CroALa: documentum

CroALa, 2024-05-21+02:00. Nodus SPAGNOLI.cons-01.xml in collectione pdill0.

Functio nominatur: /documentum/pdill0/SPAGNOLI.cons-01.xml.

Documentum SPAGNOLI.cons-01.xml in db pdill0


CONSOLATIO IN MORTE COLLAE ASCULANI. | AD IOANNEM BAPTISTAM REFRIGERIUM Dulce Refrigeri Vatum decus Aoniorum Qui veteres rivos bibis et nova flumina Phoebi, Dulciloquus laurae vates ubi proluit ora, Extinctum nostra dici testudine collam Poscis, et antiquae me regna revisere Dirces Oblitum per iter, lucosque subire silentes Rupit ubi sanctos monstri gravis ungula fontes. Cogit amor parere, tamen grave pondu abhorret, Debilis, et tardi sensus sibi conscia virtus. Ingrediar quasi nauta fretum cui nulla secundat Aura, legam remis, donec ferat Aeolus austros. Rore Meduseo quisquis perfusus et arte Fretus Apollinea vult digno extollere cantu Ex oculis raptum praesenti funere Collam, Diffusum lateque patens se mittit in aequor Non nisi consumptis subiturus littora remis. Hic vir erat, quem dum terras pietate carentes Flaminiamque premi civilibus oram Vidissent superi, quorum ossa Bononia sacris Aedibus obserat, fractis misere daturum Rebus opem, superis etenim tutela piorum est. Hic vir erat similem raro cui nostra tulerunt Tempora, cordate servans, in pectore mentem Innocuam, longo rerum prudentior usu, Consilio bonus, ore potens, pietatis et aequi Publicus assertor, doctrinarum atque leporum Hospitium, redimendum hederis et virgine Phoebi. Eximius foris atque domi, bellumque togamque Ante alios doctus, doctus componere pacis Ocia, civiles iras compescere doctus, Praecipites levis vulgi sedare tumultus. Illaesum servare inopem, succurrere egeno. O quoties rixas, quotiens surgentia pugnae Germina succidit, primoque repressit in ortu. Saepe recrudescens odium fracturus in arma Prosiliit, clausitque fera bella periclo, Neve forent orbi prole, parentes Fecit, et obscuro mortis de limine rapta Duxit ad afflictas sua dulcia pignora matres. O quoties vetuit tristes incedere pompas Funeris et ferri terres per compita taedas. Si modo lex esset qualis fuit ante Latinis, Cingere frondenti victricia tempora quercu Belligero civem si quis servasse ab hoste, O quoties decus hoc, quoties haec gloria Collam Insignisset, honor nulli datus iste fuisset Saepius, a teneris ita se assuefecerat annis. O dignum Pylios hominem qui vinceret annos, Et qui Chalcidicae vatis transcenderet aevum. Omne bonum paucis properans elabitur horis, Invisasque domos hominumque pollutaque linquens Limina, syncerum petit unde recesserat orbem, Non secus ac variis amissi fontibus amnes In magnum refluo volvuntur Nerea cursu. Nam quod amant superi procula tellure lutoque Ad sese in sublime levant, terrenaque regna Egregiis spoliant animis, Dictaea corona, Iulia flamma, puer Phrygius, Iovis hispida nutrix Et fera quae circa Ripheum volvitur axem Hoc docuit, testantur idem nova funera Collae. Et quicquid placuit superis rapit arduus aether. Et licet Asculiae veniens a moenibus urbis Fregit ubi Aeacidem Romana potentia Pyrrhum Advena Flaminiis foret et novus incola campis, Felsinea tamen urbe donatus adibat Concilium patrum, et consulta arcana senatus Sex deni, quae Felsineis est summa potestas. Hic plebem, populum ac patres gentemque sequutus Bentivolam genus excellens et amabile nomen, Magna quidem, meritis tamen et virtute minora Dona tulit, patriaeque suae decus attulit ingens. Venit ad exequias et lamentabile funus Turba frequens animi lachrymis testata dolorem. Vix aliunt tantis flevit singultibus unquam Felsina, vix tanto fuit unquam naufraga luctu. Germanum flevere patres, flevere minores Patronum, miseri atque inopes flevere parentem. Qualis enim ardenti quum Delius ignea curru Herculea premit ora ferae morientibus herbis Rivus, et altivolis cribrati nubibus imbres, Hic vir erat talis miseris et egentibus, ante Quam foret illius facies tua funere tristis. Affuit Hannibalis proles pulcherrimus Heros Et patria priceps et lebertatis amator, Ignea dentatae cui sunt insignia serrae Et veteris moesto lachrymas in funere amici Fudit, et inferias tristi decoravit honore. Sic nostras fugit ille domos, fruituraque coelo Mens abit in terris spolium mortale relinquens. Tu Collam Baptista gravi moerore sepultum Prosequeris, lachrymisque modum non ponis, amati Fata senis plorans longo sine fine dolore. Hactenus est flevisse satis, decet ocia fessis Reddere luminibus, longum suspiria tempus Increpat, hoc animo forti negat esse decorum. Hoc potius muliebre opus est, et molle, quod omnes Magnanimi fortesque viri damnabile dicant. Hoc est more ferae sensum sine lege vagantem Post habita ratione sequi. Si tristia ferre Non potes, humanis opus est discedere rebus. E vita migrare opus est, quia vita dolorum Est pelagus, fons curarum, sententia laborum, Quid te inconsulte pergis macerare? Quid omnes Perdis in hoc casu lachrymas, quasi nulla supersint Tempora, quae poscant lachrymas, foecunda malorum Sors tibi multa parat luctu non flenda minori. Paulatim lamenta move, nec libera curis Lora dato, totosque sinus ne pende querelis. Una dies homini non est ploranda, sed aetas. Moerori gemitus aliquot servare futuro Ne pigeat, lugubre aliquid lux altera portat. Quod doleas aurora dabit tibi crastina semper. Colla tibi lachrymis volat in sublime relictis, Atque leves hominum curas vanosque timores Mortis et insanum vitae inconstantis amorem Mirantem pudet his tantum latuisse sub umbris, Stulticiae pudet humanae, mens ebria quando In membris habitata mortalibus, omnia visu Prospicit obliquo, nec coelum agnoscere, nec se Scire potest, moles terreni corporis aufert Iudicium, plorat quae sunt ridenda, pavetque Profutura, cupit nocitura, ignara futuri, Interitus studiosa sui, labat, ambigit errat. Vilibus exemplis res insinuare latentes Cogimur, ex minimis deprendere maxima fas est. Si qua ovis in tenebris et opaco semper ovili Vixerat, ignoransque diem sub nocte senescat, Nec riguos unquam fontes nec amoena virentis Rura soli, neque florentes cognoverit agros. Non volet obscuri trans pallida limina tecti Ferre pedes assueta fimo brevibusque latebris. At quae graminei cognovit pascua campi Quae potavit aquas rivi salientis et amnes, Quaeque solet molli recubans in gramine natos Mirari inter se teneros colludere in herba, Et nondum natis praetendere cornibus iram, Mane memor ruris balatibus ostia crebris Pulsat, et ad campos rogat importuna reduci. Sic quid mente polum fuerit transgressus, et altos Viderit aeterno fulgentes lumine campos Non metuit tua lingua Charon, non flumina Lethes. Nec pavet ad triplicis latrantia guttura monstri. Haec trepidant, quibus ignavos inscita sensus Lethaeis hebetat nebulis, quae in tartara prona Ora gerunt, nullumque tenent in pectore numen. Aspice sydereum Paulus qui viderat axem Quam magno terrena contemnat, et ipsam Qua nihil est homini gravius quo pectore mortem Intentatam adeat, rigidos ut rideat enses. Heu demens, heu mentis inops, heu luminis expers, Qui solas miratur opes telluris et undae. Nec videt aethereus cur splendoribus orbis Luceat, et tentum cur sol ferat ore decorem. Scilicet arrident nobis coelestia, nosque Laeta vocant, vultuque invitant astra sereno. Nos bona sola rati nostro quae proxima sensus Dulcibus illecebris palpant, curare solutos Credimus haec eadem (tanta est dementia) manes. Quae peiora colunt animae loca tartareumque Sub Phlegetonte chaos, vitales forsitan auras Ut fugiant tormenta volunt, iterumque subire Corpora, et aegra pati rursum moribundaque membra. Sed quae foelices habitant immobile coelum Quasque sub obscuris cruciat brevis ignibus ardor Ut superos sine sorde petant, et in aethera functae Fecibus ascendant, remeandi in corpora nulla Cura movet, nullo vivendi ardore feruntur. Illectae campis illae melioribus, istae Tempora ne pedant, et quo coelestis Olympi Inveniant breviora viae compendia ad arcem Accipe, et antiquos paulum reminiscere casus, Quos legisse etiam primo te credimus aevo. Navibus instructis Euxina per aequora Colchi Et Asia Europam cursu petiere citato, Cum Medaea patrem fugiens tulit aurea secum Vellera, et occisi discerpsit viscera nati. Curva diu postquam legerunt littora circum Remigio absumpto fessis iam puppibus isti Grandia conversis subierunt ostia proris. Fluminis hospitibus ripae arrisere virentes, Et longe herboso vestiti gramine campi. Pannoniis tandem regnis ratibusque relictis In loca venerunt agris contermina nostris, Illyricum iuxta pelagus, ripamque Timavi. Miratique solum foelix foecundaque rura, Et nova regna magis Phoebo vicina calenti, Dedidicere lares patrios et frigida Ponti Rura, suasque alio sedes sub sole locarunt. Et fluvio per quem fluctus liquere marinos Traxerunt quod adhuc retinent cognomen ab Istro. Quodsi terra ferax et agri melioris imago Usque adeo Scythicae durissima pectora gentis Flexit, ut et dulcem patriam charosque penates Sponte sua linquens Italis consederit oris, Cur animas quae iam pedibus sublimia calcant Sydera, quasque brevi poena afflictura dolore Mittet in aethereos parvo post tempore cives Miramur natale solum contemnere, et omnem Progeniem post se terrena in luce relictam? Est etiam quare remeandi nulla libido est Manibus haec ratio, quod scilicet omnia norunt Saecla illuc pronis ut lubrica flumina lymphis In mare deferri, quod proxima sata suorum Esse vident, sperantque brevi se cernere functos Corpore, quos ardenter amant, ac cernere curant. Adde quod assidue properantibus undique ad Orcum Ex tellure animis quos carcere fata relaxant, Quicquid agunt vivi in terris et in aequore discunt. Dic age, cum luteo fractis e corpore vinclis Evolvat in tenues liberiam spiritus auras, Utque aiunt morimur gelidosque relinquimus artus, Quae bona vel potius quae non mala perdimus? Errat Quisquis in hoc aliquid terreni fornice mundi Syncerum putate esse bonum. Chaos omnia in unum Haec humana Deus grandi confudit acervo, Tristia cum laetis glomerans simul omnia miscens, Ne pax hoste carens transiret in ocia somno Dedita, ne nostros sopiter inertia sensus. Ut cecinit solers rerum speculator Homerus, Iuppiter ante suum statuit duo dolia limen. Laevum felle, dextrum capit aurea mella. Quando leves animae celeri per sydera lapsu Ingrediuntur iter, veniuntque in noxia membra, Sunt quae caerulei cratera et pocula fellis Sunt quae mixta bibant cum glauco mella veneno. Mel nulli sine felle datur, quia pura voluptas Mortales pertaesa domos et perfida regna Postquam cesserunt Iove principe saecula patris Fugit in aethereos naturae simplicis ignes. Fugit, et huc dixit nunquam sine matre redibo. Mater ei fuit Erigone, quae innoxia rexit Saecula, quae fugit scelus indignata nefandum. Sunt quoque qui memorent animas, cum sydera lapsu Praetereunt volucri, moribundaque membra subintrant, A stellis trahere affectus habitusque malignos. Et dare Saturnum lachrymas, mendacia fraudes Mercurium, coitus Venerem Mars dicitur iram, Sol risum, somnos nocturna infundere Luna. Haec figmenta volunt hominem dum vescitur aura Aetherea non posse malis se absolvere, quando Ipse etiam nocet adversis in fluctibus aether. Doctiloqui Vates animas oblivia Lethes Cur potare canunt, quando in mortalia rursum Corpora coguntur tristi descendere fato? Nempe quod istius non posse incommoda vitae Ferre putent illas, si colei gaudia et illud Dulce recordentur vitae genus, unde coactae Sunt labi ad miserae vana haec ludibria terrae. Prosequar aerumnas veterumque antiqua malorum Principia, ex ipso sic sacra volumina cogunt Credere, ad humanas mentes labentia coelo. Prima Deum priscis legitur discordia chartis Coelituumque gravi motas in bella ruisse Seditione domos, aciesque in tartara victas Se turpi vertisse fuga, non noverat ante Bella recens mundus, prima hinc exordia pugnae. Parvus adhuc et adhuc infans cunabula mundus Dum tenet, ex utero matris vix aedita proles, Nondum nata rudes animos acuebat ad arma. Ista mali labes morbi haec contagia coelo Orta gravi terras divorum exempla sequentes Incendere igni ac magnis volvere ruinis. Nec dilata lues in saecula plurima, bellum Gessit prima domus, fraternaque pectora primum Funestis accensa odiis docuere nepotes Hostiles armare manus, et stringere tela. Mors modo nata suas tum primum exercuit iras, Atque suis niti coepit crudeliter armis. Pugna fuit mortis genitrix, mors prima cruenta Ac violenta fuit, vitam natura sinebat Longius ire, odium impatiens cohibere furorem Non potuit, livor Stygia face concitus arsit. Ipse etenim fratrem offendens se offendit, et ipsum Se premit fratrem perimens, quia corpora fratrum Corpus idem patris eiusdem sata semine eodem. Non erat ensis adhuc, nec duri lamina ferri, Nullaque pinnatos feriebat machina muros. Bella geri pugnis primi coepere sub aevo. Hinc oritur pugnae nomen, mox aspera cornus, Faxineaeque ludes, aliaque ex arbore trunci Et rigidi silices atque usu praelia doctae, Arma fuere ferae. Vastus canis ibat in hostes. Assuetus certare leo, depressa ferebant Cornua facturi semper duo vulnera tauri, Dente sues curvis pugnabant, unguibus ursi. Inuentus mox usus, qui fraenata capistris Ora manu regere incoepit spumantia sessor: A longe conspectus eques non terga sedendo Visus equi premere, ast unum duo corpora corpus Credita, Centauros dici nova fecit imago. Tum faber adductis accendere follibus ignes Coepit, et in gladios candens extendere ferrum, Vulnificique aciem chalybis praefigere ligno, Et telis armare manus ac tela veneno. Tunc clypei, parmaeque breves, lituique, tubaeque Venere, et rauco stridentia cornua cantu, Tum didicit Calaber sonipes Cataphractus in hostem Currere, et armatos equites in praelia ferre. Oppida tum fossis circumdata, moenibus urbes Et procula duectae peregrino a littore merces. Tunc abies montana fretum sulcavit, et alnus Incrementa mali tepefactis sanguine terris. Tunc etiam nostra rubuerunt aequora caede. Tum procerum delecta manus, tum Typhis et Argon, Inclyta Phryxaeae petierunt praemia lanae. Iam nullus sine caede locus, pax nulla per aequor, Nulla quies terris, totum scelus occupat orbem. Tristia quid memorem Thesaeae carbasa prorae? Quid patris interitum Thesei? Quid Cnosia virgo Te referam, quam durus amans pro munere vitae Liquid in ignotis morituram atrociter oris? Quid iuvenem lacerum? Matrem quid Amazonia raptam, Confusamque domum Priami, Troiamque ruentem? Quid genus Aeneadum? Quid nigri regna Darii Lapsa canam? Quid rapta Ducis tentoria Pori? Quid siculum Libyco spumantem sanguine Pontum? Praetereo Gallorum ausus, Italosque tumultus, Arma Tagi taceo, profugum pavoque latentem Navigio Xerxem, totum qui abscondere aequor Puppibus, et latos armato milite campos. Te quoque praetereo tua quem pulcherrima proles Misit in arma senem luctuque affecit amaro Rex Solymi venerande soli, tua gloria tantis Obscurata malis, nisi te miserata fuissent Numina in aeternam visa est descendere noctem: Dicite Agenoris infoelicissima Thebae Classica, et accensos in mutua vulnera fratres. Quid sibi vult Progne pectus signata cruentum? Quid Cyris turrita caput? Sua quaelibet aetas Quaelibet orbis habet regio monumenta malorum. Neve putes solos includi hoc turbine reges, Foelicemque dari tecto sub paupere vitam, Nusquam tuta quies, regum sublimia tecta Pastorumque casas humiles malefida ruit sors. Eschilus evadens hominum consortia solis Errabat campis, non illi regna, nec urbes, Nil a sorte datum quod perdere posset, habebat. Carmen opes, et poma cibus, tectum fuit aether. Ocia securo invidit dulcia vati, Et tandem incautum meditans qua falleret arte Invenit fortuna viam. Testudine lata. Quam modo piscosa raptam de valle ferebat Aera per vacuum clauso Iovis armiger ungue, Percussum caput in patres, heu, quattuor acrum est: Et scarum in gelida sparsum est tellure cerebrum. Reddere foelices fertur voluisse metellos, Sed vetuit rapidis ex ignibus eruta Pallas, Atque repentino mors intentata tumultu. Incoepit prodesse homini, coepitque repente Poenituit, si inconstans, sic perfida semper. Si quibus indulget multum, servatque tenorem Prosperitas, et blanda diu fortuna secundat, Formidanda magis, nam contrahit omnia unum Aspera, ut incautos uno magis obruat ictu. Fata probant istud Samii metuenda tyranni Cui datus ex imis iterum fuit annulus undis. Nam cum triste nihil sors semper amica tulisset, Experiar certe quaesit sors aspera dixit. Et ridens percussis aquas adamante marinas. Nec mora, Rhombus adest, escam ratus esse lapillum Prosequitur rictu, et gemmam vorat ore natantem: Forte superveniens piscator in aequora fundam Iactat, et inclusum piscem dat dona tyranno. Ille auro simulat et rhombo gemmaque potitus Credidit in se aditum sorti non esse sinistrae. Insidiis tandem captum crudelis Oroetes Iussit in excelso lapidosi vertice montis Affigi, praedamque feris avibusque relinqui. Quid brevia incertae fugitivaque tempora vitae Stringimus? Aetatem properantia sydera nostram Diripiunt, meliorque prius pars occidit aevi. Est tamen indoctum vulgus quae fallere possit Falsa boni species, quam qui comprendere frustra Nititur imprudens et spe se ludit inani, Hic est fallidicis sua qui quaesivit in undis Ora puer, modo flos, retinens cum nomine formam. Apenninigenae prope saxea flumina Rheni, Sylva per umbrosas ubi surgit plurima valles, Vidimus humanae speciem vitaeque nescisque Hic quercus iacet annoso quae elanguit aevo, Hic procera abies, crebris quam lata securis Ictibus excudit, dum vox a rupibus altis Pulsa redit, resonatque aspris in cautibus Echo. Hic alni, tiliaeque lenes, et fraxinus ingens, Praecipites iuxta ripas quae creverat alto Radicata solo, cum grandibus eruta saxis Procumbit glareae, atque comis cubat arida lapsis. Glandiferas illic austri violentia phagos Stravit, arenoso implumis iacet aequore truncus. Solivagis umbrosa feris habitacula quondam, Garrula frondoso dulces quae in culmine nidos Foverat, ablatum nemus admiratur, et umbras It quaesitum alias, aliisque cubilia ramis Fabricat, inque nova suspendit pignora fronde. Sic homines in fata vocat non exitus idem. Hic ruit ex alto praeceps, animamque gementem Exhalat collisus humi, subit ille ruinam Mole sub ingenti fractus, iacet obrutus undis Alter, equo labens alius perit, ilia contus Huic penetrat, tepidoque cadens rigat arma cruore. Et tandem variis mors omnia casibus aufert, Quicquid alit tellus avida vorat improba fauce: Magna Deum mater grandi turrita corona Quae ligat Idaeo Libycos temone leones Quicquid inest nobis fluxum et mortale capaci Colligit in gremio, vitae nuda ossa futurae Servat, et implendos auris melioribus artus. Quid iuvat assiduis curas augere querelis? Non revocant surdos hominum suspiria manes, Nostra nec extinctis possunt lamenta mederi. Qui semel occiderit dulcesque reliquerit auras, Non illum nostri gemitus, non humida fletu Lumina, non pullati humeri, non plurima mente Caesaries, non ora situ squallentia turpi, Sed neque dona Deum templis oblata iuvabunt. Hanc si forte duae legem fregere sorores Quae fratris potuere animam revocare sepulti, Non tamen haec nobis sunt expectanda, Deum rex Haec facit, et raros miracula servat in usus. Ponite mortales curas, qui condidit orbem Ipse regat, sua pereant custodiat ipse. Ipse gubernator sapiens, et amore paterno Res hominum curat quicquid descendat ab illo Ferre decet, nec enim quicquam dat inutile nobis. Quare illum toties precibus pulsamus ineptis? Arbitrioque regi petimus coelestia nostro? Num coeli turbanda via est ne funera fratrum, Ne morbi eveniant, ne grandine vapulet hortus? Aspice quo cursu coelum, qua mole feratur. Et cupis illa tuo tam ingentia corpora nutu Fraenari, legemque pati? Tu portio rerum Tam brevis et vilis, cui formidabilis una Est apis, insomnem pulices animalia rostri Tam tenuis, dictu indignum, quem reddere possunt, Flectere vis superos, et vincere fata precando? Ac revocare pios in olentia corpora manes? Cur retine, et toto noli insanire cerebro, Non puer Astyanax matri, non chara Creusa Redditur Aeneae, frustra sua pignora plorat Ausa nimis Niobe, frustra vocat Hectora mater. Quid teris argutae nervos testudinis Orpheu? Quid canis ad surdos rapta pro coniuge manes? Fata redire vetant, et lex immobilis Orci. Quid frustra Alcides puerum per littora et agros Quaeris Hylam? Dum te insano clamore fatigas, Ille inter dulces vitreo sub gurgite Nymphas Dormit, et affectus ridet mens libera nostros, Non secus ac provecti annis ridere solemus Infantes cum nocte pavent tenebrasque horrescunt. Tu quoque quid surdum quondam florentis amici Quottidie irroras lachrymis Baptista sepulcrum? Crebra quid infestant aegrum suspiria pectus? Hos tantos animae luctus, suspiria nostra haec, Haec graviter lamenta ferunt, nam mutuus illis Est amor, est pietas, tolerantque incommoda tristi Nostra animo, cur ergo animas vexamus amicas? Forte times diras leges Acherontis avari Insignes pietate animas post fata subire, Exiliumque pati aeternum et sine fine dolorem. Ne tibi ita illudas, neu rem turpem atque nefandam Hanc ascribe Deo, nihil haec nisi credere iniquum Crudelemque Deum, quo nil absurdius unquam Audiri dicive potest, natura Tonantis Quae summa est bonitas tantum scelus istud abhorret. Si nescis, vitio sua sunt, et sunt sua laudi Praemia, nec tectis coeunt post fata sub hisdem Candidior Virtus, nitidoque simillima Phoebo, Et miserum scelus obscura fuligine tinctum. Illa volans pulchrum tremulis caput inserit astris, Hoc pressum gravitate sua se in tartara condit. Ista duas fecere domos, amplissima tecta, Orbe alio distincta animis habitacula nostris. Vivimus hoc mixti, mixtique recedimus aevo. Sed post fata Deus meritis loca debita fixit. Coeli orbem centrumque soli distantia magnis Regna interstitiis, quorum confinia longe Ne coeant elementa suis quater orbibus arcent. Sunt quos a vitio foedaque libidine ventris Blanditiae nullae, nullus divellere possit Laudis amor, nullus larium timor infernorum. Et veluti sua lustra sues et olentia tecta Praeponunt regum laribus, quos nobile circum Vestit ebur, Pario tellus ubi marmore fulget, Sic hominum genus istud iners et inutile prorsus Ocia delicias, Veneres, convivia et omne Quod sensum delectat opus praeponit Olympo. Hos procul a superis coelique decemplicis axe, Pellit ab aeterno Deus antra sonantia luctu. Huc omnes quibus est nimium dominata voluptas Et divina quibus visa est nimis aspera virtus Degeneres animae quasi purgamenta feruntur. Sunt quibus aspectu superi meliore dederunt Mitius ingenium, minus implicitumque tenebris, Corporeaque minus pressus caligine sensus. Hi quanquam maiore animo nitantur ad astra Non tamen omne nefas possunt avertere, contra Conspirante orco, sensuque in bella vocante Saepe animum, saepe amissa rationis habena, Saepe velut ventis navem rapientibus extra Rectum iter rationem affectibus aegram. Propterea functos vita contagia terrae Imbibitasque abolere opus est post funera sordes. Hi subeunt Stygios amnes, errantque per umbras, Donec pestiferos mores et noxia vota Exuerint. Auro tandem quod in igne recoctum est Persimiles, lucem subeunt, et in aethera migrant. Sunt quae coelesti perfusae nectare mentes In purgata magis labuntur corpora, quando Fortunata iuvant clementi sydera vultu. His oritur coniunctus amor virtutis, et omnes Adversos superant invicto pectore casus, Et quia deberi norunt virtutibus astra, Lubrica derident mortalis tempora vitae. Hos multis fortuna modis contraria iactat Non superat, Scopulorum instar fremitum maris omnem Immota qui mole ferunt, sub pondere nullo Deficiunt, etenim nullo pondere Virtus Consummata labat, moribunda et tabida membra Esse sciunt animi aeterni tectoria quaedam Non victura diu, ruituraque tempore parvo. His coelum se sponte aperit, redeuntibus omnis Coelituum chorus assurgens occurrit, et altam More triumphali gaudens assumit in arcem. His pater extremi qui summa cacumina mundi In stellante throno residens te annuit alta Fronte suam vultu sobolem confessus amico. Aliger insignis gladio atque micantibus armis Atria qui servat, primoque in limine semper Excubat, et merita ingenti probat omnia lance, His quibus ad magni sublimia tecta Tonantis Panditur introitus, laetis ita vocibus inquit. Vivite securi iam nunc, veterumque laborum Praemia percipite, et sedes implete beatas. Discite quid pietas, et quid reverentia legum, Quid servasse fidem, quid flumina sancta subisse, Quid castae mundaeque manus a sanguine et auro, Quid coelo delatus honor, quid thura quid ignes Profuerint, gratesque pio persolvite regi. Talibus ingressi coelestia limina dictis Immortale bibunt divorum pocula nectar Quantum quisque sitit, passim convivia, passim Quae nunquam pariunt alacres fastidia mensae. Omnibus una fames, eadem sitis omnibus unae Sunt epulae cunctis, sed pars non omnibus aequa. Transit in has igitur partes genus omne animarum. Nam vel regna tenent quae purgatoria dicunt, Vel damnata malis nunquam cessantibus, aether Restat apex mundi, divum domus atque Tonantis. Non habet in Collam ius tartarus. Illa repellunt Antra pias animas, fugit impia tartara Virtus, Et Phelgethontaeis nunquam fuit incola campis. Vel superos adiit, vel certo temporis orbe Exulat, ut maculas lustralibus abluat undis. Mox iter ingrediens qua primo lucifer orto Nunciat Indorum populis ascendere solem, Ibit aethereos orbes et in ardua templa, Qua duodena micant obliquo limite signa Transgressusque iugum coeli glacialis in altos Scandet, ubi loca lata carent vertigine, campos. Quare age deposito luctu et moerore iacentem Tolle animum, pelle hanc Stygiam de pectore noctem, Regna nec invideas patriae melioris amico. Nos quoque mortales cum vita exegerit annos, Ibimus in coetus illos, ubi gaudia plenis Evomit aequoribus nunquam moritura voluptas. Thraicios imitare Getas, qui extrema suorum Laetitia celebrant et dulci funera cantu.