CroALa, 2024-11-09+01:00. Nodus PALINGEN.zodi-02.xml in collectione pdill0.
Functio nominatur: /documentum/pdill0/PALINGEN.zodi-02.xml.
Taurus
Traxisti longam portu mea cymba quietem: Iam tempus dare vela notis a soluere funem; Cessit hiems canaeque niues de montibus altis Distillant, viret omne solum, lapsasque reponit Sylua comas, renouat dulces Philomela querelas; Floribus ornatae crines per prata Napaeae Deducunt choreas, Dryades, Satyrique petulci Carmina muscosis iterant lasciua sub antris: Aurea nunc volucer iaculatur tela Cupido, Et iuuenum placitis incendit pectora flammis. Iam tutum vastos pelagi proscindere campos; Vnda silet, Zephyrus redit expectatus ab orbe Occiduo: quid stulta times? est lucidus aer Atque suo cursum suadent Atlantides ortu. Quid tibi continget tranquilla per otia laudis? Laurea desidiae praebetur nulla; potenti Esto animo atque aude: audenti fortuna fauorem Saepe tulit, pauidosque vetat gaudere triumpho. Vt video, terrent rictu te monstra canino; Sed turpe est, foedis virtutem cedere monstris. Perge igitur, iam rumpe moras altumque petamus. Rex ille omnipotens, vasto qui praesidet orbi, Aurea qui solo moderatur sidera nutu, Tot voluit latas habitare animalia terras, Tot pontum et liquidis vitam seruare sub undis, Orba suis ne tanta forent elementa colonis. Ex his tantum homini, quid sit cognoscere verum, Quidue decens et posse loqui, concessit; at ore Caetera sunt muto et tellurem cernua lambunt. Hic ratione potens validissima quaeque subegit, Alipedes tigres iracundosque leones. Et quamuis diro sint corpora plena veneno Serpentum, tamen hunc metuunt: huic maxima cedit Oceani moles, oris Balaena supini. Hoc sine quid tellus esset? densissima certe Sentibus, et nullas segetes inculta crearet: Hic leges, et quae seruantur legibus urbes, Condidit, ornauit coelestia numina templis, Repperit innumeras artes, imitantia fulmen Tormenta, emissum quibus, ignis turbine clausi, Per spatia effertur longe distantia plumbum, Quo pulsae turres et moenia celsa trahuntur In praeceps; vastosque procul quicumque boatus Accepit, dubius se audisse tonitrua credit. Vae vobis superi, si talia forte Gigantes Olim Phlegraeis habuissent fulmina campis. Repperit et puppes, vetitum quibus ire per aequor Posset, et extremum ventis famulantibus orbem Quaerere, qua Titan populos despectat Eoos, Et Tartessiaca pronus qua mergitur unda, Qua Cynosura nitet, et qua contrarius axis Aspicit Antipodas pendentes vertice, qui iam Casuri opponunt pedibus vestigia nostris. Cum tamen ingenio excellat, mentisque vigore, Vt credi possit diuino ex semine natus, Nescit adhuc, nec scire studet (res mira, nefasque Et centum tauris, et larga caede piandum) Viuere quo pacto, vel quid vitare sequiue Debeat. O caecis mortalia plena tenebris Pectora, et o mentes caligine circumseptas Stultitiae! incedunt deserta per auia: vix heu, Vix paucis nouisse datum, quo tendere tutum, Qua sit iter, per quod vera et bona summa petantur, Non docet hoc gemini nodosa scientia Iuris, Non quae Paeonio sanat medicamine morbos, Non Rhetor, non Grammaticus. Sapientia sola Hoc aperit; fida haec hominum dux atque magistra est; Hanc mihi si dederit Deus, et, subtemina si non Ante diem triplices truncabunt nostra sorores, Ipse, bonum summum quod sit, qui possit haberi, Vt spero, expediam, quamquam haec prouincia magna est. Principio summum esse bonum pars maxima censet, Numorum plenam bene semper habere crumenam, Atque auri tantum quantum vel Lydius amnis Vel Tagus aequoreas splendens eructat in undas; Iugera tot campi, quot crines vertice; longum Possedisse agmen seruorum, armenta, gregesque, Quot non Trinacriis pauit Polyphemus in aruis, Quot nec Aristaeo fuerant, Tirynthius et quot Non Erythaeeis tulit a praesepibus Heros; Pulchraque ut Alcinoi pomaria et Hesperethusae; Nec non marmoreis miranda palatia crustis, Haec sunt quae cupiunt omnes, quae quisque requirit; Quae superos genitrix tenero petit anxia nato Supplicibus votis. His qui affluit, esse beatum Felicemque putat crassi dementia vulgi. Sed nescit quanti lateant sub floribus hydri, Quotque rosas inter spinae nascantur acutae. Illum etenim quisquis fieri vult diues, oportet Nocte dieque animo diuersas voluere curas, Fortuna variante vices: nunc cogitat unum, Nunc aliud; si forte epulis accumbit, iniquae Morsus auaritiae stimulat, vix ulla palato Esca placet, properatque ingratas linquere mensas. Abstrahit inde illum exigui spes dira lucelli; Vix somnum capiunt nocturno tempore ocelli; In latus, in faciem iacet, et quandoque supinus, Versaturque thoro, haud aliter quam saxea moles Sisyphia reuoluta manu: quid luce peracta Gesserit et quid sit redituro sole gerendum Pensitat. En pereunt pecudes, cras pabula quaeram. O brumae deuota dies, quam frigora bobus Haec nocuere meis! sed dispensator iniquus, Pastoresque mali, rapiunt hi, decipit ille: Inuasere lupi caulas, praedatus et ipsum Est pecus insanus miles, magalia fregit, Incendit segetes, desecta est vinea ferro; Debitor aufugiens portat cum foenore sortem. Nulla fides, nulla est homini reuerentia diuum: Omnia plena dolis. Pro Iupiter! ille bonus vir Prorsus habebatur; sed fallax gratia linguae Atque oris, non est semper vera effigiei Regula. Quid doleam? remeat mea nauis et affert Lucrosas, ohe, merces: graue pondus amomi, Thura, electra, piper, Serum velamina, vestes Sidonias, mercesque alias, quas vexit ab Indis: Quam si concursu Symplegades infregissent, Si vel Scylla vorax, dubii vel saxa Capharei Soluissent tabulas, muliebri more querelis Implessem totas aedes lachrymisque maderent Pectora. Non deerunt nummi, nisi viuere desit. Nil frumenta valent; quid tum? mercabor oliuum; Est fodiendus ager, iaciendaque semina, messes Occandae, fabricanda domus, vitesque putandae; Illud emam, hoc vendam; accipiam et quod debeo reddam. Non secus huc illuc impellitur ac pila magno Lusorum coetu solet, aspiciente theatro, Iactari; hinc atque hinc ingenti missa tumultu Pellitur, ille ferit pugnis, hic calce retundit: Laetitia, maerore, metu, spe, fluctuat aestu Continuo, veluti ventorum flatibus aequor, Ixion verus, qui captus imagine nubis, Concubitu foedo prolem genuisse biformem Dicitur; unde eius voluit sine fine rotari Membra colubriferis radiis affixa Deum rex. Diuitiae quid sunt? res nempe simillima nubi, Quam si Riphaeo Boreas demissus ab axe Incutiat, videas unde est concreta, resolui In tenues fumos; monstra hinc gignuntur habentia Humanam faciem. Quid enim speciosius ipso Diuitis aspectu primo? sed, noscere postquam Ipsius vitam licuit, diuersa videntur Partibus a tergo non respondentia primis. Assiduo motu rotat hunc fortuna, colubri Agmina curarum sunt, quae praecordia rodunt. Vel scit vel nescit diues, quae possideat. Si Nescit, quid prosunt? quoniam nil inde boni vel Accipit aduersi, velut is qui non habet. At si Quae sua sunt nouit, vel amat, vel non amat illa. Si non, cur tenet haec? ex his quae gaudia sumit? Qualia, quum potat succos abstemius vuae. Si quidem amat, pariter curat, studet illa tueri, Proque his seruandis est anxius atque laborat; Sollicitatque illum quicquid contingere rebus Posse mali credit quas possidet; excruciatur Si perit inde aliquid: fieri quod saepe necesse est, Cum nil stare diu videas, incommoda cum sint In promptu semper. Demum quo plura tenebit, Hoc plus curarum accedet saeuique laboris. Quid memorem, subeat quam crebra pericula ponto, Ac terris censum cupiens augere paternum? Syluicolas latrones, ponticolas piratas Saepe fugit: capitur tandem; laniandaque phocis Viscera, siue lupis praebet, captiuus herili Collum saepe iugo summittere cogitur, is, qui Vt dominus fieret, se obiecit casibus audax, Vix mensa tutus propria, proprioue cubili. Exitiale datur sitienti saepe venenum; Stertentemue necat cupidi manus impia serui. Pinguior in caedem ut petitur magis hostia, nec non Nobilior potius spoliatur fructibus arbos, Vtque apibus muscisque perit quae dulcior vua est, Sic, cui plura dedit sors et meliora tenenda, Insidias patitur plures, propiorque periclo est. Nota Syracusii solertia mira tyranni: Euge bone, es felix? quid ni? non pocula desunt, Non epulae, pueri, sceptrum, diadema, cupitae Deliciae: gemmis, auro (quid cernis?) abundas. Heu mihi! namque tholo seta suspensus equina Ensis adest, iamiam miseri caput infodietur. Inuidia vexantur opes; namque optima liuor Quaeque malus laedens odit felicia semper. Hoc pretio, miseri, damnosum quaeritis aurum, Vestra Palaestinae stimulent ut corda sorores Assidue, ac nigrum citius tendatis ad orcum. Nonne Midae, fuluo quem Bacchi dona metallo Ditarunt, cunctis ridenda insania? iure Huic asini auriculas iratus, Phoebe, dedisti. Aurum cuncta precor fiant quae corpore tangam: Mox petiit stolidus primis contraria votis, Quum cibus in vacuam nullus descenderet aluum. Talis, auare, tibi fortuna est, pessime, qui cum Plus habeas, plus semper eges: ut Tantalon undis In mediis cruciat sitis arida. Si tibi pleno Effundat cornu quicquid vis Copia, numquid Quod satis, an nimium, sumes? hoc officit, illud Quisquis habere volet facili mercede parabit. Nostra etenim minimis rebus contenta quiescit Natura, in vitium si non delapsa repugnet. Diuitis in mensam syluae pelagique feruntur Optima; non desunt lepores, non caprea, ceruns, Hoedus, aper, volucrumque genus, non turdus obesus, Perdix, ficedulae, nec non quas Colchica tellus Mittit aues, grandes capi, grandesque columbi: Portantur rhombi, squillae, muraena, locustae, Mugilis, et piscis nomen qui traxit ab auro, Ostrea, caeruleo quae Cyzicus aequore gigrut: Multa alia, est versu quae claudere difficilis res. Vina dehinc, nigro nunquam cessura Falerno, Ni potius placeant aruisia neotaris instar. Sed quaero, nunquid cuncta haec lupus iste vorabit? Non credo: vel si cupiat, non posse putandum est. Quod si posse volet, rumpetur venter et ibit Turgidus ad tumulum, turba comitante rudentum. Nam qui plus aequo stomachi penetralia replet, Laeditur, et clamat, Medici succurrite: demum Euomit, et totas putor capit improbus aedes. Hinc variae insurgunt febres, hinc scrupeus humor Insidias manibus pedibusque affigit inertes. Cui non compertum est, multos inducere morbos Ingluuiem? vexare animos et corpora Bacchi Humorem immodicum sitibunda in viscera mersum? Ergo parcus erit, de multis pauca capescens, Qui non ante diem vult ducem abrumpere vitam: Nec plus, quam pauper, saccum stipabit opimum. Murice distinctos locuples vestitur amictus, Auratamque togam, tenuique subucula bysso Enitet: et Scythicae redimitus vellere frondis, Gestat foemineo pretiosa monilia collo. Num magis ista fugant mordentia frigora, quam si Muniat incultae vilis te penula lanae? Num, quae vulgari lino contexitur, aestum Arcet tela minus, tunc quum per torua leonis Signa Molorchaei gradiens calidissimus est sol, Flauaque vaesanus discindit Sirius arua, Quam si lena tuum velet bombycina corpus? At dices: ille in pretio est quem pulchra decorant Vestimenta: caput venienti inclinat, et omnis Assurgit populus, solusque hic nobilis, atque Creditur esse bonus, prudens, ac dignus honore, Dignus amicitia: pannoso prorsus habetur Nulla fides, tritamque irridet turba lacernam: Sis licet Arpinas, cuius facundia toti Praefertur Latio; vel fabri filius ille, Attica quem tellus mirata est saepe loquentem: Carminibus quamuis possis aequare Maronem, Maeoniique senis diuinos reddere cantus; Non tamen idcirco speres tibi praemia laudis: Sperneris, mihi crede, locum proiectus ad imum. Tu Ganymedaeos frustra sectabere vultus, Optabis frustra teneram tractare puellam, Si tectus vili pauper gradieris amictu. Non equidem inficior: magna est nam gratia pulchri Vestitus. Verum fuerit virtutibus ipsa Si mens nuda, malis imbutaque moribus, omnis Ecce perit cultus, fies inglorius, ac te Despiciet quisquis norit, tua terga cachinni Mordaces ferient, vel caecae iurgia sannae. Nec seruus, propria quem tu nutrire farina Consuesti a puero, si te cognouit auarum, Crudelem, tumidum, vinosum, mentis egentem, Aestimat: idcirco secum clam murmurat in te, Hunccine herum fortuna mihi non aequa dedisti? Hunccine herum tolerare diu me fata iubebunt? Laudabunt alii, quem turba domestica temnit? At fortis, prudens, iustus, pariterque modestus Si fueris, si te non parua scientia clarum Reddiderit, quaeuis tribuet tibi vestis honorem, Nec (modo sit sanus) poterit te spernere quisquam. In primis, quicumque cupis venerabilis esse, Laudari multum, nec non vehementer amari, Virtutem sequere, ac vitii contagia vita: Et caue committas quod possit iure putari Censura dignum, atque auctori inferre pudorem. Nam solet egregiam stolidum contemnere vulgus Virtutem, minima si infectam labe notauit. Sed quisnam prorsus viuit sine crimine? nemo est Qui non legitimo quandoque a calle recedat, Qui non a recta interdum declinet amussi. Ille tamen, raro ac minimum qui peccat, haberi Atque bonus dici debet: sed gratia linguae Maxima, quae docte ac prudenter singula profert. Cultus habet sermo, et sapiens, mirabile robur: Imperat affectus varios, animumque gubernat: Haec plus quam vestes poterunt te reddere clarum. Nec tu formosi specie capiaris ephebi. Talis amor scelus est, quem qui sapit effugiet. Nam Est pueris nec mens, nec amor ratioue fidesue. Ah pereat quisquis puerorum flagrat amore! Si te delectant formosae membra puellae, I, pete coniugium; vel non meretricula deerit. Quid mauis demens cupere et sperare negata, Pellere cum possis facili medicamine morbum? Sunt tamen hoc propter cupiendae forsitan ipsae Diuitiae, ut melius virtutem acquirere detur; Quandoquidem argento loculi si forte vacabunt, Nullus erit qui te doceat; nam soluere oportet Mercedem haud paruam doctoribus; est quoque habenda Sumptibus haud paruis librorum copia, tempus, Quo valeas studiis incumbere plura legendo, Ne mala pauperies alias te voluere curas Cogat, et impediant ingrata negotia mentem. Heu quam difficile est, quam paucis numina praestant, Ex humili volitare gradu virtutis in arcem! Quam raro egregios pauper sortitur honores! Praeterea qualis vita est, quam proxima letho, Quam merito spernenda, animum si nulla voluptas Mulceat, atque leuent solatia nulla laborem. Cum nunquam desint curae, cum plena dolorum Omnia sint, praestat stygiam tranare paludem, Cerbeream saturare famem, miscerier umbris: Si nunquam fas est rebus gaudere secundis, Gaudia si miserum pectus non ulla serenent. Ast inopi quidnam dulcedinis, aut solati Esse potest? cui deest panis vinumque frequenter: Nunc lecto, nunc veste caret: nunc calceus ipsos Ostendit digitos, veteri dissutus aluta. Viuere vix potis est, nedum sectarier illa, Iucundum quibus esse solet mortalibus aeuum. Talibus at certe quicumque est diues abundat. Illud enim assequitur quicquid desiderat et vult. Tantum habet imperii, tantasque pecunia vires, Vt sibi nil obstare diu patiatur: ab alto Deducit montes, et valles tollit in altum. Si vult ergo canum pernici prendere cursu Ceruos aut capreas, vulpes, leporesue fugaces; Si volucres captare libet, vel fallere pisces Retibus aut hamis; Veneris si grata voluptas, Si cibus et potus delectant, otia, ludus, Si choreae, citharaeue placent, si plaudere cantu; Omnia diues habet: nam praestant omnia nummi. Accipe quid contra referam, si discere quisquam Gestiet, id certe dabitur, modo firma voluntas Nunquam deficiat; nec terreat aspera cliuis, Angusta, et primo ingressu satis horrida dumis Semita, virtutis qua culmina celsa petuntur. Si non sunt nummi tibi, vaeneat ipsa supellex, Vel domus aut fundus. Quid ni? quo viuere pacto Tunc potero? cogar mendicus quaerere panem. Ah miser! est melius mendicum viuere, dum te Caelicolis similem diuina scientia reddat, Quam si possideas Persarum bellua gazas. Noli iudicio tenebrosi accedere vulgi, Haud magis atque pecus verum agnoscentis: at ipse Si sapis, haec memori quae dicam mente teneto. Praeter virtutem non est durabile quicquam. Diuitiae pereunt, species quoque, robur, honores, Cuncta cadunt: virtus aeterna in tempora durat, Quam fortuna nequit, nec tollere longa vetustas. Ipse tamen vidi nunquam, et vix credere possum Vel periisse fame, vel mendicasse disertum: Quem si fortuna interdum conatur iniqua Obruere, auxilium virtus festinat. Alumnos Protegit alma suos semper doctrina, diuque Non patitur miseris urgeri casibus: affert Naufragio tabulam, qua tuti littora possunt Spumosos inter fluctus attingere nando. Qui pollet virtute, Arabum deserta, nigrosque Aethiopas, rigidosque Getas lustrabit, et Indos, Tutus et incolumis. Fortunae sola resistit Virtus, atque illi dubio certamine pugnat. Nullis est igitur parcendum sumptibus; omnem Ne dubita, ut virtutem habeas, impendere censum. At si forte tibi, valeas quod vendere, nil est, Esto bonus saltem, si non potes esse peritus. Cum doctis versare libens; (nam discere multa Sic poteris) nec non avide quaecumque loquuntur Ausculta, atque roga interdum: tum caetera diuis Committe, et patiare animo tua fata sereno. Gaudia si sequeris, si te insidiosa voluptas Implicat, et dulces transmittere lusibus annos Te iuuat, atque ideo diues cupis esse, voluta Sedulus haec tecum, ratio quae prouida dictat. Nulla voluptate est res perniciosior: aufert Consilium, mentemque premit, virtutibus obstat, Corrumpit mores, vitiorum maxima nutrix, Debilitat corpus, sensus obtundit: amaro Fine nocens, homini multorum causa malorum est. Clarius ista sequens sermo meliusque docebit. Si tamen aduertas, habet et sua gaudia pauper, Nec forsan leuiora. Magis nam dulcia sunt quae Rarius eueniunt solatia. Credite, longe Gratior ac longe est iucundior illa voluptas Quae dilata diu fuit, ardenterque cupita. Sic cibus esurie suauis, requiesque labore, Sic potus vexante siti, sic frigore flamma, Frigora sic aestu, sic intermissa diuque Sustentata Venus grata est magis; omnia demum Rebus ab oppositis vires contraria sumunt. At locuples tolerare nihil vult, semper abundat Deliciis, adeo ut moueant fastidia saepe, Et cupiat bulbos, siliquas, olus, allia, sardas, Solennes epulas et prandia lauta perosus. Nil adeo dulce est quod non videatur amarum, Et non displiceat, si plus durauerit aequo. Delectant alterna magis, vetitisque potiri Dulcius est: sordent quae possunt semper haberi. Praeterea non res hominem, sed sola voluntas, Iudiciumque animi contentum reddit: amari Est dignum quodcumque placet. Quid proderit aegro Concinnas offerre dapes, cui febris ademit Gustum? quid vini suauem praebere saporem Illi qui gaudet puris abstemius undis? Hic hoedum, ast alius carnes coenare suillas Mauult; hunc cantus iuuat, illum ludus; amorque Omnibus haud idem: hic puerum cupit, ille puellam; Huic scortum placet, ast illi matrona. Beatum Efficit ergo animus, non res. Rationibus istis, Non minus ac diues, laetatur pauper; ab illo Grandia poscuntur, paruo hic contentus abibit. Impensa diues maiore ac saepe minore Laetitia viuit quam pauper. Gratius ouo Et cicere est vesci atque famem compescere porro Nautae aut fossori, quam regibus et reginis Quicquid terra ferat lauti prandere vel unda Dignior illa autem iure est dicenda voluptas, Quae nec sumpta nocet, nec contradicit honesto. Nil tamen est melius quam pauca optare, animumque Vincere consilio: ne spes te affligat inanis. Qui quod habere nequit desiderat, excruciatur Sperando frustra, et nequicquam tempora perdit. Id cupias igitur quod certe possit haberi, Aut nihil: atque animo fraenos impone tenaces: Ast opibus quisquis pollet, vult plura petitque Quam licet, et paruo contentus viuere nescit: Indiget idcirco multis. Felicior ille est, Sufficiunt cui pauca satis. Res ampla superbum, Risoremque hominum, contemptoremque deorum, Insanum, mollemque facit, virtutis et hostem. Nam quis virtutem curat, si census abundat? O bona paupertas, o nondum cognita diuum Munera, virtutum custos et amica pudori. Luxuriae fraenum, vitae tutela! procacem Fortunam tu sola potes, ventique furorem Ac pelagi rabiem contemnere: dum vada lintre Tuta tenes paruo, vicinaque littora seruas. Saepius aethereos feriunt vaga fulmina montes, Et quatit excelsas Boreas rapidissimus ornos; Ima latent ignota malis, humilesque procella Iuniperos raro infestat: lentaeque myricae Stant inter syluas immotae ac pace fruuntur. Spreuit Anaxagoras, spreuit Democritus atque Complures alii (quorum sapientia toti es: Nota orbi) argentum atque aurum, causasque malorum Diuitias. Quare? nisi quod non vera putarunt Esse bona haec, animum quae curis impediunt, et In mala praecipitant quamplurima. Fabricius quid, Quid Cato, quid Curius, sanctissima pectora, quondam Senserint, non quid vulgus plebsque inscia dicat, Mente agita atque tibi propone exempla bonorum, Nonne olim victor felicia signa Quirinus Saepe tulit, posito quum sumere consul aratro Arma iubebatur requiem factura ligoni? Tum casa parua viros et frugi mensa ferebat. At nunc deliciae et laqueata palatia molles Imbellesque edunt foetus ac lusibus aptos. Discite mortales tandem, longisque tenebris Exuite obsessam mentem, sursumque leuate Iam caligantes oculos. Quo caeca voluntas Vos ducit, ne ferte gradum. Ratione deorum Naturae similes estis, ratione tenetis Imperium mundi: ratio vos dirigat ergo, Non error: finemque animo perpendite rerum. Sufficiat cibus ille, famem qui sedat: et illa Vestis, quae corpus velet frigusque repellat. Sit sopor ille satis, reficit qui fessa labore Membra. Etenim tribus his opus est, cum corpora nostra Sint fragili contexta luto. Sed talibus uti Sic licet, ut tanquam medicinae munere cures Quos tribuit morbos homini natura nouerca. Ast hic luxuriem dapibus complectitur, ille Vestibus. Hanc alius vitam vix sentit, ab arte Dum fugit, assiduoque premit sua lumina somno. Felix qui didicit contentus viuere paruo; Nec spem ullam in rebus ponit quas linquere cogit Parca ferox, tanquam nostri non iuris; et aeui Quam breue sit spatium reputat; quam friuola demum Omnia quae in terris longe lateque creantur; Qui minor aduersis non fit maiorue secundis, Minoisque urnam spernit, Stygiosque furores, Securus quodcumque ferat fortuna tenere. Infelix, sensu qui ducitur atque futuri Caecus, ceu pecudes, tantum praesentia cernit; Qui nescit, quod, quanto animus praestantior ipso est Corpore, tanto animi pluris sunt munera, quam quae Ad corpus spectant. Igitur non diuitiae sunt Prima bona. Hae quoniam pro corpore conquiruntur, Quae possessorem non efficiunt meliorem Quis bona summa vocet? multos at saepe videmus Quadrupedum similes, istis qui rebus abundant. Quantum ergo satis est vitae, nihil amplius opta. Namque superuacuo stulti laetantur: aceruos Ingentes frustra, frustra horrea plena requiris, Cum modio cumeraue famem propellere possis. Cum tibi sufficiant cyathi, cur dolia quaeris? Si te Plutus amat tamen, et tibi Copia ridet, Diuitiasque dedit fatorum ignota voluntas, Quid facias, operae pretium est didicisse: tenendo Ne peior fias, ne possis stultus haberi. Dic age nunc quaeso, quaenam prudentia, quodnam Consilium est illi, cui sunt bona multa. sed ipsis Insipiens nescit quo pacto debeat uti? Hinc vires persaepe nocent, damnosaque forma est, Hac ratione suum auctorem facundia perdit, Hac ratione artes aliae compluribus obsunt. Nodus auaritiae non te constringat: ab ipsa Heu fuge; nam certe nulla est hac maior Erinnys. Hanc memorant Acheronte satam, per tristia Ditis Regna truces agitare faces, centumque colubris Colla veneniferis gestare minacia; fauces Humano expleri nunquam potuere cruore; Semper hiant aliosque tenent aliosque requirunt Ora cibos; nulli parcit nec templa deorum Dedecorare timet, malum et insatiabile monstrum. Nascuntur variae hinc pestes, discordia, caedes. Proditio, rixae, fraudes, iactura pudoris, Contemptus diuum, periuria, iurgia, bellum Atque aliae plures quam dici carmine possint. Hanc igitur vita: nil quippe nocentius et nil Quod magis ostendat vile atque ignobile pectus. Sic mulier, senior, puer inueniuntur auari: Sunt etenim imbelles, fragiles, animique pusilli. Huic alia est vitio labes contraria, sed non Tam grauis; hanc etiam studeas depellere; nam si Prodigus es, mensam alterius pinguemque culinam Ieiunus frustra aspicies, patrimonia postquam Absumpta, et nimio fuerint deperdita luxu. Inter utrumque manet virtus: extrema relinque, Et cui fas, quantumque licet, largire; nec ultra Impensam facias quam sit permissa facultas. Diuitias hic finis habet: prodesse tenemur Omnibus, at nostris potius. Natura creauit Nos, non ut solum nobis nostrisque propinquis, Ast aliis etiam, quum possumus, emolumento Simus. Quid quaeso praeclarius atque deorum Dignius est solio, auxilium quam ferre ruenti, Tradere pauperibus victum miserisque mederi? Sic nos turba colit, sic famam acquirimus; atque Ad superos multi per talia facta volarunt. Naturae humanae nil aptius et nihil ipso Dignius est homine, ut perhibet schola docta sophorum, Quam prodesse homini et socio succurrere lapso. At nunc, o mores! o tristia tempora! prorsus Extincta est pietas: nulli largitur auarus Diues, cum teneat quae tradere plurima possit; Nulliusque ipsum miseret: sunt ferrea cunctis Corda. Quis exigua mendici nunc stipe casum Solatur? lacrymas rident, miserosque precantes. Si qua tamen donant, dant scurris, dantque cinaedis, Dant lenis potius, dant scortis callipareis. Nemo dabit vati: Musae spernuntur ubique. Calculus huic loculos, vel tessera reddit inanes: Ille autem pictis ludit patrimonia chartis. Nonne hoc turpe magis nummos absumere pacto, Vnde nec ullus honos, nec gratia quaeritur ulla? Mens oblita Dei, vitiorumque oblita coeno, Sicne licet fieri? nonne olim nudus ab aluo Existi, et nudus terrae es rediturus in aluum? O demens, non haec tua sunt: sed Iuppiter harum Est dominus rerum, tu dispensator et hospes. Non res, sed nobis rerum conceditur usus. At postquam vetus ille Charon te vexerit ultra Quam trepidant superi falso iurare paludem, Hic miser, hic aliis haeredibus ista relinques. Ergo his utendum est recte, dum stamina Parcae Nostra trahunt, nobis sumendo, aliosque iuuando Iam patet ex dictis, an sint bona summa putandae Diuitiae. Mea cymba redi, satis ardua ponti Nauimus; ecce auster pluuias iam cogere nubes Incipit; ecce undas Typhones in aera portant Absorptas pelago: unde ingens promittitur imber. Amplius hic tutum non est (mihi crede) morari. Heu metuo fidum male puppibus Oriona: Dum licet, in portum tendamus; nubila clarum Reddiderint ubi pulsa diem, reuocabit ab alto.