CroALa, 2024-11-09+01:00. Nodus CAST_BAS.poem-01.xml in collectione pdill0.
Functio nominatur: /documentum/pdill0/CAST_BAS.poem-01.xml.
Exsurgant Venete preconia clara per orbem Digna cani et lauto decorari carmine gentis Et vigilent, sopita diu, terrisque sub omni Climate distinctis exempla celebria donent: Ecclesie matri parere patrique favere Pontifici summo, crucis ad vexilla subesse. Area scribendi pateat latissima, quamquam Res gestas Venetum si prosequar ordine, qua sint Parte soli pelago felici sorte profecti Et sua si referam primordia bella triumphos; Que mundi variis e partibus ante tulerunt, Rebus et immensis mea mens, mea cederet etas. Nonnisi nunc lites tractataque federa pacis Per Venetos dicam, rubre quas nomine barbe Commovit princeps adversus principis almam Naviculam Petri moderatoremque verendum Lintris Alexandrum qui, tertius ordine patrum, Istud Alexandros post binos nomen habebat. O pater omnipotens, o fili, o spiritus alme, Una Dei paritas personis insita ternis, Exhilarare animum vatis, quo metra decenti Nostra cheli resonent. sed tu, clarissime fili Christe patris summi, cuius specialior hic nunc Res agitur, - pulsus fuit ille vicarius alma Sede tuus tandemque tua pietate reductus, - Annue principiis, medio concede potiri, Fine tibi grato vigeat per secula carmen. Et tu, Marce, Dei verax historice nati, Cuius in ecclesia gratissima federa pacis Facta fuere sacri patris cum principe rubro, Fautor ades linguamque tuo largire poete: Ut quoque per seriem tribuisti dicere quondam Gesta michi, dum te canerem, vitamque necemque Adventusque tuos Pellea ex urbe revulsi Teque sinu Veneto pretiosa sede repostum, Nunc et in hoc presta Venetorum carmine vires. Vocibus Imperii concordibus inclitus heros Assumpsit sceptrum Fredericus et Urbis et orbis, Cui tribuit rutili prenomina barba coloris. Huic Adrianus, erat qui summus in Urbe sacerdos, Imperii diadema dedit capitique coronam Inposuit pedibus, magni piscantis in aula; Quem simulac sumpsit Fredericus primus honorem Grandia diversi peragebat partibus orbis Utpote magnifici cordis vir clarus et, alta Nobilitate virens, dignus diademate tanto. Huius in historiis vates si scribat Homerus, Non erit artis iners, operi sed debita nostro Expediam nostrisque canam referenda libellis. Construxit quasdam, quasdam destruxit et urbes Funditus et turres et menia maxima vertit Equavitque solo, quas inter celsior olim Urbs Mediolanum sua diruta pergama flevit, Flevit et extinctos crudeli Marte colonos Ipsa suos et damna fide graviora tulisse, Thesauros et flevit opes sibi milite raptas Theotonico, sed damna magis sunt fleta Magorum Munera qui Bethlem nato tibi, Christe, tulerunt: Aurum thus mirram regique Deoque viroque. Baldesar et Gaspar cum Melchior haud decuisset Urbis in everse tantos mansisse ruinis. Hos tunc Radulphus, quem celsa Colonia vidit Archiepiscopii proprii dicione potitum, A Mediolano, commisse providus urbi, Transtulit et celebres celebri sub sede locavit, Non tamen ignaro Frederico principe facti. Iste fuit sacre fautor defensor amator Sedis apostolice Fredericus, vixit ut ille Qui sibi Romani dederat prelustria regni. Ast Adrianus ubi, moriens, discessit ab alma Sede Petri et mantum reliquo dimisit habendum, Sedit Alexander tertius qui sanguine tusco Claruit et claris descendit origine Senis Dogmatibus legis divine plenus et equi Dilector fideique pugil non territus, acer Defensor veri, constanter ad ardua tendens. Multa suis gessit memorari digna diebus Hic sacer antistes, hereses radicitus omnes Catholica virtute fugans, donabat honestos Muneribus largis, Simonis despector avari. Isque pater sanctus convicit quatuor inter Cetera scismaticos fidei fulgore coruscans: Octavianus enim primus Guidoque secundus, Tertius ac Laudo, quartus fuit ipse Iohannes. Pestiferos omnes diversis urbibus ortos Hos pius ad sacre fidei perducere normam Papa putans magnis donis donavit et auxit: Tres etenim rubri donavit honore galeri, Nec fuit illius quartus sine munere, sed quid Contulit in gremio colubres fovisse ferentes Toxica pectoribus? papa fugere relicto, Mox et adheserunt Frederico: scisma veneni Spargentes totam rubicundi principis aulam Accusant culpantque patrem referuntque minacem Imperio et, verbis odiosis, undique motus Irarum inveniunt inter duo sidera mundi Italieque urbes magnorum mole dolorum Oppressas turbasse patrem nimiumque gravare. Et sic falsa levi miscebant plurima vero, Ne quicquam fictum fictos dixisse putaret. Ardet ut admoto leviter de sulphure teda Illita, sic animus calidas declivis in iras Principis ardescit minimis dirosque furores Intus agit, sed causa odii fuit altera maior: Quippe sacer pastor Frederico plura iubebat Vel fieri vel non fieri, penalia subdens Opportuna, quibus princeps parere negabat. Immo ferens graviter quicquam sibi patre iuberi Prorsus Apostolico mandataque fortia vinctis Interfusa minis, papalia iussa reiecit Promptior in vetitum, nichil pia grammata pendens. Processit contra pater, hunc anathemate nodans Rite, gravi Ecclesie gladio quoque trusit eundem. Hic anceps gladius bis acuta cuspide cedit, Ex prima feriens animam corpusque secunda; Sic gravis exemplo Simon ille veneficus olim Per piscatoris iactus sub Tartara clavem. Ipse sed ulcisci cupiens Fredericus acerbum Edictum statuit ne tellus ulla vel ullus Substineat papam princeps, sed deferat illum Imperio. ut tali succederet ultio culpe Addidit et penam: deleri aut morte piari. Urbibus italicis dedit hec ducibusque latinis Causa metus tantos ut nemo sumere patrem Sive sibi tentarit opem conferre, sed una Forte suum tentans urbs Spoletana favorem Pendere pontifici grave proh! tulit ipsa favoris Munus ad exitium sub principe ducta minaci. Sed nec Roma suis confisa est viribus, olim Theutonica memorans quantum sit territa pugna: Nempe coronari cum venerat ante? Neronis In prato posuit Fredericus castra vetusto. Tunc lis orta fuit Romanos inter et ipso Theutonicos peiusque tulit Germania primo. At postquam virtus dispersa revenit in unum, Romulidas longis invadunt ensibus Arcto Deducti proceres. durissima pugna resurgit, Ausonidis animos dant menia proxima terre, Germanis tutela sui. ceduntur utrinque, At male Romanos levis armatura tuetur. Sed nec turba minor crescentis prelia turbe Sustinet, ad reditum cursu coguntur anhelo: Non fugiunt qui tecta petunt sua, plurima cedes Urbis ad introitum Romane est edita gentis Ante quidem portam cui prebuit angelus olim Nomina. conciderat gladii Romanus in ore Plurimus et plures tunc sunt sine morte retenti. Clauduntur porte, repetit tentoria miles Et fortes infrenat equos armisque coruscans Exspectat si qui veniant ad prelia rursus. At probus antistes proprios ex ordine cives Arguit et pacis pertractat federa grate Captivosque precum multa vix mole redemit. Hec sub Adriani lis edita tempore patrem Movit Alexandrum male fidere viribus urbis, Inspectisque locis ubi tutus viveret, altum Francorum regem fidenter cautus adivit. Rex pius et fortis sacre per secula tutor Ecclesie patrem regaliter usque receptans Sumpsit et ut papam voluit papalibus uti. Omnis enim clerus patri parebat et omne Regnum ceu Rome papali sede potito. Sensit ut illa ruber Fredericus, protinus ira Ferbuit et misit Letis et grammate regi Ut sibi vel papam reddat vel cardine regni Pellat et alterutrum si spreverit arma parentur. Inclitus imperio rex neutrum velle remittens Adicit ante suos atavos per secula reges Ecclesiam fovisse Dei totumque per orbem Augmentasse fidem sacram, se nunc quoque iustum Velle pati bellum pro religionis amore Seque, Dei fisum, regnique potentis honorem Et palmam tanti laturum credere belli Ac pro se pugnare Deum fideique rebelles Sternere et eternam Petri deducere sedem. Hec ubi percepit Fredericus, primus amicas Undique concivit gentes ad bella, Bohemos Evocat et Dacos Ghotos superque feroces Theutonie populos Francorum invadere regem. Francigeneque pio vires dedit Anglia regi, Rex quoque pugnaces secum tulit ipse Britannos, Flandria belligeros a pectine misit in arma, Nec longinqua dedit regi Burgundia robur Et nondum titulo felix Vasconia sacre Sedis Apostolice vicinaque Gallia misit. At pius ut tantos belli consurgere fluctus Sensit Alexander solam seseque furoris Esse videt causam, varie tot milia gentis Noluit in tante discrimina mittere cedis Clamque sibi socio sumpto per cuncta fideli Egreditur fidique sinit munimina regni. More sacerdotis modici per Gallica tutus Oppida descendens Italas pervenit in oras Lombardasque urbes silvestris imagine capri Transiliens tutam Venetorum contigit urbem Cenobioque Dei genitricis in ede receptus, Clericus ut simplex, divinis usque vacabat Obsequiis durum satagens transcurrere tempus. Hic Augustini monachorum ex ordine sancti Conventus celeber viget et tunc usque vigebat. Utque capellanus residebat papa locello Sollicitus viteque gerens exempla beate. Hanc pater ecclesiam postquam fuit agnitus ipse Rite suis manibus venia testante dicavit Marmor ut ecclesie residens in fronte fatetur. Tunc dedit egloceros annales mille ducentos, Christe, tibi, tribus et viginti exinde remotis. Venerat interea Venetam peregrinus ad urbem Ex voto nutuque Dei, qui noverat ipsum Pontificem viditque patrem sua sacra gerentem Officia et viso quid agat deliberat ipso. Moxque ducem peregrinus adit, narrat quoque summum Se vidisse patrem verum et se noscere papam. Tunc Venete dux urbis erat Sebas-que-tianus Inclitus, egregia genitus de prole Ziani. Hic per multa sciens papam residere vetusto Argumenta loco, mox consiliare vocavit Concilium tractantque geri quid convenit et quid Expediat. cetus fuit hec sententia docti: "Omnia que sancto expediunt insignia patri Ocius efficiunt clamidem mitramque pedumque Ornamenta, quibus pater insignitur in alta Sede Petri". et posthac venit patriarcha Gradensis, Cui Castellanus sociatur episcopus, omnis Clerus item, veniunt meliores urbis et inde Procedunt, iubilant, crucis et vexilla levantes Pontifici properant duce se prebente secundum. Ergo ubi pontificem pervenit ad usque verendum Duxque comesque vie clerus Veneteque senatus Urbis et ulterius gentis pars multa minoris Ostensusque pater fuit et bene cognitus, ante Sese dux, genibus flexis, prostravit et almi Dat de more patris pedibus dux oscula dicens: "Salve, papa sacer, pater et sanctissime, salve; Pone metus; non tu fragili concluderis urbe Sed Venetis tutisque locis; depone pusillos, Indue papales habitus animosque resume; Ecce tuus clerus, en gens devota parentis Ecclesie, iam nunc tibi non dubitare necesse est; Non decet hoc humili te iam residere locello: Papa, decus mundi Christique vicarie, nostris, Immo tuis, potius succede penatibus, hospes Non eris, at propriis veluti potiere theatris". Papa notans se iam cognosci et verba ducalis Maiestatis, ait: "fili carissime, surge Et bene te venisse libet; vos, turba fidelis, Dextra Dei patris benedicat servet agatque". Nec mora; iam rudibus proiectis vestibus illas Induitur quas dextra ducis sibi prebuit, exin Progreditur textis in pontificalibus. omnes Ordine procedunt: primates classe, minores Terrestri venere gradu, Marcique verendam Ecclesiam repetunt iubilantes cantibus almis. Ast ubi vestibulum templi subiere verendi Papaque duxque potens, sumpsit sibi tortile lumen Providus antistes quod candida cera liquavit Idque duci tribuit tunc dicens: "optime fili, Accipe et hac tali quotiens processio fiet Utere materia. cere candore notamus Candorem fideique tue fideique tuorum, Quam geris Ecclesie signumque perennis honoris". Hinc est quod ducibus, quotiens proceditur, albus Cereus ob memorem prefertur in agmine causam. Inde pater scandens super alta palatia sanctus Qua sunt marmoreo Marci contermina templo, Exsultat Veneta cum nobilitate recumbens. Quis numerare queat memorande gaudia lucis Qua pater assumptus Venetis magnatibus et qua Se videt egressum Frederici ex ungue rubentis? Alterne cumulos michi vix conscribere fas est Letitie, dignis causis letantur utrinque. Interea celsi pater una parte palaci Sistitur et pro se comites dignosque clientes, Accipit ut propria Laterani sede maneret. Cogitat interea Venetorum industria patrum Imperio sedare patrem tunc dulcia scribens Grammata. legatos dux pacis honore petende Solemnes iussit Fredericum accedere primum. Hec ut Alexander prudens pia grammata vidit, Prebuit assensum Venetorum nutibus et mox Iussit ut ex plumbo fundatur bulla superque. Effigiem geminam sancti Marcique ducisque Luna superficies habeat, ducis altera nomen Atque genus referat, sic et sua grammata signet Canabis incusso corde dux verbere plumbo Pendenti, semper papalis imagine bulle. Ecce characteribus signatur epistola plumbi Missa Frederico, quam summi gratia patris Sic signare duci concessit et omne per evum Signandas sic esse notas clementia iussit; Hoc auctore duces bulle potiuntur honore Plumbifere signantque datis epigrammata formis. Moxque ducis Veneti legatio clara, volanti Navigio, Adriacum mare navigat. ille secutus Patris Alexandri rubeus vestigia princeps Apulie planis iam nunc residebat in arvis. Ut legatorum ducis attigit ancora portus, Imperialis ubi residebat curia, rumor Ille Frederici subito pervenit ad aures; Letatur letosque ciet, quos ordine cunctos Sumpsit honorifico gratosque vocavit amicos. Hi genibus flexis, Romano principe coram, Exposuere ducis iocunde verba salutis Parte sui, post hac sibi scripta ducalia tradunt. Ipse salutifere gratanter verba loquele Acceptat scriptumque legit. dum denique ventum est Ad loca que pacis tentabant federa, torvo Illa legit vultu, cordis quoque signa dolentis Exprimit et Venetis manifesta voce profatur: "Ite, duci vestro nostrum reddatis amorem Ac pro parte salus nostra sibi reddita detur Et licet hec nostre referat sibi pagina carte Latius et nostram mentem per scripta videbit, Ore tamen nichilominus hec referatis amico Verba duci vestro: nostrum non amplius hostem Substineat, mittat, fidis custodibus, illum Perque modum talem nostros augebit amores Inque suis fiet sibi gratia nostra gerendis Pronior Imperiique sibi trahet usque cacumen. At si forte neget fugitivum tradere papam, Expulsum toto velit hunc defendere mundo Illius et sic se fugitivi cladibus hostis Misceat et nostros tentet relevare rebelles, Credat amicitie dissolvi federa nostre Norit et Imperio se contradicere sancto Isque rebellis erit pariter. paret arma virosque Securum se dux faciens quod in equora classes Iniciam, cum tempus erit, tantisque galeis Propulsabo fretum, Venetos quod remige portus Ingrediar, Marci sancti figamque plateis Victrices aquilas non ante in secula fixas; Procedam validaque manu papamque ducemque. Captivabo meis arctans utrumque catenis. Nec sibi profuerit mediis sua tecta procellis Imposuisse: freto veniam, si terra negatur. Forsitan Imperio poterunt obsistere? regem Francorum nostras vires timuisse coegi Qui retinere meum formidans repulit hostem". Dixerat. at tristes legati mentis amare Celantes habitum simulabant gaudia vultu Spondebantque duci quecumque referre iubebat Inque quibus verbis suffecit promere lingua. Imperio fecere vale ratibusque paratis Vix maris aspiciunt fluctus flatusque Magistri, Ascendere ratem legati velaque remis Adiciunt celeresque vias fecere per equor. Nona dies pelagus vexit moderantibus Austris Orta ratem qua sunt Nicolai templa beati Litore frugifero fessis gratissima nautis. Nec mora, proveniunt qua prepetis ora leonis Irrequieta vident fluitare per equora puppes, Cernitur unde procul celsa leo luce columna Percusso radians radiis solaribus auro. Obvia prodierat plebs nobiliumque carinis Turba revertentum rumores discere vectos. Tunc reduces missi populo super alta feruntur Atria, papali thalamo Venetoque potiti Culmine pontificis tribuerunt oscula plante, Inde Frederici fulgentia grammata bulla Legati prompsere probi summamque dederunt Pontifici Venetoque duci, spectanda priusque Narravere duci Frederici iussa minacis, Verborum tandem seriem logotheta ducatus Sumpsit et exposuit quid epistula, parte priori, Narret, amicitie veteres ut firmet amores, Utve petat medio vinciri compede summum Pontificem trudique patrem sub carcere mandet Ac in fine minas si non ea gesserit addat Carta duci gravibus concludens grammata verbis. His pater auditis expavit, nullius unquam Sunt audita rei sibi verba molestius ex quo Ecclesie suscepit onus vitale gerende Inmensosque metus vultus pallore notavit. Ut provisa ducis sensit discretio tanto Corda patris trepidare metu frontisque tenore Signa notat magne formidinis, ingemit et sic Orsus ait flexo, velut est mos, poplite patri: "Sancte pater, depone metum vanosque minarum Imperii strepitus ne cures, fidito nobis, Nam nec nostra fides blando sermone movetur Nec duro quatitur, stabili sed singula nutu Disponens, iusta preponderat omnia lance. Tu deus in terris Christique vicarius, in te Firma basis fidei, totus tibi credere mundus Debet et Ecclesie collum submittere matri. Nos igitur quos vera fides regit et quibus est mens Hanc augere, sacre sedis defendere causas Tam volumus quam posse datur. iubet arma parari Si te non dabimus manicis et compede nexum: Arma parata quidem pugne sunt semper apud nos Navigiumque recens et pugnax turba virorum. Sique ruber nobis Fredericus bella movebit, Non nos inveniet clausos sed in equore lato. Obvius ibo sibi, Venetis comitantibus armis". Sanctus ad ista pater, posito rancore pavoris, Reddidit innumeras spondenti talia grates Seque repensurum Domini de munere munus Spondet et augmentis Venetorum intendere semper. Sensit ut Ecclesie devotio quanta ducalis Quanta sit et pape, Fredericus protinus arma Evocat ac septem decies et quinque galeas Precipit armari Germanis Apula miscens Agmina, diverse ritu distantia lingue. Et iam tempus erat quo Phrisis vector et Helles Sole recalfieri sperabat et equore Triton Placatis currebat equis ventosque minaces Clauserat et placidis permiserat equora ventis, Eolus et Zephirus florentia rura tepebant, Quando mari classes princeps Romanus in alto Exposuit fartas variis idiomate turmis Prefecitque suum natum Fredericus Othonem Classibus et gentem numerosam ducere iussit. Nec minus et Venete gentis dux inclitus armis Intendit, sed non numero concurrere tanto Ipse galearum voluit: triginta paratas Flore iuventutis Venete iubet esse galeas. Non illis pretio ductus, non barbarus ullus Intrat, sed Veneta quivis oriundus ab urbe. Non opus his fuerat mandato: sponte subibat Quilibet in belli pronus discrimina iusti. Papa quoque in cunctis conspectus cuique profecto Indulsit venias pene culpeque reatus. At caput et princeps Venete fuit ipse caterve Strenuus et bellis patrie dux gloria terre. Non magis ad sponsi properant convivia leti Cognati iuvenes cognatorumque puelle Quam Veneti properant ad iuste prelia cause. Interea fera mens Frederici nescia longas Ferre moras belli portu consistere classes Iussit et interno concentu quemque tubarum Presto fore et celeri motu celerique quietum Remigio pulsare fretum. tamen ante maniplos Alloquitur iustamque suam facit undique causam Pontificis reprobans crudelia facta, profanos Excessus, contra quos maiestatis honores Gesserat Imperii, libram rationis omittens. Ad genitum post hac sermonem vertit et inquit: "Et tu, nate, graves offensas excipe nostras, Immo tuas, gladioque scelus dissolve pudendum: De Venetis vindicta quidem facienda, rebelles Qui refovent nostros et se fecere nocentes. Ite igitur, vos qui mecum vicistis, et istos Vincite. de Venetis facilis victoria restat". Dixerat, et patris dictis respondit ephebus: "Facta, puta, genitor, fieri que precipis, in me Commissum est. quicquid tibi displicet, iste parabit Vindictam gladius". capulo manus heserat ensis. Tunc avide pugne gentes avideque rapine Vociferant dextrasque levant ad bella paratas. Collaudat natumque pater collaudat et ipsos Quos ad bella videt promptos et pergere mandat. Protinus ingressi solvunt a litore puppes; Imperiale preit vexillum, classica terrent Equora, letantum clamoribus intonat ether. Fama volans moti Venetos advenit Othonis De magnis maiora loquens. nec territus est dux, Nec Veneti proceres, immo fervore calentes Ecclesie sanctique patris memoresque priorum Virtutis celeri sumpserunt arma paratu Convenitque suo properantibus undique turbis Massa duci, Marci qua sunt pulcherrima sancti Nunc fora. fulgebant auratis eminus armis Atria, que gemino surgunt circumsita campo, Papaque duxque sacri stantes in limine templi In populo manuum fecere silentia signo. Tunc pater armatas auro fulgente cohortes Alloquitur: "nati" que refert, "o semper amandi Libertate animi, toto qui ex orbe fugatum Me suscepistis, me restituistis honori, Ecclesie matris nunc bella subire paratis Proque sacra pugnare fide pugnare potenter, Vadite securi: Dominus vos diriget inque Barbaricas gentes dabitur victoria vobis. Ipse Deus pro se iam nunc pugnabit, ut olim Unus mille viros, duo milia dena fugabant, Nec poterant fidis infidi obsistere bello Sed numerosa brevi cedebant agmina turbe. Ille Deus nunc est, eadem nunc causa, sed idem Cur non finis erit? dubio sine finis et idem. Adde quod ignari belli navalis habentur Theutonici minimoque freti terrore pavescunt. Apula sed merces gens plus quam prelia tractant Cultibus intenti telluris et equore segnes. Nec se prorsus amant Germanus et Apulus. alter Alterius nescit linguam, vos unio iungit Et fraternus amor. sunt equora cognita vobis Formidata parum, navalia bella per usum Scitis in externis victores undique regnis. Vix opus est verbo vobis nutuque videtis Alterius mentem: bona vos, illos mala tangunt". Egregioque duci post se convertit et ensem Ipse manu sacra nudum retinebat acutum. Dixit: "et hunc, fili, Venete dux inclite gentis, Accipe, iustitie tibi ius damus, ecce, gerende: Hoc dissolve nefas scelerataque facta recidas, Hoc sontem ferias, insontis iura tuere". Dux, caput inclinans patri, suscepit et ensem, Ornavit, tenuit carum ducibusque futuris Servavit, per totque duces pervenit ad istum Dandulea de stirpe ducem qui sceptra potenter Dirigit et iusti cultor et amator honesti. Vive, precor, Francisce, diu patriamque quietam Tranquillamque regas, sub te duce floreat urbs hec Et duret felix cuncto velut utilis orbi. Hec ait. inde duci primo populoque secundo Signa crucis sancte benedicens undique fecit. Mox clanxere tube quas nondum argentea fudit Materies, lituique sono strepuere loquaci Plurima cum rauco stridebat tibia cornu, Nachare resonant sinuosaque cymbala clamant, Terribilis motus simulat symphonia belli, Omnia tam variis tinnitibus ethere mixtis Instrumenta Iovis tonitrus simulare videntur. Processere, mari sociat populumque ducemque Papa potens verboque omnes benedicit et illis Omne scelus citra baptismum papa remittit. Conscendere rates. Marci vexilla beati Precedunt tantumque caput sua membra secuntur. Classis ut Hadriacas Veneti ducis exit in undas, Qua mare per pharos, angusta fauce, profundum Intrat et in latas distenditur inde lacunas, Puppis ab Histriacis veniebat nuntia terris Que festina duci properantes nuntiat hostes: Iamque Polam transisse refert, transisse Rubignum Atque, gradu celeri, scopulos superasse Parenti Et iam Salboie penetrasse per invia linguam Equora nec Caprolis longe distare vadosis. Hec ubi dux sensit primates protinus omnes Convocat armate classis quibus omnia narrat Missa sibi et subito quid agi consultat oportet. Consilium dant quisque suum iuvenesque senesque E quibus in summa sic esse necesse redactum est: "Arma viri capiant, navalibus omnia bellis Opportuna parent, Cererem Bacchumque parumper Assumant, nec bella gerant nisi sole cadente, Ut tergo Venetos, oculis sol verberet hostes. Queque iaci debent ut spicula saxa sagitte Et tormenta suos ad iactus prompta parentur. Nec desint latis qui scindant vela sagittis Quique focum iaciant medicatum sulphure vivo. Et vive pariter iacentes vascula calcis. Sint etiam liquidi qui librent vasa saponis Quique graves curva precidant falce rudentes Ut super hostiles discurrant vela catervas. Si locus insidiis esset, ponatur ab undis Nostraque classis eat, nec se tellure coarctet Sitque aries malo ferrata cuspide vinctus Incutiatque rates hostiles. hique parentur Qui terebrare sciunt puppes et stare sub undis. Optimus at modus est, per quem superabitur hostis, Ut cum noster erit vicinus, protinus hostem Aggrediamur, in hunc violento Marte ruamus: Classica tunc reboent trepidas terrentia mentes, Ingenti strepitu cuncti tendamus in illam, Que gerit Imperii signum prenobile, puppem. Hanc impugnemus, hanc dirumpamus, ut ipsas Sternentes aquilas Romanaque signa ruentes Precipitemus eos. 'ego primus', dux ait, 'ibo Experiarque michi commissum celitus ensem. Has ubi straverimus, labor exiguissimus inde Restabit per se; tunc conculcabitur hostis. Tunc leviter reliquas sternemus si qua resistet Puppis et hanc forti superemus milite pugnam'". Consensere omnes et cetu quisque soluto Ad proprias redeunt puppes et corda suorum Ad provisa parant, firmant animosque feroces Ad virtutis opus et gliscere bella coaptant. Namque, levi Zephyro Venetas pellente carinas, Et sese reficit et bellica preparat arma Quilibet ad subiti gradiens discrimina belli. Parte sed adversa venientes equora remis Exsuperant nec bella sibi tam proxima credunt. Iamque diem medium Phebus transcurrerat, hostes Ut videre procul Veneti visique fuerunt. Tunc Otho, magnanimus iuvenis redolensque paterna Strenuitate, sue maiores undique classis Convocat heroas, quos est affatus et inquit: "Cernite, nobilitas, quam sit temeraria virtus Ista ducis Veneti, modica qui classe suorum Obvius ad pugnam, qui simus nescius, exit. Forsitan ad Grecos iam se pugnare putabit, Quos solet innumeros minima prosternere gente. Ignorat vires nostras, qui cedere duris Nescimus, reliquas gentes qui more leonum Vincimus et non est nobis durabilis hostis. Non opus est verbis, sed facto. quisque paretur, Exigit ut bello navali pugna parari. "Possumus hos nostris includere nempe galeis Et superare brevi momento. cernite paucos. Ite, viri fortes; gladiis exsolvite pugnam, Exigite ut noster genitor vos laudet et illum Letificet vestra victoria reddita pugna". Collaudant iuvenem cuncti redeuntque parantque Bella viri et celeri deducunt remige classes. Ergo ubi vicinas iam se videre galee Et poterant iaculis iam se contingere missis, Classica que tonitrus superant, hinc inde per omnes Insonuere rates. mox primam spicula pugnam Committunt mittitque truces ballista sagittas More nivis dense, sed puppis prora ducalis Ocius it rostroque ratem concussit Othonis Sic alie properant et conclusere galeam Moxque catenatur ferrisque tenetur aduncis Undique, qua summi steterant insignia pili, Celsa ratis, quam clarus Otho comitesque regebant. Tunc Veneti calcem iaciunt et spicula mixtim, Hostibus obfuscant oculos et vulnera figunt. At se Germani, quamtumvis capta valebat, Defendunt iaculis. tandem dux primus Othonis Insiliens puppi donato fulminat ense Hos hac hos illac sternens, nec substinet ictus Bractea thoracis, nec texta subucula ferro. Nobilitas Venetum, quorum sine nomine prolis Nullus erat, puppi simul insiliere ligate Non veriti longis Germanos comminus armis. Hos equidem subeunt cedunt superantque necantque Inque brevi morula puppis tutore relicta est. Solus Otho victe restabat parte galee Defendens vitam gladio, quem regius ortum Esse docebat honos regali sanguine. tunc dux Ut pius ad iuvenem sic, blanda voce, profatur: "O invenis, miserere tui, miserere parentis, Te quoque conserva vite mortemque releges, Arma procul iacito, nobis te redde: manebi Nos pene illesus. socios in cede iacentes Aspice teque velis diuturne reddere vite". Audit ut Otho virum, gemmis auroque notavit Esse ducem, gladium posuit, se reddit et, armi Exutus, caute servandus traditur hostis. Mox, aquilis stratis et victa puppe, recedunt Perque alios hostes gradiuntur fulminis instar, Quaque sacri Marci veniebant signa repente Hostes aspectu solo vincuntur, ut ipse Pugnaret: certe pugnabat numine Marcus. Hosque sui capitis privatos robore tantum Terruit ipse dolor ne pugne tela moverent Nec fugerent. labor unus erat concidere victos Alterius partis. prebebat robora princeps Ipse suis tingens hostili sanguine ferrum Quosque ferit sternens. ut stans halietus in alto Aere suppositas descendens percutit unam Et reliquas perterret aves, sic inclitus ille Dux Venetum peragrans inimicas undique puppes Omnes terret, at hanc quam contigit ipse carinam Disicit et validis exterminat ictibus illam. More sui Venetum ducis omnis turba per hostes Irruit et tinctis cedit mucronibus illos. Quid moror? Imperii paucis exercitus horis Obruitur pauceque fugam tenuere galee. At pia cura ducis Veneti legit undique cesos Immissosque neci tumulandos misit arenis Captivosque leves iussit deducere classes Compedibus vinctos et nudis pene lacertis. Preterit illa dies et clara nocte labori Non cedunt revocantque suas tunc signa galeas Hostilesque iubent paucis precedere remis. Excubie vigilant, puppes captasque suasque Observant noctu. reliqui sumpsere quietem. Alta ducis probitas, vinclis Othone solutis, Hunc miserata dedit propria residere galea Primates inter Venetos custode propinquo. Et iam tempus erat Phebum quo mitis hirundo Nuntiat ad celeres cursus aptare quadrigas, Cum reditus castris portendit buccina signum. Incessu remeant docto. quis credere possit Triginta bis tot captivas ducere puppes Imperii? reliquas consumpserat unda vel ignis Vel fuga servarat, summum quod pandit aperte Pro Venetis pugnasse Deum typicumque leonem. Non ingrata fuit Venetorum muneris huius Immo pio gens ista Deo pro munere grates Innumeras tribuunt tanti quoque digna patroni Munera promittunt templo, que postmodo leti Solverunt, sua dona sue solvere marite. Iamque propinquabant Nicolai litus ad amplum, Quando procul Veneti proprias remeare galeas Excelsis videre locis et nare per altum Aera vexillum Marci novere beati, Unde tamen tot tot contundant equora classes Mirantur, donec hostes didicere subactos. Tunc omnis Venetus venientibus obvius ivit, Tam mulier quam vir, terra pelagoque galeis. Una dies ierat, tamen hi velut annus abisset Viserunt sese gaudenti fronte propinqui. Omnibus applaudunt, domino reverentia maior Adicitur quam si vel sanctior unus adesset. Ergo ubi telluri iam descendere, verendus Obvius itque pater sacrasque recepit in ulnas Ipse ducem, referens: "salsi bene veneris ipse Rite maris dominus". cui traditur annulus auri Pontifice a summo, quo dux mare sponset habendum, Ut vir habet sponsam. tunc primum dux mare iacto Sponsavit tereti magnis in fluctibus auro Idque duces reliqui fecerunt omnibus annis. Nam mare sic sponsant, Dominus qua scandit ad altos Luce polos. eadem lux est qua tradita grandis Ecclesie Marci fuit indulgentia summi Munere pontificis, nam si quem penitet et sit Confessus vere, Marci quoque limina sancti Visitet, hic pena culpaque resolvitur omni. Ergo ubi sponsavit mare dux, exercitus omnis Ad proprias rediere domos. captiva locatur Carceribus variis gens ut custodia poscit. Duxque patri sancto magni dans munus honoris Captivum, Frederice, tuum concessit Othonem. Ille, velut decuit, conclavi clauditur apto, Non sine custodum tamen aut consorte clientum. His ita compositis sunt gaudia magna per urbem, Undique divini iuvat hos victoria doni. Rumor ut adversus Frederici contudit aures Bellorum, sua gens captiva occisaque fertur Et captivus Otho, proprii pars Optima cordis, Non lacrimis oculos, non pugnis pectora vexat, Ast animo forti simulavit gaudia vultu Hortatusque suos fieri solatia mandat Et cordis leta celari fronte dolorem, Multa minans hostique necem Venetisque ruinam.