CroALa: documentum

Documentum PETRARCA.bucc-05.xml in db pdill0

---

Pietas pastoralis Martius Quid genitrix veneranda dolet, germane? quid illi Accidit hoc dignum gemitu? quorsumve recentes Mesta pluet lacrimas, nec lumina nostra madescent? Apitius Cuncta vorant anni volucres; domat omnia tempus Indomitum; cecidit matris fortuna decorque Arentique virens senio dat terga iuventus. Martius Aspice quot circum stabiles, urgentibus annis, Et virides cernuntur anus. Aliunde profecto Luctus et offensi veniunt suspiria cordis. Querere nos causas, fatisque obstare repertis Suadet amor, pietasque iubet, meritumque reposcit Altricis, partusque labor, fastidia, cure. Apitius Vim nescit natura pati; licet omnia certent Pectora ab adverso, cunctas licet advocet artes Humanum genus et studio contendat inani, Invictum caput illa ferens, contemnet habenas. Martius Hec prope diis natura pares iubet esse parentes. Apitius Hec eadem prohibet cursum prevertere vite, Et rerum turbare vices. Iuvenescere mater Nostra nequit; varia est pietas; de coniuge quisque Cogitet et parvis studeat succurrere natis. Martius De genitrice nichil? Sed enim michi maxima matris Cura subest vidue; nil hac michi carius usquam. Apitius Quis vetat esse pium? Munus leve dulcia verba. Hos humeros, has illa manus, hec brachia nobis Sola dedit, donisque suis ea sola fruatur. Non comes esse sibi, quascunque vocarit in oras, Abnuo, nec fragili baculum me ferre senecte. Martius Dii tibi consilium celo tribuere sereno; Nunc pietas sua regna tenet, sua possidet arma: Filius es, matri vin subveniamus egenti? Apitius Fare; quid expectas? Omnis mora torquet amantem. Martius Est domus ampla sibi, nemoroso condita colle, Dudum magnanimi longo quam tempore fratres Obsequiis coluere piis. Tum cognita late Mater erat, saltus nimis invidiosa per omnes, Felix et partu, et silvestribus inclita gazis, Ac nemorum regina potens; mors invida natos Preripuit misere, perierunt corpora fratrum. Fama viget. Nos ludibrio dilata iuventus Spiramus; sed fama iacet, tenebrisque sepulta est. Sub nobis mutata domus fortuna; tot annis Incolumis, nostros cecidit non passa furores. Hec matri reparanda domus; nil gratius illi, Ni quo fata premunt, fractis consurgere bustis Aspiceret natos et tempora prisca reverti. Apitius Milia sunt hominum, curarum milia mille: Quisque sibi sapiens. Unde hec tibi somnia frater? Pellere pauperiem labor est mortalibus ingens, Cui nunquam speranda quies; nos sorte maligna Vivere per silvas ulla vix possumus arte; Et (tecum, germane, loquor) non furta rapinis Mixta iuvant, plenis nec prede ab ovilibus acte. Tu nova tecta paras ruiture attollere matri? Martius Non nova, sed veterum turpes reparare ruinas Da, frater, da, care, manus partemque virilem Sponte subi; vincat pietas invicta laborem. Siccemus pariter lacrimas, et mesta parentis Pectora, ne tales doleat genuisse, levemus. Apitius Cura supervacui pectus quatit! Occidit illa Spes sobolis, que cuncta procul compleverat arva, Nec muris contenta suis, nec cespite parvo. Ad paucos reditum; pascent nos avia baccis Arboreis, duplicisque capax testudinis antrum, Dum tonat, excipiet, ventosque arcebit et imbres, Mater ubi alternis convivia festa diebus Hic aget atque illic, geminoque fruetur honore. Martius Coniugibus despecta quidem et calcata superbis, Ac dominas habitura nurus! Quin flectere tandem Et monitus meliora vide: Genitricis uterque Tecta colat, limenque pius venerator adoret, Quod sacri tetigere pedes. Non aspera mando; Dulce est annose iuvenem servire parenti. Non in vestibulo pudeat me mane videri Sollicitum, quid mandet anus. Quin septa laremque Molimur, solitas sedes? Hinc iussa nepotes Accipiant, hic una domus, nec scissa potestas, Nec fratrum divisus honos. Vicinia iunctos Horrebit; virtus gladio plus vera timetur. Aggrediamur opus, quedam leviora videntur Expertis; genitrix, animos si cernat amicos, Ipsa aderit; nam pascit oves, pascitque iuvencos, Unde istas cumulamus opes. Ars fallere matrem Prima quidem pueris! Fortune frusta vetuste, Preterea et terre salis altum infodit acervum, Quem cupido quondam pecori blandita latenter Miscuit et sapidas aspergine reddidit herbas; Insuper ad veteres ortos, umbrosaque Tempe, Saturnique domos, et que possedimus ultra (Lidius at nunc hospes habet) violentus ab alto Monte cadit rivus, qui, dum sua rura revisit, Impedit invalidam transverso gurgite matrem. Pons fuit hic, manibus sanctorum structus avorum, Tempus in hoc solidus; tacitos quo tramite fures, Qui gregibus pestem, silvis suprema parabant, Repperit argutus nocturno tempore pastor; Collaque sic meritis fregit. Tua dextera pontem Hunc (tibi nota loquor) tumidas effudit in undas, Dumque nocere michi properas, matrique tibique Et gregibus silvisque noces. Sed iurgia mitto. Hic nostram modo poscit opem; sine crimine quamvis, Non onerum partem tecum tolerare recuso. Apitius Compulit in facinus tua longa superbia. Verum Cimba brevis fluvio est, habilis transire volenti; Rus breve trans fluvium superest; fortuna solutos Angustat, finesque locat quos fratribus olim Tam bene pacatis quam nos sumus. Arcta priorum, Arcta extremorum confinia; at inter utrumque Laxarunt sua rura senes. Audacia letos Non stabiles habet eventus: En omnia demum Ad primas rediere vias, forsque improba giro Lusit in assiduo. Quid quod sine ponte manemus Tutius in ripa? Iam, quantum ad cetera, serum est Edificare domos sub tempus velle sepulcri. Festinus Quid vano sermone leves consumitis horas? Tertius ille minor, quem vos calcare soletis, Silvas frater habet; iam fundamenta domorum Sede locat patria; genitrix sibi rura gregemque Credidit et nati gremio secura quiescit. Parent cuncta sibi. Curas agit ille seniles Ense puer stricto, laqueisque sub arbore tensis, Quis avium furumque pedes et colla premantur. Pinguibus arentes tenerisque ab ovilibus arcent Fortia claustra lupos, tristis non murmurat ursus, Sanguineus non sevit aper, non sibilat anguis, Non rapidi predas abigunt ex more leones, Non aquile curvis circumdant unguibus agnos; Excelso, predulce canens, sedet aggere custos. Pascua tuta silent. Audit iam litus utrumque Carmen, et extremus calaber ligurumque recessus, Undifragi sectique tenens convexa Pelori. Si vocem extulerit, Mauros turbabit et Indos, Arctoasque nives, austrique calentis arenas. Imperat is vobis linguam cohibere; capellas Ite domum tondere inopes. Negat almaque mater Partem uteri vos esse sui, suppostaque iurat Pignora falsa sibi: Vallis te proxima misit, Apenninigene qua prata virentia silve Spoletina metunt armenta gregesque protervi; Te longinqua dedit tellus et pascua Rheni. Martius Nunc memini: Audieram veteres narrare bubulcos.