CroALa, 2024-05-21+02:00. Nodus MARULLO.epig-02.xml in collectione pdill0.
Functio nominatur: /documentum/pdill0/MARULLO.epig-02.xml.
Michaelis Tarchaniotae Marulli | Constantinopolitani epigrammaton | ad Laurentium Medicen Petri Francisci filium | liber secundus
1. Cum tot vasa, aurum, vestes Fortuna ministret, Haec dare, Laure, tibi, maxima stultitia est. "Cur igitur vati" dices "mea carmina mitto?" Nempe dare est aliud et celebrare aliud.
2. ad Neaeram Ignitos quotiens tuos ocellos In me, vita, moves, repente qualis Cera defluit impotente flamma Aut nix vere novo calente sole, Totis artubus effluo, nec ulla Pars nostri subitis vacat favillis; Tum qualis tenerum caput reflectens Succumbit rosa verna liliumve, Quod dono cupidae datum puellae Furtivis latuit diu papillis, Ad terram genibus feror remissis, Nec mens est mihi nec color superstes Et iam nox oculis oberrat atra: Donec vix gelida refectus unda, Ut quod vulturio iecur resurgit, Assuetis redeam ignibus cremandus.
3. de Pasiphae Cum male formosum sequeretur in avia taurum, Sic Venerem contra Gnosia questa feram est: "Si mihi bos fuerat, dea, vir te dante futurus, Cur non insanae Proetidos ora dabas?"
4. ad Neaeram Suaviolum invitae rapio dum, casta Neaera, Imprudens vestris liqui animam in labiis, Exanimusque diu, cum nec per se ipsa rediret Et mora lethalis quantulacunque foret, Misi cor quaesitum animam; sed cor quoque blandis Captum oculis nunquam deinde mihi rediit. Quod nisi suaviolo flammam quoque, casta Neaera, Hausissem, quae me sustinet exanimum, Ille dies misero, mihi crede, supremus amanti Luxisset, rapui cum tibi suaviolum.
5. de Maximiliano Caesare Rex legum iurisque dator placidaeque quietis Ceperat hostili percitus arma dolo; Iamque truces bello Morinos concusserat acri Et dederat famulas Tabula victus aquas, Cum subito fractosque animi veniamque precantes Non tulit ulterius mens generosa viri Inque fidem et veteris accepit foedera pacis: Nil ultra victus quod dare posset erat! Quaerenti hostilem gentem cur perdere nollet, Rettulit: "Ut victis parcere saepe queam."
6. de fortitudine Lacaenae Mater Lacaena conspicata filium Relicta inermem parmula, Progressa contra traiicit ferro latus, Super necatum his increpans: "Abi hinc, morere, non digna me proles, abi, Mentite patriam et genus!"
7. epitaphium Aurae "Quaenam haec pompa?" "Aurae." "Quis circum planctus?" "Amorum." "Quae tam lugubri veste adoperta?" "Charis." "Unde rogus?" "Fracti struxere Cupidinis arcus." "Quis simul indigno qui iacet igne?" "Decor." Heu, sortem miserandam hominum: quo fastus inanis? Delitias aevi tam brevis hora tulit.
8. ad Neaeram Quo te depereo magis magisque, Odisti magis et magis, Neaera, Nec te noster amor movet precesque Nec vides fieri tuo periclo, Quam necem mihi scilicet minaris. Non, non sum meus amplius, Neaera: Ut iam dispeream, tuus peribo!
9. ad Antonium principem Salernitanum Tanta tua est probitas, cor, virtus, gratia formae, Ut credam Curium, Nestora, Achillea, Hylam; Nec tamen aut Curius quod tu nec Nestor Hylasve est, Quique suis victor Hectora traxit equis: Sic modo par unus cunctis, ex omnibus unum Non potes, ut cupias, deligere ipse parem.
10. ad Posthumum Et sapiens et amans vis idem, Posthume, haberi: Posthume, vis idem desipere et sapere.
11. epitaphium Roberti Sanctoseverini | principis Salernitani Tu ne hic, Roberte, es? te ne haec tegit urna sepultum? An tantum fatis de te etiam licuit? Tecum arma et paces, tecum splendorque decusque Spesque iacent regni praesidiumque tui; At non et tecum fama est, quae plurima ubique Vivit et ex ipso funere maior adest: Scilicet haec una est laudum mensura tuarum, Par tibi, par meritis sola reperta tuis.
12. ad Neaeram Donec liber eram, Neaera, nec sic Tota mollibus haeseras medullis, Et centum simul hinc et hinc petebant, Ipsum quae poterant Iovem movere, Vixi carior omnibus medullis (Nisi iam hoc quoque denegas) tuisque, Qui nunc sic miserum necant, ocellis. Heheu, tunc ubi fastus iste, ubi irae Et vultus oculique saevientes, Ubi cor prece nescium moveri? Nunc captum semel artibus, Neaera, Cum nulla amplius est fugae potestas, Cogis, ah, decies perire in hora, Nec quicquam miseret mei doloris. Nam quo me referam? quis ah, quis, heheu, Eiectum alterius sinu petisset! Quis, o, adiuvet? unde opem rogabo? Quis praesto mihi erit, Neaera, si tu Quaeris perdere, quae beare debes?
13. epitaphium Luciae Phoebes Lucebas superis, mea Lucia, lucida Phoebe: At nunc Persephone tertia regna tenes.
14. ad Aeglen Sollicitus siquis visus, tibi displicet, Aegle, Segnior, indigni nomen amantis habet; Hic, quia non queritur, ficti simulator amoris, Ille dolet, famae causa maligna tuae est; Qui non magna dedit formosae munera, avarus, Displicet hic donis muneribusque suis. Non tot, crede mihi, Proteus mutatur in ora: Hei mihi, quam placeam ne prius emoriar!
15. de Caecubo Dum vota supplex suscipit Iovi optimo Vultuque recto fundit ad coelum preces, Deos quiete nec sinit frui sua Oculum reposcens Caecubus nepotulo, Volantis ipse stercore e summo alitis Utroque capitur. Nunc suo demum malo Edoctus, optimum Iovem atque omnis deos Coelo reliquit et sibi non amplius Ipsi precatur quos prius nepotulo.
16. ad Franciscum Ninum Senensem Quid mirare unos non uno tempore vultus, Nec mea tam multis pectora victa malis? Turpe est arbitrio rerum, Francisce, moveri Atque animum dominae supposuisse rotae Exiliique malis rationem perdere vitae Et sinere incertis certa perire bona. Non ego vel primus patior vel talia solus: Saepe premit magnos ista ruina viros; Utque parum felix, certe sine crimine dicor: Turpior est damno culpa pudenda suo. Sic pius Aeneas, sic Teucer fugerat olim Et tamen in media vixit uterque fuga, Nec puduit nimio linguam movisse Lyaeo Et madidam sertis implicuisse comam. O quotiens maestos verbis solatus amicos, Miscuit haec dictis ille vel ille suis: "Dum licet et fas est, vigilaces pellite curas, O mihi non vana cognita corda fide, Nec vos aut moveant pelagique viaeque labores Aut tangat patrii rustica cura soli: Quicquid ubique viris patria est, nec gloria vobis Tempora desidia perdere cara gravi. Iam quota pars rerum superat? Piget ante laborum Ultima perpessos, si leviora premunt. His quoque finis erit, nec vos sperate perennem, Tam levis in toto quae volat orbe dea." Dixit, et ingenti largus se proluit auro: Insequitur plausu caetera turba frequens Dulciaque apposito celebrant convivia Baccho Corque deo curas dissoluuntque graves. Quamvis victus erat, quamvis miserandus et hosti, Squallidus impexis hirta per ora comis Carnifices Mariusque manus et terruit hostem, Victus et est victi victor ab ore ducis; Nec, mendicato domita Carthagine pane, Magnanimi cecidit spiritus ille viri. Nos quoque, si magnis fas est componere parva, Omnia quis placida mente tulisse vetat? Si lacrimis redimi posset, si patria questu, Arguerer, si non illa redempta foret: Nunc ea conditio gemitu est, ea lex data nostro, Utilis ut nulli sit noceatque mihi. Sparge, puer, violas et candida lilia... cessas? Lenia foecunda funde Falerna manu. Ite procul, curae insomnes, procul ite, labores: Quantumcunque mali, si patiare, leve est.
17. mortui pro patria Inachii spes una soli, bis dena, viator, Milia in hoc tumulo cum patria tegimur, Dum natosque patresque, larem patriamque tuemur, Imperioque ducis Tarchanii obsequimur. Nam rex, indignus patriam qui protegat armis, Turpiter et regnum fugerat et patriam.
18. de Iove et Amore Lascivum iratus pater obiurgabat Amorem. Huic Amor: "Europen quis, pater, orbis habet?"
19. ad Amorem "Cum tot tela die proterve spargas, Tot figas sine fine et hic et illic Infensus pariter viris deisque, Nec unquam manus impotens quiescat, Quis tot spicula, tot, puer, furenti Lethales tibi sufficit sagittas? Cum tot aethera questibus fatiges, Tot spargas lacrimas et hic et illic Infensus pariter viris deisque, Nec unquam madidae genae serescant, Quis suspiria crebra, quis dolenti Tam longas tibi sufficit querelas?" "At tu nec mihi tela, dum Neaera est, Nec curas tibi crede defuturas."
20. ad Iacobum Quartum Appianum Miraris quid moesta dies, quid turbidus aether, Cur tegat obscuris nubibus ora dies Incubuitque freto subitis nox atra procellis Et querulum toto murmur in orbe sonat: Digressu dant signa tuo (procul omen abesto!) Teque dolent patria tam procul ire tua. Hinc liquet et fratri et populo mens quae sit et urbi, Ipsa abitu cum sint mota elementa tuo.
21. in Censorium Censorius, quod ipse nil agit prorsus Quod optimo non iure debeat carpi, Reprendit unumquenque: sive quis mutit, Seu quis tacet, seu ridet, ore seu moesto est, Reprendit ille; sive quis dedit quicquam, Sive accipit quis, seu timetve speratve, Seu quis sedet, seu quis deambulat, seu quis Quodcunque qualecunque qualitercunque Ubicunque agit, reprendit: id homini est moris, Si mos vocari tam evidens furor possit. Atqui, si is esset hic novus Cato noster Quem continentis optimus tenor vitae Sanctique pigra tollerent humo mores, Tamen reprendentem usquequaque quis ferret? Nunc impudicus, helluo, vorax, mango, Insulsus, aleo, improbus, salax, leno, Cinaedulorum pessimum omnium fulcrum, Bonos malosque iudicat sui oblitus: O ante nullis cognitum nefas saeclis!
22. epitaphium Iulii Aquavivi Quam bene pro patria, Iuli, cadis, inclyte, si non Tecum etiam infelix concideret patria!
23. de Phyllide Dixerat immitem Venerem, modo Phyllide rapta, Accius, invidiam quaesieratque deae. Huic Amor: "Immitem, quam fles, temerarie, dicis; Nanque eadem Phyllis, quae mea mater, erat."
24. in Linum Cum possis, Line, conticere, scribis, Et tibi veniam petis subinde Tanquam durior infacetiorque Et scriptor modo factus ex colono: Scriptorem, Line, te novum sciebam, Nunc primum scio teste te colonum.
25. ad Petram Et petra es, mea lux, et vere Petra vocaris, Et peream si quo nomine digna alio es: Non tam quod Parium certas evincere marmor Et facies coeli rara videtur opus Attritisque nitet corpus magis aequore saxis, Littore quae primo casta puella legit, Quam quia Caucaseas vincunt tua pectora cautes Et quoscunque vides saxea signa facis. Et tamen hic etiam vaesana incendia durant: Me miserum, cinerem hoc, non facere est lapidem!
26. ad Accium Sincerum Acci, quid piperi negas cucullos? Quid scombri meruere, quid siluri? Quare non sinis hunc et hunc et illum Quidvis evomere improbum, infacetum, Et thuri dare olivulisque vestem? Rara, rara avis est bonus poeta, Nec omnes tibi possumus placere. An nescis Baviosque Meviosque? Omni tempore Caesios habemus: Haec licentia pessimis poetis Iam pridem, vetus hoc genus veneni est. An tu scilicet hos pati recusas, Quos Maro tulit et tulit Catullus?
27. de iubilaeo Antonii Petrutii Quae modo per terras et longa per aequora vecti Quaerebant lasso foemina virque pede, Ante fores sceleris quicunque piacula sumant; Nec labor: admissi poenituisse sat est. Hoc quoque divini praestat tibi cura Petruti, O felix tanto Parthenopea viro!
28. Alexander Magnus in sacrilegum Dure, quid angusto tumulatum subtrahis auro? Hoc unum domino terra subacta dedit.
29. de Laurentio Medice Petri Francisci filio De puero quondam Lauro certasse feruntur Mercurius, Mavors, Iuno, Minerva, Venus. Iuno dat imperium, Pallas cor, Cypria formam, Mars animos, Maiae filius ingenium. Stant Phoebi arbitrio, Dictynnae Thespiadumque: Hic vero maior lis alia exoritur. Delius hunc sibi vult: artes largitur honoras; Plectra deae, castum casta Diana animum. Iuppiter his aderat: communem censet habendum. Hoc uno avertit iurgia consilio. Nequa tamen solidi puero pars deesset honesti, Ipse Pater divum ius dedit, ipse pium.
30. de fortitudine Byzantiae Senserat exanimum mater Byzantia natum, Forte facit patriis dum sua sacra deis; Uniusque dolor totam concusserat urbem Atque erat in luctu vir mulierque novo. Illa immota diu, postquam stata sacra peregit, Respicit adverso pectore vulnus hians Impositumque suis iuvenem, quae gesserat, armis Et madida hostili tela manusque nece. Mox nec scissa comam mater nec territa casu Foemina, fortuna celsior ipsa sua "Nate," ait "egregium patriae per saecula nomen, Quam non degeneri funere, nate, iaces! Agnosco quae saepe mihi promittere suetus, Oraque adhuc hosti pene tremenda tuo. Nunc demum peperisse iuvat: dolor omnis abesto! Nunquam ego, te nato, non bene mater ero."
31. ad Musas Casta, Pieriae, cohors, puellae, Quae Pindi iuga, quae tenetis Haemi Et quae dulcibus Aonum viretis Permesso premitis comam madentem; Tuque, o, quae Cnidon incolis Paphumque, Piscoso dea procreata ponto, Quam circumsiliunt Iocusque Amorque Et passis Charites comis decentes, Cum per Idalium Cytheraque alta Aut Colchos Amathuntave Eriosve Exerces faciles levis choreas: Vos, o, vos totiens deae vocatae, Quarum muneris est honor canendi, Fronde cingite myrtea capillum Et chelym date Lesbiumque plectrum, Ac me dente nigro rapacis Orci Ereptum media locate Cirrha, Unde Seribus audiarque Hiberis.
32. ad Neaeram Haec mandata tibi mitto, formosa Neaera, Quae cuperem praesens aptius ipse loqui; Sed tamen interea dum mens assuescit amanti Et fiunt iusta mollia corda prece, Candida signatis peraratur littera verbis Et peragit nostras conscia charta vices. Tu modo deposita rugae gravitate molestae, Quicquid id, ingenua perlege fronte, precor; Perlege, sic faveat castis Venus aurea votis, Sic precibus referas uberiora tuis. Non ego virgineum venio temerare cubile, Nec formosa magis quam mihi casta places. Dum potuit tantum Lucretia bella videri, Quem caperet formae munere nemo fuit. Quid Danaen fecit, nisi turris aenea, caram? Nempe quod hic magno visa pudica Iovi est. Nec bene eras formosa, tamen pia cura mariti Scis tibi quot dederit, Penelopea, procos: O quotiens aliquis faciem culpavit, at illi Haesit in attonito pectore casta fides, O quotiens dixit felicem coniuge Ulyxem, Cum foret in toto non bonus ore color! Tu licet hinc oculis facias, hinc vulnera vultu, Crede mihi, sola es quod proba, sola capis: Rustica dos nimium est simplex in virgine forma, Digna vel aeternis sit licet illa deis. Sed tamen et castis sunt quae censura remittit, Ulla nec ingenuas lex vetat esse nurus, Utque procax male grata animis, sic rustica laedit: Sit procul, o, procul hinc altera et illa mihi! Forsitan incultas decuit rigor iste Sabinas, Cum pavit patrias consul et uxor oves Deque paludigenis surgebat curia cannis, Ilice praetori dante sedile novo: Nos melius sequimur nostri bona commoda saecli Et facilem populum non nisi laeta iuvant. Nupta tamen siqua est duro male iuncta marito, Arbitrio vivat coniugis illa sui; Illa domi lateat fusis addicta severis, Iussa, verecundis abstineatque iocis. Quis ferat occursu sperati coniugis aegram? Discidio facies convenit ista gravi: Tyndariden Phrygius violentam viderit hospes, In patriam vidua linthea puppe dabit. Ah nimium simplex, ne dicam stulta puella, Siqua supercilii dote placere studet! Quid, quod Amor laetus pharetramque arcumque resumit, Et queritur, questu quae modo laeta fuit? Parcite tormentis iuvenum gaudere, puellae, Parcite: habet magnos iusta querela deos. Neu blandas ridete preces, neu spernite fletus, Neu pigeat nostris ingemuisse malis, Et, quotiens aliquis flendus succurrit amator, "Parcere Anaxarete" dicite "acerba monet". Atque utinam moneat sic ut persuadeat illa, Nec meus ex omni parte laboret Amor! Sed furit interea fax intima ad ossa medullis, Qualis in Aetnaeo vix solet esse iugo: Nunc ego Rhiphaeas vellem calcare pruinas, Nunc gelidum Tanaim pectore habere meo, Nunc succos ferrumque pati sensuque minutus Stare procelloso littore truncus iners. An gravis hic etiam Fortunae iniuria saevit, Nequando misero non sit acerba mihi? Vix bene adhuc fueram matris rude semen in alvo, Cum grave servitium patria victa subit. Ipse pater, Dymae regnis eiectus avitis, Cogitur Iliadae quaerere tecta Remi: Hic, ubi Pierio quamvis nutritus in antro, Mille tuli raram damna habitura fidem. Iamque nigrescebant prima lanugine malae Iunctaque erat lustris altera bruma tribus, Cum fato rapiente vagus Scythiamque per altam Auferor et gelidi per loca vasta Getae. Quid referam interea pelagique viaeque labores Et totiens strictas in mea fata manus Maternosque rogos miserandaque funera fratris, Funera non illo tempore agenda mihi? Omnia quae tulimus constanti corde, nec inter Tot mala mens animis concidit ipsa suis. At cadit, ut semel est arcu male saucia Amoris: Fallimur, an facies est Amor ista mihi? Ista mihi certe est facies Amor, inque pudicis Vultibus et tenero qui stat in ore decor; Nec Colchos regit atque Cypron, sed conditus imis Sensibus in vacuo pectore regna tenet: Ista arcus cilia, ex istis sunt spicula ocellis, Fervida purpureae quid nisi flamma genae? O decus, o nostri rarissima gloria saecli, O desideriis unica cura meis! His ego quid mirum si sum tibi victus ab armis? Pars quota de numero vincere digna fuit? Sed tamen arbitrium vitaeque habuisse necisque Est satis, ulterior convenit ira feris. Non ego dedignor dominae servire potenti: O ubi libertas nunc prior illa iacet? Et vitare fui certus grave nomen amantis, Siqua homini res est certa, vetante deo! Victus opem precor extremam, miserere precantis: Non sum qui peream dignus amore tui. Quod nisi Graiugenae sordet tibi taeda mariti, Non equidem coniunx dissimulandus ero. Prima olim sine more fuit, sine legibus aetas, Quam rudis antiqui, tam male gnara sui; Inque feris sylvis populus vivebat agrestis, Glande cibum, molles cespite dante toros. In nucibus pecudes, nucibus armenta notabant: Rarus adhuc digitos qui numeraret erat. Prima rudes hominum formavit Graecia mentes Eloquii blandis viribus usa sui, Prima cava circumvallavit moenia fossa, Prima vagis patriam certaque tecta dedit, Prima artes commenta bonas: hac vita magistra Edidicit leges, hac data iura pati, Hac duce coelestes divum conscendimus arces, Hac duce naturae sancta adaperta via est. Quid, quod priscorum repetas si facta parentum, Haec quoque, qua nata es, Inachis ora fuit? Nam quid ego Etruscos memorem pubemque Sabinam Et quae pars olim Graecia maior erat? Ipsa caput rerum quondam pulcherrima Roma (Certa fides) Graiis condita gaudet avis. Nec te terruerit peregrini nomen inane: Crede mihi, nulla est terra aliena viro; Et, quanquam mihi regna et opes Fortuna paternas Abstulit, est proprio sanguine partus honos, Divitiaeque animo frugi et satis ampla domi res, Si qua velit parto mens moderata frui. Quid, quod sive animi petitur constantia certi, Sive magis simplex et sine fraude fides, Seu bello manus apta, bonae seu pectora paci, Tempus ad hoc nullos degeneramus avos? Nam genus et veterum praeconia nota parentum Vix ausim nostris annumerare bonis: Et tamen est aliquid proavos habuisse Marullos, Quos totiens tulerit Martia Roma duces. Scilicet est olim vis rerum in semine certa Et referunt animos singula quaeque patrum, Nec leporem canis Aemathius timidamve columbam Notus Hyperboreo falco sub axe creat. Nam tua quod supplexque petam connubia et ultro, Non ideo nostrum sperne superba torum: Me quoque nobilium natae petiere virorum, Dignae opibus, facie dignae atavisque peti; Et nunc cum dicar sine te non vivere posse, Invenies cupiat quae tamen esse mea. Sed vetat hoc decor iste tuus mellitaque verba Et magis Alpina pectora cana nive, Quaeque micant passos subter bona colla capillos, Quale sub aurata candet ebur statua; Hoc vetat Idaliusque puer materque Dione, Et qui iam pridem me tibi donat Hymen. Tu modo tot contra divos pugnare puella Desine (non tutum est cedere nolle deis!) Totque meis olim tandem exorata querelis, Coniugis in caros labere, nympha, sinus. "Sed nimium properas" dices "cum messis in herba est". Me miserum! Properat nemo in amore satis. Crede mihi, non est meus hic qui torpeat ignis; Nam potes ex vultu tu quoque nosse meo, Cum nunc ora rubor subitus notat et modo rursum Pallet purpureo sanguine cassa cutis Et nunc desinimus mediis sermonibus et nunc Moesta repentinas aggravat unda genas. Quod nisi quam primum misero succurris amori, Auxilio frustra postmodo lenta venis. Si tamen est mora cur placeat, dum civicus ensis Saevit et ultrices excitat ira manus, Nec fas in tanto rerum patriaeque periclo est Coniugiis civi posse vacare novis, At potes interea verbis lenire dolorem Multaque colloquio demere damna tuo Solarique animum et praesens relevare iacentem: Si nescis, pietas coniugis ista probae est. Tunc ego iurabo sanctissima numina divum (Numina non ullo tempore laesa mihi) Meque meis dictis astringam in foedera quaevis, Parte sit ut nulla non rata nostra fides; Tunc tibi dictatis faciam sponsalia verbis Et te consulta vir tibi iuris ero: Tu modo, siquis amor, nostri si pectore cura est, Parce mora, coniunx, perdere velle virum.
33. in libellum infacetum Salve, nec lepido libelle versu Nec lingua facili nec ore docto Nec sana satis eruditione, Missa longior eloquente Magni, Nec rudi melior poeta et ipso Infacetior infaceto agello: Ten putat, rogo, quispiam disertum? Tu te infers numero peritiorum? Et cessas, miser, emori, Marulle?
34. ad Marcum Barbum cardinalem Sancti Marci Creta, Asia, Illyricum, Lybie, Germania, Parthus, Multorum ut nomen, sic quoque praeda virum est: At Spes atque Metus incertaque Gaudia rerum Concedunt animis non nisi, Marce, tuis. Haec est, haec virtute tua victoria digna, Quae te fortunae, Marce, facit dominum.
35. ad Barabam Et Venus est uxor et tu claudusque faberque: Si dederis Martem, Mulciber es, Baraba.
36. epitaphium Manilii Marulli patris Flens primum has auras hausi puer omine diro, Flebilis erepta vita fuit patria, Nunc quoque flens morior nequid non flebile restet: Haec est humani conditio generis.
37. de Venere et Maximiliano Caesare Dum neque Gradivum neque vult dimittere Adonin Diversique unam Marsque puerque trahunt, Incidit in mentem Caesar: tunc prosilit amens Cypris, et "Hic nobis" dixit "utrunque dabit!" Dixit, et iniectis hederae de more lacertis, Mille dat amplexus, oscula mille viro. At Mars "Vincor" ait, "sed certe vincor ab illo, Armatum vinci qui prius edocuit."
38. epitaphium Alcini infantis Alcinus hic iaceo, moesti posuere parentes: Hoc precium vitae est atque puerperii.
39. ad Neaeram Moris erat sceptris teneras arcere puellas Et mollem curis exonerare animum, Nec vel consilio rebusve admittere agendis, Sed tantum lanis esse putare satas; Multarumque (nefas!) vitium sceleraverat omnis, Nec nisi naturae foemina crimen erat. At nunc tantus honos nuribus, reverentia tanta est, Tanta pudicitiae consiliique fides, Ut iam nemo sibi, mulieri speret ademptum, Et cedat victus pene virilis honos, Blanda nec incertos suspendant vota parentes, Cum sat iam matri sit peperisse hominem: Sic quas tot vitia et tam longum infecerat aevum, Unius laus et gloria condecorat.
40. ad Neaeram Vaesanos quotiens tibi furores Atque ignes paro, quos moves, referre Et quantus deus ossibus pererret, Qui me nocte die necat, Neaera, Et vox et sonus et parata verba Desunt tum mihi linguaque ipsa torpet Et vix sustineor genu labante: Moerent pectora perque membra passim Perque artus fluor it repente salsus Et diem subitae occupant tenebrae, Nec quicquam nisi lacrimae supersunt, Quae mutae quoque opem precantur unae.
41. de Venere Aurea Mulciberum nato Venus arma rogabat, Immemor huic nato facta sit unde parens. Ingemuit deus inviso sub nomine, et illi: "Cur non Anchisae, diva, rogas potius?"
42. de Saladino Littore dum Phario prima Saladinus in alga Barbara devicto castra Oriente locat, Venit adulatrix (regum comes unica) turba, E quibus ut lingua promptior unus erat, Nunc domitam Aegyptum iactat, nunc littora rubra Fractaque pugnaci Gallica sceptra manu, Ostentatque virum duris tot milia in armis Et iubet hinc vires aestimet ipse suas. "Scilicet hinc," ille "atque adeo ex hac" infit "arena, Quae te semiustum littore, Magne, tenet."
43. epitaphium Federici Urbinatis Invictus potui, nisi mors vicisset, haberi: Haec quoque non vicit, sed potius soluit.
44. ad Neaeram Cum tu candida sis magis ligustro, Quis genas minio, Neaera, tinxit? Quis labella tibi notavit ostro? Unde sunt capiti aurei capilli? Quis supercilii nigravit arcum? Quis faces oculis dedit potentes? O quies animi laboriosa! O labor nimium mihi quiete! O amarities petita votis, Qua mori sine amem volens lubensque!
45. in Caesarianum Quod tibi tam multus Caesar dictator in ore est, Ignosco: laudas, vir bone, quem sequeris. At Cato non hastam, non dictatoria regna, Non probat infamem consulem adulteriis, Non tot opes ventre aut patrimonia pene vorata, Non edicta foro lata, nocente manu, Non fas unius versum ambitione nefasque, Non casus tantarum urbium avaritia, Non Bibulo toto factum nil consule in anno, Non pro divitiis tot patriae aera data. Miramur tamen arma viri, miramur acumen: Rex quoque miratus tabuit haec eadem.
46. de morte Orphei Orphea dum miseranda parens tumularet ademptum Tactaque melliflui cerneret ora viri, "At tu, nate, facis" dixit "praeconia divis: Quid nisi damnatus fulmine et Enceladus?"
47. de Amore Spreverat Idalium rerum plebs indiga numen Iamque puer Veneris cesserat urbe fame: Ergo boves iungit curvoque innixus aratro Pinguia ruricolae suscitat arva modo. Semina restabat terrae dare: semina dantem Non expectatis obruit Auster aquis. Ille irae impatiens, "Agedum omnia, Iuppiter," inquit "Sterne, neca: enecto tu bove taurus eris."
48. ad Neaeram Quod levis ima pedum verrit vestigia crinis, Quod sedet in niveo discolor ore rubor, Quod colla et Parium vincentia pectora marmor, Quod dens Gaetuli nobile dentis opus, Quod digni imperio vultus, quod tantus honorae Frontis honos, Paphiae quod labra verna rosae, Quod micat urbanus generoso risus ocello, Quod, quicquid dicis seu facis, omne decet (Adde genus regesque atavos fratresque patremque Et congesta deum regnaque opesque manu), Non tamen ista tuae fuerint praeconia laudis: Sunt maiora quibus, lux mea, rara venis: Ingenium sollersque animi prudentia rerum Pectoraque in tenera virgine digna viro, Et decor et probitas contra tua saecula et artes Fessaque virgineis Calliopea choris. Fortunata animi tot dotibus: haec bona vera, Haec tua sunt, fati caetera dona brevis.
49. ad patriam Terrarum ocelle, patria, ocelle gentium, Quascunque curru eburneo Laboriosae metiens iter rotae, Lucis creator Sol videt: Quam te cadaver flebile aspicio miser, Vix ipse adhuc credens mihi Oculis videre coelitum tantum nefas! O miserum et infelix genus, Quo decidit fortuna gentis pristina? Tu ne illa domina gentium, Quam tot tyranni, tot duces, tot oppida, Tot nationes efferae Ab usque Bactris ultimisque Gadibus Flexo precabantur genu? Iam iam nihil non fragile sub coelo, nihil Non percaducum gentibus: Sors cuncta versat aeque et impotens hera Nullo beata termino, Nec fas piumque sontibus fatis moram Affert et instabili rotae. Felix tamen, quae morte sensu perdito Semel deos passa es graves, Infanda casus damna nec sentis tui. O surda Mors precantibus, An tu quoque irae quos premunt deum fugis, Nequis refugio ultra locus? I, dura, vade, fuge: tamen lacrimae et dolor Quos tu recusas finient.