zoilum maledicum Quod tentem imbelles elegos mutemque vicissim Carmina, me dicit Zoilus esse levem. Instat, et inquirit causas cur aere canoro Invicti sileam gallica bella ducis. "At non Virgilius, phrygii cum diceret arma Aeneae, teneros lusit et ipse iocos". Non uno iocunda cibo sunt prandia, quamvis Sit pinguis, solus si modo turtur erit. Sic iuvat interdum lassae fastidia mentis Vel tenui risu, vel revocare ioco.
5. contra carpentem poetas Esse putas nugas versus et fronte severa Censoris tanquam crimina falce seces. Urbibus expellis, facis hoc auctore Platone; Indixit levibus vatibus arma Plato! Non ne sacros vates dici sanctosque poetas Audisti, et magnis numen inesse viris? Non, ut rere, sonus carmen sine mente canorum est (Quis tam mentis inops crederet ista puer?), Sed latet egregiis gravior sententia verbis; Sic Moses cecinit, sic Davit ore sacro; Et nos caelestes laudes sermone latino Scripsimus, et veteres non abiere sales. Carmina ne nugas credas priscique leporis Ne carpas nostros indiguisse libros.
6. contra ingratitudinem procerum, | quod, se reiecto, indigniores | et indoctiores elegerint in Curia Curia me nuper renuit, quod carmine notus Altiloquo cantem tristia bella pede. Heu, nocet auctori nascentis fama sonora Carliados: melius si tacuisset erat! "At non hystoriam patriae sermone soluto Explicuit, cur nunc pulsus honore caret". Quisque sui similes amat: ignorantia patrum Non curat natos erudiisse suos. Gaudeo quod nostros non carpat Curia mores; Defendet partes Calliopea suas.
7. Quales esse debemus in sacro tempore ieiunii Annua iam redeunt sacri ieiunia mensis: Sit mens pura mihi, sit mihi casta Venus. Tristia nunc odia in dulcem vertantur amorem: Non est invidiae nequitiaeque locus. Omne procul vitium nostro de pectore cedat; Sit tota aeterno mens operata Deo. Non haeres aliter paradisique incola fies, Non aliter Christi regna videre potes.
8. contra hypocritas Tristibus hypocritis nihil est odiosius usquam; Decipiunt homines decipiuntque Deum. Sed fraus nulla diu eventum sortita secundum est, Et scelerum poenas dat simulata fides. Componunt faciem luteo pallore trementem; Semper eos credas abstinuisse cibis, Et vacuo perferre diu ieiunia ventre; Obducunt collum deiciuntque solo. Hos quicunque videt, Curium rigidosque Catonas Contentum parvo Fabritiumque putet, Aut aliquem in silvis inter deserta ferarum, Hilariona sacros Machariumque viros. Tunc auram populi, simulati praemia fuci, Accipit hypocrisis: finis et ille suus! Tu vero unge caput faciemque lavare memento, Soli ieiunans ut videare Deo!
9. ubi amor noster est, ibi cor nostrum. | Contra avaros Mens ubi thesaurus tuus est iacet? Incubat auro. Si caelum cupias, incubat illa Deo. Discedit de sede sua ac magis haeret amatae, Quo male compellet, vel bene ducet amor. Non sunt in coelo tineae nullusque timendus Archam qui fodiat clam ve palamque latro. Pertulit Occeani fluctus et monstra marina Ut male quaesitas linquat avarus opes. At non te totum iubet excursare per orbem Christus, et extremum currere in Occeanum, Sed monet erecta caelum te mente tueri Et vitam nulla commaculare nota. Sic opibus foelix magnis caeloque frueris Et tibi cum longa pace triumphus erit.
10. de fide christiana Si salvus fieri cupis et conviva Tonantis, Est opus ut credas mystica sacra Iesu; Quod Pater et Natus, quod Sanctus Spiritus idem Sit Deus atque unus sit pariterque potens, Ex nihilo qui cuncta sua virtute creavit, Utque sit ex pura virgine factus homo; Ut nos a primae purgaret origine labis, Verbera pertulerit pertuleritque crucem. Mortuus, inferni sedes descendit ad imas, Et veteres secum traxit ad astra patres. Utque resurrexit, sic corpora nostra resurgent, Ut capiant factis praemia digna suis. Est opus in sacro credentem fonte renasci; Non aliter Christi regna videre potes.
11. de amandis inimicis nostris, | ut nostri Deus misereatur Heredem cupis esse Dei? Cupis astra videre? Hostibus ipse tuis non inimicus eris. An nescis? Charitas inimicum cogit amare, Nec merces tanti parva laboris erit. Vis tibi quod Pater omnipotens tua crimina donet? Primum, cui fueras hostis, amicus eris. Est durum, fateor, sed Christi exemplar habemus; Exemplo mitem te pudet esse Dei? Ille gradu lento contra delicta movetur, Substinet et lenta fulmina tarda mora. Si vis discipulus fieri Christique sodalis, Illis affer opem, qui tribuere mala.
12. elemosina fieri debet Dei gratia et clam, | ne laus quaeratur humana Centupla sydereus tua rex tibi munera reddet, Si leva ignoret quod tua dextra dedit. Teste Deo, contentus eris, cui talia dantur; Si laudem quaeras, irrita dona dabis. Quis tibi restituet centeno foenore sortem? Uberior fructus quae tibi terra dabit? Magna dabis loetus, sed Christi dentur amore; Sunt nudae Charites: munera nuda dato.
13. ad Bernardum Adimarium, | qualis futura hominum resurrectio Corpora post obitus hominum incorrupta resurgent, Iudicii extremi quando erit ima dies. Tunc animae rursus radianti corpore cinctae, Presertim electae, lampadis instar erunt. Et nive candidior cinget leve corpus amictus, Qualis Amadriadum pectora vestis obit. Quin etiam eflagitas tedae si cura prioris Restet, et antiquae foedus amicitiae, Humanos ne actus tollat mors improba secum, Adimar, et vitae finiat offitia. Nullus sponsus erit, nubet tunc nulla puella, Angelicaeque instar virginitatis erunt. Nec mirum: quorsum, plenis iam sedibus alti, Esset opus thalamos sollicitare novos? Restabunt habitus mentis vitaeque prioris; Fulgebunt rutilis corpora clara notis. Restabunt verae soli virtutis amores, Qualis nostra fuit, dulcis amice, fides. Ne timeas: aevo longo super astra fruemur, Nec mors disrumpet foedus amicitiae, Solaque foelices reddet presentia Christi; Ultimus hic finis summaque meta boni est.
14. amici Dei vexantur in hac vita | ne ament terrena Vexari nunquid Christi miraris amicos Sitque adversa bonis resque secunda malis! An sacra mentitur divinae pagina mentis? Hec fore veridico vaticinata sono est Exilium, tormenta, famem, ludibria, ferrum, Et mala discipulos plura manere suos. Rebus in adversis probat, ut fornacibus aurum, Excoquit et lentae semina nequitiae. Quis sine peccato vivit? Contraria culpae est Gratia, nec tenebras splendor amare potest. Punitur quandoque malus, sed durat et, instar Mancipii illato verbere, peior erit. Vexaturque bonus: "Merui, pater optime", dicit; Tunc instar medici dat Deus antidotum, Utque pater nato parcit delicta fatenti, Cordeque contrito penituisse sat est. Corripit ergo Deus plagasque infligit amicis, Mortalis vitae ne breve tempus ament.
15. timoris sui arguit esse causam | horrendi iudicii universalis expectationem Cur crebro ex imo ducam suspiria corde Inquiris, nunquid pectora turbet amor. An non occultas fallacis daemonis artes Prospicis, et sentis hostis ubique dolos? Crebrius horrendi nostras tuba clangit in aures Iudicii, unde meo pallor in ore subit. Mens horret, trepidat gelida formidine pectus, Aeterno infoelix ne reus igne cremer. Tunc secreta animi retegentur et ante tribunal Stabit quisque Dei iudicis, ora tremens. Horrebunt iusti (vivit quis criminis expers?); Et tu me laeta vivere fronte iubes!
16. nullus liber sacris Evangeliis | potest equiperari Socraticos licet evolvas relegasque libellos, Nil Evangeliis equiperare potes. His mortale nihil, nihil his terrestre iubetur, Legis ut auctorem dixeris esse Deum.
17. ad amicum, cur mortis hora ignoretur Ne nostra assiduis quaterentur pectora curis, Mortis et instantis nos latet hora mali. Ne pecudum vitam resides ageremus inertem, Intentos Christus nos vigilare iubet. Mens pura expectet venientis iudicis horam; Heu, male diluitur funere prisca nota! Non ergo ad seram deducas crimina mortem: Qualis vita fuit, mors tibi talis erit.
18. orationis locus est templum Dei | et cor hominis puri Templa, Dei sedes, ubi puris mentibus ores, Sunt sacra; nequitiae non locus aptus erit. Lascivi ite procul iuvenes, procul ite, puellae; Respuit obscenos intemerata domus. Fecistis Christi Eclesiam spelea latronum: Vos iterum eicient inde flagella Dei. Templa Dei sunt corda hominum: sint pura, sine ullis Sordibus; odit enim sordida tecta Deus. Demigrat, siquid rnaculae dephrenderit illic: Num quid cum tenebris lux habitare potest?
19. quod poetae et viri docti | sui temporis non sunt in pretio Miraris quod sint tam clari hoc tempore vates, Cum videas doctis praemia nulla dari. Dicis enim: "Pascit divinos fama poetas"; At potius cruciat pectora macra fames. Artem nutrit honos: quis enim, mercede remota, Doctrinae studiis invigilare potest? Nunc sola incedit vili panno obsita Musa, Macraque neglectus pectora pallor obit. Hanc nostri proceres veluti contagia vitant; Credis honoratum, stulte, tenere locum? Non sunt in pretio mores, ut reris, honesti, Sed quaecunque iubent sunt facienda tibi. Siquid turpe neges, fieri quod lege vetetur, Quam primum, infoelix, excutiere loco. Invenient subito causam, diceris ineptus: "Non est hic nostris utilis offitiis; Hic, umbrae assuetus, quae sunt civilia nescit; Versutis nobis est opus ingeniis, Qui non excultis verbis praecepta reponant, Ambigui nequid verba latina ferant. Grammatice satis est dictata reponere verba: Eloquio quorsum est nunc Ciceronis opus?" Nuda iaces, Herato, sine tecto, pauper et agro: I procul! In nostra non datur urbe locus.
20. signa quae praecedent | futurum iudicium Dei universale Cum medio cernes solem pallescere coelo, Oppositum lunae nec sibi corpus erit, Sanguinei ardebunt (miserum et lugubre!) cometae, Ignea ceu lampas totus Holympus erit; Cum crebra arruptis torquentur fulmina nimbis, Devulsum ut labi sydus ab axe putes; Turbine cum terras, cum tempestate sonoras In morem cernes tollere montis aquas, Et phoetonteo mundum fervere calore; Innocuus stabit cum lupus inter oves, Eiciet sicco vastas in lictore phocas Pontus, et e silvis egredietur aper, Et rabie accensi populi rapientur ad arma, Pax nusquam, sed erit mortis ubique pavor; Arescent flondes et fructum terra negabit, Tunc maris et terrae bestia quaeque cadet: Iudicii extremi tempus tunc rere propinquum: Haec sunt venturi signa tremenda Dei.
21. Deus primo humilis natus in carne, | secundo in maiestate tremendus | descendet omnia iudicaturus Filius, aeterni primum Patris unica proles, Ex pura est genitus virgine verus homo. Christus homo verusque Deus, sub paupere matre Dum vixit, matri subditus ille fuit. Qui celum et terram ex nihilo, qui cuncta crearat, Ceu servus primo pauper inopsque fuit. Sed veniet caelo maiestas regia Christi, Aurea sublimi conspicienda trhono, Praecedentque chori angelici volucresque phalanges; Adventum talem sic decet esse Dei. Tunc fiet cunctis manifesta potentia Christi, Iudicii extremi quando erit ima dies.
22. contra Porphirium Christi hostem, | qui daemonas adorandos censebat Perfide Porphirii, proiectos daemonas astris Audes aeterno preposuisse Deo. Impie, pestiferos fallacis Apollinis astus Audes daviticis equiperare modis. Evomis in nostrum, scelerate, volumina Christum; Non hoc debuerat substinuisse Deus. Te ne Evangelio genuinum infringere dentem, Te ne putas soli fundere posse notam? Haec non fallaci luserunt daemones arte; Hoc Deus omnipotens protulit ore sacro. Cum maris et terrae sit finis et aetheris alti, Lex Christi et legis gloria semper erit.
23. aut formidine poenae, | aut gloriae causa a malis abstinendum est Quem non inferni terrent a crimine poenae, Hunc iusti moveant praemia magna Dei. Mortale est quodcunque vides; est sola perennis Virtus, inque dies gratior esse solet. Nulla diu durant concessaque labitur hora Mortalis vitae more volantis avis. Heu, breve ver formae perit; haec deformis anusque Nunc est, quae quondam pulchra puella fuit. Quid Croesi et Darii referam ditissima regna? Eversum imperium vidit uterque suum. Vix tantum servat Romana potentia nomen Nullaque honorati signa decoris habet. Et nos, insipidi, aeternos hic esse putamus! Ex omni numero, nemo superstes erit. Et febris et senium rapiunt a corpore vires: Milo tibi exemplum roboris esse potest. Quod breve delectat, nec tardis poena moratur Passibus; aeternum quod cruciatur erit. Quare, age, promissum caelum virtute paremus; Nam Deus est verax: uberiora dabit.
24. ad Laurentium Medicem Ludere depositis bellis gravibusque coturnis Me iuvat et teneram concrepuisse lyram, Spiritus ut spatiis alacer consurgat ad arma: Exemplo moti scribimus ista tuo. Caiani egregias laudes depinximus agri: Delitias ad te mittimus, ecce, tuas.
25. descriptio villae Caianae, | cum agris suis, Laurentii Medicis Molliter aclivis Caiani est nomine collis; Millibus ille decem distat ab urbe locus, "Ambra" ubi, Laurenti Medicis pulcherrima villa, Inter Syllanidas Pistoriumque sita est. Quantum hamentatis spatium vix sufficit hastis, Tam longe a villa piscifer Umbro fluit, Herbiferique prope est spatium admirabile prati, Quod gelida in mediis estibus unda rigat; Bisque secant illic anno redolentia foena, Quin saturant pingues pasqua laeta boves. Bis centum vaccas vitulis lactentibus omnes Cum trucibus tauris fertile gramen alit, Conditaque in medio lambit praesepia rivus; Non gelidus Boreas, non nocet unda loco. Ne ve iter inficiat limus turpetque iuvencas, Constrata est saxis area, strata via est. Plenaque fertilibus demulgent ubera vaccis, Multraque despumat lacte natante capax. Caseus hinc pinguis nostram defertur in urbem, Ad nos qualem olim mittere Parma solet. Sunt circum virides herbis redolentibus horti, Quales fert Pesti fertilis ora iugi. Ne ve aliquid desit, miro sunt ordine cellae Hibleis apibus, sicut Himetus habet. In medio lacus est, ubi piscis copia magna est Inque ipsis anates saepe vagantur aquis. Silvestri admistus simul ipse domesticus anser, Vicinum e parvo gurgite pascit olus. Non longe alnorum silva est densissima ramis, Quas fasiana colit, versicoloris avis. Nec procul aucupio locus est insignis in undis, Cum gelidus Boreas flamine durat aquas. Vere coturnices nidos in gramine ponunt; Copia tanta aliis non reperitur agris. Nidificatque illic volucris quae nocte canora est; Hac nulla e parvis pinguior esse solet. Haec sunt in campis, circumque virentia prata; Collis habet vites arboribusque viret. In tumulo est omni nudatus ab arbore vertex; Retibus hic parvae decipiuntur aves. Per medium collem vicus celeberrimus extat; Instar castelli cingit utrinque domus. In dubio iocunda magis Caiana ne rura An sint, Laurenti, fertiliora tibi.
26. ad Carolum Beninum, | de laudibus Philippi Hispani florentini, | pannonii regis ducis invictissimi contra Turcos Invicti me, Carle, rogas numerare triumphos Hispani, et quotiens victor ab hoste redit. Occeani fluctus et harenas lictoris omnes Et numerare petis sydera cuncta poli. Non mihi pindaricus resonet si spiritus ore, Inclyta gesta meis versibus aequiperem. Marcelli et magni paene aequat Caesaris arma Scolaris sanguis, gloria Syllanidum. Pannonia celebratur adhuc memorabile nomen Defunctique colit tela tremenda ducis. Horret adhuc feritas Turcorum signa Philippi; Apparent multis clara trophea locis, Cum rubicundus aquis Turcorum sanguine fluxit Savus, et egestis ossibus albet ager. Saepe ferunt hostes, audito nomine tantum Hispani, trepidam praeripuisse fugam. Christicolis tutela fuit veneranda senectus: Prospectis canis, hostibus horror erat. Quin et post mortem vecta est ductoris imago Per castra, et Turcos terruit illa truces. Salve, martigenae populi clarissima proles, Hispane, hetrusci fama decusque soli!
27. quod poetae et docti viri non sunt | in pretio Florentiae, sed scribae et rabulae Cur totiens a te steriles fodiuntur harenae? Hei, misero incassum tot cecidere dies! Occlusas frustra quid Mecennatis in aures Garris? Carminibus nullus habetur honor. Sunt rabulae in pretio: quid inania tempora perdis? Dediscas carmen Pieridumque choros! Ignotus sit scriba licet, preponitur omnis; At tu cum Musis excutiere foras.
28. ad se ipsum, de sui temporis ingratitudine Quid frustra expectas? Nempe insanire videris; Nescis quam surdis auribus ista canas? Iam nonum intrasti lustrum, iam tempora cani Inficiunt, et tu carmen inane facis. Mecennatis opem imploras: "Dabit" inquis "honorem"; At cineri sera est quae medicina datur.
29. ocia sunt arma Veneris | et diaboli aditus in mentes hominum Cum Venere assiduum bellum est, victoria rara; Crebrius unde monet nos vigilare Deus. Ne mala per vacuas irrepant ocia mentes, Perdomet assiduus corpora fessa labor. Desidiam ignorat quis tela cupidinis esse? Hac furtim illaqueat pectora nostra Venus. Ocludas primos aditus et limina serves, Serpere ne ve hostes in tua tecta sinas. Pellere nequicquam capta conaberis arce; Te, postquam intrarit, fortior hostis erit.
30. omnis malus est servus, omnis bonus est liber Esse cupis liber? Facile est: sine crimine vivas; Liberior quovis vivere rege potes. Omnis nempe malus servus saevoque tyranno Paret, et alterius sub ditione manet. Tot domini imperitant tibi, quot sunt crimina; duro Servitio misere qui tua colla prement. Quis dubitat Cynicum magno praeponere regi? Extitit hic orbis victor, et ille sui.
31. Sacri codices, quanto magis releguntur, | tanto magis placebunt, et sensus inde percipitur Si legis aeterni divina volumina Christi, Dices (crede mihi) suavius esse nihil. Quo foelix avidam saturabis nectare mentem; Dulce nihil duces, praeter amare Deum. Quoque magis releges, tibi plus repetita placebunt, Cum codicis fient pabula nota sacri.
32. quod avarus contra omnes est malus, | in se ipsum est pessimus, ex sententia Pauli Emilii Clara tibi Aemilii nota est sententia Pauli, Cum tonat adversus crimen avaritiae. Omnibus est hostis, sibi vero infensus avarus: Excruciat noctes seque diesque, miser. Non amat, immo odit cunctos, qui diligit aurum, Inque omnes saevit pernitiosa lues. Pallent ora fame; dextra laevaque rapaci Per fas atque nefas raptat avarus opes. Nil preter cumulare iuvat, nunquamque vorago Impletur; semper crescit avara sitis; Pululat inque dies magis et senioribus annis A radice viret germen avaritiae. Ex omni cetu est procul extirpandus avarus, Comunis tanquam est effugienda lues.
33. coeli gloria summo labore paratur, | quia virtus circa difficile est Nescis quam magno petitur discrimine caelum? Scandere tu nullo posse labore putas? Circa difficile est virtus, cunctique vocantur, Clivosa at rarus serpit ad astra via. Molliter attalico recubans tu dives in ostro, Magni conspicies aurea tecta Dei? Tu temeto ascendes coeli distentus ad arces, Aegre cum carpat sobrius illud iter? Terrarum domina Hieronymus urbe relicta, Exposuit calidis membra perusta iugis. Herbarum foliis pastus fontemque tepentem Libabat sicco vix semel ore die. Tarsensis doctor per quanta pericula Paulus Atria bis meruit celsa videre Dei! Quid Christi heroes exemplaque tanta renarrem? Quae fecere illi, sunt facienda tibi.
34. quod felicius ruri quam in urbe vivatur Qui vult foelicem sine curis ducere vitam, Contentus paucis vivat ab urbe procul. Exiget hic longum tranquille inglorius aevum; Addictus nullo crimine, liber erit. Collibus apricis vites et semina campis Mandet, et hortorum cura secunda detur. Vere legat flores, messem succidat in estu, Calcet et auctumno dulcia musta lacu. Horrida pellitus glacialis tempora brumae Et posito Boreae rideat igne minas. Fluminibus pisces, silvis venabere dammas, Et visco incautae decipientur aves. Non hic ambitio nec opum furiosa cupido; Est procul a castis cypria pestis agris. Quod si naturae poteris cognoscere causas, Tantum divinae mentis acumen habes, Musarumque sacro foelix rapieris amore, Ut dictet versus pulcher Apollo tibi. Tunc nullae impedient curae per amena vireta; Uda meduseis antra videbis aquis.
35. ambitio terrestris regni | agit praeceps genus humanum Inpiger excurrit iuvenis pelleus ad Indos, Tanquam parva forent regna paterna sibi. Quos aestus imbresque tulit, quae vulnera passus, Casurum ut terrae quaereret imperium, Linqueret ut citius quam quem devicerat orbem! Heu, solidi hic, miseri, cernimus esse nihil! Nos vero aethereas, stulti, contemnimus arces, Vilis et optamus regna caduca luti. Non hic nostra domus, patria est sublimis Holympus; Huc, huc tendamus, quo vocat ipse Deus.
36. foelicitas, stabile et summum bonum, | hic non potest reperiri Si fugitiva volant praesentis gaudia vitae Et nulli foelix stat diuturna dies, Quo potes hic pacto vitam reperire beatam, Cum nullum hic videas esse perenne bonum? Perpetuo irrepunt mortalia corpora lapsu, Auctaque decrescunt omniaque orta cadunt. Sunt animae aeternae, virtus est sola perennis, Quae te foelicem reddere sola potest.
37. contra superbientem rebus prosperis, | quae subito mutantur Non, ut rere, diu violenta superbia durat: Quod me nunc ludis, cras tibi fiet idem. Si fueris iustus, tibi nulla procella nocebit: Obruet iniusti quaelibet aura ratem. Ah, nescis quam sit fortuna volubilis et quam Mutatis pontus se cito vertat aquis? Vidi ego qui fuerat sublimi in culmine rerum, Mendicum in vili consenuisse casa.
38. de instruendis pueris in eloquentia, | moribus et artibus Aurea Phocilidis quis nescit carmina vatis, Cum monet ut linguae sit tibi cura prior, Ut cures pueri ne barbara verba loquantur? Accedat morum cura secunda tibi: Dum docile ingenium est, mores tradantur honesti: Quod puer accepit, servat et ipse senex, Et mala praesertim, quae primis imbibit annis, Haerent, testa nova est ceu vitiata garo. Mox, ubi doctrinae vel se commiserit arti, Aptum cui videas, erudiendus erit. Nil bene tentabis, tibi quod natura recusat: Sparthanos pueros sic didicisse ferunt. Instar enim cerae puerilia pectora formes: Ncquicquam erudies pectora dura senum. Ceu tenerae virgae partes flectuntur in omnes; Verum arbor duro cortice facta riget. Alea segnitiesque procul, procul esto voluptas! Inflamet pueri pectora laudis amor.
39. ad Bernardum Adimarium, | conquerens de obitu Benedicti, pueri eius fratris Ergo omnes saevi rapit inclementia fati; Abstinet a nullo Parca maligna manus. Omnia nata metit nullo discrimine Clotho, Et iuvenem pariter decrepitumque rapit. Bis quinos puerum numerantem perdidit annos, Et patris et matris nil valuere preces, Nec fratris potuit pietas obsistere fato; Fixus erat vitae terminus ille suae. Exitus incertus, sed mors certissima cunctis Inminet: hic infans occidit, ille senex.
40. contra fallacem vitam, | quae nihil exsolvit quod prius spoponderat Vita hominum fallax! Promittis gaudia, luctus Persolvis; monstras dulcia, das aloem. Ah, quotiens longos cum tu promiseris annos, Fregisti plenas invidiosa colos! Quid certi poteris spondere, incertior aura Cum sis? Infoelix qui tibi credit erit. Quare, age, non tanti praesentis gaudia vitae Credas; subter enim dira venena latent. Qui sis, unde venis, quis sit tibi finis habendus Evolvas; alibi est nostra petenda salus. Nolis sive velis, finis certaminis est mors; Post mortem nemo penituisse potest.
41. vitia magis fugienda et foediora sunt | quam Medusae vultus Non ita gorgoneos vultus, ut crimina, vites: Peccato quid nam foedius esse potest? Ut facies colubri est fugienda, ita criminis horror: Divino hoc Salomon saepius ore monet. Impia nos faciunt Christo peccata rebelles; Gratia cum culpa non habitare potest.
42. dixit Ipocrates cohitu et gula homines | sentire mortalitatem et similes brutorum esse Sunt duo cum brutis comunia crimina nobis: Turpe gulae vitium, turpior ipsa Venus. Scilicet enervant animum corpusque resolvunt: Ex his morborum profluit omne genus. His Hippocrates mortales esse duobus Et similes homines asserit esse feris.
43. ad Pannoniam, de laudibus | invictissimi regis Mathyae Pannonia armipotens, regem venerare Mathyam: Producunt talem saecula rara ducem, Qui sit magnanimus, qui formidabilis armis, Qui sit subiectis mitis, in hoste ferox. Ecce, tuos vicina pavet Germania motus, Horret et ipse tuas Turcus inire manus; Ungariam excursare timet longeque recessit Et procul a Savo continet arma sua. O fortunatae gentes populique beati, Numina quis talem sancta dedere ducem! Hunc colite et votis in longum extendite regem, Saturni ut superet saecula terna senis.