CroALa, 2024-05-21+02:00. Nodus VERINO.epig-01.xml in collectione pdill0.
Functio nominatur: /documentum/pdill0/VERINO.epig-01.xml.
1. Pannoniae rex, certa salus et gloria nostri Temporis, hos loeta pellege fronte libros. Qualem te populis redeuntem ostendis ab hoste Delcto, talis carmina nostra lege. Quando tuos potero foelix spectare triumphos, Victricem tanget cum mea dextra manum? Tam longo quamquam spatio me dividat aequor, Fama tamen montes transvolat et maria, Suspensoque mihi pandet tua gesta, Mathya, Gesta sophocleo vix referenda pede. Tunc me non humilem, princeps, mirabere vatem, Si tanto norim me placuisse duci.
2. triumphus et vita Mathyae regis admiranda, | versu heroico percursa Magnanimi aeternos regis memorare tryumphos Gestaque pindaricis numeris scribenda Mathyae Fert animus; sed nil vestro sine numine tentem, Pyerides. At tu, princeps, mihi pande recessum, Calliope, ut liceat penetrare Helicona sonorum Parnasique sacras haurire biverticis undas. Virtutis iam mater erat praesaga futurae: Se parere ingentem clipeum per somnia vidit Ex adamante, trucis quo tela immania turci Pannonia arceret procul et contemneret hostem; Ac prodire suis validam genitalibus hastam Cernebat, cuius tremeret Germania motu, Illiricae Venetumque urbes ac Thracia fortis, Pontus et Euxinus vertebat terga pavore. Omnia victori redeunti ex hoste marito Grandia conceptae narrat miracula prolis Alma parens certumque ducem regemque futurum Ungariae affirmat, quo non foelicior alter Sit regum, insignis pariter pietate vel armis. Subrisit coniux uxorisque omine laetus Expectat tacite maturi tempora partus. Fraterno postquam novies sua cornua Phoebe Lumine complevit, materna prodiit alvo In lucem egregius signis regalibus infans, Cui nomen genitor divina sorte Mathyam Imponi iussit. Vix prima adoleverat aetas, Artibus ipse bonis pueriles imbuit annos: Romanum eloquium didicit clarosque poetas, Historicosque omnes miro pellegit amore Evolvitque sacrae divina volumina chartae; Inter et aequaevos nuda luctare palestra, Sparthano de more, puer, dorsoque volantis Vectus equi in parvos didicit deflectere giros Quadrupedem indomitum, iaculoque insignis et arcu Parthorum certas potuit superare sagictas. Bellorumque omnes artes iuvenilibus annis Edoctus, meruit pugnae sub patre Ioanne, Ductore insigni, quo non praestantior armis Dux fuit et nulli in bello velocior astus, Cum metus urgeret, nullique audacia maior. Sub tali ac tanto princeps genitore Mathyas Edoctus, merito regni iam dignus habenis Visus erat; sed livor edax post funera patris Egerat extorrem profugumque in carcere regis Externi. Tantum potuit sua cognita virtus Et caeleste Dei donum et solertia matris, Pannoniae ut proceres dominum regemque crearent. Extemplo velox it cuncta per opida rumor Principis electi, magnus quae perluit Ister. Tunc subito ingenti certatim gaudia plausu Efundunt laeti populi iuvenesque senesque Solemnem coluere diem regnique coronam In patriam nondum regi misere reverso. Nam, spectata ducis virtus moresque probati Magnifico quales poscas in principe, cunctas Amovere moras. Primus sua tradere iura Quisque sibi accelerat, velut esse culpa secundum In regis iurare manus. Ruit undique vulgus Visendi studio et dextram contingere certant. Foelices illi qui sunt rectore sub uno Praestanti! Hunc proceres et plebs ceu numen adorent, Qui bello fortis surgentes arceat hostes Quique regat iustus populos in pace quietos. Talis magnanimi proles generosa Ioannis In regnum Ungariae est populo plaudente reversus. Nec spes decepit. Subito namque expulit omnes Infames nullumque suis est passus in oris Sistere qui veluti saevae contagia pestis Exemplo posset sanctos corrumpere mores. Praecipue furtis saevisque latronibus instans Purgavit latos fines saltusque malignos, Ut nunc per totum regnum secure, viator, Carpere iter tutum nullo discrimine possis. Mox etiam edicto lascivas respuit artes; Iussit et indomitam pubem exercere palestram In pratis magnumque Istrum tranare lacertis, Quadrupedisque citi pronos decurrere dorso Telaque torquere et gladios vibrare micantes. Ungarus hanc unam didicit mavortius artem, Militiam et grave Martis opus tolerare sub armis: Vel cum bruma, gelu et glacie, compescuit Istrum Alpigenamque Savum, rapidi vel flumina Drausi, Seu cum torrentes exurit Sirius agros, Sub galea divoque manent, exempla secuti Principis invicti. Iam formidabile nomen Pannonium cunctis populis lateque furentes Invictosque olim Turcos reiecit ab arvis Dalmatiae trepidosque metu disiecit ad Hemum. At Danaum eversor, Scythicis qui erupit ab oris, Turcorum princeps, nulli feritate secundus, Turpe putans, populis a se iam mille subactis, Uni terga duci dare, protinus impiger omnes Imperii collegit opes magnoque furore Dalmaticos populatus agros Drausique sonantis Iam rapidas multis alis traiecerat undas. At non conctatus nec segnis, martius heros Robore collecto ruit obvius Ungarus hosti. Nec mora fit pugnae: instructis exercitus armis, Ut belli sonuere tubae, prorupit uterque Et primum iactis obscurant aethera telis Innixique hastis transfigunt pectora longis. Exoritur clamor, crebris sonat ictibus aether; Ut coiere manus, destringunt cominus enses Fulmineos nudisque petunt mucronibus hostem. Ungarus instat atrox, sed nec cessere latrones (Sic scythico immanis fertur cognomine Turcus). Hic quoniam Europae populos ditione subegit Victor et egregiam Bisanti diruit urbem, Secum indignatur quod pugnet viribus aequis Accola Dannubii tentetque lacessere bella. Ungarus at contra miles mavortius ensem Fulmineum rotat et densas prorumpit in alas, Turcorum assuetus rabiem frenare furentem; Vertere terga hosti victosque excedere campis Histricolae duxere nefas vix morte piandum; Praeterea impellit chari praesentia regis. Qui, qua tela videt densissima, primus in hostem Urget equum, scindit cuneos densosque maniplos Disrumpit secumque viam mucrone patentem Efficit. Ut fulmen nubes, ut chillo columbos, Ut tigris pecudes, ut praeceps vertice saxum, Ut sata prosternit plenus rupto obice torrens; Sic Christi invictus ductor secat agmina ferro, Nec iam Turcorum possunt durare cohortes. Ceduntur pedites, versis labuntur habenis, Castra petunt equites fusi valloque relicto Per nota in patrias fugiunt compendia sedes. Instat victor ovans noctesque diesque Mathyas Multaque tardantum in latis dat funera campis. Intumuit rapidus spumanti sanguine Drausus Vorticibusque atris prostrata cadavera volvens Alpigenam sanie maculavit decolor Histrum. Nec iam contentus patrios defendere fines, Dux alacer celsis munitas montibus arces Teucrorum expugnat; caesis pulsisve colonis, Opida christicolis et fido milite replet. At scythici non dum feritas mollita tyranni Excursare audet rursusque invadere fines Dalmaticos tentatque Savum penetrare sonorum. Horret adire tamen nec credere longius audet, Pannonium totiens experta; binominis Istri Robur et alba suis inhumatis ossibus arva Formidat, nec, victa, potest absistere bello. Verum, ubi nequicquam regem superare Mathyam Regnator Troiae potuit, se vertit ad oram Ausoniae socerique urbem expugnavit Idruntum Placavitque italo Turcorum sanguine manes. Tunc metus Hesperiae trepidas invaserat urbes, Barbara gens tanto fuerat bacchata furore. Dux Calabrum, suus affinis, fortissimus heros, Collecto Ausoniae victrices robore turmas Invasit retroque hostem detorsit in urbem, Sed frustra inclusos munita obsedit Idrunto. At rex pannonius socero miserisque Latinis Mille viros misit, fortissima pectora bello, Herbariumque ducem, quo non solertior alter Nec magis assuetus Turcorum occurrere telis Extitit. Adventu cuius conterritus hostis Non ausus fuit in campos prodire, sed intus Servabat tutos trepida formidine muros. Tandem, ubi nulla fugae nec spes erat ulla salutis, Tradidit Alphonso quas bello coeperat arces. Servata est igitur per te, venerande Mathya, Italia, horrendi extinguens incendia belli Ac formidandae solvens primordia cladis. Te quoque terribilem sensit Germania regem, Ipse licet Caesar sumptis invaserit armis Pannonios Federigus agros; Venetusque superbus, Nequa tuas merces deferri possit in urbes, Illiricos statione sinus observet et undas Adriacas faveatque tuo contrarius hosti! Tu tamen invictus partes discurris in omnes Ac diversa simul pertentas proelia victor. Nunc scythicos urges Belgradi ex arce colonos Et simul ipsa tua pulsatur porta Viennae Cuspide et immanes Dacos a finibus arces. Te quisquis ledet, sciat irritare cabrones; Nec iam sarmaticus gaudet bella impia Caesar Te contra movisse: dolet pacemque reposcet, Ut reor, et longo firmabit foedere pactum. Salve, magnanimi proles invicta Ioannis! Salve, bellipotens praesentis gloria saecli! Tu, nazareni dux invictissime Christi, Maumettis potes insanos frenare furores; Tu sacrosanctae es fidei fortissimus umbo Hastaque, nostra salus, at Turcis pestis et horror. Quo nunc divinas percurram carmine laudes? Quae quibus anteferam? Rerum me copia vincit. Perstrinxisse sat est; forsan tua fortia facta, Rex invicte, canam magni post proelia Carli, Quae cecini multum insudans ter quinque per annos. Ocia si nobis dederit Florentia mater Qualia Mecenas, longo memorabilis aevo, Virgilio tribuit, si non urgebit egestas, Magna sophocleo referam tua gesta coturno.
3. ad regem Mathyam ut, cum ocium detur, | epigrammata sua legat ex sacris litteris deprompta Si quando, armipotens, tibi cessat bellica cura, Ocia cum fuerint, carmina nostra lege. Hic nihil obscenum invenies, quod principis aures Ofendat, sed quae virgo Catoque legat. Non haec composui vatum de more priorum; Crebrior est Pallas quam mihi dicta Venus, Plurimaque inseritur nostris sententia chartis; Nil preter Christum carmina nostra sonant. Deduxique novem in Christi sacra templa sorores: Per me Calliope est initiata sacris; Non Ippocrinem sed batisteria potat Iordanisque sacri est gratior unda choro. Tu quoque, catholicae fidei rex unice cultor, Casta fluentini carmina vatis ama.
4. ad Regem Mathyam, cui libellos suos commendat, | qui properent ad eum patronum et ornatorem ire Ad te festinant sine me, rex, ire libelli; Non mare, non longas pertimuere vias. Iam defensorem, iam te posuere patronum, Iam sordent illis, tecta paterna, lares. Iam nequeo retinere domi, nidoque relicto Ut Phoebi corvus iam sine matre volat, Sic volucres rapidis decurrunt passibus ad te; Devovi hos, postquam sic voluere, tibi. Demisso his iussi vultu tibi ferre salutem, Poplite deflexo cum tua tecta petent; Vertice nudato tum suplice voce perorent; Adiungant lepidos cum gravitate sales. Sintque breves; nullum mordaci scommate ledant; Sint nitidi et terso dulciter ore sonent, Oreque virgineo prope te nil turpe loquantur; Respuit obscenos regia casta iocos. Sin secus accedent, detorques ocius ad nos, Ut castigatos virga paterna notet.
5. ad librum suum, ut se ostendat Beatrici | reginae Pannoniae, poetarum fautrici Pannonii regis cum celsam intraveris aulam, Reginae thalamos, parve libelle, pete. Haec Ferdinandi est soboles generosa Beatrix; Vatibus haec sacris semper amica fuit. Postquam dicta salus, et dextrae dextera nexa est, Exposcet subito: "Qualis et unde venis?". Dic te syderei prodire e dogmate Christi, Dic te socratici multa referre libri, Et Latii magni tuscis a finibus hospes Tam longum per iter regia tecta subis. Abs te scire viae causam si forte requirat, Quid dices, tyrius cum notet ora pudor? Dic te magnanimi commentum gloria regis Pannoniam adtraxit. Nil tamen ipse petas; Te legat, hoc sat erit: si non explosus abibis, Scommata non poterunt saeva nocere tibi. Pertenuem censum domini narrabis egeni; Nil tamen eflagites, ne ve protervus eris. Sponte dabit; nihil ipse petes suplexque tacebis: Nam qui non poscit, munera plura feret.
6. cur, relicto carmine heroico, | epigrammata scribat Cur brevia alternis epigrammata versibus edam Si quaeris, potius quam fera bella canam, Cum magis altiloquo currat mea Musa coturno, Non debent magno carmine parva cani, Et quandoque iuvat deserto monte per imas Tendere iter valles et variare vices. Nec minor in tenui labor est, nec gloria dispar, Nec pariter cunctis carmina quaeque placent. Non idem est gustus: tu velles dulcia vina, Ipse casentinis acida nata iugis. Hic teneros elegos et salsa epigrammata vellet, Tu legis altiloqui carmina Virgilii. Illi igitur debetur honos et gloria maior, Ingenio multis qui placuisse potest.
7. patientia in adversitate | tanquam aurum in fornace probatur Rebus in adversis patientia vera probatur: Cuius traiecit pectora sermo Dei, Hic non concutitur, rebus nec luget ademptis; Cui charitas domini est, nil habet ille mali. Haeret quippe Deo vinclo mens nexa tenaci: Ergo quis esse potest cum charitate miser?
8. qui sequitur praecepta Dei | nunquam erit infoelix; quod Christus fecit, | nos imitari debemus Vis salvus fieri? Crucifixi signa sequaris; Huius enim castris nemo perire potest. Si praecepta ducis servaveris omnia, nunquam Hostis fallacis decipiere dolis. Victor eris, si nudus eris: audacior ibis Quo suadet princeps, quo iubet ire Deus. Auratos currus ussit pelleius heros Exemplumque sui est turba secuta ducis, Ut vacuus gaza Persarum victor ad Indos Curreret, ut minime sarcina tardet iter. An miles Christi, caeli qui tendit ad arcem, Divitias secum tam grave portet honus? Rex regum, Christus, sine tecto vixit egenus: Tu, Christi cum sis miles, habebis opes?
9. quod difficile est optare | et possidere divitias sine crimine, | nec simul Deus et divitiae amari possunt Esse cupis foelix et nullo crimine dives, Et cupis aeterni regna videre Dei? Nil agis, infoelix! Optas contraria vota: Vis fieri magna cum gravitate levis. Non geminis opus est, sed pes tibi sufficit unus: Unica per callem ducit ad astra via; Angelico effectus Iacob certamine claudus, Diversum ut vitae nosceret offitium. Quo poteris pacto fieri sine crimine dives? Nec cum divitiis Christus amandus erit.
10. ad regem Mathyam, bello ac pace insignem Virtutis iam fama tuae totum occupat orbem, Extremi fines exit ad Occeani. Pannoniis nuper veniens germanus ab oris, Dixit quae bello, quae quoque pace geras, Scilicet ut regum non sit te iustior alter, Turcorum exitium christicolumque salus. Armis turpe putas vinci, sed turpius auro: Munera te nemo largius ulla dedit.
11. contra Averoim comentatorem, | Catolicae fidei impium hostem Perfide, quid dixti intellectus ut unicus omnes Permeat, et Christi carpis, inique, sacra? Tam dirum unde nefas? Quae te dementia coepit? Qua demonstrari vis ratione Deum, Cum sis finitus, cum sis mortalis, at ille Incircumscriptus cum sit et omnipotens? Miraris potuisse Deum de virgine nasci; Quod nostra induerit corpora, monstra putas, Ut nos a primae purgaret origine labis: Haec delirantis somnia dicis anus. Qui fecit caelum, qui certos ordine cursus Distinxit, facere hoc cur potuisse negas? Perfide, christicolas ludis dicisque loquaces, Demonstrant fidei quod ratione nihil. Tum quia corpus edant Christi potentque cruorem, Tygridas immanes Lestrigonasque vocas. Sentires aliter forsan, sacra mystica Christi, Depositis tenebris, si tibi nota forent. Inmundis sed quis dabit aurea munera porcis? I procul a Christi relligione, canis!
12. in coelo sunt omnes foelices | sine invidia, licet dispari sint gloria Sydereos cives vis tanta innectit amoris, Nullius ut tangat pectora livor edax. Est omnis aeque foelix, sed gloria dispar: Pro meritis non dat plus ve minus ve Deus. Quoque cares loetus gaudebis ut alter abundet, Ceu dederit Christus talia dona tibi. Noris quippe Deum tribuisse haec omnia iuste; Aequa Deus meritis premia cuncta dedit. Nec plura optabis, contentus sorte minori; Quodque Deus dederit, perdere nemo potest. Summum, crede, bonum coelo reperitur in alto, Quod tollet nullo tempore longa dies.
13. de fama, quae est acre telum ad res obeundas Charior argento fama est; qui negligit illam, Virtutis nunquam cura futura sibi est. Ad res fama acer stimulus perhibetur agendas, Qua sine ceu pecudes quisque iacebit iners. Quem non fama movet, nequicquam hortabere segnem; Non hominum in coetu connumerandus erit.
14. non debemus querere longam | sed vitam bonam Qui vitae brevitate dolet, cupit ille laborem Et procul a portu per mare tendit iter. Quem Deus imposuit, cunctis est finis habendus, Seu brevis est vitae, seu tibi longa via. Non quantum vivas quaeras, et tempora perdas, Sed bene; sat longa est, cui bona vita fuit.
15. contra avarum, qui magis pecunie | quam amicitiae studeat Ah, quanto melius tibi veros esset amicos, Undique quam magnas quaerere divitias! Nulli cura minor dulces reperire sodales, Sed regum magnas continuare domos. Dimidium, mihi crede, tui est iocundus amicus: Quo pacto poteris parte carere tui?
16. contra perfidum, qui fidem fregerat | quae etiam hostibus servari debet Vincula, crede mihi, prisci maiora Quirites Porrectae dextrae non habuere fide. Regulus immanes rediit moriturus ad hostes, Cui vita fuerat charior alma fides. Non dulces nati et lachrymae tenuere gementis Coniugis, et patriae non tenuere preces. Et non dum coelo Christus descenderat alto, Nec dederat legis foedera sancta Deus. Nos, genus electum, nos, Christi sacra propago, Servemus mira relligione fidem.
17. qui culpam defendit, peccatum congeminat Si culpae defensor eris, geminabitur error; Impunita solet crescere nequitia. Repperit improbitas iam nunc quaecunque patronem, Defensore suo crimina nulla carent. Utilius, mihi crede, bonis sua dona negare est Quam meritas poenas non posuisse malis.
18. de magnificentia Dei, qui amicis suis | liberalibus et bonis centupla munera condonat Centupla dona Deus tribuit sua sacra colenti Saepeque promissis munera plura dedit. Qui bona pauperibus Christi donarit amore, Foenore centeno multiplicabit opes.
19. mors acerbior est diviti quam pauperi; | nihil praeter culpam et virtutem portatur ad inferos Divitias cumulas? Maior te poena sequetur, Depones aegre cum moriturus opes. Quid facies? Stygias aurum non fertur ad undas, Sed culpa aut virtus, illa vel illa comes. Nudus erit miles, curaque solutus ab omni, Qui sequitur nudi principis arma Dei.
20. ad urbem Florentiam, ut nihil timeat, | si odium contra cives suos ponat, servata iustitia Te nunquam externi violentia subruet hostis; Si sis fida, tibi nemo nocere potest. Omnis civilis discordia diruit urbes, Interna est labes omnis origo mali. Scipio servabat merito Carthaginis arces, Interni tanquam frena futura mali. Quas postquam evertit sententia magna Catonis, Impia romanas vertit Erinis opes. Nec sortem adversam damnes, Florentia, sed te; Nemo tuum externus subruet imperium. Exemplum genitricis habes, manet exitus idem; Impia nascentis semina tolle mali! Si fuerint proceres iusti, concordia foelix Nascetur; regum quis tibi obesse potest?
21. fortuna prospera nunquam fuit cuiquam diuturna, | sed plerunque infoelices exitus morantur illam Divitiis et honore tumes foelixque videris Quod tibi nil dederit sors violenta mali. Nota tibi est Cresi, Samiorum nota tyranni Fortuna: eventus dirus utrisque fuit. Nescis fallacis quot luserit aura sereni Et medio in portu saepe carina perit? Cui nihil adversi per longum contigit aevum, Iam sibi pernitiem noscat adesse suam. Sin vero ad mortem duret fortuna secunda, Altera post mortem vita futura gravis. Quid narrem heroas per mille pericula Christi Vulneribus coelum vix meruisse suis? Caecuba tu potas, auroque insignis et ostro: Eternam patriam sic peperisse putas? Militibus Christi longe est inimica voluptas, Pauperibusque magis dat sua regna Deus.
22. contra avarum, qui divitias cumulat | summo labore, quas sit relicturus hostibus suis Quid petis, infoelix, quid te noctesque diesque Excrucias? Demens, in tua fata ruis! Quaeris opes terramque omnem disquiris et aequor, Ut tibi maiori foenore crescat onus. Sub quo servitio, sub quo cruciere tyranno! Rodit enim semper vermis avaritiae, Saevior inque dies instat veniente senecta, Urget et extremo mortis in articulo. Utere quaesitis et amicis loetus egenis Partire: hoc pacto multiplicabis opes, Antea confringat quam fila novissima Cloto, Arbitrio foelix ut moriare tuo. Quippe haeres seram locupletis funeris horam Anxius expectat fataque tarda dolet; Haeredis fletum dicunt sub tegmine risum. I, cumula, demens, hostibus ista tuis! Amittes nunquam quae tu donabis amicis; Quas tibi conservas, alter habebit opes.
23. ad Michaelem filium suum, quem hortatur | ad studia humanitatis in tenera aetate Indole tam clara notus, charissime fili, es, Ut factis iam sit fama probanda tuis. Ne nomen perdas et fama feratur inanis, Hoc igitur debes pervigilare magis. Te pater et patruus moveant, tibi gloria calcar Admoveat, stimulos det tibi laudis amor. Nil duce desperes, iuvenis, virtute parare; Sed non cunctandum est: labitur hora celer. Dum puer es (studiis haec apta est omnibus aetas) Incumbe, et stili sit tibi cura prior, Quem solers multum scribendo effeceris usu; Doctrinae interea cura secunda tibi. Sed pro comperto est, quicquid iuvenilibus annis Perdisces, tollent tempora nulla tibi. Pravorum ut pestem in primis commertia vites: Haec aetas vitiis pronior esse solet. Rumpe moras, nam vita brevis longissimaque ars est, Et post fata bonis longa futura quies.
24. contra eos qui volunt in hac vita | requiescere, ut eterne laborent in altera Quisquis in hac (demens!) quaerit requiescere vita, Altera plena sibi vita laboris erit. Currimus hac omnes, capiunt sed praemia pauci; Non hic desidiae est nequitiaeque locus. Segnitiem nobis prohibet certamen et hostis Saevus et aeternae mortis ubique pavor. Nos alacres reddat promissi gloria coeli, Quam Deus athletis, praemia certa, dabit. Vel poenae aeternae vel dona aeterna dabuntur: Quem vitae istius terreat ergo labor?
25. contra ambitiosos, ostendens vitam | tyrannicam et procerum esse miserrimam Si scires quanto discrimine vita tyranni Vexetur, dicas tristius esse nihil. Regna velut pestem fugeres Syllamque cruentum Laudares, posuit cum sua regna ferox. Magnanimi contra damnares Caesaris arma, Cum patriae iniecit ferrea vincla suae. Mille dolis petitur populi procerumque tyrannus: Quae nox cum somno est, quae sine lite dies? Inviso regi nunquam fuit ulla voluptas Unaque sollicito non vacat hora metu. Impendere sibi totidem quibus imperat hostes, Et sciat esse sibi tela inimica domi. Quid miserabilius sine amicis ducere vitam? Hosti comuni sed quis amicus erit? Quod petitur multis, magno discrimine habetur; Pestifera invidia regia nulla caret. Sis bonus ipse licet, populi si flectis habenas, Tu tamen invidiae cuspide fossus eris. Ambitio praeceps omnique inimica quieti est; Ex hoc nequitiae fonte venena fluunt.
26. quod contritio culpae ad caelestis regni | recuperationem pernecessaria est Quisquis holympiaci fieri vult incola regni, Admissae culpae lugeat usque notam. Corde gerat tanquam descriptum in codice crimen, Possit ut erroris penituisse magis. Semper et instantis circum se limina mortis Horreat, et iustum cogitet esse Deum, Quam sit vita brevis, quam sit fugitiva voluptas Et solidum nostris rebus inesse nihil. Nec quenquam invenies ex omni sorte beatum, Ni mundo extremum clauserit ore diem.
27. nullus imperator maiora praemia dedit | suis militibus quam Christus, qui regnum coeli | suis christianis commilitonibus impartitur Militibus si dona suis dat Christus Holympum, Cur piget in castris aera merere suis? Terrestrem ob patriam magni cecidere Quirites; Impulerat tantus pectora laudis amor. Nos ob caelestem patriam pugnare pigebit, Immensum paritur cum sine fine decus? Si tantum ob viridis sudavit flondis honorem Groecia, cum volucri pulsus Olympus equo est, Nos erimus resides ob gemmea serta triumphi Aeterni? An quisquam desidiosus erit?
28. quod inanibus curis impliciti | homines aeterna relinquant "O curas hominum vanas"! Sic Persius orsus Ostendit nobis mentis inesse parum, Qui curvi in terris vivamus more ferarum, Ignaros quo mens, quo Deus ipse vocet. Hic sumus athletae, certandum est: praemia coelum Victores, victos Tartara saeva manent. Instat atrox hostis, noctesque diesque minatur Exploratque aditus in tua corda, ferox, Ut si cessantem nec viderit arma tenentem, Continuo occultis te petet ipse dolis. Non ita nocturnus lupus insidiatur ovili, Cum siccas fauces urget iniqua fames. Sic vigil insidiis daemon tua pectora circum Excubat, inquirens quo capiare modo.
29. de charitatis laudibus O charitas dilecta Deo, pretiosior auro! O charitas cunctis anteferenda bonis! Per te de coelo aeterni sapientia regis Infusa est utero, virgo Maria, tuo. Humanum per te genus est a morte redemptum, Per te syderei est ianua aperta poli. Te sine perfectum nihil est, tu forma bonorum es; Cui non est charitas, nil habet ille boni.
30. nihil est avaro miserabilius, cuius vitium | ad mortem perdurat, semper crescens Heu, quanto argentum discrimine quaeris et aurum! Infoelix, laqueos instruis ipse tibi! Carpit inops securus iter, nec tela nec hostes Latronumque dolos insidiasque timet. Tu vero ad motae pallescis harundinis umbram; Cura vigil noctes te cruciatque dies. Crescit avara sitis faucesque exsiccat hanelas: Quoque magis potat, plura requirit idrops. Omne aliud vitium longaeva aetate senescit, Nummorum solus sed iuvenescit amor.
31. contra curiosos et inquirentes scire | causam divinae Trinitatis Quaeritis aeterni causas cognoscere Christi, Cur tres, cur unus, cur homo sitque Deus: "Aequalisque patri est, et cum genitore coaevus? Procedit sicuti spiritus ille sacer?" Occeani guctas et harenae noscere grana Vellereque e coelo quaeritis astra manu! Puro corde fides portam reserabit Holympi; Ostendi humana non ratione potest.
32. ad Franciscum Bandinum florentinum, | pannonii regis familiarem cui libellos suos commendat Pignora chara tibi fidi veterisque sodalis, Commendo nostros, dulcis amice, libros. Per te aditus pateant, Bandine, ad regia tecta: Deduc atque illis dirige, frater, iter. Nempe verecundo forsan nimis ore timebunt, Reginae ac regis prepediente metu.
33. ad Callimachum etruscum poetam insignem, | pannonii regis amicum Callimache, aeterni renovas qui nomina vatis, Nec sinis ut versu sit prior ille tuo, Etrusci vatis peregrinum suscipe carmen Hospitiumque illi praebe, poeta, tuum. Commendes precor ut docto mea carmina regi, Ut Mecennatis praebeat offitium. Laudari a doctis vera et pulcherrima laus est; Plebs sine doctrina, iudicioque caret.
34. ex agro pannonio cessit | aquila victa a corvo victore Victori corvo cessit Iovis impiger ales; Gratior est Phoebo quam fuit ante suo. Iam niveis rursus vectetur in aethera pinnis, Et prima inter aves gloria corvus erit.