CroALa, 2024-05-15+02:00. Nodus ST_VIME.gest-01.xml in collectione pdill0.
Functio nominatur: /documentum/pdill0/ST_VIME.gest-01.xml.
Metropolis lacrimas, civilis prelia litis, Presulis exilium dubium cedentis in orbem, Milicie reducis partum mucrone triumphum, Diva, refer. Rupes vati pegasea faveto. Heroycis cedant elegi, quia fata relinquo In patrios bacata lares; nunc gesta supersunt Meonio pangenda metro. Pete, musa, superni Numinis afflatum, vires aspiret amicas Qui metro: fient et sic cudenda labori Pervia; pierius percurret et obice moto Ardor opus, litus contingent vela secundo Flamine, pigra manus celerem vertetur in usum. Erroibus pollet, populi fecunda potentis, Urbs nota et felix, longoque celebris ab evo, Imperii condam sedes ac emula iuris, Lanea sus medio quam pretulit esse futuram Miram visa loco quo structor menia iecit; Nactaque prodigio est divino nomen ab ipso; Ipso sive situ, medio amnum condita; dives Quin etiam scatebris arentes irrigat agros Iugibus, ut gratos sic dent pro gramine flores: Diliciis miranda suis hec plena decoris. Hanc tenuit forti Gallorum marte iuventus, Tuscis deletis, patriis prius ipsa fugata Sedibus, haud paciens fraterni pondera belli. Urbs honor Italie, Ligurisque potentia sevi, Ambrosii decorata fuit fulgoribus almis; Iusticie fomes, celesti sedula cultu, Conscilii radios Lacium diffudit in omne. Urbibus et reliquis solita est prebere ducatum Prudentem, ingentes et opes effundere sumptu Magnifico, cuius victricia signa rebelles Auditis tremuere minis, aciemque coruscam Armis, innumero consertam milite. Florens Gaudebat; sed ea civilia iurgia; sevit Nuper livor edax, tractant privata coloni, Et neglecta perit res publica: iura tribuni Esse putant facinus, exlex regnatque voluntas. Soccumbit ratio, cedes viget atque rapina, Iusticium infelix urbis dominatur in aula. Diripit ambitio immeritos temeraria fasces. Gurges avaritie nullo saciabilis haustu Fundamenta quatit, titubant hinc menia, casum Inclinata gravem quasi iam ruitura minantur. Importuna sitis, quamvis se proluat auro Toto, semper avet, discrimina nulla veretur. Gloria, dulce malum, dominandi seva cupido Ad prerupta suos cives rapit, ardor ad ima Precipites quos sepe facit lugubris honoris. Liber adest aditus sceleri, correptio cedit; Corruit excusso Superum reverentia collo. Consilium periit, suus est dementia princeps. Vix ibi quid tutum est; sedes Astrea supernas Secedens petiit, fraudes subiere tumorque. Nulla fides veterum fidei successit, et atrox Infrenisque, loco prisci moderaminis, ira. Delituere sacre leges ei iura, patrumque Abstulit infelix claros oblivio mores. Te super adduxit vecors inimicaque pacis Ambitio cladem, populi quesita potestas Quam quoque civili plures petiere tumulto. Vix etenim patitur consors consortis honores. Hinc urbs concutitur, hinc bellis acta tabescit. Dantur et adversis ducibus confinia; iussis Contemptis repetit populi sed menia pretor Festinus, vicosque capit, non obviat ullus. Arma silent; sibimet Cremonam federe iunxit; Militie Verona favet, dominusque vocatur Ipsius ad litem civilem, milite septus, Metropolis qui invasit agros: concussa pavore Corda tremunt Ligurum, vires animumque resumunt At cives acies ut norunt esse paratas Fulgentemque armis celeri succurrere gressu Cremonam; arma petunt, egressi bella minantur. Metropoli sed terga dedit Verona sequenti, Cremone occurrit venienti, pila cohortes Miscent opposite; cessit Verona, fugaque Spem, duce percusso, sola posuere salutis. Non etenim dudum est certatum, principe capto. Confractas acies ut miles vidit amicas, Metropolis gratam gemebundus deserit urbem; Non hostile ferens robur, secessit et ultro Edibus a patriis, lacualem transiit amnem, Abdua cui nomen, conatur protinus inde Ad reditum, sed fata vetant: capiuntur in arce Nomine Tebiago plures, que preminet undis Lambri; nobilium, post prelia, dura ligatos Plaustra vehunt multos; clauduntur carcere duro; Ignotas reliquos fatum dispersit in oras, Desevire ferox ac implacabile semper Ut cepit miseris, sed nec desistere novit Ni tandem innumeris crassato cedibus ense. Gaudent victores, meror perfudit amicos Vinctorum; tristes lacrime delubra frequentant Liminibus devota sacris ac oscula fundunt Merentes animi. Nunc illinc pectora tundunt, Flectunt inde genu, nunc immerguntur ad aras. Pulsant vota Deos, et munera templa coronant. Gaudia cesserunt miseris annalia fatis, Leta iuventutis iam non consorcia florent. Orrida mutata est iam serica vestis in arma, Prelia pro ludo fraterna parantur equestri; Occidit in lites mutue iam splendor atroces Gratus amicicie, patrii fomenta gemendi Excidii; cessant iam simbola, luctus in edes Funditur, ac risus lugubri fugit ab ore. In te flagrantem pinum deiecit Erinis, Iamque Megera, sue demens non immemor artis, Hospes adest; animi prisci furata vigorem, In te litigeros vomuit clamosa tumultus. Tisiphoneque tuis ululavit in edibus ultrix; Impia bacatur, nullo satiata cruore. Implevit laniata comas gemebunda teatra Flebilis Alecto. Turbantis regna cometis Sidus signa dedit, caudam fundentis ad austrum Axe sub artoo visum, num cladis amare? Parte vel occidua micuit quod nuper ybero Se mergens pelago, fumumque effudit eois Prodigium meroris erat stragisque future? Patria, proh! miserum lesisti vulnere grandi Vatem, conspicuum quem fecit seva ruina, Exicio nam fama suo fit nocior eius. Fulmineo nomen Capanei crevit ut ictu, Progenies facta est sic huius fabula vulgi, Et pro cede sua lucrum suscepit honoris Flebilis. In leto patruelis flore iuventus Languit, ac geminos huic tu solatia fratres Cara recidisti; probitas ornaverat ambos, Arridebat eia fallax fortuna, deditque Praecipites; duro consumpsit carcere. Cedit. Semper successus iniusto vulnere. Livor Sevior exarsit postremo, patre perempto Iam sene, quem meror, quem iam confecerat evum, Longaque pauperies, quem triste fugarat in urbes Fatum, iudicium quem tandem perculit atrox. Cur in tam miseram gladium sevire senectam Non puduit? Canos, heu!, non miseratio iuvit, Non antiquus amor patrie, non sudor amice Militie exibitus etiam iuvenilibus annis: Infausto nam nulla seni suffragia prosunt; Spiritus ethereas cuius subvectus in auras, Luciferas, prestante Deo, conscendat in edes. Ultima fortune non sit sententia concors, Dii faciant! fato felici tristia cedant. Interea divo cum sedes alma vacaret Metropolis, meritis clarus suscepit honorem Octo flamineum, quem pretulit Aula duobus Electis: sacris prefecit fascibus ipsum Urbanus, qui tunc fastigia summa tenebat Ecclesie. Preceps hinc laxis fertur habenis Ira potens Urbis Pretoris et occupat agros Protinus Ecclesie: fit vis mensuraque iuris; Presuleum pro fratre suo culmenque negatum Querit, sed votis obstat constantia Patrum. Invasas Antistes opes fructusque refundi Otto petit raptos suplex. A sede citantur Metropolis Cives, quartus parereque iussit Clemens, iusticia precinctus, fata Sinedris Quem posuere sacris, quem iusti secta Catonis Extulit, huicque fidem faciunt responsa futuri Numinis. Alma soror, studiis intenta supernis, Hec previsa refert. Fratrem vocat illa laborans Extremo langore suum. Germane, reconde, Inquit, que didici condam lustrata superni Luminis aflatu, longo celata sed euo. (Conscilium celeste quidem reverentia servat Interdum, fortasse suo ne vileat usu, At tumulis tandem non id cum funere claudit Ne pereat divinus honos). Fastigia, fatur, Te complura manent; virtus te, famaque, fasces Efferet ad letos; conscendes alta per almos Ipse gradus, mores pariter cum numine crescent, Virtutisque datos studio complebis honores. Ordo tibi bicolor, doctrine semina spargens Dive, carus erit. Superis hic sedulus offert Obsequium gratum. Celestia lumina vidi Descendisse polo subito, lustrasseque sanctum Ignem celicolas, ac ipsos esse probatos Ostendit famulos, et amoris plena calore Alma divorum ferventia pectora fratrum. Phebus et occiduas cum iam contingeret undas, Lucis adhuc terris splendore superstite, cum iam Antiphonam devota cohors cantaret in unum Virginis excelse, solito de more salutans Christiferam celi reginam, plebis asilium, Alma Dei genitrix me coram substitit; inquit: A pedibus nostris discedere, filia, noli. Inde corum laudes lustravit utrumque canentem, Cuilibet inclinans, sancti reverenter amoris Signa dat et placide, demisso vertice, laudis. Cantica dant fratres et vocibus ethera pulsant. Inclinata caput grates et Virgo rependit. Singulus antidotum iubilans accepit honoris Exibiti, dum sic pia mater visitat omnes. Denique, maturo gressu, processit ad aram Et delata stetit paulisper lumina iuxta. Mox subito sedes petiit festina supernas Quam sequor affectu mira dulcedine fuso. Visio celestis triduo me fovit eadem Hora, Virgineam curam testata Deique Erga Celicolas locupletes munere Divum. Ut pater his aderis, iugique fovebis amore Illos, hos serva, nunquam fiducia desit His tua, iam dudum sincero pectore fovi Quos ego; cum cara sit idem tibi velle sorore. Hec germana tulit. Mox iam non fata morantur Previsas offerre viro celestia sedes. Claviger asumptus nutu num iura superno Non munire potest, non rebelles impugnare? Quem ratio, quem lexque regit, naturaque format Ipsa, rei privatus amor fortunaque cedit. Nam nec honor nec opes nec vota domestica iusti Iudicium avertunt, caris amplexibus heret Qui quoque iusticie, puro quam pretulit auro. Urbis legati veniunt ad limina missi Iudicis etherei, qui sunt a sede repulsi Ni parere velint: renuunt sed iussa penatum. Sceptra petunt Karoli, querunt regisque favorem. Regia maiestas misit qui numina flectat Legatum. Rediere simul, peciere sinedras, In quibus ima regens residet clementia presul. Iam datur accessus, permissa licentia fandi est, Non concessa prius, tunc summus, luce statuta, Convocat Antistes claros ad sceptra penates. Consedere patres, at turme Claviger alme Eminet ethereus. Karoli sic nuncius orsus Hec ait: O mundi sol, Clemens, vosque verendi Patres, prima quibus funduntur lumina Phebi, Aures contingat brevis hec oratio sacras. Sidera phebeis radiis perfusa superno Infima vivificant dono; distincta per almos Sic apicis probitas proceres hunc confovet orbem. Urbi vos igitur vestre conferte fideli Presidium, superi doni ne sola sit expers. Gracia precellens ac indelebilis ullo Tempore mente Patrum vivat quam, Sede iubente, Prona tulit parens dilecte filia matri. Nonne vias Regis grata ad iussa paravit Pontificis, multi discriminis immemor? Unde Contigit Ecclesie libertas, Apula regna E manibus direpta Ducis sunt, reddita presse Ytalie quesita toga est. Hec sola superstes Subiciet et Ligures Aule, servireque coget. Non bene Metropolis gladios in viscera mergens Propria nobilitas egit, cum signa tiranni Erigere in tanta vult formidabilis urbe; Ottoque preficitur cur presul, sanguinis alti Sit licet, invito populo, qui nominis extat Tanti, pro superis qui semper tanta peregit? Vota precesque Ducis, sacris iam fundo potentis Numinibus coram; dive <o> Clementia sedis Metropolis precibus faveat; qui promptus in omni Re parere tamen vobis est: hocque placebit Illi quod semper decreverit alma potestas, Dum non posse neget sors, cui est velle paratum. Vestrum iussa dari, Karoli complere quod optat Sedes, cui numquam deerit fiducia Regis. Hec ait et, patribus demisso vertice, sedit. Alter Metropoli sic fatur missus ab ipsa: Orbis apex, cui astra favent, quem terra veretur, Almi vosque Patres, consortes culminis alti, Vera loquar, paciens dignatio prebeat ausum. Longa quidem series? brevibus conserta patere Nescit. Cura tamen resecare superflua solers Nunc erit, o Superi: narrandaque plura silebo. Metropolis Ligurum, clarum cui nomen ab evo Multo, Numinibus sacris que semper adhesit, Sit memor Aula potens, quantos est passa labores. Hostibus Ecclesie constanti lite rebellis Condam dira tulit, prisco quassataque numquam Destitit a voto, nec enim olim matris amorem Deseruit. Maiora pati pro iure tuendo Ecclesie numquam vitabit dampna, sed una Vobiscum gaudere cupit, sentireque dira. Sors semper comunis erit, nec lucro putaret Letos successus si numina diva iacerent. Iussa libens explet Superum, decretaque servat. Ut iussere Patres, Gallorum nonne maniplis Pandit iter Sicula petent cum regna, periclum Contempsitque suum? quo fata dedere triumphum. Non moveatque fides vos condam pacta tiranno. In propriam citius naturam ficta redivit Federeque rupto patrium revocavit amorem. Non oblita sui moris compulsa voluntas, Cum licet usque statum repetit matura vetustum. In scelus invisum nam nos timor impulit ingens, Civibus infandis reliqui cum dextra tiranni Se iunxit, Sillam nec non superasse Neronem Sanguine qui fertur. Ferro desevit iniquo. Hic pietatis inops urbes populatus, et ipsas Ingressus metas nostre regionis, ut urbis Menia non modico tremerent concussa pavore. Speravit populos Ligura vicisse, subacto Robore Metropolis; fuit obvia celica virtus Illi, libertas ne tunc lombardi periret. Vulnere Roma metus tanti non languit olim, Vicinas Penus transcendit ut Anibal alpes, Innumero septus plena tirone cohorte; Cesar ut hesperiis tumidus consedit in arvis Agmine Gallorum comitatus in arma furente, Nobilis Urbs quanti, subito preventa quirite, Internis excita dolis; nam vulnus amicum Plura pericla parit, semper letalius herens. In patrias leges quod cives arte prophani Commisere scelus vesani mente, parantes Arsuras in tecta faces, patriamque laresque, Igniferi dum castra viri summeque rebellis Aule conducunt? nam nulla piacula possent Hoc delere nefas; superat genus omne rigoris. Non privata petunt hi dum nituntur in urbe Tanta devicto soli regnare senatu. Non satis id facinus: iuncti voluere tiranno Quem quoque repulimus, sceleri connectere crimen. Tam pravos venia quis dignos iudicet ausus? Crimina quid tanta o satis meruere, penates? In patrios agros iurata quis arma fovebit? Excidium civile pium sed censuit esse Ambrosii successor, opum, non urbis amator Natalis, veterum non degener ipse suorum. Illius in patrias semper conata ruinas Est quoque progenies. Dampnato milite fultus Nuper et ipse ruit civilia fusus in arva. Arma sacre movere manus, non fascibus apta Nempe suis, ipsi maculam fuditque parentum Impietas, potuit merito qua a sede repelli. Infames nec honor tede, cum vota sororis Ecclesie iunxit comiti fideique rebelli. Hinc, exosa dati plebs numen Presulis, orret Ipsius adventum; pocius pastore carere Que cupit, hostili quam se subponere cure. Nobilitas patrie tutrix, fortuna superno Cui favit iussu, superumque intenta favori Zelatrix fidei, que debet munera tantis Sumere pro meritis, patres? meruit ne repelli A pedibus sanctis, percelli tamque severo Divorum gladio? merces hec debita tantis Ergo viris, veteri patrie, fideique Deumque Pro cultu? Meritum nunquid delebitur ingens Serpserit incautus licet illis error? At ipsi Verberibus proni pacientia terga parantes Ut libet a matris numquam vellentur honore. Hec ubi sic fatus sedit legatus: utrinque It concussa fides, alternaque murmura certant. Magestas immota silet sed fata recondit Pectore celesti. Mox supplex Otto sedili Astitit Antistes; veneranda voce Penates Alloquitur sacros. Vos, orbis lumina clari, Inquit, et in varios nutantis regula mundi Casus, iusticie fautores, lora labentum In preceps hominum, sermones exulis alme Suscipiant aures. Affectu condita semper Urbs nativa fuit tenero, comunis honorque Estque dolor, cuius tantum mea portio maior. Hoc caput o utinam civiles tollere clades Dampnatum posset! tocius vulnera litis Exciperem letus, sedarem iurgia cari Ipse libens populi iuguli finita cruore Devoti. Data non hec sors. Iniuria saltem Nulla fuit. Quis sit lesus? nisi forte quod urbis Non placuere michi cedes, nec menia condam Libera tam multis dominis servire, carebit Quod nunquam livore truci, qui semina belli Profert civilis, semper mersere potentes Que populos: degit nam principe tuta sub uno Urbs omnis: si forte biceps, disissa fatiscit. Nutat in oppositos odio succensa tumultus Civili, casum cicius tristemque minatur. Hinc odisse feror recte patriamne? Salutem Cuius ego totis amplector viribus exul? Quid genus? Urbis onus nostre si forte petatur In testem non plus ipsam delator amabit. Non aliud mihi crimen erit nisi forte quod olim Paruerim sedi captis ut fascibus audax Iudicer oblatis. Veniam concedite, Patres, Si qua tacenda loquor, pocius me noscite lesum. Cum petitur venerandus Apex precibusque minisque Aulaque disentit iuria vallata vigore Presul et instituor per Sedem, protinus ipsos Invadunt fructus, inhibent et nomen honoris Post modo sanguineas inhiant immittere palmas In patrem, concessa michi cum missus ab almo Iura peto solio, nam spes irritat honoris Irrita quesiti livorem; bella parantur Impigre, castra struunt celeres, invador et ipse Presul in Arona: confligunt fasque nefasque. Heu fas succumbit. Quociens Astrea ruinam Sustinet! at crebro recipit superata vigorem. Sternitur et nunquam cedit, que more resurgit Antei, perpes succissum pululat eius Germen, et in frondes plures succrescere novit. Denique conveniunt partes, castrumque reliqui Concessum, mediat fedus; quia sedula certat Impietas auro ferroque sed accrius auro. Nam foris insultus, intus sed munera pugnant. Eruitur castrum, mox opida cetera strage Ecclesie celeri sternuntur funditus, uno Servato, colubris id enim non incola novit. Non arsere meis patrii populatibus agri, Non in dampna rui predo: mea iura petebam. Hec grandis mea culpa fuit, quod solus, inermis Non veni, fauces hostiles sanguine fuso Ut sic implerem. Quid si vicina renitens In iuga, Nobilitas, dudum fugitiva per orbem Coniugibus natisque suis conpassa, volebat Ad proprium remeare solum? num luctus eorum Perpes erit; crimen penis ne piabitur umquam? Sola quidem Manum nescit dampnatio finem. Acer in extinctos cineres heu prelia tandem Movit delator, fidei quos tramite lapsos Asserit. Est testis que matrem condidit urna Quod postrema sue conclusit tempora vite Relligio, sed ego testis pro patre fideli. Non fuit errori condam germana scelesto Tradita, sed generi claro sine labe favoris. Non furit in patrem tantum violenta potestas Quin in summa tumet. Subiecto nonne gigantum Terrarum spatio turris vestigia temptat Impugnare poli? sed tanto corruit ausu. Par scelus, o Superi, simili num strage carebit? Det penas meritas, vesania plexa rigorem Sentiat ethereum, similis ne prodeat error. Libera que totum currunt rescripta per orbem Non audent intrare suam condamque fidelem Metropolim. Quid enim? prohibent edicta potentum, Ecclesie spoliantur opes. Exactio crebra Nempe gravat clerum, libertas debita cessit. Afflixere pedes Christorum pondera ferri. Sermones cuperet longos iniuria grandis, Pauca sed ex gravida satis hec sint edita mole: Colligat ex serie prudentia diva minori Pressuras reliquas, miseram defendite causam Exulis, o patres, ausus compescite diros: Vulnera fortune vestrum est iniusta mederi. Hec ait et patrum est ardor succensus ad almi Presulis auxilium, prolataque crimina dampnant. Ultima proscripti ratio est, quo stante, rogavit Orandi spacium. Tutum Clementia reddit Me, Clemens, inquit, quamquam pavor irruat artus Me tantis astante viris. Expressit amorem Urbis non totum, quem semper gessit ad aulam Oppositus sermo, potuit nam plura referre; Audeo sic fari, quoniam non ultima verax Pars est sermonis. Clades exercuit umquam Quis tam ferales dilecta civis in urbe? Aures nam vestre nuper stupuere, penates, Cedibus auditis, quas Ditis semina, celum Quas pavet et tellus, quas conmisere potentes Urbis in interitum et regalis dedecus aule. O furor infelix, o quanta licentia diri Ausus! inmites violant sacra, iuraque calcant. Publica res premitur, comunia comoda vertunt In proprios usus, clerique invaditur arvum. Concives vellens, caret obice seva voluntas. Hedificant turres, alienis sumptibus, altas, Diripiunt et opes plebeio robore fulti. Lucra volunt soli, reliquis at dampna refundunt. Consortes renuunt, soli dominantur, honores Usurpant soli, veteres bacantur in urbis Fautores, alios cogunt exire paternis Edibus, ac alios recludunt carcere tetro: Exicii crudele genus, cum vita negatur Et mors tarda venit; nam tetra vorago colonos Affligit miseros, dum lumen et aera tollit Publica dona viris etiam concessa nefandis, Quod tegit obsequium vivos crudele sepulcri. O stigie feritatis ymago! Stipendia poscunt Proscriptis opibus, nequeunt quod reddere cogunt Solvere captivos, prohibentque cibaria vinctis. Non licet et caris accedere; longa ministrat Corda dapes, fertur fuso quandoque veneno. Purgamenta vetant feces, miserabile dictu, Naribus infestas emitti carcere fedo. Heu! miseris vite solatia cuncta negantur, Leticieque loco spes mortis sola relicta Est ipsis, dulcem quam fecit carceris orror. (Hoc habet infelix oppressio muneris, atrum Ne metuat funus; presentes deserit auras Usque libens, expersque metus, hoc culmine gaudet). Longa nimis series non ingerat auribus almis Tedia, materia est grandis noscendaque vobis Qui scelerum iusta libratis pondera lance. Curribus imponunt eductos carcere demum Innocuos, luctus plenam vectantur ad urbem. (Tempore quid longo miseri meruere sepulti?) Murmurat hinc gemitus, lacrimis ora inde rigantur. Mesta dies tanti macula poluta rigoris. Corda pavent, nullique audent obsistere cedi. At tamen inducti populi cessere tribuni Ne tribuat tanto sceleri presentia robur. Vota metus reprimit, conducunt era scelestos Ac odium speciale, daturque licentia ferro. Curritur ad facinus, vibratur mucro, bipennis Illinc exeritur, plaustrisque in frusta secantur. Murmura non resonant, non est audita querella Seu vox: fata manent taciti postrema, nec ictus Declinant gladiis, ultro quin colla furori Nuda parant, non est revocans miseratio ferrum. Excipiunt animo paciente volantia tela, Impetitur facies, hinc cervix, indeque vertex, Hic feriunt gutur, illic at brachia frangunt. Servato nullo fit sevior ordine cedes. Victa iacet pietas, statuunt ferale macellum. Funera quinque quidem decies et quatuor una Occubuere, truci primatum cesa furore: Quorum diva duos e mortis faucibus atre Sors rapuit, cladis testes et signa sceleste. Alter ego quorum quem cernitis alta reduxit Exanimem virtus ad vitam, seva referrem Hec mox ut vobis, quibus est conmissa superni Iudicii censura, scelus ne impune lateret. Sanguine nobilium diffuso terra madescit, Lubricat, et rivi discurrunt fluminis instar. O dolor inmensus totam diffusus in Urbem! Viscera que inconcussa manent? res magna dolore Diraque cum miseris et eorum vulnere cedi. Cur impune scelus par est? Iunxere tiranno Se quoque dampnati, reliquo iunxereque dextram Cives, prima fuit quorum connexio; iunctus Proscriptis socius Patribus parere spopondit: Duratura fides nec erit secus. Illa salubri Conditione caret civilis pactio, matris Inmemor ecclesie, contempnens sedis honorem. Obvia que tandem virtus intrare volenti Menia milicie gladio dilecta cruento? Ledere nobilitas detractis noluit Urbem Nam dominis: patrie libertas sola petita est. Arguimur quia dextra fuit data nostra tiranno Qui dimisit eos, cui vere federe iuncti Inviso fuimus; natos secus ire necesse est Rebus in ignotum vacuos cum matribus orbem. Si crimen, veniam tam tristia fata merentur. Parcendum est: quem non placat miserabile vulnus? Numina nunc moveant clades, non flebilis error, Quas non fama silet. Quid enim? nam crimina clamant, Murmura plura gemunt, violataque iura queruntur, Civilis patitur timor omnia, viribus haustis. Nec fulcire potest illos permissa meatus Libertas. Cum tuta cohors data regna petivit Gallica cum siculas acies transivit ad oras, Montane fuit urbis opus, cui gratia digna Est reddenda magis, Comitis que fedus inivit. Regis et in faciem commissa protervia tanti Obsequium vacuat, dum sic contempnitur eius Nuncius, enormis dum sic presumitur ausus, Dum sic baccantur, dum sic discerpitur ordo Iuris: non illos retrahit reverentia regis, Aut amor, aut virtus, seu regia magna potestas. Non parvam maculam Sicula erexere corona Que nota est cunctis et vix delebilis ullo Tempore, dum titulus regalis foverit illos. O Patres, urbi citius succurrite vestre. Non patet auxilium, pressure fluctus inundat, Turbo furit validus, laxatur rima carine. Pars inmersa ratis periit, nutatque superstes Tempestate gravi casum concussa minatur. Peniteat sevos scelerum, tam perfida facta Eventus solet iste sequi. Sic fatus: ut orror Invadit gelidos artus cum monstra perurgent Cognita, suspense sic obstupuere corone Astantis populi, sic territa pectora divum, Cladibus auditis, quas nullum noverit evum. Quem prius ethereum gladium vibraverat orbis Claviger in cives sontes patrique rebelles Non revocat, subeant aule nisi lora potentis. Germine cum tellus et sidus luce carebit Pisce salum, ventis aer, seu flamma calore Summus apex divum tunc non curabit honorem, Iusticie nec fautor erit; sed iura negabit. Ut norunt constans ac inplacabile pectus Pontificis summi, cives discrimina cernunt. Corda pavent, patriis et se summittere iussis Coguntur, concussa metu gladiique rigore Etherei, licet his sors prospera prebeat ausum Ambitione sua vires sensere minores. Ut nubes oriens radius dispergit eoas, Aut borreas subito vehementes diffugat imbres, Sic tumor in vanum cedit probitatis ad umbram Constantisque animi pereunt fastigia nutu. Legati remeant, non illos equa reduxit Gloria, colla iugo referunt obnixa penatum. Nec mora, quos sequitur solio legatus ab almo Ad Ligures missus, domuit quos nulla potestas, Non fortuna potens et inexpugnabile fatum, Non vis, colla sacris vinclet qui siniuga loris Ambrosii celeri peciit qui menia gressu. Conscilium generale vocat, mandataque pandit Presulis etherei secum delata, salutis Nuncia, grata piis animis, vinctura rebelles. Suscipiunt cives, iussis et in ethera latus Assentit clamor, sedi gaudetque subesse. Uno conveniunt animo, non dissidet ullus. Confluit Urbs subito, firmant et sacra plateis Iuramenta fidem, que non exacta sed ultro Edita, parendi votum testantur amice Aule, sic etiam pacis civilis amorem Ac reditus Patris qui longis abfuit exul Temporibus: letantur oves quia Pastor ovile est Venturus nutrire suum, renovareque sancta, Et quia divine solvenda silentia laudis. Mox exacta datur vicinis urbibus ipsi Cautio legato, fidei sit sponsio facte Ut rata, ne violent titubantes iussa legati Postmodo facta sibi, dirimant ne patria lora. Hinc suppressa diu solvuntur cantica, letos Dant delubra melos, misteria diva colonis Redduntur, sacras populi concursus in edes Fit quoque. Ceu longa liquidos desiderat haustus Faux exusta siti, sic plebs diffunditur, ymnos Exaustura novos, iubilus iam pululat ingens De prope iam finis speratur adesse malorum. Ut suffusa genas lacrimis, oppressa timore Mater in interitu nati, conplexa rigentes Artus, dilectis oculisque cadentibus herens, Febribus exaustum corpus repente calore Anxia cum sentit vitali cedere morbum, Lumina nectenti iam sompno lassa salubri, Ad solitum vena callem redeunte tenoris, Erigitur, speratque trucem vitare dolorem, Reddendam cicius prisce prolemque saluti, Excutiturque prior facies que nubila, plausus Exerit et letos, sic urbs civilibus armis Pressa diu, longo diri concussa pavore Excidii, conpassa suis et civibus actis Clade gravi, gaudet, medicam non excutit artem Quod vulnus, coeunt dudum dississa que membra, Iam sperata salus ad gaudia corda reducit. Hec ubi signa dari legatus iussit in urbe, Nobiliumque vocat pariter populique senatum. Pace reformari sperantes menia cives Confluxere cito gressu, quibus orsus ab ore Pendenti est populo sic fari. Dedita sacris Hec urbs usque potens fama virtuteque, fines Orbis ad extremi diffudit nomina prepes. Libertas Ligurum, patribus devotaque divis Extitit, urbs olim multis ornata triumphis. Conscilii decor est eius diffusus in omnem Italiam. Decepta novis erroribus alte Corruit at nuper, morisque oblita vetusti Se dedit in preceps, patrios despexit honores In caros bacata sinus, sua contulit arma Matris in obprobrium. Radiis lustrata supernis Sed modo iam rediit, deflet confusa priores Excessus, plenis iam votis lora resumit Ecclesie, veteres iam leta reducit amores. Evigilant etenim letali pressa sopore Lumina, preteritam superat nova gratia culpam. Vos ad iussa patrum devocio magna paratos Reddidit: ut cerno, nichil est iam ponderis ultra Quod metuant animi devoti. Muneris ardor Divini grave nescit onus, sed dulcia sentit Omnia, priscus amor rediit culturaque divum. Iam quoque non vobis patriis parere molestum est Iussis, ad vite felix conversio callem Devia pestiferi erroris funesta relinquens. En ego iam fidens vobis mandata refundo Presulis eximii, video vos namque paternis Obsequiis promptos: patrem cognoscite vestrum Octonem, iubet hoc fas et ius, alta potestas Hoc quoque decrevit: ne sit fugitivus in orbem Ulterius statuere patres. Ad sceptra redibit Collate sedis, vos hinc parebitis illi Vos hinc subiecti dignos reddetis honores. Predia reddetis concessaque iura tenebit Presul, et in clerum proscriptio facta linetur. Restituentur opes rapte, fraudabitur ere Nemo suo, non hinc Christos iniuria ledet. Lex exacta meo fastis delebitur omnis Iuditio, vestre si forsan matris honori Obviet, in reliquo libeat si plura iubere Tempore, libertas mihi sit servata. Locutus Hec siluit. Cives una favere iubenti. Ut iurata fides illos et cautio iussa Edita vinxerunt, his inpiger omnia conplens Legatus connectit opus, repetitaque iura Occupat Ecclesie, traduntur rura petenti, Corrigit et fastos, ac liber redditur omnis Clerus, deletur proscriptio, nulla molesta Iam lex, nulla premens exactio, nulla tyrannis In clerum. Nundum sed pax sperata secuta est Civilis, cuius iam iam fiducia maior. Nescit enim subito conduci magna cicatrix Et semper langoris iners est cura vetusti Artis si medice morbum primordia grandis Non renuat cadens, pars est non parva salutis. Sic antiqua nequit dirimi succensaque parvo Tempore lis turgens, opus est conamine longo Spem parit ingentem cuius conventio quamvis Ceperit ex illis, sed non heu vota secuntur.