CroALa, 2024-05-10+02:00. Nodus SPAGNOLI.adul-07.xml in collectione pdill0.
Functio nominatur: /documentum/pdill0/SPAGNOLI.adul-07.xml.
de conversione iuvenum ad religionem
Alphus Galbula, quid sentis? Pollux doctissimus olim Fistulicen subito quodam quasi numine tactus Destituit calamos, tunicas, armenta, sodales; Bardocucullatus caput ut campestris alauda Quattuor ante dies in religiosa recessit Claustra. ferunt illum, pecudes dum solus in agris Pasceret, effigiem quandam vidisse deorum. Cetera non memini, sed tu quid, Galbula, sentis? Galbula Ut dixere patres, iaciens primordia rerum (Magna canam nobis quae quondam tradidit Umber) Instituit Deus agricolas pecorisque magistros. Primus agri cultor rudis, immansuetus et asper Qualis humus segnis, lapidosa, rebellis aratro. Ast ovium primus pastor, mitissima proles, Instar ovis quae bile caret, quae lacte redundat, Mitis erat, nullis umquam pastoribus asper. De grege saepe suo sacrum ponebat ad aras; Nunc ove, nunc pingui vitulo faciebat, et agno Saepius, et magno divos ambibat honore. Sic profecit apud Superos, sic numina flexit, Ut fuerit primo mundi nascentis ab ortu Tempus ad hoc caelo pecoris gratissima cura. Assyrios quosdam (sed nescio nomina; curae Diminuunt animum) Deus ex pastoribus olim Constituit reges qui postea murice et auro Conspicui gentes bello domuere superbas. Cum Paris Iliaca tria numina vidit in Ida (Aut Paris aut alius puerum qui obtruncat ad aram) Pastor erat. quando caelesti exterritus igne Venit ad ostentum pedibus per pascua nudis, Pastor erat Moses, Moses a flumine tractus. Exul apud Graios Amphrysia pastor Apollo Rura peragravit posito deitatis honore. Caelestes animi Christo ad praesepia nato In caulis cecinere Deum pastoribus ortum, Et nova divini partus miracula docti Pastores primi natum videre Tonantem, Et sua pastores infans Regnator Olympi Ante magos regesque dedit cunabula scire. Se quoque pastorem Deus appellavit, ovesque Mitibus ingeniis homines et mentibus aequis. Et, ne vana putes haec somnia, nuper ab urbe Rus veniens picto perlegi haec omnia templo. Sunt pecudes pictae, parvi sub matribus agni In tellure cubant, ingens equitatus ab alto Monte venit, radiant auro diademata divum Et suspensa tenent vaga lumina praetereuntum. Non igitur mirum noster si numina Pollux Vidit; amant villas et oves et ovilia divi. Simplicibus praesens Deus est, offenditur astu. Alphus Vera refers. pecori sic sint innoxia nostro Pascua, vidi asinum, vidi praesepe bovemque. Iam memini turbae venientis, et ora videre Indica iam videor regum sua dona ferentum. Unum oro, quaenam Polluci occurrit imago? Galbula, si nosti, ne sit labor omnia fari. Galbula Et novi et memorare libet; res digna relatu, Res digna auditu, pia, sancta, imitabile factum. Durus et immitis pater atque superba noverca Pollucem graviore iugo pressere iuventae Tempore cum dulces animos nova suggerit aetas; Et cum iam invalidae longo sub pondere vires Deficerent nullaque odium mansuesceret arte, Constituit temptare fugam. res una volentem Ire diu tenuit; nimis impatienter amabat; Error enim communis amor iuvenilibus annis. Res est fortis amor, violentia fortior; ivit. Et tales abiens (mihi namque solebat amores Enarrare suos) maesto dedit ore querellas: "O virgo, lacrimaene tuis solventur ocellis Cum te tam caro cernes ab amante relictam? Ullane discessu duces suspiria nostro? Tune mei crudelis eris forte immemor umquam? Usqueadeone tuum poterit frigescere pectus, Pectus quod toties, quod lumina fletibus implet? Tune trahes crebros gemitus et pallida fies? Cerno oculos, cerno lacrimas, cerno anxia corda Virginis. heu tantum qua dissimulare dolorem Fas erit arte? dolor duplex mea pectora torquet, Illius atque meus. sed fas mihi flere, quod illi Non licet; occultus longe magis aestuat ignis. Incolumem mihi vos, divi, servabitis illam, Ut, quando exsilio repetam mea rura peracto, Fiat amor felix saltem semel ante senectam". Talia pergebat memorans, voluitque reverti (Tantus amor iuvenem, vis tanta furoris agebat) Sed iam iacta fuga cunctis erat alea nota. Fronde sub Herculea fessus maerore sedebat; Ecce puellari virgo stipata corona Ora, manus, oculos habitumque simillima Nymphae, Et tali affata est puerum sermone dolentem: "Care puer, quo tendis iter? vestigia verte. Nescis, heu nescis quo te via ducat et audes Ignotis errare locis nihil insidiarum Per campos ratus herbosos, nihil esse pericli. Omnia tuta putas et quod placet utile credis More iuventutis stolidae. collectus in orbem Saepe latet molli coluber sub graminis umbra; Est facile incautos offendere. parvulus infans Innocuos rutilum digitos extendit in ignem Nec nisi iam laesus vires intellegit ignis. Haec regio intrantes aditu consuevit amoeno Fallere, delicias offert et gaudia; verum Ingressis, cum triste nihil superesse putatur, Mille parat laqueos et mille pericula profert. Trames hic, ut collem gressu superaveris illum, Ducit in umbrosam silvam, crudele ferarum Hospitium, loca taetra situ et caligine opaca. Quisquis eo deceptus abit remeare vetatur, Et piceis primum velatur lumina vittis, Deinde per omne nemus, dumeta per aspera tractus Transit in effigiem monstri. dum volvere linguam Atque loqui temptat, mugit; dum attollere sese credit, Humi graditur quadrupes neque suspicit astra. Ima tenebrosae vallis lacus aequore nigro Occupat et nigris mons plurimus imminet undis. Huc tracti in Stygios latices altumque barathrum Praecipites dantur rapidaque voragine mersi In Styga et aeternas Erebi rapiuntur in umbras. Heu quot pastores istis ambagibus acti Cum gregibus periere suis! ego sedula semper Monstro iter; hic ad opem vigilo indefessa ferendam. Tolle moras igitur, mortis fuge blanda propinquae Atria; secreti tutam pete littoris oram Qua contra Idalios fluctus mihi tollit in altum Aera Carmelus viridi caput arbore cinctum. Primus hic antiquis patribus spelaea domosque Praebuit arboreas intra nemus ilice densum. Ex hoc in vestros deducta cacumine montes Religio venit, sicut de fonte perenni Flumina, et ex uno multi genitore nepotes. Illius in silvis abies ubi plurima surgit, Pinguis ubi piceae sudat liber et terebinthi, Innocuum postquam feliciter egeris aevum, Mox tua mutatis aetas renovabitur annis. In loca te tollam melior virentia semper; Immortalis eris divum comes, ire per astra Inter Hamadryades et Oreadas atque Napaeas Flore coronatas caput et redolentibus herbis Fas erit ac super et subter cognoscere caelos". Sic effata leves virgo discessit in auras. Tum sua iuravit Pollux mutata repente Pectora et extemplo victum exspirasse furorem Non aliter quam flamma cadet, si ardentibus agris Effluat et totas praeceps Padus evomat undas. Sic abiit crudelis Amor qui saepe pharetram In iuvenem, dum principiis obstaret amandi, Dum tepet ac timide insanit, consumpserat omnem. Sic igitur Pollux in claustra silentia venit. Alphus Sunt quibus aspirent etiam nolentibus ultro, Sunt quibus infensi sine causa et crimine di sint. Galbula Quod nos in pecudes, in nos id iuris habent di; Hoc rus scire sat est, sapiant sublimius urbes. Sic docuit rediens aliquando ex urbe sacerdos Iannus et in magno dixit sibi codice lectum. Alphus Sol cadit et Baldi vix summa cacumina tangit; Nos quoque iam sero cum sole recedere tempus. Galbula, sarcinulas ne sit tibi ferre molestum, Pera levis, levis est et cantharus; omnia parvus Ferre labor sero, grave mane sed utile pondus. Ipse pecus ducam, mihi pars erit ista laboris.