CroALa, 2024-05-21+02:00. Nodus CANCIANI.epig-03.xml in collectione pdill0.
Functio nominatur: /documentum/pdill0/CANCIANI.epig-03.xml.
Iani Dominici Cancianini Spilimbergii epigrammatum liber | tertius ad perillustrem dominum Erasmum Valvasonum
1. in eius poema de venatione Delitiis habiles, cunctis venatibus aptos, Custodesque altae, est quae tibi turba, Domus: Vidi ego (quis redeat) vidi, te, Erasme, legente Hoc opus, intentos abstupuisse canes.
2. de Venetiis Immotam fluctu spumosus sustinet Urbem Adria Magnificam, ceu mundum mobilis aer. Vix credas cernens. Ponto se ad sydera late Tollunt templa, arces, passimque palatium Regum, Et procul advectae magna gravitate columnae. Hic dulces populos Sanctusque piusque Senatus Pace regit summa. Hic est rerum maximus ordo: Iura, magistratus, leges, studiumque Minervae, Et quicquid Venus, et quicquid Mars postulet acer, Floret Relligio in primis, Astraeaque Virgo: Omneis spargit opes, e pleno copia cornu. Hanc ubi sic positam voluerunt aurea fata Pondere librari proprio, non firmus ut Orbis Ipsa sita est? Non cuncta etiam per secla manebit. Corruet haec, quando labetur machina mundi.
3. de eius ode Realtina Qui negat esse gravem, quae Pontem continet, odem. Pons, etiam dicat, nil gravitatis habet.
4. ad Serenissimos Noricorum Principes, | Philippum et Ferminandum, Romam iter | Verona facientes MDXCIII Clara Deum soboles, nati ad Diademata fratres, Fratres, ceu Pollux, Castor et ipse fuit: Vos quanto expectet Romanus Tybris honore, Adventu exultans indicat ecce Athesis. Ite magi duo, sed tantum pia corda gerentes, Summi ad Pontificis sistite vosque pedes. Vos foelix astrum praecedit numine magno. Qui est Christus, vobis Regna superna dabit.
5. in templum divi Laurentis excurialis | a rege catholico extructum Aedes, quam spectas, opus est Regale Philippi. Laurenti extructa est, atque dicata Deo. Res monet, ut divus pro Christo totus obivit, Sic Rex pro Christo scanderet ipse rogum.
6. epitaphium parochi iussu do. Mariae | vice comitis Mediolanensis ducis, vivi sepulti Qui super extinctos cantabam, et moesta feretra, Subter defuncto nunc fleo, et exanimor. Spernite avaritiam, atque inhumatos condite bustis Quando opus, et gratis vos similes parochi.
7. in suum Verona reditum Ad patrios Genios, ad dulcia tecta relicta Vere novo venio, qualis hirundo venit. Salve Spilimbergum, vos Dii salvete salubres. Cor cito vobis, intima sacra ferens. Et merito Domini, vos Divos nomino, quando A vobis in me tot benefacta cadunt. Vix (quantum refert frugi virtute madere) Accessi: divum me fovet aura meum. Rectores, proceres, cives, populus, ciet alte Quisque sonum, clamans: Cancianinus adest. Adsum, quem Tellus optabat iulia adesse: In qua dulce mihi est vivere, dulce mori.
8. ad Theodorum Angellucium | Venetiis Anathomes Lectorem Te vinci ingenio Theodore, et Apollinis arte, Nec non eloquio, dicere si quis amat: Hic etiam, nulli quod fas sit credere, dicit: Dissectum hoc corpus sponte coire sua.
9. meretricis incisae Matrix ad Tacinum incisorem Nonne satis, vivam tot me vexasse Priapos? Quae feritas ita est saeve Tacine tua?
10. de Bombycio Quod genuit, numquam vidit Bombycius ortum. Ut moritur Bombic, vita peracta fuit.
11. epitaphium Sillae Riccherii Sillam Riccherium nequiit mors vincere in armis. Incautum, a bello dum redit, ecce negat.
12. epitaphium Sirenis Colloretae Spil. Obliquo e scopulo non hic est novia Siren; Colle sed e Recto nobilis illa iacet. Et vultu, et cantu potuisset vincere mortem, Sed non audivit mors, neque vidit eam.
13. ad Leonardum Cisternium Traiani filium Iure Leo, iure et Nardus tibi nomina praebent; Namque es magnanimus, frugi et odore viges.
14. de quondam nomine Praesidio Talia praesidium patri responsa querenti: Cur quereris genitor! Non sum ego praesidium?
15. ad clarissimum Georgium Gradenigum | in obitum illustrissimae Laurae Valeriae uxoris Ut melius scandas coelum, en tua Laura ad Olympum Scala tibi: Laurei sunt Gradenica Gradus.
16. aliud Hoc Georgius Laurae construxit Laurolaeum. Quis Gradenicus? Sic est. Ergo Valeria obivit Inclyta coniux? Vivit vir sine coniuge? Vivit, Et lauro aeternat, quod maius mausolaeum?
17. ad locupletem et voluptarium amicum Te insanum dicis: post, si sum ego, vis, tibi dicam. Sum insanus fateor terque, quaterque tibi. Curae me insanum faciunt, te immensa voluptas. Quod vis, tu nescis. Quod cupio, esse scio. Ergo quis est nostrum mage sanus, captus At mea mutetur conditione tua. Frustra haec exopto, pulvis nam mortuus intra Aridulam ast sylvam, et grandia saxa tegunt.
18. in obitum Fabii filioli E tumulo saltem exiret mihi flosculus ipso, Esset (alius) pati pallidula mei Narcisso similis, cur non mutatur in illum? Hei mihi quo eam spes, deliciaeque meae, Usque illum olfacerem, usque alerem, suspiria et auras Usque illi, rores usque darem, et lacrymas.
19. pronostica mortis eius Tam graviter natum cecidisse, soloque iacere, Me, longe accersens, littera cum petiit: Et mox, ut vanae Cyrces mala littora Grugi, Quasque habet humana sub specie, ipsa feras: Texisse in somnis capiti velamen aracnem, Quae rostro fixit (sic mihi visa) caput. Esse lyram sponte abrustam di vulsaque plectra Et globuli ante pedes ni cecidisse animam: Signa haec interitus nati, patresque fuere. Ille, heu, heu, corpus: perdidi ego, heu, animum.
20. aliud Praedonum crudele genus quod saevius isto! Praedones natum surripuere meum. Surripuere illum, nam mortis causa fuere Praedones isti. Sunt cito praeda necis.
21. aliud Sublato ut Tygris sibi foetu exasperat iras, Sic ego: sed magnus Iuppiter ultor erit.
22. in obitum Ferillus, domini Erasmi Valvasoni Nunc, Heros, es non homo, sed Numen tu. Ego Numen Ploro mortalis te? Oh dolor, oh pietas!
23. aliud Amplius haud Musas, nec Phoebum Erasme vocabo, Sed te. Tu aspires versibus aura meis.
24. aliud Altera bella inter coelestia Numina et ima Pugnata, Erasmus dum petit alta Poli. Magnum certamen, pars sursum, parsque deorsum Concurrunt. Certant pro generosa anima Luciferi rursus victi, Michaelis et arma Rursus victoris. Quae lyra digna sonet? Nusquam est Angelidae digno qui carmine pangat, Ut pius Erasmus nullus in orbe viget.
25. aliud Erasmus, heros ille Valvasonius, Terrarum et Orbi et Aetheri notissimus, Vir frugi ad unguem, ceu poeta nobilis: Tendens ad astrat liquit. Hoc sub marmore Mortalitatem, omnes et aegritudines. Vates beatus astra summa possidet: Quin Cycnus alter splendet aureo Sydere.
26. aliud Per maris huc Rores, immortales Amaranthos, Laurosque et myrtos queis vireat tumulus. Hic magnus Vates, hic praeclarissimus Heros, Hic ille Erasmus, noster Apollo, iacet.
27. ad serenissimum Senatum Venetum Pacis amatores fatalem conditis Arcem Contra illam hostilem, quae inferat arma, manum. Marcia gens, Domini, quin et Mavortia, quando Res poscat: tantae pergite molis opus. Indite ei nomen, quo tellus ipsa vocatur, Qua struitur foelix nomen et omen habet. Omnemque, et nomen victricia gesta sequantur. Palmata Arx Palmis aucta sit usque novis. Non iustina gerens palmam palmata? Videte O quae concurrunt mysteria magna notanda.
28. de Venetiis et urbe Palma Reginam Oceani Cybele prospexerat unda Adriaca stupuit: sed diadema magis. Non de conchili structo, sed turribus altis, Invidit: longo tempore questa, silet. Iuppiter huic tandem tibi nunc en Palma Corona. Ceu stupor haec terris, ceu stupor illud aquis.
29. de Palma et Utino En crescit Palma, en Utino nova nupta paratur. Palmae Utinum sponsum se haud minus, ecce, parat. Divus, Hymen, Marcus, Veneto est et, pronuba, diva, Quales vir foetus, atque Virago dabunt: Iungite iam dextras, et connubialia iura, Utinus etiam sit denique, non Utinum.
30. Sepulchretum Haebraeorum intra moenia | Utini, Utinum alloquitur, dum Utineae | munitionis ergo abscinditur et coarcatur Haec mea damna mihi non est sufferre molestum, Tu, circumcidi quomodo te pateris?
31. ad Hersen Et velles fieri, si posses, masculus, Herse? Ecce potes, tibi ego mascula membra, dabo.
32. ad matrem illam famelicam Haebraeam Quae tam dira fames tibi suasit mandere natum Crudelis genetrix, et mage dira famae? Tunc miseranda quidem, et lacrymis veneranda ...
33. epitaphium Porciae Colloretae Riccheriae Porcia Pompei, cedat cui Porcia Bruti, Riccherii coniux nobile marmor habet. Huic amor in natos, praesignem honor inque maritum, Inque Deum cultus torrida pruna fuit.
34. epitaphium aborti Tantus erat tantos ardor mihi nosse parentes, Ut celerans ortum, nascerer ante diem. Parcite vos alii nimium affectare, volentes. Hoc, me tantillum tam exigua urna capit.
35. in nuptiis Marchesii fortunatissimi | et Lucinae nobilissimae Marchesio Lucina datur. Mare is, est ea Luna. Sic splendet nitido Lucida Luna mari.
36. de Millula Millula bella venit, quae vult colludere mecum, Intempestivo cuius amore cremor: Di vel me puerum, ceu ludus postulat, illam Vel faciet, qualem iam cupio ustus amans.
37. ad Gallam Ceu Tropicas inter currit sol, atque recurrit, Temporis est sic plus, et tibi Galla minus. Nuncque novem atque decem, nunc sunt tibi Galla Nuncque viginti anni, nuncque novem atque decem. Scilicet aetatis Cancri hi sunt, et Capricorni Galla tuae, o iuvenis Galla, simulque senex.
38. de Praxia et Nicomaco Praxia, Nicomacus: vir, coniux: sunt simul usque, Inter eos magnus nonne videtur amor? Mensa una, una illis mappa, et lanx, atque lagena, Inter eos magnus nonne videtur amor? Una esca, unusque est culter, Cyathusque merumque, Inter eos magnus nonne videtur amor? Omnia sunt illis communia, et unica semper. Inter eos magnus nonne videtur amor? Haec fiunt, quoniam metuit sibi quisque venenum. Inter eos nullus nonne videtur amor?
39. nato sibi filio Quando ego non aliter possum revocare parentem, Hic Bernardinus nomine dictus erit. Nec sat est nomen, simili nec imagine vultus Sit proba vita: pater tunc erit illa meus.
40. Fac faciat famula: uxori inquit saepe maritus. Est ancilla rudis; sed domina ipsa magis. Imperat haec illi nunquam, nunquam illa agit ultra. Quid? Serva, a Domino sedula facta, parit.
41. de quodam causidico Clamat causidicus quidam nimis ora strepitque. Voce vale multum, lege sed ipse nihil. Unde haec didicit? Quae schola, quis aut fuit aut Nempe author vulgus, platea schola fuit.
42. ad Gemminianum Sabilum Concion Sunt gemmae sensus, gemmae pretiosaque verba, Vel tu nos gemas Gemminiane facis.
43. in cineres Caeciliae Corneliae nob. Venet. Ussit corda Deum mediis Cornelia in undis. Vertit eam in cinerem incendia magna Deum.
44. aliud Coeciliae cinis hac paria servatur in urna. Quis custos? Prorsus lumina apertus, Amor
45. epitaphium Thadeae nob. Spilimb. Exuviae preclarae animae, spolia usque verenda Tantae matronae, non Thadea est tumulo. Luce alia fruitur divina luce refulgens. Nunc nil cum fragili corpore ut ante fuit. In terris vixit summa integritate virago, Ore iuvans, et re, quindecim Olympiadas.
46. Echo soluto pede descripta Urnam adeam? Deam? Ecce Echo. Deam ista? Ira. Iraceam? Eam. Ut non Dignus? Non dignus. At moralem. Talem. Quam ego habet urna ista Deam? Thadeam. Spilimbergiam illam iam est sine vita? Ita. Heu exemplar erat Heroinarum harum ex- Emplar. Sapientissima. Pientissima. Digne qui personabit. Sonabit. tot Laudes civis ius omnium dolores? Olores Urna cum ista Dea vale. Thadea vale. Echo et tu. Et tu. Valeas. Eas.
47. in obitum Iacobi Clapicei med. phi. Clapiceus iacet hic medicus. Mors tollere ut illum Non potuit, morbo sustulit absque malo.
48. epitaphium Iacobi Cisternini iuris. Eximius legum doctor sub mole Iacobus Hac Cisterninus (proh dolor) ille iacet. Ille, altum iuris columen praesentia cuius Regia; regium erat cuius et eloquium. Credite mortales, facile est quod credere mortem Se ipsam saevitia nunc superasse feram.
49. de ipso Iacopo et Leonardo fratribus | Cisterninis, hoc vivo, illo mortuo, alludens insignibus Sub dio a divis constructum e marmore fontem Flumina de coelo bina aluere diu. Quin duo coelestes observavere leones. Unum sed flumen, nunc leo, et unus adest. Adsis perpetuo leo fonti, perpetuo amnis: Irriguus semper fons maneatque solo.
50. in funus Margaritae Ipse igitur credar potuisse haud vincere nostra Arte hominem, tulerit ni mihi foemina opem. Possum: sit quantum valeat vir fortis, et idem Callidus. Haec dicens Martigenam hostis adit Hostis regnator tenebrarum, mortua regna Qui tenet, et vivis insidiatur atrox. Inspirans fatum, heu, vicit. Sed tollere honorem Uxori, quam vir sustulit, haud potuit.
51. aliud Amisit corpus moriens castissima coniux. Amisit perimens vir propriam ipse animam.
52. aliud Fallaces sensus ludunt, ut somnia, mentes. Coecus amor: coecus plus nimio ille, qui amat. Ecce autem, immodice sponsus dum diligit, odit. Fitque in amore ferus, fitque in amore furens. Si in me totus Amor, non me est sponsa indigna amoris Dixit: et heu, perimit, quae illum amat et moriens.
53. aliud Ros hac marmorea pretiosa absconditur urna, Lucidus, et solidus ros, sine labe nitens, Gemmarum longe nitidissima Margarita, Ut sit in Eoo par sibi nulla mari. Persephone iniusta occuluit, quam servat avare, Adstat, se excrucians, nocte, dieque vigil.
54. aliud Sensit ut ad barathrum coniux properare maritum, Prosilit Elisiis, hunc miserata, plagis. Atque illi accurrens, potuit vix dicere tantum. Me miseram, misero quod tibi vulnus inest? Quod tibi (respondit) male laesit corpus honestum. Hoc anima impresso, me abstulit ipse dolor.
55. in tumulo principalis Manticae Virtute princeps omnium valentium, Sceptroque digne, digne honore et principum Princeps amicum, quem colo usque maxima: Quam fundo lacrymas intimo de pectore Has accipe. Heu, heu, lugeo, et maerens gemo, Quod tam repente es raptus ac absconditus! Semper dolebo; nec videbo te amplius O principale Manticae Domus decus , Spesque unica, et splendor Naonis inclyte? Suspiria edo en quae. Sed animam o tu patis Accipere. Traderem tibi propriam animam.
56. ad Alexand. Paul. soc. KAIRE inquit, | socero Paulino Cancianinus Tollant se fluctus, conspirent undique venti, Et nostram exagitent, iactent in saxaque puppim Naufraga sub Coelo quod sit pice nigrius atra, O Senio venerande pater, virtuteque multum, Nunquam clamabo auxilium a Gloneo Panopaeae; Sim potius Mergis et monstris esca marinis, Cuncta pati potius, Fortunae damna paratus. Aspice hirundo utrum, an sim de statione cucullus Fortuna arridet; nam nostri nunc sumus; hoc est, In nostra patria et nido sat mente quieta Nec contra Genium et morem non querere, ut ante Cogimur hauspicium, queis mors est ipsa, repulsa. Trebatium laudo Mocenicis, nobilitate, Utraque et forma, de uxore est (scis) mihi sermo, Quam duxit. Quid plus, haec si sol fertur Amoris? Laudo te in primis rude iam donarit et in Urbe. Utinea immunem, quod restat ducere, vitae. Et laudo natos qui consuluere parenti, Natos non strictos, sed largos erga parentem Franciscum vero de hac re non laudo, quod ipse Tam ingenuus, fidus, pura integritate redundans. Ire velit, qua frons, fraus et scelera omnia regnant. Eternum vive et quod amamus, dilige contra. Nunc, cum Spilimbergi (haud vacui) nos scribimus vita, Virginis a partu penderent, quinque si adessent, Supra mille anni sexcentum in sydere Librae.
57. de Bernandino Contareno Fr. Cap. Theo. Piscatum pisces iure ivit denique, postquam Nullus homo reliquus, qui caperetur, erat. Piscis se captum non est, qui iure gravetur, Cum ne dum pisces, sed capit hic homines.
58. Gnossia quem vitis produxit, mitto liquorem Inclusum puro perspicuoque vitro. Munera parva, quidem, sed magnus sensus in illis, Hoc cum sit nitidum, suaviter ille potens. Ille tuam vocem signat, mentem hocque figurat. Quid? Quamvis modica, haec grandia dona putes.
59. ad quosdam compotores amocos Pergite na talem vestrum celebrare quotannis Tam multis epulis, tam varioque mero. Vivite, sit quantum esse potest et vivere longum, Attamen, heu, aderit mors inopina brevi. Quae vos a vobis quando seiunxerit, uno Heu nunc sublato, nunc alio, atque alio, Nulli eritis; quin nec nomen post fata manebit. Causa erit, hoc vatem non habuisse die.
60. in obitum Garzonii Possessor omnium cerebrum est mortuus. Quam quisque moriens alius, hic plus predidit.
61. in Mutium eversorem iugulandium Mutio omne damno comprecantur et vocant Sibi Iovem ultorem ob nuces pueri erutas. O Iuppiter (clamant) Iuglandium Deus. Fac tota merces huius haud valeat nuce.
62. in urticosum tumulum Nemesillae Luxuriosa iacet Nemesilla hic, quae ussit amantes. Hinc sic urticis luxuriat tumulus.
63. epitaphium meretricis nomine Vitulae Conditur hic meretrix (Vitulam dixere) senella. Dixissent vaccam, vel vetulam melius. Quommodocunque siet, Vitula hic humana sepulta est. Pasce pecus tumulum, gramina, viva, daret.
64. in cardinalatum ill. Mantegae Ecclesia exulta tanto auxilii incremento, Surgant Centimani: te manus ista tegat.
65. de Henrico filio Postquam me liquit frate, liquitque sobrinus, Henrici ut accentus, vita fuitque brevis: Appellem Henricum; qui nunc mihi filius ortus. Illis sit similis: vivat at ipse diu.
66. de Io. Antonio Boralio med. et phil. compatre Ereptum Stygiis, superas me vexit ad oras, Et vitam dedit, Antonius, ecce meus. Vidi umbras, quin Persephonem, Plutonaque et atras Illius sedes, contremusque videns. Illic nil laeti, nil vivi: pallor ubique, Et pavor. O nostrae lux adamanda plagae: Dicimus hic choreas, terram pulsamus et acres Alternis pedibus: pocula non hilarant. Ergo certatim Cyathos sumamus amici, Cantemusque novum Phoebigenam hunc iuvenem.
67. de nuptiis ill. d. Iosephi Partesta | Nai et Lucretiae Spil. Comatris Consilio, atque armis, ceu stemmate clarus Ioseph Alto in Nympharum vix luco retia tendit: Lucrum habet et praedam qualem vos dicite Musae. Foelix venator, foelix est sic quoque praeda.
68. ad quendam foeneratorem Ora est ficta tibi, funalia Cerea ficta, Candelabra duo sic quoque ficta nitent. Mantile est fictum, fictum pulvinar utrumque, Marmore de ficto statque columna duplex. Illa oculis vera apparent; sed inania tactus Indicat: egregium nobilis artis opus. Omnia ficta tibi iactet cum portieus ista, Sic tua ficta etiam relligio esse potest. Sed cur esse potest inquam, si id cernitur? Ecce Vilis, nam fugiunt, non habet ara Deos.
69. sepulchrum perfectissimi unde quaque Quenam sepultum funebris teneam lapis, Ah ne rogato, ne occupet tantus dolor. Tuum cor, ut moriaris, audisti. Vale.
70. epitaphium viri et uxoris inter se nectorum In tumulo duo sunt: est coniux atque maritus, Mutua concordes vulnera ferre sibi. Hic petit, haec repetit ferro: se se ambo cruentant; Donec eam litem composuere nece. Laedere se unanimes pariter voluere perire, Paceque perpetua hic claudier exanimes.
71. Et petis, ut Veteres celebres tibi carmine dicam? Ecce tibi ...s nam vetus; et celeber Additur atque non ... Quae potis esse ista turba vetusta magis? Dum ne satisferi? Quid ni? Veviente ...no. Vis alios? Alios fac aliunde petas.
72. Ille nothus scriba olim falsus iacet intus, Non est nunc falsus, scribere namque nequit. Debuerat Sylvis inhumatum stare cadaver; Sed parsum est (sacri) relligione patris.
73. ad Io. Baptistam Manticam Invidia nata Erebi quoties est nixa columnas Vertere tergeminas Mantica clare tuas: In cassum sperat tantas prosternere moles, Dum putat inmotas, stulta, carere basi! Non basis in terra, namque est fundamen Olympus, En Leo coelestis, quin Iovis ales adest.
74. recens inscriptio suorum maior busto Ianus Dominicus Cancianinus Natis, atque suae posteritati Instaurat tumulum, vult sua et esse Hic ossa, at veniat mors pede claudo.
75. fabella deludit falsi Damonis illusiones | et eius aperit protervitatem Corpore deposito dum noctu thessala Virgo Aegle se tenuat, fit similisque Deae Et comites imitata pares psallitque salitque, Hirci Acherontei pullaque terga premit: Pone Rubum inventum pulchrum eius corpus Amator Contrectat, Damon spretus amator erat. Sit cum spiritibus, sit semper spiritus Aegles, Inquit, cum membris: membra reperta meis. His dictis operisse accingit modoque soluto. Se totum aclinat gaudia prima petens. Tum subito hircus adest, Aegle quem frenat inanis: Et cornu in podicem luxuriantis agit. Quo fugis o Damon? Tua non vestigia Damon Insequitur, saga est, qui fuit ante, pudor. Ille fugam glomerat, caulasque Caprarius intrat: Iam penas Hirci dant nece, quotquot habet. Maximus ille hostis, qui se transmutat in hircum, Immensis gaudet vel sine fine probris. Quae si quando arcet: facit hoc, quia fraude movetur, Prodest, maiori ut possit obesse malo.
76. ad Horatium Vergerium mathem. Non tantum nubes, sed qui transcendis Olympum, Dat tibi Vergeri Cancianinus ave. Ille Cruces, stellas, Alti, Gladiique figuram, Et se commendat; dat tibi iamque vale.
77. ad Io. Rallum Musarum, atque Dei, veri inquam, Ralle, sacerdos Optime: nunc quid agis? Quae condis? Maximo nempe Cynthius est in te, ceu graties tu incola Cynthi, Curaque salvus ego, his tibi dixi Ralle salutem.
78. de illustriss. card. Cynthio Altobrandino | Clementis VIII P. Max. nepote meritiss. Nunc opus est vates cithara, fidibusque canoris, Clementemque lira presonuisse Iovem. Illud praesidium, ille dulce decusque poetis, Maecenatem, eius restituit pietas. Quin dedit, ecce, aureum (summa o Clementia) Phoebum. Nunc opus est fidibus, cithara atque lyra. Templa tibi divo, Cynthi, statuuntur, et arae. Ast ego, quod possum, do tibi, thura, preces. Forsan erit tempus, quo me respexerit. Illo Tempore quantus ero: munera quanta feram! Nec cito te hinc tollas, sunt super aethera Olympi, Hic adsis terris te invideatque polus.
79. aliud Aptabat roseis iam sese Aurora quadrigis Thitoni antiquum fugiens de more cubile, Cum me ad Romuleum Morpheus, sinceraque Virgo, Quam genuit tempus, tulit et sub luminis auras, Vexerunt amnem, et posuere in margine ripae, Gaudia spectantem, atque animo non parva moventem Nec mora, arundineo Tybris velatus amictu Ridentem ostendit faciem et se sustulit alveo: Hunc veneror tandem et compello fortiter ausus. Quam mihi respondem facilis, nam se obtulit ultro Quis nam erit ille Deus, cui templa ad sydera surgunt Tam miris speciosa modis? Quis? Cynthius ille, Luce sua totum terrarum qui imbuit Orbem: Et tamen excelsae manet intra moenia Romae. Qui sunt Artifices, qui operantur? Quisque sacerdos, Qui se in lucidulis Permessi laverit undis, Atque super gemina Parnassi rupe litavit. Qua arte struunt? Numeris fidium, Thebanus ut olim Anfion struxit muros. En aspice lauri Fronde comas vinctos, sociantes carmina nervis. Quae resonant? Laudes Cynthi, sublimis ut ipse Virtute et radiis passim fulgentibus ad se Attrahit extollens humiles, et numine multo Sustentat dignos, resonant Clementis et alta Octavi facta, octavi nempe ordine, verum Re primi, coelum, et stellas qui vertice torquet. Huncque Iovem in terris colimus, longe admirantes. Quae facta? Haec sine sunt numero, ceu omnia magna Ast unum referam, decies repetisse placebit. Consuluit mundo, quamvis sub pondere nuncquam Fessus mutaret: columen statuitque Nepotem, Fortem alium Alcidem, atque Atlantem robore vasto, Tamque pium, Patrui et similem, quam lumine cinctum, Cui delubra Deo merito tollentur ad astra. His dictis, subito Tybris se mersit in amne Delituit placidisque undis, fluviusque quievit. Protinus atque ego (quid non possunt numina Divum?), Sum dulci patriae, et Iulaeis redditus oris.
80. aliud En duo nunc soles Coelo qui splendet ab alto, Cynthius huic cedat, qui Terris splendet Olympo.
81. de Cornificio et Cornelia Unus erat Romae, quem Cornificium ipsa vocabat. Una et erat quae Cornelia dicta fuit. Ut se iunxerunt, haec coniux, ille maritus, Quid? Permutavit nomen uterque suum.
82. epitaphium hominis furacis Hic primi magni, ast inversi, signa elementi. Pone duo, et paria, et late distantia ab ipsis. Transversasque duas coniungat linea ducta, Litera longa notas mox ut suffulserit illas, Aera pro tumulo meruit sic (scribe) sepultus.
83. eius tela humanis figuris Respuit oblata cingi qui tempora lauro, Ianus Dominicus Cancianinus adest. Uxor adest etiam Paulina, et Bernar. et Henric.: Dulces filioli quomodo, quisque si abest! Gasparis ars praestat Narvesae compatris istud: Quod Natura stupet, nec facere ipsa potest.
84. epitaphium Lucinae Savor. Marchesiae Hic Lucina sita est: Lucina Dea illa triformis? Scilicet, at non quam forsitan ipse putas. Tres referens divas, Paridenque adiere sub Idas, (Savorgnana illa) est: mortua, viva magis.
85. aliud Lucina in tumulo: non quae de nocte refulget, Sed quae erat in medio tota corusca die. Quantum illi invidit Phoebi germana: sepulchro Ah dedit invisam, post modo plorat, amans. Non aequum (exclamat) fuerat me hanc tollere lucem, Pertulit hanc frater. Non ego dira tuli?
86. ad pueros Oh oh quot pueri, quid tantum est hic puerorum? Infestum genus ut perstringit vocibus aures: Atque etiam lapides iaciunt? O prava propago. Heus tu, quod nomen tibi? Mi pauxillule dicas En tibi parvule? Bursus. Quis tu parve vocaris? Nolo. Dic: en prunum. Sum sobussus an et tu? Ipse colubussus sum. Tu quis? Fare. Coiabus: Impositum ac nomen cunctus est nempe Iacobi. Si sic, nempe Iacobaria estis, facitisve.
87. ad Therinam Dulcis Therina, millies ave et salve: Hoc te saluto carmine. At quod est? Icason.
88. ad Lamirum Quo capiti pilus obtegitur, si pileus: ut non Dicuntur quoque sic capitis tegumenta, Capellae? Sunt, mihi qui dicant. Uxores istud olentis Hirci nomen habet. Satis est. Hem, nonne Capellas Delubris etiam appellant inclusa sacella! Tanto mi ergo magis liceat, cum res petat ipsa, Fingere in hoc casu nomen. Sunt pura Poetae Haec propria. Affertur nunc Ludi tragedia pulchra. Est illi titulus, spectator grate, Capella. Audita unquam alias non sunt haec nomina scis cur? Fabella est nova. Quid, si non sit scena, neque actus? Hoc mage inauditum, ah ah. Comprime buccam, Ut sileas, aut obturent tua edulia apertam. O Lamire, o Lamire ex tot te luxoribus ager, Te volo nunc unum; proponis ludere praestans Nam solus varios ludos. Sed nempe Capellae Ludus delectat nimium te. Detegis illum, Hunc operis: maior capitis tui operta profani Est autem pars. Scis quod plus mihi displicet? Istud In templo fieri a te ludum. Respice iustum, Respice. Disce Deum venerari, disce timere. Viscera Iudaeo recolis ne dedisse Mariae? Cumque cane hoc foedo tractim glutisse sacram rem! Quae nullo pacto attinet ad te, linque capellam Occidit, heu, quali cum natis morte Magistus; Coementis structum sacris bis Melchius horti Collapsum vidit murum, rursum ruiturum, Ni sacros lapides cautus selegit ab illo. At tibi quicquid habes, scis certus, corruet omne. Hic ludus nisi pulchra, est saltem fabula vera.
89. ad Saulium Formandae furcae sint ut tria ligna necesse est. Sauli, hoc quis nescit? Quin omnis magna duobus. Atque uno struitur ligno, non pluribus. O quae Furca hominum, si homines hi tres sunt, qui ratione Longe semoti vivunt, nec legibus ullis, Quique probos tantum pravi suspendere vellent. Nomina non dicam, restent ne nomine vivi, Cum illos mors raperit, quos mors quoque pessima abhorret, Sed rapiet tandem, vita indignique peribunt. Hos pingam verbis, atramentoque loquaci, Quos statim agnosces. Non sic carbone figura Diducta, illum oculis dat doctorem aspiciendum, Qui se sic stulte volvit pingi, atque videri Obscurum, hac vili contentus imagine sola: Quo ostendit quam sit phanaticus ille cerebro. Ad rem nunc redeo, quam liqui non sine causa, Infero dum verba ad rem vel facentia multum! Unus, et en alter Stipes cum cornibus altis, Truncus uterque malus, coeno infixus prope tantum, Est quantum satis. Inter se sunt unus et idem. Ast ea amicitia in perversis rebus habetur Hi duo sunt imis, tetrisque parentibus orti; Nam pater huius, et illius mercede fuere Viventes foeda, spoliis taurorum, oviumque Et servis illorum numis, qui vertere glebas Sunt soliti assidue, peragrarunt compita cuncta. Incipio. Primus geminas destrusit ad orcum Impius immeritas uxores: nunc sibi frustra Udorem quaerit scortator publicus, et fur, Proditor et tantus, quem appelles nomine Iudam. Demisso est humero dextro, stat pallor in ore, Contemnitque Deum, a multis est vulnera passus Ob linguam, sola qua est Thraso laedere pollens, Si modo ea laedit, verum sibi plus nocet ipsi. Alter queis verbis signetur? Fronte serena, Atque hilaris, si non premit, invidia, iraque menti Sanguineus facie, facieque, et ventre rotundus, Quam simulans, caveas dominis servire duobus, Iste potest, habitat cum vivis cumque sepultis. Defunctis cantat moeste, subridet, et una Illis, qui vivunt: psalit quoque. Sed tamen omnes Vellet viventes coecis mandare sepulchris, Aeternisque auris rursus proferre sepultos, Immensum ut caperet lucrum, sed quae de anima Est illi sententia? Qualis Pitagorea, Vel parvo distans: quin vivus transit in omnes. Nam lanius fuit, et mercator, scriba, patronus, Gramaticus, cantor, nunc plebis praesbiter. At quis? Vinosus, lurco, nil coeli numina curans, Legitimis genitor, nec non sine lege creatis: Saepe suum ac ausus pugnis contundere patrem, Tertius hos vitiis maior supereminet omnes, Nobilis: idcirco transverse nobile lignum Immineat, simul et iungat compagine summa Erectos socios alte sua pondera habentes. Dignus detur honos, et, quae est dignissima, torque. Falsa est nobilitas, quam dicunt, sanguinis, illa Vera est, quae est animi: virtus, atque inclyta honestas, Quid virtutis habet, quid honesti, nobilitatis, Scorta tenere duo infandis sibi sumptibus, atque In senio extremo tam turpem ducere vitam, Hoc patris officium rem sic consumere avitam? Vendidit hic proprium, vendit nunc multa, reliquit Quae sit testati (pia an impia?) cura nepotis. Et tamen, oh, secum quando prandebat adulter, Atque homicida, dapes voluisset corda nepotis. Tali est ingenio. Ipse fatetur: combibo, mando Cumque hoc, atque illo ac illorum viscera viva, Queis cum sum mandens, inhio glutire malignus Semper connivet. Diva est Coecilia testis, Testis et ava Deae, quae fraus se pone latebat, In me et consilium quale tui fecere nefandi, Non tantum furca, at furca, et reus atque minis Integer, et purus sceleris sed tutus ubique.
90. in fontes marmoreos Urbis Utini, iussu | ill. Praesidis Domini Nicolai Contareni usque aquam Omnes irrigui, crystalla liquentia, rivi, Lymphae, et vos Nymphae, quae has habitatis aquas Murmure pars dulci, dulci pars carmine ad undas Tendite marmoreas, quo properatis, iter. Pergite nec pigeat subter vos currere terra, Donec in Utineis prodeat unda Foris. Hic magno populi applausa salientis ad astra, Praesentes aestus atque levare sitim. Ac velut illabens coluber renovatur, et inter Saxa duo exutus, pulchrior ille nitet: Sic vos mutata in meliorem sorte, perennes Urbi eritis clarae haud inficiandus honos, Praeside Nicolao Contareno, auspice et ipso, Quem, velut indigentem, Iulia Terra colit.
91. aliud Optima aqua: ut cecinit divino Pindarus ore. At Contarenus, qui dedit optimam aquam? Hunc efferre satis (nam longe est optimus) ipse Vix posset vates laudibus atque lyra. Unum ictu Moyses fontem perrupit aquarum. Plures dicto uno Nicolei, ecce, scatent. Hoc opus, hoc fieri post coetera facta decebat Optima, queis numero cedat arena maris.
92. aliud Est eadem e geminis quae erumpit fontibus altis, Et quae per planum difluit Urbis, aqua. Cur autem est illa hac melior magis atque salubris? Naturam authoris detinet illa sui. Nicoleus Contarenus praeses fuit author: Eloquio et Sophiae Fons, fluviusque duplex.
93. aliud Traxisti aetheriis Cererem cum Pallade ab oris. Et dedit hic large munera quaeque sua. Pulvere ne alma Ceres sorderet, Pallas olivo: Implesti fontes, quo abluerentur, aqua. Contarene, tua excedunt mortalia facta, Es rerum nobis providus, atque Deis.
94. aliud Orte salo, salis et tantum qui mente recondis, Ut das tam dulces optime Praetor aquas?
95. aliud Cum nubes pendent, largus si decidit imber, Non mirum est, quamvis sit Iovis illud opus. Sed pluere immensum coelo existente sereno, Hoc mirum, Contarene, quod ipse facis. Ille Iovis iuvat haud semper nos defluus, Iste tuus nullo tempore, lapsus, obest.
96. aliud Et pius, et iustus tot habes in pectore fontes. Quae illorum lymphae? Iustitia et pietas.
97. aliud Ut pelia natae ferro secuere parentem, Dum iuvenem hoc credunt reddere prope modo: Antea, praesidibus sic nostra haec Patria secta est Amne Tilaventi, mortua adhucque fuit. Nunc Contareno en rediviva, in flore iuventae. Passim libertas merce pererrat eam. Copia sic frugum est illi, ceu copia aquarum. Cui mage debemus? Num Patriae, huicve Patri.
98. de medico Rudio Est Rudius Rutilans radius, quin alter Apollo. Arte Deus medica dicier ipse potest.
99. epitaphium Nicolai Paxii in urna Nicolei cineres requiescant Paxii in urna: Pax illi, cui pax semper amica fuit. Praesidibus quantum fuerit populisque iucundus, Illius proles sic honorata docet.
100. de morte Scipionis Manzani Scipio erat nobis tanto Manzanus honore, Ut nunc, cum non est, nos veneremur eum. Occidit immerito: sese Mors iecit in illum Fulminea, e ferro praecipitata cavo. Ah quantum ingemuit Phoebus, suspiria quanta Edidit et Mavors, moestus uterque Deus. Sed quis erit vindex? Tanti quis funeris ultor? Plus alliis laesum Mors ciet ista Iovem.
101. de Saula Cum gravis est utero de Paulo Saula marito, Tunc dat, non alio tempore, Saula suis. Sic est fida viro, sic se, delectat amantes, Rem facit et miram: cum probitate probum.
102. ad Valconium Gratulor en nimium, nimium ceu gaudeo, vatem Incolumen dirae te superesse lui: Non autem miror, Valconi, spicula quamvis Non tot in Argolicas torsit Apollo manus. In te si hostilem curvasset Cynthius arcum, Non ne sui ipsius ferreus hostis erat?
103. ad Franciscum Freschum, d. Cucaneae Aura sub ardenti ceu est gratissima sole, Ut recreat siccum frigida lympha, rigans: Sic tua Musa placet, sic est tu Fresche suavis. Plus nimio ferves, vos amo, vosque colo.
104. epitaphium Perillus, Aureliae Spilimbergae Heu tanta eclipsi quid non tristatur oborta? Aurea lux illa est tota reflexa Deo.
105. epitaphium Portiae sp. Quis ante fuit procerum, est consors nunc Portia divum, Plus meruit Terris integritate sua.
106. nullam rem ei admirationem efficere Nil admirarer, si nil constare viderem: Nil non costat, quod video, haud stupeo.
107. epitaphium Precaeri Ioannis Andreae Turris Portogruariensis Nobilis Andraeae iacet hic turrita carina. En, ipso in portu, quae ingruit acris hiems. Non mirum, haec etiam coelo si fulserit astrum. Auratum vellus vexit et ista ratis.
108. aliud Inclyta cui virtus fundamen, culmen honosque, Quadratus paries integritasque fuit, Corruit, heu subito Turris, Tellusque dehiscit. Portenta haec maius quod voluere malum?
109. illustrissimo Augustino Mauroceno | abb. Augustissimo in eius venerationem Nemo est, qui recolat vidisse Lycaonis unquam Tantam mens praedam: numine parta tuo est. Rex ferus ille olim, nunc horrida bellua sylvae, Sponte ruit laetho: credidit esse Iovem.
110. aliud Maurocene tibi generoso, invita ferarum: Non autem invita est, publica praeda vivum.
111. de eodem Aemulus Augusti, Augustinus es nomine dignus. At Mauroceno: ut Maurus mons, sydera tangens.
112. ad nubilem Grandis, et apta viro, iam ludere desine virgo. Seria nunc facias: te decet esse gravem.
113. epitaphium Perillus Iosephi Partestanii | iurisc. et poetae, compatris Huc, mundi in omni parte stagnum ad cognitum, Volate Cycni, et flete amicum nobilem; Sic vos sorores o novem, ferte huc pedem; Post luctum, et in tot populos vos vertite. Est gnatus hic Apollinis: quis deneget? Sed dispar illi qui paternas avius Duxit quadrigas, egit is recte diem. Heu morte fulminatus hoc ad invida, Qua parte stagna amnis alte, decidit: Eridanus alter, quem omnium dolor facit.
114. de Nigrina Tres Nigrina viros habuit, quos esse peremptos Vidit, proque illis milia sena tulit. Postulat his aureis iterum Nigrina maritum. Non ego dote tua duco, Nigrina, Nigram.
115. de Almone et Ulma Almo fit coniux Ulmae, cui vendidit aedes. Non Almo uxorem, duxit Ulma virum.
116. ad Lusam Cum nunquam parias, sterilis sis et mihi semper, Non Musa, at prorsus Mula videre mihi. Mula ergo hinc fugias, te Sylvae, et lustra ferarum Accipiant, avidis sis laniata lupis.
117. ad Fabium Palilnum sororium Ut cupio, ut conor nostris imponere finem Carminibus: sed non id mihi posse datur. Et tamen heu quantis agitatur cymba procellis Nocturno in pelago, nec mihi stella micat. Inter tot scopulos, tot scyllas, totque Carybdes, Monstraque, cui duro lumina sicca forent? Hic est, ut credam dictos sub nomine Cycni Vates, quod cantat vel moribundus olor. O tu, cui Imperium in causas, praeclare sorori, Dic nostre: iubeo, sic volo, Musa fuge.
118. de quodam sepulchrali somnio Sede sua motum quoties per somnia nostrum Aut instauratum conspicio tumulum. Non fallor, toties aliquis mihi sanguine iuncto Cogitur aeterna condere nocte diem. Filioli, et coniux ego nunc vos linquo, valete, Apparuit busto pyramis alta novo.
119. nos esse imortales Nos animus sumus haud morimur nos, si Deus ipse Aeternus vivit, nam Deus est animus. Coetera non scimus, nec fas est scire retentis Corpore. Cum hoc moritur, credite, nos orimur.
120. ad lectorem Si es veri amator, me audias: loquor vera, Et sancta, adesse quando somnio sacris, Corpusque Christi mysticam hostiam tolli Circumdato molestiis licet duris, Semper mihi lux crastina est dies foelix. Per optimam praesagia rem bona ut fiunt: Oracla sine fallaciis Deus mittit. Ob id tamen ne somniis fidem praesta.
121. de Merone Sic gemuit Mero dum moriturus volvitur unda. Hei mihi: plusque mors, unda libenda dolet.
122. in Gallam Succosa et pinguis nunquam se edere, atque potare Galla inquit. Verum est: se haud edit, haudque potat.
123. ad eandem Te lingant catuli, te lingant, Galla, catellae: Nunquam pellis erit, qua tibi vulnus hiat.
124. in quendam vocitatum patrem | ab hac coniunctione atque prorsus abhorrentem Atque pater, pater atque fugis: tamen atque per omne. Pene metros vatum docta Camoena sonat. Atque fugis, fugis atque pater: pacem tamen ipsa Coppula disiunctis fert, simul atque ligat. Cur igitur pater atque fugis? Num dicere non vis? An nescis? Dicam quod scio, tuque siles. Pax tibi non cordi est: redolet quod vincla tremiscis. Si atque tibi os aperit, totus in ore pates.
125. in eundem Atque Getae atque Hebrus atque Actias Orichya; Quin etiam, versus quas habet iste sequens: Atque Ephyre atque opis, atque Asia Deiopea, In te omnes clamant, stultitiamque tuam.
126. de Vilbio Noscere se est sapere, insanum se noscit, et inquit, Vilbius: insanum Vilbius ergo sapit.
127. eximio vati et medico eius Sororio, | Paulino lectori, honestissimae Prudentiae | Mazolenis sponso, filiae Caesaris neptis Iunctae Paulum hymni resonent, iam mactes lenis Apollo Ipse tibi: sponsa en victima, et ara torus. Victima adest praestans, ara igni flagrat amoris. Ergo fodens cultro, quo datur esse, feri. Sanguine te puro places, et virgine caesa- Ris vult divus Hymen, caesa resurgat ea. Cui cum Leucothoe cedat Peneia Daphne Cuius fronde sacra frons tua docta viret. Te egregia ut prole aeternes post inclyta scripta, Prudenti bene prudentia iuncta tibi est.
128. ad poetam Threicium fidibus modulantem carmina vatem Altis in sylvis obstupuere ferae. Cancianine, tuum memoris non bellua plectrum, Urbibus in magnis obstupuere viri.
129. nonnulla Henrici, Cancianini Iani Dominici | Cancianini fratris unici carmina | ad illustrissimum dominum Andraeam Contarenum | tunc Coloniae praesidem Et linguae, et citharae sonum T carminibus dum siet additus Finis, stet procul infimum Vulgus; nam Venetum grande decus cano. Arenam numerat maris, Contarene, tuas dicere qui volet Laudes innumerabiles, Nomen resque tuae perspicue ut monent. Summo lapsus ab aethere, Huc cum iustitia crederis et fide: Quacunque ingraederis, Polus Ningit flore novo, atque omnigenis rosis. Plenis copia cornibus Spargit divitias et hinc abit. Hinc quodcunque nocet, fugit: Et multo melius nox nitet et dies Ut nunc te columen sibi Grata mente colit fide Colonia: Sic te postmodo Nerei Urbs sit laeta suo maxima Principe.
130. in obitum Talerii Carbonis Fortunam incusem, an divum crudelia fata? O Valeri, o Carbo, frater, comes, unice amice, Mors tua confuso eripuit mihi pectore mentem, (Proh dolor) extinctum ut sensi te funere acerbo! Quid moror exiguum hic animae? Cur frena doloris Dentibus incassum rabidis durissima mando? Hanc saltem licent propria vi rumpere vitam. Ergo ego te nunquam? Sine me tumulatus in oris Clauderis externis? Sine te sum vivus adempto? Oscula non, glaciem superantia frigore, carpsi? Non calida e gemino lacrymarum fonte mearum Absidue manans tibi lavit lumina clausa? Donare extremo potui te munere nullo? Fortunam incluso ac Divum crudelia Fata.
131. ad Henricum Folitianum Cosobainum | reversum Utinum Verona Henricus Henrico Diva salus, hominum vis, vita, et divitiae, Dono quam nobis dant, quum lubet, magni Dii, Cuique etiam confestim discendenti subeunt Tristis pernicies, mors impia et interitus, Iugiter, alter ego, faveat tibi, et inde foveat, Ac rursum te me nunc valere iubeat: Te me aio. Nec mirere: ego tu, tuque idem es ego: Una enim facies, vox, aetas, nomen, habitus, Voluntasque, et ambobus est una anima. Quod recordatus: tabulam, stilum, et quae sumpseram, Ut dum Veronae fui, verbis istuc meis Henrice salvam scriberem salutem tibi, Semper abieci, ratus hoc supervacaneum. Aeque egomet mecum continuo postea: Sum satis sanus? An quae mala me pestis tenes, Quid velim commendare memet mihi, Et fieri a me magis quam sum, certior? Nonne ego si quid scio, ille idem alter ego est aeque sciens Et si ille quicquam scit nonne ego id ipsum ipse scio? Stulte, ergo, et stolide quaero id, quod inest mihi, Stultiusque nunc ago haec, atque stolidius; Nam patri et patrono salutem, ut volo, dixeris, Teque curabis, tamque nihil ex his dixeris.