CroALa, 2024-05-21+02:00. Nodus FOLENG_T.ianu-01.xml in collectione pdill0.
Functio nominatur: /documentum/pdill0/FOLENG_T.ianu-01.xml.
Temporis imperium gentemque et facta tyranni Dum canimus, nec non quis Ianitor ostia servet Urbis Apollineae, atque idem servaverit undis Omnivagis mortale genus, quo tempore primum Subdidit Oceanus pater alto in gurgite montes Paule, fatigamur violento examine vatum, Quandoquidem deus ille biceps, deus ille biformis Ianus, ut e monstro vir prodeat, ilicet una Huc tibi fronte aderit, quem nulla in parte viriles Defraudantem habitus gressumque et membra videbis. Hinc torvos latrare canes et carpere Ianum Morsibus hunc nostrum videas, sed tu, Urse, recurvos Cum primum exacuas ungues, aut frendere in illos Incipias villosque furens attollere, livor Sopitus cadet; at vigilant in pectore curae. Virgo parens, qua non aliud mihi certius optem Numen adesse, quod ipsi homines didicere precando, Si tibi conspicuis molimur templa colossis, Si flore instruimus, si thure incendimus aras Oramus: ne conde iubar, ne subtrahe nostro Lumen ab intuitu cui sol assurgit et axem Ipse tenens medium lapsis caligat habenis. Nuper ego aggressus longum per inhospita cursum Quo me cunque vocaret iter mortale terebam, Cum via dividuo tandem seiuncta recessu, Hinc atque hinc abiit varians geminoque sub ipsis Cunctantem foribus me aditu in vestigia fixit. Haerenti procul ecce mihi dux obvius ibat Gonziacus, quo non alius praestantior armis: Cui trepidae ad numerum laetas movere choreas Pierides simul et Charites terque ore quaterque Ingemuere suum Federici ad gesta Maronem. Sol, qui forte agiles tunc per compendia currus Alpinum fugiens Boream declivis agebat, Et Nox, quae oceano distentam moverat urnam, Quam Puer Idaeus ventoque et turbine verset Infensamque Aquilam summo deturbet Olympo, Increpitans memoretque Idam memoretque rapinam; Arrisere simul venienti ad compita Marti. Ipsa etiam regina avium, prius acta theatro Quam sit ab aethereo et Sertum Minoidos una Praecipitet, miscere parat vento omnia circum; Ut vero iuvenem procul adventare superbum Insignemque aquila nigranti tergore vidit, Extemplo simul indignantes decutit iras Pectore, lapsa simul coelo pernicibus alis Findit humum penitusque cavo se littore condit. Ergo uno volucrum e coelis abeunte tyranno, Cui caput et toto candescunt corpore pennae, Tum surgente allo Federici vertice summo, Cui caput et toto nigrescunt corpore pennae, Syderei patuit subito decor omnis Olympi. Hic ego tum magnae perculsus imagine lucis Dissimulo tectusque virum contemplor ab umbra. Ut vero inspectum latebris, ad seque vocatum Me tenuit, sic sic interpellabat: "An hic te, Hic te etiam demulcet amor post funera dici? Aut magis est visum non longius ire sepulchro? Quo furor ingenium tibi nunc rapit improbus ille, Ille inquam furor, insulso qui carmine Baldum, Nescio quem Baldum simulans, tenet omnia risu? Ecquid ubi eiectum est illud rude carmen ineptum Ac deforme, iubet fama hic labefacta novari? An te poenituit forsan tam ignaviter usum Tempore, quo nihil hac rerum sub mole terendum Parcius, usque adeo rapidis se surripit horis? Ergo erit ut semper vulgo plaudente iocosum Musa ferat Baldum? Musa amens? Musa choreis Aonidum seclusa? decus prodegerit omne, Futile dum rauca disperdit arundine carmen?" His ego non minus obrigui formidine demens Quam si terribilem obiectasset Gorgona Perseus. Vix tandem accessi trepidans, ita voce locutus: "Talia cum memores dux praestantissime, nulla Causa te ab officio revocet studioque favendi: Iamque fave atque huic ingenio, quodcumque, profundum Vadenti per iter da tandem sistere posse. Dic, rogo, Virginibus, quibus arx Parnassia curae, Tendentique manus crimenque insigne fatenti Dent veniam conversae animos vatemque reforment. Sed mihi tu dextram? dextram tu porrigis? an qui Dudum serpsit humi duce te caput exeret alte? Ecce ades o tandem, huic io io applaudite, Nymphae, Mintiades Nymphae, Federico applaudite vestro. Is magnum Gonzaga sonans patet arduus orbi Eque Bianorea populos circumspicit urbe, Cui latus adglomerant, macti virtute decora, Germani insignes: alter flammante galero Atque ostro, sacris dictus, qui nomen honorat Herculeum; alter equo alipede et calcaribus aureis Fernandus, non ipsi impar ducis arte Gradivo. Quam prae se ore ferunt magnos, quod robur in armis, Quis neget esse Deum sobolem? mens excute tandem, Excute segnitiem atque aliquod tibi surrige nomen." Dixeram, et accedens propius scitabar, ut ipse Monstraret quo se duplex vehit orbita; nanque Prae foribus varii discriminis haesitat anceps Quisque viator, an huc gradiens an se ferat illuc. "Mobile si vulgus - dixit - plaebemque caducam, Quae vix nata mori digna est indignaque nasci, Forte sequi mavis, si pulchri nominis auram Negligis, ad levum torque huc vestigia cornu. Haec via se fini citius rapit inque palustres Descendit calamos, ubi caeno involvit euntes. Si vero extolli cupias atque inter haberi Egregios animos, age, fretus numine divum, Dexter abi ut venias aeterni ad nominis auram. Hic Virtus habitat studiosae debita curae, Quae longe melius quam sors malefida beatum Efficit ac longe melius te insignis honorat. Haec nos certa manet sed amat speciosa requiri, Quam labor assiduus reperit potiturque reperta. Interea, quanta est, currenti occurrit, et amplos Obnitenti animo tandem largitur honores. Hinc ergo adproperans pete Temporis ostia, quo te Non procul angusto ducit via dextra meatu, Dum sat lucis iter per opaca silentia sumit Dumque suas revehit Phoebe iam proxima bigas. Dixit, et aversum labens nitidissima nubes Improvisa illum tollit, qui visere forsan Interdum evehitur patrios heroas Olympo. Atque ego iam tanti laetatus origine facti, Progredior quo dextra viam mihi semita pandit. Non procul adverso lunae patuere sub aura Moenia, turrito quae vertice sydera pulsant. Temporis hic regnum magnique palatia Phoebi. Protinus accurro: mirum quamque ardua quamque Lata tremunt totamque obeunt fastigia terram. Quis tamen id tantum credat, si singula fari Incipiam quae his vidi oculis,ut ad astra ferantur Murorumque minae utque urbem vastissima cingant Moenia Phoebeam? nec (si componere magnis Parva datur) pudeat mundum dixisse theatrum Quo sua quaeque dies aedit spectacula genti. Illa sed artificum miranda peritia motis Cardinibus conflarat opus versatile, ut ingens Circumducta rotae similis structura vehatur. Alterat haec nunquam certa vertigine cursum, Donec Apollineos ad metam circinet orbes. Continuo summis exundant turribus atra Nubila, quae pluvio (prout mobile iusserit Aevum) Plena sinus humore cavos rutiloque vapore, Nunc bibulos placida mulcent aspergine campos, Nunc rescissa tonant, torquentia fulmen ut ictu Grandineo adducti modo spem populentur aratri Et modo Hyperboreae lento nivis imbre liquescant; Saepe tamen vacuum purgantur in aera nec se Obiiciunt solemque inter camposque iacentes. Ventorum hic etiam domus est, et quae omnia certe Sub ductore fluunt motuque ac fine laborant; Praeruptas nec enim sine iussu Temporis undas Eructare fretum videas, aut ponere fessas: Flant Euri, altisonum praetexunt nubila coelum; Flant Zephiri, collecta fugae sese undique dedunt; Flumina threiciis Aquilonibus arcta stupescunt, Mox tumida expugnant ripas urgentibus Austris. Prae foribus stabulant alternae semper et ipso Vestibulo positis nent fila cubilibus Horae, Horae Parcarum vigiles motusque ministrae. Ferrea mobilium stat machina fixa rotarum, Quas inter sese varias refluasque vicissim Pendula detorquent intento fune metalla. Sex quater haec etiam datur Horis cura, minutos Quae obliquant passus numerosoque ordine sese Ad metam impellunt, ubi quaelibet aere canoro Nunciat erumpens quidve umbrae, quidve coruscae Lucis agat Tempus, quo ipsi succedere Menses Admoniti possint tectis ad iura Tyranni; Post illos Annus senior, cui plurima pectus Barba tegit, redeat cunctasque recenseat omnium Expensas rerum aetatesque ac singula Lustro, Temporis actor id est, qui praecipitante sororis Fretus Olympiadis calamo, terque omne quaterque Supputat in numeros coelum summamque potenti Ac procerum primo dat pleno examine Seclo, Seclo, cui magnos impendit semper honores Rex ipse atque suo lateri consistere mandat. Hic ubi me oblatum celsa despexit ab arce Hora quae in excubias successit tertia primas, Quis veniam subito proclamat, et unde profectus, Quidve feram noctu, nec euntibus esse futurum Omnibus accessum, nisi quos aut plena sciendi Vis agat, ut rerum causas ritusve capescant, Aut quibus ingenium longe praestantius ardet, Mobile hoc imperium regni ulterioris amore Tranandi, atque viam coelo bipatente secandi Causarum ad causam, domitrix quae temporis omnia Aut movet, ut placitum, fini, aut immota perennat. Talia quaerenti tum sic ego: "Diva potentum Heroum genitrix Gonzaga huc visere Tempus Me movet, excitum vitae melioris ad usum, Atque adeo instabili subductum examine vulgi. Da facilem (quando hic Aevi sunt ostia) tanto Successum voto neque me quid fingere crede Non ea vis inopi, non haec fiducia soli. Te rogo, te per eas quas iunctas ore supino Nunc tibi tendo manus, te per si cognita nostris Horarum officio veniunt obtutibus astra, Oro, pande fores". Tunc ardens illa repente Ac dictis lenita meis sua puncta cucurrit, Trisque adiit numerosa notas terque aere locuta est. Tum primum rauco gemuerunt cardine postes, Iamque patent iamque ipse animo feror intus ovanti. Qua subito mihi porta data est vir limine primo En fuit, aspectuque gravi firmaque senecta, Corpore procero, canos qui ad menta comantes Demulcens leva dextram mihi porrigit ultro Quae coniuncta meae sanctum de more feriret Hospitii foedus socioque in iure teneret. Incipit ille simul: "Quisquis novus hospes ad aulam Temporis accesti, longum perferre laborem Disce prius verumque scias excerpere falsis. Ambagum domus haec et inobservabilis error, Centum intermiscens aditus, quibus unica tantum Semita permixta est ad recti pervia lucem. Huc pauci ire legunt, arcto nanque illa recessu Visa quidem spreta est; sed iter, quod tramite largo Expatiatur, amant plures frustraque vagantur Quaerentes Phoebum tenebris; dumque aurea lustrant Sydera, plus noctem subeunt coeloque recedunt. Hic non ductores desunt ad compita verae Fallentisque viae, studia in contraria qui te Nutantem reddant; sed quam nulla orbita signat, Aut saltem tenuis visa est, hanc irrue certam, Impiger hanc tendas fidosque huc dirige gressus. Disquirant alii zonas licet aetheris, atque Non contenti oculis, animosa indagine summum Invadant mundi artificem positisque figuris Illius evolvant speciem: totusne coheret Ipse sibi, spectatne unquam mortalia quae iam Temporis arbitrio curaeque obeunda reliquit, Quottidiane aliquod statuit novitatis, an ipso Principio ad varium simul omnia tempus habenda Composuit: si fata queunt summota referri, Vel magis ipsa semel sententia fixa manebit. Haec eadem nescire hominum est, quae summa recedunt Tot spatiis, visuque negant se opponere nostro. Tu contra obnixe studiis incumbe dierum Ne frustra volitent raptimque ferantur inanes, Quin melior vitae morumque evaseris atque Contuleris quid quaeque dies, quid vita reposcit." Talibus admonuit senior. Tunc ipse rogabam Illius an curam nomenque audire liceret, Quid servet, primi custos an liminis esset. Tunc ille ad coelum sublato lumine dixit: "Est mihi cum reliquis a summo iniuncta Tonante Cura satellitibus deducere Mensibus Annum, Ac parere Deo moderanti cuncta polorumque Imperitanti animis: quippe huc venientibus ipse Pando fores rapidisque Horis aperire potestas Per me certa datur, quae alternae limina servant. Ast obtusa adeo duplici me fronte vetustas Nescio quem mentita deum est arisque locavit, Cui primum, ante illos quos prisci habuere deorum Officio, positis flammis libare solebant Tanquam principio rerum omnium: et indice pacis Me templo quod lex claudebat et indice belli Quod recludebat celebrem fecere Quirites; Ac dixere Deum geminum Ianumque bifrontem, Qui qua se removet qui qua se reddit Apollo Cervice poteram immota diversa tueri. Quid memorem vel quo Salii me nomine vel qua Me Tirii fama tulerint? quorum altera plenis Turba madens cyathis et saltibus acta solutis Me Chaos assuerat cantare Deumque deorum; Altera sed longum curvaverat orbe draconem Extremam sibimet caudam post terga vorantem. Sed quid ego his dudum moror hac te algente sub Arcto? Immo age, iam nostris succede penatibus, hospes, Et nos Gonzagae forsan poterimus alumnum Suscipere haud animo ignavo gracilique paratu: Quis genus heroum, quis Mantus nesciat urbem?" Dixit, et accitos vocat in diversa ministros. Illi se genio expediunt epulisque struendis, Dumque penu instaurant alii crepitantibus augent Iuniperis flammam, tecto quae plurima surgit Immissoque levat frigentia membra calore; Fulcra dehinc albis mantilibus ordine sistunt Nec deest argenti mensis onerosa supellex. Hic senior postquam vitro spumare phalernum Appositumque videt, simul et cerealia dona, Haud mora, poscit aquam surgens, unaque lavamur Inde oculos palmasque; simul sic voce tetendit: "Adsis, omnipotens rerum dator; haec tua laeto Munera da sumi auspicio nosque eripe culpa, Quos tandem aethereis dignere accumbere mensis. Haec ait, et simul oblatas consumimus escas Totaque prima fames per muta silentia transit. Sed mox ille alacri sic pectore iam satur infit: "Haec tibi divino patuerunt ostia nutu, Quo plura ediscas animo credenda tenaci. Proxima nanque dies et nox haec ultima signis Transactis coeunt, nec non vetus interit annus Ac novus in foribus sumit primordia nostris. Has ego constitui latio de more calendas, Itala quum primum rex pauper sceptra tenerem. Sed proh ridendae quantae hoc in tempore leges! Usus erat iam tum (nec adhuc bene perditus ipse A populo excessit cui lux syncera coorta est) Omnibus ut tectis hac prima in nocte vetustum Atque habilem flammae sinuoso stipite truncum Quaereret ipse domus pater inventumque levaret Vi multa atque suis humeris imponeret ultro; Mox altum sudans vasto sub pondere tectum Scanderet, ex illo primos ubi suscitet ignes Arboreumque focis det ramum, hac lege cremandum, Audeat ut nemo flammae subducere prunas; Nam si relligio tanta haec violata fuisset, Nimirum gravis infesto succederet annus Daemone, qui segeti pubenti, qui humida duris Ulcera defigit tauris et aratra moratur, Tum scabie immunda teneras interficit agnas. Praeterea observant epulas ducuntque necesse, Nec nisi dispositum fato, quod certa parentur Fercula, quae partim sibi consumenda repente, Arbitrio partim divum linquenda Penatum. Tunc passim videas longo torrere suilla Terga veru nigrasque super defervere crates Viscera, purpureo longe distenta cruore, Quae vix rapta focis et adhuc calidissima laxos In ventres abeunt: ut viscere viscera tendunt! Ossa dehinc semota cadis, aut littore condunt, Aut reddunt flammis cinerique arsura calenti. Nam si tectivagi feles avidique catelli Haec rodant et nulla homines formidine calcent, Heu quondam speranda suis incendia tectis! Sed qui sim tandem, ne tu quoque vana sequaris, Incipiam fari somnumque arcescere dictis. Haeserat aetherei patris alto in pectore cura Perdendi genus humanum longoque parentis Acta diu Terrae questu conceperat iram. Degeneres nanque illa suos immergere natos Clamat et ingenti supers clamore fatigat. Infoelix mater, quam proles ipsa nefandis Impeteret telis, cui rupto viscere fulvum, Materiam scelerum tantorum, evelleret aurum, Tum sua congereret sub nubes ossa, Tonantem Invasura polique audax excindere portas. His ego terribiles oculis vidi ire Gigantes, Sanguine gaudentes, coelo capita alta moventes Horrisonoque minas superis clamore ferentes, Tandem sublimes humeris attollere montes Et coniuratam coelo submittere turrim. Hinc graviter commotus erat statuitque repente Celsitonans secta navim contexere pinu, Molirique domum trabibus quae, vecta per undas, Meque meamque simul prolem semenque animantum Aequoreis servaret aquis: fore ventus ut atras Eliquet in pluvias coelum omne ruatque fragorem Undarum ingentem, ruptus quibus undique Nereus, Fluminaque scatebraeque lacusque et inertia stagna Usque adeo insurgant ut iam maiora sub undas Culmina descendat, atque ingens Caucasus, atque Plurimus Atlas, Pyreneque atque omnium Olympus Maximus. "Huc, ait, huc tendit sententia nostra: Dudum poenituit me hominum genus istud, avarum Crudele, exitiale, ferum, duxisse: luenda est Tanta quidem labes quanto circum orbis et infra Tingitur Oceano, quantis valet imbribus uda Nimborum facies et aperti flumina coeli." His perculsus ego atque mei fortissima pubes, Tres nati sobolesque horum numerosa, subimus Iussa dei primaeque manus advertimus arti. Sternuntur nobis sylvae, gemit icta securi Hic ilex illic abies piceaeque trahuntur Axe trabes at durae immani pondere quercus. Iamque comas passim fusas in littore tonsa Robora longa iacent, ubi tela fabrilia nati Expediunt, positoque levant tibicine truncos. Ipsa patent cuneis firmissima corpora duris, Inque trabes abeunt oblongas, inque recurva Transtra suburgentur flammis: hic sectilis alnus Hic longaeva larix proceraque fraxinus aere Dentigero stridet serrae tabulasque ministrat Ipse autem interea porrecto in ventre carinam Littore signabam, ceu tunc fabricator Olympi Effigiem normamque dabat quando improba necdum Ambitio tumidis vitas commiserat undis. Tercentum cubitos ilignam ducere spinam Caepimus; huic textas amplo curvamine costas Ordimur clavisque trabes firmamus ahenis: Cernere erat ingentem cratem, seu quale cadaver Immanis caeti ad littus proiecerit aequor. Tum vero prorae laterique instamus utrique Admotamque cutem duris aptamus acernam Ossibus et querno velamus tergore nervos; Non tamen interea pars deest intenta premendis Compagum rimis stuppasque infigere venis; Pars cava subiectis expumat dolia flammis Bullantesque pices adolet tardosque liquores; Tecta linunt alii, spondas fundumque tenaci Glutine; iamque atro latus omne bitumine nigram Accipit effigiem; iamque ingens denique moles Iugera multa premens, exurgit plurima, et instar Montis adit coelum puppimque ad nubila tendit. Talibus exactis ardentes stuppea circum Lora damus nodo, manibus commissa trahentum Frenantumque rotas cupidas decurrere lapsu. Nutat opus sublime sonatque ingentibus aether Vocibus urgentum curvo de littore navim, Navim quae humane nisi non inventa saluti est. Extremo tandem gemitu tremit ilia ruitque Pondere ducta suo nec iam retinacula curat. Urbs natat avulsumque trahens a tergore sulcum Findit aquas ripaeque gemunt salientibus undis. Horruit insolitam molem, tantosque per ausus Ire homines stupet Oceanus refugitque superbus Istud ferre iugum atque cavo succumbere ligno. Ast ubi divinum in causa non sensit abesse Consilium, summittit aquas, et labile fluctus Inter sternit iter, parendumque esse fatetur: Ceu princeps una tantum regnator in urbe, Qui prohibere parat sua per confinia turmas Ducier instructas, et raptam avertere praedam, Ut vero id regem moliri acceperit, utve Maius id esse videt sceptrum, sibi consulit omnes Expandens aditus seque armaque iungit amica. Tum vero ad ripas iterum, conversa recurvo Constitit illa sinu: mirum, coit undique nobis Quadrupedumque aviumque genus, dehinc corpore tardo Reptilia adglomerant et quidquid mobile vita est. Tot numero cunctis ex his delecta tenemus Corpora seiunctisque locis includimus alvo, Quot Pater omnipotens servari iusserat ante. Immanes cernas hic desaevire leones, Inque suis tunc sponte pati praesepibus ursas Vincula setososque sues taurosque minaces; Ipsae etiam tygres, etiam longi crocodili Dant colla, et manibus nectentibus oscula figunt. Quid memorem haud nullis genus immedicabile succis Aspidas, et tumidos cornuta fronte cerastes? Utve sitibundas nunc dypsadas, utve stupentes Nunc ego praesteras tractavi molliter inque Saepto quaeque suo tam noxia monstra locavi? Quae ad victum illis sufficiant diversa repono Pabula nosque una conscendimus aequora tandem, Primus ego, hinc nati prolesque immensa nepotum, Matres atque nurus, foetu pars viscera plenae Parsque soporiferis gestantes pignora cunis. Et iam Prima Fides terrarum e margine in altum Advocat omnigenis instructam animalibus alnum. Ducimur incerti quo nos adpellere mandet Aura Dei caecoque occlusi robore nullam Inspicimus mundi faciem rerumque colorem: Vastam nanque domum foris ostia clausa nigrisque Oblita glutinibus fuscant, tum parva fenestra (Hanc solam fieri Deus alto in culmine iussit) Ne tenues obstructa quidem dat cemere rimas. Interea coelum fracto cum munnure circum Ac supra mugire tremiscereque aequora fundo Audimus: Deus ipse tonat, Deus ipse profundum Extemplo horribili concussit turbine coelum Eripiens cum sole diem, dumque aera densas Contrahit in nebulas, subigit dumque aethera vastum In mare, terribiles picea caligine vultus Apparent, volitantque atra sub nube vapores. Ecce Noti erumpunt, crebro polus igne sonantem Dat tonitrum fractaeque ruunt ceu flumina nubes; Magnus ac Oceanus tantarum pressus iniquis Desuper agminibus pluviarum, deque tumenti Ad latera excipiens torrentum gurgite spumas, Tum altis de venis stygio bullantibus Orco Incrementa trahens, miris exaestuat undis, Littoreasque tumens paulatim occultat arenas. Qualis ubi vires flammae conceperit humor Aere cavo, sensim primo se murmure tollit, Inde rapit subitos vulcano urgente tumores Exiliens et labra cadi praeterfluit aestu, Talis inundantis superat liquor undique ponti, Dumque fremens nova se reddit per flumina terris Vique vias aperit, late bacchatur et agros Impete mersat aquisque petit iuga celsa levatis. Iamque Mare et Coelum sese curvamine largo Componunt atque unanimes sua foedera iungunt. At scelerata parens Tellus unaque nepotes Degeneres, una pecudum genus atque volucrum, Haec ea non veniunt in iura, sed acta profundo Apparent nusquam: coelum omnia et omnia pontus. It pelago spatiata ratis, quae sola superstes Rebus ab infractis animarum semina et arcto Relliquias utero servat: iamque ardua subdit Maiores Terrae cumulos contermina Lunae. Hinc ierant quadraginta dies totidemque ruentes In pluviam noctes, quando Patris alta quierunt Pectora, qui excussos penitus levat aethere fumos Et posito mandat placari Nerea fluctu. Syderei steterunt fontes, mox omne resedit Murmur aquae, nitidosque aperit coelum undique soles. Ipse fragor pelagi non nostris auribus ultra Percipitur, terque intus avis cristata canebat Astra serenari, ventosque et nubila solvi. Tum primum expando turba plaudente fenestram, Unde salutamus tollentes ora manusque Redditam Apollinis effigiem laetosque nitores. Sistimus hic aram servata ob pignora dumque Mysticus effumat prunis candentibus agnus, Inter aves corvum legimus: qui, missus ad auras, Decrescentis aquae redeat mihi nuncius audax; Sed quia consumpto iam felle cadavera pontus Eructare solet summasque remittere ad undas, Ille, avium quo non impurior altera, corpus Sistit ad immundum, et rostro se pascit adunco. Quod simulac sensi, volucrem dimitto columbam: Illa secans Zephiros, transvecta per aera, nostro Conditur aspectu fugiens; quae deinde reversa est Oreque vivacis frondam gestabat olivae: "Pacem - tunc- pacem" viso acclamavimus omnes. Tum pecora et volucres pictae, quibus insita mens est Ore ciere animos tristesque arcescere curas, Certatim liquido deducunt gutture cantus: Indice nam pacis prompsisse cacumina montes Cognorant positoque simul cadere aequora vento. Sed iam praeteritis septem cum sole diebus, Affuit en sylva, alluvie quae inspersa recenti Guttas distillat foliis limoque renident Obductae frondes ac tristi humentia squalent Prata situ retinentque putres in gramine conchas. Huc se sponte freto convertit prora secundo Dumque ibat summas ita vox audita per auras: "Eya agite, o pueri, de tot mihi gentibus una, Una mihi de tot populis lectissima proles, Solvite solicitas iamdudum pectore curas: Non ego (sic nostri sententia numinis haeret) Ultra hominum pecudumque simul, simul omne volucrum Reptiliumque genus tot aquarum strage necabo. Novi equidem humanos sensus, dum corpore degunt, Pronos esse malo; posthac clementia culpas Vincat nostra hominum ut coeli potiantur honore; Idque erit immoto nos inter pignore foedus. Et si quando gravem post imbrem caerula nubes Fronte cava soli occursans simulaverit arcum, Fingite tunc arcum nostro esse in foedere signum." Talia finierat quum tandem substitit alnus. Emicat eruptis iuvenum manus impigra valvis Littus in italicum, proprio qua redditus amni Tyrrhenum repetit sinuato littore Tybris, Tybris romano qui dehinc mundi omnia sceptro Subderet et regum tot signis templa gravaret. Hic igitur dimissae animae, donatur et omne Libertate pecus: sua quo sors quemque vocaret, Illuc e tenebris et longo carcere tendunt, Seu terrae insistant seu pennis aera pulsent. Hic mihi prima stetit foliis et arundine sedes; Hic primus post fata hominum septem per hetruscos Haud procul a fluvio colles sua templa suasque Aras constituo detextas fronde Tonanti; Pinguia mox cannis armenta palustribus armo Tuta feris, hortoque novas novus insero plantas, Ipsa racemifero quas inter palmite vitis Repsit, et expresso fluxerunt musta liquore. Hinc ergo Assyrii longo post tempore Ianum (Iam quippe vocant vinum) me dicere norunt, Dulcia reppererim qui educere massica botris. Demoror at forsan te somno pluribus, ipsa Quandoquidem medio coelo dilapsa ruit nox." Finierat senior: famuli tunc plumea iussi Strata parant flammisque ferunt sese ante coruscis. Vix mihi procubuit cervix, tener implicat alte Membra sopor cursantque leves in pectore curae.