CroALa, 2024-05-10+02:00. Nodus CARBONE.carm-01.xml in collectione pdill0.
Functio nominatur: /documentum/pdill0/CARBONE.carm-01.xml.
1. ad regem Ferdinandum Tristis eram et tristes uoluebam pectore curas Nec poterat flendis uox aperire viam Cum calamum sumpsi; sumpto, cum scribere coepi Tum lacrimis charta est oblita facta meis; Cumque iterum sumpsi, deterso lumine tristi, Et verti ad sacras corda manusque preces: "Phoebe faue docteque mihi aspirate sorores, Flectenda est, dixi, Caesaris ira mei. Nunc mihi (si quando) faciles estote roganti, Nunc mea pierius irriget ora liquor Nec vos detineat timor aut reverentia facti: Causa leuis, culpa non scelus esse potest. Et flecti facilis mens et placabilis huic est; Micius hoc toto nil uidet orbe dies; Parua mora est paruusque labor: nam tota resedit Huius quae nunquam pectoris ira comes; Orandus semel est, indulget, parcit et audit Uota deus noster sollicitusque parens." Haec ego; cum Phoebus pariter dicteque sorores Non exaudita uerba tulere prece: "Scis quociens nostrum, non laeso rege, petisti Numen et accepto pectore gratus eras. Fauimus et nunquam poscenti uota fuere Non rata. Dic quando Musa negauit opem? Siue erat ulla tuis unquam flectenda querelis, (Scis ope tu nostra quam cito mollis erat!) Siue aliquid magnum, seu quid graue ferre uolebas, Fecimus ingenii uela secunda tui. Dum tu gratus eras regi, tibi leta fuerunt Numina; nunc laeso, tristia ferre decet. Rex sacer et sacro stat nobis phoedere iunctus: Quo nos uix ullus qui colat orbe magis Nec qui tam laute nostros substentet alumnos, Nec qui tam sancte conuocet amne deas. Quos colit hic, colimus; pariter quos odit et ... Odimus ac posita bella paramus ope. Placa igitur dominum mundi, cui Iuppiter ... Imperium loetis annuit auspiciis, Quem pylie solum uoluit superesse senecte Et cui pro uoto cuncta secunda cadant, Cassida cui Mauors cessit, cui Gorgona pectus, Quis fieret tutus quolibet hoste fero. Munere non opus est, uituli nec sanguine coesi: Porrige conuictas ad sua templa manus. Haec sunt quae capient animum, quae dura remictent Pectora, quae poterunt flectere sola deum". Foelix quem facilis spectas, quem lumine laeto, Et cui tam sacri numinis ora fauent. Huic faciles superi, huic pleno pectore anhelant Omnes, huic largo munere cunta fluunt. At contra cui nullus amor, cui gratia nulla Spirat et aduerso substinet arma deo, Quam miser est! Ether non audit uota nec ullus Supstineat: tantum Caesaris ira potest! Quare, hominum rector, longo mox tempore caeli, In mea conceptas comprime damna minas. Peccaui, fateor, sed non ut carcere dignus. Est error: cause non data culpa meae. Errori concede meo, per pignora, quaeso, Cara tibi et cunctis moxque futura deis, Pignora quae firment sub te foelicia mundi Secula, quae claudent templa severa dei, Pignora quae domito succedent auspice patre Orbi, quae tellus, ether et unda colant. Hoc te docta cohors musarum et carus Apollo, Qui tua pierius irrigat ora liquor, Hoc rogat et quicquid post hos mea pectora possunt, Pectora fulminibus territa aragoneis. Sic tibi foelici cessit quae Iuppiter astro, Firmet et eternum det pater ipse frui.
2. Casta parum, formosa nimis, Theonilla, moneris: Quod forme superest adde pudicitiae; Sic pariter cunctis casta et formosa nitebis, Sic Helene fies, sic pia Pelenope.
3. in necem trium sororum Tres sumus inque uno deprensas crimine natas Non exoratus strangulat Hippolytus. Sic decuit periisse: satis nam debuit illas Hippolyti nomen praemonuisse patris.
4. ad Isabellam regis filiam Tres uidisse deas fertur priameius heros: In te una uideo tres, Hysabella, deas. Iudice me, coedunt omnes tibi, coedit honore, Ingenio, forma Iuno, Minerua, Venus. Iratas sensit quas spreuerat ille: ego qui tres Post te pono tuo nomine tutus ero.
5. ad Auroram puellam Si geminos soles, geminas uidisse sorores Quis ferat aut forsan charta loquatur anus, Credite: res uera est; causam scripsere periti. Naturae tacitas quis labor ire uias? Plura ferunt anni nobis miracula rerum, Non tarnen haec causis aut ratione uacant. At geminam mundo nullus qui uiderit auctor Auroram auratis emicuisse comis. Res mira est nostris hoc euenisse diebus, Digna sacro Phoebi carmine, digna lyra. Cernimus hoc omnes quoties; fulgentia caedunt Sydera et eoo surgit ab orbe dies, Cernimus Auroram geminam, quarum altera solem Preuenit et solis lumine uicta cadit; Altera post solem, cui sol cum lumine cedit Uictus et obducta nube latenter adit. Aurora est quodcumque uiget, quodcumque corusco Lumine: sydereas excutit ore faces Aurora in tenebris; haec luce est clarior ipsa, Sole recens orto, sole cadente nitens; Haec radiis praecincta caput roseoque decore Gestit apollineum uincere sola iubar. Lilia non equant, non hanc candore ligustra, Non nix quae gelido uertice pigra iacet, Non rosa, non uiolae; tyrius non sufficit ardor. Quae rubet in nitidis gracia rara genis, Non hanc complexus senioris foedat amantis; Candida tota mea est, tota pudica mea est. Sollicitant superi formam: formosa pudica Sola uiris negat, haec sola puella deis. Fastu sola decens, fastu formosa uideri Uult tantum; faciles posse placere negat. Hinc ludit miserum, nostros hinc ludit amores, Nescia quam dubio stet sua forma gradu. Forma uirens flos est, qui dum se tollit in auras Luce uiret prima, luce cadente cadit; Forma parum uitae, forma est mortalis et ipsa Tam celer in cursu quam celer ipse dies. Illa igitur uiuet quam dilexere poete, Cumeos uincet illa uel illa dies. Carmine gemmatus uolitat cum matre Cupido, Substinet haec regni sceptra superba sui. Carmine tartarei dum fertur regis ad aures Persephone facta est grata rapina deo; Sic Lede est formosa Ioui sic grata tyranno Equoreo Thetis et dea facta maris. Hoc sine, tempus edax formam corrumpet et illa Quae ridet uultu gracia rara cadet; Hoc sine, non Phoebi non Lune lumina coedent: Vesper eris, summo sis licet orta die. Te mea Musa canet, nitidi haec preconia uultus, Haec faciet forme tot monumenta tue. Aurora auricoma atque auro fulgentior ipso, Quam uereor ne sis proeda futura Ioui, Induat et satyri faciem formamue iuuenci Aut fiat niuea tectus amator aue. Si sapis, hos fugias semper; mentitur in illis Iuppiter et falsis ludit imaginibus: Impleuit gemino sic et Nycteida foetu, Mnemosinem lusit sic et Agenorida, Sic Ledam atque alias quarum meminisse molestum est. Sit satis iis animum commonuisse tuum! Iuppiter ex tot querit quid nisi nomen amicis? Contemptumque illi copia tanta parit. Illis laesa graui coniux saturnia damno Instat et in poenas semper acerba furit. Inachis exemplo bos est et Parrhasis ursa, Inuitae quanquam concubuere Ioui. Quam uereor, fias ne cum noua preda deorum Contemnas numeros facta superba meos: Contemnas licet usque meos fugiasque calores, Te sequar et nostro pectore sydus eris, Ante oculos formosa meos Aurora nitebis, Ipso lucidior splendidiorque die, Aurora auricoma atque auro fulgentior ipso, Sola uiris, summis digna puella deis!
6. ad Petrum Grauinam Carbonius malim quam Carbo dicier; ignis Acrior ignito est plusque caloris habet. Sic me flama minus, sic me minus ureret ignis Sicque minus candens ignis in igne forem. Flama magis, magis ignis edax quam flameus et quam Ignitus: uaria est uis in utroque sua. Quare ego qui Carbo uixi, Grauina, preustus, Auspice te uiuam fac, rogo, Carbonius.
7. Anceps nauta sue uitae est cum uela charinae Trinacrio cernit turgida facta mari. Hinc timet audacem Syllam, pauet inde Charybdim; Haec furit illa graui uertice uela rapit; Instanti tandem laxatur pinus ab unda Et uocat in medio gurgite nauta deos. Sic ego cum uestros subeo, Peneia, uultus Teque tuos oculos, lux mea, Virbiola, In uarios aestus rapior, quo lumina uertam Nescio: sic uotis cogor abire meis. Tu mihi Scylla rapax, haec est mihi saeua Charybdis: Scinditur in partes sic mea uita duas.
8. ad Theonillam Quum cecinit Phoebus uictori bella Tonanti, Non fuit in sacro dultius ore melos Nec quum Dyrceus, cythara confisus eburna, Construssit leni moenia tacta sono, Carmine threicio non sic rhodopeius Orpheus Permulxit rapidas cum Phlegetonte feras, Quam tu, quum fidibus digitos imponis eburnos Et dulces nitido ducis ab ore sonos. Equora mitescunt, uolucresque per alta uolantes Attonite referunt in tua tecta pedes Et uocem expectant tacite reprimuntque querelas Et discunt docta garrulitate frui. Te duce, uernat Ythis, duce te, Theonilla, canente, Cogitur in ueros quaelibet ire modos Et quod non potuit Circe, tu flectere Ulyssem Carminibus posses in noua uota tuis Et durum mollire animum, saeuosque calores Ignicere et longa detinuisse mora; Ingenium superasset amor. Quem non tua uincit Forma, deos summo digna mouere loco, Et color et uultus roseo collatus Eoo Quicquid et in toto clarius orbe micat? Foelix cui tamen facilis deus annuit, ut te Spectet et attonita carmina mente notet Uel cui tam dulci spirat tua uocula cantu Ut uideat uestris scripta sonare modis. Quare cum multos celebres, mea uita, poetas, Hos inter uiuam fac, Theonilla, precor.
9. saficus Cantet heroos alius triumphos, Ilion clarum ueteresque Thebas, Siue supremos hominum labores Collocet astris Siue phlegreos memoret tumultus, Qualis in celum furor arma sumpssit, Ac Iouis tandem iaculata summos Fulmina montes; Tu quoque assuetos moduleris ignes Dum tibi indulget Venus et Cupido Nec minus posthac soniturus alto Proelia cantu. Me iuuat faunos driadumque amores Desidem nostris agitare syluis Et modo crates uiridi sub herba Texere iuncos, Fontibus sacris modo praeter undam Inter argutas iacuisse frondes, Arboris somno positum sub umbra, Margine ripe. Hic erit nobis Heliconis antrum Et nouem docto numero sorores; Hic Equi fontes laticisque sacri Pocula nobis; Hic oues inter medias, agresti Fistula incomptas mediter Camenas; Seu mihi pugnam liceat minantem Cornibus hyrcum; Hic Palem solis operemur agris Panaque et nymphas satyros amantes, Dum colas isthic noua templa diuum Postibus altis. Iam modo a nostris nihil ipse siluis Arduum expectes nisi rusticanum Carmen et sparsas sine lege nugas; Haec mea musa est, Musa quae priscos uelut ante cultus Nescit agrestemque sapit poetam Cuius, ut nullo fatear rubore, Crassa Minerua est.
10. Saeuiat et caelum, tellus, mare, nubila, uenti; Nil facient: uirtus me mea sola teget.
12. In pretium Danahes mutatus tecta subiuit Iuppiter: in pretium quaeque puella ruit.
13. ad Antonium Palmerium Auspice te et duce te, uicti super ardua montis Instituam latio parta trophea Ioui. Atque seram longo uictrices ordine palmas Quae referent nomen tempus in omne tuum; Quaelibet in uestrum crescet decus, omne sonabit Palmerium, Antoni, Palmeriumque nemus. Te duce, cana Fides, rectum seruatur et ecum, Auspice te, Virgo hoc tempore diua rediit. Salue magnorum exemplum lumenque uirorum, Delitium patrie presidiumque tue! Sub te iura uigent, te nunc sub iudice recto Cedunt fallacis iurgia uana fori. Iure igitur potero uictor sperare triumphum, Sub duce pugnandum cum mihi Palmerio est.
14. ad Catossum amantem Perlae Si loqueris, Perlam loqueris; si scribis, eandem; Si cantas, Perla est quae tua plectra mouet; Si dormis, tecum in somnis tua Perla moratur; Si uigilas, uigili pectore Perla tua est; Perla tuum numen, Perla est tua fama, Catosse: Perla tuas uires auget et ingenium. Denique nulla magis resonat quam Perla per orbem. Andromede Perla est, Perla est Hermione; Cynthia Perla tua est; tua Delia Perla; Chorinna Est Perla et docto Lesbia amata uiro. Foelix sorte tua, tantum cui fata dedere, Perla, tibi ut sacris mixta habeare choris! Inuidie es, cuntis quod sis praelata puellis, Inuidie es Veneri, Perla, Charique sue. Inuidiam sed temne dee, sed temne Ericinae, Temne puellarum iurgia, temne minas, Dum modo Pierius faueat tibi, Perla, Catossus, Dum modo Pierium, Perla, tuum foueas. Hoc duce, tartareas uitabis, Perla, tenebras, Fulgenti, hoc, dabitur lumine, Perla, frui, Hoc, formosa uiros accendes, Perla, deosque Perque uirum, hoc, ibis pectora perque deum. Iure tuum posthac complectere, Perla, Catossum Et te non superet Sapho in amore pari. Sic numeris exculta nouis super astra ferere Sicque tuum numen numen amoris erit.
15. ad Petrum Grauinam Sum, fateor, Grauina, pati quodcumque paratus: Et quodcumque meum caedat in opprobrium. Ianua claudatur nec non et ianitor ipsse Uerberibus caedat pectora nostra, feram, Dummodo me ueris conuincat diua querelis Et damnet mores publica causa meos. Non ego iudicium metuam: nam conscia facti Mens facit ut quouis iudice tutus eam, Cui semel addictus: "Iuraui in uerba puelle; Iuratam statui tempus in omne fidem Illi et perpetuo et nullo mutabilis euo Seruire, ac fido semper amore sequi. At uereor ne forte alio mens concita amores Ipsa leuis culpet effugiatque meos. Sed fugiat licet, usque sequar, sequar usque, nec unquam Sentiet a tergo me procul esse suo". Instans ipsse adero, donec te iudice recto Uicta suos questus comprimat et lacrimas, Donec in amplexus ultro quoque ad oscula currat Et dicat: "Fasse parce, precor, misere!" Tunc ego uotorum compos, tunc laetus ouansque Ante fores uicte serta feram domine Atque ibi constituam sacris de frondibus arcum, Atque ibi, composita pace, triumphus erit. Talia sed scriptis apponam uerba tabellis, Quae populo ualeant pretereunte legi: "Haec domus illius est quae, falso questa, fatetur Iudicio uictas supposuisse manus".
16. Rex edit et longum garrit Sincerus ad aures, Corvinus sanctis cum uacat ille focis. Cur coenam, queris, sacram, cur turbet uterque? Inuidet hic epulas odit et ille deos.
17. ad Caesarem Sic tibi Pierides, laeto sic Cynthius ore Annuat et laeto Laodamia oculo, Sic noua te capiat semper teneatque uoluptas, Uiuat et amplexu Laodamia tuo, Sic tecum in culto iaceat bene culta cubili Et foueat tenero Laodamia sinu, Sic tibi succurrant Veneres lususque iocique Et tecum nudo nuda puella cubet, Sicque modis mille et numero sine ludat ametque Te plus quam proprium Laodamia animum! In nos siste tuos, Caesar, destringere morsus, Siste Lycambeo bella mouere odio. Est tuus Opheratrus, tibi mens sua dedita fuit, Est Carbo et nulli quam tibi plura cupit. Marcus erit Pylades, Carbo tibi fidus Horestes: Sic unus trinus, trinus et unus eris.
18. ad Alfonsum Ni te plus oculis meis amarem, Alfonse, Aonidum nouella cura, Ni te plus oculis suis amarent Cum nymphis Charites, Amor, Voluptas, Urbs tota et iuuenes quique et puelle Et quae te nimium coquit premitque Fletu turgidulos habens ocellos, Illa, inquam, tua quae ciet mouetque, Urit pectora, conficit medullas, Qum te lumine spectat, intuetur Seu tristi aut hylari, ruis et liquescis Et magno rapidus tremore palles, Mistus sic calor et gelu recursant Per cordis penetrale, per recessus, Sic ut deliquium repente fias; Non ferrem, misere ah nec ah dolenter Quod te conficeres, tenelle lector, Inter Virgilios Horatiosque Inter et numeros propertianos, Quod quies tibi nulla, quod voluptas, Quod semper tetricae uaces Mineruae Nec ullam tibi, nec reponis horam Tot tot qua uigiles premas lucernas. Sit tandem posite modus Thalye, Alfonse, et studiis uaca seueris, Etas cum riget, albicant capilli. Nunc te dum cupide illa et illa et illa Optat et tenero fouere sinu, Iungi et basiolis catullianis, Hispanos fuge quae secuta amores Et nouam tibi compara puellam, Seua sit licet et superba, fiet Attritu facilis tuique amatrix, Dones dum modo passerem Catulli.
19. ad iudicem grammaticum Thomam Si tibi difficile est paruos legisse libellos, Est etiam carmen scribere difficile. Si labor est paucas, iudex, euoluere chartas, Grammatice, et misero reddere iura uiro, Est labor et musas Phoebumque arcessere, quando Auersa fugiunt ab Helycone uia. Frustra tunc doctos temptat qui scribere uersus, Frustra compositis ducere uerba modis; Tunc mens ipsa furit, digitos tunc mordet et ungues, Tunc calor immistus frigore membra quatit. Num haec, inuigilas sacris cum legibus ipse, Profers num similis fit labor inde tibi? At te iura tenent prima uel nocte quietum, Curis nocte sopor membra grauata leuant. Non est, crede mihi, idem currere et idem Stare; labor lassat, sed iuuat ipssa quies. Nostri igitur, queso, non immemor, effice, Thoma, Quod facile est, quando feci ego difficile.
20. in Attaldum Neptunus faueat: te sic ut subruat unda, Sic pater ut misso fulmine membra petat, Sic pars igne cadas, pars unda, Attalde, furenti, (Nequiciis quando haec digna ruina tuis), Auguror; eueniet: caelum, mare, terra dehiscent, Te uinctum ut stygiis carceribus teneant.
21. in Carrafios Iusta parat laute... conuiuia parce Carrafa: assiduas uiuat in exequias.
22. ad Grauinam Expleui Venerem liquore multo, Grauina; est Veneris liquor refusus In ipsam Venerem; petit nil ultra, Ultra nil queritur; satis satisque Expleta est Venus et liquor refusus. Iam tuto poteras adire; adito: Nil de me queritur, nil minatur, Non manant lacrime per ora fuse, Non suspiria corde ducta ab imo, Non Phedre furor ille, non Thiestes, Non non, ut prius, in caput minatur Nostrum: composito serena uultu, Totam se mihi tradidit fruendam. O dulcis liquor, o benigna uena, Iram quae domine tepere cogis Facisque domine interire questus Et luctus simul et simul dolores; O, lusus, delicias, facetiasque Mesto quae reuocas ab ore, risus Quicquid et Veneris Cupidinisque Urens mollibus insidet medullis! Quare eam facilis labore nostro Et laeto pariter, Grauina, uultu, Uultu quo facili nitescit aer, Quo graui nitidus nigrescit ether, Non est quod timeas adire, adito Et nostri memor, usque et usque et usque Usque quo recinat (nec inde abito!): "O dulcis liquor, o benigna uena!"
23. ad Victoriam puellam Non tibi quod sumptis belli fortuna sub armis Cesserit, hoe uicto nomen ab hoste refers, Nec quod mortales forma superasse puellas Contigit et priscae laude pudicitiae; Sed Venerem quod uincis, habes. Victoria magna est Uincere, quae primas uicerat ante deas.
24. Dum sitiens uitreis spectat se Phosphora in undis Protinus e mediis uulnera sensit aquis. Dumque nouis incensa oculos et pectora flammis Uritur, et uultus deperit ipsa suos, Ne pereat, mox hausit aquas, quibus hauserat ignem Igneque tum simul est igne leuata siti. Forma nocens dilecta sibi nocuisset amanti, Ni quae perdiderat unda tulisset opem.
26. carmen de Hectore Fieramosca Disce, hospes, quicumque Italam peruenis ad oram Hectoris haec quantum uiribus aucta sui est. Conspicuus quondam Phrygius florebat in armis Quo ferus Aeacides saepe repressus abit. Alter et his bello meus est, qui Marte feroci Ferre hominum docuit colla superba iugum. Victor ab euictis rediit, spolia ampla reportans, Deuictis Gallis nomen in Ausonium. Hectoris auspicio praepes uictoria fluxit Et peperit magno magna trophea Duci. Huius ab auspicio uictores uincier ipsi Coepere, antiquum, et deposuere decus. Hic uires labenti animo, Martemque reduxit, Coepit et intrepido Marte merere cohors: Quaeque diu uirtus uallo muroque tenetur, Hoc duce in aduersos exilit aucta manus. Quisquis in hunc prodit, Patroclus in Hectora prodit Nomen et Hectoreum pallida turba timet. Salve Hector, uictore prius quo Magnus in armis Uicit et imperium restituit Domino. Salue Campanae decus et spes ipse iuuentae, Ausoniae salue gloria militiae. Quaere alio sub sole solum patriamque parato, Haec uestrum quando non capit una decus. Sic magni fecere Duces, quis nil satis unquam, Heroes titulis sic nituere suis. Si quid in aduerso tibi sors et fata minantur, Maius ab aduerso nomen in ora uenit. Exime uirtuti certamen et exime pugnam, Inter blanditias illa iacebit iners. Ni mala sint, esset nullus Tyrinthius heros, Nullus et Aegides, nullus et Aesonides. Sola Itacum terris fecere pericula notum, Cui sors ad laudes per mala fecit iter. Notus ita est Indis, Lybicisque ita Liber in oris Maxima cui mundi pars famulata fuit. Quin etiam laribus iuuenis Pellaeus auitis Cessit, ut in toto quaereret orbe locum. Sic tua ne uirtus maneat; sic gloria, uerum Externum pariat perpetuumque decus; Quaere etiam Vatem, tua qui post gesta reponat; Aeneidas condat, condat et Iliadas. Sic numeris exculte nouis, super astra ferere; Creuerit et titulis Ausonis ora tuis.
27. ad libellum carmen Vade liber dominumque tuum geniumque saluta, Vade, dabunt faciles uentus et unda uias. Inuenies qui, te nostrum cum senserit, ore Excipiet laeto fouerit inque sinu. Nec te detineat pudor aut reuerentia tanti Presulis, aut sacre turba uerenda domus. Cuique licet sacro sacros intrare penates, Cuique licet genium semper adire tuum. Expositus cuique est, nunc hos, nunc excipit illos. Mitius hoc toto nihil uidet orbe dies. Sed tu cum fueris doctas admissus in edes, Et dabitur tanti presulis ore frui; Pronus humi facito, sed nudo uertice dicas: "Huc me per terras et freta longa Lopes Ille tuus misit: pauca haec qui scripta reportem, Scripta tibi multos euigilata dies. Si qua tamen cernes cultu non dicta latino, Materia efficit me, pater, ipsa rudem. Scis bene quam obscure Schotus sua dicta reuoluat; Scis male quam currant per loca senta pedes. At tu cui tantum naturae archana ministrant Et caeli et terrae cognita causa patet, Accipe qua fulges serenata fronte libellum, Praesul, qui uultu statque caditque tuo. Sic tibi dent superi, sic rex, quodcumque mereris, Sicque tuum trino surgat honore caput.
28. Hieronymi Carbonis patricii Parthenopei | uiri disertissimi ad lectorem Sunt he quas sapiens caelo deduxit in urbes, Quo genus humanum sanctius omne foret, Uita hominum meliore usu et sine labe probata, Extremis media sisteret oppositis. Qui colit has, colitur terris, caeloque potitur. Ante obitum felix, postque beatus erit. Pascitur his animus, mentisque capatior alte, His solum eternas nouit adire domos. Lector, ab humanis que sint celestia disce, In caelum e terris cum remeare datur.
29. Hieronymi Carbonis patritii Neap. | carmen in summontianam editionem Pontani manes, et sacri Musa Poetae, Cui nunc Elysium concinit omne nemus, En tua iam uolitat doctas post fata per aures Fama, nec a longa posteritate timet. Te manus omnis habet, senior iuuenisque puerque Obseruans cupido detinet usque sinu. Hoc tibi post obitum praestat Summontius, uni Dum cura est, cineri te superesse tuo Ut quae saeua duces uincit mors, saeua tyrannos, In te unum doleat iuris habere nihil. Ipsa licet gelido consumpserit ossa sepulchro, Non terere ingenii tot monumenta potest: Quae non longa dies, rapidus non laeserit ignis, Nullaque ab irato fulmina missa Ioue. Nec satis hoc: maius nomen tibi crescit in horas, Astraque sublimi uertice summa ferit.
30. Augustino Nipho Medice philosophorum primario Niphe, laborantes postquam decurrimus annos Proposita et celeri meta subacta rota, Liber ago in terris uita, sine turbine rerum, Sollicitant animum uota nec ulla meum. Res erat arcta domi, census tamen auctus honesto, Despicio Attalicas imperiosus opes. Nam licet et toto Mars saeuiat impius orbe, Atque hominum multa caede cruentet humum, Concurratque ferox Gallus, concurrat Hiberus, Et Latium forti pectore in arma ruat, Me tamen impauidum feriet fortuna, sit illa Saeuior et nostris ingeniosa malis. Armorum auditus sonitus, clangorque tubarum Non mentem studiis eripuere suis. Nunc ego Musarum choreis sum proximus, et nunc Latius Aonio labra fluore natant: Namque uidere iuuat, duplici tua tempora fronde Et Phoebi et Martis, Dux Aquauiue, premi; Tuque etiam, Melphi Princeps, decus addite Musis, Accedis gemino cinctus honore caput; Atque una comes ipse sacras Gesualdus ad undas Concinit, et posita cuspide, plectra mouet. Me rapis interdum recinens, Syncere, sub umbra, Mystica uirginei sacra puerperii, Et pecus et syluas, piscosi et numina ponti Et quae littoribus fert Sinuessa suis. Saepe animum flectit dulci Cabanilius ore, Dum canit et doctas euocat amne deas. Ipse forum exornans et consultissimus aequi, Post tot sollicitis reddita iura reis, Capycius mea tecta subit, positoque rigore, Disserit et grato multa lepore refert. Quin etiam nostras uisit pater Aelius aedes, Quem sequitur sacri candida turba chori; Et qui Sebethum patrio modo praetulit Arno Puccius, etrusci fama decusque soli, Quem, culti eloqui tanta est facundia, credas Posse mouere homines, posse mouere deos. Nec minus exhilarat nostros Grauina recessus, Eloquio et doctis quos mouet arte iocis, Praecipue mihi dum Pallaeni narrat alumni Fertile tam multis dotibus ingenium. Ovicula assidue mecum est, cui sacra Maronis Musa fauens molli tempora fronde tegit. Vopiscus, graia insignis latiaque Minerua, Assidet et pleno pectore fundit opes. Quos inter nostras demulcet Anisius aures, Pindaricos uaria dum canit arte modos. Inuisit cultos Siripandus sedulus hortos, Ingenii repetens tot monimenta sui, Doctaque Parrhasii scripta et memoranda per aeuum, O fidum sanctae pectus amicitiae! Quem non alterius Siripandi fulmina terrent, Cum tonat et caeli numina laesa dolent? Ille tamen, pietate grauis, uitaque uerendus, Excolit hos sancta relligione lares. Nobiscum una fallit Summontius horas, Carmina dum tractat grammaticosque sales. Atque etiam paribus studiis et pectore culto Dignatur nostras Pous uterque domos. Nam quis Aprani, quis te placidissime Sangri, Ignorat curas demere saepe meas? Quorum ego uirtutis uel adhuc exosculor alta Semina, per numeros quanta futura suos. Nec te, Philocale, excipiam, cui munere sancto Aonium lepido profluit ore melos; Et siue Aualidas celebras, seu scribis amores, Nos facit attonitos illud et illud opus. Haec bona sunt; uerum sensus animamque fatigat Quod non Fernandi principis ore fruor, Cui manibus noua serta suis sua Musa parauit Et Phoebus numeros quos canat ipse dedit. Hunc sacro Aonides enutriuere sub antro, Et puerum molli continuere sinu, Hunc Venus et Mauors concordi mente tuentur, Hic bello, pace haec, hic pater, illa parens. Salue magnorum exemplum specimenque uirorum, O decus et uerae nobilitatis amor!
31. in opus Augustini Niphi De caelo et mundo Hoc caelum mundumque tibi (nam dignus utroque es) Perpetuo Niphus dedicat obsequio. Tu qua concilias homines tibi mente deosque Accipe et, a magnis dum uacat, ista lege: Inuenies aelementa, quibus se complicat aether; Qua repetant cursus sidera queque suos. Num genitus fuerit Mundus coelumque creatum; An ne ullo aeternum sit sine principio. Sic tua sublimis dum mens percurret Olympum, Constituet, quanam sede locandus eris. Unde triumphali sero tamen ore nitebis Atque nouum terris conspiciere iubar. Interea cum sis ad publica commoda natus, Ne desis homini uiuere, uiue diu. Sic caelo terraque potens tua plurima uirtus Una hominum mentes uincat et una deum.
32. ad Aug. Niphum Rege nihil melius, nil peius, Niphe, tyranno Scribis; et hoc populis consuluisse fuit. Magna quidem uirtus, sed maior principis huius, Qui tam praeclarum condere iussit opus. Tu, Princeps, tu, magne, tuum complectere Niphum. Heroes titulis sic nituere suis. Notus ita extremis iuvenis Paelleus in oris: Et qui phryxaeae uellera uexit ouis. Et nisi moeonius cecinisset pergama uates, Aeacides nullo nunc in honore foret. Inde, licet domitum teneas mitissimus orbem, Si tamen haec desint munera, saeuus eris.
33. Actio Syncero Cum tibi caelesti faueat de Virgine natus Mystica cui uatum sacra canenda dedit, Cumque ingens noua Musa decus, laudemque pararit Innectens capiti Delphica serta tuo, Famaque cum uolitet circum plaudentibus alis, Gestiat et sacrae limina adisse domus: Quid cessas, Syncere, fores reserare, Deamque Excipere, et docto continuisse sinu? Illa tibi referet, quanto expectata triumpho Carmina et ingenii sint monimenta tui. Surge igitur, uiuensque piae cape praemia curae: Post cineres sera est gloria, serus honos.
34. in Metaphysic. P. Feltrii Quisquis es o, Feltri qui Sacra uolumina tangis, Perlege, et auctori leta precare suo. Abdita naturae atque oculis imperuia nostris Pandit et aetheriis nos facit esse locis. Hic docet aeternum qua ui Cillenius orbem Ambiat; et motus temperet usque suos Qua sol, quaque alii, quibus est natura peremnis, Et que sit nullo corpore forma potens. At tu, sancte pater, tribuit cui Iuppiter ipse Iura hominum et coeli posse aperire uias, Accipe, qua deus es clementi fronte, libellum Inque tuo semper numine uiuat opus.