CroALa, 2024-05-22+02:00. Nodus FOLENG_T.agio-02.xml in collectione pdill0.
Functio nominatur: /documentum/pdill0/FOLENG_T.agio-02.xml.
passio sancti Apollinaris pontificis
Venerat a claris dominantem rebus ad urbem Moenibus Antiochi cui claudere limen Olympi, Et reserare datum (nova vis) divinitus, heros. Hic, ubi tartareis ad veras cultibus aras Dimovit multos, et puris abluit undis, Lucra inhians maiora, pium compellat alumnum, Finibus a patriis vestigia cara secutum, Si galilaeus erat. "quid spectas pergama celsa Haec (ait) et latiis frustra teris otia terris? Vade, salutiferae felix digressus obito Credulitatis opus, magni incrementa tonantis Perquirens late, nostrae sub imagine formae, Atque palaestinis errantem humanitus arvis Ipsemet hausisti quem quondam, et mira patrantem. Prima paludosae tibi sunt lustranda Ravennae Moenia, primus ibi palans per devia pastor Coge pecus, laesum stygiorum fraude luporurum." Haec ubi dicta dedit, patrium suspexit Olympum, Ac venerata tenens sublata tempora dextra, Sedulus afflatus divini devocat ignes, Et superos orat, nutantia coepta secundent. His simul aetherias concepit pectore flammas, Fertur ovans in iussa, velut cum spiritus urget Laxos pone sinus, volat acta carina per aequor. Ergo iter aggreditur laetus, licet imber ocellis Profluat invitis; dominos post terga penates, Arvaque barbaricis linquit celebrata triumphis; Iamque aliud sentit clima, dum tendit in oram Litoris adriaci mollem, tractusque benignos. Aureus occiduas sol declinabat ad undas Cum procul exstantes licuit vix cernere muros, Thessalica fundata manu vix humida tecta. Consedit liquidi fessus Bedesis ad amnem, Atque Irenei novus hospes militis aedes Non humiles contemnit; ibi nova gloria fulsit, Primitiaeque operum divinorum, prece lucem Reddidit optatam puero, stupidosque parentes Lustravit simul, et sacra circumtulit unda. At mox fama patrem mirandi conscia facti Moenia ad ipsa vocat, curataque Tecla tribuni est. Et iam bis senos solers exegerat annos, Caelestem pastor numerum quibus auxit, et aras, Cum, duce Saturno, increpitus, duxitque dialis Mysta sub aerium picta testudine templum. Ille hominis numen cretaei despicit, atque "Dicite pontifices hoc (inquit) quid facit aurum Daemonis ante oculos? melius potirentur egeni." Illi indignantes, magno cum turbine ad undas Seminecem aequoreas linquunt; ceu funus alumnis Tollitur; herois, lacrimis pia curat obortis. Ut pugil invictus primas ad proelia vires Sensit, rursus adit pugnam, gens impia rursus Hunc male multatum iussis a moenibus arcet. Haud satis illius vegetat prudentia pectus, Insano quisquis nescit quandoque furori Cedere, et irarum praesens exaggerat ignes. Ergo per Aemiliae praeco sanctissimus urbes, Sponte exul, rediturus, iter divertit, et altas Ignaris reserabat opes, melioraque sacra. Consona queis tribuit quondam sua nomina ferrum Moenia perlustrat, pandens nova dogmata et aras. Gentis et etruscae te quondam Felsina princeps Nec tua contempsit, Caesena, invisere tecta. Inde lares, liquidi quos aspicit amnis Aprusae, Commonet, et late semen caeleste per arva Pinguia, caesarei Rubico qua conscius ausi Labitur Italiae limes, spargebat anhelus. Ut satis externis visus est sumpsisse laboris In studiis (illum neque enim mage abesse ferebat Cura prior) notam redit opportunus ad urbem. Rufus bis senis praesignis fascibus, altos Forte dabat gemitus, et sidera dura vocabat, Quod dulcem natam praestanti corpore et ore, Ignaram thalami videat properare sub orcum, Nec valeant docti succurrere scripta Galeni. Praesulis adventus simul ac perceptus, ad aedes, Ducitur oratus servis comitantibus altas. Vestibula emenso, nigrantiaque atria passu Ingresso celeri, sonuerunt atria luctu: Tantus et auditus gemitus, tantaeque querelae, Quanto te ad tumulum mactanda Polyssena mater Luxit achilleum, effigiem subitura caninam. Offert se pater; atque oculis humentibus infit: "O nostri numquam tetigisses limina tecti, Infauste, infelixque senex, ingresse sinistris Auspiciis: irata tuo pede numina sensi. Tu vitam, unde amens potui sperare salutem, Subtrahis ante diem, iucundaque lumina natae. Tu mihi cuncta brevi solamina, tempore demis: Funereoque domum totam moerore replesti. Quae nunc aequipares tantis quae praemia damnis? Aut quo iacturam compenses munere, flendam Aeternis mihi lamentis, fletuque perenni? Heu pereat vox illa, nimis vox improba, labris Exitio prolata meo, qua arcessere iussi Tardantem mortem, necdum laesisse volentem. Tristia lenibat viridis spes corda, supremis Spes adsueta malis meliorem credere sortem, Cum tenuem spirantem animam, taciteque tuerer Nutantes oculos: nec adhuc exhausta calore Membra. thoro tamen nunc funus inutile torpet." Talia conqueritur Rufus: cui consonat omnis Tum domus: ante alios tamen afflictissima mater Conduplicat questus, lacrimas, suspiria, planctus; At brevibus praesul dictis solatur anhelos: "Parcite (ait) lacrimis: nec funebris ora fatiget Iam clamor, sit certa fides, defuncta puella Nunc stabit rediviva: Dei, periisse iubentis Credite consilio, pietas quo caelica fiat Clarior infidis: virgo potiore subinde Sorte reviviscet, melioris munere vitae. Tartareis, inquam, dubio procul, excita ab oris Nunc aderit sospes, iuris modo nulla paterni Vis obstet praenosse Deum, amplectique volenti, Per quem de stygiis superis revocata sit oris." Adnuitur: petitur lugubris morte recessus, Funereique thori, quibus exanimata iacebat Virgo: manus olli tendit veneratus ad astra Ipse pater duplices divina precamina mussans. Exin marmoreos contingens molliter artus: "Surge, ait, e tumulo Stygis: auctoremque fatere, Virgo, tuum: nec veru sinu formidine condas." Res mira; accessu mentis penetravit ad aures Praesulis imperium: stetit et defleta rubenti Ore: nec ulla manent veteris vestigia morbi. Haud secus ac colubri cum fervida tossica vincit Vis nivis asperior, pigro iacet ille veneno, Sibila non mittit, nec promicat ore trisulco; Quem si quis foveat miseratus forte sub aestu, Protinus admittit vires, reparatque vigorem. Vertuntur subito tristes in iubila luctus: Et modo quae planctu, reboant nunc atria plausu. Exclamat pleno sed laetior ore iuvenca: "Hinc vani migrate dei: numerosaque divum Nomina, terrigenum toto indignissima cultu. Unicus ardentis Deus est dominator Olympi, Fundatorque orbis debent cui vivida quaeque; Intrepidi quem lingua senis canit inscia fraudis. Hunc boreale solum colat: hunc Garamantes et Indi, Occiduae Gades, Morini extremaque Thulae. Te vero venerande pater quo parcius aequem Nil equidem satis esse reor mercedis, habeto Munera (nec spernas) meme, quam fauce recepisti Cerberea: haud prohibent (causa est si iusta) parentes." Cui praesul contra: "averser cur regia dona? Proemia tanta? tamen cuius te plasma fateris Addico virgo Deo: illi animam, vitamque, decusque Virgineum serva; dabitur super astra corona." Virgine sacrata ritus temnuntur inanes: Multaque diluitur caelesti aspergine turba. Caesaris at simul haec ab delatoribus aures Lividulis didicere, virum iubet extera pelli Ilicet ad regna ausoniis o finibus ille, Si, perstans, renuat, tarpeia sacra tenere. Messalinus atrox data iussa facessit: et addit Imperiis auctor plagas sudanti ministro: Verberaque ardenti perfundit fonte cruenta: Sancta super duris allidit cautibus ora, Dum facienda monet contrariaque improbat ultro. Tetra catenatum post haec in carceris antra Trudit, ut attenuet dimota longius esca. Quarta dies aderat, cum pabula caelica pastus (Quem tamen exurie defectum prorsus iniquus Crediderit iudex) ventosa per aequora fertur Illyrico exilio: quem tres, pia turba, ministri Consecuere: truces etiam custodia certi Aethnica: naufragium quos partim liquit in undis Iratis, partim servatos fluctibus atris Ipse corinthiaci pater illustravit arena Litoris in fulva, trita quam apprenderat alno. Nussiacos muros subeunt hinc passibus aequis. Et pietas ducebat eo, pandendaque lippis Vivida lux fidei; sed ridet graeca voluptas Sobria iussa: capit solum perlustrior humus; Quem castigarat longis elephantia lustris Sana lues animo, nullis medicabilis herbis Ulceribus scabies foedis mox cessit, adacto Pontificis digito: nituerunt membra repente Horrida nunc; qualis syrus olim restitit unda Dux, cum septena Iordanis lotus hebraei est. Flumina Danubii magno certantia Nilo Inde petunt: seseque plagis frigentibus addunt, Aethereis facibus per Olimbae regna feruntur, Sauromatasque vagos, quos succus pascit equinus, Medorum sobolem. Thamyracae hinc moenia lustrant: Ex quibus elapsi (nam barbara, turba furebat) Threicios peragrant fines, loca proxima iusso Exilio: ac urbem taciti subiere Perinthi: Seminaque ignoti spargebant caelica vulgo. Attamen effigies mugitu pandit Osiris. Nam responsa diu consueta petentibus (etsi Plurima, prae solito, mactatur victima, et aras Largior infandas veneratur dextera thure) Continet: inconsultam plebem ad tecta remittit. Vix tandem daemon statua sic hiscit ab aurea: "Ignoratis: agros vestros petreius alumnus Ingressus, prohibet solitas effundere voces. Quod nisi bistonia fuerit regione fugatus, Actum erit, o populi vestro de numine fidi: Nec fantem (ut quondam) vobis mo audire licebit." Ingentes strepitus attenta silentia rumpunt: Et clamor quantus miscent dum proelia campis Agmina sanguineis catafracta, resultat in auras. Plebs indocta furit: mora nulla, inquiritur urbe Mox pater: offensum (visu miserabile) raptant Impete barbarico, vix percontata morarum Tempora, vel causas, aut quem contendat in orbem. Neve viro sileant consulti oracla Serapis, Stirps diomedea edomitos hastilibus illos Saevius Ausoniam tendenti carbasa versus Nauarcho mandat patriis abducere terris. Est data sic illis redeundi occasio, et oras Cernere sic italas, ac scindere stagna paludis Lenta ravennatis: subiisse et thessala tecta. Officio pater ipse piis exceptus honoro est: Turba inimica Deo contra indignata, tumultus Excitat insanos verbis, odiumque refundit: Praestantemque virum idolis pervertere duris Tentat ab integro ductum Titanis ad aras Non sine verberibus, verbisque tumentibus ira. Ille sed (effusa prece) templa profana fragore Diruit horribili: Phoebi simulacra ruina Trita gravi cecidere, chaos discussa profundum Larva petit maerens: nec paucos lapsa repente Collidunt delubra: iacent occulti sub altis Corpora ruderibus magno educenda labore. His excita magis plebes trahit improba Tauri Iudicis ad sedes plectendum morte severa. Is proceres cogit palatia ad alta liburni Clamosi sub voce, patri dehinc talia fatur: "Nunc, age, cane senex hiscas formidine dempta: Sed neque nobilium mendacem lecta virorum Audiat ista cohors: edissere vera petenti Unde tibi vis tanta subest ut mira potenter Ostentes populis? quae formidanda deorum Sacra tamen renuis: quorum subvertere verbis Fana queas: casu veneranda infringere signa. Pectore numen inest? seu vis divinior illis? Semideis saltem, vel de terrestribus unus Qui caelo indignus medium sortiris honorem In terris: humana tamen consortia sectas? Talem ego censuerim, nisi mox sententia mentem Verteret opposita, humanis te posse flagellis Quod laedi intuear, subdi mortalibus ausis." Cui praesul contra: "Illustris vir et optime iudex, Absit ut ipse Deum tumido me pectore fari Ausim, meque supra mortalem tollere sortem. Hos fastus, tamquam nefas mihi credere dictis Contingat blandis numquam. quos conspicis artus Numinis inserti nihil in se condere credas. Solus olympiaca Christus qui regnat in arce, Cuius gesta cano, quem spretis esse sequendum Assero numinibus, pleno de flumine guttam, Lumine de immenso radium super arida fudit Corda, olim vestrae simili caligine operta. Ille patrat quaecumque stupes: ille enthea mira Me medio: nam sola satis fit mentio fidis. Illo per vestros, circumferor auspice fines: Cuius et accessi iussis, ut averna fugarem Ex his sacra plagis, structis caelestibus aris." "Huius si virtus, si tanta potentia certa est, Lumina finge meo, testato nomine tantum Nato (Taurus ait) quem olim materna perfudit Alvus in has gratas frustratis usibus auras: Iamque novos cultus didici, iam cetera tempsi, Indubiumque Deum fateor: sin irrita verba, Cassa fide blateres, merito plectaris in igne." Annuit issaeus pater: accitoque potenti Nomine, dat puero mox lincea lumina, quondam Mater in has gratas quem nullis usibus auras Aediderat, stupuere patres, et mobile vulgus. Laetitia ipse nova misce miracula Taurus, Ac domita addit colla iugo: verumque fatetur Sponte Deum: patremque suo veneratur honore. Bis geminos placida sub pace peregerat annos Pastor honoratus: caulas et fecerat amplas, Ereptis ovibus stygiorum fauce luporum, Sopitos cineres subito cum suscitat irae Pontificum furiis Erebi stimulata caterva: Inque virum senio curvum, capuloque propinquum, Acrius invehitur: regique est questa latino Insontis fera fata ardens, qui sceptra Neronis Impia adeptus erat, postquam iustissimus in se Extitit ultor, atrox aliis, iubet ille repelli Illaesum mitis: "non est ulciscier, infit, Numina fas homini: si qua est iniuria, poenas Sument ipsa suas." agitur Demosthene causa Iudice at interea, quo non immanior alter, Aut execrandis divum coniunctior aris. Is semel astanti sic intonat ore superbo: "Delirans quid adhuc, senior, per inania ferris, Nescio quos ritus memorans, nova somnia, et orbi Dogmata inaudita: atque altaria sancta deorum Postergare monens, hanc totam fraudibus urbem Decipis ipse tuis? iam iam resipisce, deosque Placato primum laesos: plebemque subinde Artibus illusam olim, sanior ordine verso Dedoceas vanos monitus, mala iussa recanta." Olli rariloquus dedit haec responsa locuto: "Istinc fastus eat (si teste profamur Olympo), Censura nihil hic gessi, dignumque pudore. Quae monui, monuisse velim, neque poenitet: ulla Sancta retractabo quanam formidine dicta? Quod si tanta tuo versatur pectore divum Dure superstitio, condignas crimine poenas, Ipsa sine ut capiant: nostro sin sanguine gaudes, En effeta truci tormento membra secentur: Si facias, iteri tribuis compendia nostro, Ac optata diu festinas proemia coeli. At tibi (ne plaudas: nec linqui tristia ducas Facta impune Deo), Phlegetontis flamma paratur, Debita sacrilegis cultoribus, inscia claudi." His malis accensus iudex, male Caesaris implens Magnanimi mandata, virum sub rupe recondi Carcerea imperitat: centarcho cura reclusi Traditur: ille deos iamdudum exosus inanes, Alta mente fidem servans, ait: "inclute praesul, Cur iuvet innocuum crudeli occumbere fato? Et iucunda patris tolli solamina nobis? Consule tot votis: venerandae parce senectae: Vive: hinc liber abi, nec te cupientibus aufer." Vix egressus erat, urbis cum limine in ipso (Senserat effugium siquidem, noratque per umbras) Fulminea rapitur tanto clamore caterva, Quanto non rapuit pubes troiana Sinonem. Haud secus ac urbis mittentem incendia tectis, Hostibus aut patriae prodentem moenia si quem Deprendisset; atrox lacerat, trahit, urget anhelum, Poplite debuerat quem suspexisse recurvo. Ictus ingeminat: caeditque senilia membra Fustibus insolitis stygio repleta furore. Iam cruor extillat: fracto patet osse cerebrum. O pietas, o certa fides, quam tramite duro Ducitis et iustos caelo, quantoque labore! Exanimis praesul collisi corporis impos Fertur alumnorum lacrimis manantibus ulnis: Pro quibus hic potuit septem superesse diebus Ertremo patris functurus munere: porro Lumine apollineo radiantior advolat astra Spiritus: at tritos longis impulsibus artus Visceribus terrae gelidus timor occulit atris Classis in oppidulo, quos saxea continet arca. Terga Cleonaei pressabas, Phoebe, Leonis, Mense, dedit sua cui quondam pronomina Caesar, Antistes subiit coeli cum lucida tecta.