CroALa, 2024-11-09+01:00. Nodus FOLENG_T.agio-10.xml in collectione pdill0.
Functio nominatur: /documentum/pdill0/FOLENG_T.agio-10.xml.
passio Beati Caesarii
Aphrica ab immodicis exusta caloribus arva Liquit hic aetheriis flammis calefactus, ut urbem Viseret. occidui iam legerat aequora ponti: Effervensque fretum siculi ac discrimina tractus Transierat sospes: et spreta puppe pedester Ausoniae ingressus fuerat confinia terrae. Dehinc Volcos penetrans, pervenit ad Anxuris arces, Cautibus extantes aspris, ubi Iuppiter aram Imberbis tenuit miseros fallentia signa. Forte virum studiis aequalem nactus eisdem, Ac cultu, primum latuit, pressitque calorem. At cum erumpendi cognovit tempus adesse, Ignava exclusit generosis ocia dictis. Quippe forum quondam in latum progressus, euntem Intuitus iuvenem, reddent cui tempora sertis; Mollia marmoreo spirant opobalsama collo: Intextusque auro sarranus fulget amictus. Munera nec digitis desunt sua grata smaragdi. Viderat in tota nihil hoc lascivius urbe. Tum percontanti quanam sit corpore in uno Tanta haec mollities, luxusque, et tanta voluptas, Respondit quidam: "Egregia quem fronte iuvencus Aspicis hic hospes, dapibus se pascit opimis, Delitiis fruitur, quascumque humana cupido Appetit, atque solent mortalia quaerere corda. Nam postquam Iani lux prima effulserit almi Sese praecipitem dabit ultro vertice ab alto. Immortale parant decus illi haec fata, salutem Aeternam patriae, pro qua laudanda subibit Funera; magnanimus servatur pulvis in aevum. Hoc cives voluere, iubet quin maximus ipse Interpres Clarii scitatus numina sacris." Palluit auditis animoque exhorruit alto Grande nefas, et flens repetivit lumina tecti. Interea fluxere dies primordia mensis Impia venere, exoritur per moenia murmur, Et resonant voces, plaususque ad Apollinis omnis Dum populus delubra fluit. tunc concipit ignem Pectore Caesarius, iustisque impulsus ab oestris Currit et ipse scelus, clademque avertere tristem. Cum venit, infelix diris altaribus astans Mactabat iuvenis porcam mox ipse futurus Hostia vana: gradu simulac stetit arduus, ore Exclamat pleno: "Quae tanta insania cives? Quis furor hic? animas insontum perditis ultro. Quis feritate Dacas, Thraces, Partosque, Scytasque Iam carpat? largis aluistis ad horrida mensis Fata virum: patriique oblectamenta cruoris Sumitis, o mentes caecas, nigrioraque nocte Pectora cimmeria, dabitis pro sanguine poenas. Tu quoque qui captus vulgaribus occidis auris Stulte, Erebi sedes ubi Curtius angitur, ibis, Ille tamen miseris in rebus fata subivit." Non tulit haec animo Phoebi patiente sacerdos Firminus, saevus totius criminis author. Protinus insurgit, turbaque iuvante ministrum Talia clamantem vinclis coniecit ahenis: Rupeque sub tetra conclusit percitus ira: Interea miser ingenti plaudente caterva Vectus equo ardenti, tyrioque effulgidus ostro Vertice praecipitat montis se sponte marini: Corpora plebs legit valles lacerata per imas: Lectaque fert laeto modulamine, praeque paratae Iniicit ipsa pyrae, cineres in pyxide condit. Quarta dies aderat rigidae cum rupis ad ima Turbine descendit Firminus, et extrahit umbris Impavidum testem, ac praeses tibi clare Leonti Tradit plectendum, culpasque exaggerat atrox. Vocibus arguitur tetricis: "Vanissime nescis Caesaris edicta ut servet sacra quisque deorum? Exin cur audes pietatis carpere lingua Officia, acquirat si quis per fata salutem Principibus, patriaeque? probat vel magnus Apollo: Cuius te fas est venerari numina supplex." Haec ubi dicta dedit praeses, phaebeia versus Templa movet currus celer, in speciemque triumphi Aurea fraena iubet nudum praecedere testem. Ventum erat ad fani iam limina, substitit ipse Ante fores martyr, et lumina tollit ad astra: Mussavit, vivasque preces transmisit ad axem. Continuo ecce ingens fragor intonat, alta nefandi Culmina delubri fractis cecidere columnis. Ipsum insultantem haec informidata ruina Firminum sepelit, nec Apollinis infula texit. Obriguere animi tanti formidine casus: Solus ibi penitus nostris alienus ab aris, Sanguinis innocui multum qui fuderat olim, Divitiis, titulisque tumens, cui prodiga lingua, Luxorius torvum clamat: "Praeclare Leonti Quae mora, quae causa est ut adhuc patiaris rebellem? Cernis ut hic Divorum, ac Caesaris aspernator Perdiderit mystam, et delubra veneficus alta Diruerit? quid adhuc vitaleis hauriat auras?" Haec ait, his dictis accendit iudicis iram Insuper et plebem sermonibus incitat aspris. Contra illam testis placat rationibus aequis. "Quod scelus, o," inquit, "populi, aut insania maior Purgari humanis quam vestram caedibus urbem Credere posse? immo graviora piacula surgunt: Illa oculis delete, manus fera pectora plangat. Castigate iocos, vindex videt omnia Christus: Quem colite, infandas contemnite daemonis aras. Numina sunt illi tantum, ille immania templa Diruit haec nutu, paret cui machina triplex." Haec dum prosequitur vox consona fertur ad auras: "Nil nisi recta monet vir servantissimus aequi." Luxorius frendit qui talia percipit aure. Raptatus furiis, rapit instigatus in atra Carceris insontem, crebrisque impulsibus urget. Nec vult saevitiem subitis extinguere poenis, Bissenos macerat menses horrentibus umbris. Luctus inest illic, et plurima mortis imago, Quae longum afflictent, portent et taedia vitae, Athletam foveat regis nisi cura supremi. Caudipetae rursum chelas inviserat aureus Delius, is mensis, qui ponitur ordine nonus, Tunc demum sistit trux praesidis ante tribunal Luxorius testem, ac tolli vehementius instat. Venerat ille forum ad medium, vinctumque trahebat. Olli divinum tendentis ad aethera palmas (Quando relaxarat manicas et vincula lictor) Irradiare iubar nudatos conspicit artus. Obstupuit, riguere comae, chlamidemque vomentem Purpureos radios nudo iniicit, ipse per auras Numina vera ferens, orat vestigia supplex. Caesarius gaudet lucris, et laetior infit: "Maiorem hac lucem cernes, maioraque dona Accipies omni detersus sorde Leonti." Nec mora, purificat cupientem fonte sacrato. Deinde dapes sacras libat, purumque cruorem. Sic iam compositis (voluere id numina) rebus Admisit letum placide, extremumque soporem. Felix qui requiem sudore et sanguine partam Ex aliis migrans tranquillo fine subivit. Luxorius furit interea, qui ad vota potitus Iudicii loris, mergendum gurgite dixit Aequoreo pugilem, gelidisque extinguier undis. Ille haud expavit censurae pondus iniquae: Tantum Luxorio constanti pectora fatur: "Ipse quidem subeo tua quae sententia profert Fata libens aditum caeli, calcemque laborum. Nunc ego mergar aquis, mihi contigit unde renasci: Te vero coluber carpet dignissima poena, Qui tot ferali iustorum membra veneno Afflasti, atque pium gaudes fudisse cruorem." Exitus et rerum vatem minus inde fefellit. Nam cum vectus equo peteret magalia solus, En ex vicina delabitur arbore serpens, Lubricus et penetrat patuit qua semita colli Occultos artus, et pinguem pascitur alvum, Donec cor ipsum vitalia viscera morsu Fatifero populat, spargitque per intima virus. Corruit infelix, iacuitque supinus arena Toxica nigra vomens, tollensque ad sidera voces. Quam vellet linguam nunc abstinuisse ferentem Supplicia immerito, iniustaeque poenitet irae. Illum ruricolae misero clamore vocati Clamantem audivere: "Vices nunc perfero dignas Caesari, olympiaca cerno quem luce decorum, Et sacros modulantem hymnos petere atria caeli." Post haec versantem liventia lumina, et atra Perfusum macie miserandis questibus iisdem Videre exhalare animam per funera dura. Interea ad littus dignum tulit unda cadaver Martyris, Eusebius tumulo pius addit honoro.