CroALa, 2024-05-21+02:00. Nodus PONTANO.uran-05.xml in collectione pdill0.
Functio nominatur: /documentum/pdill0/PONTANO.uran-05.xml.
Nunc mihi quae virides colles rorantiaque arva, Quae iuga gratorum nemorum ac viridantia ripis Flumina, quaeque vagos colitis per devia fontis, Aeriae aspirate aurae, atque favete vocanti, Tethyos aeternae clarum genus, inclyta solis Progenies, quas Oceani bipatentibus antris Enisa est, decepta dolis et Apollinis arte Dum Tethys miserum totiens excludit amantem. Nanque quiescebat clauso dea nuda sub antro, Cum deus ad postes tacitus rimatur, et omnem Exploratque adytum, fraudemque in pectore versat Igne calens, spectat simul et timet ipse videri; Mox abit in tenuis radios, rimamque per arctam Ingressus, fruitur thalamo et nova gaudia carpit. Intumuit dea compressu, atque, absente marito, Celat honus, decimo Oceanus dum sidere Calpen Diffringit, pontum et terris immittit apertis Victor et extremam pergit tentare Maeotim, Commotus fama et generosae virginis annis; Prodistisque utero tacitae et latuistis in umbra, Oceano redeunte. Etenim pater ipse videri Vos vetuit, tenues animas vix sensibus auctas; Nocte quidem latitare antris, at luce vagari Et pelago et terris, atque aera currere apertum, Solarique aestus hominum, et mulcere laborem, Longarum et voluit curas lenire viarum. Ergo agite, o mihi cultae aurae, oceanitides aurae, Et Tethy proles et Apolline dignae parente, Este mihi comites terris pelagoque vaganti, Mecum iter inceptum terite, et spirate canenti. Vos ego Benaci ad ripam atque ad flumina Mantus Sistam audax. Hic andiadum selecta sororum Carmina et aonios laetae excipietis honores, Quos olim memores divum referetis ad aures. Ipse meleteum ad fluvium smyrnetidaque undam Populeo statuam thalamo atque umbrante salicto. Hic Dryadum teneris iuvet indulgere susurris, Cernere et errantis per mollia prata Napaeas; Hic plectro resonantem aureo, testudine et aurea Calliopen, caput ad vitrei et cava cornua fontis, Atque amnis veteres referentem carmine curas Et vacet audisse, et vacua repetisse sub umbra. Nanque suo et gelidus arsit quondam igne Meletes, Pierius dum saepe chorus sese abluit amni Et mersat liquidis argentea corpora lymphis: Concipit hic deus ardentis sub pectore flammas, Moeret, amat, soloque amens tabescit in antro. Virginibus facies eadem, atque eadem omnibus aetas, Idem habitus, par et vox et variantia cantus, Par amor in cunctas. Unam sequiturque, cupitque; Una tamen quae sit, dubium, et sententia differt. Quae Clio fuit est Erato, quaeque ante Thalia Melpomene est; errant flammae, furit ardor in una, Illa quidem incerta est; urit vagus ignis amantem. E latebris parat insidias, ut nulla dearum Non fuerit tentata: huic oscula rapta per amnem Abstulit; hanc silvis fugientem aggressus in altis Implicitatque manu cervicem, honeratque lacertis Iam iam, sed durae remorantur brachia sentes; Illam spelunca in media, aut viridante sub umbra Vitantemque aestus, et curas voce levantem, Ni pastor ruat auxilio clamoribus actus, Comprimat, et primae potiatur flore iuventae. Tandem sive ea Calliope (sic fama putavit), Sive Erato, aut longo decepta Polymnia somno Vim passa est. Tumuere uteri. Ast ubi prodiit infans, Quo factum commune chorus celaret, in altum It properans Helicona; Chion mox, hinc Colophonem, Inde Rhodon, repetitque tuos post, Smyrna, recessus, Hinc ad centiforem Nili subit hostia Theben. Indicat Aegyptus partum. At memor ipse sororum, Et famae memor, et quodvis in crimine tantum est, Musarum nequis prolem putet, auctor Apollo Eripuit puero lucem et cava lumina condit; Unde oculis capto nomen permansit Homero, Et patria incerta est, dubioque auctore parentes. Hunc vos, o mihi cultae aurae, oceanitides aurae, Implentemque tubas cuneosque in bella vocantem Miratae, Xanthum ad rapidum aut simoentida ad undam Et sistetis iter, gelido et refovebitis amne. Ipse sedens viridi in ripa ac variante sub alno Nunc divos, nunc heroas vocet acer in arma, Nunc deses vina et choreas et pocula cantet, Aut Venerem, et blandos recinat lascivus amores, Vulcanique dolos, et coelo cognita furta, Quaeque olim longo memores repetatis in aevo, Dum placido sermone viam ingratosque labores Et iuvat hausisse, et gressus mollisse canendo: Fando etenim levat, et labor et via fallit euntis. Hoc nos, hoc, nate, auspicium dataque orsa sequamur; Cantantes iter ingredimur, comitantur et aurae. Te vero, mihi certa viae dux, inclyta cantu Uranie, dum longum iter et spatia ardua circum, Dum tantum maris et vastae telluris obimus, Perque locos cultu vacuos squalentiaque arva Erramus (superanda etenim iuga frigida Tauri, Tranandaeque Alpes promotaque culmina coelo Caucasia, et superis iam iam calcandus Imaus, Qua Gangem large undantem gangeticaque antra Emittens hinc, inde per horrida saxa rotatum Devolvitque Indum, collectisque amnibus auctum In mare patalium septena per hostia fundit), Interea canere insuetum iuvet, et iuvet ipsis Digredientem orsis et carmina culta sequentem Terrasque aequoraque mulcere atque aera cantu, Et fandi decus extremis adiungere rebus. Sic tibi Sebethi crescit quae ad flumina laurus Non Austrum urentem, non saevos sentiat himbris, Sed gelidi foveant rores, sed mitior aura, Et passim riguis inolescant lilia pratis. Ipse quoque ignotos referam per carmina lusus, Digrediens saepe, et coeptis dilabar ab ipsis, Quo labor, insudatum iter et via iniqua levetur. Nam tibi terrarumque situm, et cui subdita monstro Quae regio, et sibi quemque locum quod vendicet astrum, Expediam. Iacet extremis in partibus orbis Oceano cincta et pelagi resonantibus undis Gens Orco sata, gens Ditem commenta parentem, Coeruleis quondam tellus habitata Britannis. Hanc contra iacet algenti Germania campo Dives aquis, dives nemorum viridantibus umbris, Saevarumque parens foecunda altrixque ferarum. Martius hanc quadrupes gentem atque haec litora servat, Bellator quadrupes, fulvis qui cornibus horrens Ad pugnam vocat et torva ciet agmina fronte, Insignis villo, sed longe insignior ausis Pugnarum, ipse e coelo, ipse et de limine olympi Iam quassans caput et tereti cervice coruscans, Iam frontem ferus excutiens, iam cornua iactans, Sidereosque deum campos rutilantiaque arva Prosubigens pede, et aurato sub vellere crispans. Hinc Gallos, saevum genus atque immania corda, Quos Rhodanus secat atque Liger refluentibus undis; Hinc gentem indomitam et gaudentia pectora caede Bastarnas ciet ad pugnam et fera suscitat arma, Armaque, pilaque, hamentataque tela cateias. Tum deus armipotens, secum nova gaudia versans, Inspectatque ferum et pugnacia cornua laudat. Mox hastam dextra excutiens et vertice conum Flammantem ac longe iaculantem incendia cristam, Erigit in pedibus seseque et concutit arma Horrisonans. Ecce hic geminae de vertice flammae Scintillant: hae agitatae Euris per inane feruntur Incensae, facibusque auras atque aera signant, Teutonicosque petunt saltus vadaque invia Rheni. At circum populi longe lateque colentes Ignescunt calido afflatu, et fax martia saevit. Scintillis etenim alterius temerarius ardor Incensus furit et truculentia fortibus ausis Effera, at alterius effert calefacta favillis Indomitum caput ac violenta superbia voce Intonat, et nigro rabies armata veneno, Foeda ungues, impexa comas et dente cruento; Qua gressum movet et saltu se tollit Erinnys, Crine minax; hac erranti discordia passu, Iraque, vesanusque furor comes additur, et lis Ipsa quidem ardenti spargens incendia dextra Evocat e latebris bellum, ac sese instruit armis. Sic ubi spinosis in saepibus horridus ignem Iniicit agricola, et flammas agit Eurus euntis, Omnia candescunt circum loca, candet et aer Ignibus, insolita fervent sola subdita flamma; Hic antro excitus coluber, minitantiaque ora Attollens, oculis ignem vomit, et ruit alto Pectore coeruleus, squamosaque tegmina verrens Pulvereum sulcat spiris iter, aestuat ira, Ingeminat calor et rabies nigrescit eundo, Atque illi collo atque elato pectore livet Virus, et erranti maculantur terga veneno; Nunc caudam explicitans, sinuosaque tergora vertens, Labitur, et toto capite exsilit, ac volat acer Per frondes, per saxa ruens; nunc pectore toto Eminet ac tergo sese exerit, et micat ore Torva tuens, linguisque ferus iacit atra trisulcis Vulnera; livescunt sparso nigra pabula felle. Ergo incomposito confestim in bella tumultu Currit ab arctois scopulis furialis Iberne, Exerit e ripis Tamesis caput, exerit ingens Albis, et incertas volvens Garienus arenas, Vistulaque et summo decurrens monte Suevus. Ecce vident Senonum populos, lateque vagantes Vangiones trahere armatas in praelia turmas, Lugosque, Creonasque, et certo Elveonas arcu, Et Cimbros gladio insignes, et Saxones hasta, Ac falcata truces qui raptant esseda Congi; Tum Cattas, Tagratosque, habilemque ad tela Sicambrum, Quique fremunt Chauci praeter vada nota Visurgi, Iamque alpes metire oculis iugaque edita coelo Subiectosque iugis campos glacialiaque arva, Ac primum nemora illa ingentibus obsita silvis. His Belgas ense invictos, Morinosque, Batavosque, Arvernosque, ferum genus, his Venetosque, Remosque Sustulit in campis Caesar belli deus, atro Sanguine cum rubuit Liger, intepuitque cruore Mosa virum, et capiunt vix ipsa cadavera ripae, Oceano indignante comam et mersante sub amnem. Ast illis (manet aeternum decus) interiit gens Et silvis prognata et Rheno educta parente, Gens ferro atque hosti primis assueta sub annis, Helvetii, Usipetesque, atque effera corda Suevi, Quis unum praedae studium, ac durare sub ipsis Corpora fluminibus, teloque assuescere dextram. Non urbis, non cura domus agrive colendi; Venatu ducunt vitam atque e lacte liquenti, Et quod marte sibi spoliato ex hoste pararint; Bella placent fususque hostili e corpore sanguis. Hos motus animosque atque haec certamina summo Gradivus coelo inspectans, crepitantiaque arma Conflictu pugnantum, et equis decora alta parantum Hastaque et gladio et sparso super arva cruore, Miratur simul ipse equites, peditesque, ducesque, Tantarum et molem rerum ac conamina tanta. Mox flammantem hastam et calvi tela horrida Iuli: "Cedo, inquit, simul arma, simul mea signa nepoti," Delapsusque polo pugnanti atque ense furenti Astat. Adesse deum sentit deus. Illicet hostes Vertuntur, volat acer equoque insignis et ostro, Per mediasque acies exsultat victor Iulus Caede madens; natat in medio Mars ante cruore. Hos lusus tibi, nate, viae coeptique laboris Esse vides comites, quibus et vada summa Lemanni, Nimbiferasque Alpes, quibus et fera regna Brigantum, Rhoetorum et celsas hilares penetravimus arces. En Drusi monumenta, tuique, Auguste, labores, En fontes auro gravidi; fluit aggere ab alto Labens vindelicos qui dividit Aenus agros, Hoc effert antro Rhenus caput, evomit illo Undarum rapidos insano murmore fluctus Danubius, spumosa Padum specus altera versat, Mons partu felix tanto totque amnibus auctus. His sociis dum aurae spirant, dum ridet et aer, Nec fessis placidos negat aonis unda liquores, Coeptum iter ignotasque citi pergamus ad oras. Nanque etiam Solymorum arces, lateque fluentem Iordanem (loca nota deo), Syriaeque recessus Finitimos, palmaeque feracem germine Idumen, Carmelique apices, quin et libanitida cedrum, Quaeque fluentisono cursu ferit aequora Corseus, Et quam Chrysoroas lento subit amne paludem, Cornupetens Aries rutilanti vellere servat, Et Mars ipse suo gaudens prospectat ab astro. At Nemeae fera tutatur samnitida terram, Et Latium, tetricaeque domos, atque itala regna, Et dites Umbrorum agros, opulentaque tecta Aemiliae, quaeque arva secat quasque irrigat urbes Mincius. Huic nymphae andiades lectaeque sorores Benaci miscent violas, moestumque hyacinthum Intexunt. Ille incedit per prata superbus, Invitans faciles latebrosa ad furta Napaeas; Quem vel maeonii cantus ascraeaque plectra, Vel sibaritis avena peloriadesque cicutae Inflarint, notum et choreis et amore Melissae. Tutatur quoque quos labens de montibus altis Dividit Eridanus populos, et territat urbes Abruptis ferus aggeribus digressus et alveo, Secum agros, secum agricolas, secum obvia raptat Armenta, ipsarum fastigia celsa domorum, Evertitque imo fundo, excussatque sub undis Vasta fremens. Videt infelix sua pignora mater Immersantem amnem, videt et deserta parentem Nata senem involvi rapidarum gurgite aquarum. Pignoribus dum sera parens, dum nata parenti Auxilium parat, hic ambas circumacta vorago Absorbet cumuloque ingenti vallat arenae. Parte alia spumans albenti aspergine pastor Dum pecudem pelago avertit, dumque arcet ab amne Inclamans, fidusque illi comes astat aluta, Obliquo rapitur torrente et hiantibus undis, Sullatus mox aeria suffigitur alno. Grex iusta natat. Hic fessus socia agmina aluta Circuit. Ast illum abrumpens magno agmine vortex Coeruleus, truncumque trahens vorat, et vorat una Lanigerum armentum, truncoque involvit alutam Latrantemque etiam ac domino pecorique timentem. Tum miserae e summis luctum Phaethontides alnis Ingeminant, miserae phaetontia turba sorores Abrumpunt lamenta; vident electra suarum Relliquias lacrimarum, acris monumenta doloris Amne rapi, rapi et avulsis sua munera ripis; Ac nova dum veteres revocant dispendia luctus, Ipsae iterum Phaetonta, iterum Phaetonta requirunt. Finitimae trepidant urbes foraque omnia circum, Diffugiunt errantque greges custode relicti. At lacrimans at fusa comas ac pectora plangens, Desperans hominum et opem Ferraria, et ipsos Urgenti vix posse deos obstare tumultu, Praediaque oppidaque urbesque evertentibus undis, Indomitis undis summum haud satis esse tonantem, Excidium pavet attonita, atque immania fata Diluviem expectat; ceu cum miserabilis ales, Vincta pedem laqueo pennasque interlita visco, Accipitrisque famem truculentique aucupis iram Horrescit trepidans. Tum candida turribus altis, Purpureosque sinus niveasque intecta papillas Albenti strophio, formae sibi conscia amorumque Eridani, sese ostentat, sua lumina in amnem Defigit Stella arridens, ac flumina molli Obtutu irradiat. Sentit sua gaudia et antro Proripiens, cinctumque alno caput exerit undis Eridanus. Tunc nympha oculis iacit aurea in illum Tres veneres, tres illecebras, quibus excitet ignem, Excitumque sua succendens ventilet aura. Hic videas flammantem amnem longeque agitantem Scintillas vomere et rapidos incendia fluctus. Illa iterum illecebras, iterum veneresque liquoremque Afflat acidalium, quis saevos temperat ignis; Mox risum spirantem auram ambrosiaeque fluorem Laeta movet. Leni flammae incenduntur ab aura, Post liquido ambrosiae sparsae de rore madescunt: Hinc iuveni in mediis liquuntur pectora flammis. Ut magnes ferrum in sese versatque trahitque, Sic virgo trahit Eridanum versatque tuendo, Deque sinu iaculata faces succendit amantem. Corripit ipse novam flammam, atque ignescit in amne. Ecce ingens post terga fragor sonat, intonat aer, Dissultant ripae, et fluctus se tollit ab imo; Agnoscit deus instantem a cervice ruinam, Attonitaeque timens dominae atque incensus amore, Cessantem fluitare amnem iubet ocius. Ipse Attollit dextra elatum triplici aere tridentem, Concutiensque caput properanti elabitur unda Insignis curru et terno cava tempora cornu; Prospiciensque undantem alte descendere nimbum, Vellentem arbusta, et secum vacua arva trahentem, Armatam attollit dextram et ferus imperat ore: "Nil ultra tentandum, undae, atque absistite ripis, Parcite agris, vimque aggeribus cohibete sub ipsis." Haec ait: illae spumantes tumido aequore fluctus Includunt alto alveo, et placido agmine cursum Maturant, pontum et tacitae ingrediuntur apertum. Ipse locum celer optatosque revisit amores, Et celsa dominam laetus de rupe salutat; Libera sidereae plaudit Ferraria nymphae Dona ferens, mox et placido gratatur amanti. Haec vos haud ingrata viae solatia, nymphae Aeriae, dum Flaminiae tranamus et amnes, Et colles Piceni, et non vada tuta Truenti, Dum praecutinas cautis, cavaque hostia Aterni, Pelignumque solum, celebrataque flumina Musis, Dum marrucinos colles, sitientiaque arva Gargani peragramus et arenti Aufidon ora, Et mecum cecinisse et iter lenisse canendo Ac durum iuvet accentu mollisse laborem. Sic vobis, nymphae, aeternum sit ludere, sic vos Et gelidae accipiant valles et flumina fessas. Ipsa etiam ardenti gaudet defensa Leone Usta siti et latis fundens se Daunia campis, Quaeque nitet pigro tellus madefacta Galeso; Et tellus late ingenti circumdata Sile Dives agris, dives pecoris, longe optima nutrix Lenaeae vitis, ditique argentea gleba, Clarorum inventrix studiorum, atque aemula divis, Magna viris, magna ingeniis atque urbibus ingens; Ac parvo distincta freto, oblatrante Charybdi, Insula terrificis Aetnae celebrata caminis, Cyclopum domus, et cupido loca pervia Diti. Dum ferrugineo rapitur Proserpina curru, Ad manesque iter ingrediens nova subruit antra, Atque ea, quaesitam post natam Ereboque repertam Monstratam et segetem mortalibus, horrea genti Constituit dea, quae siculis dominatur in arvis; Deque fame quotiens hominum genus omne laborat, Antraque horreaque et cerealia claustra relaxat Ac saturat laetas renovatis frugibus urbes. Has gentes Leo, siderea dum spectat ab arce, Florentisque manus videt, exsultatque videndo, Ingentes illos animos ingentia ad acta Suscitat, imperiique animos accendit ad arma Horrificus. Sentit tacito nova gaudia corde Delius, admiransque armos et pectora saevi Quadrupedis, laeto fulgentia lumina vultu Figit in Italiam, et genti gratatur et urbi, Quae quondam Euro praescripsit Zephyroque Notoque, Et Boreae imposuit leges, suaque intulit arma Oceano, nunc templa deum et solennia curat, Sacra colens, magno et ritus iam praeficit orbi. Mox terram altricemque virum imperiique parentem, Et leges condentem, et diis pia sacra ferentem Commendatque Iovi, atque Italum fovet auctor honores. Annuit his precibus divum pater. Inde fluit sors Imperii magnarum et opum, et reverentia legum. Phoenissas etiam gentes chaldaeaque regna, Antiquum genus, irradiant fulgentia monstri Vellera phoebei. Nam quos de rupibus altis Pyrene spectat populos, quaeque aurea findit Unda Tagi, quaeque arva secat Sicorisque vagique Fontis Anas multoque trahens se gurgite Iberus, Qua vasto circum pugnax Hispania ponto Alluitur, quaque ora maris se celtica tuscae Porrigit in portum Lunae, ac Tyrrhenia cultos Ostentat colles, atque in mare solvitur Arnus Clarus opum felixque operum atque insignis honorum, Aurea quem gemino iungit Florentia ponte; Parte alia solem ad rapidum clymeneiaque astra Laudatos Arabum campos, pinguemque Sabaeum, Eudaemon qua felici nitet inclyta gleba (Betius hanc Zamete fluens lavit haerbiger amnis, Et qui thura Laris foecundis miscet arenis Stillantem evolvens in persica litora myrram, Hanc ripa frondente vagus sinuantibus undis Hormanus foecundat, et in vada caeca Priones Sese agitans, dum coeruleo provectus ab alveo Intrat Erythraeum per pascua laeta profundum), Haemonius sibi iura senex haec vindicat. Inde Iupiter hos populos placido fovet anxius astro, Ac terram myrrae matrem stirpisque parentem, Thuriferae miratur opimo germine laetam, Bis ferat ut segetes anno, bis poma ministret. At Parthos, genus acre, propinquaque Persidos arva, Et latos Medorum agros taurina tuentur Cornua, quaque Asiae litus se porrigit, et qua Cyclades insanum tundunt mare, notaque Cypros Ostentat paphias candenti marmore turres, Ac sedis, Erycina, tuas, quibus aurea quondam Fulgebas. Hinc ipsa urbes, hinc oppida gentemque Invisens et blanda foves, et amica tueris, Et fontis memor et nemorum, quis sedula natum Formabas docilem hamatae se aptare pharetrae, Tendere mox arcum, et celeres tentare sagittas In volucres prima expertum. Illae ut amabile telum Senserunt, placida Idalium implevere querela, Murmuraque ingemuere leves. Strepit incitus ales In venerem. Certos iterat puer impiger ictus, Inde feras pecudesque petens graviore sagitta. Ipsa, faces iaculata, novum post vulnera vulnus Infligis: caluere ferae, grexque omnis in ignem Incensus furit. Hic audax puer aptat in ipsos Pastores ramum, quem stirpe athamantide vulsum Mater acidalio continxerat amne. Ibi vulgus Pastorum pecudesque interque armenta ferasque Ingemuit: silvae insolita sonuere querela. Tum Charites fudere novos e fonte liquores, Vulnera quis gemitusque et acuti in corde dolores Sedantur; tunc ipsa, sinum nudata, papillas Exeris: effulxit iubar, ac de pectore eburno Afflarunt gelidae Zephyris felicibus aurae, Quis aestus recreas iuvenum lenisque dolorem. Hic videas amnem ad rapidum viridante sub alno Pastores miscere novas per prata choreas; Hic primum cecinit teneros nova fistula amores, Insuetumque suae carmen modulatur amicae Upilio; assuevere choris Dryadesque Napaeaeque, Et Panes socii, et nemorum montana propago. Tum primum nymphae heroem, heros heroinen Arsit; amant heroes, amat pastoria turba. Ipsa inter medios iuvenes mediasque puellas Compta canis, silvasque moves et flumina sistis, Et circum pictae variant sua rostra volucres. Has artes Cypros atque haec incunabula nato Prima dedit, primosque tibi monstravit amores. Nanque in acidalii frondoso margine fontis Ducebas nitidum properanti pollice plectrum; Conveniunt nymphae ad cantum properatque iuventus Pastorum, simul heroes, simul heroinae, Et Panes montanicolae, quosque acer in ignem Egit Amor. Coeptae choreae. Vox omnis amantum Una fuit: "Mihi parce puer, mihi parce puella, O niveo candore puer, roseo ore puella." Ecce autem phario veniens de litore pastor, Commotus fama chorearum et honore canendi. Astitit, obstupuitque una: obstupuere puellae Miratae pastorem. Etenim coma mollis, et illi Qui coelo possent superos deducere ocelli, Quis ignem, dea, quis sensus instinguis amandi Fixa tuens. Arsit Dryas, hinc arsere Napaeae Indignantem animis et tristi corde rigentem. Hic Amor ipse duas gutta ex amathuside tinctas Selegitque arcu innitens strinxitque sagittas, Quo victor duplici geminaret vulnera telo. Hae validis agitatae Euris et viribus actae Confligunt simul, et celeres strinxere favillas Incensae illisu rapido, et fax ignea fulxit Aucta Noto. At tacitos intus calor urit amantes. Altera niligenam puerum ad praecordia fixit: Obriguere gelu venae, sed flamma medullas Urit agens, correptum adolent incendia pectus. Ignorat tamen, unde faces, unde acta sagitta; Nunc pallor, nunc purpureus color ore recursat, Ac multa e vario volitant suspiria corde. Altera detorsitque iter, ac vestigia ab ictu Laeva petit: laeva sensisti e parte sagittam Errantis mater pueri; longe ingemis. Ille Ridet, et implicitus collo blanditur amanti, Admotusque sinu nudato atque oscula fingens Ignotum matri diffudit in ossa venenum. Cuius ubi tibi vis est cognita, tingis et illo Docta faces, quis corda afflas mentesque deorum, Cogis et humanis superos pallescere curis, Inque bovem mugire patrem et freta longa secare. Te nati telum, patria tellure relicta, Pastoremque sequi iubet et pastoria iussa, Te Memphis dolet errantem prope flumina Nili, Te Nilus miseratur ad haerbida prata gementem, Cum tenerum exanimata fovens lacrimaris Adonim, Et Marti praefers pastorem, et flumina coelo. Hos numeros celebrate, aurae, oceanitides aurae, Et Cypron cantate et fontem amathusidis undae, Unde meos et fovi aestus et vulnera lavi, Cum valles: "Ariadna", nemusque: "Ariadna" referrent, Et miserata graves iterarent litora questus. Non Babylon, non quae ora inter Tigrimque vagumque Euphraten, non quae assyrio riget ora calore, Non Crete quondam Iovis incunabula magni, Nec veteres Graiorum urbes, nec achaica regna Virginis ingentes alas et brachia vultu Non laeto aspiciunt, non Virginis inclyta dextra Protegit has, non Mercurii variabile sidus, Ingeniique bonis et linguae laudibus ornat. Scilicet hic patriam antiquam dulcisque recessus Cyllenen meminit, lususque in montibus actos, Dum pueris puer immistus per gramen ad umbram Et choreas agit, et dulcem modulatur avenam, Et primus nudae meditatur dona palestrae. Saepe illum genitrix, silva dum quaerit in alta, Hirsuta committentem agnum in praelia fronte Invenit et cauta revocantem in verbera dextra; Saepe suas levi curas in cortice fagi Testantem, et scripto signantem carmina trunco: "Quid fugis, o formosa Dryas? Qui te puer optat, Lilia cana novem dono dat, datque hyacinthos Florenti intextos amarantho, et cypride fronde. Haec puer; ast olim cupidas quoque pectoris auras, Osculaque intactis servat tibi roscida labris." Finitimos vero Thraces, rhodopeiaque arva, Haemumque, Hebrumque, et Macedum quondam inclyta regna, Illyricos etiam tractus, vagaque ora Timavi, Et Gangem late undantem, et gangetida terram, Gangaridumque domos dites, adamantidaque oram, Quaque Arius stagnante vado fluit et ruit inde Gemmiferos volvens latices atque aurea saxa Aegoceros imo ascendens prospectat ab orbe, Falciferoque seni et populos commendat et urbes. Non Mariam, non longiflui lata hostia Nili, Aut campos, Aegypte, tuos, aut pinguia culta Cyrenes, non Marmaridum loca torrida ab aestu, Hyrcanive sinum maris, aut quos aspera saltus Armeniae Tigris colit et vagus ambit Araxes Aut arcas puer, aut Geminorum cura laconum Negligit; aut laetos felici vellere Seras Deserit alma Venus, iustae aut trutina aurea Librae. Haec quos Gardamonis populos, quos et Zariaspes Alluit et ripis Ochus insignitus opacis, Et quae turrigeris insurgunt moenia Bactris; Haec quos e scyticis delabens montibus Indus, Sandabalisque rigant campos, casperiaque arva, Indus aquis, Indus populis, auro effluus Indus, Regnatorque hominum heoi et rex maximus orbis, Atque alio sub sole nigrantis Oasidis oras, Qua libyco subiecta iugo squalescit et atris Stagnat Muris aquis, vasta et mons surgit arena, Atque abit in celebrem mareotis lympha paludem, Quaque vetus Thebe centum stetit inclyta portis, Imperitans moderatur et usta caloribus antra; Quis passim nudi iuvenes nudaeque puellae Optatos agitant lusus et, pectore nudo Complexi, socio ducunt sua gaudia nexu; Quis et pauperies comes est, comes alma voluptas, Et solem odere, et tenebris laetantur opacis. Nec phrygio iuveni studium aut sua cura recessit Terrarum. Nanque hinc gelidos regit axe propinquo Sauromatas arcu insignes et acinace curvo, Et quos Oxa palus, quos et vada longa secutus Percurrit, varias miscens secum Oxus arenas; Illinc Aethiopum campos sitientiaque arva, Et vastos Arabum fines, immania tesqua, Immitesque elephantum oras, azania regna Qua se barbaricum in pelagus spumante fragore Rhaptus agit, secat et rapidi fera litora ponti Ac tractus secat, humano quis sanguine pasta Gens errat nemorosa, ferunt cui pabula caedes, Et potum cruor expressaeque ex osse medullae. Parte alia rursum in pelagus se proripit ingens Zingis, et immanes pascuntur iusta elephanti. Post Coloa stagnante vagus fluit aequore aperto Astapus, et socio iungit sua flumina Nilo, Iungit et Astaborae, et Blemium hinc populatur arenas, Illinc memnonios cursu secat improbus agros. Hos fovet idaeus puer, ut nec frigus iniquae Sarmatidos, nec saeva senex incendia vitet Aethiopum extremo aspiciens Saturnus ab orbe. Ast Tingin, Bochique domos, habitataque Mauris Tecta, deosque humeris coelumque Atlanta ferentem, Insignisque auro et pomis radiantibus hortos Hesperidum, ac deserta siti getula leonumque Arva fame Mars omnipotens et Scorpius ardens Inspectant laeti coelo, et sua iura tuentur; Hic chelis, ille ense potens, quis culta Syrorum, Cappadocumque agros, quis commagenia rura Defensant, moresque viris et munera monstrant. Finitimam Cilicum gentem, iugaque edita Tauri Et flexus, vage Cydne, tuos, saltusque malignos Pamphiliae, et fulvas rapidi Eurymedontis arenas, Felicesque Hermi ripas, rutilantiaque auro Litora Pactoli, et florentis Maeonas armis Cura Iovis fovet, insignitaque Piscibus astra Irradiant. Colit hos Garamas desertaque tellus Aethiopum, colit exustis Nasamonius arvis, Tuspique, Arcagorique, incensaque solibus ora, Quique tenent vacua arva et sole incocta Anagombri, Quique aestu sitientem agrum vicinaque Syrti Litora Fazani, desertaque inhospita versant. At Cancer noctisque decus latonia Virgo Lotophagum sedes tenet, et quos Bagrada saltus Infidusque secat Cynips et punica late Litora, quaque vagus se tollit in aequora triton, Et formidatas olim Chartaginis arces Ac latebras, Masinissa, tuas cavaque antra leonum, Aetaeos etiam fines, squalentiaque arva Colchidos et saevae non hospita litora Ponti, Quasque oras Phasis rigat et quas spectat ab alto Vertice piniferis Ide circumdata silvis, Ide altrix silvarum, Ide foecunda ferarum, Irriguos Ide fundens de rupibus amnes. Quos iusta phrygiae per opaca umbracula nymphae Aestatem prohibent, nudataque corpora lymphis Praecipitant; nitet in mediis argenteus undis Candor, et ex imo fulget vaga purpura fonte Et roseus color. Hic tremulae per coerula flammae Scintillant, quas illae oculis iaculantur; ibi acer Observans Amor, acer ibi sua tela sagittas Ustulat igne novo flammisque recentibus armat, Ac nova per phrygios meditatur praelia campos Insultans. Calet omnis ager, calet Asia et ipse Extremo volvens incendia fonte Caicus. Bithynos etiam colles iugaque alta Cytori, Et freta cyaneas inter currentia cautis Luna tenet summoque nitens in cardine Cancer, Quaeque olim pegasea ratis loca legit; ubi ingens Alcides actus furiis victusque dolore, Immemor ipse sui, clavaeque oblitus et amens Erravit, cum ripae illum ac resonantia saxa, Illum amnes, illum antra procul vallesque referrent, Clamantem: "Mihi reddite Hylan" totiensque gementem, Tundentemque Hyla nemus, aequor Hyla replentem. Has illi poenas Cytherea irata paravit, Quodque apio insignire comam, quod tempora myrto Abnuerat, cum laeta illum ad carchesia victor Oenides omnemque una Calidona vocasset, Gaudentemque apri spoliis et virginis actis. Sit mihi fas, nymphae aonides, dum litora curro, Quae quondam cithara modulans percurrerat Orpheus, Sit fas Alcidae luctum puerique rapinam Et canere, et longum cantu mulcere laborem. Dum vocem valles referunt, dumque ipsa canentum Murmura responsant et ripae, et litora, et ipse Conscius erroris fons, et loca conscia questus, (Vestrum opus) ut fessae reparentur carmine vires, Assit et extremis decor et sua gratia dictis. Appulerat Mysorum agris magnetias Argo, Cum tenero comitatus Hyla petit impiger alti Alcides iuga per densum frondentia montis. Hic septem capit errantis per devia cervos, Septem arcu pedibus binos et robore plantae Insignes maculis primoque ad tempora cornu. Hos puer attrectare manu palmisque fovere Incipit, et tereti subnectit vincula collo Exsultans praeda et maculosis pelle gemellis. Hic heros fessus cursu per gramen ad undam Ingentis artus sternit, clavamque trinodem Suspendit trunco, et pharetrae caput aptat honustae; Invitat somnos labor et vicinia fontis, Umbraque textilibus circum variata corymbis. Ipse autem fons perspicuis argenteus undis. Albescunt imo sparsi rutilantque lapilli, Quos huc illuc subsiliens vomit unda; quiescunt Mox illi, pictaque solum variatur arena. Laetantur vitreis errantia lumina in undis; In summo natat umbra, natant ramique comaeque Frondentes, sol per tenuis vaga lumina rimas Irradiat, variant umbrae variantibus auris; Pendula per nitidum currunt umbracula fontem, Murmuraque in solis strepitant resonantia silvis, Quae lenis movet aura, movet recinentia ramis Ora avium et vario resonant cava guttura cantu. At circum atque ipso crepitantis margine rivi Ver halat, roseusque decor se fundit ad auras, Liliaque in viridi spirant canentia thyrso, Et memor ingratam moeret narcissus ad undam; Tum violae e patulis redolentia munera ramis Praetendunt laetos flores implexaque serta Spirantis rarum veris decus. Enitet inter Illustris passim floris monumentaque divum Flos rarus, flos ipse hominum vix cognitus ulli; Heroes norunt et semideique deique, Iupiter hoc thalamos iubet, hoc iubet aurea coniux Rorari genialem aulam, cum laetus uterque Laeta agitat sociosque parant coniungere somnos. Hos inter gratam Alcidae per membra quietem Stillarat sopor, et fessos recreaverat artus. Ipse autem somno gravior victusque sopore Horrentemque animam late de pectore anhelus Efflabat. Nymphae, insolito de fonte fragore Excitae, liquidis caput exeruere sub undis; Utque virum videre per haerbida prata iacentem, Tendentemque artus, mento setisque rigentem, Claudentemque superciliis cava lumina, risum Ingeminant: laetis interstrepit unda cachinnis. Ridebant aliae stertentem heroa; sed haerens In puero non ipsa oculos, non lumina torquet Blanda Earis, sentitque deae zephiritidis arcum Tabificum ultricesque manus. Ea, colle propinquo Insidians, telum idalium, immedicabile telum Perstrinxit, sullatum alte intinctumque veneno Fontis acidalii. Hoc etenim dea cypria telo Utitur in nymphas, quotiens mortalia nymphis Obiicit ora, hominumque deas pertentat amore. Interea, catulis puer ad praesaepe ligatis, Ludebat, pexosque manu mulcebat, et haerbas Selectas dabat, et misto inter cornua flore Intexens viridi caput insignibat acantho. Mox ipso infelix puer, ipso in margine laetos Infelix lavat, et vitream depectit ad undam Rorantis hudo latice atque aspergine cana. Senserunt catuli fontem notum. Ah puer, ah sors Dira deum. Saliere feri, puerumque sub undas Traxerunt. Terque ipse manu pedibusque humerisque Obnitens clamavit herum: ter candida Nais Ora manu pressans liquidum vi traxit in amnem, Atque amplexa suis pavitantem condit in antris Fulgentem tamen ora, oculisque comaque decentem. Illa quidem puero fruitur. Sed flava Nychia, Et nigris Eunice oculis petulansque procaxque, Atque umbrae Melis consueta, Adranea recessu Picta genas tortisque comis et nuda papillas, Ac nunc multa suo fundens suspiria corde, Tabescunt miserae invidia latitantque sub antris. Septem Earis malesana dies, septem anxia noctis Cum puero insomnes agit, ut neque parcat amanti, Nec parcat rursum ipsa sibi, sed perdita et amens Deperit illum oculis, amenti et deperit ore Perdita; mox clauso exanimis collabitur antro. Ast heros somno excitus pavitansque dolensque Quaerit Hylan, repetitque et Hylan. Nemora avia longe Responsant, iterantque et Hylan. Puer abditus antro Ipse quidem responsa refert; sed nympha, sed antri, Occlusaeque fores, molesque immanis aquarum Adversans prohibent superas attingere ad auras. Luctatur sed vox, intusque offensa resultat, Atque obscura procul revolutaque bombit imago. Errabat miser Alcides gemitu obvia complens: Praecipitem nunc ardor agit, nunc victa dolore Genua labant, nunc mugitus per saxa resultans Inventum promittit Hylan, modo lusus et exspes Arcumque clavamque veneficamque pharetram Turbat humi; mox amisso praefertur amante. Iamque oculi, iam vox defecerat. Ecce per amnem Visus Hylas. Vocem ingentem dedit excitus heros, In mediosque salit fluctus et brachia tendit. Exili tum voce puer: "Mihi gloria in amne est, Care parens, absiste queri, sat terra, sat aequor, Satque tui socium me iam novere labores; Sat sit Hylan sudasse tuae sub pondere clavae. Iam requies mihi parta et hymen et numen in unda: Vive memor, nostrosque animo servabis amores." Hic lacrimas dedit atque extendit ad oscula vultus Purpureos; vani rapuere sed oscula venti. Sectatur properantem heros, sed coerula coniux Sectantisque oculis nubem obiicit, et vetat antro Indugredi. Tales reddit de pectore voces Alcides: "Mihi care puer, tua gloria laudi Atque undis iam parta quies et numen in amne, Invidiae coniux et amante et coniuge felix; In clava mihi nomen Hylae libycaque pharetra; Pulchcr Hylas, regnabit Hylas in pectore nostro: Sis facilis, nostrosque iuves in parte labores." Dixit, et ingentem viridi de cespite collem Erigit attollitque manu: componitur ara In medio, lecti flores et olentia serta Sparguntur; gestati arcus gravidaeque pharetrae Stant super, et rutilas volvunt incendia flammas. Ipse aram novies lustrans bona verba precatur Cum gemitu, novies et Hylan de more salutat. Visus Hylas media flores quoque sumere ab ara. Hinc iter ad Phasim ingeminat, minuitque dolorem Ipsa dies, desiderio vis addita crescit, Mensque resurgentis renovat sub pectore curas, Quae fossum excipiunt variae et comitantur euntem, Litora dum properans legit et cava flumina tranat; Solantur tamen in tenebris insomnia et umbra Obversans oculis et Hylae amplexantis imago. Forsitan et quos quisque deus per pectora sensus Excitet et quales nascenti sidera mores Portendant, canerem, diversaque fata, virorum Quae facies, vigor aut membris, quae robora cuique, Quod studium, quodque ingenium visque insita cordi, Ut rerum series et coepti carminis ordo Postulat, et toto passim ferremur olympo, Scitantes quae vis superum ac fortuna locorum, Astra deum quid iuncta simul, quid, ab orbe remoto Dum certant, quid, cum radio intueantur amico, Promittant, qua parte favor, quave ira deorum Eveniat, mors unde repens, aut tempora vitae, Quaeque hominum generi coelo ducuntur ab ipso; Verum ingens dolor et fatum insolabile magni Herculis, ac totum lamenta audita per orbem Crescentem natae luctum immedicataque duro Vulnera retractant ferro, ac nova robora sumit Cura recens, semperque novos dolor incutit ictus. Non potuit famulantem heros, socia arma ferentem Victor apri excisorque hydrae domitorque ferarum, Non valuit pueri casum nymphaeque rapinas Ferre deus. Mihi nata seni, mihi filia patri Eripitur. Crescat dolor et nova cura resurgat. Parcite, Pierides, nostroque absistite luctu. Vos laetos agitare choros iuvet; ite, puellae, Ite, deae. Tuque, o toto dux praevia coelo Uranie, proprios repetens age, diva, recessus: Ipsa tibi dulcem in thalamis meditabere cantum. Funera nos lacrimaeque decent. Procul este, Napaeae, Este procul, Dryades, cultaeque in carmine nymphae, Liquentisque amnes colite et colite ocia silvis. Forsitan et te, Aurora, iuvet, dum Memnona luges, Et nostras audire tuasque iterare querelas. Sed dolor et lamenta nigro comitentur amictu, Quaeque aerumna meos non deserit anxia questus; Sed comites estote, aurae, atque favete querenti Et voces geminate et luctum intendite nostrum, Fidae aurae, comites saevi testesque doloris. Certo ego felicis tedas dulcisque hymenaeos, Nata, tibi carosque parabam e stirpe nepotes, Fingebamque et avi lusus, numerosaque verba Ad cunas, cantusque senex meditabar aniles. En miserae patris tedae? Hosne senex hymenaeos Aspicio? Sunt haec solatia grata nepotum? Nata, iaces, nec blanda senem, nec filia patrem Alloqueris, sed muta siles, sed lumina condis. Hoc meruit pater infelix? Age, nata, reclusos Et sustolle oculos et me solare querentem. O vanum desiderium et spes patris inanes: En tabes. Decor ille tuus quo, nata, recessit, Deliciae matris miserae? Tibi dona parabat Et lusus dignos hymenaeo et coniuge vestes: Pro donis lusuque et pro laetis hymenaeis Liquisti luctum et lacrimas atque aera nigrum. Ornabam tibi serta domi, syriumque liquorem Ad thalamos geminae, geminae tua cura sorores Fundebant. Quid pro sertis syrioque liquore Liquisti? Sine sole dies, sine sidere noctes, Insomnis noctes. Fesso tibi vagit ab ore Frater, et in cunis questus exercet amaros: Has illi illecebras, haec ludicra blanda relinquis. At patri vetus ulcus et insanabile vulnus Liquisti, aeternos luctus, miseramque parenti Caniciem. O qui me patrem, qui forte parentem Syrtibus in mediis statuat, saxisve Promethei, Qui rapidas instiget aves et vulturis ungues? Non mihi te belli rabies, non aspera ponti Tempestas, non missa polo flagrante ruina Eripuit, tellusve gravi concussa tremore, Aut quae sunt miseris discrimina plurima terris: Ipse mihi flos aetatis speciesque pudorque, Et gravitas generosa, oculisque afflata venustas (Heu, quod, iuncta simul dum sunt, bona plurima certant) Eripuit tete. Ipsa sibi probitasque decorumque Iniecere manum, et fato sua iura dedere. Quae, superi, quae saevities. Molitur ab ortu Sol cursum, pergitque iter, et spatia ardua lustrans Conficit, occiduum dum progrediatur ad orbem; At vitae spatium incertum, et persaepe senectus Ingruit in medio cursu vellitque iuventae Languentem florem, et spoliat spe divite ramos. Anne mihi ante oculos grata obversatur imago, Qua mihi te quondam, mea Lucia, qua mihi tete Laeta oculis, blanda aspectu, pulcherrima cultu Consueras offerre? En aspicio ora decusque Egregium formae et tot honestae frontis honores? Laetantem amplexu excipio et patria oscula iungo; Affaris iam blanda senem, officiosa parentem; Excutiunt mihi iam lacrimas nova gaudia. Demens, Ac demens pater infelixque parensque senexque, Funde novas lacrimas, ne te iam ludat imago Et sensus memor et mentis spes credula vanae. Nil, heu, nil reliquum iam Lucia. Cessit in auras, Vel somno similis, vel inani corporis umbrae; Aut iacet in parva tantum cinis abditus urna. Num coelo forsanque recens nitet aurea sidus? Illam coelicolae inspectant? Illam heroinae Mirantur? Clarum nota inter sidera lumen Ipsa micat nova lux, coelo decus addita et astris? Nata, queror. Reptantem auris coeloque vagantem, Astra recensentem numerosque et signa notantem, Heu fallax natarum amor, heu male grata, nec ore Appellans, nec voce petens patrem ipsa vocasti. Saltem, o saltem oculos ad lumina nostra reflexes. Ah diras patrum spes et solatia dira; Ne coelo, ne diis pietas. An forte nec ipso Splendescis coelo, tenebrisque adoperta profundis Caligas nigricans? Pereat lux, omnia noctem Ingeminent, tenebraeque cavo dominentur olympo. Sed iam o sed desiste, dolor. Mihi roscida flavo Exsurgens Aurora novum iubar aequore tollit; Praeradiat caput auricomum, roseusque per auras It decor, eque genis stillat ros fusus eburnis. Nunc axem, dea, nunc currus, age, pelle volantis, Funde diem, sparge heoam dux pravia lucem, Pande sinus: natam aspicio. Tecum aurea curru Lucifero et sociis tecum secat aethera bigis, Blanditurque oculis, lacrimas quoque laeta parentis Aspectu ciet, et blando mea Lucia ab ore Appellatque patrem, summo et sua brachia curru Exerit invitatque senem. Iam, filia, fulges Insuetum iubar, ardescunt iam tempora, iam iam In radios abeunt crines; en fulgidus ora Accendit splendor, micat en lux ignea circum Perque genas, totoque nitor se fundit olympo. Exoritur iam sol. Radiis en Lucia solis Excipitur, roseoque sinu complexa nitentem Illustratque diem, et super aethera fulget apertum, Atque novum coelo decus et nova lumina terris Diffundit: lucem inde aurae sensere recentem, Clarior et solito diffulxit ab aethere Titan. Ergo ubi postremum in cinerem squalentiaque ossa Solverit, et longo tempus me absumpserit aevo, Quaeque levis tumulos circum obversabitur umbra, Abscondet nox, et nube obdensarit opaca, Forsitan e coelo aspiciens, nec passa parentem Obduci tenebris, nigrantia nubila late Differet, et patrium longe indignata sepulcrum Nocte premi et densa manes caligine condi, Effundet rutilantem alto de culmine lucem, Et totum in radios clara inflammabit olympum, Illustrans monumenta patris decora inclyta fama. Fama ipsa assistens tumulo cum vestibus aureis, Ore ingens, ac voce ingens, ingentibus alis Per populos late ingenti mea nomina plausu Vulgabit, titulosque feret per secula nostros, Plaudentesque meis resonabunt laudibus aurae; Vivet et extento celeber Iovianus in aevo. Nec derunt, mutum ad cinerem qui grata locuti Oblectent manes cantu, atque haec pectore versent: "Huic puero quantum aonides tribuere puellae, Castalii quem fontis aquis lavere, et opaca Tempora cinxerunt lauru, fovere et in antris Assuetum choreis Musarum. Hinc pectore anhelo Lustrantem idalium nemus et loca consita Amorum Et Charites docuere viam, voluere et amantem, Atque faces tractare deae atque Cupidinis arcus, Mox paphiam canere ad citharam. Procul antra canenti Assultant, resonat virides formosa per umbras Fannia, perque suas strepitant suspiria myrtos, Et percussa graves iterant iuga frondea curas. Post iuveni patuere adytis manifesta reclusis Templa, quibus secreta deum sapientia pandit, Naturaeque artes docet et praecepta recludit Vivendi. Hic illa e media testudine templi Hortaturque monetque viros, foribusque adapertis Admittit meritos, excludit inutile vulgus Detestans. Inde ipse animum formavit, et omnes Explicuit vitae mores, monstravit et artis Ingenuas, totumque audax Helicona pererrans Nil intentatum ingenio dimisit inertem. Is digito increpuitque lyram, lusitque canendo Ad cyathos, idem ad thalamos Hymenaeon amatos Pellexit cantu, cecinitque admota cubili Antiniana sales notos, nec defuit illi Rustica quae tenerum modulata est fistula carmen. Ingemuit simul ad tumulos, lacrimosaque amantum Funera, dum e solis violae afflavere sepulcris; Instruxitque alas equitum, ac sertoria signa Extulit Hesperiae in campis, tinxitque cruore Arva super; tumuitque amnis, dum gurgite mersat Arma, viros, phalerasque, et corpora quadrupedantum. Idem ausus maris undisonos invadere campos, Rettulit austerae salsus sapor unde lacunae, Rettulit unde cadant himbres, unde intonet aether, Prodeat unde comata, cavo quove Iris ab antro, Ausus in emotos aurarum irrumpere tractus. Macte animo, macte ingenio, cui limina coeli Stellatae et patuere fores, quem cardine laxo Fataque, fortunasque virum, ac decreta deorum Nosse fuit, superumque adytus intrare repostos Rimantem, et caecas reserantem in fata latebras. Ergo agedum, nymphae sebethides, eia age, nymphae, Et myrto tumulum ornate atque incingite lauru, Purpureamque adhibete rosam atque effundite nardum. Canentem, dea, frondentem, dea, iunge et olivam, Quae pacem dea concilias. Hic ocia pacemque Italiae peperit fessae, violentaque bella Sustulit immersitque chao, atque in valle maligna Abdidit, et duplici religavit vincta catena, Proscripsitque Erebo, portisque inclusit ahenis, Ociaque hesperias iussit regnare per urbes."