CroALa, 2024-05-13+02:00. Nodus PICO_GF.stau-01.xml in collectione pdill0.
Functio nominatur: /documentum/pdill0/PICO_GF.stau-01.xml.
staurostichon heroicum carmen | de mysteriis dominicae crucis, | ad Maximilianum Augustum Romanorum regem
Germanae nuper delapsa insignia terrae Principis aetherei canerem, ter maxime Caesar, Si me praecellens rerum mirandaque moles Exiguo sineret residem de pectore uocem Promere: sed uincet pietas, audacia uincet, Abscedat Bromius, spumoso Cypria ponto Dispereat, procul hinc absit Thymbraeus Apollo, Fabula Pieridum, procul hinc, procul este prophani. Namque salutiferi canimus miracula regis, Vaesano figmenta Deum qui dispulit orbe. Christe faue coeptis, tuque o sanctissima uirgo Empyrei regina poli, genitrixque tonantis, Dirige fluctiuagam uentosa per aequora Cymbam. Postquam flammifero praepes descendit ab axe Summa Dei soboles, summi sapientia patris, Vt male contractas a primo semine labes Purpurea elueret sacrati sanguinis unda, Mortales clauso profugos ut ferret Olympo, Sacra prophanato diffudit lumine mundo, Tartareas pellens hominum de corde tenebras. Inque uices uarias diuersa in tempora signis, Quae captum superant humanae mentis, adegit Suaue serenata in praecordia uulnus amoris. Illapsus primum praecelsae uirginis aluo, Quae mox concepit nullo de semine prolem, Viliaque enixa est nono ad praesepia mense. Iam uix octauam lucem conspexerat infans, Iam uix assumptae prima incunabula carnis Attigerat, cultros pellis cum caesa cruentos Sensit, et hostiles aufugit principis iras Herodis, supero matrem puerumque tueri Afflatu iussus Ioseph, Nilotica tecta Perrexit: monitusque iterum ad Iudaea reuerti Herode extincto, Galilaeis adstitit aruis. Subditus interea peragit mandata parentum: Praecellitque senes puer, et Salomonia templa Ingressus monuit, legisque abstrusa reclusit. Mox docuit Solymos praeclarae munia uitae Praeconis tonitru, qui flumine mergier artus Suasit, et indignum Christi qui lora relaxet Se uocat, et nitidae soluat sandalia plantae. Hinc uastae latebras Christus perrexit eremi, Multos passurus uiolenti Daemonis astus. Nanque quater denos iam roscida luna rotatus Egerat, et totidem magnum sol aureus orbem Ambierat terrae, ne dum ieiunia Christus Soluerat esuriens, cum se tentator operta Ingessit fraude, et lapides mitescere duros Praeciperet blande stimulat, cui talia fatur: Nonne sacri referunt libri? Traducere uitam Non datur in dapibus: sed enim foelicius illud, Quod fluxit sacro semel omnipotentis ab ore, Perpetuam praestat uentura in secula uitam. Protinus hinc celsae uehit ad fastigia primae Spiritus, atque illi rursus: Si dia propago es, Te tuto poteris summo de culmine templi Mittere: namque extant de te mandata ministris, Ne forte ad lapidem offendas. Cui talia reddit Legiferi scitum Mosis, Dominumque Deumque Ne tentes. paucis pauefactus uocibus hisce Obriguit, ueluti cum saeuo moenia bello Impiger obsedit multo conamine miles, Actutum et chalybis percussus tempora glande, Machina terrifico quam fulminat aenea bombo, Sternitur, atque illi torpescunt frigore membra. Crudeles iterum uersutus colligit iras, Ac tristi obuersat fallendi pectore curas. Nubiferi ductum praecelso in culmine montis Collocat, et molli quondam regnata Dario Monstrat sceptra, Pharon, Lybies porrecta sub axem Regna, Tagum fuluam populis qui uoluit harenam, Et quicquid latis rerum tractabat habenis Roma potens, spondetque illi, si poplite flexo Procumbat. Contraque refert diuina propago: Perfide discedas, soli seruire tonanti Est opus, in tenues momento euanuit auras. Post nucleum legis dirimens a cortice uulgo Praebuit, aeternae reserans compendia uitae, Dogmataque expungens scribarum mentis auarae Semina, pontificum luxus, fastosaque secli Gaudia perstringens, Pharisaeae noxia turbae Carpit fulcra, dolos retegit, praenuncia mortis Spargit uerba suae, non indignatus ab umbris Infernis animas excire ad munia uitae, Reddere cognatis nutu, quae functa sepulchris Corpora, quae tristem dudum exhalare mephitim, Disiectae placuit rursum connectere formae. Inuidia extemplo conflatur maxima, nanque Virtuti uitium bellat, diuina prophanis Confligunt, pugnat tumido clementia fastu. Supplicium petitur iusto de sanguine, poenae Poscuntur, saeuae condunt spectacula plebi Membra salutiferi transfixo stipite regis. Funditur innocuus toto de corpore sanguis Vbertim celebris mixto fluit unda cruore: Qua scelus antiquum primaque ab origine mundi Eluitur, patriae primaeua piacula noxae. Scilicet humani generis perculsus amore Crudeles clauos, risus, atque aspera flagra, Sputa, alapas, barbae uulsus, diramque coronam Sentibus horrentem subiit, mortemque fugare Morte Crucis uoluit. Quae te clementia Christe Ingratos nimium mortales, ferrea corda, Vt morte eriperes, mortem perferre coegit? Ne rogo, ne summi collati muneris unquam Inferni obrepant uaesana obliuia somni. Dicite foelices animae, quae lucida templa Incolitis, quoties renouarit mystica lethi Signa sui, postquam sedes ferrugine nigras Inuisit, pulsisque aeterna luce tenebris Atque catenato resolutis patribus hoste Sublimis superas Christus remeauit ad arces. Principio auratis confixit corda sagittis: Corda uirum sacri coetus, quae uiuida uirtus Ardentis linguae in speciem penetrarat, et almum Spirabant calefacta nimis praecordia Christum. Quem puro quondam sumebat turba fidelis Pectore, sacratae celebrans conuiuia coenae. Scilicet immites hinc debellare Tyrannos Exarmata ualent flammanti pectora lingua. Hinc ueteres fugitare Dei, trepidare Senatus. Mirari attoniti Sophiae de plebe magistri, Mirari et uulgus coepit, cum cresceret ardor Insolitus, numerumque magis quo saeuior ira Redderet innumerum tormentis percita caedes. Recludunt Stephano coelum stridentia saxa, Vrentem moriens temnit Laurentius ignem: Innumerae rigidam constanti pectore mortem Imbelles obeunt (res non audita) puellae: Pollutas pueri laeti obtruncantur ad aras, Inter mille neces fidei rutilantior ignis Fulsit, Callaicis ueluti in fornacibus aurum. Tum praeses Syriis feruens Egnatius agris Christigenas pascebat oues, Romanus abegit Miles, crudeli ducturus funera circo. Sacra uiri nimium formidant membra leones Tangere, ab innocuo cohibentes ora cruore. Quem rigidi immitis Traiani exhauserat ensis, Protinus euulso (nam dirus pectore lictor Traxerat) inscriptum cordi spectatur IESV Nomen honoratum, quod tristia tartara longe Formidant, superae conspecta insignia dextrae. Tempore iam ex illo, multum cum uiuidus ardor Ferueret, inuidit daemon transcendere coelos Stelligeros hominem, quibus ille expulsus Auerni Horrendas subiit multa caligine sedes, Hinc satagit Christi ut marcescant pectora luxu, Crassetur uilis tumidusque nomismatis ardor, Despectent humiles uano ut turgentia fastu Stemmata: sed uicit Christus superoque calore Dispulit elatas Erebi de nocte tenebras Hoste triumphato, ruit ille in tartara praeceps. Sed magis infernus coluber cum sibila pressit, Fallendi insidias uiroso in corde uolutat: Cum uelut a rabida, quam dira impellit edendi Ingluuies, pastor commissa armenta leaena Custodit, magis illa furit, licet improba fraudes Dissimulet, renouatque latens in pectore bellum. Secius haud coluber simulata pace uenenum Offundit. Sed quis summi omnipotentes alumnos Fraudibus eripiat? placuit concire fideles Saepius, atque magis quo frixit inertia mundi. Propterea Assysius nimio calefactus amore Rettulit effossis flammantia stigmata membris Franciscus, pauper terris, ditissimus aula Principis aetherii, perrari signifer aequi. Alter ab Empyreis defluxit sedibus almae Virtutis custos, fidei seruator Iberus. Vtrinque innumerae uaria sub ueste cateruae Conscendere polos fremuit perterritus Orcus: Nec non et Siculus flammas emisit, et ille Conspicuus signis Picenae gloria gentis Olim foeminei sexus: et Tuscus, et Vmber Monstrauere fidem, et gestata insignia, nec non Sulphurea Nar albus aqua, priscumque Reate. Quid referam sanctos monitus, praeconia crebra Sacrorum uatum non exaudita prophanis? Sed quae inuisa malis nuper demiserit, audi, Dum sol obliquum bissenis partibus orbem Supra quindecies centum numerasset ab ortu Virginei partus, primae trieteridis annum Postremum uoluens, labuntur mystica caelo. Res comperta mihi: uos aspirate canenti. Est regio Europae gelido subiecta Trioni: Bellaces habitant populi, quos Romula pubes Vix domuit, toto quamuis dominarier orbe Coeperit, et Latium iam formidaret Araxes Armenius Tybrim, Pharium et pepulisset Anubim Itala proiectos aluit. quae bellua fratres. Illinc missa uadis ingentia robora uoluit, Atque sub aereis praelabitur alpibus Aenus. Aenus Caesareis ardentia ligna Caminis Ducturus, uasto populus dum Sbocius antro Effossum uarios argentum promit in usus. Hac Rhenus liquidi deuoluit fluminis undam: Gallica Germanis qui separat arua colonis, Romani toties expertus militis arma, Ingentes paruo Tybri supponere lymphas Pertulit, et Latiam uectare per aequora puppim, Oceani bifido percellens uortice fluctus. Hinc et Danubius non magnas deuehit undas, Montibus Arbonae uix fusus, plurima nondum Flumina surripuit, nondumque binomius, ingens Alluit Elysios, Ariosque et Paeonis oram, Et Lygios: tandem rapto tumefactus aquarum Euxinum ingreditur bis terno gurgite pontum, Extremumque caput limosa perdit in ulua. Hic demissa recens populi mysteria, mirum Attoniti inspectant homines, ac inania passim Inscribunt puro delapsa insignia coelo Sanguinolenta crucis: clari memoranda triumphi Effigies late spectatur spongia flagra Visuntur, tunica inconsutilis intima, claui Cernuntur multo madefacti sanguine, telum Quod sacram saeuo discreuerat impete costam Pingitur, excubitor crista spectabilis ales, Tergeminique micant tali, quos inclyta Christi Iecerat innocui sortitus tegmina miles. Non ignota cano, Caesar monstrauit, et ipsi Vidimus, innumeros prompsit Germania testes, Qua Rhenus tenui Raetis ex alpibus orsu Funditur, et maior suppositis influit aruis, Compertum, uiditque lacus qui molle pererrans Muros piscosae subiectos perluit urbis, Quos Constantini proles Oriente subacto Occiduas repetens stellanti murice terras Condidit, et proprio signauit nomine, cuius Principis (ut perhibent) demissus sanguine Picus, Picus arenosae genitus prope flumina Siclae. Audiit et tumidi iam ditior accola Rheni: Quique lacu missus leni sub murmurat unda, Mox alium praefertque lacum, quo denique fusus Inde humilis tumidusque uoraxque euoluitur, inde Plenus et exiguus, rectus, sinuosus in orbem Labitur, hinc sumptis Basileam diuidit urbem Fontibus, ac uasto defertur gurgite, et alti Vorticibus magnis contingit tecta Brisachi, Aduersam caesa quae nectunt abiete ripam. Noricus inspexit, torti audiuere sycambri: Audiit et Mario domitus per uulnera Cymber. Senserunt amnes, senserunt aequora longe: Aequora torpenti glacie concreta sub axe Arctoo. propius conspexit Danubii fons, Spectarunt fortes ipsis sub moenibus Vlmae Assueti contis fontes bellare Sueui: Et Phorcin Latiae donatus lumine linguae. Cui sacrum triplici celebratum dogmate nomen. Inspectant populi, quorum confinia Caesar. Vastauit late uictor, cum fusa Bohemus. Agmina colligeret, nuper dum proelia miscet Confractis uires latura rebellibus. Illinc Vangiones cernunt: latebrosa silentia siluae Herciniae norunt: nouit perterritus Osus, Osus Aranisco dubium deductus, an illo Hic genus antiquum referat, sub iudice lis est. Vindelicus, Rhetus miratur, et aspera caede Romani tremuit quondam prouincia Vari. Nec tam praecipiti formidine territus hausit Armorum sonitum quondam Germanus arator. Nec sic expauit, subitis cum motibus alpes Intremuere: minus bellacis tempore Othonis Pertimuit, claro primum cum mystica coelo Defluxere. Iuuat lachrymas effundere, multae Implorant ueniam scelerum cum patribus urbes Aeni concutitur pons, illius accola nudis Incedit pedibus celebrans amburbia, tantum Relligio potuit, Minio color, et color atro Nonnunquam similis, sacris mantilibus ipsi. Sanguineis rutilans maculis insigne triumphi Vidimus, Actaeo confusum pene liquore. Puniceo interdum fulgor certauerat ostro: Interdum fusci nigrantem nube coloris, Permixtamque crucem rubro spectauimus olim. Nec morum discrimen erat: sacer atque prophanus Iam conspersa sibi gestabant mystica, patres Conscripti et pueri, conscriptus sexus uterque, Et templa et uestes, a summa Caesaris aula Ad tenues uicos, ad dura mapalia ruris, Cernere erat liquido deductum ex aethere signum, Purpurea exceptum tunica quod ferre senator Formidat, laeui et matrona perhorruit armo: Quod stupuit trito positum centone colonus, Pauperis ad lychnum nati dum canabe pero Consuitur, teneras lacerent ne tristia plantas Constipata gelu, consertaque uepribus arua. Miraturque sagi tenuato stamine miles Insculptum mortis uitalia sede trophaeum. Miraturque simulque pauet, qui uasa sacerdos Obnubit, celeri supra tectoria lapsu Aduentare cruces, et lintea pingere pallet Spectator, densusque redit formidine sanguis Ad fontem e riuis, titubantque in pectore fibrae. Nec non ueloces ageret cum turbida lympha Praecipitata molas summo de uertice montis, Atque excepta rotis tereret frumenta, minister Qui lassata, uago stridore et pondere sacci, Pollineque inspersus, placido dare membra sopori Decernit, rubro sub tectis spargitur imbre. Olli per pectus, per crus, per colla, per aluum Sydereae extemplo pingunt insignia guttae. Quam uarii strepitus, quam dissona dogmata, quanti Pro sensu capitum uario mussare susurri? Crediderim dominum, celsae qui praesidet arci, Olim longa sui potantem obliuia mundum Vidisse, et signis uoluisse salubribus almae Saepius (utque alias) excire ad limina lucis: Quandoquidem sontes inferno sustulit antro Tartareus princeps furias, scelerumque cateruas Immisit Stigii reserantes abdita fontis, Cuius mortifero dudum tenebrosus hiatu Aera tabificum fumus praetexuit, inde Angusta occulitur coelestis semita uitae, Inde crucis miseros uesana obliuia tentant. Hinc regina mali forte indignata sinistris In caedes et bella ruit sitibunda cruoris, Praecurritque rotas scisso discordia crine, Successus belli si forte arriserit, illinc. Ambitio erumpit rebus tumefacta secundis. Tumque infernus amor lucri, tum lurida gliscit Ingluuies, studioque omnes excerpta per artus Spurca Venus, lassis nimium quae uiribus hausta Et parit ignauos animos, et torquet atroci Inuidia, et partos disperdit prodiga census. Sic septemplicibus crassatur perdita uinclis Bellua multorum capitum, quibus impete soeuo Deiectam legimus quondam Babylona superbam: Quam nec crudeli populasset milite Cyrus, Nec centum crebro nutassent ariete portae, Nec genesis falso lusisset dogmate mendax Stellarum uariis intentus cursibus augur; Ni prius hostiles hausisset perfida mores. Quos noster, pudet heu, iam dudum accersiit orbis, Quosque recens Babylon haustos cumulatius ambit. Sed nec tam tumidam uictrix te Graecia quondam Reddiderant coesi Marathonis in aequore Persae: Non delusa Rhodo, tergo non fulta Platonis, Non Demostheneae raptata uolumine linguae, Neue Stagereo motu peruecta tonantis Ad solium, tanto pereuntis ludicra famae Aut studio aut plausu quondam deposcis inani, Quam nunc imbelles laudum mentita trophaea Ostentant fastu, quam plebs ignara tumescit. Molliciem subde et luxus, quos prisca Tarenti Fama reformidat, quos nescit Apicius, odit Atque Philoxenium guttur, quos reiicit ille Qui sceptro indignus tractauit Serica pensa Et Sybaris parcae spernens obsonia mensae. Sed quid Achemeniis quaesitam Regibus olim Immanem Venerem (pudet heu memorare) prophani Nomine damnatur qui non admiserit. Omnes Quotquot collegit uitiorum Roma cloacas, Assyrium Tyberi cum iam admisisset Orontem, Mox propriis opibus, propriis ruitura sub armis, Iamdudum excipiunt. insultat Maurus, et Afer, Aegyptus, Libye subsannat, Thracia ridet. Nec fidei monitis auscultant, Vincimur, aiunt: Colluuies scelerum, uitiorum foetida nubes Hinc illuc pridem migrauit, perfida turba In Christum laxant impune repagula, nobis Non impune datum, si Christum lingua lacessat, Virginis et nomen nobis non spernitur almae: Sed nec sacra Dei nobis, nec templa, nec arae Venduntur, dominis quo tandem cernimus usque Insultare canes? purgemus noxia, rectum Firmemus, nostris opus est indicere bellum Moribus inprimis, mox bella inferre prophanis Scilicet in cassum patiemur mystica caelo Delabi, aut ueteres tantum effudisse cruoris Sacratae fidei proceres? aut denique Christi Nil nobis prodesse necem patiemur amaram? Subiectos populos compescas, inclyte Caesar, A uitiis: neque enim tantas regnator Olympi Virtutes et opes tibi contulit, ut tibi tantum Prodessent, celsae rarissima munera dextrae. Dona recognoscas fortis coelestia Caesar. Sopitam turbis sacrato pollice barbam Vellere ne pigeat, tua sunt haec munia, Caesar: Stringere constantis fidei pro legibus ensem, Insculptaque cruce infidos Maomethis alumnos Pellere. Quae tibi sunt iam tradita, desine Caesar Alter ut insumat. te contemnente, ministri Christo non desunt Reges; nec tempora desunt, Vt mores abigat Satana impellente nefastos, Et crucis imperium longe lateque propaget. Tu dudum lectus, nunc inuitatus, ad altas Dirige (ne pigeat) foelicia carbasa portus. Non deerunt equites, non instrumenta, fideles Adsunt Italiae populi, lectissima pubes. Viribus indomitis instructas ecce phalanges, Tormenta, et celeres praestat Germania currus, Et neruos belli, fauor ingens coelitus, idem Quo fretus iam pene puer certamine Gallos Contundis Latio, nec dum diademate frontem Contectus, multosque domas. Gens effera nuper Rettulit Arctoas inflictum uulnus in axes: Iam metuuntque Gethae, metuit quoque Maurus, ut olim Fugerat Eoas indignabundus in ortus: Aemoniis equitum cuneus distinctus ab oris, Dum Carolus bello iam Parthenopaea subiret Moenia, magnanimis qui mox succumberet orsis. Cuius nec gaesis Byzantia turba sarissas Duxisset contra, refluus quoque Bosphorus udas Veliuolam classem Thracum excepisset in ulnas: Ter seruum Memphis iure indignata tyrannum Cessisset Pharium uelamina torta tiaram. Nunc aquila expetitur, rutilum quae insigne triumphi Per Tanaim, Nilum, calidae per rura Sienes Perque Arabum campos, ambustaque solibus arua Vectet ad aurorae populos, ad ditia regna. Sed uereor, Caesar, ueteri ne quassa timore Occiduum turbet subitis incursibus orbem Hostica gens fidei; ueluti cum percita uoce Euigilant, nudo meditantur praelia dente Turba canum, surdis si forte irritibus hostem Nil arcent, nec baubatus effundere uanos Contulit, insultum expediunt, quo territus hostis Horreat, inque illum possit formido referri. Rumpe moras, Praestan uideat Gangeticus armis Caesaris excindi Persas, non spernere Hydaspem Aut Hispanim, pontes patrios nec uisere saltus, Donec odoratos alacer conscenderit Indos.