CroALa, 2025-04-20+02:00. Nodus FLAMI_MA.carm-07.xml in collectione pdill0.
Functio nominatur: /documentum/pdill0/FLAMI_MA.carm-07.xml.
1. de Davide Iudaeorum rege Eram paterna abiectus in domo puer, Cunctisque fratribus meis Minor pusillum in monte pascebam gregem. Hic ego sub umbris arborum. Dum laeta tondet gramina pecus, maximi Laudes canebam Numinis, Sonora tangens fila citharae, quam meae Parvae laborarant manus. At ille sanctus caelitum rex, et pater, Qui summa tangit fulmine Corusco, humoque gaudet ima tollere Suum repente nuntium Ad parva misit tecta, qui meum sacro Liniret unguento caput. Abiecit ille viribus praestantia Fratrum meorum corpora: Nec forma quidquam profuit, nec asperis Spectata virtus proeliis. At ego pusilli parvulus custos gregis Ad regium decus efferor.
2. paraphrasis in triginta psalmos | in quibus Hebraerorum numerationem sequitur Dum nigra iucundos per languida membra sopores Nox irrigat mortalium, Tu mecum tacitis Hymnos meditare sub umbris Cantu Latino, barbite Iesseo quondam Heroi modulate; tyranno Qui sive pulsus a fero Montibus in solis erraret, sive reversus In patriam ditissimas Urbes, et latos populos ditione teneret, Noctes, diesque maximo Caelicolum regi laudes cantare solebat. At vos, beati caelites, Est tutela quibus vatum commissa piorum, Adeste, quaeso, dexteri; Et quaecumque Syros docuit rex optimus olim, Per Italas urbes lyra Dum memorare iuvat, facilem concedite cantum, Rebusque dignum maximis.
3. argumentum psalmi primi Beatus ille, qui nec audit impios, Nec perseverat improbus Peccare, nec laetatur irrisoribus Se pessimis adiungere; Sed mente pura diligit leges Dei, Illasque semper cogitat, Seu nox sopore amabili, seu lumine Sol candido terram irrigat. Qualis perennes orta propter rivulos Arbor feraces ramulos Ornat quotannis fructuum laetissima Pulcherrimorum copia, Suumque honorem servat omni tempore Densis amicta frondibus; Talis piorum est vita, talis omnium Colentium leges Dei. Hi quidquid umquam molientur, exitus Illo favente prosperos Habebit. Haud sic improbi, sed pulverem Ut turbo late disiicit, Sic iactat illos impetus libidinum, Nulloque consistunt loco. Ergo supremi iudicis cum venerint Tribunal ad iustissimum, Caussa cadentes, a bonorum candida Turba procul, miserrimi Trudentur ima in Tartara; quoniam Deus Mores piorum diligit: At turpiter qui vitam agit, cruciatibus Hunc sempiternis afficit.
4. argumentum psalmi III Pater beate, quid esse caussae existimem, Cur impio bello furens Me persequatur immerentem civitas? Meam salutem perditam, Et derelictam populus a tua, pater, Benignitate praedicat. Sed quisque quod labet loquatur, tu decus, Certumque praesidium meum es. Numquam fidem tuam pia invoco prece, Quin vocibus dexter meis Aures benignas praebeas, et supplici Optata dones omnia. Ergo quieta mente utramvis dormiam In aurem, et hostium minas Ridebo vanas: nullus ullo tempore Belli tumultus, aut ferox Me proeliorum territabit impetus; Non si trecentis militum Me vallet hostis millibus, et undique Mortem minentur omnia. Exsurge, vindex scelerum, et hostium feram Compesce vim crudelium, Qui saepe saepiusque me gravissimis Iam liberasti casibus. Tu perdidisti Saulem, et omnes impios, Qui belluarum immanium Instar, salutem, et sanguinem meum hiantibus Saevi appetebant faucibus. Solus salutem, solus, o dulcissime Pater, bona omnia sufficis: Solus colentibus pie numen tuum Aeterna donas gaudia.
5. argumentum psalmi VI Ne, quaeso, Domine, me tuus furor opprimat, Neve ira saeviat tua: Sed qui pater mihi es, paterna filium Severitate punias. Miserere, Domine, iam mei, iam tristibus Aurem querelis admove; Nam dira morbi vis misellum conficit: Me vita destituit mea. Et tu quousque differes opem tuam Meae salutis negligens? Quousque vultum iratus avertes tuum? Tuo benigno lumine Meos dolores intuere iam, pater, Malisque tantis eripe. Quid me, oro, morte rapere tam cita iuvat? Ecquid sepulcro conditus Tui memor ero? ecquid tuas amabili Cantabo laudes carmine? Si caede me, et lectum meum libidine Contaminavi sordida, At lacrimarum me, meumque lectulum Lavabo largo flumine: Me nulla nox, me nulla lux in posterum Non lacrimantem viderit. Quamquam satis, superque supplicii datum est; Maerore iam contabui, Fletuque fessa perdidi iam lumina, Peccata perditus mea, Iniuriasque meorum acerbas hostium Dum flere numquam desino. Recedite procul, impii, recedite Malas in oras; nam Deus Suspiriis, lacrimisque motus est meis, Dominus pias preces meas Benignus audivit, salutem supplici Donavit optimus pater. Ergo erubescant, et dolore pessimi Rumpantur hostes, et meae Felicitati quisquis invidet, procul Fugiat metu perterritus.
6. argumentum psalmi XI
David Deo mea spes nititur; quid dicitis, Vestris ut avolem procul A montibus? misella sicut avicula, Quam saevus accipiter feris Adurget unguibus, fame rabida furens. Amici Quia hostis ecce barbarus Arcum tetendit iam, suas ut imbuat Tuo sagittas sanguine; Et dissipatis legibus, miseris nihil Ad spem salutis linquitur. David At ego quid egi, cur meam vitam mihi Auferre tendat impius? Sed praesidet templo Deus sancto, Deus Caelum beatus incolit: Hinc perspicaci cuncta lustrat lumine Rerum omnium arbiter parens, Sua ut potente dextera bonos iuvet, Malosque iustus puniat. Explorat ille saepe rebus asperis Pios, ut aurum fervidus Explorat ignis, opprimi tamen vetat: Contraque tempus ad breve Florere permittit malos, cruciatibus Quos deinde longis afficit. Quapropter hostis impius nisi iam suo Ponit furori terminum, Praedico, funditus peribit obrutus Igne, procellis, sulphure; Namque aequus aequitatem amat Deus, et pios Placido intuetur lumine.
7. argumentum psalmi XII Benigne caelitum pater, serva, obsecro, Opemque fer; paucissimi Nam sunt, quibus confidere, ac possim meam Tuto salutem credere. Mendacio iam pulsa turpi veritas Recessit alma ab urbibus, Fidesque sanctusque pudor, et soror illius Sinceritas amabilis. Quod si quis umquam blandiatur, et omnia Loquatur ore dulcia, Tu vero ab illo tibi potissimum cave. Te, lingua blanda, ab improbo Avellat ore praepotens rerum Deus: Tu, magna qui semper loqui Gaudes, eum iratum, tuaeque vindicem Linguae protervae sentias; Tu qui furore percitus: "Lingua mea Opes mihi, et potentiam, Dicis, parabo; liberum os gero, et geram Semper; quis imperat mihi?". At haec nefandus dum nefaria evomit, Caelestium rex maximus Orationis impiae superbia Commotus: "Exsurgo iam, ait, Exsurgo, iamque opem salutarem affero Benignus afflictis: mihi, Qui vexat illos, impius poenas dabit". Sincera verba Numinis, Auroque puriora sunt purissimo, Quod igne saepe ac saepius Purgavit artifex, monile regio Sponso laborans nobile. Tu gente nos ab impia, rex optime, Servabis, et clementiae Scuto tuae firmissimo tela hostium Longe repelles omnia. Tuti vagantur improbi, et bonis malam Pestem, dolosque comparant, Contaminata mente cum vir urbibus, Servire dignus, imperat.
8. argumentum psalmi XIII Quousque, Domine, linquor in tantis malis? O columen, et salus mea, Quousque pergis esse non memor mei? Dic, oro, quamdiu dies, Noctesque lacrimis madebo, et anxius Deliberando distrahar? Quousque supplicem tuae clementiae Crudelis hostis opprimet? Aures tuae satis diu, pater, a meis Abhorruere questibus: Satis superque vultus aversus tuus Omnem mihi lucem abstulit. Iam, quaeso, iam candore luminis sacri Meas tenebras dissipa, Ne forte durus mortis obrepat sopor, Dum nulla donatur quies. Ne, quaeso, ne amplius in mala insultans mea Triumphet hostis gaudio. Sed quamquam ab omnibus misera salus mea Proiecta sit mortalibus, Bonam tamen spem non ego abiiciam, tuae Nitens opis fiducia. Pater beate, maximas tibi gratias Ago, tuum qui supplicem Tam dexter audis, et malorum fluctibus Tantis benignus eripis. Iam iam querelas flebiles, suspiria Iam pono laetus tristia, Et fonte quidquid carminis fluet meo, Pater, tibi omne consecro.
9. argumentum psalmi XV
David Pater supreme, quis tuum templum incolet? Dic, oro, monte quis acquiescet in tuo? Deus Qui purus omni a labe iustitiam colit, Qui diligenter curat, ut mentem mala A cogitatione servet integram, Nec immerentes ore vexat improbo, Nec alteri nocere solummodo cavet; Sed si quis ullum laedat, auxilio venit, Iniuriamque prohibet. Hic malum, licet Ditissimum, licet potentem, negligit; At quos amantes viderit Deum, colit, Veretur, observat, loco quamquam infimo Iacere cernat rerum egentes omnium. Nec, si quid umquam iuret, umquam peierat. Non ille foenori pecuniam daret, Illamve reciperet, licet pauperrimus, Ut innocentes opprimat, vel maximam. Qui servat haec, immobilis semper manet, Deoque carus vivit, et mortalibus.
10. argumentum psalmi XXIII Rex caelitum est pastor meus; Nihil boni deerit mihi. Uberrimis in pascuis, Amoena propter flumina Me spiritus sanctissimi Aura beata recreat, Dulcique mentem pabulo Nutrit suae scientiae. Miserrimus animus meus Dum longius abit a Deo, Erraverat procul a via, Quae ducit ad caelestium Oras beatas. At Deus Meae misertus miseriae, Benignitate maxima Quaesivit illum ultro, et sui Reduxit ad caulas gregis. Si sola solus per loca Inermis eam, ubi plurima Imago mortis territat, Interritus perrexero, Custode securus Deo. Me virga, pastor optime, Coercet errantem tua: Ne gravius offendar cadens, Tuo bacillo fulcior. Me mensa roborat tua, Me dulcis exhilarat calix Tuus: oleo foveor tuo. Nec me, pater dulcissime, Per has inexplicabiles Vias euntem deseres Umquam, sed ad tuam domum Duces, ubi vita fruar Et sempiterno gaudio.
11. argumentum psalmi XXX Te semper efferam, pater sanctissime, Cantu meorum carminum, Qui me tenebris inferorum, et horrida Leti extulisti ianua. Tua benignitate perfectum est, meis Ne risus hostibus forem. Domine, pia prece invocatus tabido Morbum expulisti corpore. Iam iam sub imas ire terras coeperat Maerens anima, iam nexibus Soluta cari corporis dulcissimas Linquebat oras aetheris; Cum restituta vivere, et iussa est frui Lucis cupito munere. Adeste, castae virgines, homines pii, Adeste, mecum laudibus Deum benignum tollite, agite gratias Quantas potestis maximas, Incomparabili illius clementiae. Ut vere nimbus uvido Vix ortus evanescit, Aquilonis feri Si spiritus supervenit; Sic ira sancti Numinis brevissima est: At illius benignitas Semper salutem, semper hominibus piis Sincera praebet gaudia. Quod si quid umquam incommodi intervenerit, Deo favente celeriter Multiplicatis commodis rependitur. Verum ipse victis hostibus, Et constituta pace, cum mihi omnia Feliciter succederent, Demens ad hunc modum loquebar: "Nulla vis Me, nulla iam potentia Deiicere poterit hoc statu rerum optimo. Tu scilicet regnum meum, Measque fortunas ita stabiliveras, Ut montis instar omnibus Habere visa sint". At hoc nulla mihi Virtute contigerat mea, Sed liberalitate maxima tua: Quod ne mihi ignotum foret, Illamque stultam opinionem ut ponerem, Paullisper aversus mihi Memet reliquisti, Domine; suntque illico Mutata, versaque omnia. Tum lacrimans, vocesque lamentabiles Fundens: "Quid, inquam, maxime Rex caelitum, quid vita proficiet mea Restincta morte tam cita? Ecquid sepulcro lingua condita poterit Cantare nominis tui Laudes? tibive docta dextra psallere?". Ne, quaeso, supplicis tui Novissimo in casu precem contemtam habe, Sed pestilentem corpore Depelle morbum de meo. Sic lacrimans Orabam: at ipse tristibus Aurem querelis admovens, pro lugubri Maerore laeta gaudia, Pro foeditate vestium squalentium Vestem dedisti candidam. Itaque tibi ingenium meum, et studia mea, Meamque vocem consecro: Semper tibi laudes cithara dicet mea, Semper tuam clementiam Cantabo, semper gratias tibi maximas Agam, pater sanctissime.
12. psalmi XLII Ut cerva fontem anhela quaerit anxie, Quam vis canum sagacium Vexavit, urit arva dum Sol igneus; Sic te, pater dulcissime, Desiderat anima mea, cor meum tuam Sic expetit praesentiam. O si nivea lux illa fulgeat mihi, Cum liceat ad templum Dei Adire, et hymnos Numini augustissimo Cum gente sancta dicere! Noctes, diesque lacrimae tristissimae Fuere pro cibo mihi, Dum continenter sciscitantur impiae Gentes, Deus meus ubi sit. Cur ille, dicunt, exsulem servum suum Tantis relinquit in malis? Iam fracta virtus ponderi succumberet Rerum asperarum, nisi bona Fulciret illam spes, et animum reficeret Iucunda cogitatio, Nimirum adhuc tempus fore, cum ad amabilem Redibo laetus patriam. Tunc me meorum multitudo civium Immensa gratulantium Templum Dei deducet ad sanctissimum: Tunc civitas clamoribus Faustissimis sonabit, omnia tinnulis Late sonabunt plausibus. Ergo bona tibi tanta, o anima mea, a tuo Promissa cum scias Deo, Cur non dolori iam modum figis? mihi Cur omne tollis gaudium? Committe iam, committe praesentissimo Tuam salutem Numini; Nam liberati ab omnibus malis adhuc Agemus illi gratias. Haec saepe mecum colloquor: sed intimis Resurgit in praecordiis Quandoque tanta vis doloris anxii, Vix ut queam resistere. Quapropter ad tui memoriam nominis Amabilem saepissime Recurram, o unica spes mea, o lux, et salus Carumque solamen meum: Dulcescet illa amaror omnis; et animo Illa eluet curas meo. Quamquam paterna sum fugatus a domo, Vastasque solitudines Iordanis, aviosque saltus Hermoni, Inhospitalem et Mizarum Exsul peragro, rerum egenus omnium, Numquam tamen tui, pater, Non meminero, numquam effluet animo meo Dulcissimum nomen tuum. Eheu dolorem urget dolor, neque ulla fit Laboris intermissio. Ut densus imber, visque saeva grandinis Ingente glomerati agmine Cum turbulento decidunt ex aethere, Magnis et omne motibus Caelum quatit tonitruum horrisonus fragor, Sternuntur agri, sternitur Seges virescens, rura plenis omnia Natare fossis rusticus Miratur; heu tali, pater, miserum agmine Gravium malorum usque obruis. Sed tu serena placidus intueberis Me fronte tandem, et candida Lux pellet horridas tenebras: interim Manente nocte desinam Laudes tibi numquam canere, numen tuum Numquam precari desinam. Dicam tibi flens: O salus, lux mea, Cur tamdiu immemor es mei? Cur lacrimis, dolore, luctu maceror, Dum vexat hostis barbarus? In frusta corpus omne concidunt meum, Et me miserrime enecant, Dum continenter sciscitantur impiae Gentes, Deus meus ubi sit. Cur tristis es, anima mea? cur numquam mihi Per te licet quiescere? Committe iam, committe praesentissimo Tuam salutem Numini; Nam liberati ab omnibus malis adhuc Agemus illi gratias.
13. argumentum psalmi C Urbes, et agri, cantibus Sonate, laeta maximo Servite mente Numini: Laetis adite plausibus Ad atria eius aurea. Ipse, ipse verus est Deus, Terrae, polique conditor; At ceterarum gentium Non dii, sed aurum, et marmora. Tu nos, pater sanctissime, Tua benignus dextera Finxisti: oviculae nos tuae Sumus: tuae scientiae Dulcissimo nos pabulo, O pastor optime, nutriens Aeterna donas saecula Vitam beatam ducere. Ergo Deum canamus, o Viri, et pudicae feminae: Viri, et pudicae feminae, Adite sancti ianuas Templi sonantes dulcia Carmina. Sonent late omnia Nomen Dei sanctissimum; Nam dulcis, et rerum omnium Amabilissimus est Deus. Absumet ignis sidera, Tellus peribit; at Dei Mirabilis clementia, Et veritas semper manent.
14. argumentum psalmi CXIII Adeste, castae virgines, pueri integri, Adeste, mecum laudibus Efferte nomen Numinis sanctissimi. Dum Sol per oras aetheris Cursu volubili rotabitur, diem Aegris ferens mortalibus; Minora dum micabit inter sidera Luna occidente iam die, Ab Indo ad ultima Britanni litora Illustre sit nomen Dei. Non universis ille tantum gentibus Sua imperat potentia, Sed caelites, caelique supra maximum Se tollit altus verticem. Hinc pater acuto cuncta lustrat lumine: Non stellifer quidquam polus, Non alma quidquam terra continet, neque Pontus eam circumvagus, Nil pandit aer liquidus, occultat nihil Crassa inferorum obscuritas, Mortalis ullus denique nihil pectore Servat profundo conditum, Quod ille rector maximus caelestium Non cernat omni tempore. Ipse et potentes, mente inani lucida Perambulantes sidera, Vindex ad imos usque trudit inferos; Et pauperes in infimo Gradu iacentes principum in solio locat Sua benignus dextera: Ipse et pudicam liberorum garrulo Hilarat puellam examine, Quae prole sine dulci diu in tristissimo Maerore vitam traxerat.
15. argumentum psalmi CXIV Cum liberata servitute barbara Iudaea gens Aegyptiorum finibus Exiret, illamque Deus ipse duceret, Fugere fluctus aequoris perterriti, Iordanis unda retro fugit, et stupens Gens illa vidit exsilire maximos Montes, ut agni prata per virentia Saliunt novelli, lacte dulci ebrii. Quid accidit, mare, tibi, cur perterritum Fugeres? ocelle fluminum, quid accidit, Cur pavidus ad fontem recurreres tuum? Vos, quaeso, montes maximi, quid impulit Inusitatis exsilire motibus? Sensere magni Numinis praesentiam Montes, et unda fluminis, et altum mare; Sensere dura saxa solitudinum, Cum bis ea fontes verteret in uberes.
16. de inscriptione quindecim hymnorum qui sequuntur Ter quinque, qui sequuntur, Hymni, Cantica Graduum vocantur; istiusque nominis Quae vis in isto sit loco, iam plurimi Interpretantes protulere plurima; Sed illa sic incerta, fabulosaque, Ut ipse malim confiteri libere, Nescire me, quod nescio. Tu, candide Lector, quod istis continetur Canticis, Dum diligenter explicamus, obsecro, Attentum animum adhibe, tametsi inscriptio Quid ipsa sibi velit, explicare non datur. Nam totque tantaque poteris cognoscere In his poetae versibus sanctissimi, Vitam beatam maxime attingentia, Ut curiosus sis licet, animo tamen Aequo ferendum sit, quod unum hoc nescias.
17. argumentum psalmi CXX Oppugnat hostis impius caput meum Measque fortunas: ego Contra piarum me tegam scuto precum; Nam vocibus dexter meis Aures amicas admovet semper Deus, Ut filio dulcis pater. A viperino dente, acerbo a vulnere Oris dolosi, Domine, me Defende, saeva lingua ne vitam mihi Suis venenis auferat. Dolosa lingua quem tibi fructum feret? Quid turpibus mendaciis Lucrabere praeter odium Dei, miser Et omnium mortalium. Qualis sagitta milite a fortissimo Contorta, qualis ignea Nutrita vis iuniperi olentis caudice Talis venenata impii Lingua est. Miser, miser ego iam nimium diu Cum gente vivo barbara. Me pax iuvat, et mutui concordia Amoris ardens ignibus: At ista gens, de pace cum loquor, nihil Crepat nisi necem, et sanguinem.
18. argumentum psalmi CXXI Dum me cruentus urget hostis, lumina Montes ad altos sustuli, Unde ille rerum praepotens pater omnium, Terrae, polique conditor, Frustratus hostem barbarum, mittet mihi Opem benigno numine. Numquam ille saevis impiorum incursibus Tuam sinet constantiam Labare victam, dormiet numquam tuae Salutis ille negligens: Qui civitati praesidet sanctissimae, Numquam profecto dormiet: Haerebit ille semper ad dextrum latus Fidissimus comes tuum, Umbraculique tecum amabilis vice Fungetur optimus pater, Ne fervidus te tangat aut Sol, aut gravi Luna insalubris lumine. Quodcumque ages, ubicumque eris, domi, foris, In urbe, in agro, tecum erit Semper beatus caelitum rex, et pater, Fortunet ut tibi omnia: Suasque tandem ducet ad domos, ubi Aeterna vives saecula.
19. argumentum psalmi CXXII O quale cepi gaudium, Cum dicerent: Adibimus Templum Dei sanctissimum! Te, magna, visam, civitas, Tectis, viis, et moenibus, Et civium concordia Florentem, et almi Numinis Tutela. Agris ex omnibus, Et oppidis gens plurima In te piorum singulis Annis ter ad festos dies, Et sacra sancta convenit; Ut legibus mandat suis Rector supremus caelitum. Tu iura claris urbibus, Legesque das; tu maximos Reges alis; te Davidis Proles frequentat inclyta, Stipata semper nobili Turba ducum. Precamini, Cives boni, bona omnia Huic civitati. Sit bene, Feliciterque amantibus Te, mater alma; nec tuis Umquam recedat finibus Pax, et beata Faustitas. Salus meorum civium Tua salute nititur: Templum Dei sanctissimum Te reddit omnibus piis Amabilem. Igitur usque dum Ego vixero, semper tibi Bona precabor omnia.
20. argumentum psalmi CXXIII Ad te, beatas qui beatus incolis Oras nitentis aetheris, Attollo lumina lacrimis manantia, Vitae meae spes unica. Iniuriosa verberatus ut manu Manus heriles aspicit Flens servus, implorans opem domini sui; Ut serva servi dextera Pulsata, dominae dexteram aspicit suae, Sic te, pater sanctissime, Nos intuemur maxima fiducia, Donec querelis tristibus Aures benignas applicans adsis tuo Nobis secundo numine. Iam, quaeso, iam tuere supplices tuos Vultu sereno; ista quoniam Abominata gens sua superbia Nos enecat miserrime; Miserrime nos enecat gens impia Irrisione, et iurgiis.
21. argumentum psalmi CXXIV Nisi nos benigni Numinis Tutela servasset, piae Nunc dicat urbis incola, Nisi nos benigni Numinis Tutela servasset, feri Invaderent cum barbari, Instar leonum, hiantibus Nos devorassent faucibus. Cum gens veniret impia Furens, minasque, et sanguinem Spirans, malorum altissimo Nos obruisset gurgite. Torrens malorum maximus Agros, et urbem, et omnia Iam perdidisset funditus. Supreme caelitum pater, Te sempiternis laudibus Servata tollet civitas. Quam noluisti immanibus Patere praedam belluis. Ut implicata vinculo Pudica turtur, aucupis Crudelis effugit manum, Si forte laqueus frangitur; Sic impiorum e dextera Spem praeter ipsi evasimus. In posterum anxius timor Nostris facessat finibus, Quando omnium rerum potens, Terrae, polique conditor Suo benigno numine Nostrae saluti consulit.
22. psalmi CXXV Quicumque vere spes suas locat in deo, Immobilis semper manet, Sionis instar, nulla quem suo potest Mutare vis umquam loco. Ut sancta vallo montium circumdata Est undecumque civitas, Sic ipse rector caelitum dextro pios Vallabit usque numine, Illosque nullis improborum viribus Premi diutius sinet; Ne forte virtus fracta rebus asperis Deo recedat a suo. Fac affluenter manet ad bonos tua, Quaeso, benignitas, pater: At qui, secutus impiorum pessima Consilia, deserit viam Legum tuarum perditus, illum, precor, Ultrice puni dextera. Utinam Quies, et alma Pax nostros agros Nostras et urbes incolat.
23. argumentum psalmi CXXVI Cum liberati barbarae gentis iugo Dulcem rediremus domum, Se somniare quisque, non vero frui Existimabat gaudio. O quae voluptas, quanta nobis commoda Tuo favente numine Tum contigere, caelitum rex maxime! Tum barbarus mirans ait: En quanta pro salute gentis istius Pater deorum conficit! Et magna certe fecit; haud iniuria Tanto exsilimus gaudio. Ut Auster udus imbrium vim maximam Fundens, iugisque collium Nivem albicantium liquans, suas super Ripas alit torrentia Flumina; vagantur illa, lateque omnia Tenent; ita, pater optime, Fac, ut tuorum multitudo civium Plenis viis ad patriae Dulces fluat agros, omniaque passim occupet, Laetoque plausu repleat. Ut glareoso tristis arvo semina Mandans colonus, uberem Si forte messem percipit, gaudet magis, Quam cultor agri fertilis; Sic nos per annos septies denos gravem Et servitutem, et cetera Passi mala omnia, cum lares amabilis Reviseremus patriae, Cunctis vicissim gaudiis incessimus; Tuaeque, rex sanctissime, Benignitati gratias semper agimus, Semperque habemus maximas.
24. argumentum psalmi CXXVII Nisi coniugem Deus bonam, et agrum fertilem, Dulcesque donet liberos, Frustra laborat, si quis haec studio suo Sese paraturum putat. Nisi civitatem, et civium concordiam Defendat optimus pater, Et civitatem, et civium concordiam Frustra tuentur principes. Frustra ad labores ante lucem surgitis; Frustra laboratis diem Totum, labores nisi Deus vestros suo Fortunet ipse numine. Ipse et parabilem facit victum, et piis Praebet quietem civibus: Ipse et frequentat liberis domum; et ipsius Uxor pudica munere Contingit, ac decora, et optimis simul Ornata proles moribus, Talisque robore, qualis a fortissimo Sagitta torta milite. Beatus ille qui pharetram talibus Implet sagittis! non ei Erit timendum, si quod umquam evenerit Certamen: illum iudices, Et cuncta civitas, suis cum filiis Bonum, et beatum praedicant.
25. argumentum psalmi CXXVIII Beatus ille qui piam sese Deo In servitutem dedicat, Semper paratus exsequi sanctissimis Quod ille verbis imperat. Non is paterna rura inaniter colit; Sed quae feraci semina Sinu recepit fundus, illa maximo Reddit colenti foenore. Uxor pudica bene regit domum, et optimis Exornat ipsam liberis, Foecunda vitis instar, apta diligens Quam curat arte vinitor. Proles novella crescit, ut virentibus Oliva pulchra ramulis; Et mensa turba garrula circumdata Cumulat parentes gaudio. Haec est piorum vita; eosque talibus Remuneratur praemiis Summi benignitas patris; quem si coles, Urbis sacratae commodis Laetus frueris; usquedum vivas, tuae Prolis beatae liberos Florere cernes; patriis Felicitas Regnabit alma finibus.
26. argumentum psalmi CXXIX Me barbarorum saepe vexavit furor, Nunc sancta dicat civitas; Me barbarorum saepe vexavit furor Ab ultima usque origine; Sed nulla vis, nec ullus hostium dolus Me quivit umquam exstinguere. Aravit heu mea terga longis verberum Sulcis nefandus barbarus; Laboribus me, vinculisque asperrimis, Duraque vexavit fame: Sed vincla rupit ferrea, et tandem mihi Dulcem quietem praebuit, Uberrimoque me locavit in solo Caelestium summus pater. Qui civitatem Numinis sanctissimi Vult perditam, pereat male. Ut herba tectis orta summis aedium Humore vitali caret, Nec quit profundiore radices humo Agere; itaque ante exaruit Percussa sole fervido, quam dextera Vellatur alicuius; neque Manum replevit ea metens, suum neque Sinum, manipulos colligens; Nec qui viator praeterit, verbis ei Bene precatur optimis; Talis sit impius hostis, et quisquis pios Odit, Deus quos diligit.
27. argumentum psalmi CXXX Malis profundis obrutus Tuam, pater, fidem invoco. Ne, quaeso, supplicis tui Audire vocem respue. Si vindicaris omnia Peccata, cunctaque exigas Quae iure debentur tibi, Quis sustinebit, o pater? Quis tam pie, tam puriter Vitam colit, quin sit tibi Poenas daturus maximas? Incomparabilis tua Certe benignitas facit Ut numen a mortalibus Tuum colatur. Hac ego Confisus, auxilium tuum Exspecto certum: animus meus Et lenitate tua, et tua Promissione nititur. Non sic morantem languidus Exspectat Auroram vigil, Qui nocte tota sedulus Ambivit urbis moenia, Votis ut omnibus expeto Ego te morantem, o refugium Meae salutis unicum. Iudaea gens, Deo tuo Confide; nam Deus tuus Benignus et placabilis Et promtus est ignoscere. Tua ipse peccata omnia Delebit, et maculas sua Absterget omnes dextera.
28. argumentum psalmi CXXXI Supreme rector caelitum, Non ipse regium ob decus Inflatus efferor, neque Perambulans sublimia Mentis superbae somniis, Maiora viribus meis Tribuo, tribuere quam decet Hominem caducum, inanis et Imaginis simillimum. Si non modestiam colo, Si sumo magnos spiritus, Turpissimae arrogantiae Poenas gravissimas luam. Qualis pusillus est puer, Quem lacte dulci blandula Vix alere desiit parens, Talis animus, et mens mea est. Ut ille totus optima Matre acquiescit in sua, Sic ipse toto pectore Ex caritate pendeo Caelestis optimi patris. O te beatum, quisquis es, Qui spem tuam in Deo locas!
29. argumentum psalmi CXXXII Sis memor usque pii, Rex maxime, Davidis, et quam Cives in omnes mitis exstiterit suos. Ille tui sancto incensus iuravit amore, Votumque lingua nuncupavit hoc modo: Ne tibi sim carus, vita mihi carior ipsa, Neu verba posthac supplicantis audias, Ante meae si cara domus ad limina adibo, Oculosve somnus ante clauserit meos, Quam praeclara tuo fuerit, pater optime, templo, Tuisque dedicata sacris area. Sic ait, et parvo post tempore dedicat illam, Qua se beatis silva campis porrigit, Cum tu clara prius Bethleemi signa dedisses. Tuam introibimus, pater, domum, tua Perpetuo castis venerantes numina sacris. Tu mansionem dexter ad certam veni, Mysticaque arca vagans stabili iam sede quiescat: Fac, ut sacerdos mente pura te colat, Et sua cuique pio da gaudia, neve tueri Omitte prolem Davidis tui inclytam, Quam patris aurato in solio tu, sancte, locasti. Iuravit ille, peierare qui nequit, Omnipotens dulci affatus sic Davidem amore: Tua sedebunt sede liberi tui; Qui si constantes in relligione manebunt Quam Mosis ore sanximus, neque inclyta Foederis antiqui violarint iura, nepotum Serie propago nobilis longissima Dulci pace fruens solio regnabit avito. Sionis arcem praefero cunctis locis. Hic ego longa libenti animo per saecula degam: Hic supplicantium preces ego civium Audiam, et optanti mea sancta oracula pandam. Florebit agris fructuum laetissima Omnigenum ubertas, atque hinc procul omne fugata Per aevum egestas exsulabit horrida. Casta sacerdotes ornabit vita, colentque Domos piorum pura semper gaudia. Ac veluti lauro pulchrae densissima silva Radice ab ima pullulat, sic Davidi Candida succrescet proles, quae splendida facta Parentis augeat optimi: neque hostium Ulla domum poterit vis hanc evertere; non si Coniuret omnis impiarum gentium Barbaries latas per terras didita. Cunctis Optatus ille piis fluet ab origine Ista, qui populos omnes, et maxima ponti Aequora, globosque siderum micantium, Et divos supra caeli convexa morantes Mecum gubernet sempiterna ad saecula.
30. argumentum psalmi CXXXIII O quam beatum est pacis insolubili Fratres ligari vinculo! O qualia bona, et quanta secum gaudia Apportat alma Caritas! Quales odores spirat unguenti liquor Stillans Aaronis sacro E vertice aureas ad oras vestium, Tales odores candida Pax, atque amoris mutui concordia Afflant piorum mentibus. Ut ros Sionis decidens iugum, et avia Hermonis alti pascua Foecundat, ita quas incolit domos pia Pax, ditat omnibus bonis. Nam degit ubi Pax, et beata Caritas, Ibi caelitum degit pater.
31. argumentum psalmi CXXXIV Dum nox favet, suoque nos silentio Invitat, agite, laudibus Deum efferamus, aedis o sanctissimae Casti beatique incolae. Tollamus, agite, supplices simul manus, Adytisque in intimis Deum Aures amicas applicantem plurima Prece invocemus, ut sua Ope sospitet cives, bonaque det omnia Larga benignus dextera.
32. argumentum psalmi CXXXVII Dum nos ferarum gentium crudelitas Desideratae patriae dulci solo Exterminatos detinet, iuvat procul A civitatis barbara frequentia Sedere solos sola propter litora Euphratis. Hic comantium nostras lyras Suspendimus ramo salicum, et uberrimam Vim lacrimarum fundimus, tui, Sion Dulcis, recordantes, tuamque, maxime Rex caelitum, orantes opem ore supplici. At interim adiens pastor errantis gregis: Cantate nobis, ait, aliqua de canticis Vestris: quid istae pendulae tacent lyrae? Qui nos queamus, obsecro, animum inducere, Ut canticum sanctissimum nostri Dei Cantemus istis exsulantes in locis? Si oblitus umquam fuero, sancta civitas, Tui, mea quoque oblita dextra psallere Amabiles numquam lyra eliciat sonos. Adhaereat lingua mea faucibus meis. Ne canere possim, nisi ego meminero tui, Nisi cuncta acerba erunt mihi, et amarissimo Amariora felle, donec moenia, Tuumque templum restituta videro. At tu, nefanda facta qui mortalium Ultrice punis dextera, taeterrimi Idumaeorum sceleris usque sis memor; Qui, dum periret civitas tua, impios Hostes furentes vocibus nefariis Sic incitabant: Pergite agedum, et omnia Vastate; ferro et igne cuncta evertite. Babylon superba, et omnium miserrima, Beatus is, qui talibus pro iniuriis Te digna solvet praemia, atque idem tibi Large reponet, parvulos a pectore Natos revellens matrum, et illos aspera Ad saxa frangens, teque funditus eruens.
33. argumentum psalmiCXLIV Aeterne mundi Domine, quas grates tuae Clementiae possim agere? vel tuum quibus Efferre nomen laudibus sanctissimum? Tu proeliari dexteram meam doces, Et omnium discriminum fidissimus Comes per hostes obvios, et horrida Per arma tutum ruere, et incolumem facis. Tu civitates subiicis meas mihi, Latisque donas imperare gentibus. Domine, quid est homo, quod honore maximo Dignaris illum, et tam benigne amplecteris? Homo est imago vana, et umbrae somnium Inanis, ipsa inanitate inanior. Descende caelo, et irruentes hostium Acies coerce fulminante dextera: Illos procellis, igne, grandine dissipa, Illos sagittis perime; nosque iam obrutos His nationum barbararum fluctibus Tuere. Summe Rex, tuas laudes ego Cantabo semper; tibi cithara semper mea Hymnos sonabit. Tu salutem regibus Donare gaudes: Davidem tu maximis Periculorum liberasti casibus. Tu nunc furores impiarum gentium Compesce, quas nefanda semper dicere Iuvat, nefanda semper agere. Fac, pius Miles triumphum nobilem referat domum; Fac, alma Pax, Quiesque nostris finibus Regnent tumultu barbarorum liberae. Proles novella crescat agris omnibus, Ut valle myrtus avia nitentibus Se ramulis subiicit, amica limpidi Rigata fontis lymphula. Sint virgines Nostrae decoro corpore spectabiles: Sint plena semper horrea bonis frugibus: Plenis redundet cella semper doliis, Redundet oleo, melle, pomis dulcibus. Sint prata gregibus tecta foecundissimis, Fortes iuvenci plaustra onusta ducere, Fortes feracem glaebam aratro findere. Neu saevus hostis nostra rumpat moenia, Neu patriae iucundae amabiles agros Abducta gens relinquat, aut civilibus Sonent plateae iurgiis. Ter et amplius Beata gens, quae talibus fruitur bonis! Beata gens, quam maximus caelestium Pater suo praesens tuetur numine!
34. paraphrasis in carmen Davidis | de morte Saulis Iudaeorum regis et Ionathae eius filii Urbes, et agri, fundite Lamenta, tristes sidera Ad alta voces tollite: Nostrum decus gens impia Exstinxit; altis montibus Gens clara bello, procidit. Ne, quaeso, fama, compitis Haec Ascalonis, aut Gethi Perfer; puellas hostium Ne tanta clades ad choros, Cantusque laetos excitet. Abominata Gelboe, Nec ros, nec imber educet Herbam tuam, neque in tuis Iucunda vitis, aut seges Pubescat umquam montibus. Hic heu relictis parmulis Phalanx piorum militum Fugata turpiter cadit: Hic dux cruento in pulvere Procumbit, ac si non foret Gentis piae rex inclytus. Sagitta numquam Ionathae, Cum saeva obiret proelia, Ictus ferebat irritos, Sagitta velox, fortium Potare docta sanguinem: Nec hostis umquam vel pede, Vel equo tulit sese obvius Impune, cum Saules manu Ensem rotaret impigra. Saules parens, et Ionatha Parentis inclyti decus; Iucundi, atque amabiles, Vos non diremit impiae Vis dura mortis, copula Quos vita dulci iunxerat. Non fortior vobis leo Errat Libyssis vallibus, Regina non avium ocyor Vobis, fugacem praepete Penna columbam persequens. Vos, o decorae virgines, Quas induebat coccina Rex veste, quas monilibus Ornabat aureis, date Vestro misellae lacrimas Regi; misellae, tristibus Sonent querelis omnia. Ut militum ferocium Infracta virtus concidit! Ut, Ionatha fortissime, In montibus tuis iaces Confossus alto vulnere! Has fundo lacrimas tibi, Et haec ab imo pectore Suspiria; frater mihi O luce cara dulcior, Amate Ionatha mihi, Quantum nec ardens candidam Amans puellam deperit, Quantum nec unicam parens Tenella natam diligit. Ut militum ferocium Infracta virtus concidit! Ut Ionathas acerrimus Parente cum fortissimo In montibus caesus iacet!
35. ad lectorem Haec nostra, lector Christiane, carmina Sic temperavimus favente numine Divino, ut ipsa cum legas, sit idem fere Ac si poetae Davidis sanctissimi Hymnos legas; tametsi enim neque reddita Fuere verbis verba, neque nobis fuit Religio, multa addere, bonam, et certam tamen Spem habemus, additum nihil quod ab ipsius Abhorreat sententia vatis, nihil Obscura quod non monstret instar luminis, Aut pulchritudini poematis aliquid Decoris addat, virgini pulcherrimae Quale decus addunt arte purpureae rosae, Violaeque flavis crinibus circumdatae. Quod si labores hos meos perspexero Fuisse gratos, et legentium favor Scribentis adiuverit, ut aequum, industriam, Ultro recipio, et tibi meam adstringo fidem, Curam mihi hanc unam fore antiquissimam, Ut quae reliqua sunt Davidis poemata, Oratione pura, et arte musica Ornata possint mox Latinis auribus Intelligi. Hoc ego ut queam cito exsequi, Utinam optimi faveat benignitas Dei; Quod oro, votisque omnibus equidem expeto, Non in meae, sed in ipsius spem gloriae.
36. ad Alexandrum Farnesium cardinalem amplissimum Dum se alii mediae per amica silentia noctis Dulci sopore recreant, Haec ego Iessiadae cithara mage dulcia somno Meditans canebam, dum dies Clara superveniens taciturnas pelleret umbras, Carissimas umbras mihi; Quae me senserunt noctes vigilare beatas, Dum primus ipse mystica Davidis ad Latias deduco carmina Musas, Piisque grata concino; Non Iovis insani referens male sanus amores, Non ebriosa Liberi Orgia, non ludos Phoebi, exsecrandave sacra, Sed maximi laudes Dei, Tergeminum quem caelicolae venerantur et Unum; Qui siderum vagantium Multiplices cursus, qui magnum temperat aequor, Et omnium mortalium Omnia facta videns sua iustis praemia reddit, Suasque poenas improbis Irrogat, et cunctas animalia cuncta per oras Alit benigno numine. O utinam haec discant pueri, castaeque puellae, Mentesque sanctioribus Formentur studiis, dum parva, et mobilis aetas. Quid, o parentes, quid iuvat Futilibus nugis, et turpi carmine vestros Contaminare liberos? Cum liceat sanctos illis versare poetas, Scientiaeque pabulo Divinae teneros animos nutrire, veneno Dulci relicto, quo malo Nullum aliud magis esse nocens puerilibus annis Videre prisca saecula, Quamvis illa forent caligine consita, nec dum Perfusa vero lumine. At tu prudentem iuvenili aetate senectam, O patriae decus inclytae FARNESI, aequiparans, post magna negotia, quando, Audire fessus nobiles Regum Legatos summis de rebus, amoenos Mirandula doctissimo, Maphaeoque tuo comitatus te abdis in hortos, Et otio dulci iuvat Mollibus et studiis duros finire labores, Tunc nostra, quaeso, carmina Perlege, nec tu Flaminii magis illa putato, Quam regis illustrissimi, Qui bello insignis, pietate insignior, hostes Inter, ferociaque agmina, Seu positis armis tranquilla pace quierat, Amore sancto percitus Aeterni regis laudes, et maxima facta Tali canebat carmine.