CroALa, 2025-04-20+02:00. Nodus STEFANES.opus-05.xml in collectione pdill0.
Functio nominatur: /documentum/pdill0/STEFANES.opus-05.xml.
de coronatione sanctissimi patris domini | Bonifatii pape octavi liber secundus
forma quomodo paratus fuit papa et cardinales | et prelati ac subdiaconi pape Iamque dies sacro pape celebranda triumpho Exoritur, titan celum purgare serenus Ceperat, atque iubar Phebi clarentis ab ortu Portitor agnorat devictus aquarius estu. Et pater aurorae roseo velamine fulgens Ingreditur sacra templa Petri, mantoque relicto Induitur niveum zona succinctus amictum. Velaturque caput texto radiante monili Haud faciem, solito colli circumdare nuda Pontificis, fulvo micat et carbunculus auro Insitus, et varie fulgent in pectore gemme, Et stola demissis pendet coniecta lacertis. Nec deerat bissus tunice, manicataque vestis Levite; casuleque capax a forfice forma Post longas habitura plicas, contracta ministris. Cornua fronte gerit, duplicem signantia legem, Legem quippe novam Christi, veteremque figuram Alterius, quas nosse suum, quas condidit idem Omnipotens; cyrotheca manus, digitosque venustat Annulus, et cubitum levum cingitque maniplus. Necnon cardinei proceres, distinctus ut ordo Cuique dabat, sumpsere habitus discrimine fuci Nullo, namque color tingens in sindone vestem Consimilis. Sic ergo dies ornata refulsit, Sic et pontifices vicine plebis, in urbem Acciti, festis aderant, sic turba bicornis, Seu casu, seu sponte foret visura regentis Imperium; sic parva cohors Romana subestans. Levitis incincta ruit tunicataque regno. quomodo paratus venit ad altare beati Petri | et ibi consecratus est His comptus sublimis apex, sandalia gestans Ornamenta pedum, dextra levaque resedit In procerum armillis, mediusque accessit ad altum Egregiumque decus fidei, venerabile donum Christicolis, altare Petri, de marmore cesum, Porfiriisque gerens fulvis a celte columpnis Quattuor argenti celum, quod tempus in atrum Verterat, ac subterfusi sub tegmine cupri Corpora sacra tenens, totum veneranda per orbem Etherei Petri Pauli quoque gentibus almi Doctoris, qua solus apex summusque sacerdos Chrisma capit flagrans, decet hec nam gloria primum. Cumque genu flexo sedi prostratus et auro Probucuisset herus, simul omnis et infula circum Pontificum supplex in faldistoria pectus Funderet, et leta resonasset murmure nias, Atque duci presset sacras in vertice palmas; Suspensusque liber capiti non clausus in altum Preforet, is presul, cui subditur Ostia Tibrim In mare deducens, faciem conversus in illum, Qui sacrandus erat, prestansque altaribus idem Incipit ampulle liquidum perfundere chrisma In caput, atque brevi digito complere coronam Et complere manus. Quidni, si balsama signant Non falsis commixta dolis, sed sponte virenti Mixta oleo, cur ista? Notant in presule famam Balsamus, inspirans citri recalentis odorem, Atque oleum clarere Dei sub lumine mentem. Quippe decet, famam populo Christoque celebrem Conservare domum. Cur nam uda est spherica cervix? Cur manus? En facies operum signata per artus, Que pia, dum blanda palme sacrantur oliva; At capitis summum signans rationis acumen Balsamus oblimat, faciens incendia sacri Flaminis. Hec preter, quam sit veneranda potestas Illius, frons uncta docet; testatur et actum Officii linita manus. Iam claudere ceptum Maturabat opus sacrans, ubi mystica fucis Verba micant, sensusque patent gravitate referti. quibus verbis datum est sibi pallium a priore dyaconorum Pallia tunc humeris, crucibus candentia nigris, Imposuit levita rubens, quibus aurea puros Saphyros defixit acus; laudansque monile Fert sublime datum: "Certo non limite septum Posse, sed effusas ubertim suscipe vires In genus omne virum, pulso discrimine sexus; Ad patris ingeniti, geniti quoque, flaminis almi, Virginis intacte matris nascentis ab ortu Et Petri Paulique ducum renovatus honorem Ecclesie titulum Romane, suscipe signum Hoc tante virtutis, apex, de corpore sumptum Principis etherei." Post hec sacratus adaucto Insidens thalamo summus Bonifatius herus Cruribus adfusum demisso poplite cetum Atque alios patres suscepit, et oscula passim Cornibus exibuit; digne clementia vultu Panditur, atque genu supremum posse reflexo; Namque decet fasces parvis radiare serenum, Et magnis monstrare virum, si naribus efflant. quomodo consecratus incepit "Gloria in excelsis", | et de aliis sollempnitatibus misse His ita consurgens nascentis cantica Christi Inchoat, angelicam vocem sonitumque tubalem Effert, et celebris misse sollempnia complet. Haud alii procerum, nam delibuta coronas Non prius in festis, quam dictet epistula sensum Turba solet, princepsve canit, sed libat eodem Tiro novus varias impulso gutture voces, Concrepat inde chorus, duplicat sua vulnera pason, Hic petit unisonum stabili firmatus in unco, Et liquidas errore vago modulamine voces Per medium, perque omne solum, perque ardua firmat. Ille tonum Romanus avet, clarum diapente Ille canit, ferit ille gravem quartam diatesseron Lubricus in vocem, nescit consistere pernix Italus, ipse notas refricans ceu nubila guttas, At flatu melior vox Gallica lege morosum Precinit, et guerblis geminans retinacula puncti Instar habet duri percussi incudibus aeris. Nec tantum clerus, sed divis vestibus usi Causarum patroni aderant, magnoque tumultu Dum levita canit summo preconia pape, Exclamare pio laudes de more celebres. de adventu nobilium Romanorum Interea titulis redimiti sanguine et armis Illustresque viri, Romana a stirpe trahentes Nomen, in emeritos tante virtutis honores Intulerant sese medios, festumque colebant Aurata fulgente toga sociante caterva. Ex ipsis devota domus prestantis ab Ursa Ecclesie, vultumque gerens demissius altum Festa Columpna iocis, necnon Sabellia mitis, Stephanides senior, Comites, Anibalica proles, Prefectusque urbis, magnum sine viribus omen, Atque alii proceres, super hoc Campanus, et omnis Nobilitas, clerus, populus, plebs, doctus, et infans, Ac matrona gravis, iuvenis, confractus ab annis, Advena, seu civis, turmis spectare triumphum Porticibus sacram, partimque invisere templo Atque audire tubas vocum confundere pulsus. de coronatione et aliis sollempnitatibus factis extra ecclesiam Iam dudum officii iuvat explicuisse labores, Missarumque pium templi intra septa triumphum Descripsisse metro, dehinc regnum texere mihi est, Atque animi ritus, clerus quos servat ab olim Extra progrediens populo plaudente corone. de coronatione specialiter Est gradibus prestans spatium, de marmore stratum Undique sub divo, cui subiacet infima tellus In plateam, meliusque viam fortassis in amplam, Quod magnum latumque patet, quod et eminet altis Porticibus, patulisque domus ad lumina lustris. Hinc facile est diadema ducis spectare, togatum Cernere diffusas series; hoc sistitur aptim Et solium thalamusque loco, quod protinus herus, Ut prius, insignis casula variante colorem Insedit, sacris pedibus subsellia calcans. Tunc senior levita manu diadema, vetustum Imperii signum, pavonis cortice candens Pennarum, intexto gemmis radiantibus auro Vallatum in gyrum, cui summo in vertice carbo Evomit, et cubito gemmarum maxima flammas, Imposuit capiti, spere cubitique figuram, Accipiens frigium, lapidum fulgoris inane Quondam, sed nivei plenum candoris acuto Vertice contectum, gemma nunc temporis auctum. Hec Romana tenens quondam fastigia Cesar Imperitans mundo, magnus pietate monarcha, Constantinus apex statuit, dum primus in orbe Fonte sacro purgatus herus, proprium sibi regnum Seu frigium manibus Silvestri in vertice pressit; Officiumque humilis gessit stratoris, ab ipso Mundatus lepra, monitus per sompnia princeps. Qui licet in terris Petri successor apertum Et clausum retinere queat procul obice celum, Confessor tamen ipse sacer latitabat in antris, Martirii palmam devoto pectore zelans; Usquequo advectus coram stetit, atque prophantem Audiit Augustum. Petri Paulique ducatu Post scelus exosum, postisque in crimine metis, Ad Christum veramque fidem sanctum quoque dogma Venturum baptisma datur, miracula clarent. O pietas immensa Dei, spatiosa per omnes, O virtus, o digna salus, cui parcere pulcrum est His, quibus inspiras miserando noscere casus, Atque pati miseris, homines se credere magnos, Fortunamque brevem, subiectis pandere dextram Innocuam, ut seseque putent trivisse superba, Dum proprios superant animos iam cede cruentos. processio et ordo processionis Ergo ubi post morulam patribus procedere visum est. Principio crux celsa Dei suffectaque celsis Ingenio rutilans hastili fertur in altum. Post ipsam quadratus equus, detectus ab ante, Velatusque rubro scarleti tergora nacto, Cigneus ad dextram vehitur; vexilla sequuntur Ordine bis seno tenus, et pluvialibus ambo Navales prefecti adeunt, quos protinus omnis Infula pontificum sacrato vertice candens Subsequitur, numerum veniens Romanus et abbas Aggerat; hos retro lento procedere passu Pontificum veneranda cohors, pars una senatus Aggreditur, clausis pars altera septa planetis Presbiterum gravitate sua succedere dignum His putat; at longo protensa sub ordine turba Scribarum, doctumque simul, legumque professum Hos tantos sectare patres, cetusque canentum Cum Grecis aliisque viris, qui psallere doctum Ensiferum potuere ducem, post terga priorum Incedunt, similisque manus tunicata per artus Pontificis Romane urbis postrema ferebat Agmina, qua filum recte servavimus ale Nos levitarum cuneus, nos illa senatus, Dalmaticas vestita togas pars nobilis una. Illicet assequitur, scandens mantilibus albis Tectos undique equos legio, ceu cuncta bicornis, Ut festo clarere die possetque triumphis Fecerat. Hac serie proceres incedere ritus Edocet, hoc eciam, ne fors abolescat in evum, In scriptis monimenta tenent, sed vadere recto Tramite quis poterat? durum est servare maniplos Indoctos, doctosque viros, ubi plurimus urget Impetus, et varii letis se cetibus addunt. qualiter coronatus incedebat, et de regibus Sicilie | et Ungarie eum adextrantibus Dumque moras piget esse via, finemque laboris Expetimus, dehinc summus apex, cui tanta relucet Gloria, sublimi frigio vestitus et auro, Cornipedemque sedens niveum sub tegmine nacti, Mandentemque genis ibat qua letior aurum. Adventabat equo, candens diademate palla Aurataque super palla, nam cuspide plume Cyprensis consuta nitet. Tunc lora tenebant Illustres Gallique duces, Carolusque secundus Rex Siculus, Carolusque puer prolesque iuventa Floridus Ungarie, materno a stipite nomen Regis habens; dextram pater accipit, atque sinistram Filius; ardentes habitu, quos uvea tinxit Grana rubens; siquidem Terre per rura Laboris Hi reges sociare patrem venere volentes, Iure tamen; nam sceptra tenet vasallus ab ipso In feudum Siculus; necnon de more vicissim, Divisum sortita locum, Romana senectus Id peragit procerum terre celique ministro. Dum pergit sacratus apex, quem circuit amplus Miles, eques, post terga ruens festumque decorans, Apulus et Gallus, Romanus et inclitus omnis Nobilitas Campana, sequens vestigia summi Principis, an numerum poterit quis pandere metro? Deficimus, vincique iuvat, subcumbere rebus Verba placet; voliti est, mentem ne oblivia captent, Quod rubeis croceisque rigis umbracula velent Mixta ducem, fari radius ne verberet illum Obiectus, laterisque comes paulumque sequester Quod ferat obsequium pretiosum gausape nari Sublevita prior, manto, quod splendidus una Auri subcinctus caliga, subcinctus et una Scarleti, ponendus erat prefectus et alme Urbis apostolicum iuxta, comitantibus illum Iudicibus, tectis pluviali corpora scisso. qualiter signabat populum Sic igitur vadens, redimitus tempora regno, Summus apex propriam signabat acumine dextre Devotamque sibi cupidamque invisere plebem, Que laudes exclamat hero, quem et vivere longum Optat. At in clauso sibimet condicere presul Posset, dum metuit summe fastigia molis; Causa laboris honos, timor intus, gloria pulsans Deforis, ac thalamo sublimis in ethera Petri Quisque preest, paveat; victam sub turbine vitam Expedit. O quam orbis durum est disponere habenas! Hec duro pastor agit, senior levita priorque Effigies, ubi sacra manet, protractaque tantum Cernitur, aspectu rutilans a numine divo Effigies, vacuas gestantes pollice ferlas Diffusas repetunt acies, illasque recursant Sepius, et legem statuunt, ne forte vagentur Immemores, redeuntque sua consistere scala. de arcubus factis a Romanis et hastiludiis Hoc illi, verum populus lustraverat urbem Arcubus in morem veterem, qua tendere mos est, Atque frequens patrem currens stipabat euntem; In quem iactus erat valide per cuncta monete, Seu auri seu forte nitens argentea stridat, Consulibus quondam licuit dispergere passim Quodque genus nummi, vetitum nunc temporis aurum Iactari in vulgus; tenet hec insignia princeps, Instaurat populus varios ad ludicra ludos, Atque secant animos studia in contraria plebes. Pascitur obtutu, iuvenum pars pascitur amplas Excerpsisse manu faleras, pars aurea pubes Infremit alipedum nudari vestibus ancas, Purpureasque dolet fronti decedere victas, Pars laudes, pars gliscit opes, pars ludere campo Certat, et obliquas effringere cursibus hastas. Pars stupet insuetas senii succrescere pompas Spem preter, sic fracta dies mirata vetustum Tempus, ut extollat, compellitur invida presens. Occurrunt ad festa viri vexilla ferentes Ecclesie, de sorte Dei, quo nomine clerus Dicitur, in partes varias redolentia thura Obtulit, oblata suscepit, sumptaque in ignes Intulit, atque focis signatis pectore fumum Accepit, psallente choro, dum flexilis undat Argenti funis spiratque vaporibus ignis. de Iudeis et oratione ad eos Ecce super Tibrim positum de marmore pontem Transierat, provectus equo Turrique relicta De Campo, Iudea canens, que cecula corde est, Occurrit vesana duci, Parione sub ipso, Que Christo gravidam legem plenamque sub umbra Exhibuit Moysi; veneratus et ille figuram Hanc post terga dedit, cauto sermone locutus: "Ignotus, Iudea, Deus tibi cognitus olim, Qui quondam populus, nunc hostis, qui Deus et rex Obnubi patitur, presentem tempnere mavis, Quem fragilem reputas hominem sperasque futurum, Et latet ipse Deus, gentes accedere norunt, Tu fugis, in propria venientem pellere seva Non metuis? roseum pro te pius ecce cruorem Fudit humi, quem dira necas, et credere stulta Detrectas, moritura ruis, quia nescia sensus. Sed redeas, miserante Deo, dum Christus in ara, Filius et verbum patris, de lumine lumen, Nostra salus tensis manibus sub stipite pendet. Tempus erit, quo iusta dabit, meritumque laboris Iudicio reddet, iudex super ethera visus." de via, quam servat papa in processione et adventu ipsius ad Lateranum Hos linquens, qua et sacra via est; qua templa coluntur Marci, quaque ferox iuvenisque Adrianus in armis, Romulei qua templa iacent, celsusque colossus, Quaque pius colitur Clemens, qui dexter eunti est, Progrediens princeps Lateranum summus in orbe Appulit, haud frigium, mitram sed vertice gestans, Pondere confectus nimio, tunc cetus ovantum Ac si festa patris caperent exordia, pompas Ostentant, ludosque novant, clanguntque tubarum Era, repercusso laterum per concava flatu. At litui stridere vices, et cymbala strident, Tympana congeminant sonitum, nec verbere tunsa Discunt ferre gradum, tibi sed cornubia substant, Que digitis commota canis, ciet ergo iuventam, Cornipedumque animos extollit buccina clangens In stadium, clipeos, hastas, vexilla, togasque, Et faleras iam vulgus habet, volitantia iactu Plaudentum, quasi fine dato currentibus armis. At Lateranensis gaudens domus inclita templi Concrepat in laudes, campanas solvit et omnes Concentu resonant. contusaque dura metalla Fune tamen contracta tremunt. Sic templa per urbem Pone viam fecere duci, primusque sacerdos Cardineus, sacram princeps dum tendit ad aulam, Ut levita prius cecinit preconia, septus Iudicibus declamat hero, laudesque perorat Olli. Quin residens Silvestri in limina ductus, Munera divisim largitur cardine fultis, Presulibusque aliis, clero, laicisque ministris Summus apex, humeros roseum vestitus amictum. de sollempnitatibus, que servantur in sede stercoraria Hec ita, ne immemores videamur querere fastus, Ac humilem tempsisse domum, sollempnia cleri Pandimus; en sedes capiens de stercore nomen In platea est circa templum, despecta parumper Visa novis, quia feda loco; qua maximus herus Hoc fortasse die recubans, ubi primitus illic Non foret adventu positus; ter missile iactat In populum faturque docens: "Non aurea nobis Argentumque nitens nobis ad gaudia non sunt, Quod tamen est, hoc prompta manus dispergere temptat." Ergo potest sine fraude pie de stercore sumptus Credi summa tenens solium, et de pulvere nactus Principibus relocandus apex a numine divo Compositus. Talique die perducitur inde Ante fores templi, binas ubi purpura sedes Porfireas nativa tenet, superaccubat illas Et dextra ferulam sancte pater accipit edis Sanctorum claves, ad sacra palatia vectes Insuper, at leva positus servanda redonat Illa viro, zonaque pater succingitur illic, Ad quam purpurea bursa est appensa, lapillos Bis senos referens pretiosos, sculpta sigilla Et muscum, que magna notant presagia, magna Si sensus gravitate sua cernatur. Abinde Poplite submisso, papalis culmina tecti Imperiique domus vigiles, qui ex munere servant. Susceptis effusa manus ter spargere nummos. Inchoat ac fatur: "Iustus dispersit abunde Pauperibusque dedit, manet hec in secula secli Iustitie virtus." Post hec sub imagine ductus, Que mare per liquidum nullo ductore sub urbem Pervenit, sublimis apex Laurentia templa Ingreditur, que iure sibi meruere capelle Precipuum nomen, cleri populique relatu Sancte Sanctorum. Quidni? sandalia Christi Et caput etherei Petri Paulique celebris, Christifereque crucis maculas, ubi sanguine tersit Et scelus humani generis salvator et actor, Reliquieque alie celebri conduntur in ara. Hac igitur coram lacrimas in pectora fudit Dulcis amor pietasque viri, ceu credere fas est. de comestione in aula sollempni et regressu eius ad cameram Exurgensque iterum modicam pausansque per horam Discubuit thalamo princeps, qua regia sese Protendit, magnique duces, totusque senatus, Et reges, proceresque aliis discumbere mensis. Quique suo sedere loco, fulgebat ab auro Tota domus; reticere iuvat velamina muri, Et vestes mensque situs, fulgentia Bacchi Pocula, gemmatos calices, et fercula, quonam Ordine servitum est; quemnam diademata reges Cum ferrent gessere modum; sedereque sacros Inter pontificum levitarumque priores, Post primum exhibitum tantis astantibus aurum, Utque patres mensa surgentes fundere limphas Cepissent, summoque duci, sibimetque reversis Ad mensas, iterum fessumque reducere patrem Nos etiam sub clausa iuvat fastigia tecto. Magnus enim magnusque labor venturus adibit Pontificem, vincetque malos subdetque superbos. finis operis istius cum recognitione divini presidii | et alterius facti de Celestino In longum defluxit iter, quod sumpsimus arto Scribere, dum placidos infert novitate labores Res invisa prius, variat defixa futuris Lux animi, quod nulla queat depromere certum, Ni teneant stabilem presto firmata colorem. Sed satis est, si gesta quidem, si cognita vates Exprimat, hinc celso residens sublimis Olimpo, Qui parvos regnare iubes, depressa superbis Colla ligans, dirum iaculatus ab ethere telum, Te petimus, succide metrum, ne forte per agros Effusis, non prompta quies, sed turbida sedes Occurrat, carmenque velis succedere nostris Temporibus; nec nostra quidem, sed gloria divo Ingenito, genitoque simul prestetur, et almo Spiritui, qui posse dedit finemque laboris.