CroALa, 2024-05-22+02:00. Nodus FERRETO.scal-02.xml in collectione pdill0.
Functio nominatur: /documentum/pdill0/FERRETO.scal-02.xml.
Libera iam sevis ducibus cum prole peremptis, Marchia, solemnes divum pro munere pompas Constituit vigilesque sacris altaribus ignes. Nec magis hac epulis vulgo genialibus ulla Illuxit celebranda dies, cum cesus uterque Occubuit. primi iuvenes duxere choreas Et pueri mixtique senes hilaresque puelle. Vix melior primis Latio servata sub annis Cessit, Aventine cum furta latentia silve, Predonemque ipsum cecis eduxit ab antris Alcides, aut cum levibus iam maxima ceptis Roma fugam voluit regis celebrare superbi. Iam reduces patriam repetunt proscriptus et exul, Et dulces subiere lares. iam Marchia felix Pace fruebatur. posito iam quisque timore, Audebat sua vota sequi, nullique satelles Formidatus erat. iam plebs et nobile vulgus Lege pari medios equabant limite fasces, Privatumque nichil fuerat. sed rebus opimis Blanda quies nunquamque satis moderata voluptas Persuasere viris luxum, mollesque rapine Accendere animos opibus, sociique potestas Impatiens avidique simul sitis improba regni Turbavere pias discordi federe leges. Inde mine libitumque volens scelus omne nephasque, Et taciti subiere doli. iam publica quisque Corripiebat atrox et se privatus agebat Inter opes, maiorque humilem sine lege premebat, Impius insontes, et plebi noxia semper Vis procerum, et quecunque solent turbare quietas Fata vices. at sola mali presaga futuri Preteritique memor, subitos Verona tumultus Premetuens, ne forte ruat neve occidat amens, Instantes neglecta metus summumque periclum, His animum advertit, primumque arcere verendos Nobilium fastus, et classica seva, ferosque Impietate duces, et, que solet ima labare, Rem populi servare magis moderamine certo Destinat, equoreo veluti cum nauta profundo Expositus zephiris aperit sua vela secundis, Remigiumque illis pelagi securus, et omnem Artis opem linquit, donec, surgentibus undis Et spumante salo, rapidos videt equoris imbres Ventorumque minas et mille pericula ponti Irruere in puppim. tunc protinus alta carine Cornua cumque suo deponit carbasa malo. Ne pereat, remisque suis incumbere mavult, Et clavo sperare dato, quam fidere velis. Queritur interea quis tanti pondera fati Ferre queat patrieque datas regat acer habenas, Cuius ab humano nunquam polluta cruore Dextra sit, et nullo quondam violata metallo Sacra fides, et qui populi rem protegat equis Legibus, ac tumidos procerum declinet honores. Quem non ullus amor moveat, neque lurida tabes Invidie, non fraus odii periura latentis. Sit iustus mitisque, ferox nec degener armis Bella gerat, pacemque suis inquirat ab actis. Sis felix, dominique leves patiaris habenas Et celeris longum maneat tua fama per evum, Libera plebs, Que talem tibi sponte ducem, non ullius astu, Non impulsa metu, sed res previsa futuras, Fecisti. plausu populi et plaudente senatu Eligitur pius Albertus, quo iustior alter Nec maior pietate fuit, neque moribus ullus Clarior, aut virtute magis, nec ab indole tanta. Ille, ubi delectus populi clamore refulsit, Cogitur ad regimen patrie, velut agnus ad aram, Quem circum Iovis interpres comitesque sacrorum Ire repugnantem magno conamine ducunt. At non elatus, tantove superbus honore Intumuit, rigidisve fuit sermonibus asper Nec more fortuna suos, neque casibus ullis Mutavit natura situm, nec defuit unquam Idem animo. semper rectus stetit ille sub omni Pondere, nec cupido rerum flagravit amore. Publica vix tandem, causa meliore coactus, Frena capit. primum vacuas supplere curules Consulibus, numerumque pii spectare senatus Cura fuit, leges et plebiscita forumque Pacifico servare statu, remque omnibus equam Dividere et patrie multum vigilare cadenti. Principio trepidos ad publica munera cives Sollicitat, nullique pio dehinc esse timendum Spondet, et ut ne quis noceat maiorve minorem Opprimat, aut rigidis insurgant aspera verbis Iurgia, ne furens aut vi stuprove pudorem Femineum intentet quisquam, iustissimus auctor Constituit, penamque metu[m] cum legibus addit. Deinde vices rerum certo domat ordine. iamque Omnia tranquillo fervebant leniter usu, Effera cum populis semper rebusque quietis Nobilitas procerumque tumor, quos impia regni Ambitio vexat curisque intorquet amaris, In civem rediere suum, regemque ducemque Iniustis odere animis. tunc quisque nephandis Implicitus sua corda dolis, coniurat in illum Disponitque necem. tanto suspensa paratu Dudum turba ferox mansit, qua morte recumbat Quoque nephas aditu subeant. non tabe veneni, Non illum nocuis extinguere cautius herbis, Non arcu iaculove levi terrere, nec aula Precipitare sua, placet hunc invadere ferro Cominus et manibus iugulum tentare cruentis, Ut videat, se quisque neget regnare, potentes Quid valeant ad sceptra manus, et nobile robur Quantum cum vulgo presit. sed tristia cedis Molimenta virum et scelus atra mente repostum In fratrem venere tuum, qui fortibus actis Iure pari tecum patrie moderamen habebat. At tu, mente sacer, clara prefectus in urbe Fatidice Mantos, tantum evasisse periclum Nescius, et turpi germanum occumbere letho; Neque illum tantis ignarum casibus acres Iam dederant in morte viri, per vulnera mille; Tunc aberas patrieque procul tellure vacabas. Sic voluere diem sortes, sic stamina dudum Fatali suspensa colo, pietate Sororum, Maximus ut nasci posset, qui fortibus armis Inclyta magnanimi superaret facta parentis. Rumor ut offensas auditus perculit aures Non lachrymas oculis, non ullas voce querelas Edidit, aut gemitu fudit suspiria crebro, Sed frons leta parum, tantum obstentata dolorem Pronior in solitos rediit virtutis amores. Nec mora. iam metuens plebi regnoque sibique, Ne procerum scelerata manus seviret in ipsum Vulgus, et infestis premeret sua colla ministris, Flatibus Eoliis et aperto fulminis ethre Ocior, ad trepidam defertur Marmoris urbem. Illic implicitas magno terrore catervas Incertis errare locis, multosque latentes Spemque metumque inter dubios quid fata minentur Invenit, et tante lugere pericula cedis. Ut venisse ducem sensit plebs egra dolorem Protinus excutiens, accepto robore, vires Audacesque animo motus cum mente resumit, Turba frequens circumque illi clamore feruntur. Qualiter in summa pascentes rupe capellas Aut procul in vacuis agris si forte reliquit Pastor oves, canibus illas pecorumque magistris Permisit, sensere lupi positoque timore Inde gregis regem furto rapuere, nec illum Aut pecus aut acres audent auferre molossi, Qui simul ac pecudes et pascua nota revisit Dux bonus, intrepidi balant cum matribus agni, Exultantque canes, et inertia membra reponunt Magnanimi, crebrisque cient latratibus hostes. At postquam cineres tumulo compressit amatos, Dignaque iusta libens et tristia vota peregit, Acrior in sontes iusta desevit ab ira, Suppliciumque pati voluit quos sola nefandi Criminis atra lues maculis infecit apertis. Et quamvis frater, iudex tamen extitit equus, Atque ultor scelerum nullo violatus amore. Diffugere metu pauci, quibus improba cedis Sevities manifesta fuit. non Apulus illos, Non maris Euboici litus, neque pervia sirtis Exceptos potuere suis celare latebris. Tristibus interea resoluto pectore curis Paulatim immensum minuit vindicta dolorem. Iamque metu vacuus, plebi dilectus amate, Solus agens patriam tranquilla pace fovebat. Felix si procerum nunquam meditata fuisset Mens scelus et fratrem nunquam luxisset ademptum; Omnia contigerant felicia. namque potitus Coniugio Viridis nimphe, quam cultibus illi Iunxit amor primis et sexu, dives utroque Natorum turbaque potens surgente nepotum, Non raptas servabat opes, sed parcus abundans Optima fundebat luxu quecumque modesto, Quodque dedit nulla voluit mercede remitti. At nondum genitus patrio sub amore latebas, Magne Canis, nec adhuc miserum peregrinus in orbem Exieras, aut membrorum compago tuorum Iuncta simul. nam que nostre dispendia vite Fata tenent, rerumque potens et prescius ordo Distulerant natale tuum, dum certus inesset Syderibus stellisque vagis ad signa meatus, Et polus alternis inspirans motibus ignem Ethereum, terreque liquor commixtus in unam Congruerent massam, nec ab his desisteret auctor Optimus, altrices fundens per membra calores. Ecce dies felix et lux instabat amati Temporis adventusque tui, generosa propago, Quodque tuo quondam vates insana parenti Fatorum ammonitu certo predixerat ore, Poscebat natura potens: "Tibi, Scaliger, heros Natus erit, qui te superet maioribus actis, Hostilesque premet, ferro parcente, catervas, Acer et indomitus, claramque Antenore sedem Imperio reget, et patrios augebit honores". Casibus exultans dubiis vix, credidit, et iam Omnia concordes spondebant sydera lapsus. Namque potens celo sydus fulgore paternum Iuppiter igne novo et radiis superabat acutis, Gradivumque suo Maia satus igne premebat, Et Venus in roseis stabat formosa quadrigis. Queque diem noctemque suis duo signa reducunt Luminibus, celoque micant alterna, serenum Induxere iubar, plenoque per ethera cornu Ibat et adversum fratri soror astulit orbem. Tu quoque semiviri metuens Chironis iniquum Sydus et horrentes lesuro verbere Chelas, Phebe, Cleoneum, Cancro fugiente, Leonem Tunc ingressus eras. neque enim tibi gratius ullum Signorum pecus est. nam, te flagrante, nocentes Haud queritur radios, nec iners tua iussa recusat Ferre libens. stat lesa ferox et parcere mitis Bellua, cum gemini, divum pietate, parentes Nocte thoro excepti, placidi post tempora somni, Indulsere pares Veneri, non ut vaga multos Sepe libido agitat, prolis sed amena future Causa fuit, tuque ut posses iam, maxime, nasci. At tua, post dulces Veneris sopita labores, Mater, in amplexu cari diffusa mariti, Membra fovebat ovans, blandaque in imagine somni Visa sibi est peperisse canem, qui fortibus armis Terrebatque suis totum latratibus orbem. Illum etiam medios vibrantem tela per hostes Cernebat, summeque gradus attollere Scale. Territa pro tantis ingens matrona latebris Expavit, subitaque suum formidine pectus Cum gemitu trahit, et rigidos pavor excitat artus, Inque virum tremefacta ruit, quem sobria curis Intentum gravibus vigili mens corde premebat. Coniugis attonite fidum scrutatus amorem, Cur trepidet causamque metus rogat. illa petenti Visa refert, qualemque suis contraria votis Ediderit somno partum. tunc omine fausto Vir bonus has fudit placido de pectore voces: "Pone metum, coniux nostri fidissima custos Sola thori, nam te partu maioris alumni Dignatur Superum pietas, et ab ethere summo Cedit honos, generique meo fortuna paratur Auspitiis previsa bonis, nisi carmina vatum Irrita nec vani iam me docuere parentes. Ignoras quid fata parent. tu mente benigna Quicquid id est studiosa feres, nec tollere fetum, Cum dederit Lucina, pave, tactuque beato Exonerare volet maturo pondere ventrem". Talibus illa viri dictis a mente resurgens Subiicit: "O nostre decus et spes unica vite, Solamenque mali, nichil est quod ferre recusem, Haud invita mori, si sors ferat, ipsa calentes Sponte rogi flammas aut qua vada ceca timendum Efficiunt amnem preceps, et amara subibo Exulibus tormenta tuis, ut, magne, potentem Te faciam, celerique Deo cum prole beatum, Omnia perpetiar. tantum mea visa secundent Dii faciles, uterique mei sit amena propago". Dixerat, et, lachrymis vocem impedientibus, imum Pressa thorum, lateri dextro resoluta, quievit. At pius exultans genitor, timidusque sinistrum Ne quid eat, celer e tepido sua membra cubili Corripit intentus Superis et rebus agendis, Utque erat impatiens somni, metuensque deorum, Constitit ante sacrum Iovis, et sic, poplite flexo, Pronus humi, precibus supplex exivit in istis.