CroALa, 2024-05-21+02:00. Nodus ROTA.eleg-02.xml in collectione pdill0.
Functio nominatur: /documentum/pdill0/ROTA.eleg-02.xml.
1. ad Nigellam Te mihi saepe olim memini iurasse Nigella, Per Paphiamque Deam, per Paphiumque Deum, Nullo unquam nostros laesuram tempore amores Constanti fidei foedere perpetuae; Nunquam vincla animi fracturam, solveret etsi Vincla tui in cineres corporis atra dies. Iurasti, sed verba tuis vix lapsa labellis Huc illuc rapidi diripuere Noti. Idcirco vereor poenas te falsa daturam, Laeduntur laesa numina spreta fide. Perfidiae haec poena est mutata mente puellis, Mutari ut videant ora fidemque simul; Ut compti parvo canescant tempore crines, Utque ligustra cadant, diffugiantque rosae: Quin et torpentem linguam, rictusque supinos, Mirenturque atras fronte, genisque notas, Et modo quae mendax peccavit dextera, eandem Devinctam inspectent ariditate nova. Tam dirum iurare nefas, et fallere Divos, In primis numen sancta Erycina tuum. Idque est quod doleo, misero quid fiet amanti Purpureus niveo si cadet ore nitor, Si caligantes cernam mea sidera ocellos, Si videam canas aurea vincla comas? Ah potius nox atra tegat mea lumina, quin et Rumpite Dii vitae dulcia fila meae, Quam bona tot spectem parva mutarier hora, Quam pereant nostri semina cara mali. In me unum exercete iras, haud digna puella est, Cui cadat ante suum candida forma diem, Quae iam turpis anus primis spernatur in annis, Cui fugiat nitidi luminis omne decus. Ipse vel expendam sceleris poenam, ipse piabo Quicquid dira volunt solvere facta ream. Impune huic liceat iurare, et fallere: mallem, Quam vel pauxillum moereat illa, mori. Parce Venus, te ipsam laedes, si laedere tentas Quae laesit numen falsa Nigella tuum.
2. ad Salvatorem Rotam fratrem Venisti tandem; reduci dare carmina fratri Quis neget? Aoniae dicite laeta Deae. Faustinana prius festis operata choreis, Rustica, sed domino munera grata paret. Ipsa olus, ipsa epulas laetissima ponat inemptas, Quasque alit in tenero gramine mactet oves. Addat et his praedam merulas, turdosque coloni, Quotque domi agrestis vernula nutrit aves. Lenia vina prius, mox promat et acria quaeve Rure premit, mittit quaeve Cirella mari. Utque simul sacrae celebrent nova gaudia lucis, Convocet ad dulces numina amica dapes. Porrigat ante omnes florentia serta Patulcis, Spargat odoratas Antiniana rosas; Mergillina ferat conchas, det Nesis echinos, Pausilypus pictis ostrea tegminibus. Aegle Nympharum pulcherrima, nobilis Aegle Ad numeros saltans carmina nostra canat. Cinctus arundinea Sebethus cornua fronde Lucidulas blando murmure fundat aquas. Hinc Resina paret lauros, hinc Portica myrtos, Barra uvas, largo sorba Cremana sinu. Hinc foetus Summa arbuteos, hinc Trochia ficus, Hinc Pollis cerasos, fragaque Fracta ferat. Adsit pampinea redimitus vite Vesevus, Cui nova fumanti vertice flamma micet. Tuque ferens cum matre hoedum, cum prole columbam, Populea flavas fronde revincta comas, Hercullana veni, laetae gratare sorori, Ni retinent fati te monimenta tui. Nam vaga Nympha olim, patrio nunc litore saxum, Ah nimis Alcidae te placuisse doles. Mox ego contexta lectis de frondibus ara Haec signanda levi cortice verba canam: "Frater adest, grandi mihi sit pro munere carmen: Carmen amat, merito carmine dignus erit".
3. Quo sine me mea vita erras? Quae lustra morantur? Tu formosa nimis, tu male cauta nimis. Non secus ac, terras cum nox tegit atra tenebris, Devia per sylvas saepe vagatur ovis: Audiri quae dum sperat, nemus omne querelis Implet, et oblitas itque, reditque vias, Donec balantis vocem lupus haurit, et alta Nequicquam pastor rupe sedens queritur. Scilicet haud tuto Satyris bona forma protervis Cernitur, et cupidis aurea Nympha Deis. Turba rapax ruit in Venerem, pavidasque puellas, Ut videt, ut flammas capta furore bibit, Quinetiam cornu fugientes impetit, et mox Setigera retinet turpis, inersque manu. Quid tibi cum sylvis? Sylvae mala saepe tulere, Haud est digna feris pulchra puella locis. Exemplo infelix tibi sit Peneia virgo, Quaeque amor, et quae mox Pan tibi canna fuit, Quaeque feras agitans modo Nympha errabat, at eheu Versa peragratis nunc fugit ursa iugis. Exemplo orbatae longus Proserpina matris Fletus, ab inferno praeda petita Iove: Rapta subit tenebras, per prata virentia flores Dum legit: ah quantum serta dedere mali. Sed tibi si tantum cordi latebrae, nemus, umbra, Si tibi erunt tanti retia, lustra, ferae, Ipse gerens amites humeris, et spicula dextra, Decipiam volucres, conficiamque feras; Ipse comes grati veniam pars magna laboris: Elysium tecum Styx erit atra nemus. Interea Dea sylvipotens, cui talia curae, Tuta sit auxilio fac mea Nympha tuo. At si rumor erit praeter mea vota sinister, Sit precor illa obitus nuntia fama mei.
4. ad Bacchum Si mihi dexter ades, faveas si Bacche petenti, Numine si fiant vota secunda tuo, Non iuvenem te mente levem, non corpore lentum Effingam, capiti cornua nulla dabo; Non te iam madidum musto, somnoque sepultum, Iactantem ad cyathos turpia verba canam; Non dicam ut potus soleas arcana referre, Ut dubium titubans fersque, refersque pedem: Sed clarum gravitate virum, sed casta loquentem Te memorem egregia saepe nitere toga; Quin purae sectator aquae, quin desidis expers Diceris somni carmine Bacche meo. Mox etiam cunctas narrabo ex ordine laudes Quas peperit virtus bellica Marte tuo. In primis referam nigris ut victor ab Indis Ipse triumphali comptus honore redis; Devictasque urbes recolam, populosque subactos, Ductosque ad currum barbara vincla Duces; Nec sileam forti divulsum Penthea dextra, Nec sileam exitium stulte Lycurge tuum. His addam aetherei turbantem regna parentis Te quoque terrificis Rhoete perempte modis. Atque novos Satyros vino thyrsoque furentes Instituam binis ad tua sacra choris. Non Ariadnaeae iucunda incendia formae Praeteream sociis addita sideribus; Utque frui possis aeternum coniuge cara, Contra ipsam caelo te quoque constituam. Si tantum vati liceat, si carmina tantum Nostra valent, celeri carmina texta manu. Mox sequar, ut semper quoquo vestigia vertis, Te bona Pax, hilaris te comitetur Amor; Ut lassis requies, moestis ut dulce levamen, Ut lac infantum diceris esse senum; Ut sine te raro contingant gaudia plena, Utque tuis spiret purpura nata genis. Demum non vitis posthac tua tempora cinget, Sed Romana dabit laurus utrunque decus. Debita laurus erit, saevos quod fuderis hostes: Debita, quod Phoebum, Pieridasque colis. Permessi perhibent te saepe ad sacra fluenta Venisse, et lymphae posthabuisse merum: Nec non ad numeros Musarum dulce canentum Sopitum viridi procubuisse solo. Et tecum potos una duxisse poetas, Ennius ipse fuit, Maeonidesque comes; Ipse comes fuit et Flaccus, qui te sine nunquam Pulsavit Latiae dulcia fila lyrae. Fac Lenaee, igitur, ne sint precor irrita vota, Quae bonus e medio pectore promit amor; Indefessus amor, qui nulli cedit amori, Ut nulli cedunt Principis acta mei, Cuius me pietas servavit, fidaque dextra, Cum peteret nostrum bellua dira caput, Et cum Scylla vorax rapidis demergeret undis, Absorptum tuto litore restituit. Sic tibi foecundis vindemia laeta racemis Impleat effuso grandia labra mero; Sicque tua niteant argentea cornua fronte, Ut possit merito cedere Luna tibi.
5. ad Sertorium Pepum et loannem Antonium Seronem Qui miser ah longo credebam vincere fletu, Rumpere qui molli saxea corda prece, Hei mihi nec lacrymae, prosuntve precantia verba, Dum Nisa obtusis auribus esse volet. Certe ego, flebilibus quae fudi verba querelis, Sperabam saevas flectere posse feras. Ah quoties durae pedibus proiectus amicae Efflavi medio pene animam gemitu, Nec tamen occlusas mea dicta admissa per aures, Stat surda Alpinis cautibus illa magis. Saepe feram pretio tentavi vertere mentem, At pretium tantum sanguinis illa petit: Et tamen ah Veneris iuravit perfida numen Prae me vel magnos linquere velle Deos. Tunc ego pollicitis captus, spe fretus inani Spernebam Stygii ditia regna Iovis, Spernebam quicquid poterant dare sidera cuiquam, Spernebam Paphiae gaudia prima Deae: Non bene mentis inops recolens, quam foemina fallax, Quam sit vel levibus mobilior foliis. Foemina et a primis didicit mendacia cunis, Coepit et a tenero nectere lacte dolos. Ipsa prius sanos praevertens carmine sensus Vitam homines docuit degere more ferae. Ipsa prius caelo deduxit sidera cantu, Miscuit et dira tetra venena manu. Ipsa prius meditata nefas, et fallere docta Aequavit vili regna superba solo: Troia olim largo late perfusa cruore Testis, et Iliaci causa Lacaena mali. Causa Lacaena mali, quod nulla obliteret aetas, Europae, atque Asiae grande Lacaena malum. Ah nimis atra dies, Stygio tenebrosior Orco, Cum blando cycnum fovit amica sinu Cumque etiam furor effraenus, male sana cupido In flammas patriae te Pari moeche tulit. Quo Pari moeche ruis? Non te potuere verenda Hospitii, non te iura movere tori? Verte parumper iter, nam carae incendia Troiae Humida per medii stagna vehis pelagi. At si tantus amor Priami violare penates, Nec retrahit patriae debita cura tuae, Eia age rex pelagi fluctus ad sidera tolle, Incute vim validis flatibus Hippotade; Obruite o rapido sceleratas vortice puppes, Europae atque Asiae mergite grande malum. Quo Pari moeche ruis fatali concitus astro? Sero etenim sapiunt post sua damna Phryges. Sed quid ego? Ah potius linguae mihi torpeat usus, Ausim quam dominam laedere laesus amans. Etsi, quam valeat, didici, Romana puella, Quam fera bella Venus Martis in urbe gerat, Quin potius Divos moveant penuria linguae, Perfidiae poenas vana puella luat. Tunc ego depictis subscribam vota tabellis, Tunc mihi prae cunctis Cypria numen erit. Tum mi Sertori, tum mi dulcissime Seron, Si vos vel parvo tempore linquet Amor, Votivas aras ultrici ponite Divae, Ut servet vestro mox in amore fidem; Et qua saeva iterum placari Tartara possent, Romanam et Tuscam sumat uterque lyram.
6. Felices nimium servi Romana propago, Quos ornat fidei, quos pietatis amor. Turcarum classis longo maris intervallo In Surrentinos verterat arma lares: Dumque urbem incendit, spoliat dum templa, rapitque E matrum pavido pignora cara sinu, Nec tam cura fuit captos abducere cives, Ferrea quam vestro solvere vincla pede; Vos illos, quorum imperio mala multa tulistis, Barbaricis iuvit surripere e manibus; Sublatosque humeris, ductosque per invia montis Servastis tuto lustra sub alta loco. Quaeque parata aderat fatorum munere vobis Libertas, per vos hostibus ipsa data est. Felices nimium servi, felicia vincla: O sic vita velim serviat usque mea.
7. ad Iulium Caesarem Caracciolum Iuli, quem Phoebus simul, et Cytherea vicissim Erudiit, per quem fulget uterque magis, Etsi nos vario turbat fortuna tumultu, Et vetat antiquis ocia tuta focis, Etsi nos trepidis agitat Mars efferus armis, Nec sinit Aonias vivere in urbe Deas, Hincque furens subito populus ruit undique motu, Hinc arce aeria flammea saxa volant, Ipse tamen Veneris puer improbus, ut suus est mos, Saevius in nostro pectore bella gerit. Non illum aeratae terrent per compita turmae, Non tuba, non socia tela retorta manu. Ipse habet humano madefactas sanguine pennas, Caedibus assuetas, vulneribusque manus. An ne igitur poterit tibi mittere carmina, cui sit Hinc Mars, hincque suo semper Amor lateri?
8. in obitu Antonii Epicuri Tune Epicure iaces animae pars optima nostrae? Tune iaces Charitum, Pieridumque decus? Usque adeo immitis saevit lex improba fati? Usque adeo in magnos mors furit atra viros? Tu poteras blanda fatales voce sorores Flectere, praecipites tu cohibere manus: Et tamen ipse siles nigro levis umbra sepulcro, Nec vatem Charites, Pieridesque iuvant. Debuerat laniata sinum, crinemque soluta Surripere e medio Calliopea rogo. Ipsa tibi aeternas felicia pocula lymphas Praebuit, et vellet serta dedisse tibi: Quae magni crines olim cinxere Maronis, Quaeque Tibulle tuos, quaeque Petrarcha tuos. Te moriente sacri Permessi exaruit unda, Excussit laurus te moriente comas. Dissiluit summo Parnasus vertice, et atra Nube suum obduxit te moriente nemus. Tum Phoebus citharam perfregit pectine verso, Tum cecidit capiti laurus amata suo. Solus abit, solus montes, sylvasque pererrat, Flebilibusque movet saxa, ferasque modis. Non tantum, Eridani cum flagravere salicta, Deflevit nati tristia fata sui. Infelix Phaeton animosis perdite coeptis, Quid male caute petis? Cur tibi fata paras? Metiri poteras annos, viresque, animosque: Aequa humeris aptet pondera quisque suis. At nos exemplum miserae terrere ruinae Debuit, et poteram, non tamen abstinui: Lucis enim maioris amor nos perdit, et urit Maior quae medio pectore flamma calet. Quinetiam lacrymae, quarum nos mergimur undis, Sunt, quibus Eridanus cedere iure potest.
9. ad Fernandum Carrafam, sancti Lucidi dominum, | de Clarice Ursina, cui rosa insigne est Carrafa Idaliae miles spectate cohortis, Cui dedit ipse suam Phoebus habere chelyn, Dic, precor, Elysiis culta est num forte viretis An nostra est Paphiis vallibus orta rosa? Num rubet effuso Veneris depicta cruore? Aurorae roseo num modo lapsa sinu? An Charis, ut se ipsam felici in flore referret, Hanc potius propriis excoluit manibus? Nunquid odoratum Paestum, collisve beati Pausilypi, aut laeto protulit Aegla iugo, Nobilis Aegla meo fidissima testis amori, Quaeque meo illustris carmine forsan erit? Num talem Alcinous? Talem num sevit Adonis? An ne rosa est, cuius nomine dicta Rhodos? Crediderim spreta Phoebum Peneide fronde Compsisse intonsas floris amore comas: Immemor antiquae flammae Deus, immemor at non Saevitiae, atque fugae dura puella tuae. Vana in amore fides, longi vertuntur amores, Vinceris ah Daphne flore relicta novo: Nullus honos lauro posthac, rosa prima poetis Gloria, quae facili ducat ad astra via. Cede puer male caute, tua flos perdite forma, Cede Amarante rosae, cede Hyacinthe rosae. Cedite victrices lauri, tua tempora circum Necte triumphator, necte poeta rosis. Certa fides, vati quis non bene credat amico? Hanc Romana suis nutriit Ursa genis; Ursa duas inter clarum decus addita caelo, Cuius fit claro clarior ore polus.
10. ad Christi Dei crucem Fortunata arbos, quae reddis germina vitae, Digna olim regem sustinuisse poli. Fortunata nimis, per quam caelestia regna Humano generi scandere posse datur. O tua me semper dulcissima contegat umbra, Umbra vel aethereo lumine clara magis, Atque adeo immoto vitalis pectore radix Haereat, ut nulla vellier arte queat. Ara, ubi caelestis mactata est victima, cuius Sanguine deletum est crimen, et orta salus. Arca, ubi servatum est, tristis cum perdidit imber Singula, mortalis seminis omne genus. Crux bona vexillum caeli, clarumque trophaeum Elatum forti celsa sub astra manu. Fortunata arbos, cineres vel ad usque supremos Esto comes, dubiae metaque, duxque viae. Per mare, turbatis cuius demergimur undis, Tu mihi clavus eris, tuque phaselus eris. Praevia tuque die deserta per invia nubes, Ignea tu media nocte columna mihi. Tu mihi virga, olim quae floruit ordine miro, Tu mihi, qua saxi vulnere fluxit aqua. Tu, qua Taenarii perfracta est ianua Ditis, Oraque tergemini contincuere canis. Tu mihi virga illa es, vastum qua finditur aequor, Dulcescit tactae qua vel amaror aquae. Crux bona vexillum caeli, clarumque trophaeum Fixum victrici celsa sub astra manu. Fortunata arbos, quae reddis germina vitae, Digna olim regem sustinuisse poli. Nil mihi cum Musis posthac, tu Musa vel una es, Nil mihi cum lauru, tu mihi laurus eris. Mors mala sub ligno per te procumbit eodem, Quo nata in nostrum prodiit exitium. Sub pedibusque tuis victum facinusque, nefasque Proiacet, et quicquid culpa vetusta tulit. O precor in te configar, si magna precari Mi datur, et tantum promeruisse licet. O utinam ad truncum moriar, sub stipite condar, Tu Mausoleum, tu mihi Pyramides.
11. ad Angelum Constantium, de obitu sui Pone modum lacrymis, Constanti, parce dolori: Saepe Deis nimiae taedia sunt lacrymae. Etsi te nati tantum mors turbat adempti, Quicum prima domus gaudia lapsa iacent, Quid quereris? Non causa tuis venit aequa querelis: Iure quidem terris omnia nata cadunt. Iure dedit natura mori: natura voluntas Firma Deum. Superi quid nisi recta volunt? Adde, quod est etiam mors contemnenda beatis, Quod sapiens miserum nec putet esse mori. An nescis quot vita malis obnoxia? Quae sit Humani infelix conditio generis? Undique perpetuo iactamur turbine rerum; Hinc fati, hinc casus vertimur arbitrio. Fortia per varios spectantur pectora motus, Erigere intrepidos Fors violenta solet. Callidus iratis laudatur nauta procellis, Et decus accepto vulnere miles habet. Non animum cauti sic miraremur Ulyssis, Sensisset placidum si maris ipse Deum. Scilicet huc illuc vario cum fluctuat aestu, Tunc mens signa sui roboris apta dabit. Euander natum, natum quoque Nestor ademptum Flevit: at humentes tersit uterque genas. Frustra etenim querimur, nequeunt si fata moveri, Pascitur humano ferrea mors gemitu. Cuncta dies minuit, tu victor temporis esto, Fac per te veniat mitior ipse dolor. Te vocat ad suetos cantus, suetasque choreas Cynthius, et numeris commovet antra novis; Te sine Cyrrhaei longum tacuere recessus, Fons sacer arenti te sine sordet aqua. Filius aetherei gaudet novus incola regni, Et captat puri praemia digna animi; Non illi hi gemitus curae, quin forte perosus Tot lacrymas, queritur de pietate tua. Perpetuam humanos questus turbare quietem Credimus: Elysium pax tenet usque nemus. Illic tuta quies, tranquillae et gaudia vitae, Quisque pius certis perfruiturque bonis; Illic quisque sibi felices transfigit horas Securo calcans gramina laeta pede; Illic aeterni flores, aeterna vireta, Mensque alitur veris candida deliciis. Eia animum compone aegrum, compesce querelas, Nati ne rumpas ocia sancta tui. Sat lacrymis maduere genae, sat lumina flerunt, Turpe nimis turpe est fata dolere nimis.